I~ İstanbul Zaim Oniversitesi (.-Köyünü Yaşat

Transkript

1 I İstanbul Zaim Oniversitesi (.-Köyünü Yaşat /msgsuyuam

2 I İstanbul Zaim Oniversitesi ( ;WKöyünü Yaşat izumimarlikbolumu / msgsuyuam

3 I İstanbul Zaim Dniversitesi Köyünü Yaşat Şimdilerde kimler söyler, kimler hatırlar bilinmez ama, 1980'1i yılların çocuklarının dilinden düşmeyen bir şarkıdır 'uzaklardaki köy'. "Orada bir köy var uzakta, gezmesek de tozmasak da o köy bizim köyümüzdür" sözleri ile başlar. Naif bir özlem, hafif bir umut taşır ezgisinde. Ve akar ezgi boyunca kelimeler. 'Döneceğim' sözünün ardına ana ocağını bırakan insanın bir trende, göçü trene yüklü, bakışları cama yazgılı seyri boyunca akar. Ve an gelir, "Orada bir yol var uzakta, dönmesek de varmasak da o yol bizim yolumuzdur" diyerek biter şarkı. Ve aynı anda büyük bir şehrin, şehirden de büyük garında durur tren. Ve dönüşü olmayan gitmeler böylece başlar. Şehirlere trenlerle, otobüslerle gelmiştir köyler dolduran insanlar. Sınırları aşmış, tarlalardan fabrikalara geçmişlerdir. Yanlarında yorganları, kap kacak üç beş eşyaları, bir de görenekleri vardır. Evler, yurtlar ise taşınmazdır. Yine de denemişlerdir taşımayı. Lakin, ne kerpiç yapılabilir kentlerin toprağından, ne taşlar bulunabilir buralarda duvar örmeye yarayan, ne de ağaç sökmeye izin vardır. Geriye sadece briket, tuğla ve çimento elde kalmıştır. İlk gecekondular da onlarla yapılır. Su emen, rüzgar geçiren, yazın pişiren kışın donduran meskenler çoğalır, yeni bir köy olur. Yapımı kolay, yaşaması zor evlerin köyleri şehirlerin kıyılarında böylece kurulur. Bahçelerde büyütülen meyve ağaçları, bir gecede kondurulan yapıların ufak, şirin ve derme çatma halleri ile bu yeni yerleşimler kırın saf havasını kente taşıyan yel gibidirler. Öyle ki bu durumları kendilerini yaratan ellerde geri dönüşün umutlarını ve ana ocağına bağlılığı canlı tutmakta, uzakta kalan gerçek köyün bellekte ve yürekte bir nebze de olsa korunmasını sağlamaktadır. Ve insan sağlığının sıklıkla bozulmasına sebep o derme çatma yapı yığınlarının odalarında böylece saklanmayı sürdürür verilen söz. Çok sürmez! Çünkü yaşamak adına durmaksızın büyümek zorundadır kent. Varlığının gerekliliğini yerine getirecektir. O, İçine alan ve yeniden içine almak için başkalaştırıp dönüştürdüğü içindekileri hizmetine sokandır. Yine öyle yapacaktır. Bir tercihten ziyade bir zorunluluğun sonucu olarak kapısından girmiş olanları sınırsız vaatler, engin olanaklar zinciriyle yüksek bloklar arası sokaklara bağlayacaktır. Şehir büyüyecek, önce meyve ağaçları kesilecektir. Sonrasında ise briketten örülmüş evlerin betonarme apartmanlarla yer değiştirmesi uğruna, bir çift öküz ve birkaç dönüm tarla almaya biriktirilen paralar harcanacaktır. Üç katı yasal, diğer üç katı imar affını bekleyen kafkaesk apartmanlar... Artık şehrin kıyısında kurulu konduköyler yeni sınırlar uyarınca yeniden kurulmaktadır. Eskiler ise yeni mahalle adlarının yazılı olduğu tabelalarla süslenmiş, tabelaların işaret ettiği yönlere dönen tekerlekler altında ezilen asfalt yollarla kuşatılmıştır. Bacalardan yağan dumanlar caddelerin egzoz dumanlarına kavuşmuştur. Dumanların arasında bir bir yutulmaktadır kırdan trene yüklenerek getirilen ne varsa. Ve böylece orada uzaklarda, gitmesek de görmesek de bizim olan köy de, köyde bekleyene verilen söz de, köyün taşınmazları gibi unutuluşa mahkum kalır. Gün gelir günler geçer. Taşı toprağı altın kentte ne taş kalmıştır ne de toprak vardır, üzerine uzanıp göğe bakılacak. Kente nefes veren ormanların idam fermanı çoktan imzalanmıştır. Ağaçların her biri otoyol boylarında dizilmiş prangalı mahkumdurlar... Parklar beton kulelerin gölgesinde çekmektedirler mahpusluklarını. Trafik bir sinir düğümlenmesi, rüzgar ölü balıkların göğe yükselişi... Ömür kısalır, yaşamak arzusu artar. Ve artık, geleceğin vaatlerden aldığı gücü yitirdiği bu vakitte, geçmiş büyük bir teselli olarak çıkar ortaya. Böylece köylerini ilk bırakanlar dönüşün de ilk adımlarını atanlar olur. Yitirilen özü aramaya bulmaya dönülür. Domates, biber, tadı doğduğu yerde daha başka sebzelerin ayırdı na varılır. Yıllara rağmen yıkılmadan kalmayı başarmış evler hala serin, hala soğuğa geçit vermez güçtedir. Bellekten uçup gidenler elbet yeniden döneceklerdir aynı göç yollarını izleyerek. Binlerce yıllık deneyimin biçimlendirdiği mimari kimlik doğaya uyum sağlayan, insana uygunluk sunan büyülü gücünü bir kez daha gösterecektir. Kentlerin tükenmişliği içinde ararken insan sıhhatli bir nefesi onca uzaklara boşuna gitmiştir. İlaç doğduğu yerdedir. Ekolojik tarım, ekolojik mimarlık eko turizm... köye dair ne varsa bir zamanlar bir elin tersi ile geri itilen, değişik adlar modern kavramlar altında gelir yerleşir eller üstüne. Ve böylece yazlıklar kışlıklar, köy yerinde yeni köy konakları yapılır kerpiçten, taştan, ahşaptan. Yaşam bir kez daha örülür terk edilmiş diyarlarda. Bu diyarları kentlerin yutmaması uğruna.... Ve böylece geleneğin bir eli tutar yeni bir geleceği... Köy geleceği Kerpiç geleceği Ergün ŞİMŞEK GELENEGİN BİR ELİ TUTAR GELECEGİ

4 iz& İstanbul Zaim Oniversitesi " Köyünü Yaşat 1 Kerpiç Köy ' Projesi Ekolojik Tarım Çalışmaları Uygun Yapısa l Detaylarılçmekan Konforu ve Enerji Kullanımına Etkisinin Belirlenmesi Yeni Sıva Malzemesinin Belirlenmesi Bilecik ili Tongurlar Köyü model alınarak planlanan proje kapsamı içinde kırsal sürdürülebilirliğin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamı destekleyecek farklı konu başlıları projede ele alınmaya çalışılmıştır. Projenin bütünleşik yapısı yukarıdaki grafikte görülmektedir. Projeye katılan uzman akademisyen, dernek ve sektör temsilcileri ile proje süreci gelişmeye devam etmektedir. Bu çalışma ile sergilenen çalışmalar, bu kapsamda planlı çalışmaların bir kısmı olan ön analizleri içermektedir. Sergimizde sunduğumuz bilgiler özellikle bu bölgede öğrencilerimizle ve öğretim üyelerimzle yaptığımız tespit çalışmalarına dayanmaktadır. Çalışmanın devam aşamalarını da öğrencilerimizle ve katılılmcı olmak isteyen araştırmacılarla merkezimiz bünyesinde gerçekleştirmeyi istemekteyiz. KIRSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞTAYI

5 iz&- İstanbul Zafm Oniversitesi (f1 Köyünü Yaşat Günümüzde hızla değişen ve gelişen ulaşım ağımız ülkemizin birçok bölgesinde geleneksel mimarimizi risk altında bırakmaktadır. Daha önce zor ulaşılan bölgelere ulaşım imkanlarımız arttıkça, gözlerden uzakta kalan değerlerin yitirilmesine sebep olabilmektedir. Bu çalışma alanının Bilecik Gölpazarı İlçesi olarak belirlenmesinin başlıca sebebi, bu bölge çevresindeki ulaşım ağlarındaki gelişmelerin bölgede yeni bir eğilimi oluşturmasıdır. Çalışma, gelecekte değer kazanacak bu bölgelerin barındırdıkları özgün değerleri kaybetmemelerini, böylece daha değerli ve özgün alanlar olarak kalabilmelerini hedeflemektedir. Gölpazarı İlçesinin Çevresindeki Faktörler En büyük ulaşım yoğunluğunun olduğu İstanbul, Ankara illeri üzerinden 3 saatlik ulaşım hatlarının çizilmesi ile elde edilen alan yukarıda görülmektedir. Bu alana Eskişehir ve Bursa hatlarının da eklenmesi ile Bilecik bölgesi ulaşım bakımından özellikle hafta sonu turizmi açısından önemli bir alan olarak belirlenmiştir. İstanbul Ankara arasında bulunan otobandan Eskişehir'e ulaşım yeni yapılan duble yol ile kolay erişilebilir hale gelmiştir. Bu ulaşım kolaylığının çevre alanların gelişimine sebep olacağı öngörülmektedir. İstanbul ve Ankara'dan hızlı tren hatları ile Bilecik bölgesine ulaşım kolaylaşmıştır. Bursa'nın bölgeye bağlantısı oldukça kolaydır. Yapımı süren Ankara bağlantısı bölgeye ulaşımı daha da kolaylaştıracaktır. Sakarya Nehir'inin bölgenin zenginliğine katkısı önemlidir. Bölgenin iklimsel yapısı özellikle verimli toprak yapısı bölgeye ileride oluşacak yapacaktır. Bölge perma kültür çalışmaları için uygun iklime sahiptir. eğilime katkı Bilecik, Bursa, Eskişehir ve Adapazarı illerinin bu bölgeye yakınlığı bölgede verilen devlet hizmetlerini kolay ulaşılabilir kılmaktadır. Bölge hafta sonu turizmine ve özellikle büyük şehir yaşamından uzaklaşmak isteyen kişilere imkan verecek ulaşım ulanaklarına sahiptir. BÖLGENİN ÇEVRESİNDEKİ FAKTÖRLER

6 I İstanbul Zaim Oniversitesi ( cjköyünü Yaşat Bilecik, Gölpazarı, Tongurlar Köyü Bilecik Gölpazarı, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Başlangıçta, yerli halk, Urartular, Frigyalılar, Etiler hatta Bizanslılar dönemlerini yaşadıktan sonra Orta Asya'dan gelen Türk boyları ile Osmanlı'nın beylikten imparatorluğa uzanan tarih yolculuğunda önemli hizmetler vermişlerdir. Bunların başında Osmanlının kuruluşunda hizmetleri geçen Gazi Mi hal gelir. Halen Gazi Mi hal adı bir ilkokulda ve ilçe hamamında yaşatılmaktadır. İlçede Hava şehitlerinden pilot yüzbaşı Cengiz Topel adına yaptırılan bir ilkokul daha bulunmaktadır. Çanakkale Savaşları'na birçok gencini gönderen ve kaybeden halk, Kurtuluş Savaşı'nda ise Sakarya Nehrinin aşırı yükselmesi neticesinde düşman işgaline uğramamıştır. Bugün halkın çoğunluğun oluşturan yerlilere "manav" denilmektedir. Kocakamalar, Bölükbaşılar (Sütçüler), Köseler, Ayazlar, Eyüpağalar, Alapanlar, Keskinağalar, Hacımollalar, Kayalar, Kazımağalar, Kadıoğulları ve Karaşükrüler geçmişten günümüze uzanan başlıca aile lakaplarıdır. Bilecik ilçe merkezine yakın olması ve ekonomik yetersizliklerden dolayı ilçe göç vermektedir. Tongurlar Köyü Tarihçe Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. Köyün adının Tongur denilen bir kişiden geldiği rivayet edilmektedir. Tongur zengin bir zat ' mış ve Gölpazarını bu zat yönetirmiş. Tongurlar köyü yörük sülalerden oluşmuş ve Osmanlı döneminde Gölpazarı 36 haneden ibaretmiş. Tongurlar köyünün yörükleri küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarını Gölpazarı ovasına otlatmaya giderlermiş. Horhor çeşmesinden sulayıp tekrar köye doğru gelirlermiş. Köyün ileri gelen aileleri Apdiller (Şahan), Akmehmet'ler, Alibey'ler, Mollahasan'lar, Eminağalar'dır. Precipitation Monthly radiation 8 Predpitation(mmJ -+- D yswi th p<e< ipjt tion (d) Dılfu<e radiahon (kwh/m'i Glot:...I f.>diaı;oo ['<Whlm'I sos ı v. 1 iınıının t.... Kültür Mantı, Yufka Böreği, Lokum (Cevizli Ekmek), Püryan, Keşkek, Erişte gibi oldukça geniş bir mutfak kültürü vardır. Tandır ekmekleri mevcuttur. iklim Köyün iklimi, Marmara iklimi etki alanı içerisindedir. Ekonomi Köyün ekonomisi tarım,hayvancılık ve meyvecilike dayalıdır. Coğrafya Bilecik iline 44 km, Gölpazarı ilçesine 4 km uzaklıktadır. Altyapı bilgileri Köyde ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. Kaynak : - g:- t l ' \ +.[, + 't ı J: { TARİHÇE VE İKLİM

7 12U-- İstanbul Zaim Oniversitesi ( :t:t' Köyünü Yaşat MARMARA DENİZİ /f o-- o---- / c:ı ;::::""...:=-...,,.../--- -/ == a a =:-..:ı:- o - -! =::. B :::?"-- a , =' t;?: ::: : ::::: m...,....- Gölpazarı ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojik Haritası Bölge planında homojen ve dengeli bir mekansal gelişim için yeni alt merkezlerin oluşması, ana merkezdeki fonksiyonların alt merkezlere kaydırılarak nüfusun ve hizmetlerin dengeli dağılımı sağlanmasına yönelik çok merkezli mekansal gelişme sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. SANAYi VE HiZMET Bu şemada Gölpazarı ilçesi tarımsal sanayi bölgesi olarak görülmektedir. Gölpazarı'nı çevre ilçelerde sanayi gelişme koridoru boyunca uzanan OSB alanları ve mevcut sanayi alanları bulunmaktadır. TARIM Gölpazarı ilçesinde Tongurlar Köyü kırsal kalkınma bölgesi kapsamına girmektedir. Ayrıca önemli bir tarımsal gelişme odağı olarak nitelenmektedir. Bunun yanı sıra bölgede orman alanları mevcuttur. Gölpazarı ve Yakın Çevresinin Jeoloji Haritası ULAŞIM ilçenin Bilecik'e uzaklığı 43 km dir. lstanbul ve Ankara'dan hızlı tren hatları ile Bilecik bölgesine ulaşım kolaylaşmıştır. Gölpazarı'na ulaşım karayoluyla her gün bir saat arayla minibüs ve otobüslerle Bilecik"ten sağlanabilir. Eskişehir ve Bursa Terminali"nden ilçeye otobüs bulunmaktadır. lstanbul Harem Terminali"nden de otobüsler kalkmaktadır. Bu otobüsler lzmit ve Sakarya Dörtyol güzergahını takip ederek ilçeye ulaşmaktadır. ÇEVRE Mekansal Gelişim Şemasında atık su arıtma tesisi yapılacak olan ilçe olarak belirlenmiştir. HiZMET VE IŞGÜCÜ-MAL AKiMi Gölpazarı ilçe kademelenmesi olarak 4. Kademe merkez kategorisindedir. Gölpazarı hizmet olanaklarını etrafında bulunan 1. Kademe merkez ilçeleri olan Osmaneli, Bilecik merkezi ve Bozoyuk arasında gerçekleşen mal akımından sağlamaktadır. Ayrıca Bozüyük ve Odunpazarı arasındaki hizmet ve işgücü akımından olumlu etkilenmektedir. TURiZM ilçenin bulunduğu bölgede doğa, tarih ve kültür turizm odakları bulunmaktadır. Bu durum ilçeye yönelik seyahatleri artırmakta; bu durum ticareti de olumlu yönde etkilemektedir. Bilecik'te bulunan tarihi değerler; Bilecik Bölgesi Arazi Kullanımı TARiHi DEGERLER 1-Şeyh Edebali Türbesi 2-ErtuQrul Gazi Türbesi 3-Dursun Fakıh Türbesi 4-Saat Kulesi 5-0rhangazi Camii (Kurşunlu) 6-0smangazi Camii 7-Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı 8-Kilise (lznik-rum lmparatorluqu zamanından kalma) 9-lnönü ŞehitliQi 1 O-Atatürk Köşkü 11-Mihalgazi Türbesi 12-Taşhan (Mihalbey Hanı) 13-Frigya Kralı Gordios'un Kaya Mezarı Sivil Mimari örnekleri 19-Metristepe Abidesi 20-0ba 21-Kasımpaşa Camii ve imareti 22-Kumral Abdal Türbesi 23-Kaymakam Çeşmesi GE LlŞIM IOltEC/ - 192J tını:..ı D ı950-is«j li!jlı9"().2000 o - - E:J1ı1a111 Bo Sın rı j Gölpazarı Fonksiyonel Arazi Kullanışı TONGURLAR KÖYÜ Gölpazarı'nın Yatay Gelişimi

8 I İstanbul Zaim Oniversitesi (;dköyünü Yaşat / / / = _...o- Bilecik, Gölpazarı, Tongurlar Köyü 'nün vaziyet planı ve yerleşim düzeni görülmetedir. Köyün bozulmamış yapısı ve bir birine benzer kerpiç dol6uıu binaları bugün yıpramnış ve terkedilmilş olsa da eşsiz ve mütevazi bir gfkellik sunmaktadır. Kpyde yapılan alan çalışmaları sırasında köy içjn de birçok evin rölövesi çıkartılmış ve her köy evi için bir üç boyutlu teknik model hjzırlanmıştır. Köy içinde rölövesi alınmış ev'ıer vaziyet planında işaretlenmiştir. VAZİYET PLANI

9 I İstanbul Zaim Oniversitesi " Köyünü Yaşat TONGURLAR KÖYÜ PLAN TİPLERİ VE AÇIKLAMALARI l.bina-sokak İLİŞKİSİ: Tongurlar köyü tipik kırsal köy gelişim şeması olan ana ulaşım yol ekseninin etrafında gelişim göstermiştir.yolun takip ettiği coğrafi sırt tarım alanlarına açılan mülkiyet sınırları dahilinde yapılaşma yoğunluğu belirlemektedir.bina girişleri ana gelişim eksenine doğrudan komşu binalarda doğrudan sokağa açılırken ; ikincil yol ve yan bağlantılarda bahçe içinden dolaylı olarak oluşmuştur.ana gelişim ekseninde konumlanan ve sokağı sınırlandıran ve oluşturan binalarda sokak cephelerin, mahremiyet esasına bağlı olarak, bahçe girişli binalara göre daha kapalı olduğu görülmektedir. 2.BİNA-BİNA İLİŞKİSİ:Bina parsel ilişkisinde binaların konumları bahçe kullanım alanını etkin kullanmaya yöneliktir.bina-bina yaklaşımlarında topografik veriler etkin olmuş ; eğimin ve konumun belirlediği yerleşim biçimlerine ve işlevsel ilişkilerine bağlı olarak kendi içinde tutarlı ancak bina- bina ölçeğinde tesadüfi şemalar ön plana çıkmaktadır. 3.BİNA-BAHÇE/ AVLU/ AHIR İLİŞKİSİ 3.1.Evlerin Avlu ve İlişkileri:Tipoloji tablosunun ilk ayrım noktası, avluavlusuz ev dizgesidir.tongurlar köyü evleri ekseriyetle avlusuz ev özelliği gösteren örnekler verirler.k(06) kayıt numarası ile belirtilen ev avlulu sayılır.diğer evlerde ise avludan ziyade bahçe içindelik geçerlidir.bahçe duvarları tekil birkaç örnekte yüksektir.ki o da bir avlu oluşturmak gayesinden çok içerdeki hayvanların dış tehditlerden korunmasını sağlamak içindir. 4.BİNA İÇ MEKAN DÜZENİ 4.1.Evlerin Sofa ile İlişkileri:Tongurlar köyü evlerinde sofasız örneğe rastlanmamıştır. 4.2.Evlerin Oda Sayılarına Göre Kategorileştirilmesi:Burada dikkat edilmesi gereken husus sofanın yapının belirleyici niteliği vasfı taşıması ve bu anlamda bir üst gruplandırmanın öznesi oluşu nedeniyle oda sayısı hesaplanmasında değerlendirmeye alınmamasıdır.bir başka de ğ i ş le, üç oda(mutfak, depo gibi kullanım amaçlı mekanlar da birer odadır) ve sofadan teşkil edişmiş bir mesken 'sofadan-3 mekanlı' alt-grubunda' kendine yer edinir.ayrıca belirtmek gerekir ki kategori başlığı oluşturulurken oda yerine mekan kelimesinin tercih edilmesinin nedeni, çağrışım sorunsalının önüne geçmektir. Ne var ki gelinen noktada:iki katlı bir konutun alt ve üst katları farklı mekan sayıları ve plan şemaları arz ediyorsa hangi grup kapsamına sokulması gerektiği belirsizdir.bu noktada sergilenmesi gereken tutum mesken karakterini yansıtan ana katın-genelde üst kattır-mekanların sayılmasıdır.ahır, odunluk, samanlık gibi mekanların bahçe içinde ayrı bir yapı olarak değil de konut binası içinde çözüldüğü örneklerde bu farklılaşma görülmüştür.dolayısıyla bu tip yapılarda zemin kat planı üst kat planından uyarlama olarak köylerde genellikle üst kattadır. Konuta ana katın sahip olduğun mekan sayısına göre, Tongurlar köyü evleri ve 5 mekanlı olarak gruplandırılabilir Sofanın biçimine göre gruplandırma:sofanın biçimi, kırsal yerleşim bölgelerindeki geleneksel konutun plan düzleminde diğer bir ayırıcı göstergesidir. i.ön Sofalı Evler:Konut mekanları sofanın sadece bir kenarında çakışacaktır.diğer üç kenar ya bahçeye bakar ya da bitişik yapılar nedeniyle en fazla ikisi sağırdır. ii."l" Sofalı Evler:Sofa "L" harfi biçimindedir.buna sebep meskenin odalarından birinin "hayat" adı altında sofaya dahil edilmesidir. iii.yan Sofalı Evler:Sofanın iki cephesi konut mekanları ile sarılıdır.diğer iki cephe ise ya bahçeye bakmaktadır ya da bitişik bir yapı nedeniyle biri sağırdır. v."t" Sofalı Evler:Sofa plan düzlemindeki şekil itibariyle "T" harfine benzer vi.çift Sofalı Evler:Genellikle ikiz evlerde söz konusudur. Sofanın konum ve/veya şekline göre Tongurlar köyünde Ön, Orta, çift ve L sofalı konut örnekleri mevcuttur. TONGURLAR KÖYÜ K04 EV K(16) K(17) K(03) K(04) K(O?) Sofalı tek hacimli birim BİRİNCİ KAT _Orta so falı iki hacimli birim KATTA BEŞ HACİMLİ BİRİM K arnıya rık sistemli yapılarda sofa bitiminin duvar örülerek ayrıştırılması ve böylece beşinci mekanın yaratılmas ı neticesinde ortaya çıkan kategorid ir.bu yeni mekan,diger dört hacme nazaran oldukça ufak bir alan kaplar ve günümüzde ekseriyetle wc-banyo veya mutfak fonksiyonuna sahiptir. ORTA SOFALI İKİ HACİMLİ(DİKDÔRTGEN ŞEMALI) BİRİMLER Konut mekanlarının biri so fanın sağ ında diğeri solunda olacak şek ild e organize edildi ğ i bina türüdür. KARNIYARIK SİSTEM DÖRT HACİMLİ BİRİMLER Ön sofalı iki hacimli plan ı-----,====-:======== ı şemasının kendi simetrik versiyonu ile birle ştirilmesi metoduyla meydana K(09) getirilir.böylece bina y ı ikiye bölen bir sofa ve her iki ===!-'=====-----_j kenarında ikişer mekan yer alır. Bu da evin dört çekirdekli K(14) r------j=====t=c-:==,.-"=-=====---1 tek katlı K(15) K(02) bir geniş aileyi barındırmaya müsait hale gelmesini sağlar.oldukça sık yap ı örneği bulunan bu plan tipinin hem hem de iki katlı çeş itleri vard ır. ÖN SOFALI İKİ HACİMLİ BİRİM Sofasız iki hacimli mekana hayat r-----r.=:;;;;=;1--;::r,;;:::;;;;;;;-----j bölümünün katılmasıyla oluşan modeldir.sık rastlanan tiplerdendir.tek K(06) katlı ve iki katlı türev!eri vardır.

10 ' d z G') c A) r )> A) :;::ı;;: Q: -< C: :;::ı;;: o.ı:. m < A-TEMEL Tir D. ' 1' ' t,. ' '... VLU L _J RASTLANMAMIŞ RASTLANMAMIŞ 81-SOFASIZ rn... t ' ' ' : : L J RASTLANMAMIŞ B- iki HACiMLi BiRiMLER rn 83A OIŞ SOFA LI (OU :ı) [fi] 6b t... L 82- ÔNSOFALI 83- DIŞSOFALI ;>; w o -.13 Wıl] j ' RASTLANMAMIŞ I ŞSOFA Ll {L} RASTLANMAMIŞ M- ORTA SOFALI DO t r L K(04) Cl- DI ŞSOFALI tii + RASTLANMAMIŞ C2-ÔNSOFALI 8 t RASTLANMAMIŞ C 0Ç HAdMLI BiRiMLER C3A- 'T' Pi.AN Tiri ff1 RASTLANMAMIŞ CJ-ORTA SOFALI C3 B-' L' Pl.A N TİPİ Eb t RASTLANMAMIŞ!!i. m ::J o- N mır 31 a ::J...,!:!!. vı - D- KATIA DÖRT HACiMLi BiRiMLER E- KATTA BEŞ HACiMLi 01-ÔNSOFALI 0 2- KARNIYARIK BiRiMLER nı CD DO ın ın le(j F- İKİ KATTA iki FARKLI PLANTlrLI BiRiMLER m = Zf.MINKATl'Uı"I l- ÖNSOfAU1llACIMLlJ tcı ıs rn w Şjı<JNd KATPLJıNI (Dl ÖNSOfALl411ACIMl1) G-ARA (G EÇ i Ş EVRESi) BiRiMLER G UlAMA (BiRL EŞİK) TIPLIBIRIMLER m o 1 o - t L: Wbill [O] G ÖZEL TİPLi Bİ RiMLER r-ı a " ; J atj RASTLANMAMIŞ ;>; o -:::! ;>; o ::B -2 ;>;? K(03) - DJ... : 1 ;!! ;>;? 2) ;>;? _:::J ;>;? ı l R w EB [i''' B ;>; t ;>; -EL m ı RASTLANMAMIŞ RASTLANMAMIŞ t RASTLANMAMIŞ t' o: '< c: ::::J c: l(n Q)...

11 iz& İstanbul Zaim Oniversitesi (4f Köyünü Yaşat Köylerinden daha iyi bir yaşam uğruna şehirlere göçen, evlerini, topraklarını sahipsiz bırakan insanların çoğunun umduklarını bulamadığı gibi, şehir şartlarında refaha ulaştığını düşünenlerin çoğunun da tatmin olamadıkları, ruhen huzura kavuşamadıkları söylenebilir. Elde edilen maddiyat maneviyattan alıp götürmüştür. Zamanında köylerinden isteyerek ya da istemeyerek ayrılanların köyleri, evleri, bağları, bahçeleri, havası, suyu, meyvesi, sebzesi aranır olmuştur. Çoğu kışın hala sahipsiz olan köyler, artık yazları yavaş yavaş dolmaya başlamıştır. Bir köyü olmayan, doğal hayattan, doğadan uzak yaşayan şehirlilere de her ne kadar şehir içinde doğa konseptleri aşılanmaya çalışılsa da yapaylıktan uzaklaşamamıştır. Bu da son zamanlarda yavaş yavaş taraftarını artıran ekolojik tarım, ekolojik mimarlık, ekoturizm gibi kavramların doğmasına yol açmıştır. Sürdürülebilirlik kavramı her ne kadar şehirlerde uygulanmaya başladıysa da, özellikle sosyal sürdürülebilirlik düşünüldüğünde, bunun ilk olarak çoğumuzun doğduğu yerde, köylerde başlaması gerektiği açıktır. Böylece, tarihin ve geleneksel mimarinin izlerini taşıyan köylerimiz canlanacak, yıllardır ekonomiye katkısı azalan tarımın yanı sıra alternatif bir turizm şeklinin oluşması da ekonomiye can katacaktır. Anadolu'nun diğer birçok köyüyle aynı kaderi paylaşan Tongurlar Köyü içerdiği potansiyellerle dönüşümün başlangıç noktası olacak konumdadır. MSGSÜ Yapı Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin "Köyünü Yaşat" Projesi kapsamında Tongurlar Köyü'nde başlattığı yayılması adına öncü niteliğinde olup az olmakla birlikte mevcut köy halkına bile kendi evlerinin, köylerinin aslında ne kadar önemli olduğunu hissettirmiş, göç edenleri bile heyecanlandırmıştır. Bu çalışmaların artırılmasında en büyük görev biz mimarlara düşmektedir. çalışmalar farkındalığın oluşması ve Proje kapsamında yürütülen çalıştaylar serısının bir adımının İZÜ Mimarlık Bölümü öğrencileriyle gerçekleştirilmesinin, öğrencilerimizin yeni bir bakış açısı kazanmasına olumlu yönde etkisi olmuştur. İlk defa bir çalıştaya farklı sınıflardan kendi isteğiyle katılan mimarlık öğrencilerimiz, disiplinli ve kollektif bir çalışma içine girmişler, öğrendikleri ve uyguladıklarıyla "Kırsal Sürdürülebilirlik" konusunda bilinçlenmişlerdir. Bu çalışmaların farklı üniversitelerdeki mimarlık öğrencileri ile gerçekleştirilecek olması hem projenin geleceği, hem de geleceğin mimarları olarak öğrencilerde ve köy halkında farkındalığın oluşması adına büyük önem taşımaktadır. Arş. Gör Serhat ANIKTAR ÇALIŞTAY SÜRECİ

12 I İstanbul Zaim Dniversitesi ( tj" Köyünü Yaşat KÖY SİLÜETİ 1 KÖY SİLÜETİ 2 ÖNERİ OKUL VE KONAKLAMA PROJESİ

13 l:j İstanbul Zaim Oniversitesi Köyünü Yaşat KERPiÇ YAPIM AŞAMALARI Yopırııoi«11,,;.,.., L,j l ;nloıırµ;dnm i m.-ik...ıı ;ırıım.ı;ırı1..-,,. g<ndh,olonyo o ıoı<e..-oloyol>o > n" l ıoav11bolmo -»"' l'"p'm "<> oıom ooluıı>:n l on -<;.>o("""'l 'U7Jm l Dol<:on t oıı>atv..,..ıomıovom l "'h amllıom oilf<l..,,lorı ""'"Ç""""''"" """'... ı..c..ı ,.,,...,,.,.,,,,.,., ""..., uoıı...,,....,,.,,.....,.....,..,,..,,..,.....,_.,,. n k..,,.,<mai,-""'-'.,,...,...,.,, "'...,.... ç...,...,.,.,,... """*"' ""' >} " <P o.o"_,.,,...,.,...,..{ mon1<>,.ı9, k "'""'<)n"'.-. l"""o.,. k moddolor]..,..,,.., u j1o bn l nl r..oloo b_,,o>ki bu...,.,...,,,, "'.., "',...,.,.,.,,.,.,..,n._,..,...,..,.,,.'!""'' l>o "" """"' U.bo,,...ı o,onm..,.ı>az tul ölo;ıod<n '" ' '"'-'"'g<ı«<"""""" ''*""""'"" ""'"".....,.-p;çoo,..."""""'oo;' ı uo A N A, K,,,,,,.,... Kuzu... -.r.. Kerı" ç uretmi o <;ı n <>OC<ld<ıı> t=ırl... iıl«tı i y..,o1mıı unoo b..., d.ı.; çam ur. Ml lidok >l ı l'!or d öloll ol<jol<illll'l<lifi i r. K"'l'iÇ <U>.ı>r :Siffd; Kerpoç bir y'!)m v k.,bo pod doij<";ım- y.ni >qkl kl.,d ;ı; ı-- bo ıh>o u <l uıt """k"" """" '" ol...o.. v """"<le, kopo boı!ı91 okjırtm<l<:k;ıpclslcne AHŞ AP LENTO y<rl< t>rim f>;ı ttabunl rn SÜ RULİ ttatilo <l<ınütwrüimui Y'I'"'"' Mobıltn ı yoni RIJITLiO::I "9 '1M çoo: m"'1i<lr..,..,.p r.ı o ı..-.. "'., ıa.ıoan l<;ıool"'1.,.,,,.kı.,..,.. 9''"k"'""""'' Kerpi çt.,y>ovck..- l<;ı y"f>ldadajram>l.:ıfy"1i"\lldıld;ırd ;o; pena:«1>o9 ui)u <i Uf<Un.<korı P "' '".ı ooo. v o OsOlnOO.... OO Jl"l)ı okıffl <l< k...,,...,., AH!;H ' L>NIU yuı;,;ım.,,; hattab<ri:ır rı ::::ro-n;:_::;:. i:..'":, ":::ıo':. ::;! K orpiçduvofoz<rirkı\l(.'l <ıed<1"ndoc< i 9"1<rı d< «l<i<trm l... i o thorl o n.ı.i l d!)gitimo<!ırn İ ı tem l il <ltıi"' l<li l <bi lm ok t dn.lyi.., O n l-nrj,.. 10m;rl,cm iı.. y..,, 1..,..,,,., '" ;ıhj41ı lor<şi"glu"ojl.,;,lo. INrçııodö,.moıi cl uşıuru.. til f. Ç tra '"'1,... k o n. l<t>ij e;:o k Y A(; MlJR 5 U LA R l dok«piçduv..-.,.ı ""yirıo bo.ım;ım.,. i 9"1m ul k<o(lnl..,. oı,.-...ı 4o. eu O<ılenı l,.w,r\>itiwçok v:: :,t:.: d :!:'u:;::,k:.:::..:";:":.':;;;"apet ::"!:«" b";'.!;u:::ı::" ;";;.:;:.. :: ;;:r "' mol=nder<im,.,,.,, bır ÇÖRTEN do rasar1anabihr

14 -...,_..,....,,,,,..,......,,,O...,..,,,......ı.oQ r m..,..,, Q<.-,_-.,;.,.,....,,.,.. '...,,..,.,. m...,,,...,..., _, _.,.,..,..n.,..,.ı,,...,,..,, iz& İstanbul Zaim Oniversitesi Köyünü Yaşat... <op-ol;- --- """""'"'"''"'"""""' -""'"" l"'p'"'' l.."'""""* "" - ''., "'o...,.&ı.-. ""' -*".,...,....,... d..-ol;,_,..,,,...,...,.,..,,....,..wd- 6'oti... ""'"'-"'UJ"' """'.,..,,."" "'...,,...,,...,ti,.p,y<>r<lon- ""'""" "'"'.. odon'.,,.,..ıd...,_, Top<-.,Q*- i O<n_,..,._,,_;,.,....,n b..,...,,&i<jn.,...,_ı.n.,... in ,) L)l;" ' ( ""'"' '' " "... P...') -"" - -r.ı.,,o,..,.....,.,ı Or.:<l ı ld SÜR DİİR ıl lh İ li R birm.ııl ı oıntdrwuc ır :ı C<lrtuonml -- ; f:t;ç;; '"""'"ontı:nn.<ı"' i )ioll Hydo ı"l)'or.m oliyo 1İon ı. <n 1im i'91iı k<mumhngerot.1imı..,onookm l..,.odi r. K'«>ly«llordoMM<l>'P<"''.ııl"'"'"iisiodot>yv>rl ı M>a,...,,...,1irmo <>"""')_.;,_,_,..,,,...,,o.,...,.," ' """" """..,,..,...,...,,,,... >9 1"""'"',,..,,.;, ;9nd..,,._...., dil-"'"''"'''"""""'.,;....,."""'"......,d.o,,9 """"'' ' ""' "''""''...-,..,...,.,,.,...-,..,,...""...,,..,,..._,.,_,_ ,.,,.,... """..,_ "'"' "'""....,,,,..,.,..,., ,...,_....,,..... d or...-..ı om o ,..,... ;,;._...,,._.,,...,.,,,.._ (..,.., i<tım......,..,oid«l -..)MO"">l*''......,.,......,...,...-do) ::-..;: ;::; : = :=,:-.;:,"";:.. -::. 7? ::f;;==. Top<ol< "'ol"""o.., on l>o<l ' ll'"'"' ' "'"""'y<no,noon'i.,..,,.onmnnoz o"'>j-hq< duv nl»ja'*" dır.,.., ,......,.....,_...,_,,.,..._ -"'"'"... ""' 11" '" -'"',..., "' ""Q - - ı.nn-... üm<m do,,.;.... oı...!=",;:':,:,:;;..:tu:!":.:= : if.,, :: an " "'...ı ;o; OO.t<f tomri n<lnriooy.ı. ı.. ıo cmk.. f'l >gondoıb<fl>;ool i lo - to?çblold ilt(kn>f(l'(ilto..;6, ÔL<oföklodoı><""t>llll" indo b..,..,,..,; yoondo botm.m o l\o OI "' IJOPO" "'"""'-.,.y d.l ko f'l dovodu., l nıti- ıo.indo\))i< ;,; b>'p<' "-'-,.,...,..,_ du-' m - - a9 ndon ı;.1, Kond...,,yı"'" ".._ "' "' 'l>l;l>nno...,;,..ovo*".-...,.,,..,,..,... ı"'"' "'"- " "' " ' '" "" - ' "" ""'...,...,_'1"9',..,..,.i)<l<-... d<......,._ -,... - ""'""'"'"'"' "',... """''"'*'"""-"'"""" ' ç,ı;..l<o""""' :l<o """'"'""' -"' """' ' ti colm< '-Nonn.. >""'0n :::.::=.:!:.:..:;.: :.::;::...: ;'....,., O i duv ;ı, d.l k...ı;ın k ı>o;mol2'!0 l»in""" o k ;o Vk '...,,,._.,,.,_,l i eu o oruv..- ı..,..,... -'"''"'"'lt SI YAN MAST k"""'""' ' ;9n,...ı,;ıocok.,, _ol <nl.,n cj;<.k""9"'

15 iz& istanbul zrm Oniversite '-Köyünü Yaşat GÜNÜMÜZDE KERPİÇ KULLANIMI Geleneksel hımış tekniğinin yanında günümüz kullanımına uygun bir alternatif de karma kerpiç sistemi tekniğidir. Çağdaş bir yapı malzemesi olarak toprağın, mimaride kullanımına yeniden ivme kazandırmaya yönelik araştırma ve çalışmalar, esasen binlerce yıldır kullanılagelen toprağın, modern bir bakış agsıyla yeniden ele alınmasına ve bu amaç için bilimsel birikimin yeni araçlarının kull a nımına dayanır. Türkiye' de toprak yapı kültürü, betonun yapı piyasasına girmesiyle beraber hı z la yok olmaya başlamış, özellikle son yüzyılda tekniğine uygun olmadan inşa edilmiş kerpiç binaların deprem gibi doğal afetlerle zarar görmeleri, suistimallerin temel dayanaklarından biri haline gelmiştir. Bu bağlam da toprağın günüm üz bilim sel perskekti fıyle yeni den ele alınması gere ki idi r. Tarih boyunca kullanılan kerpiç yapı malzemesinin üretim ve kullanım dönemi dahil az enerji tükettiği bilinmektedir. Diğer yandan çelik yapı malzemesi de kullanıldıktan sonra, dönüştürülüp başka bir amaga tekrar kullanılabildiği için ekolojik gruba girmektedir. Endüstriyel malzemeler ile sağlıklı yapı inşa etmek ic}n endüstriyel malzemelerin tek ve diğerleri ile beraber ku llanılma karakterlerin i bilmek gerekir. Kerpiç yap ı malzemesi ı - ısı depolama 2- ısı direnci 3- nem depolama-geri verme (dengeleme) 4- ses yutma 5- yanmama gibi fi ziksel özellikleri ile insan sağ lı ğına en uygun mekanla rı doğal olarak yarabr. ÇATI DETAYI KERPiÇ DUVAR PERVAZ 1!11-ı KUŞAK Ac: HATIL DÖŞEME DETAY! CAM SABiT KANAT BUÔU TABLASI AÇILABILIR KANAT DôÔAL TAŞ DEN1ZLIK fi BUÖU TABLA.S i TEMEL DETAYI PENCERE DETAYI SÖVE MODERN KERPİÇ ÖRNEKLERİ

16 I İstanbul Zaim Oniversitesi Köyünü Yaşat langurlar Köyünde okulun mevcut planı üzerinde konaklama birimleri kaldırılarak yerine kütüphane,idari birimler kaldırılarak da sirkülasyon alanı oluşturulup yeniden düzenlenmiştir. Köyün Meydanı ile bağlantılı olacak şekilde tasarlanan girişin devamında sosyal donatı alanları oluşturuldu. Bu sosyal donatı alanları içerisinde; -Köyün kültürel değerlerini yansıtan ürünlerin bulunduğu Köy Pazarı -Çeşitli etkinliklerin yapılabileceği küçük bir köy meydanı, oturum alanları ve bisiklet standları tasarlanmıştır. TONGURLAR KÖYÜ K04 EV

17 iz& İstanbul Zaim Oniversitesi 6.- Köyünü Yaşat - ZEMİN KAT PLANI ÇİZİM ÖLÇEGİ:l/100 BİRİNCİ KAT PLANI Ç İZİM ÖLÇEGİ :l / 100 B'41 C<4 l> A , -. _, A-A KES İTİ Ç1ZlM ÖLÇEG!:l/200 l> A B-BK FSİTİ., ÇlZL 1 ÖLÇEG!:l/200 t>a C-CKESİTİ ÇiZiM OLÇEGU/200 Ana kütle ile o l uşturulan ortak mekan bitişiğinde ki pergole geniş yemek masasına gölgesini bırakıyor. Salondan iki yönde açılan iki kapı ile bahçede çeşitli oturma grupları oluşturuldu. Ahır ve anakütlenin yanında oluşturu l an gölgelik eklentisi oturma alanları oluşturuyor. Eski traktör garajı ahşap atölyesine dönüştürüldü. Ahşap atölyesinin yanında ahşap pergole oluşturuldu Bina girişi yeniden düzenlenip ağaçlandırıld ı. Kütle çevreyle ilişkilendirildi. Eski hali ahır olan yapı ana kütleyle birleştirilip salon ve mutfak gibi ortak alanlar oluşturuldu. Bu alan dışarıya açılan 2 kapısı tepe camları ve sürgülü penceresiyle şeffaf ve çok amaçlı bir mekan olarak tasarlandı.. Mekan ısınması kuzina ve şömine ile sağ l anmakta. TONGURLAR KÖYÜ Kl6 EV

18 iz& İstanbul Zaim Oniversitesi Köyünü Yaşat Tongurlar Köyünde köyün kalkınma projesi çerçevesinde köyün tipolojisinden yola çıkılarak yeni konaklama modülleri ve köylüye ait olacak satış üniteleri tasarlanırken köy okulu çevresinin sosyal donatı alanlarını içinde barınıdıran köy ile uyum içinde bir meydan planlanmı ş tır! t SATIŞQNITESl.ATÔLYE B 9111!!111!!1f=-f!#E=r B - ATOi.YE v 0..ısıı..,. ı A ZEMiN KAT PLAN:J KÖY meydanı ile bütün halde plan düşünülen mekanlar köyün özelliklerini içinde barındıran fakat belirli bir plan dahilinde tasarlandı. Yeni konaklama ünitesi yaşamsal faaliyetlere ek olarak atölye bulunurken, sofa kültürü yaşatmayı amaçlandı. Yapı malzemeleri olarak köyün özü korundu ve ahşap strüktüre sahip kerpiç düşünüldü. GiRiŞ CEPHESi B A-A KESiTi ARKA CEPHE ı A B B ı A 1. KAT PLANI 8-B KESiTi SOL CEPHE

19 I İstanbul Zaim Oniversitesi ( Cd" Köyünü Yaşat Tongular köyünde rölövesi alınan evlerin incelemesi yapılmıştır. Rölövesi alınan bir ev seçilip eksiklikleri belirlenmiştir. Bu eksikliklere göre evin dış sınırları korunarak içinde değişiklikler yapılmıştır. Düzenlenmiş evin üç boyutu yapılıp görüntü alınmıştır. B "4 ı B"4, A -:-T ; A ZEMiN KAT PLANI KAT PLANI B "4 ' ' SACl GÖRÜNÜŞ ÖN GÖRÜNÜŞ SOL GÖRÜNÜŞ TONGURLAR KÖYÜ K13 EV

20 iz& İstanbul Zairn Oniversitesi ( Cı.1 Köyünü Yaşat D D D Tongurlar Köyü'nde rölövesi alınan evlerin incelemesi yapılmıştır. Rölövesi alınan bir ev seçilip eksiklikleri belirlenmiştir. Bu eksikliklere göre evin dış sınırlarını koruyarak içinde düzenlemeler yapılmıştır. Düzenlenmiş evin plan şeması tekrar çıkartılmış ve üç boyutlu görüntüsü alınmıştır. A ı 1 i B ZEMİN KAT PLANI 1 ı 1 A ' o CJ D ATÖLYE 1 l.katplani i A ' 1 1 ffiii ffiii 1 ffifi D D 1 1 i B : A -AKESİTİ ÖN CEPHE - ODA SOFA ODA 1 L. 1 ffifl ODA B-BKESİTİ TONGURLAR KÖYÜ K12 EVİ