MĠKROBĠYOLOJĠ TEST REHBERĠ

Transkript

1 ĠÇĠNDEKĠLER ÖNSÖZ MĠKROBĠYOLOJĠ LABORATUVARI MĠKROBĠYOLOJĠ LABORATUVARINDA YAPILAN TETKĠKLER SEROLOJĠ LABORATUVARI Testin Adı:... 8 ASO Testin Adı:... 8 CRP Testin Adı:... 9 RF Testin Adı:... 9 KOMPLEMAN C Testin Adı: C Testin Adı: IgA Testin Adı: IgM Testin Adı: IgG Testin Adı: Total IgE Testin Adı: ANTĠ-CCP Testin Adı: BRUCELLA TARAMA (ROSE-BENGAL) Testin Adı: BRUCELLA TÜP AGLÜTĠNASYON Testin Adı: BRUCELLA ANTĠHUMAN GLOBULĠN Testin Adı: Salmonella tüp aglütinasyonu (Gruber-Widal) Testin Adı: VDRL TESTĠ Testin Adı: TPHA Testin Adı: SOĞUK AGLÜTĠNASYON TESTĠ Testin Adı: KĠST HĠDATĠK ĠNDĠREK HEMAGLÜTĠNASYON TESTĠ ELĠSA LABORATUVARI Testin Adı: HBsAg Testin Adı: ANTĠ-HBs Testin Adı: ANTĠ-HBc IgM Testin Adı: ANTĠ-HBc TOTAL (IgM + IgG) / 2--

2 2.2.5 Testin Adı: HBeAg Testin Adı: ANTĠ-HBe Testin Adı: HAV IgM Testin Adı: ANTĠ-HAV Total Testin Adı: ANTĠ-HCV Testin Adı: HIV 1 / HIV 2 ANTĠKORU Testin Adı: FASCĠOLOSĠS ENFEKSĠYON MARKARLARI Testin Adı: CMV IgM ve IgG Testin Adı: CMV IgG AVĠDĠTE Testin Adı: HERPES SĠMPLEKS TĠP 1+2 IgM ve IgG Testin Adı: RUBELLA IgM ve IgG Testin Adı: Rubella IgG avidite Testin Adı: TOKSOPLAZMA ANTĠKORLARI IgM ve IgG Testin Adı: TOKSOPLAZMA IgG AVĠDĠTE TESTĠ Testin Adı: HELĠCOBACTER PYLORĠ ANTĠKORLARI IgA ve IgG Testin Adı: Mycoplasma pneumonia IgG, IgM Test Ġçeriği: EBV VCA IgG ve IgM EBV EBNA IgG(Ebstein Barr VCA) Testin Adı: KABAKULAK ANTĠKORLARI IgM ve IgG Testin Adı: RUBEOLA IgM ve IgG Testin Adı: PARVO VĠRÜS B-19 ANTĠKORLARI IgM ve IgG TROMBOZĠS Testin Adı: ANTĠ-KARDĠYOLĠPĠN ANTĠKORLARI IgM ve IgG GASTRO Testin Adı: ANTĠ-GLĠADĠN ANTĠKORLARI IgA ve IgG Testin Adı: ENDOMYSĠAL ANTĠKOR IgA, IgG Testin Adı: DOKU TRANSGLUTAMĠNAZ IgA, IgG OTOĠMMUNĠTE Testin Adı: ANTĠ-SMOOTH MUSCLE ANTĠKOR / 2--

3 2.6.2 Testin Adı: LKM TĠP 1 ANTĠKORLARI Testin Adı: ANCA ANTĠKORLARI Testin Adı: ENA(OTOĠMMÜN) Testin Adı: AMA Testin Adı: ANTĠ-NÜKLEER ANTĠKOR MOLEKÜLER TANI LABORATUVARI Testin Adı: HBV DNA PCR (Viral Yük) Testin Adı: HCV RNA PCR (Viral Yük) Testin Adı: HCV GENOTĠP TAYĠNĠ Testin Adı: TBC PCR Testin Adı: HPV PCR ve GENOTĠP TAYĠNĠ ĠMMÜNFENOTĠPLENDĠRME FLOWSYTOMETRE Testin Adı: ĠMMÜNFENOTĠPLENDĠRME PANELĠ Testin Adı: CD 55, CD Testin Adı: HLA-B27 TANI TESTĠ ALLERJENLER Testin Adı: ALLERJENLER BAKTERĠYOLOJĠ KÜLTÜRÜ Testin Adı: KAN KÜLTÜRÜ Testin Adı: BAL KÜLTÜRÜ Testin Adı: BALGAM KÜLTÜRÜ Testin Adı: BOS KÜLTÜRÜ Testin Adı: BOĞAZ KÜLTÜRÜ Testin Adı: BURUN KÜLTÜRÜ Testin Adı: DERĠN DOKU APSE KÜLTÜRÜ Testin Adı: EKLEM SIVISI KÜLTÜRÜ Testin Adı: GAĠTA KÜLTÜRÜ TestinAdı: KATATER KÜLTÜRÜ Testin Adı: / 2--

4 MANTAR KÜLTÜRÜ Testin Adı: PARASENTEZ KÜLTÜRÜ Testin Adı: PERĠKARD SIVISI Testin Adı: SAFRA KÜLTÜRÜ Testin Adı: TORASENTEZ KÜLTÜRÜ Testin Adı: TRAKEAL ASPĠRAT Testin Adı: TBC KÜLTÜRÜ Testin Adı: VAGĠNAL KÜLTÜR Testin Adı: YARA KÜLTÜRÜ Numune kabul: Her gün Testin Adı: ÜRETRAL AKINTI KÜLTÜRÜ Testin Adı: ĠDRAR KÜLTÜRÜ Testin Adı: ARB ARANMASI PARAZĠTOLOJĠ LABORATUVARI Testin Adı: GAĠTADA PARAZĠT ARAġTIRILMASI Testin Adı: OKSĠYUR YUMURTASI ARAġTIRILMASI Testin Adı: ROTAVĠRUS ANTĠJENĠ Testin Adı: PARAZĠT PANEL TESTĠ TestinAdı:... Hata! Yer iģareti tanımlanmamıģ. HELĠCOBACTER PYLORĠ ANTĠJENĠ (HpSA, Campylobacter pyloridis antijeni, H.pylori). Hata! Yer iģareti tanımlanmamıģ Testin Adı: MANTAR DĠREK BAKI Testin Adı: CLOSTRĠDĠUM DĠFFĠCĠLE TOKSĠN A DIġ LABORATUVAR Testin Adı: GALAKTOMANNAN Testin Adı: BOS TA OLĠGOKLONAL BANT ARAġTIRMASI /SERUM IgG ĠNDEKSĠ Testin Adı: ANTĠ PARĠETAL HÜCRE ANTĠKORU Testin Adı: AMĠP ANTĠKORU Testin Adı: BORRELĠA BURGDORFERĠ ANTĠKORU (IgM, gg) Testin Adı: HIV WESTERN BLOT / 2--

5 Sinonim: LAMİVUDİN DİRENÇ ANALİZİ Sinonim: ADEFOVİR DİRENÇ ANALİZİ Testin Adı: ASETĠLKOLĠN RESEPTÖR ANTĠKORU Testin Adı: ANTĠ-FOSFOTĠDĠLSERĠN ANTĠKORLARI IgM ve IgG Testin Adı: ISLET (ADACIK) ANTĠKORU Testin Adı: ANTĠ ds-dna Testin Adı: PARVOVĠRÜS PCR Testin Adı: HERPES SĠMPLEKS PCR Testin Adı: ANTĠ-HEV Testin Adı: GAD Testin Adı: EOZĠNOFĠL KATYONĠK PROTEĠN Testin Adı: ANTĠ-GLOMERÜLER BAZAL MEMBRAN ANTĠKORU Testin Adı: ANTĠ-DELTA Testin Adı: HIV-1 PROVĠRAL DNA Testin Adı: ĠNHALANT ALLERJENLER Testin Adı: VARĠCELLA ZOSTER ANTĠKORLARI IgM ve IgG HASTALARIN TETKĠK ĠÇĠN HAZIRLANMASI LABORATUVAR ĠSTEMLERĠNĠN YAPILMASI BĠLGĠSAYAR TAHAKKUK KAYITLARININ YAPILMASI NUMUNE ALMA SAATLERĠ NUMUNE ALMA YERLERĠ NUMUNE ALMA YÖNTEMĠ NUMUNELERĠN TRANSFERĠ LABORATUVARDA NUMUNE KABULÜ NUMUNE KABUL VE RED KRĠTERLERĠ CĠHAZLARIN ÇALIġMA ĠÇĠN HAZIRLANMASI GÜNLÜK KALĠBRASYON VE ĠNTERNAL KONTROL ÇALIġILMASI NUMUNELERĠN AYRILMASI VE SANTRĠFÜJ ĠġLEMLERĠ TETKĠKLERĠN ÇALIġILMASI / 2--

6 16. TETKĠKLERĠN SONUÇLANDIRILMA SÜRELERĠ TETKĠK SONUÇLARININ KONTROL VE ONAYLANMASI LABORATUVAR TETKĠKLERĠNĠN PANĠK DEĞERLERĠ SONUÇ KAYITLARININ ARġĠVLENMESĠ... ÖNSÖZ El kitabımız Mikrobiyoloji Laboratuvarının akreditasyonunun sağlanması için gerekli kriterleri oluģturmak maksadıyla hazırlanmıģtır / 2--

7 Amacımız hastanemizin sunulan hizmetlerin kalitesini arttırmak, hastane faaliyetlerimizin kapsamını geniģletmek, mevcut imkanları en verimli Ģekilde kullanarak üst seviyede bir hizmet kalitesi oluģturmak, bilginin uygulama alanına hakimiyetini sağlamak, insan kaynaklarını ve teknolojinin kazanımlarını insanımızın sağlığına hizmet etmek üzere,verimi,kaliteyi yükseltmek ve en yararlı Ģekliyle yönetmek, iyileģmede sürekliliği sağlamaktır. Bu el kitabımızda organizasyonu, kaynak yönetimini, kaliteyi arttırmak için dikkat edilmesi gereken kuralları, test öncesinde, testlerin çalıģılması esnasında ve test sonrasındaki yükümlülüklerimizi, ölçme değerlendirme kriterlerini, hizmet kalitesinin sürdürülebilir hale getirilmesi için gerekli süreçlerin nasıl iģleyeceğini bulabilirsiniz. Hizmet anlayıģımız ve kalite politikamızda, ileri laboratuvar uygulamaları, hizmet sunumunda standartların üst seviyeye çıkartılması, hizmet sunucusu çalıģanlarımızın tüm iģ ve iģleyiģle ilgili dokümantasyon ve yönetim organizasyonumuzdan haberdar olmasının sağlanması, hedeflediğimiz kalite düzeyine çıkmak için taviz verilemeyeceğinin duyurulması yer almaktadır. 1.MĠKROBĠYOLOJĠ LABORATUVARI Laboratuvarımızda, hastanemizde polikliniklerimize baģvuran, yatarak tedavi gören hastalarımızın tıbbi tetkikleri yapılmaktadır. Mikrobiyoloji Laboratuvarımız, Seroloji, Bakteriyoloji, Parazitoloji ve PCR Laboratuvarları bir çatı altında toplanarak ileri teknik ve teknolojinin gerektirdiği cihazlarla donatılmıģtır. Laboratuarımız 24 saat kesintisiz hizmet vermektedir. Hastalarımıza daha kolay ve ulaģılabilir bir hizmet sunmak için, tahlil ve tetkik yapılması gereken hastalarımız için polikliniklere en yakın yerde kan alma birimimiz bulunmaktadır. Laboratuvarımızda, Seroloji kısmında MacroELĠSA Otoanalizörü, Akım Sitometri Cihazı, Nefelometre (ASO, CRP, RF vb.) Cihazı, Alerjik testler, PCR analizi ve Otoimmun Hastalıkların tanısında kullanılan cihazlar bulunmaktadır. Ayrıca Bakteriyoloji biriminde kültür antibiyogram, makroskobik ve mikroskobik muayeneler, parazitoloji kısmında ise paraziter hastalıkların tanısı için gerekli donanım mevcuttur. Normal Ģartlar altında Mikrobiyoloji Laboratuvarıımız da kabul edilen hasta test isteklerinin hemen tümü dakika içerisinde rapor haline dönüģtürülmektedir. Kültür antibiyogram gibi özellik arz eden tetkik sonuçlarımız ise bir ya da birkaç gün sonra rapor haline dönüģtürülebilmektedir. Laboratuvarımız pek çok konuda hastanemizden hizmet alan hastalarımızın ihtiyaçlarına cevap verebilecek kapasitededir. Ve hizmet sunan hekim ve sağlık çalıģanlarımızın da talepleri doğrultusunda kendini geliģtirme ve yenileme kabiliyetine sahiptir. Gerek cihazlarla yapılan çalıģmalarımızda; gerekse manuel çalıģmalarımızda periyodik bakımlarımız düzenli olarak yapılmakta, kalibrasyon ve iç kontrol çalıģmalarına çok önem verilmektedir. Hastanemizde yapılmayan tetkikler anlaģmalı olduğumuz Sağlık Bakanlığı onaylı özel bir dıģ laboratuvara gönderilmektedir. Mikrobiyoloji laboratuvarında, bir Profesör, iki Doçent, bir Yardımcı Doçent, üç Asistan ve 12 Teknisyen görev yapmaktadır. Yüksek standartları yakalama ve daha -- 7 / 2--

8 iyisine ulaģmak için kaliteli hizmetin sunulduğu bir Laboratuvar olma yolunda ilerlemektedir. 2.MĠKROBĠYOLOJĠ LABORATUVARINDA YAPILAN TETKĠKLER 2.1 SEROLOJĠ LABORATUVARI Testin Adı: ASO Sinonim: ASO; Streptolizin O antikoru 2 saat Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp Nephelometrik Referans Aralığı: 0-2 IU/mL Streptolizin O ya karģı kan da dolaģan antikorlardır. A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarının tanısında ve takibinde kullanılır. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: CRP Sinonim: C Reactive Protein 2 saat Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp Nephelometrik Referans Aralığı: 0-5 mg/l Nonspesifik bir akut faz reaktanıdır. Enfeksiyon ve enflamasyonların değerlendirilmesinde kullanılır. Viral ve spiroketal enfeksiyonlarda artmadığından özellikle bakteriyel enfeksiyon tanısında değerlidir. Yüksekliği koroner kalp hastalığı riskinin erken bir göstergesi olduğundan, koroner kalp hastalığı için risk taraması amacıyla da kullanılır. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: / 2--

9 Testin Adı: RF Sinonim: Romatoid Faktör 2 saat, mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), düz tüp (mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: IU/mL Romatoid artrit tanısında kullanılır Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: KOMPLEMAN C3 Sinonim: C3 2 saat, mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), düz tüp (mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: Serum Kord mg/dl Prematüre mg/dl <1 ay mg/dl 2 3 ay mg/dl 4 6 ay mg/dl 7 12 ay mg/dl 1 3 yaģ mg/dl >3 yaģ 85 2 mg/dl Akut faz reaktanlarından biridir. Kompleman sistemindeki klasik ve alternatif yollar C3 basamağında birleģir. C3 düzeyindeki artıģlar akut inflamatuar hastalıklar, atopik dermatit, bilier obstrüksiyon ve amiloidozise bağlı olabilirken, otoimmün hastalıklar, bakteriemi, doku hasarı, kronik hepatit, nefrit, malnutrisyon, DIC ve konjenital eksiklikler C3 düzeyinde düģüklüğe neden olabilir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: / 2--

10 2.1.5 Testin Adı: C4 Sinonim: C4 2 saat, mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), düz tüp (mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: Serum Kord 7 23 mg/dl Prematüre 7 23 mg/dl <7 gün 7 25 mg/dl 7 gün 3 ay 7 30 mg/dl 4 ay 1 yaģ 8 42 mg/dl 2 12 yaģ mg/dl >12 yaģ mg/dl Akut faz reaktanlarından biridir. Kompleman sistemindeki klasik yolda yer alır. Akut inflamatuar durumlar ve malignitelerde C4 düzeyi artarken, SLE, akut glomerülonefrit, kronik hepatit, otoimmün hastalıklar, herediter anjioödem, protein kaybedilen hastalıklar ve konjenital eksiklik durumlarında serum C4 düzeyi düģebilir Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Ned: Lab. Kodu: Testin Adı: IgA Sinonim: Immunglobilin A 2 saat, BOS, eklem mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS, eklem mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: Serum Prematüre 1 4 mg/dl <7 gün 2 30 mg/dl 7 gün 1 ay 2 50 mg/dl 2 6 ay 4 80 mg/dl 7 12 ay mg/dl 1 3 yaģ mg/dl 4 5 yaģ mg/dl 6 12 yaģ mg/dl / 2--

11 13 15 yaģ mg/dl >15 yaģ mg/dl BOS <0,6 mg/dl Özellikle sekresyonlarda bulunur ve virüs nötralizasyonunda rol oynar. IgA myeloma, siroz, kronik karaciğer hastalıkları ve kronik enfeksiyonlarda IgA düzeyi artarken, immün yetmezlikler, protein kaybına neden olan hastalıklar ve ataksi telenji ektazide ise IgA düzeyi düģer. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: IgM Sinonim: Immunglobilin M 2 saat, BOS, eklem mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS, eklem mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: <1ay mg/dl 2 3 ay 20 1 mg/dl 4 6 ay mg/dl 7 12 ay mg/dl 1 5 yaģ 45 2 mg/dl 6 12 yaģ mg/dl >12 yaģ 50 3 mg/dl Bakteri ve viruslara karģı üretilen ilk antikorlardır. Enfeksiyonların akut fazı, otoimmün hastalıklar, kronik karaciger, aktif sarkoidos, nefrotik sendrom ve bazı lemfomalarda IgM düzeyi artarken immün yetmezlikler ve protein kaybına neden olan hastalıklarda IgM düzeyi düģer. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: IgG Sinonim: Immunglobilin G 2 saat / 2--

12 , BOS, eklem mayi Numune Miktarı: 3 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS, eklem mayi) Nephelometrik Referans Aralığı: Prematüre mg/dl <1ay mg/dl 2 6 ay 2 7 mg/dl 7 12 ay mg/dl 1 3 yaģ mg/dl 4 5 yaģ mg/dl <15 yaģ mg/dl yaģ mg/dl >60 yaģ mg/dl Bakteri, virüs ve toksinlere karģı uzun süreli koruyuculuğu sağlayan antikorlardır. IgG myeloma, karaciger hastalıkları, kronik tetrarlayan enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklarda IgG düzeyi artarken immün yetmezlikler ve protein kaybına neden olan hastalıklarda IgM düzeyi düģer. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: Total IgE Sinonim: Immunglobilin E 2 saat Numune Miktarı: 2 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum) Nephelometrik Referans Aralığı: <1 IU/ml Alerjik hastalıkların değerlendirilmesinde kullanılır. Alerjik hastalıklar, parazit enfestasyonları, bronko pulmoner aspergillosis, astma, hiperimmünglobulin E sendromu ve Wiskott-Aldrich sendromunda serum IgE düzeyi artarken, bazı neoplazmlar, ataksi telenjiektazi ve bazı agamaglobulinemilerde IgE düzeyi düģer. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-CCP / 2--

13 Sinonim: CCP; Cyclic citrullinated peptide antibody 2 hafta Numune Miktarı: 1 ml Kırmızı kapaklı tüp MicroELISA Referans Aralığı: Manuel test prensibine göre her çalıģmada CO değeri değiģtigi için her çalıģmada ayrı hesaplanır. Romatoid artrit tanısında kullanılır. Anti-CCP nin romatoid artrit tanısında spesifitesi %96, sensitivitesi ise %78 dir. Özellikle erken tanıda çok değerlidir çünkü hastaların %70 inde erken evrede pozitifleģir. Ayrıca seronegatif romatoid artritlerin %30-40 ında da anti-ccp pozitifliği görülmektedir. Anti-CCP pozitifliğinin eroziv hastalık için bir gösterge olduğu da belirtilmektedir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: BRUCELLA TARAMA (ROSE-BENGAL) Sinonim: Brucella slide test 2 saat, BOS Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS) Lateks Referans Aralığı: kalitatif Brucella enfeksiyonlarını hızlı tarama için kullanılmaktadır. Tek baģına pozitifliği tanı için yeterli değildir. Num. Kab. Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Etmeme Lab. Kodu: Testin Adı: BRUCELLA TÜP AGLÜTĠNASYON Sinonim: Brucella aglütinasyon testi Bir gün sonra saat / 2--

14 , BOS Numune Miktarı: 2 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS) Tüp Aglütinasyon Referans Aralığı: 1/160 ve üzeri pozitif Brucella hastalığının tanısında ve tedavi takibinde kullanılır Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: BRUCELLA ANTĠHUMAN GLOBULĠN Sinonim: Brucella Coombs testi Ġki gün sonra saat 13.30, BOS Numune Miktarı: 2 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS) Tüp Aglütinasyon Referans Aralığı: 1/160 ve üzeri pozitif Brucella enfeksiyonunda IgM tipi antikorlar bir haftada ortaya çıkıp üç ayda en yüksek düzeylere ulaģır. IgG antikorları ise üç haftada ortaya çıkar ve altı sekiz haftada en yüksek düzeylere ulaģır. Bazı vakalarda IgG tespiti yapılan tüp aglütinasyon yeterli gelmeyebilir, bu durumda blokan antikorlarının araģtırılması için antihuman globulin (Coombs testi ) ihtiyaç vardır. Num. Kab. Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Etmeme Lab. Kodu: Testin Adı: Salmonella tüp aglütinasyonu (Gruber-Widal) Sinonim: Salmonella tüp aglütinasyon, Widal Ertesi gün saat Numune Miktarı: 2 µl Kırmızı kapaklı tüp Tüp Aglütinasyon Referans Aralığı Ticari kit çalıģma prensibine göre değiģir Salmonella serotip typhi nin O ve H antijenleri ile aglütine olan antikorları ölçer. 1. hafta sonunda( 7 8 gün ) Anti -O antikoru (O aglütinasyonu) pozitifleģir, IgM yapısındadır. 2. hafta sonuna doğru / 2--

15 (10 12.günler) H aglütinasyonu pozitifleģir bunlar IgG yapısındadır. H aglütininlerinin tek baģına tanı değeri yoktur, O aglütininlerini daha yüksek olması hastalığın baģlangıç dönemi, O ve H aglütinin titresi eģit veya H biraz daha yüksek ise aktif bir enfeksiyon, Yanlız H aglütininleri >1/1 160 olması; geçirilmiģ bir enfeksiyona veya en az bir yıl önceki tifo aģılaması olduğu anlamına gelir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: VDRL TESTĠ Sinonim: Venereal disease research labtesti Aynı gün saat Numune Miktarı: 1 µl Kırmızı kapaklı tüp Slide Test Referans Aralığı: Kalitatif Sifilis, Treponema pallidumun neden olduğu hala dünyanın en sık görülen cinsel yolla bulaģan hastalığıdır. Primer, sekonder ve erken latent olmak üzere üç döneme ayrılır. Primer enfeksiyon kendini günlük bir inkübasyon periodunun ardından etkenin giriģ yerinde ağrısız Ģankr ile gösterir. Sifilis taraması için kullanılan non-treponemal testlerden olan VDRL, sadece treponema enfeksiyonlarında pozitif bulunmaz, otoimmün hastalıklar, gebelik akut ve kronik inflamasyon hastalıklarında da pozitifleģebilir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: TPHA Sinonim: TPHA; Treponema pallidum hemaglütinasyon testi Aynı gün saat (kantitatif sonuç istenirse ertesi gün saat 15.30), BOS Numune Miktarı: 2 µl Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS) Ġndirek hemaglütinasyon / 2--

16 Referans Aralığı: kalitatif Sifilis, Treponema pallidumun neden olduğu hala dünyanın en sık görülen cinsel yolla bulaģan hastalığıdır. Primer, sekonder ve erken latent olmak üzere üç döneme ayrılır. Primer enfeksiyon kendini günlük bir inkübasyon periodunun ardından etkenin giriģ yerinde ağrısız Ģankr ile gösterir. Sifilis tanısı için kullanılan treponemal testlerden olan TPHA, gerçek ve yalancı pozitif nontreponemal test sonuçlarının doğrulaması için kullanılmaktadırlar. Ömür boyu pozitif kaldığı için tedavi takibinde kullanılamaz. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: SOĞUK AGLÜTĠNASYON TESTĠ Ertesi gün saat Numune Miktarı: 250 µl Kırmızı kapaklı tüp Aglütinasyon Referans Aralığı: kalitatif Soğuk aglütininlerin bulunduğu hastalıkların tanısında kullanılır. Bu hastalarda çoğunlukla IgM yapısındaki antikorlar eritrositlere bağlanarak kronik anemi ve lokal staza neden olur. Atipik pnömoniler (mycoplasma pneumonia, influenza A, influenza B, parainfluenza, adenovirüs vb. kaynaklı) ve bazı hemolitik anemilerde aglütinasyon gözlenir. 37ºC inkübasyonda aglütinasyonda düzelme olmuyorsa reaksiyon soğuk aglütinasyon değildir. Mycoplasma pneumonia enfeksiyonunda çocuklar da %50, eriģkinlerde %70 oranında aglütinasyon gözlenir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: KĠST HĠDATĠK ĠNDĠREK HEMAGLÜTĠNASYON TESTĠ Sinonim: Numune kabul: Echinococcus serolojik testi Her gün 2 haftada / 2--

17 Serum Numune Miktarı: 250 µl Referans Aralığı: Kırmızı kapaklı tüp hemaglütinasyon 1/160 üzeri pozitif Kist Hidatik enfeksiyonu tarama testi olarak kullanılmaktadır. Testte tannik asitle duyarlaģtırılmıģ eritrositlerin yüzey gerilimlerinin değiģmesi sonucu antijen tutma özelliklerinden yararlanılmaktadır. Antijen ile kaplı koyun eritrositleri hasta serumuyla karģılaģınca çökmektedir. Testin duyarlılığı genellikle % testin özgüllüğü % 92-1 arasında değiģmektedir Kistin lokalizasyonuna göre antikor yanıtının değiģtiği, akciğer kistlerinde serolojik testlerin duyarlılıklarının azaldığı bilinmektedir. Ekinokok türü ile ortak antijenler nedeniyle Taenia solium, Taenia saginata, Ascaris lumbricoides, Fasciola hepatica, Toksoplazma gondii ve Plasmodium enfeksiyonlarında da yanlıģ pozitifl ik görülebilir. Lab. Kodu: ELĠSA LABORATUVARI Testin Adı: HBsAg Sinonim: Hepatit B virüsü surface antijeni 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reactive 1. ve üzeri BulaĢtan 1 12 hafta sonra ya ada inkübasyon döneminde, semptomlar ortaya çıkmadan 3 5 hafta önce HBsAg saptanır / 2--

18 ay içinde yavaģ yavaģ azalarak saptanamayacak düzeye iner. HBsAg nin 6 aydan uzun sürmesi, kronik hepatite geçiģ olabileceğini düģündürür. EriĢkinlerde HBsAg %95 oranında kaybolur. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemik ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HBs Sinonim: Hepatit B surface antikoru, HBsAb. 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Antikor Negatif Referans Aralığı: Borderline Antikor Pozitif 12.1 ve üzeri Hepatit B virüsüne karģı doğal veya aģılama sonrası kazanılmıģ bağıģıklığın tespitinde kullanılır. Anti HBc Total pozitifliği ile birlikte pozitifliği doğal bağıģıklık lehinedir. Anti-HBs iyileģmenin bir göstergesidir. Hastaların %10-40 ında HBsAg pozitif iken düģük titrelerde Anti-HBs pozitifliği gösterilebilir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, yanlıģ barkot, az numune Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HBc IgM Sinonim: Hepatit B virüsü core antikoru Ig M 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reaktive 1.20 ve üzeri Anti-HBc IgM, Anti-HBc IgG ile birlikte semptomlarla birlikte / 2--

19 ortaya çıkar, Anti-HBc IgM birkaç ay pozitif kalır, bu dönem HBsAg nin kaybolduğu ve Anti-HBs nin henüz ortaya çıkmadığı pencere dönemine de denk gelir ve bu dönemde gösterilecek tek gösterge HBc IgM dir. Hastalığın baģlangıcından 4 8 ay sonra Anti-HBc IgM kaybolur, Anti-HBc IgG pozitifliği ömür boyu devam eder. Anti-HBc IgM in pozitif olarak sebat etmesi kronik hepatite geçiģe iģaret eder ve kronik hepatitte düģük seviyelerde saptanabilir. Num. Kab. Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Etmeme Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HBc TOTAL (IgM + IgG) Sinonim: Hepatit B virüsü core antikorları-total 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Reaktive Borderline Negative 1.20 ve üzeri Anti-HBc IgM, Anti-HBc IgG ile birlikte semptomlarla birlikte ortaya çıkar, Anti-HBc IgM birkaç ay pozitif kalır, Anti-HBc IgG pozitifliği ömür boyu devam eder. Anti-HBc IgG, Anti-HBs nin negatif ve HBsAg nin pozitif olduğu olgularda yüksek titrede iken, Anti-HBs pozitif olgularda düģük titrelerde ömür boyu pozitif kalabilir ve geçirilmiģ enfeksiyonu gösterir. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: HBeAg Sinonim: Hepatit B envelop antijeni 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA / 2--

20 (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reaktive 1.20 ve üzeri HBeAg aktif viral replikasyon ve infektivite (BulaĢtırıcılık) göstergesi olarak kabul edilmektedir. Akut Hepatit B enfeksiyonlarında HBsAg nin hemen ardından pozitifleģir, HBsAg den hemen önce kaybolur. KronikleĢen HBV enfeksiyonlarında 8 10 haftadan uzun süre saptanır. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HBe Sinonim: Hepatit B virüsü e antikoru 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA Hastanın Hazırlanması: (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reaktive 1.20 ve üzeri HBsAg den kısa bir süre sonra HBeAg gösterilebilir, Anti -HBe çıkıģı ile birlikte HBeAg kaybolur, eğer 10 aydan daha uzun sebat ederse kronikleģmeye iģaret eder. HBeAg replikasyon ve infektivite göstergesi olarak kabul edilmekte, Anti -HBe ise infektivitenin azalması ve iyileģmeye iģaret eder. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: HAV IgM Sinonim: Hepatit A antikoru IgM; HAV IgM 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence / 2--

21 Negatif Referans Aralığı: Borderline Reaktive 1.20 ve üzeri Akut HAV enfeksiyonunun tanısında kullanılır günlük bir inkübasyonu takiben semptomların ortaya çıkması ile beraber kanda görülür ve genelde 3-6 ay pozitif kalır. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HAV Total Sinonim: Hepatit A antikoru IgG; HAV IgG 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kır mızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Antikor pozitif Referans Aralığı: Borderline Antikor Negatif Retest 4. ve üzeri Anti HAV total veya anti HAV IgG akut enfeksiyon için tanısal değere sahip değildir, çünkü antikor yaģam boyu kalıcıdır. Buna rağmen IgG titresinde 2 hafta içinde dört kat artıģ akut HAV için tanısal değer taģır. Anti HAV IgG daha çok bağıģıklığın göstergesi olarak kullanılır. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Lab. Kodu: Testin Adı: ANTĠ-HCV Sinonim: Hepatit C antikoru 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp ÇalıĢma FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule / 2--

22 Yöntemi: Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reactive 1. ve üzeri HCV enfeksiyonunun tanısında kullanılır. Anti HCV bağıģıklık göstergesi değildir. HCV pozitifl iğinde sonucun teyit edilebilmesi ve hastalığın prognozunu belirlemek için RIBA ve/veya HCV RNA testlerinden yararlanmak gerekebilir. Num. Kab. Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune. Etmeme Lab. Kodu: Testin Adı: HIV 1 / HIV 2 ANTĠKORU Sinonim: Human immunodeficiency virus antikoru 3 saat Numune Miktarı: 4 µl Kırmızı kapaklı tüp FPIA (Flouresans particule Immunoassay) ve MEIA (Microparticule Immunoassay) ve/veya chemiluminescence Referans Aralığı: Negatif Borderline Reactive 1. ve üzeri HIV1 ve HIV2 ye karģı antikorlar ve HIV p24 antijeni birlikte tayin eden testlerdir. HIV tanısında kullanılacak tanı testine karar vermek için, hastanın virüsle karģılaģılması sonrası geçen süre önemlidir. HIV tanısı önce bir tarama testi ile HIV antikorlarının taranması ve takibinde bir doğrulama ya da tamamlayıcı test ile HIV antikorlarının saptanması ile koyulur. Num. Kab. Etmeme Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune, kontaminasyon. Lab. Kodu: Testin Adı: FASCĠOLOSĠS Sinonim: Numune kabul: Fasciola Hepatika Her gün 2 haftada / 2--

23 Numune Miktarı: 250 µl Referans Aralığı: Num. Kab. Etmeme Kırmızı kapaklı tüp(serum) hemaglütinasyon 1/160 üzeri pozitif Ġnsanda karaciğer ve özellikle safra yollarında geliģen distomatoza (fasyoliyaz ya da karaciğer kelebek hastalığı) yol açan asalak türü. Yumurtaları hasta inek ve koyunların dıģkısı ile dıģarı atılır ve koģullar elverdiğinde larva durumuna geçerek ara konakta kist durumuna dönüģür. Yiyeceklerle vücuda giren kistler kan dolaģımı aracılığıyla karaciğer ve safra yollarına ulaģarak geliģir. Hemoliz, lipemi, yanlıģ barkot, az numune, kontaminasyon Lab. Kodu: ENFEKSĠYON MARKARLARI Testin Adı: CMV IgM ve IgG Sinonim: Cytomegalovirus IgM ve IgG 2 günde, BOS Numune Miktarı: 250 µl (se um), 1 µl (BOS) Kırmızı kapaklı tüp (serum), jelsiz düz tüp (BOS) Otomatik EIA (Enzyme Immunoassay) ve CFT (Complement Fixation Test) Referans Aralığı: Cytomegalovirus IgG Negatif : < 0.8 IU/ml Doubtful(Ģüpheli) : IU/ml. Pozitif : >1.2 UI/ml Cytomegalovirus IgM Negatif : indeks <0,9 ġüpheli : 0,9 indeks 1,1 Pozitif : indeks >1,1 CMV enfeksiyonu genellikle asemptomatik geçer. Transplantasyon hastaları, kanser hastaları ve immün sistemi / 2--