ÜNİTE NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I İÇİNDEKİLER. Okt. Mustafa AKBUĞA HEDEFLER DOSYA VE KLASÖR İŞLEMLERİ

Transkript

1 DOSYA VE KLASÖR İŞLEMLERİ İÇİNDEKİLER Dosya ve Klasör İşlemleri Klasör Sınıfları (Directory ve DirectoryInfo) Dosya Sınıfları (File ve FileInfo) Dosyalarda Okuma Ve Yazma İşemi Yapabilen Sınıflar (FileStream, StreamReader ve StreamWriter) NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I Okt. Mustafa AKBUĞA HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Klasör ve dosya sınıflarına ait metotları anlayabilecek, Yeni klasör ve dosya tanımlayarak, kopyalama,silme ve taşıma işlemleri yapabilecek, Dosyalara bilgi yazabilecek ve onları okuyabileceksiniz. ÜNİTE 8

2 GİRİŞ Bilgisayar sistemlerinde kayıtlı veriler, genellikle dosya ve klasörler yardımıyla organize edilir. Bilgisayar yazılımları verilere ihtiyaç duyduklarında ya klasörler içerisinde yer alan dosyaları okuyarak ya da klavye veya mouse gibi girdi aygıtları kullanarak temin ederler. Programların çalışması sonucu ortaya çıkan yeni sonuçlar ise Ekran veya Yazıcı gibi aygıtlar vasıtasıyla gösterilir ya da ilgili dosyalara tekrar kaydedilir. Programlama dilleri içerisinde yer alan girdi veya çıktı işlemlerine I/O işlemleri denir ve bu terim İngilizce Input / Output ' un kısaltılması sonucu elde edilir. Dosyaya bilgi kaydetmek, okumak, ekrana ya da yazıcıya bilgi yazdırmak gibi işlemler birer I/O işlemlerdir. Visual C# dilinde de I/O sistemi ile ilgili tüm sınıflar System.IO isim alanında yer alır. Bu bölümde Visual C# programlama dilinde System.IO isim alanı içerisinde yer alan Directory, DirectoryInfo, File, FileInfo, StreamReader ve SteamWriter gibi en yaygın kullanılan sınıflar incelenecek ve bu sınıflarla ile fonksiyonlar ve metotlar hakkında bilgiler verilecektir. DOSYA VE KLASÖR İŞLEMLERİ Visual C# Program dilinde kod yazarken, ilk satır using.system; kodu ile başlar. Bu satır temel sınıf kütüphanelerinin açılmasını sağlar. Disk üzerinde yer alan dosyalar genelde ya ana klasörde ya da sonradan oluşturulan alt klasörler (dizin) içerisinde tutulur. Bu sebeple konu anlatımına klasör sınıflarıyla başlanmıştır. Bilgisayar programları veri alma ve ya gönderme işlemini stream (akım) denen, byte (8 bit) seviyesinde bilgi akışıyla gerçekleştirir. Visual C# dilinde yapılan projelerde I/O sistemiyle ilgili tüm veri akımları, System. IO isim alanında bulunan Stream sınıflarıyla gerçekleştirilir. Bu sınıflar genellikle dosya ve klasör sınıflarıyla birlikte kullanılır ve dosyalar üzerinde hem okuma hem de yazma işlemi yapılmasını kolaylaştırırlar. Directory ve DirectoryInfo sınıfları klasörleri temsil ederken, File ve FileInfo sınıfları dosyaları temsil etmektedir. Path sınıfı ise klasörler ve dosyaların yol (konum adresleri) ile ilgili işlemler yapmakta kullanılır. Dosya ve Klasörler ile işlem yaparken kullanılan sınıflara ait metot ve fonksiyonların derleyici tarafından tanınmasını sağlamak için programın en başına şekil 8.1 deki gösterildiği şekliyle kodların eklenmesi gerekir; Şekil 8.1. Temel I/O sınıf kütüphanesinin program koduna eklenmesi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

3 Klasör Sınıfları Klasör işlemleri, System. IO isim alanındaki Directory ve DirectoryInfo sınıflarıyla yapılmaktadır. Bu sınıfların dosya işlemleri için kullanılan klasör oluşturma, Bir yerden bir yere taşıma ve klasör özelliklerini değiştirme gibi birçok metodu bulunmaktadır. Aşağıda bu metodlar ve en çok kullanılan sınıfların kullanımlarıyla ilgili bilgiler verilmektedir. CreateDirectory ( ) Metodu: Bu metot, yeni bir klasör hazırlamak amacıyla kullanılır. Aşağıda örnek program_1 kodlarında nasıl kullanıldığı gösterilmektedir. Adres tanımı yapılırken; string ifadenin işareti kullanılırsa, adres bilgisindeki \ işareti tek olarak kullanılır. işareti kullanılmazsa adres bilgisinde \\ işareti çift olarak kullanılmalıdır. Directory. CreateDirectory("C:\\AOF"); Bu kod C:\ anadizininde Aof isimli bir klasör oluşturur. Directory. CreateDirectory("AOF"); Bu kod programın çalıştığı klasörde Aof isimli bir klasör oluşturur. Directory.CreateDirectory(@"..\AOF"); Bu kod programın çalıştığı klasörün bir üst klasöründe test isimli bir klasör oluşturur. Directory.CreateDirectory(@"..\..\AOF"); Bu kod programın çalıştığı klasörün iki üst klasöründe Aof isimli bir klasör oluşturur. Örnek program_1: Şekil 8.2. AOF isimli bir klasör oluşturulmasını sağlayan örnek program kodları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

4 Bir klasör ya da dosya oluşturmadan önce mutlaka ilgili klasör ve dosyanın diskte olup olmadığının Exists() metoduyla kontrolü gereklidir. Yapılacak bu işlem programın hata üretmesinin önüne geçecektir. Şekil 8.3. AOF isimli bir klasörün C sürücüsündeki görünümü Şekil 8.2 de gösterilen örnek program_1 de CreateDirectory metodunun parametresi olarak verilen adres ve isimde şekil 8.3 de gösterilen AOF klasörü oluşturulmuştur. Exists ( ) Metodu: Bu metot, verilen adreste klasörün olup olmadığını kontol eder. Klasör varsa true, yoksa false değerleri döndürür. bool b= Directory. Exists(@"c:\AOF"); Move ( ) Metodu: Bu metod, ilk olarak verilen adreste bulunan klasörü, ikinci verilen adresteki konuma taşır. Directory. Move (@ c:\erzurum\ata ); Yukarıda verilen kod, c:\ anadizininde yer alan Aof isimli klasörü, yine c, anadizini içinde yer alan ERZURUM klsörünün içindeki ATA alt dizinin içerisine taşımaktadır. Delete ( ) Metodu: Bu metod, klasörleri silmek için kullanılır. İki tip kullanım biçimi vardır. Aşağıda verilen örnek kodlarda nasıl kullanıldığı gösterilmektedir. Directory. Delete(@"c:\AOF"); Yukarıda verilen kod, C:\ anadizininde yer alan Aof isimli bir klasörün içinde bir şey yoksa silme işlemi yapar. Klasörün içi doluysa silme işlemi için; Directory. Delete(@"c:\AoF",bool a); Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

5 Yukarıda verilen kod, a değişkeninin içi true ise ilgili c:\ adresindeki Aof klasörü içindeki dosya ve klasörlerle beraber silinmesini sağlar. GetCurrentDirectory ( ) Metodu: Bu metot, çalışan programın hangi klasörde olduğunu gösterir. Geliştirilen yazılımlarda; program içerisindeki yedekleme modülünde dosya ve klasör üzerinde işlem yaparken GetCurrentDirectory(), SetCurrentDirectory() ve GetCreationTime() metodları büyük kolaylık sağlar. string c= Directory. GetCurrentDirectory( ); Yukarıda verilen kod, c değişkeninin içi GetCurrentDirectory metoduyla okunan adres bilgisi ile doldurulur. SetCurrentDirectory ( ) Metodu: Bu metot, Program için geçerli olan klasörü değiştirmek için kullanılır. SetCurrentDirectory(@ D:\\ ); Yukarıda verilen kod, daha önce program için geçerli olan adresi C:\\ sürücüsünü D:\\ sürücüsü olarak değiştirir. GetDirectories ( ) Metodu: Bu metot, verilen adresteki bütün klasörleri bularak isimlerini gösterir. string [ ] d = Directory. GetDirectories(@"c:\AoF" ); Yukarıda verilen kod, string dizisinin içini GetDirectories metoduyla okunan adresteki tüm klasörlerin isimleriyle doldurur. GetDirectoryRoot ( ) Metodu: Bu metot, verilen yoldaki klasörün bulunduğu kök dizin bilgisini ve volume bilgisini elde ederek isimlerini gösterir. string e= Directory. GetDirectoryRoot (@"c:\aof"); Adres olarak verilen ile d string dizisinin içine GetDirectoryRoot metoduyla okunan adresten, kök dizin ve disk volume bilgisini elde ederek e string değişkenine aktarır. GetCreationTime ( ) Metodu: Bu metot, verilen yoldaki klasörün hangi tarihte oluşturulduğunu gösterir. DateTime f=directory. GetCreationTime(@"c:\AOF"); GetLastAccessTime ( ) ve GetLastWriteTime ( )Metodları: GetLastAcessTime metodu, verilen yoldaki klasöre en son ne zaman erişildiğini ve GetLastWriteTime metodu ise en son üzerinde ne zaman işlem yapıdığını gösterir. DateTime g = Directory. GetLastAcessTime(@"c:\AOF"); DateTime h=directory. GetLastWriteTime(@"c:\AOF"); Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

6 Örnek program_2: Şekil 8.4. Directory sınıfına ait metotların kullanımını gösteren örnek program Şekil 8.5. Örnek program_2 nin ekran görüntüsü Yukarıda Şekil 8.4 de Program_2 olarak verilen klasör işlemleri Directory sınıfının metodları kullanılarak yapılmıştır. Yapılan bu klasör işlemlerinin aynısı istenirse DirectoryInfo sınıflarının metodları kullanılarak yapılabilir. Bu sınıfın metodlarını kullanabilmek için DirectoryInfo tipinde bir değişken hazırlamak gereklidir. Bu işlemin nasıl yapıldığı Şekil 8.6 da kodları gösterilen program_3 içerisinde ayrıntılı olarak görülmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

7 Örnek program_3 Şekil 8.6. DirectoryInfo sınıfına ait metodların kullanımını gösteren örnek program Şekil 8.7. Örnek program_3 ün ekran görüntüsü Yukarıda verilen şekil 8.5 ve Şekil 8.7 de ekran çıktıları karşılaştırıldığında her iki sınıfında aynı işi yaptığı görülecektir. Fakat her iki sınıfın da kullanım biçimi birbirinden farklıdır. DirectoryInfo sınıfında olan fakat Directory sınıfında olmayan metodlardan bazıları aşağıda gösterilmiştir. Create ( ) Metodu: Belirtilen adreste bir klasör oluşturur. CreateSubdirectory ( ) Metodu: Belirtilen adreste bir alt klasör oluşturur. Attributes ( ) Metodu: Belirtilen adresteki klasörün ( Gizli, Yalnız okunur, Arşiv) özelliklerini görmek için kullanılır. FullName ( ) Metodu: Belirtilen adresteki bir klasörün tam adını öğrenmek için kullanılır. Name ( ) Metodu: Belirtilen adresteki bir klasörün sadece adını öğrenmek için kullanılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

8 Extention ( ) Metodu: Belirtilen adresteki bir klasörün uzantısı varsa öğrenmek için kullanılır. MoveTo ( ) Metodu: Belirtilen adresteki bir klasörün içindeki bütün klasör ve dosyalar ile belirtilen başka bir adrese taşınması için kullanılır. Root ( ) Metodu: Belirtilen adresteki klasörün bulunduğu kök dizin bilgisini gösterir. Parent ( ) Metodu: Belirtilen adresteki klasörün dâhil olduğu üst klasöre geçmek için kullanılır. DirectoyInfo sınıfının bazı metodlarının kullanımı Program_3 içerisinde gösterilmişti. Program_3 içerisinde yer almayan diğer metodların kullanımı aşağıdaki program kodunda gösterilmiştir. Bu kodların çalışması için işaretli kodların, program_3 de gösterildiği gibi Main metodu içerisine yazılması gerekir. string adres DirectoryInfo deneme = new DirectoryInfo(adres); deneme.create(); DirectoryInfo alt = deneme. CreateSubdirectory("aof1"); Console. WriteLine("Özellikler: " + deneme. Attributes); Console. WriteLine("Uzantı: " + deneme. Extension); Console. WriteLine("Tam adres: " + deneme. FullName); Console. WriteLine("Klasör adı: " + deneme. Name); Console. WriteLine("Bir üst klasör: " + deneme. Parent); Console. WriteLine("Kök dizin: " + deneme. Root); Dosya Sınıfları Dosya işlemleri, System. IO isim alanındaki File ve FileInfo sınıflarıyla yapılmaktadır. File sınıfındaki birçok metot Directory ve DirectoryInfo sınıfında da vardır fakat tek farkları aynı görevleri dosyalar içinde yerine getirmeleridir. Create ( ) Metodu: Parametre olarak verilen adres üzerinde istenen ad ve uzantıda dosya oluşturur. File.Create(@"c:\aof.txt"); Copy ( ) Metodu: Parametre olarak verilen adresler arasında dosya kopyalama işlemi gerçekleştirir. File.Copy(@"c:\aof.txt",@"d:\aof.txt"); Move ( ) Metodu: Parametre olarak verilen adresler arasında dosya taşıma işlemi gerçekleştirir. File.Move(@"c:\aof.txt",@"d:\aof.txt"); Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

9 Delete ( ) Metodu: Parametre olarak verilen adresteki dosyayı silme işlemi gerçekleştirir. File.Delete(@"c:\aof.txt"); GetCreationTime ( ) Metodu: Parametre olarak verilen adresteki dosyayı ne zaman oluşturulduğunu öğrenmek için kullanılır. DateTime dosyazaman =Directory. GetCreationTime("c:\\aof. txt"); Yukarıdaki koda dikkat edilirse dosyanın ne zaman oluşturulduğunu öğrenme işleminde Directory sınıfının GetCreationTime metodu kullanılmıştır. Exists(), Delete(), GetCreationTime(), GetLastAccessTime(), GetLastWriteTime() gibi metodlarda adres içeriği verilirken dosya ismi ve uzantısı da verildiğinde bu metodlar dosyalar için de geçerli olmaktadır. Directory ve DirectoryInfo arasındaki kullanım farkları File ve FileInfo arasında da geçerlidir. Her iki sınıf arasındaki kullanım farkları Şekil 8.8 de gösterilen program_4 teki kodlar FileInfo sınıfı kullanılarak yazılmıştır. Program_4 ün çalıştırılması ile Şekil 8.9 da gösterilen ekran çıktısı elde edilir. Örnek program_4 Şekil 8.8. File sınıfına ait metotların kullanımını gösteren örnek program Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

10 Şekil 8.9. Örnek program_4 ün ekran görüntüsü Dosyalar üzerinde işlem yaparken parametre olarak verdiğimiz adres bilgisi üzerinde de işlem yapan sınıflar mevcuttur. Bu sınıfların en önemlisi Path sınıfıdır. Bu sınıfın en önemli metodu ise GetTempFileName() metodudur. Bu metot sistemimizin temp klasöründe oluşturduğu bir dosyanın ismini döndürür. Dosyalar üzerinde geçici işlemler yapılmak istendiğinde genelde bu metot kullanılır. Bu sınıf hakkında daha geniş bilgi için bkz.nesne Tabanlı Programlama 2 Dosya üzerinde okuma ve yazma işlemi yapabilen sınıflar Dosyalar üzerinde okuma veya yazma işlemleri yapabilmek için, System. IO isim alanında yer alan FileStream, StreamReader ve StreamWriter olmak üzere genelde bu sınıflarından yararlanılır. Bir dosya üzerinde okuma ve yazma işlemi için öncelikle onu açmak gereklidir. Dosyanın açılması sırasında FileStream sınıfı, dosyayı okurken StreamReader ve dosyaya yazmak içinse StreamWriter sınıfları kullanılır. Açılan her dosya üzerinde yapılan işlem bitirildiğinde mutlaka kapatılmalıdır. Dosyayı kapatmak için Stream sınıfının parametresiz Close( ) fonksiyonu kullanılır. FileStream Sınıfı: FileStream, disk üzerindeki dosyalarda veri alış verişi yapmayı sağlayan bir kanal oluşturur. Bu veri kanalının kontrolü verilen parametrelerle sağlanır. Bu sınıf ile aynı zamanda dosyalardan byte tabanlı veriler okunabilir fakat StreamReader text tabanlı okuma yapabildiğinden bu sınıftan daha kullanışlıdır. Genel olarak kullanımı; FileStream dosya= new FileStream (string A, FileMode. B, FileAccess. C, FileShare. D); Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

11 FileStream dosya = new FileStream(@"AoF.txt", FileMode.OpenOrCreate, FileAccess.Write, FileShare.None); String A: ) parametresi ile dosyanın diskteki adresi, ismi ve uzantısı birlikte verilir. FileMode. B: ( FileMode. OpenOrCreate ) parametresi ise dosyanın ne amaçla açılacağını belirtir. FileMode a seçilecek değerle bu amaç belli edilir, buraya gelebilecek değerler Tablo 8.1 de verilmektedir. Tablo 8.1. FileStream sınıfına ait Filemode seçenekleri FileMode Seçenekleri Create CreateNew Append Open OpenOrCreate Truncate Açıklama FileMode.Create seçeneği ile yeni bir dosya oluşturulur, aynı dosya varsa üzerine yazılır. Yeni bir dosya oluşturulur, eğer aynı dosya var ise IOException hatası alınır. Dosya açılarak sonundan başlayarak yazma işlemi yapılır. Eğer dosya yok ise oluşturulur. FileMode.Append seçeneği sadece FileAccess.Write seçeneği ile kullanılır diğer kullanımlarda ArgumentException hatası alınır. Dosya belirtilen dizinde var ise açılır. Eğer dosya yoksa FileNotFoundException hatası alınır. Dosya belirtilen dizinde var ise açılır yok ise oluşturulur. Dosya açılır ve içerisi boşaltılıp boyutu 0 byte olarak güncellenir. FileAccess. C: (FileAccess. Write), parametre ise dosyaya hangi erişim yetkisiyle açılacağını belirler. FileAccess e seçilecek değerle bu amaç belli edilir, buraya gelebilecek değerler Tablo 8.2 de verilmektedir. Tablo 8.2. FileStream sınıfına ait FileAccess seçenekleri FileAccess seçenekleri Read Write ReadWrite Açıklama Dosyaya sadece okuma erişim yetkisi verir. Dosyaya sadece yazma erişim yetkisi verir. Dosyaya okuma/yazma erişim yetkisi verir. FileShare. D: (FileShare. None ) parametresi, bu parametre ile kullanılan kaynak dosyanın diğer strem ler tarafından nasıl paylaşılacağını belirler. FileShare e seçilecek değerle bu amaç belli edilir, buraya gelebilecek değerler tablo 8.3 de verilmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

12 Tablo 8.3. FileStream sinifina ait FileShare seçenekleri FileShare seçenekleri None Read Write ReadWrite Açıklama İşlem yaptığınız stream dışındaki başka bir stream dosyaya okuma veya yazma için erişim sağlayamaz. İşlem yaptığınız veya başka stream'ler dosyaya okuma için erişim sağlayabilirler. İşlem yaptığınız veya başka stream'ler dosyaya yazma için erişim sağlayabilirler. İşlem yaptığınız veya başka stream'ler dosyaya okuma ve yazma için erişim sağlayabilirler. StreamReader sınıfı: StreamReader sınıfı ile dosyalardan text tabanlı veriler okunabilir. Bir StreamReader nesnesi aşağıdaki yöntemlerle oluşturulabilir. Bu sınıfın kullanımıyla ilgili kodlar Şekil 8.10 da program_5 içerisinde gösterilmiştir. Program_5 in çalıştırılması neticesinde Şekil 8.12 deki ekran elde edilir. Program_5 deki kodların Şekil 8.12 deki gibi sonuç üretmesi için Aof.txt dosyası notepad.exe programıyla oluşturulup içerisinde Şekil 8.11 deki text in yazılması gerekmektedir. FileStream sınıfının FileMode parametresine create seçeneği de yazılabilir. Bu durumda dosya yeni oluşturulduğu için içerisi boş olarak gelecektir. string adres FileStream deneme= new FileStream(adres, FileMode.Open); StreamReader okumanesnesi1 = new StreamReader(deneme); StreamReader sınıfının önemli metotları: Close(): Açılan dosyadaki veri kanalını kapatır. ReadLine( ) metodu: Dosyada içerisinde oluşturulan veri kanalından bir sonraki metin satırını okur ve bunu string olarak döndürür. Eğer okunacak satır bulunmazsa geriye null değeri döndürür. Read ( ) metodu: Dosyada içerisinde oluşturulan veri kanalından dosyadan sadece bir karekterlik veriyi okur ve int olarak tutar. Eğer okuma yapılamazsa 1 olarak döndürür. Read(char[] dizi, int indeks, int adet) şeklinde kullanıldığında, adet parametresi ile verilen sayı kadar karakteri, dizi [indeks] elemanından itibaren diziye yerleştirir. Yerleştirilen karakter sayısını döndürür. ReadToEnd( ) metodu: Dosya içerisinde oluşturulan veri kanalından dosyada bulunan tüm veriyi okur ve string olarak tutar. Eğer okuma yapılamazsa boşluk tutar. Peek ( ) metodu: veri kanalından bir karakter okur fakat karakteri girdiden çıkarmaz (Konum gösterici sanki okuma yapılmamış gibi ilgili karekterde bekler). Eğer okunacak karakter mevcut değilse 1 döndürür. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

13 Örnek program_5 Şekil FileStream sınıfına ait metotların kullanımını gösteren örnek program Şekil C sürücüsündeki Aof. txt dosyasının içerisindeki metinin görüntüsü Şekil Örnek program_5 in ekran görüntüsü StreamWriter sınıfı: StreamWriter sınıfı ile dosyalara text tabanlı veriler yazılır. Bu durum Şekil 8.13 ve 8.14 ve 8.15 de program _6 da gösterilmektedir. Bir StreamWriter nesnesi aşağıda gösterildiği oluşturulabilir: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

14 string adres FileStream deneme= new FileStream(adres, FileMode.Open); StreamWriter okumanesnesi1 = new StreamWriter(deneme); StreamReader sınıfında olduğu gibi StreamWriter sınıfında da Close( ) metoduyla StreamWriter nesnesine ilişkin kullanılan kaynaklar iade edilmelidir. StreamWriter sınıfının önemli metotları: Close(): Açılan dosyadaki veri kanalını kapatır. Write ( ) metodu: Dosya içerisine, oluşturulan veri kanalından her türlü yazının eklenmesini sağlar. Yazının sonuna herhangi bir sonlandırıcı karakter koymaz. Bu sebeple yeni yazılan karekterler yan yana yerleşir. WriteLine ( ) metodu: Write metoduyla aynı işi yapar. Fakat yeni eklenen yazıyı bir satır aşağıdan başlayarak ekler. Flush ( ) metodu: Tampondaki bilgilerin dosyaya yazdırılmasını sağlayarak dosyanın güncellenmesini sağlar. Örnek program_6 Şekil StreamWriter sınıfına ait metotların kullanımını gösteren örnek program Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

15 Şekil C sürücüsündeki Aof.txt dosyasının içerisindeki metnin ilk görüntüsü Şekil Örnek program_6 nin ekran görüntüsü Şekil C sürücüsündeki Aof.txt dosyasının içerisindeki metnin son görüntüsü Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

16 Özet Programlama dilleri içerisinde yer alan girdi veya çıktı işlemlerine I/O işlemleri denir ve bu terim İngilizce Input/Output'un kısaltılması sonucu elde edilir. Dosyaya bilgi kaydetmek, okumak,ekrana ya da yazıcıya bilgi yazdırmak gibi işlemler birer I/O işlemlerdir. Visual C# dilinde de I/O sistemi ile ilgili tüm sınıflar System.IO isim alanı altında yer alır. Bu yüzden program kodunun en başına using System.IO; kodunun yazılması gerekir. Klasör işlemleri, System. IO isim alanındaki Directory ve DirectoryInfo sınıflarıyla yapılmaktadır. Directory sınıfı statik yapıya sahiptir. Türetilmeden direkt sınıf isminin verilmesiyle kullanılabilir. Şu metotlara sahiptir; CreateDirectory (),Exists (), Move (), Delete (), GetCurrentDirectory (), SetCurrentDirectory (), GetDirectories (), GetDirectoryRoot (), GetCreationTime (), GetLastAccessTime (), GetLastWriteTime(). DirectoryInfo sınıfı dinamik yapıya sahiptir. Yeni bir sınıf nesnesinin türetilmesi sonrasında türetilen nesne kullanılabilir.kullanımı şekli farklı olsa da directory sınıfının yanında ilave olarak şu metotlara da sahiptir; Create (), CreateSubdirectory (), Attributes (), FullName,Name (), Extention (), MoveTo (), Root (), Parent (), MoveTo (). Dosya işlemleri, System. IO isim alanındaki File ve FileInfo sınıflarıyla yapılmaktadır. File sınıfındaki birçok metot Directory ve DirectoryInfo sınıfında da vardır fakat tek farkları aynı görevleri dosyalar içinde yerine getirmeleridir. File sınıfı statik yapıya sahip olup FileInfo dinamik yapıya sahiptir.klasör sınıfına ait metotların çoğu bu sınıf için de geçerlidir. Dosyalar üzerinde okuma veya yazma işlemleri yapabilmek için, System. IO isim alanında bir çok sınıf olmasına rağmen FileStream, StreamReader ve StreamWriter olmak üzere genelde bu sınıflarından yararlanılır. Bir dosya üzerinde okuma ve yazma işlemi için öncelikle onu açmak gereklidir. Dosyanın açılması sırasında FileStream sınıfı, dosyayı okurken StreamReader ve dosyaya yazmak içinse StreamWriter sınıfları kullanılır. Açılan her dosya üzerinde yapılan işlem bitirildiğinde mutlaka kapatılmalıdır. Dosyayı kapatmak için Stream sınıfının parametresiz Close( ) fonksiyonu kullanılır. StreamReader sınıfı ile dosyalardan text tabanlı veriler okunabilir. Şu metotlara sahiptir: Close(), ReadLine( ), Read ( ), ReadToEnd( ), Peek ( ) StreamWriter sınıfı ile dosyalara text tabanlı veriler yazılır.şu metadlara sahiptir: Close(), Write ( ), WriteLine ( ), Flush ( ) Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

17 DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. C# dilinde, klasör ve dosya sınıfları hangi isim alanından türetilmiştir? a) System.Array b) System.Data c) System.IO d) System.Text e) System.Drawing 2. Aşağıdakilerden hangisi DirectoryInfo sınıfından bir nesne üretmek amacıyla kullanılabilen bir deyimdir? a) break b) new c) create d) type e) throw 3. Bir disk üzerinde klasör oluşturmak için aşağıdaki metotlardan hangisi kullanılır? a) GetCreationTime() b) GetDirectories() c) GetLastAccessTime() d) Create() e) SetCreationTime() 4. Bir disk üzerinde oluşturulmak istenen klasörün olup olmadığını kontrol eden metot aşağıdakilerden hangisidir? a) Delete() b) Exists() c) Move() d) Copy() e) Create() 5. Aşağıdaki sınıflardan hangisi dosya ve klasör işlemlerinde kullanılmaz? a) Directory b) File c) StreamWriter d) StreamReader e) Path Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

18 6. Bir dosya üzerinde okuma ve yazma işlemi için öncelikle onu açmak gereklidir. Dosyanın açılması sırasında genelde.. Sınıfı kullanılır. Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? a) FileStream b) StreamReader c) StreamWriter d) DirectoryInfo e) Path 7. Aşağıdakilerden hangisi SteamReader sınıfının bir metodu değildir? a) ReadLine() b) Peek() c) ReadToEnd() d) Read() e) Flush() 8. Aşağıdakilerden hangisi FileStream sınıfında yer alan parametrelerden biri değildir? c:\test.txt b) FileMode.OpenOrCreate c) FileAccess.Write d) FileAccess.Read e) FileMode.WriteLine 9. C# ta dosya ve klasörlere bir adres bilgisi verilirken hangi veri türü tercih edilmelidir? a) int b) byte c) string d) char e) long Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

19 10. using System; using System.IO; class soru10 { static void Main() { String yol=@"c:\"; String[] bul = Directory. GetDirectories(yol); foreach (string bul2 in bul) { Console. WriteLine(bul2.ToString()); }}} Aşağıdakilerden hangisi kodları verilen programın çalışmasını doğru olarak açıklar? a) Sürücüsündeki bütün dosyaları ekrana tek satırda listeler. b) Sürücüsündeki ismi c ile başlayan dosyaları ekranda alt alta listeler. c) Sürücüsündeki ismi c ile başlayan klasörleri ekranda tek satırda listeler. d) Sürücüsündeki bütün dizinleri ekranda alt alta listeler. e) Sürücüsündeki bütün dosyaları ekranda alt alta listeler. Cevap Anahtarı: 1.C,2.B,3.D,4.B,5.E,6.A,7.E,8.E,9.D,10.D Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

20 YARARLANILAN KAYNAKLAR VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR ALGAN, Sefer, (2010), Her Yönüyle C#, İstanbul: Pusula Yayıncılık, İstanbul. AKTAŞ, Volkan, (2013), Her Yönüyle C# 5.0, KODLAB, İstanbul. CLARK, Dan, (2013), Your visual blueprint for building.net application, 2nd Edition, Hungry Minds, New York. SCHILDT, Herbert, (2002), The Complete Reference C#, çev. Duygu Arbatlı Yağcı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul. SHARP, John, (2002), Microsoft Visual C#.NET, çev. Mert Derman, Arkadaş Yayınevi, Ankara. YANIK, Memik, (2004), Microsoft Visual c#.net, 1.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20