İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ İL-SAP 2013

Transkript

1 İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ İL-SAP 2013

2 2

3 İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı (İL-SAP Çerçevesi) i. Onay Sayfası ONAY SAYFASI ADI - SOYADI TARİH İMZA HAZIRLAYANLAR İNCELEYENLER Ahmet BOZDAŞ Sümeyye BUDAK Nizamettin GÜL (A.A.S.H. Şube Müdürü) Dr. Hilmi SEVİNÇ ( Afet birim sorumlusu) ONAYLAYANLAR Dr. Mesut TURAN (İl Sağlık Müdürü) Tablo 1: Onay Sayfası ii. Dağıtım Çizelgesi DAĞITIM ÇİZELGESİ Gereği İçin Sıra Kurum / Kuruluş Adet 1 Valilik Makamına 1 2 Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü 1 3 Kamu Hastaneler Birliği genel sekreterliği 1 4 Erzincan Halk Sağlığı İl Müdürlüğü 1 5 Kamu Hastaneler Birliği Erz. Mengücekgazi Eğitim ve Ar. Hast. 1 6 Kamu Hastaneler Birliği Erzincan Devlet Hastanesi 1 7 Kamu Hastaneler Birliği Erzincan ADSM 1 8 Kamu Hastaneler Birliği Refahiye Devlet hastanesi 1 9 Kamu Hastaneler Birliği Tercan Devlet hastanesi 1 10 İl AFAD Müdürlüğü 1 Bilgi İçin Sıra Kurum / Kuruluş Adet 1 Valilik Makamına 1 2 Erzincan Belediye Başkanlığı 2 İl Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 1 3 İl Milli Eğitim Müdürlüğü 1 Tablo 2: Dağıtım Çizelgesi 3

4 iii. Değişiklik ve Güncelleme Kayıt Çizelgesi NO KONUSU DEĞİŞİKLİĞİN İŞLENDİĞİ TARİH GÖREVİ/ ÜNVANI DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEYEN ADI SOYADI İMZASI Tablo 3: Değişiklik ve Güncelleme Kayıt Çizelgesi 4

5 iv. İçindekiler İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı (İL-SAP) Çerçevesi Kapak 1 i. Onay Sayfası 2 ii. Dağıtım Çizelgesi 2 iii. Değişiklik ve Güncelleme Kayıt Çizelgesi 3 iv. İçindekiler Tablosu 4-7 v. Tablo Dizini 8-9 vi. Şekil Dizini 9 vi. Resimler dizini 9-10 vii. Kısaltmalar viii. Terimler 12 ix. Genişletilmiş Özet Giriş Giriş İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı Hukuki Dayanağı Erzincan İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı Hukuki Dayanağı Planın Hazırlanması ve İşleyişi 3.1. Planın İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Bünyesindeki İl Afet Planı İçindeki Yeri Plan Hazırlama Komisyonu Diğer Kurumlar ile Planlama Sürecindeki Koordinasyon Planın İşleyişi, Aşamaların Uygulanmaya Konulması ve Uygulamaların Sonlandırılması Koşulları Güncelleme Periyodu ve Yöntemi Planın Tatbikatı Planın Paydaşlar İle İlişkisi ve Paylaşımı Plana İlişkin Toplumun Bilgilendirilmesi İlin Mevcut Durumu 4.1. İlin Sosyo-Ekonomik ve Demografik Bilgileri İlin Genel Nüfus Tablosu Sağlık Bölgeleri veya İlçelere Göre Nüfus Dağılımları İlin Yaş ve Cinsiyete Göre Nüfus Dağılımları İlin Konut ve DASK Bilgileri İldeki Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı ve Nüfusa Oranı İl Nüfusunun Eğitim Profili İlin Genel Sağlık Göstergeleri Genel Sağlık Göstergeleri Yaş Gruplarına Göre Özel ve Kamu Sağlık Kuruluşlarının Aşılama Hızları 38 5

6 4.2.3 Kamu, Özel ve Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sayıları Sağlık Bölgelerine veya İlçe Dağılımlarına Göre Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sayıları Kamu, Özel ve Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yatak Kapasiteleri İlin Özellikli Kronik Hasta Yükü Afet Durumunda İhtiyacın Artabileceği Dal Merkezleri Bilgileri Erişkin, Çocuk ve Yenidoğan Yoğun Bakım Yatak Sayıları Kamu, Özel ve Üniversite Sağlık İnsan Kaynağı Afet Durumunda İhtiyacın Artabileceği Uzmanlık Dalları Bilgileri UMKE Personel Dağılımı UMKE Afet Konteynırı Bulunan Hastaneler ve Kurumlar Başhekimliği Sağlık İnsan Kaynağı Başhekimliği Lojistik Bilgileri İldeki Diğer Ambulans Bilgileri İldeki Hava Ambulans Bilgileri Diğer Bilgiler Olağan Durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü Yapısı ve Teşkilat Şeması İl Risk Değerlendirmesi İl Afet Profili ve Geçmiş Deneyimler Geçmiş Deneyimlerin Sağlık Alt Yapısına Etkileri Genel Risk Değerlendirmesi Sağlık Sistemi Açısından Risk Değerlendirmesi Zarar Azaltma ve Hazırlık Çalışmaları ve Planlama 6.1. Yapısal Tehlikeleri Azaltma Çalışması Yapılan/Süren/Planlanan Hastaneler ve/veya Sağlık Hizmet binaları Yapısal Olmayan Tehlikeleri Azaltma (YOTA) Çalışması Yapılan/Süren/Planlanan Hastaneler ve/veya Sağlık Hizmet Binaları Hastane Afet ve Acil Durum Planları (HAP) Personel Eğitimleri Düzenlenmesi ve rehber kitaplar hazırlanması Müdahale Aşamasının Planlaması 7.1. Afet ve Acil Durumlarında Bakanlığımız Taşra Teşkilatının Yapısı ve İşleyişi Afet Esnasında Bakanlığımız Taşra Teşkilatı Bünyesindeki Birimlerin Görev Tanımları İlk 72 Saat içinde Yapılması Gereken Temel İşler Afet ve Acil Durumlarında Sorumlu Diğer Kuruluşlar Koordinasyon Hızlı Sağlık İhtiyaçları Değerlendirmesi Hastane Öncesi Tıbbi Operasyonların Yönetimi Afet Durumunda Kullanılacak Alternatif Hasta Bakım Alanları Alternatif Ulaşım Yolları İlde görevli ve il dışından görevlendirilen personelin barınma ihtiyacının planlanması Haberleşme 84 6

7 Telsiz Sistemleri Uydu Sistemleri Video Telekonferans Sistemi Hastane Olarak Kullanılacak Protokol Yapılmış Oteller/Bina ve Tesisler Tıbbi Tahliye Hastane Tahliyesi İl/İlçe/Bölge Tıbbi Tahliyesi Aşılama Merkezi Olarak Kullanılacak Tesisler İhtiyaç Halinde Sağlık Tesislerinin Yiyecek/İçecek Gereksinimlerinin Karşılanacağı Tesis ve Depolar Kimliği Tespit Edilemeyen Ölülerin Muhafaza Edileceği Morglar, Kapasiteleri ve İhtiyaç Halinde Morg Olarak Kullanılacak Tesisler Afet Sonrası ve Akut Fazda Araştırma Amaçlı Toplanacak Verilerin Düzenlenmesi ve Kullanımı Büyük Çaplı Etkiye Sahip Olaya (3-4 ncü seviye) Göre Koordinatör İl, Destek İlleri Sağlık ve UMKE Ekipleri, Takviye Planlaması Orta Çaplı Etkiye Sahip Olaya (2 nci seviye) Göre Koordinatör İl, Destek İlleri Sağlık ve UMKE Ekipleri, Takviye Planlaması Küçük Çaplı Etkiye Sahip Olaya (1 nci seviye) Göre Koordinatör Birim/İlçe, Destek İlçeleri Sağlık ve UMKE Ekipleri, Takviye Planlaması Olay Sırasında İç ve Dış Bilgi Yönetimi Kamuoyu ve Medya İçin Risk İletişimi Gönüllü Kuruluş ve Örgütlerin Görevlendirilmesi ve Koordine Edilmesi Yabancı Ekiplerin Görevlendirilmesi ve Koordine Edilmesi Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılanma Aşaması 8.1. Hasarlı ve Yıkılmış Sağlık Hizmet Binalarının Onarılması ve Yeniden İnşası Sağlık Hizmetlerinin Rutine Dönmesi Psikososyal Destek Hizmetleri Afetzedelere Yönelik Yürütülecek Psikososyal Destek Çalışmaları Afetlerde Görev Yapan Yardım Çalışanlarına Yönelik Psikososyal Destek Çalışmaları Müdahale Aşamasının Değerlendirilip Raporlanması İl Dışı Afetlerde Destek Planı 9.1. Büyük Çaplı Etkiye Sahip Olaya (3-4 ncü seviye) Göre Destek Olunacak İl veya İller Orta Çaplı Etkiye Sahip Olaya (2 nci seviye) Göre Destek Olunacak İl veya İller Ekler Ekler listesi Ek1 Acil İhtiyaç Duyulabilecek Telefonlar Rehberi Ek2. - İlin Kamu, Özel Hastane ve Dal Merkezleri Bilgileri Ek3 İldeki Kan Merkezleri Listesi Ek4 İl Kamu Sağlık İnsan Kaynakları İsim ve İletişim Bilgileri 7

8 Ek5 İldeki Özel Sağlık İnsan Kaynaklarının Hastane Bazında Dağılımları Ek6 Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE) İletişim Bilgileri Ek7 Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE) Lojistik Bilgileri Ek8- UMKE Konteynırlarının, 112 İstasyonlarının ve Kamu Hastanelerinin Harita Üzerinde Gösterilmesi (CD) Ek9 Hava Ambulansları Koordinat Bilgileri Ek10 İldeki Özel Ambulans Servisleri İletişim Bilgileri Ek11 İldeki Ecza Depoları ve İlaç Firmaları Listeleri Ek12 Şubelerinin ve Birimlerin Afet Durumlarında Görev Tanımları Ek13 İl Kurumlar Telefon Rehberi Ek14 Tüm İllerin Kriz Merkezi Uydu Telefon Numaraları Listesi Ek 15- Alternatif Hasta Bakım Alanlarının Harita Üzerinde Konumlarının Gösterilmesi Ek16 İldeki Soğuk Hava Depolarının Bilgileri Ek17- İl de bulunan hastanelerin HAP ları. (CD) Ek18 - Diğer (Ekler Listesinde Yer Almayan Diğer Ekler) 8

9 v. Tablolar dizini Tablo 1: Onay Sayfası Tablo 2: Dağıtım Çizelgesi Tablo 3: Değişiklik ve Güncelleme Kayıt Çizelgesi Tablo 4: İLSAP Sorumlu Sekreteryası ve hazırlama komisyonu Tablo 5. Erzincan İli Genel nüfus Tablosu Tablo 6. Erzincan İli yaş gurupları ve cinsiyet tablosu Tablo 7. Erzincan İli ve ilçeleri, yaş gurupları ve cinsiyet tablosu Tablo 8: Konut Sayısı ve Dask Kapsamında Bulunan Konut Sayıları. Tablo 9. Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı tablosu Tablo 10: Erzincan İli Sosyal Güvenlik İstatistikleri Tablo 11: Erzincan eğitim profili tablosu Tablo 12. Erzincan Okul, öğrenci, öğretmen sayıları tablosu Tablo 13. Erzincan İli Genel Sağlık Göstergeleri tablosu Tablo 14: Yaş Gruplarına ve Yıllara Göre Uygulanan Aşıların Doz Sayıları -1 Tablo 15 Yaş Gruplarına ve Yıllara Göre Uygulanan Aşıların Doz Sayıları -2 Tablo 16: Yıllık Ortalama Aşı İhtiyacı Tablo 17 : Kamu Özel ve Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşları Tablo 18: Sağlık Bölgelerine veya İlçe Dağılımlarına Göre Sağlık Kurum ve Kuruluşları Tablo 19 : Kamu Özel veya Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yatak Kapasiteleri Tablo 20: Erzincan İli Özellikli Hastalık İstatistikleri Tablo 21: Afet durumunda ihtiyacın artabilecek merkezler Tablo 22: Erişkin, Çocuk ve Yenidoğan Yoğum Bakım Yatak Sayıları Tablo 23: Diyaliz, Hiperbarik (O2) Tedavi Merkezleri Yatak sayısı Tablo 24 :Kamu Özel ve Üniversite Sağlık İnsan Kaynağı Bilgileri Tablo 25 : Afet Durumunda İhtiyacın Artabileceği Uzmanlık Dal Bilgileri Tablo 26 : Umke Personel Listesi Tablo 27: 112 Başhekimliği Sağlık İnsan Kaynağı Bilgileri Tablo 28 : 112 Başhekimliği Lojistik Bilgileri Tablo 29: İldeki Diğer Ambulans Bilgileri Tablo 30. Türkiye de doğal afetler ve etkileri Tablo 31: Türkiye de 1990 yılı sonrası doğal afetler ve etkilenme durumu tablosu Tablo32. Tarihsel Erzincan depremleri Tablo 33. Erzincan ve heyelan riski bilgileri Tablo 34. Erzincan ve kaya düşmesi riski tablosu Tablo 35 : Yapısal Tehlikeleri Azaltma Çalışması Tablo 36. Sağlık binaları ve YOTA planlaması Tablo 37: HAP Planları ve tatbikat planlaması Tablo 38: Personel Eğitimleri Tablo 39. Afette Erzincan Sağlık Birimlerin Görev Tanımları Tablo 40. İl Sağlık müdürlüğü, Afet öncesi yapılanması Tablo 41. Halk sağlığı müdürlüğü, Afet öncesi yapılanması Tablo 42. Kamu Hastaneleri birliği genel sekreterliği, Afet öncesi yapılanması Tablo 43: İlk 72 saatte yapılacak temel işler çizelgesi 9

10 Tablo 44: Başbakanlık AFAD- Afet ve Acil Durumlarda Sorumlu Diğer Kuruluşlar tablosu Tablo 45: Erzincan Valiliği AFAD- Afet ve Acil Durumlarda Sorumlu Diğer Kuruluşlar tablosu Tablo 46: Acil Durumda Gelen Yardım Malz. Teslim Alacak ve Dağıtımını Yapacak Ekip Listesi Tablo 47: Afet Durumunda Kullanılacak Alternatif Hasta Bakım Alanları Tablo 48: Telsiz Haberleşme Malzeme Listesi ve Frekans Bilgileri Tablo 49: Merkez Teşkilatı Mobil Uydu Telefon Numaraları Tablo 50: İhtiyaç Halinde Sağlık Tesislerinin Yiyecek/İçecek Gereksinimlerinin karşılanması Tablo 51: Morg olarak kullanılabilecek yerler Tablo 52. Büyük çaplı afette 1. ve 2. aşama destek iller şeması Tablo 53. Orta etkili afette 1. ve 2. aşama destek iller şeması Tablo 54. Küçük etkili afette 1. ve 2. aşama destek iller şeması Tablo 55: Büyük Çaplı Etkiye Sahip Olaya (Seviye 3-4) Göre Destek Olunacak İl veya İller Tablo 56: Orta Çaplı Etkiye Sahip Olaya (Seviye 3-4) Göre Destek Olunacak İl veya İller vi. Şekiller dizini Şekil 1. Afet Yönetimi Döngüsü Şekil 2. Erzincan İl-Sap güncelleme periyodu şekli Şekil 3. Erzincan İl-Sap planın tatbikatları takvimi. Şekil 4. Erzincan İl-Sap planlarının toplumla paylaşılması takvimi Şekil 5 : Erzincan İl Haritası Şekil 6 Erzincan cinsiyet ve yaş gurupları grafigi. Şekil 7.Olağan Durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü Yapısı ve Teşkilat şeması Şekil 8. Türkiye deprem fay hatları haritası Şekil 9. Erzincan da muhtelif doğal afet durumu. Şekil 10: Afet ve Acil Durumlarda Bakanlığımızın Taşra Teşkilatının Yapısı ve İşleyişi Şekil 11: İlkyardım ve Sağlık Hizmetleri Grubu ( Sağlık ve Sanitasyon) Şeması Şekil 12: İstek ve Kaynak Akışı Şekil 13:Hasta toplama merkezine alternatif ulaşım yolları Şekil 14:Hasta toplama merkezine alternatif ulaşım yolları Şekil 15: Erzincan Çadırkent alan ve Hastaneler Şekil 16: Erzincan da hastaneler ve Heliport alanları Şekil 17 : Tahliye İlleri Şekil 18: Dış Bilgi Yönetim Şeması Şekil 19: İç Bilgi Yönetim Şeması vi. Resimler dizini Resim 1. Erzincan Resim 2. Erzincan ve yakın çevresi karayolları Resim 3. Erzincan ve yakın çevresi karayolları Resim 4. Türkiye Demiryolları haritası Resim 5. Erzincan havaalanı Resim 6. UMKE konteynırları Resim 7. Erzincan 112 KKM ve UMKE birimi 10

11 Resim , UMKE ve genel sekreterlik koordinatları Resim 9. Erzincan UMKE şişme çadır konteynırı ve temsili şişme çadırlar Resim 10. Çadırkent ve Sahra hastanesi alanı Resim 11. Erzincan dan hasta tahliye Resim 12. Erzincan ve Bölge illeri Resim 13. Anadolu fay hatları vii. Kısaltmalar ADM BM DASK DSÖ GSMH HAP İL-SAP KBRN SAKOM SGK THAP TSM UMKE YOTA Afet ve Acil Durum müdürlüğü Birleşmiş Milletler Doğal Afet Sigorta Kurumu Dünya Sağlık Örgütü Gayri Safi Milli Hasıla Hastane Afet Planı İl Sağlık Afet Planı Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer Sağlık Afet Koordinasyon Merkezi Sosyal Güvenlik Kurumu Türkiye Hastane Afet Planı Toplum Sağlığı Merkezi Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri Yapısal Olmayan Tehlikeleri Azaltma viii. Terimler İl Afet Planları ve İl Sağlık Afet Planlarında ortak bir dil oluşturmak amacıyla T. C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD) hazırlanmış olan Afet ve Acil Durumlarla İlgili Teknik Terimler i sözlüğü planımızda geçen terimleri açıklamak için kullanılmıştır. ACİL DURUM: Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halini ifade eder. Afet sırasında olağanüstü tedbirlerin alınmasına ve faaliyetlerin yürütülmesine gerek duyulan geçici bir durumdur. AFET DÖNGÜSÜ: Bir afet olayını izleyen ve bir sonraki afete kadar birbirini takip eden aşamaların tümünü ifade eder. Bu evreler; Afete Müdahale, İyileştirme, Yeniden inşa, Zarar Azaltma ve Afete Hazırlık olarak tanımlanmaktadır. AFET YÖNETİMİ: Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afet sonucunu doğuran olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edilmesi ve afetten etkilenen topluluklar için daha güvenli ve gelişmiş yeni bir yaşam çevresi oluşturulabilmesi için, toplumca yapılması gereken top yekûn bir mücadele sürecini ifade eder. Başka bir deyişle; afetlerin 11

12 önlenmesi ve zararlarının azaltılması amacıyla, afet öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken önlemler ve yapılması gereken çalışmaların planlanması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi, desteklenmesi ve etkin olarak uygulanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, imkân ve kaynaklarının belirlenen stratejik hedefler ve öncelikler doğrultusunda kullanılmasını gerektiren çok yönlü, çok disiplinli ve çok aktörlü bir yönetim süreci olarak da tanımlanabilir. Bu süreç içerisinde, zarar azaltma, hazırlık, müdahale, iyileştirme ve yeniden inşa gibi ana aşamalara ayrılabilen faaliyetler süreklidir. Bir önceki aşamada yapılanların başarısı bir sonraki aşamada yapılacak faaliyetlerin başarısını etkiler. Bu süreç bir çember veya iç içe geçmiş halkalarla gösterilir ve Afet Yönetim Döngüsü veya Zinciri olarak adlandırılır. Bu nedenle Bütünleşik veya Entegre Afet Yönetimi terimleri de kullanılmaktadır. AFET: Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan doğal, teknolojik veya insan kaynaklı olayları ifade eder. Bu olaylardan etkilenen topluluklar genelde yerel imkân ve kaynaklarını kullanarak bu olaylarla baş edemezler. BİYOLOJİK TEHLİKE: İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler üzerinde her türlü hastalık yapıcı, zehirleyici veya ölümcül özellikleri bulunan canlı organizma türlerinin oluşturduğu tehdide verilen genel addır.bu olaylardan etkilenen topluluklar genelde yerel imkân ve kaynaklarını kullanarak bu olaylarla baş edemezler. DOĞAL OLAY (AFET): Deprem, sel, heyelan, çığ, kuraklık, fırtına, dolu, hortum v.b. gibi oluşumu engellenemeyen jeolojik, meteorolojik ve hidrolojik kökenli doğal olaylar ve bunların sonuçlarına verilen genel addır. HAZIRLIK: Afet ve acil durumlara etkin bir müdahale amacıyla önceden yapılan her türlü faaliyetlerin genel adıdır. İNSAN KÖKENLİ AFET: Politik ve insan faktörlerinin etkin olduğu savaşlar, iç çatışmalar, terör olayları, büyük göçler gibi olaylar ve bunların doğurduğu sonuçların tümünü ifade eder. İYİLEŞTİRME: Afet ve acil durum sebebiyle bozulan hayatın normalleştirilmesine yönelik faaliyetleri ve yeniden yapılanmayı ifade eder. KİMYASAL TEHLİKE: Canlılar üzerinde tahriş edici yakıcı, felç edici veya öldürücü etkileri olan, deri, solunum veya sindirim sistemi yoluyla bünyeye girebilen gaz, sıvı ya da katı şekildeki zararlı maddelerin oluşturduğu tehdide verilen genel addır. MÜDAHALE: Afetlerde ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik çalışmaları içine alan geniş yelpazeli işler bütünüdür. ÖNLEME: Afetlerin meydana gelmesini önleyecek tüm çalışmalara verilen genel addır. Barajların inşası ile olası seller ya da istinat yapıları inşasıyla çığ, heyelan ve kaya düşmesi gibi afetlerin meydana gelmesi önlenebilir. 12

13 RADYOLOJİK TEHLİKE: Nükleer veya diğer radyolojik ışınım kaynaklarının çevreye yaydığı ve canlılar üzerinde zararlı veya ölümcül etkileri olan teknolojik bir tehdittir. RİSK: Belirli bir alandaki tehlike olasılığına göre kaybedilecek değerlerin ölçüsünü veya bir olayın doğurabileceği olumsuz sonuçların toplamını ifade eden kavramdır. Sigortacılık ve mühendislikte kayıp olasılığı olarak adlandırılır. Afetler söz konusu olduğunda Afet Riski olarak değerlendirilmektedir. RİSK YÖNETİMİ: Ülke, bölge, kent ölçeğinde ve yerel ölçekte risk türleri ve düzeylerini tespit etme, azaltma ve paylaşma çalışmaları ile bu alandaki planlama esaslarını ifade eder. Tehlike ve riskin belirlenmesi ve analizi ile imkân, kaynak ve önceliklerin dikkate alınarak idare edildiği süreçtir. Afet senaryolarının hazırlanması, uygulama önceliklerinin belirlenmesi ve riskin azaltılabilmesi için genel politika ve stratejik planlarla, uygulama planlarının hazırlanması ve hayata geçirilmesi bu süreç kapsamındadır. TEHLİKE: Can ve mal kaybı, yaralanma, sosyal ve ekonomik dengelerin bozulması veya çevresel zararlara yol açma potansiyeli bulunan, değişik kökene sahip fiziksel olaylara verilen genel addır. TEKNOLOJİK OLAY (AFET): İnsanların teknolojik faaliyeti sonucunda ortaya çıkan olumsuz nitelikli olaylara verilen genel addır. Bu kapsamda; nükleer santral kazaları, toksik, patlayıcı, yanıcı ve tehlikeli kimyasal maddeler üreten fabrika ve depolarda meydana gelen yangın ve kazalar, tehlikeli madde taşıyan, gemi, tren ve karayolu araçlarının kazaları ile uçak kazaları sayılabilir. ZARAR AZALTMA: Afetlerde ve acil durumlarda meydana gelmesi muhtemel zararların yok edilmesi veya azaltılmasına yönelik risk yönetimi ve önleme tedbirlerinin alınması faaliyetlerini ifade eder. Toplumun afet tehlikesi ve riski konusunda bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi ve baş edebilme kapasitesinin geliştirilmesi, afet öncesi ve sonrasında uygulanan mevzuat ve yerel ve merkezi düzeylerdeki kurumsal yapılanmaların geliştirilmesi, araştırma-geliştirme politika ve stratejilerinin, ihtiyaç ve öncelikler doğrultusunda belirlenmesi ve uygulanması gibi çalışmaları kapsamaktadır. Bunlar, birçok kurum, kuruluş ve meslek gruplarınca belirlenen stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda, etkin bir işbirliği içerisinde yürütülecek uzun vadeli ve sürekli çalışmalardır. Başta sivil toplum olmak üzere, tüm kesimlerin ilgi, destek ve katkısıyla olumlu sonuçlar alınabilir. ZARAR GÖREBİLİRLİK: Bir tehlikenin gerçekleşmesi halinde, canlıların ve insan eliyle oluşturulmuş yaşam çevresinin, fiziksel, sosyal, ekonomik veya çevresel bakımdan uğrayabileceği zarar ve kayıplar karşısındaki hassasiyetidir. Birey veya sosyal grubun tehlikeyi algılama, olası etkilerini tahmin etme, zararlarını azaltma, meydana gelmesi halinde sonuçları ile baş edebilme ve yaşamı bir an önce normal hale döndürmedeki kapasite eksikliği olarak da tanımlanmaktadır. Başka bir ifade ile zarar görebilirliği bir toplumun, bir sistemin veya bir yapının var olan bir tehlikeden etkilenebilme oranı veya görebileceği hasar, zarar veya kaybın bir ölçüsü olarak da tanımlamak mümkündür. 13

14 ix. Genişletilmiş Özet İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri (ADM) bünyesinde Sağlık Hizmetleri Grubu nun başkanlığını da il Sağlık Müdürlüğü yapmaktadır. Dolayısıyla iki plan yapılmaktadır. Olası bir afetin öncesinde, esnasında ve sonrasında Grubumuzun gerçekleştireceği faaliyetler ve bu faaliyetleri yerine getirecek birimler bu planda yer almaktadır. Erzincan İL-SAP planı 2. Bölümünde planın Sağlık bakanlığınca onayı sonrası yürürlüğe girecektir. 3. bölümde Planın hazırlanışı ve güncellemeleri ile tatbikatlar planlanmıştır. 4. bölümde il hakkında genel bilgiler hazırlanmıştır. 5. Erzincan ilinin başta deprem olmak üzere diğer doğal afet riskleri değerlendirilmiştir. 6. bölümde zarar azaltma hazırlıkları ve planlarına yer verilmiştir. 7. bölümde afete müdahale aşamaları hakkında bilgeler verilmiştir. 8. bölümde rehabilitasyon ve yeniden yapılanma hakkında İlsap klavuzu bilgilerine yer verilmiştir. 9. bölümde İl dışı afetlerde destek planına yer verilmiştir. 10. bölümde ekler sıralanmıştır. Bu plana göre 7. Bölümde Bakanlık SAKOM veya İl Valiliğinin emirleri doğrultusunda İLSAP planı uygulamaya konulur. Planda görevliler ve görev tanımları belirlenmiştir. AFAD bünyesinde hazırlanan Ulusal Afet ve Acil Durum Müdahale Planında müdahale çalışmaları 4 seviyede ifade edilmiştir. Seviye 1: Yerel kendi kendine yetebilir. Seviye 2: Destek illerin takviyesine ihtiyaç duyulur. Seviye 3: Tüm unsurlar ile ulusal desteğe ihtiyac vardır. Seviye 4: Uluslararası desteğe ihtiyaç vardır. İlimiz İ-8/9 illerinden olduğu için Afetteki organizasyon yapısı basit yapıdadır. Görev verilecek ikişerin görev tanımları Bölüm 7.2. de yazılıdır. Farklılık olarak operasyon şefi deprem, pandemi durumlarında farklı kişilere görev verilebilecektir. - A senaryosunun gerçekleştiği durumda Başbakanlığın Kriz Merkezini oluşturması ile uygulamaya konulur ve kriz merkezinin kapatılması ile sonlandırılır. - B senaryosunun gerçekleştiği durumda Valiliğin İl kriz merkezisini oluşturulması veya talimatı ile uygulamaya konulur ve sonlandırılır. Başbakanlık ve Valilik talimatıyla kriz merkezi oluşturulması durumunda, planın yürütülmesini İl ADM lerinin koordinasyonunda İl Sağlık Müdürlüğü sağlar. - C senaryosunun gerçekleştiği durumda ve İl Kriz Merkezinin oluşturmasına gerek duyulmayan daha küçük çaplı etkiye sahip olaylarda Sağlık Bakanlığı SAKOM un veya İl Sağlık Müdürlüğü nün emri ile uygulamaya konulur ve sonlandırılır. ERZİNCAN Nüfus Yüzölçüm : km² Nüfus yoğunluğu 18 kişi / km² 14

15 Giriş Doğal veya teknolojik olaylar ancak toplumda var olan zarar görebilirlikler (hızlı nüfus artışı, yanlış şehirleşme, çevresel bozulma, yoksulluk, sosyal adaletsizlikler gibi) ile bir araya geldiği koşullarda afete dönüşmektedir. Örneğin, deprem yüz yıllardır olan bir doğa olayıdır. Deprem her koşulda afete yol açmaz. Yoğun bir nüfusa sahip, sorunlu bir şehirleşmesi olan, doğal kaynakları tahrip olmuş, çevresel bozulmanın yaygın olduğu, yoksul ve adaletsiz gelir dağılımının söz konusu olduğu bir bölgede meydana gelen bir depremin, büyüklüğünün çok yüksek olmasına gerek olmadan afete dönüşmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple afet yönetiminin temel prensibi bu zarar görebilirlikleri ortadan kaldırmaktır. Afet yönetimi çeşitli aşamalardan oluşan bir çember şeklindedir. Afet döngüsü olarak adlandırılan bu çember bir sonraki afete kadar birbirini takip eden dört ana aşamadan oluşmaktadır. Şekil 1: Afet Yönetimi Döngüsü 15

16 AFET ÖNCESİ aşaması ÖNLEME, ZARAR AZALTMA ve HAZIRLIK çalışmalarını içerir. Önleme; olayların afete dönüşmesini önleyecek tüm çalışmalara verilen addır. Selleri önlemek için barajların inşası, ya da heyelan, çığ ve kaya düşmesi gibi olayları önlemek için istinat yapıları inşası önleme çalışmalarına örnek verilebilir. Zarar azaltma; önlenemeyen tehlikelerin çevreye, topluma, bireylere ve sosyal yaşama yapacağı olumsuz etkileri ve olası zararları minimum seviyeye indirmeyi hedefleyen tüm çalışmalara verilen addır. Yönetmeliklere uygun bina inşası, binalar içerisindeki yapısal olmayan tehlikelerin azaltılması (YOTA) çalışmaları (yüksek mobilyaların duvarlara sabitlenmesi gibi) zarar azaltma çalışmalarına örnek olarak verilebilecek çalışmalardandır. Önleme ve zarar azaltma çalışmalarına rağmen ortadan kaldırılamayan veya hafifletilemeyen riskler için hazırlıklı olmak esastır. Hastane Afet Planları (HAP), personelin afetler konusunda eğitilmesi hazırlık çalışmalarına sağlık sektöründen verilebilecek örneklerdir. Bir olayın meydana gelmesi ve olayın ilin müdahale kapasitesini aştığı durumda AFET aşamasından söz edilir. AFET SONRASI aşamalar ise MÜDAHALE ve İYİLEŞTİRME aşamalarıdır. Afetin akut fazında olayın etkilerine hızla ve en etkin bir biçimde cevap verilir, bu aşama MÜDAHALE aşamasıdır. Müdahale aşamasındaki çalışmaların etkinliği önleme, zarar azaltma ve hazırlık aşamasındaki çalışmalara dayanmaktadır. İYİLEŞTİRME aşaması afet yönetim döngüsünün bütünleşmiş bir parçasıdır, sonu değildir. Bu aşamada sağlık hizmetleri ve yaşam rutine döndürülmeye çalışılırken, afet sonrası doğan ihtiyaçlar da giderilir. Afetlerden alınan deneyimler, çıkartılan dersler ile başa dönülerek tüm aşamalar gözden geçirilir, yapılan müdahale ve müdahalenin dayandığı önceki aşamalar incelenir, eksikler giderilir. Bu plan Erzincan ilinde meydana gelebilecek, deprem başta olmak üzere, sel, büyük yangınlar, salgın hastalıklar, nükleer ve kimyasal sızıntılar gibi doğal, biyolojik veya teknolojik olaylar göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Bu plan ile Erzincan da meydana gelebilecek her türlü olayın en az zararla atlatılmasını sağlamak amaçlanmıştır. Plan olası afetlere ilişkin zarar azaltma ve hazırlık çalışmalarının, müdahalene aşamasının ve iyileştirme ve yeniden yapılanma çalışmalarının planlanmasını içermektedir. Planın zarar azaltma ve hazırlık aşaması genel ve sağlık sistemi açısından risk değerlendirmesini, sağlık tesislerinde yapısal ve yapısal olmayan zararları azaltma çalışmalarını, hastane afet planlarını (HAP), eğitim çalışmalarını içermektedir. Planın müdahale aşaması, afetlere maruz kalanların kurtarılması, yaralıların tedavisi ve ihtiyaç halinde tahliyesi, yiyecek ve giyecek vb. ihtiyaçlarının karşılanması, kurum ve kuruluşlar arası koordinasyonun oluşturulması temelinde çeşitli senaryolar göz önüne alınarak etkin multidisipliner bir afet müdahale planının ortaya konmasını hedeflemektedir. İyileştirme ve yeniden yapılanma aşaması sağlık hizmetlerinin en hızlı ve en iyi biçimde rutine dönmesini hedeflemekte ve afet sonrası doğabilecek daha uzun vadeli ihtiyaçlar planlanmaktadır. 16

17 2. Erzincan İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı Hukuki Dayanağı Bu Plan, 5902 Sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetlerde Alınacak Tedbirler konulu kanuna ve bu kanun dayanak alınarak hazırlanan sayılı afetlere ilişkin acil yardım teşkilatı ve planlama esaslarına dair yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır. Ancak ülkemizde, AFAD afet yönetiminde ve ilgili kanunlarda bir dizi değişiklik yapma çalışması içerisindedir. Bakanlığımızda bu değişiklik çalışmalarında AFAD ile işbirliği içinde yer almaktadır. Planların 2 nolu üst başlığı ve ilgili alt başlıkları planlar yürürlüğe girmeden önce Bakanlığımız tarafından AFAD ile işbirliği içinde hazırlanacaktır. Yeni kanun ve yönetmeliklerin yürürlüğe girmesi durumunda bu değişiklikler planın ilgili kısımlarına yansıtılacaktır. Plan taslağı için aşamalar Sağlık bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel müdürlüğü (SAKOM) nün tarih ve 5192 sayılı İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planları ( İL-SAP) tanıtım ve eğitim toplantısına çağrı yazısı İl-SAP planı için Sağlık Bakanlığınca yayınlanan kılavuz ve Ankara da Eğitim toplantısı ( aralık 2012) Erzincan İl Sağlık müdürlüğünün gün ve sayılı yazıları ile Erzincan da tarihinde İL-SAP toplantısı, tarihinde İLSAP-HAP ilişkisi konulu toplantı ve tarihinde yapılan Planın gözden geçirilmesi toplantısı düzenlenmiştir. 3. Planın İşleyişi 3.1. Planın Valilik İl Afet Planı İçindeki Yeri İl Sağlık Müdürlüğü İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri (ADM) bünyesinde Sağlık Hizmetleri Grubu nun başkanlığını yapmaktadır. Bu grup afetler öncesi, sırası ve hemen sonrasında yapacağı tüm işlere yönelik geliştirecekleri acil eylem planlarını ve/veya uygulama prosedürlerini bir araya getirerek İl ADM İlk Yardım ve Sağlık Hizmetleri Grubu Acil Eylem Planını hazırlar. İL-SAP ın yedinci maddesi ADM planlarının İlk Yardım ve Sağlık Hizmetleri Grubu Acil Eylem Planını teşkil eder Plan Hazırlama Komisyonu İl Sağlık müdürlüğünün yazıları ile tarihli toplantı düzenlenerek, Erzincan İL-SAP Hazırlama komisyonu oluşturulmuştur. 17

18 Erzincan İL-SAP planı hazırlama Komisyonu KURUM İLGİLİ ŞUBE-BİRİM /KURULUŞ SEKRETERYA KOMİSYON HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KAMU HASTANE BİRLİKLERİ TÜRKİYE HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞRA TEŞKİLATI Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü GÖREV YERİ VE GÖREVİ Şube müdürü ADI SOYADI Ahmet BOZDAŞ Sümeyye BUDAK Nizamettin GÜL Hilmi SEVİNÇ Sağlık Hizmetleri şube müdürlüğü Şube müdürü Uz. Dr. Sema TURAN Araştırma, bilgi sistemleri, Sağlığın Geliştirilmesi ve halk sağlığı şube müdürlüğü Şube müdürü Nadir BAYRAK Yönetim hizmetleri Şube müdürlüğü Şube müdürü Bedriye GÜRSES Aile sağlığı ve toplum sağlığı hizmetleri birimi Şube müdürü Dr. Emre EJDAR Bulaşıcı olmayan hastalıklar programlar ve kanser birimi Şube müdürü Dr. Gönül VAPUR ASİL Bulaşıcı hastalıklar, çevre ve çalışan sağlığı birimi Şube müdürü Şahin UÇAR İdari hizmetler başkanlığı Uzman/yetkili Başkan Bahattin KARABİNA Mali hizmetler Başkanlığı Uzman/yetkili Yetkili Cengiz MISIRLI Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Uzman/yetkili Başkan Yrd. Doç. Dr. Filiz GÖKALP Hastane yöneticiliği HAP Başkanları HAP hazırlama ekiplerinden bir yetkili İlimizde teşkilatı bulunmamaktadır. Gerekli bilgi DHM genel müdürlüğü ve Erzincan İl Hava meydanı müdürlüğünden alınmaktadır. MGEAH Yön / başhekim EDH Yön / başhekim Refahiye DH Yön / başh. Tercan DH Yön / başh. Erzincan ADSM Yön / başh MGEAH HAP başk. EDH HAP başkanı Refahiye DH HAP Başk. Tercan DH HAP Başk. MGEAH ve EDH temsilcisi Tablo 4: İLSAP Sorumlu Sekreteryası ve hazırlama komisyonu Yrd. Doç. Dr. Fatih ÖZÇİÇEK Dr. Hilmi SEVİNÇ Dr. Elif AKTAN ÖZER Dr. Sultan Züleyha Dt. Murat YILMAZ Muammer ATLI Ahmet BOZDAŞ Kadir ÇELİK ( AFAD) 3.3. Diğer Kurumlar ile Planlama Sürecindeki Koordinasyon Planın birçok başlığının hazırlanmasında diğer kamu kurumları ile işbirliği ve koordinasyon gerekmektedir. 3.2 alt başlığında belirtilen komisyonun planı hazırlamasını müteakip, planda, örneğin yedinci maddenin 7.8, 7.9, 7.13, 7.23, 7.24 alt başlığında, yer alan işlerden sorumlu olan ve planda adı geçen kurumlar il sağlık müdürünün daveti ile sağlık müdürlüğüne toplantıya çağrılır ve söz konusu işlerin planlanması ilgili kurumlar ile birlikte yapılır. Plandaki işlerden bağımsız olarak, koordinasyonu sağlaması açısından, il afet ve acil durum müdürlüğü bu toplantıya davet edilmesi zorunlu olan kurumdur. Bu maksatla Erzincan AFAD müdürlüğünden bir yetkili tarihli toplantıya davet ve dahil edilmiştir Planın İşleyişi, Aşamaların Uygulanmaya Konulması ve Uygulamaların Sonlandırılması Koşulları Planın afet öncesi aşamaları için İL-SAP ilk versiyonunun yayınlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girmiş kabul edilir. Plan afet öncesi dönemi de içerdiği için tüm yıl boyunca yürürlükte olur. Planın yedinci maddesi olan müdahale aşaması 2-3 ve 4 ncü seviyelerin gerçekleştiği durumlarda Bakanlık 18

19 SAKOM dan gelen talimat ile İl Sağlık Müdürünce uygulamaya konulur. Her iki durumda da planın yürütülmesini İl ADM lerinin ve Sağlık Bakanlığı nın koordinasyonunda il sağlık müdürlükleri sağlar. C senaryosunun gerçekleştiği durumda il sağlık afet ve acil durum planının uygulamaya konulması ve sonlandırılması Sağlık Bakanlığı SAKOM un veya il sağlık müdürlerinin emri ile olur Güncelleme Periyodu ve Yöntemi Söz konusu yıl içinde herhangi bir afet yaşanmaması durumunda, İL-SAP yılda bir kez, Ocak ayı içerisinde İl Sağlık Müdürlüğünde oluşturulacak, 3.2 alt başlığında tanımı yapılan komisyon tarafından güncellenecektir. Sağlık Müdürlüğü nde oluşturulan komisyonun yaptığı güncellemenin ilgili bölümleri 3.3 alt başlığında belirtilen diğer kurumlarla koordinasyon toplantısı ile değerlendirilir. Güncellenen İL-SAP her yıl 1 Şubat tarihine kadar resmi yazı ile Sağlık Bakanlığına ve il ADM ye iletilecektir. İL-SAP bildirilecek e-posta adresine ve bir kopya da CD ye kaydedilmiş olarak Bakanlığımıza gönderilecektir. Yıl içerisinde yaşanılan her olaydan sonra İL-SAP ı gözden geçirmek ve gerekli değişiklilikleri yapmak sürecin doğal bir parçasıdır. Bu tür durumlarda güncelleme işlemi, olayın büyüklüğüne göre, komisyonun bir kısmı veya tamamı sekretarya tarafından toplanarak yapılabilir. Yapılan her türlü güncelleme Tablo 3 de örneği verilen değişiklik ve güncelleme kayıt çizelgesine işlenerek Sağlık Bakanlığına ve ADM ye bildirilecektir. İl Sağlık müdürlüğünde Güncelleme toplantısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1 şubatta Bakanlıkta ve İl ADM ( AFAD Müd. Şekil 2. Erzincan İl-Sap güncelleme periyodu şekli 3.6. Planın Tatbikatı Planın yıl içerisinde sağlık müdürlüklerince bir kez masa başı tatbikatı, bir kez de saha tatbikatı ile test edilmesi uygun olacaktır. Masa başı tatbikatlarının Mayıs ayının ikinci haftası, tatil durumlarında takip eden hafta, saha tatbikatlarının Ekim ayının ikinci haftası, tatil durumlarında takip eden hafta, yapılması tasarlanabilir. Valilikler veya AFAD tarafından organize edilecek yerel veya ulusal tatbikatlarda da sağlık müdürlükleri planlarını tatbik etme fırsatı bulacaktır. İL-SAP Masa başı tatbikatı İL-SAP Saha tatbikatı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Valilik, AFAD, Ulusal tatbikatlar??? Şekil 3. Erzincan İl-Sap planın tatbikatları takvimi. 19

20 3.7. Planın Diğer Paydaşlar ile İlişkisi ve Paylaşımı Planın paylaşımı üç kademede düşünülmeli: (i) İÇ PAYLAŞIM, (ii) KAMU, ve (iii) SİVİL. i. İç paylaşım Planın güncellenmiş hali her yıl 1 Şubat tarihine kadar resmi yazı ile Sağlık Bakanlığına iletilir. Planın güncellenmesini müteakip, planın güncellenmiş hali her yıl güncelleme tarihini takip eden 15 gün içinde ile İl Sağlık Müdürlüğünün tüm şubeleri, Halk Sağlığı Müdürlüğünün tablo 4 te yer alan birimleri, Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekterliğinin her üç başkanlığı ile paylaşılır. Erzincan İL-SAP planı İç paylaşım Madda3.5. gereği İl sağlık müdürlüğünde güncelleme toplantısı için planlama ve davet yazıları yazılır. Toplantı düzenlenir. Güncellemeler yapılır. Bakanlığa ve ilgili birimlere gönderilir. Birimlerle bilgi paylaşımı yapılır. 1- İl Sağlık müdürlüğü tüm şubeleri 2- HSM ilgili birimleri 3- KHB genel sekreterliğinin 3 başkanlığı ii. Kamu kurumları ile paylaşımı Planın yedinci maddesi il ADM aracılığı ile diğer kamu kurumları ile paylaşılır. Plan dâhilinde işbirliği için adı geçen kamu kurumları ile plan veya ilgili kısımları ayrıca paylaşılıp görüş ve önerileri alınır ve bilgilendirilir. iii. Sivil kurumlar ile paylaşımı Protokol yapılan Sivil Toplum Kuruluşları ile plan veya ilgili kısımları paylaşılır. Kamu kurumları ve Sivil toplum kuruluşlarıyla paylaşım; Valilik toplantılarında izahatlar ve Kamuoyunu bilgilendirme suretiyle olur. Aynı zamanda bu bildirimler basın ve medya ve afiş broşür çalışmaları, hastanelerdeki TV ekranlarından yapılacaktır Plana İlişkin Toplumun Bilgilendirilmesi Plan hakkında toplum kısaca bilgilendirilmelidir. Böylesi bir bilgilendirme toplumun planı sahiplenmesi ve gerektiğinde nasıl davranması gerektiğini öğrenmesi açısından önemlidir. Yapılan işler konusunda (örneğin YOTA çalışmaları ve HAP lar) toplum kısmen bilgilendirilebileceği gibi, planın bazı bölümleri örneğin alternatif hasta bakım alanları toplumla paylaşılmalıdır. Ancak toplum ile paylaşılmayacak bilgiler hususunda özen gösterilmelidir (örneğin acil durum sırasında gereksiz meşgul edilmemesi gereken ve kritik önem arz eden irtibat bilgilerinini planın ön görmediği kişler ile paylaşılmaması). Planda mutlaka bu bilgilendirmenin nasıl yapılacağı (örneğin medya yolu ile ya da il sağlık müdürlüklerinin internet sayfalarından), kim tarafından yapılacağı (örneğin Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM)), periyodu ve hangi konuların paylaşılacağı belirtilmelidir. Bilgilendirme için uygun zamanlar, sel sezonun başlangıcı, kış mevsimi başlangıcı gibi afetlere dönüşebilecek tehlikeler ile ilgili sezonlar veya 17 Ağustos gibi bölge ve iller için anlamlı tarihlerdir. 28 şubat Sivil Savunma günü 13 mart 1992 Erzincan 6,4 depremi 27 aralık 1939 Erzincan depremi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1-7 mart Deprem haftası 17 ağustos 1999 Marmara depremi 23 ekim ,2 Van depremi Şekil 4. Erzincan İl-Sap planlarının toplumla paylaşılması takvimi 20

21 Erzincan İL-SAP Plana İlişkin Toplumun Bilgilendirilmesi Yapılan çalışmalara ilişkin halkın bilgilendirilmesi gerekmektedir. Ancak bu sayede toplumun Devlet olan güveni olmakta, afet anı ve sonrasında karamsarlığa ve ümitsizliğe, çaresizliğe düşmesi önlenebilmektedir. Örnek olarak: İl afet planları ve İL-SAP hazırlandı. Konulu medya bilgileri şubat ayı içerisinde haber, bilgi adıyla yerel medyaya duyurulur. Aynı bilgiler ve YOTA hakkında bilgi ve duyurular ise 1-7 mart deprem haftası veya 13 mart-27 aralık- 17 ağustos gibi hatırlanacak tarihlerde kamuoyuna duyurulur. 21

22 4. İl in Mevcut Durumu Şekil 5 : Erzincan İl Haritası 4.1. İlin Sosyo-Ekonomik ve Demografik Bilgileri ERZİNCAN HAKKINDA BİLGİLER TARİHİ : Erzincan ın kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Asur kaynaklarında geçen Zuhma (Suhma), yörenin bilinen en eski adıdır. Erzincan adının Eriza dan geldiği sanılmaktadır. Eriza adı Selçuklu larca Erzingan olarak kullanılmış, daha sonra da Erzincan biçimini almıştır. Erzincan adı bir söylentiye göre de Aziriz den gelmektedir. Selçuklular Aziriz adını çok beğenmiş ve uzun müddet bu ismi kullanmışlardır. Zamanla bu sözcük Erzincan biçimini almıştır. İlkçağ Dönemi : Bu dönem M.Ö yılında Hurri lerin bölgeye hâkimiyeti ile başlar, daha sonra Havasa ve Azzi lerin 1400 yıllarında, Hitit lerin M.Ö yıllarında bölgedeki hâkimiyeti ile bu dönem kapanır. Urartular Dönemi : Hitit lerin Deniz Kavimleri nin göçleri ve baskıları sonucunda yıkılmasıyla Urartu lar bölgeye yerleşmiş ve yaklaşık 600 yıllık hakimiyet sonucunda bir takım istilâlara maruz kalan bu topraklar Med lerin eline geçmiştir. 22

23 Med ler, Pers ler ve Hellen ler Dönemi : Med ve Persler dönemi yaklaşık 330 yıl sürmüş, Hellen lerin İskender komutasında bölgeyi savaşarak kazanması neticesinde Erzincan da bir imparatorluk dönemi başlamıştır. Romalılar Dönemi : M. Ö. 70 ve M. S. 629 yılları arasında kısa aralıklarla Romalılar ın elinde kalan bölge en son Harun Reşid in halifeliği döneminde Müslümanlarla yapılan savaşlar neticesinde bölgenin güneyinde Müslümanlar, kuzeyinde Romalılar hakimiyet sürmüştür. Türkler Dönemi : 1048 yılında doğu bölgesi tarafından gelen Türk lerle Bizanslılar arasında süren savaşlar neticesinde en son 1071 Malazgirt savaşıyla hakimiyet Türk lerin eline geçer ve bölgede sırasıyla Mengücekler, İlhanlılar ve en son Eratnalılar hüküm sürer. Osmanlılar Dönemi : Erzincan ( ) dönemlerinde Mutahharetten in hükümdarlığında kalır ve Timur a bağlanır. Osmanlı padişahı Yıldırım Beyazıt 1401 yılında Erzincan ve Kemah yöresini muhasara eder ve Timur la Yıldırım Beyazıt arasında yapılan Ankara Savaşı nda Timur un üstünlük sağlaması üzerine yöre tekrar Timur un eline geçer. Bu arada Karakoyunlular tarafından muhasara edilen bölge on yıl Karakoyunlular ın elinde kalır. Bu topraklar Karakoyunlu ve Akkoyunlular ın uzun süren savaşları neticesinde Akkoyunlular 1457 yılında Uzun Hasan la Erzincan ı topraklarına katarlar. Daha sonra Fatih Sultan Mehmet ile Uzun Hasan ın 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı sonrasında anlaşma yapılır ve bölge yine Akkoyunlular da kalır. Şah İsmail in Akkoyunlu sultanını yenmesiyle bölgedeki hâkimiyet Yavuz Sultan Selim in Çaldıran seferine kadar sürer. Bu seferle 1515 yılında Erzincan artık Osmanlıların elinde kalmıştır. 1.Dünya Savaşı Dönemi : Meşrutiyetten sonraki yıllarda yapılan savaşlar ve dış siyasi mücadeleler neticesinde Osmanlı ülkesi büyük toprak kaybına uğramış, 1914 yılında I. Dünya Savaşına sokulmuştu. Doğu bölgesinde de Rus ve Ermeni hâkimiyeti başlamış 13 Temmuz 1916 yılında Ruslar Erzincan ı işgal etmişlerdi. Ermenilerin de kışkırtmasıyla şehir Rus ve Ermenilerin yağmalama ve işkencelerine maruz kalmıştı. Rusya da 1917 yılında ihtilâl olunca Türk-Rus ilişkileri yeni bir devreye girer ve Ruslarla 13 Aralık 1917 de Erzincan Ateşkes Antlaşması imzalanır. Rusların cephelerini birer birer terk etmesiyle Ermeniler askeri birlikler kurarak bölgede yağma ve tahribat hareketlerine başlamışlardı. Katliamlara karşı askeri tedbirlere başvurmaktan başka çare kalmaz ve milis kuvvetleri ile 9. ve 36. Tümen kuvvetleri ile Türkler 13 Şubat 1918 tarihinde şehre girerek hâkimiyet sağlamıştır. 23

24 ERZİNCAN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ Resim 1. Erzincan Coğrafi Konum ve Özellikleri : Erzincan il merkezi 39 derece 45 dakika 12 saniye kuzey paralelleri ile 30 derece 20 dakika 28 saniye doğu meridyenlerinin kesiştiği noktada yer almaktadır kilometre karelik toplam alana sahip olan il in merkez ilçesinin yüzölçümü 1756 kilometrekare olup, deniz seviyesinden yüksekliği ise 1185 metredir. Doğu Anadolu Bölgesinde, bölgenin yukarı Fırat bölümünde yer alan Erzincan ı doğuda Erzurum, batıda Erzincan, Güneyde Tunceli, güneydoğuda Bingöl, güneybatısında Elazığ-Malatya, kuzeyinde Gümüşhane-Bayburt ve kuzeybatıda Giresun ili çevreler. İlin ilçeleri ise ; Çayırlı, İliç, Kemah, Kemaliye, Refahiye, Otlukbeli, Tercan ve Üzümlü dür. Yeryüzü Şekilleri : Erzincan ili genellikle dağlar ve plâtolar ile kaplıdır. Güneybatıdan Munzur, kuzeybatıdan Refahiye dağları il alanına girer. Doğudan Erzurum dan gelerek batıya doğru uzanan Karasu ve Kop dağları, il alanını derinlemesine, aralarında geniş düzlükler bırakacak şekilde böler. Dağlar il topraklarının yaklaşık %60 ını kaplar. Keşiş dağları ilin en yüksek noktasını (3537 metre) oluşturmaktadır. Ovalar : Erzincan ilinde ovalar, doğu-batı ve kuzey-güney doğrultusunda uzanan dağ sıraları arasındaki döküntü alanlarında yer alır. Ovalar birbirlerine boğazlarla bağlanmıştır. 24

25 Doğu Anadolu nun yukarı Fırat bölümünde yer alan Erzincan ovası, doğu-batı yönünde uzanır. Denizden yüksekliği 1218 m. olan ovanın uzunluğu 40 km., toplam alanı ise 500 km² dir. Kuzeyinde, doğu-batı yönünde uzanan bir fay hattı vardır. Iğdır Ovası, Dışta bırakılacak olursa Karasu-Aras Vadisinin en alçak ovasıdır. Kalın bir alüvyon tabakasıyla kaplı olan ovada hem sulu hem de kuru tarım yapılabilmektedir. Karasu vadisinin iki yanında, Sansa Boğazına kadar olan alandaki çok sayıdaki düzlükler Tercan ovalarını oluşturur. En genişi 180 kilometrekarelik Pekeriç Ovasıdır. Denizden yüksekliği m. olan bu ova, kalın bir alüvyon tabakasıyla örtülmüştür. Yaylalar : İl toplam alanının yirmide birini yaylalar oluşturmaktadır. Güneyde Munzur dağlarının uzantıları üzerinde, doğuda Erzurum-Erzincan-Bingöl sınırında bulunan Cemal dağlarının Ezincan da kalan uzantıları üzerinde verimli yaylalar bulunmaktadır. Tercan ın doğusunda, Tuzla suyunun kuzeyi boyunca Dumanlı dağı üzerindeki Abıhayat ve Uzunçayır yaylalarının bir bölümü Erzincan ın sınırları içinde kalmaktadır. Erzincan il merkezini batıdan çeviren Karadağ üzerinde ise Takkuran ve Tahsullu yaylaları bulunmaktadır. Akarsu ve Göller : İlin en büyük ve en önemli akarsuyu Karasu ırmağıdır. Karasu ırmağı Fırat ın en önemli iki kolundan biridir. Irmağa kuzeybatıdan Keşiş Dağlarından çıkan Çayırlık deresi ve güneydoğudan Tuzla suyu katılır. Erzincan ovasında Karasu ırmağı iki yandan Mercan, Kom, Üzümlü, Pahnik ve Sürperen suları ile Çardaklı deresini alır. Kemaliye ilçesinde Kadıgölü suyu ile Miran suyunu aldıktan sonra ilçenin güneydoğusunda Başpınar yakınlarında Elazığ il sınırına girer. Erzincan ili sınırları içerisinde önemli sayılabilecek göl yoktur. Bitki Örtüsü : Karasal iklim özelliğini taşıyan Erzincan ili doğal bitki örtüsü yönünden zengin değildir. Erzincan da ve Tercan çevresinde genel bitki örtüsü step olup, bu da yaz mevsiminde büyük ölçüde kurumaktadır.erzincan, batısında yer alan ve özellikle Refahiye den başlayıp Kemah, Kemaliye çevresine kadar giderek zayıflayan ve seyrekleşen çam korulukları ile meşelikler ve geniş ölçüde çalılıklara sahiptir. Ağaçlar akarsu boylarında yetişmekte, ovalarda ve yerleşme yerlerinde ise sulamak şartı ile oldukça fazla sayıda meyve ağaçları yetiştirilmektedir. İklim : İlimiz genel olarak karasal iklim özelliğine sahiptir. Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Elazığ ve Malatya dışındaki diğer tüm illerden daha ılıman bir iklimi vardır. Yıllık sıcaklık ortalaması 10.6 ºC, en soğuk ay ise ocak ayı olup ortalama sıcaklığı -3.7 ºC dir. En sıcak ay Ağustos ayı olup, ortalama sıcaklığı 23.9 ºC dir. Çevre illere göre daha uzun ve sıcak bir yaz mevsimine sahip olup, ortalama 115 gün sürmektedir. Kış mevsiminde ise doğudan gelen Sibirya menşeili hava kütlelerinin tesirinde kaldığı zamanlarda oldukça sert kış günleri yaşanmaktadır. Ortalama yaşanan kış günü sayısı 30 gündür. Don olayları genel olarak Kasım ayında başlayıp Nisan ortalarına kadar sürmektedir. İlimizde ortalama kar yağışlı gün sayısı 30, ortalama karla örtülü gün sayısı ise 42 gündür. Kar yağışları da Kasım ayı sonlarında başlayıp Nisan ayına kadar sürmektedir. Yağış itibarı ile mm. (Kg/m²) lik yağış ortalamasına sahip olan ilimizde yağış en fazla 630 mm. ile en az 210 mm. arasında değişmektedir. Yıllık nem ortalaması ise %59 dur. 25

26 ULAŞIM Resim 2. Erzincan ve yakın çevresi karayolları Resim 3. Erzincan ve yakın çevresi karayolları İlimizde 415 km devlet yolu, 415 km il yolu olmak üzere toplam 830 km karayolu ağı bulunmaktadır yılı sonuna kadar 7 km bölünmüş yol yapılmışken; 2011 yılında bu rakam 266 km ye ulaşmıştır. KÖY YOLLARI Erzincan ili genelinde km. 1. derece öncelikli, 620 km. 2. derece öncelikli olmak üzere toplam km. köy yolu ağı bulunmaktadır. 1. Derece öncelikli köy yolu ağının 476 km'si asfalt, km?si stabilize, 998 km' si tesviyeli yol, 144 km'si de ham yoldur. 2. derece öncelikli köy yolunun 25 km'si asfalt, 181 km'si stabilize, 414 km'si ise tesviyeli yoldur. İlin 2000 yılı nüfus sayımına göre, 1. derece öncelikli köy yolu olarak tespit edilmiş olan 2991 km. köy yolundan 494 adet köyde yaşayan kişi, 230 bağlı yerleşim yerinde yaşayan kişi olmak üzere toplam 724 yerleşim biriminde kişi köy yolundan faydalanmaktadır. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce

27 yılında "Birinci Derece Öncelikli Köy Yolları Master Planı"hazırlanmıştır. Bu plan uyarınca her köy ve bağlısının tek bir yolu 1. derece öncelikli köy yolu, var ise diğer yolları 2. derece öncelikli köy yolu olarak tespit edilmiştir. 1. derece öncelikli köy yolu tespitinde idari yapı, yolun geometrik standardı, topografik yapı, maliyet ve benzeri uygunluk koşulları dikkate alınmıştır. Erzincan İlinde Merkez ve 9 İlçe dahilindeki 494 köy ve 230 bağlısında yaşayan kişi toplam km. lik köy yolundan faydalanmaktadır. 1. derece öncelikli köy yolu toplamı km?dir. Kalan 620 km?lik köy yolu 2.derece öncelikli köy yolu olup, bağlantı yolu niteliğindedir. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce 2000 yılında "Köy Yolları Master Planı" hazırlanmıştır. Bu plan çerçevesinde öncelikle 1. derece öncelikli köy yollarının programlar dahilinde ve plan uyarınca tamamının asfalt yapılması hedeflenmektedir. Bu planda 192 km'lik köy yolunda tesviyeli yapımı, km.lik köy yolunda yol onarımı, km'lik köy yolunda stabilize kaplama ve bütün işler tamamlandıktan sonra toplam km'lik köy yolunun asfalt kaplamasının yapılması planlanmaktadır 1.derece öncelikli köy yollarının yüzde 13,5'i asfalt, yüzde 44,5'i stabilize, yüzde 35'i tesviyeli yol, yüzde 7'side ham yoldur. Görüldüğü üzere kırsal alana hizmet veren köy yollarının çok az bir bölümü asfalt kaplamalıdır yılı nüfus sayımı verilerine göre kişi kırsal alandaki köy ve mezralarda yaşamaktadır. Bu nüfusun yüzde 63.9'u ( kişi) asfalt kaplamalı yoldan yani yol ağındaki yüzde 13.5'lik kesimden ulaşımlarını sağlamaktadır. Geri kalan nüfusun yüzde 23,7'si (22,018 kişi) stabilize kaplamalı yoldan yani yol ağındaki yüzde 44,5'lik kesimden ulaşımlarını sağlamaktadır. Nüfusun yüzde 11,7'si tesviyeli yoldan ulaşımlarını sağlamaktadırlar. Köyde yaşayan nüfusun büyük bölümüne (yüzde 63,9) ulaşım hizmeti asfalt kaplamalı yol olarak götürülmüştür. Asfalt kaplamalı yol oranının yüzde 13,5 olması ve bu köylerin genellikle ovada veya az engebeli bölgelerde yer alması, nüfusun bu yerleşim yerlerinde yoğunlaşması daha düşük yol şebekesinden faydalanılmaktadır. İlin kırsalındaki ulaşımın uzun mesafeli ve yüksek maliyetli oluşu, kırsaldaki köylünün gelir düzeyinin düşük olması, ulaşım hizmetlerinde ekonomik erişebilirliği ve hareketlilik talepleri düşük seviyede kalmaktadır. Asfalt Kaplamalı 1.derece öncelikli köy yollarının yüzde 41'i Merkez ilçede yer almaktadır. Diğer 8 ilçedeki köylerin asfalt kaplamalı yol oranları çok düşük seviyede kalmaktadır. Asfalt kaplamalı 1. derece köy yollarının ilçeler bazında dağılımı grafikte gösterilmiştir. Kırsal alandaki nüfusun yüzde 62,7'si Merkez İlçeye bağlı köylerde yaşamaktadırlar. Nüfusun geri kalan yüzde 37,3'üde diğer 8 ilçeye bağlı köylerde yaşamaktadırlar. İl genelinde 2991 km 1. derece köy yolu olup; bu yol ağı 724 yerleşim biriminde yaşayan kişiye hizmet vermektedir. DEMİRYOLLARI İlimiz dâhilinde 243 Km. demiryolu mevcuttur. Demiryollarında yolcu ulaşımı Kars-Haydarpaşa doğu ekspresi ile sağlanmaktadır. Erzincan-Divriği arasındaki yerleşim merkezlerinde ulaşım karma yolcu treni ile yapılmaktadır. 27

28 Resim 4. Türkiye Demiryolları haritası Erzincan ili yük taşımaları mevcut yük durumuna göre 6 adet yük treni ile yapılmaktadır. Sivas Erzincan hızlı tren proje çalışmaları 2011 yılı içerisinde başlatılmıştır. İlimiz hudutlarında Erzincan-Erzurum arasında, Tanyeri, Demirkapı, Mercan, Çadırkaya ve Erbaş; Erzincan- Divriği arasında ise Alp, Kemah, Eriç, İliç, Bağıştaş ve Çaltı istasyonları yanısıra merkezi Kemah ve Mercan'da bulunan yol kısım şefliklerince hizmet verilmektedir. Erzurum Ekspresi; Kars-Ankara bağlantılı gidiş ve Ankara- Kars bağlantılı dönüş olarak hizmet vermektedir. Hizmetler; İstasyonlarda İstasyon Şefliği Erzincan garda Gar Müdürlüğü ve Ticari Ambar Müdürlüğü tarafından yerine getirilmektedir. Trafikle ilgili birim Erzincan'da bulunan TMİ merkezidir. Haberleşmenin aksamadan sağlanması Erzincan'da bulunan 45 haberleşme şefliği tarafından yürütülmektedir. Vagonların kontrolleri ve arıza ıslahları Erzincan Vagon Servis Şefliği, makinaların küçük çaplı arızalarının ıslahı ve bakımları ise Erzincan Makine Depo Şefliği tarafından yerine getirilmektedir. HAVAYOLU Resim 5. Erzincan havaalanı 28

29 Erzincan havaalanı sivil ve askeri hava trafiğine hizmet vermek üzere 1988 yılında açılmıştır. Beton kaplamalı olan pist boyutu 3000x45 m. Apron boyutu 120x75 m.dir. 200 araç kapasiteli otopark mevcuttur. Yıllık yolcu kapasitesi kişi olup; yıllık uçak kapasitesi 8.760`tır m2. büyüklüğündeki terminal binasında elektronik ve teknik donanıma sahip olan havaalanında gece iniş-kalkış sağlayacak aydınlatma sistemide mevcuttur. Havaalanı ile şehir merkezi arasında ulaşım taksi ve dolmuş taksilerle sağlanmaktadır yaz sezonunda İstanbul Atatürk Hava Limanına haftada 7 gün, Ankara Esenboğa Hava Limanına Salı, Perşembe ve Cumartesi günleri seferler devam etmektedir. Havaalanının denizden yüksekliği 1156 m. şehre uzaklığı ise 9 km dir yaz döneminde ise Türk Hava Yolları ile İstanbul Atatürk Hava Limanına haftanın 7 günü, Anadolu Jet ile Ankara Esenboğa Havalimanına haftanın 7 günü ve Sun Express hava yolu ile İstanbul Sabiha Gökçen Hava Limanına haftanın 3 gün ve Sun Express havayolu ile İzmir Adnan Menderes Havalimanına haftanın 2 günü olmak üzere haftada toplam 19 tarifeli uçak seferi yapılmaktadır. Özel hava yollarının seferleri ile Ankara, İstanbul, İzmir seferleri geliş ve gidiş saatlerinde yıl içerisinde değişiklikler olmaktadır. Bu nedenle güncel bilgileri dhmi, thy web sayfalarından öğrenmek mümkündür. EĞİTİM Genel Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullardan; anaokulu ve ana sınıflarında 128 ilköğretim okullarında 1.443, ortaöğretim okullarında 745 olmak üzere, öğretmen görev yapmaktadır. Anaokulu ve sınıflarında 2.964, ilköğretim okullarında , orta öğretim okullarında olmak üzere öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir. İI de okuma-yazma oranı yüzde 98'dır. Öğrenci mevcudunun yeterli olduğu tüm yerleşim birimlerinde eğitim kurumları faaliyette olup, son yıllarda Yatılı İlköğretim Bölge Okullarına ve taşımalı eğitime ağırlık verilmek suretiyle öğrenci azlığının getirdiği olumsuzluklar giderilip, kaliteli bir eğitimin sağlanmasına çalışılmaktadır. İl merkezinde Erzincan Üniversitesine bağlı; 7 fakülte, 11 Meslek Yüksek Okulu, bunlardan: Merkez 4, Refahiye, Tercan, Kemaliye, Kemah, Üzümlü, Çayırlı ve İliç ilçelerinde birer Meslek Yüksek okulu, 3 yüksek okul ve 3 Enstitü ve 14 Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunmaktadır. Ayrıca Polis Akademisine bağlı 1 Polis Meslek Yüksek Okulu faaliyettedir. İlde özürlülerin eğitimine yönelik, Zeynep Mustafa Han Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi ile Sümer İş Okulu hizmet vermektedir. Okul Öncesi Eğitim İI merkezinde 8 adet, Tercan ilçesinde 1 adet, Refahiye ilçesinde 1 adet, Üzümlü ilçesinde 1 adet olmak üzere 11 adet bağımsız anaokulu, 1 uygulama anaokulu mevcuttur. İI merkezindeki okullar bünyesinde 71, Çayırlı da 8, İliç te 6, Kemah ta 1, Kemaliye de 2, Tercan da 14, Otlukbeli nde 1, Refahiye de 2, Üzümlü de 8, olmak üzere 107 adet ana sınıfı bulunmaktadır. Okulöncesi öğrenci sayısı 2.964, öğretmen sayısı 128 bağımsız anaokulları derslik sayıları 50 ilköğretim okulları bünyesindeki anasınıfları derslik sayısı ise 120 dir toplam anasınıfı derslik sayısı 170 dir. Derslik başına düşen öğrenci sayısı 19 dur. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranı yüzde 36, 4-5 yaşa yüzde 50, 5 yaş grubunda ise yüzde 80 dir. İlköğretim İI genelinde İl merkezinde 2 okul dışında tüm okullar normal eğitime geçmiş bulunmaktadır. Normal eğitime 29

30 geçme oranı yüzde 99 dir. Merkezdeki ilköğretim okulu sayısı 74, ilçe ve köylerindeki ilköğretim okulu sayısı 57 olmak üzere toplam okul sayısı 131 adettir. İI genelinde ilköğretim öğrenci sayısı , öğretmen sayısı 1.483, derslik sayısı dir. Bu dersliklerden 120 si ilköğretim okulları bünyesindeki anasınıflarında kullanılmakta, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ise 17'6dir. İl genelin de Okullaşma oranı yüzde 99,71 dir. İl genelinde öğretim yılında taşımalı öğrenci sayısı kişi, okul sayısı da 273 adettir. Ortaöğretim İI merkezinde genel lise sayısı 10, özel genel lise sayısı 1, merkez köylerde genel lise sayısı 2, Öğretmen Lisesi sayısı 1 ilçelerdeki genel lise sayısı 11, Öğretmen Lisesi sayısı 1 olmak üzere toplam 24 genel lise 2 Öğretmen Lisesi bulunmaktadır. İI merkezinde meslek lisesi sayısı 9, ilçe merkezlerindeki meslek lisesi sayısı 5 olmak üzere toplam meslek lisesi sayısı 14 adettir. Orta öğretimde toplam öğrenci sayısı , öğretmen sayısı 745, toplam derslik sayısı 634 ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 19 5'dir. Orta öğretimde okullaşma oranı yüzde 82,68 dir. İlk ve Orta Öğrenim Yurt ve Pansiyonları İI genelinde İlköğretim Okullarda 4, Resmi ortaöğretim kurumlarında 10, özel ortaöğretim kurumunda 1 olmak üzere, toplam 15 adet pansiyon bulunmaktadır. Bu okullarımızın toplam pansiyon kapasitesi kişidir. İl Milli Eğitime Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet gösteren 10 adet özel ortaöğretim yurdunun kapasitesi 794 kişidir. Yüksek Öğrenim Yurtları Kredi ve Yurtlar Kurumuna bağlı 7 adet öğrenci yurdu bulunmakta olup, kız ve erkek olmak üzere toplam kapasitesi ise kişidir. Üniversitenin Yalnızbağ yerleşkesinde 500 öğrenci kapasiteli yurt inşaatı devam etmektedir. Halk Eğitim Çalışmaları eğitim öğretim yılında açılan 263 meslek kursunda kursiyer, 226 sosyal ve kültürel kursta kursiyer, 51 okuma-yazma kurusuna 379 kursiyer olmak üzere, toplam 540 kursta kursiyer sertifika almaya hak kazanmıştır eğitim öğretim yılında açılan 129 meslek kursunda kursiyer, 194 sosyal ve kültürel kursta kursiyer, 22 okuma-yazma kurusuna 140 kursiyer olmak üzere, toplam kursiyer kayıt yaptırmıştır. Bu kurslardan 630 kişi sertifika almaya hak kazanmış olup, kişi ise kurslara devam etmektedir. Yüksek Öğrenim (Erzincan Üniversitesi) Güncel bilgilere adresinden ulaşılabilir. Erzincan Üniversitesine bağlı 7 adet fakülte (Tıp Fakültesi Erzurum da) 3 yüksek okul ve 11 Meslek Yüksek Okulu, Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri ve Sağlık Bilimleri Enstitüleri faaliyete geçmiş bulunmaktadır. Ayrıca Polis Akademisine bağlı Polis Meslek Yüksek Okulu il merkezinde faaliyet göstermektedir. Erzincan Hukuk Fakültesi Atatürk Üniversitesi ne bağlı olarak 1987 yılında kurulmuştur. Deprem nedeniyle öğrencileri Ankara'ya nakledilen okulun hizmet binası ve diğer sosyal tesisler tamamlanarak öğretim yılında eğitim ve öğretime başlamıştır. Okulda teorik eğitimin yanı sıra uygulama imkanı veren 1 duruşma salonu, 2 bilgisayar laboratuarı, 6 derslik, 1 kütüphane ve 1 internet cafe bulunmaktadır. Halen kamu hukuku, özel hukuk ve maliye bölümlerinden oluşan fakültede eğitim ve öğretim yılında 297 kız 394 erkek olmak üzere 641 öğrenci eğitim görmektedir. 30

31 Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Fransızca Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Müzik Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği bölümlerinden oluşmaktadır. Fakültenin m2 kapalı alan, m2. açık alan, 28 dershane, 330 kişilik Kültür Merkezinde laboratuar tesisleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında kız erkek olmak üzere öğrenci eğitim görmektedir. Fen Edebiyat Fakültesi öğretim yılından itibaren öğrenci alınmaya başlanmıştır. Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik, Biyoloji, Kimya, Fizik bölümleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında 499 kız 460 erkek olmak üzere 959 öğrenci eğitim görmektedir. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat, İşletme, Kamu Yönetimi bölümlerinden oluşmaktadır. Eğitim öğretime öğretim yılında başlamıştır eğitim ve öğretim yılında 471 kız 489 erkek olmak üzere 960 öğrenci eğitim görmektedir. Tıp Fakültesi öğretim yılında açılmış olup, 16 öğrenci alınmıştır öğretim yılında 38 öğrenci eğitim görmüştür eğitim ve öğretim yılında 45 kız 45 erkek olmak üzere 90 öğrenci eğitim görmektedir. Mühendislik Fakültesi Önümüzdeki Eğitim ve Öğretim yılında öğrenci alınacaktır. İlahiyat Fakültesi eğitim ve öğretim yılında açılmış olup, 193 kız 97 erkek olmak üzere 290 öğrenci eğitim görmektedir. Meslek Yüksekokulu Elektrik, İnşaat Teknolojisi, Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi, Lojistik, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Makine, Elektronik Teknolojisi, Elektronik Haberleşme Teknolojisi, Endüstriyel Otomasyon, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Harita Kadastro, Otomotiv, Pazarlama, Adalet, Bilgisayar Teknoloji ve Programlama, Tekstil, Mobilya Dekorasyon bölümleri yer almaktadır eğitim ve öğretim yılında toplam 515 kız erkek olmak üzere öğrenci eğitim görmektedir. Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik, beslenme ve diyetetik bölümü bulunmaktadır. Sağlık Yüksek Okulunda 193 kız 111 erkek olmak üzere eğitim ve öğretim yılında 304 öğrenci eğitim görmektedir. Sivil Havacılık Yüksekokulu eğitim ve öğretim yılında açılmış olup, 28 kız 47 erkek olmak üzere 75 öğrenci eğitim görmektedir. Kemaliye Hacı Ali Akın Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu eğitim ve öğretim yılında açılmış olup, öğrencisi bulunmamaktadır. Önümüzdeki eğitim ve öğretim yılında öğrenci alınacaktır. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Acil Durum ve Afet Yönetimi, Çocuk Gelişimi, Tıbbı Dokümantasyon Sekreterliği bölümleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında 170 kız 36 erkek olmak üzere 206 öğrenci eğitim görmektedir. Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Ağırlama Hizmetleri, Turist Rehberliği, Turizm ve Seyahat Hizmetleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında 97 kız 179 erkek olmak üzere 276 öğrenci eğitim görmektedir. Refahiye Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Elektrik, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Raylı Sistemler Yol Teknolojisi, Raylı Sistemler Elektrik ve Elektronik Teknolojisi, Raylı Sistemler işletmeciliği, Posta Hizmetleri, bölümünden oluşmaktadır eğitim ve öğretim yılında 128 kız 617 erkek olmak üzere 745 öğrenci eğitim görmektedir. Tercan Meslek Yüksekokulu öğretim yılında açılmış olup, Bilgisayar Programcılığı, muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Elektrik, Su Ürünleri, Büro Yönetimi ve Sekreterlik bölümlerinden oluşmaktadır. Okulda eğitim ve öğretim yılında 118 kız 214 erkek olmak üzere 332 öğrenci eğitim görmektedir. Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksekokulu Arıcılık, Bilgisayar Programcılığı, Halıcılık ve Kilimcilik, Mimari Restorasyon, Su Ürünleri Bölümleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında 94 kız 104 erkek olmak üzere 198 öğrenci eğitim görmektedir. 31

32 Üzümlü Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Programcılığı, Dış Ticaret, Emlak ve Emlak Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi, Organik Tarım, Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi, Seracılık bölümleri bulunmaktadır öğretim yılında açılmış olup 212 kız 258 erkek olmak üzere 470 öğrenci eğitim görmektedir. Kemah Meslek Yüksekokulu Bankacılık ve Sigortacılık, Bilgisayar Programcılığı, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları bölümleri bulunmaktadır eğitim ve öğretim yılında 216 kız 262 erkek olmak üzere 478 öğrenci eğitim görmektedir. Çayırlı Meslek Yüksekokulu Öğretim yılında açılmış olup eğitim ve öğretim yılında 2 kız 9 erkek olmak üzere 11 öğrenci eğitim görmektedir. İliç Dursun Yıldırım Meslek Yüksekokulu Öğretim yılında açılmış olup öğrencisi bulunmamaktadır. Önümüzdeki eğitim ve öğretim yılında öğrenci alınacaktır. Fen Bilimleri Enstitüsü eğitim ve öğretim yılında 44 kız 76 erkek olmak üzere 120 öğrenci eğitim görmektedir. Sosyal Bilimler Enstitüsü eğitim ve öğretim yılında 128 kız 406 erkek olmak üzere 534 öğrenci eğitim görmektedir. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eğitim öğretime öğretim yılında başlamıştır öğretim yılında öğrenci sayısı ise 6 dır.üniversitenin eğitim ve öğretim yılında öğrenci sayısı kişiye ulaşmış bulunmaktadır.üniversitede Öğretim 19 profosör, 22 doçent, 170 yardımcı doçent, 118 öğretim görevlisi, 200 araştırma görevlisi, 34 okutman, 12 uzman olmak üzere 575 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Polis Meslek Yüksek Okulu Polis Akademisine bağlı önlisans eğitimi veren iki yıllık önlisans eğitimi vermektedir. Okulda; yatakhane ve idari binaların bulunduğu bina, yemak hane ve sosyal tesisler binası, spor salonu, nöbetçi amirliği olmak üzere 5 bina ile halı saha gibi açık hava spor alanları bulunmaktadır eğitim ve öğretim dönemdinde 293 öğrenci öğrenim görmektedir. Eğitim ve öğretim döneminde kurum içinden 1 öğretim görevlisi, 2 öğretmen emniyet müdürü, 2 okutman, 21 ekders görevlisi, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 4, Fen Edebiyat fakültesinden 1 öğretim elemanı olmak üzere toplam 28 öğretim elemanı dersler yürütülmştür. YURT-KUR tarafından işletilmekte olan, yüksek okul öğrencileri için erkek, kız olmak üzere toplam öğrenci kapasiteli yurt bulunmaktadır.yurt yerleşkesi içinde 5 adet 5 er katlı öğrenci bloku, 2 adet 4 er katlı blok, 3 katlı idari binası, merkezi kaloriferhane (ısı merkezi), 2 katlı merkezi yemekhane ve kafeterya, kuaför, berber, terzi, kunduracı, internet, çamaşırhane bir kapalı spor salonu bulunmaktadır. Üniversite Yanlızbağ yerleşkesinde 500 öğrenci kapasiteli yurt yapımı devam etmektedir. EKONOMİ : Tarım : İl ekonomisine hakim sektör tarımdır. İlimizde, ülke genelinde olduğu gibi faal nüfusun önemli bir kısmı (%65) tarım sektöründe istihdam edilmektedir. İlin ülke çapında tarımsal üretimdeki payı yaklaşık 1/100 gibidir. Tarımdan elde edilen gelir, il gelirinin yaklaşık %50 si kadardır. Bu gelirin %65 i bitkisel, %35 i hayvansal ürünlerden sağlanmaktadır. Erzincan ovasının su kaynakları açısından zengin olması, sulu tarım imkânı vermektedir. İlde toplam tarım arazisi hektar olup, bunun hektarı sulu tarım, hektarı da susuz tarım alanıdır. Erzincan ikliminin, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri arasında kendine özgü nitelikleri vardır. Bu yönden il, çevre illerin meyve ve sebze bahçesi gibidir. İlde bitkisel üretim tarla bitkileri ve bahçe bitkileri olarak iki grupta ele alınmıştır. Hayvancılık : 32

33 Erzincan tarımında, hayvancılık ikincil uğraştır. İl alanının yaklaşık %34 lük bir bölümü çayır ve meralardan oluşur. İlimizde hayvancılık, genel hatları itibarı ile yüzyıllardan beri süre gelen ve daha çok ıslah edilmemiş primitif yerli ırklarla yürütülen ve meraya ve kaba yeme dayalı bir yapıya sahiptir. Hayvancılık daha çok koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine dayanır. Son yıllarda besicilik ve süt hayvancılığı oldukça gelişmiş olup ahır hayvancılığı hakim durumdadır. Erzincan Leblebisi : Erzincan adıyla birlikte anılan Erzincan Leblebisi, ilimizin önemli bir ürünüdür. Erzincan Tulum Peyniri : Erzincan ekonomisinde önemli bir yer oluşturan tulum peyniri, ülkemizce de tanınmış ve ilimizde olduğu gibi aranılan ürünler arasına girmiştir. Erzincan Maden Suyu : Halen mülkiyeti il özel idaresine ait olan ve şehir merkezine 10 km. mesafedeki özel sektörce işletilen tesislerde oldukça kaliteli ve özellikle karaciğer ve safra yolları hastalıklarında önerilen maden suyu üretilmektedir. Keza aynı yerde sıcak kükürtlü kaplıca yer almaktadır. Orman Kaynakları : İlin orman kaynakları hektardır. TİCARET ve SANAYİ : İl de ticaret daha çok il merkezinde toplanmıştır. Tarımsal ve hayvansal ürünler, küçük esnaf ve sanatkarların üretimi olan mamüller ve çeşitli sanayi mamüllerinin üretimi iç piyasa faaliyetlerini oluşturur. İlimiz kalkınmada birinci derecede öncelikli iller arasındadır. İlimizde ekonomik yapıya uygun olarak bir sanayileşme olmuştur. Doğal olarak bu da tarımsal ürünlerin ve tabi kaynakların değerlendirilmesi yönünde olmaktadır. Erzincan ın en önemli sanayi ürünleri; şeker, un, yem, hediyelik bakır eşya, ayakkabı, asbestli çimento boru ve beton kiremittir. MADENCİLİK: Erzincan yöresinde işletilen en önemli maden kromdur. İkinci önemli maden ise manganezdir. Perlit üretiminde ise Erzincan Mollaköy Perlit işletmesi Türkiye de perlit üretimi yapan üç kuruluştan biridir. Son yıllarda Kemah bölgesindeki zengin mermer yataklarını işletime açılması için faaliyetler sürdürülmektedir. Keza aynı ilçe hudutları içinde Tekel Başmüdürlüğü ne ait iki tuz işletmesi de faaliyetini sürdürmektedir. TARİHİ ESERLER : Altıntepe : Erzincan ovasının doğusunda şehir merkezine 15 km. mesafede bir Urartu kalesidir. Yürütülen kazılarda Urartulara ait mezar, tapınak, saray ve surlar ortaya çıkarılmıştır. Yeraltındaki bu mezar odalarının keşfi, Urartuların ölü gömme adetleri ve mezar şekilleri hakkında geniş bilgi vermiş ve M.Ö. 8. yy. a ait fildişi ve madeni eşyalar, miğfer ve kalkanlar, seramik ve duvar resimleri bulunmuş olup bu eserler halen Anadolu Medeniyetleri Müzesince sergilenmektedir. Erzincan ve Kemah Kalesi : Her iki kalenin de yapılış tarihi bilinmemektedir, Erzincan Kalesinden günümüze bir kaç duvar kalıntısı ile yontma taştan yapılmış giriş kapısı ulaşmıştır. 33

34 Melik Gazi ve Mamahatun Türbeleri : Melik Gazi Türbesi Kemah ilçesi girişinde Fırat nehri kıyısında sekizgen bir planla taştan yapılmış ve Mengücekler dönemine ait bir türbedir. Mamahatun Türbesi ise yılları arasında sarı kesme taştan yapılmış olup, ortada kümbet ve çevresinde içten on bir nişli dairesel duvardan oluşur. Bu nişlere Mamahatun un yakınlarının sandukaları yerleştirilmiştir. Sekiz köşeli kaide üzerine yerleştirilmiş orta kümbetin altında ise çapraz tonuzlu mezar odası bulunur. Gülabibey Camii (Kemah) : Akkoyunlu ların Kemah idarecisi olan Gülabibey tarafından kale yakınında ve içindeki kitabeden anlaşıldığı kadarıyla 1465 te yapılmıştır. Orta Camii (Kemaliye) : Kadı Gölü kıyısında, sarı taştan ve tek kubbeli olarak 17. veya 18. yy. da yapılmıştır. MÜZELER: Kültür Müdürlüğü Müzesi ŞENLİKLER: Tulum Peyniri ve Üzüm Festivali V. R. Yazıcıoğlu Havacılık Festivali Rafting Festivali Cirit Festivali Kemah Köyleri Dostluk Şenliği Kemaliye Ocak Köyü Şenlikleri Kemaliye Şenlikleri Otlukbeli Şenlikleri Üzümlü Şenlikleri Karakaya Üzüm Festivali Ulalar Bal Festivali 34

35 4.1.1 İlin Genel Nüfus Tablosu ERZİNCAN NÜFUS BİLGİLERİ ( 2012 TÜİK) İLÇELER İl ve İlçe Belde ve Toplam Merkezleri Köyler Nüfus Merkez Çayırl ı İliç Kemah Kemaliye Otlukbeli Refahiye Tercan Üzümlü TOPLAM Tablo 5. Erzincan İli Genel nüfus Tablosu Sağlık Bölgeleri veya İlçelere Göre Nüfus Dağılımları İlin Yaş ve Cinsiyete Göre Nüfus Dağılımları (Her iki dağılım birlikte hazırlanmıştır) ERZİNCAN 2012 GENEL NÜFUS YAŞ ERKEK KADIN TOPLAM TOPLAM Tablo 6. Erzincan İli yaş gurupları ve cinsiyet tablosu 35

36 Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek ERZİNCAN İL-SAP 2013 Yaş grubu Merkez Çayırlı İliç Kemah Kemaliye Otlukbeli Refahiye Tercan Üzümlü TOPLAM Kadın Erkek Toplam Tablo 7. Erzincan İli ve ilçeleri, yaş gurupları ve cinsiyet tablosu Şekil 6 Erzincan cinsiyet ve yaş gurupları grafigi. 36

37 4.1.4 İlin Konut ve DASK Bilgileri İL TOPLAM KONUT YAŞAYAN POLİÇE SİGORTALILIK ORANI Erzincan % 24,01 Türkiye geneli % 20 Tablo 8: Konut Sayısı ve Dask Kapsamında Bulunan Konut Sayıları. ( adresinden alınmıştır.) İldeki Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı ve Nüfusa Oranı SGK ÖZET BİLGİ İl Nüfusu İşyeri Sayısı Aktif Sigortalı Sayısı Aylık Alan Kişi Sayısı Bakmakla Yükümlü Sayısı Tablo 9. Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Kişi Sayısı tablosu Ayrıntılı tablo İl nüfusu İş yeri sayısı Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Aktif+Pasif+Yeşilkart) Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Yeşil Kartlılar Hariç) Sosyal Güvenlik Kapsamının (Yeşil Kart Hariç) Toplam il Nüfusuna Oranı (%) 84,51 Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan kişi sayısı Emekli Sandığı (4/c) Bağ-Kur (4/b) SSK (4/a) Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna 24,09 Oranı(%) Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı Emekli Sandığı (4/c) Bağ-Kur (4/b) SSK (4/a) Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam il Nüfusuna Oranı(%) 14,09 37

38 Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (Yararlanıcıların) Sayısı Emekli Sandığı (4/c) Bağ-Kur (4/b) SSK (4/a) Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların oranı (%) 46, sayılı yasadan yararlananların sayısı sayılı yasadan yararlananların oranı (%) 2,88 YEŞİL KARTLI SAYISI Tablo 10: Erzincan İli Sosyal Güvenlik İstatistikleri ( adresinden alınmıştır.) İlin Nüfusunun Eğitim Profili Tablo 11: Erzincan eğitim profili tablosu (Erzincan okuryazarlık oranı 1997 yılına ait tablo bulunabilmiştir.) Tablo 12. Erzincan Okul, öğrenci, öğretmen sayıları tablosu ( Erzincan MEB alınmıştır. ( 38

39 4.2. İlin Genel Sağlık Göstergeleri 2011 YILI ERZİNCAN İLİ HAYATİ İSTATİSTİKLER ve HIZLARI Canlı Doğum Sayısı 3039 Kaba Doğum Hızı (Binde) 14,5 0-7 Günlük Ölen Bebek Sayısı 19 Erken Neonatal Ölüm Hızı (Binde) 6, Günlük Ölen Bebek Sayısı 1 Geç Neonatal Ölüm Hızı (Binde) 0, Günlük Ölen Bebek Sayısı 20 Neonatal Ölüm Hızı (Binde) 6, Günlük Ölen Bebek Sayısı 8 Postneonatal Ölüm Hızı (Binde) 2,6 Toplam Ölen Bebek Sayısı 28 Bebek Ölüm Hızı (Binde) 9,2 Perinatal Ölüm Sayısı 46 Perinatal Ölüm Hızı (Binde) 33,2 Ölü Doğum Sayısı 27 Ölü Doğum Hızı (Binde) 8,8 Anne Ölüm Sayısı 3 Anne Ölümü (Yüz Binde) 98,7 Toplam Ölüm Sayısı Kaba Ölüm Hızı (Binde) Yaş Kadın Nüfusu Doğurganlık Hızı (Binde) 55,1 Yıl Ortası Nüfus Doğal Nüfus Artış Hızı (Binde)* 3,03 0 Yaş Bebek Sayısı 3039 Gerçek Nüfus Artış Hızı (Binde) Tablo 13. Erzincan İli Genel Sağlık Göstergeleri tablosu Yaş Gruplarına Göre Özel ve Kamu Sağlık Kuruluşlarının Aşılama Hızları YAŞ GRUPLARINA VE YILLARA GÖRE UYGULANAN AŞILARIN DOZ SAYILARI AŞILAR 0 YAŞ (0-11 AY) 1 YAŞ (12-23 AY) 2-4 YAŞ (24-59 AY) 5-9 YAŞ YAŞ 15 YAŞ ÜZERİ TOPLAM GENEL TOPLAM DABT-İPA-HİB AŞISI KPA OPA KKK BCG HBV OKUL Td DİĞER Td Tablo 14: Yaş Gruplarına ve Yıllara Göre Uygulanan Aşıların Doz Sayıları -1 GEBE GEBE DEĞİL Toplam Genel Toplam YAŞ KADIN Td TOPLAM Tablo 15 Yaş Gruplarına ve Yıllara Göre Uygulanan Aşıların Doz Sayıları -2 39

40 0-11 ay 1 yaş 2-4 yaş 5-9 yaş yaş 15 yaş+ Hedef Nüfus DaBT-IPA-Hib KPA OPV KKK BCG 3300 HBV Td Diğer Td Gebe Tablo 16: Yıllık Ortalama Aşı İhtiyacı Kamu Özel ve Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sayıları SAĞLIK KURULUŞU ADI SAYISI Eğitim araştırma Hastanesi 1 Devlet hastanesi 3 Asker hastanesi 1 Özel Hastane 1 Ağız ve diş Sağlığı merkezi 1 İlçe Hastanesi 5 Aile sağlığı merkezi 14 Verem Savaş dispanseri 1 Ana çocuk sağlığı merkezi 1 Diyaliz Merkezi 4 Komuta kontrol merkezi Acil Sağlık Hizmetleri istasyonu 6 Halk sağlığı Lab. 1 Toplum Sağlığı merkezi 1 Sağılk evi 21 Tablo 17 : Kamu Özel ve Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşları 40

41 Merkez Refahiy e Tercan Üzümlü Çayırlı Otlukbel i Kemah Kemaliy e İliç Toplam ERZİNCAN İL-SAP Sağlık Bölgelerine veya İlçe Dağılımlarına Göre Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sayıları Eğitim araştırma Hastanesi 1 1 Devlet hastanesi Asker hastanesi 1 1 Özel Hastane 1 1 Ağız ve diş Sağlığı merkezi 1 1 İlçe Hastanesi Aile sağlığı merkezi Verem Savaş dispanseri 1 1 Ana çocuk sağlığı merkezi 1 1 Diyaliz Merkezi Komuta kontrol merkezi Acil Sağlık Hizmetleri istasyonu Halk sağlığı Lab. 1 1 Toplum Sağlığı merkezi 1 1 Sağlık evi TOPLAM Tablo 18: Sağlık Bölgelerine veya İlçe Dağılımlarına Göre Sağlık Kurum ve Kuruluşları Kamu Özel veya Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yatak Kapasiteleri HASTANE ADI YATAK KAPASİTESİ Eğitim araştırma Hastanesi 235 Erzincan Devlet hastanesi 156 Refahiye devlet hastanesi 50 (75 kapasiteli) Tercan devlet hastanesi 25 Asker hastanesi 50 Özel Hastane ( NEON) 75 Üzümlü İlçe Hastanesi 10 Çayırlı İlçe Hastanesi 10 Otlukbeli İlçe Hastanesi 10 41

42 Kemah İlçe Hastanesi 10 Kemaliye İlçe Hastanesi 10 İliç İlçe Hastanesi 10 Tablo 19 : Kamu Özel veya Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Yatak Kapasiteleri (Devlet hastanesi istatistik biriminden alınmıştır-2012) İlin Özellikli Kronik Hasta Yükü 2012 YILI HASTALIK ADI HASTA SAYISI Tüberküloz Hasta Sayısı (Bulaşıcı Hastalıklar Şubesinden alınmıştır.) 53 Diyalize Giren Toplam Hasta Sayısı 119 Kemoterapi Uygulanan Hasta Sayısı Tablo 20: Erzincan İli Özellikli Hastalık İstatistikleri Afet durumunda ihtiyacın artabileceği dal merkezleri bilgileri Hastane adı Diyaliz ihtiyacı Cerrahi servis yatak ihtiyacı Acil servis ihtiyacı Mengücekgazi EAH Mevcut 20 İhtiyaç 10 Mevcut 100 İhtiyaç 150 Mevcut 10 İhtiyaç 70 Erzincan DH Mevcut 0 Mevcut 71 Mevcut 8 İhtiyaç 0 İhtiyaç 100 İhtiyaç 40 Özel neon hast. Mevcut 0 Mevcut 44 Mevcut 10 İhtiyaç 0 İhtiyaç 75 İhtiyaç 20 Özel Yaşam diyazi Mevcut 16 İhtiyaç 4 Tablo 21: Afet durumunda ihtiyacın artabilecek merkezler Erişkin, Çocuk ve Yenidoğan Yoğum Bakım Yatak Sayıları Hastane adı Erişkin Çocuk Yenidoğan Toplam YB yatağı YB yatağı YB yatağı YB yatağı Mengücekgazi EAH Erzincan DH Özel neon hast TOPLAM Tablo 22: Erişkin, Çocuk ve Yenidoğan Yoğum Bakım Yatak Sayıları 42

43 Diyaliz, Hiperbarik (O2) Tedavi Merkezleri Yatak Sayısı KURUM- KURULUŞ TEDAVİ MERKEZİ YATAK SAYISI Mengücekgazi EAH Özel yaşam diyaliz M Refahiye DH 1 5 Tercan DH 1 5 DİYALİZ MERKEZLERİ TOPLAM HİPERBARİK (O2) YATAK SAYISI Yok Yok Tablo 23: Diyaliz, Hiperbarik (O2) Tedavi Merkezleri Yatak sayısı Kamu Özel ve Üniversite Sağlık İnsan Kaynağı Personel Mevcudu Branş Özel Kamu Uzman Hekim Pratisyen Hekim Hemşire Ebe Sağlık Memuru(Top Sağ.Tek.) Eczacı 1 8 Biyolog 0 6 Anestezi 5 27 Sosyal Çalışmacı 0 4 Psikolog 0 6 Odyometri 0 2 Diş Protez Tek. 0 3 Tıbbi Sek Tıbbi Teknolog 0 2 Röntgen Tek Sağlık Teknikeri 1 6 Diyaliz Tek. 0 3 Lab.Teknikeri 0 17 Lab.Teknisyeni Çevre Sağ.Tek Acil Tıp Teknikeri 17 9 A.T.T Tablo 24 :Kamu Özel ve Üniversite Sağlık İnsan Kaynağı Bilgileri (İl Sağlık Müdürlüğü Yönetim Hizmetleri Şubesinden Alınmıştır.) 43

44 Afet Durumunda İhtiyacın Artabileceği Uzmanlık Dal Bilgileri UZMANLIK DALI SAYISI Acil Tıp Uzmanı 4 Adli Tıp Uzmanı 4 Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı 3 Çocuk Cerrahisi Uzmanı 3 Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı 2 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı 2 Genel Cerrahi Uzmanı 3 Göğüs Cerrahisi Uzmanı 3 İç Hastalıklar Uzmanı 3 Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı 2 Ortopedi Uzmanı 3 Kadın Doğum Uzmanı 2 Ruh Sağlığı Uzmanı 3 Tablo 25 : Afet Durumunda İhtiyacın Artabileceği Uzmanlık Dal Bilgileri UMKE Personel Dağılımı Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE) İletişim Bilgileri SIRA NO ADI SOYADI ÜNVANI MOBİL TELEFON KURUM TELEFON E-POSTA 1 Mesut TURAN Doktor drmturan@mynet.com 3 Nizamettin GÜL Şef nizamettingul24@hotmail.com 4 Hilmi SEVİNÇ Doktor hilmisevinc@yahoo.com 5 Ahmet BOZDAŞ Anes.Tek aboztas24@hotmail.com 6 Zafer KESKİN Sağ.Mem ramses_m8@hotmail.com 7 Fatih TUNÇ Sağ.Mem fatihtnc@hotmail.com 8 Ernail KELEŞ Sağ.Mem yok 9 Nilüfer MEYDAN Ebe yok 10 Elem ÖZDEMİR A.T.T elemozdemir@hotmail.com 11 A.Yusuf KASIMOĞLU Anes.Tek adem_yusuf@hotmail.com 12 Mustafa GÜLER Sağ.Mem guler24_@hotmail.com 13 Fatma CANDANSEVER Rönt.Tek candan-sever@hotmail.com 14 Halis POLAT A.T.T turkiye2424@hotmail.com 15 Özal Murat DURGUN Sağ.Mem muslat73@hotmail.com 16 Semra UZUN A.T.T irena.uz@hotmail.com 17 Osman TUZLUKAYA A.T.T osmnsgm@hotmail.com 18 Zafer KAYA Sağ.Mem zaferkaya2425@hotmail.com 19 Hacer ÖZKAYA A.T.T haceer.24@hotmail.com 44

45 20 Turgay BAL Sağ.Mem Hacer GÜNGÖR A.T.T Enes KURTARAN A.T.T Alim HOFOĞLU A.T.T Yavuz MERSİNLİOĞLU Lab.Tek Tablo 26 : Umke Personel Listesi UMKE Afet Konteynırı Bulunan Hastaneler ve Kurumlar Erzincan da Şişme çadır ihtiva eden Afet konteyneri UMKE ye ait ve 112 Komuta kontrol merkezi yakınındadır. Ayrıca 1992 depreminden kalma bir konteyner daha mevcut olup, içerisinde bakım ve kontrol gerektiren muhtelif çadırlar mevcuttur. Resim 6. UMKE konteynırları 45

46 Erzincan Kazım Karabekir Mahallesi SSK Kavşağı Aşağıda büyütülmüş resim bulunmaktadır. 112 KOMUTA KONTROL MERKEZİ UMKE KONTEYNIRI VE UMKE BİRİMİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Resim 7. Erzincan 112 KKM ve UMKE birimi 46

47 112 KKM K D UMKE KONTEYNIR K D KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ K D Resim , UMKE ve genel sekreterlik koordinatları Resim 9. Erzincan UMKE şişme çadır konteynırı ve temsili şişme çadırlar 47

48 ARAÇ DOKTOR PARAMEDİK A.T.T. ŞOFÖR DİĞER ERZİNCAN İL-SAP Erzincan 112 Başhekimliği Sağlık İnsan Kaynağı Bilgileri İSTASYONUN ADI TİPİ KONUŞLANDIĞI YER Merkez 1 nolu ASHİ A1 KKM Merkez 2 nolu ASHİ A2 Devlet Hastanesi Mezkez 3 nolu ASHİ A2 Mengüceli mahallesi Üzümlü ASHİ A2 Üzümlü Tercan ASHİ A2 Tercan Refahiye ASHİ A2 Refahiye Otlukbeli, Çayırlı, Kemah, İliç, Kemaliye B1 İlçe merkezleri Tablo 27: 112 Başhekimliği Sağlık İnsan Kaynağı Bilgileri Erzincan 112 Başhekimliği Lojistik Bilgileri ERZİNCAN 112 İSTASYONLARINDA AKTİF ÇALIŞAN AMBULANS LİSTESİ SIRA NO İSTASYON KURULUŞ MODELİ MARKASI PLAKA NO 1 MERKEZ Merkez 1. Nolu ASHİ 2011 F.Transit 24 EN MERKEZ Merkez 2. Nolu ASHİ 2011 F.Transit 24 EL MERKEZ Merkez 3. Nolu ASHİ 2011 F.Transit 24 EK MERKEZ YEDEK 2012 Mıtsubishı 24 EP MERKEZ YEDEK 2009 F.Transit 24 ED MERKEZ KAR PALETLİ 2007 Kassbohrer 7 KEMAH Kemah 1. Nolu ASHİ 2009 F.Transit 24 ED KEMAH YEDEK 2011 Mıtsubishi 24 AC KEMAH Kemah İlçe Hastanesi 2006 F.Transit 24 AD ÇAYIRLI Çayırlı 1. Nolu ASHİ 2009 F.Transit 24 ED ÇAYIRLI YEDEK 2010 F.Transit 24 EE İLİÇ İliç 1. Nolu ASHİ 2009 F.Transit 24 DC İLİÇ YEDEK 2010 F.Transit 24 EH KEMALİYE Kemaliye 1. Nolu ASHİ 2009 F.Transit 24 AH KEMALİYE YEDEK 2010 Mıtsubishi 24 EF OTLUKBELİ Otlukbeli 1. Nolu ASHİ 2010 F.Transit 24 EE

49 17 OTLUKBELİ YEDEK 2007 F.Transit 24 DT TERCAN Tercan 1. Nolu ASHİ 2010 F.Transit 24 EF TERCAN YEDEK 2010 Mıtsubishi 24 EF TERCAN Tercan Devlet Hastanesi 2008 F.Transit 24 DU REFAHİYE Refahiye 1. Nolu ASHİ 2005 F.Transit 24 FA REFAHİYE YEDEK 2010 Mıtsubishi 24 EF REFAHİYE Refahiye Devlet Hastanesi 2010 F.Transit 24 EE ÜZÜMLÜ Üzümlü 1. Nolu ASHİ 2009 F.Transit 24 ED ÜZÜMLÜ Üzümlü İlçe Hastanesi 2010 F.Transit 24 AP 112 Tablo 28 : 112 Başhekimliği Lojistik Bilgileri İldeki Diğer Ambulans Bilgileri ÜZÜMLÜ ve MENGÜCEK GAZİ E.A.H. İL DIŞI ve ŞEHİR İÇİ HASTA NAKİL VE EVDE BAKIM amaçlı AMBULANS LİSTESİ 1 MERKEZ Mengücek Gazi 2007 F.Transit 24 DZ MERKEZ Mengücek Gazi 2007 F.Transit 24 DZ MERKEZ Mengücek Gazi 2007 F.Transit 24 DZ MERKEZ Mengücek Gazi 2003 F.Transit 24 DR MERKEZ Mengücek Gazi 2004 F.Transit 24 AL MERKEZ Mengücek Gazi 2007 F.Transit 24 AE ÜZÜMLÜ Üzümlü İlçe Hastanesi 2008 Fiat Ducato 24 FE 155 ERZİNCAN İLİ ÖZEL AMBULANS ŞİRKETLERİ AMBULANS LİSTESİ 1 MERKEZ Havaalanı 2008 Volkswagen 35 EA ÇAYIRLI BOTAŞ 2006 Mercedes 06 AZ İLİÇ HES Barajı 2000 Fiat Ducato 07 JJ İLİÇ Anagold 2011 F.Transit 06 DL MERKEZ Neon Hastanesi 2010 Mercedes 24 EF 018 Tablo 29: İldeki Diğer Ambulans Bilgileri İldeki Hava Ambulans Bilgileri İlimizde Hava Ambulansı bulunmamaktadır Diğer bilgiler 49

50 4.3 Olağan Durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü Yapısı ve Teşkilat şeması Şekil 7.Olağan Durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü Yapısı ve Teşkilat şeması Organizasyon yapısı ve görevliler ERZİNCAN İL SAĞLIK MÜDÜRÜ- Dr. Mesut TURAN Müdür yard. 1) SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRÜ - Uz. Dr. Sema TURAN 2) YÖNETİM HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRÜ- Bedriye GÜRSES 3) ARAŞTIRMA BİLGİ SİS. SAĞLIĞIN GEL.HALK SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRÜ- Nadir BAYRAK 4) ACİL VE AFETLERDE SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ -Nizamettin GÜL 4.1) İL AMBULANS SERVİSİ BAŞHEKİMLİĞİ 112 Komuta kontrol Merkezi - Dr. Onur TOSUN 112 İstasyonları 4.2) AFET SORUMLUSU- Dr. Hilmi SEVİNÇ UMKE birimi sorumlusu Ahmet BOZDAŞ 4.2.1) UMKE Tim Sorumluları 4.2.2) Lojistik ve Ulaştırma sorumlusu 4.2.3) Haberleşme ve bilgi işlem sorumlusu 50

51 5. İl Risk Değerlendirmesi Erzincan ilinde en büyük risk depremdir. Diğer doğal afetler çığ, kaya düşmesi, heyelan, su baskını sayılabilir. Tablo 30. Türkiye de doğal afetler ve etkileri Tablo 31: Türkiye de 1990 yılı sonrası doğal afetler ve etkilenme durumu tablosu 51

52 DEPREMLER: İlimizde depremin büyüklüğüne göre ölü ve yaralı sayısına bağlı olarak hastanelerin kapasitelerinde yetersizlikler yaşanacaktır.hastanenin bazı birim veya birimlerinin iş göremez duruma gelmesi halinde bu sağlık hizmetleri daha çok aksayacağından ilgili hastaları diğer çevre hastanelere sevk etme,hastane olarak kullanılabilecek daha önce protokol imzalanmış olan binalara sevk etmede yaşanacak olan sorunlar olacaktır.bu amaçla kullanılması gereken hastane, cihaz ve malzemelerinin yetersizliği,ulaşılmasındaki zorluklar ortaya çıkabilecektir.ölülerin kimlik tespiti ve gömülmesi zaman alacağından bu cesedlerin saklamasında morglarımızın, soğuk hava depolarımızın yetersizliği ortaya çıkabilecektir.diğer hastanelere sevk sırasında transport araçlarının( ambulans vb.)yetersizliği ortaya çıkabilecektir.iklim şartlarına göre olay yerine ulaşmakta problemler yaşanabilir(yolların karla kapalı olması veya yolların kullanılmaz duruma gelmesi)hastanelerde elektrik,su,kanalizasyon,medikal gaz sistemi gibi alt yapı sorunlarına bağlı hizmet aksamaları ortaya çıkabilir.panik sebebiyle aşırı başvurular üzerine personelde yetersizlik hastane personelinin veya birinci derece akrabalarının depremden etkilenmesi sonucu personel yetersizliği artabilir.deprem sonucu çıkan yangınlar sebebiyle yanık vakalarında artış yaşanabilir. Özellikle ilimize doğal gaz ın gelmiş olması, olası depremlerde çoklu yangınlara yol açabileceği unutulmamalıdır. Şekil 8. Türkiye deprem fay hatları haritası Erzincan il merkezi 1. derecede tehlikeli deprem bölgesinde olup Kuzey Anadolu Fay Sistemi nin çok etkin olduğu Erzincan Ovası nın içindedir. Tarihsel dönemler boyunca çok yıkıcı depremlere maruz 52

53 kalmış, son bin yılda 11 defa tamamen tahrip olmuştur. Son yüzyılda meydana gelen Türkiye de olmuş en yıkıcı deprem olan Erzincan depremi 1939 M= 7.9 ülkenin %5 inde hasar yapmış %20 sini etkilemiş bir depremdir. Erzincan da son yüzyılda meydana gelmiş yıkıcı depremler 1909 M=5.1 Kığı, 1930 M=6.1 Kemah, 1939 M=5.9 Tercan, 1939 M=7.9 Erzincan, 1941 M=5.9 Erzincan, ve 1992 M=6.8 Erzincan depremleridir. Kuzey Anadolu Fay zonu ve jeolojik birimlerin etkisiyle Üzümlü, Kemah, Tercan, Çayırlı ve Refahiye ilçelerinde yoğun olarak heyelan olayları gözlenmektedir. Kaya düşmesi olayı il genelinde gözlenmekte olup Fırat vadisi üzerinde yer alan Kemah, Kemaliye ve İliç ilçelerinde yoğun olarak yaşanmaktadır Erzincan Afet Profili ve Geçmiş Deneyimler ( adresinden alınmıştır.) Tarihsel deprem listesi aşağıdadır. YIL AÇIKLAMA 964 Yeterli açıklama bulunamamıştır. 967 Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Selçuklu-Oğuz akınlarından az önce, Erzincan ve Üzümlü de netice olarak korkunç boyutlara ulaşan deprem Urfalı Mateos tarafından şu şekilde anlatılmaktadır:"korkunç bir deprem oldu. Bütün yeryüzü /1046 sallandı. Bütün arz ve canlılar bir oraya bir buraya savruldular. Egeğiatz / Erzincan bölgesinde bir çok kilise temelinden yıkıldı. Erzinga / Erzincan denilen şehir tamamen harap oldu. Toprak yarıldı. Erkek ve kadınlar açılan yerlerin derinliklerinde kayboldular. Bunların çukurlardan gelen acı feryatları günlerce işitildi. Sarsıntılar bütün sene boyunca devam etti." Urfalı Meteos'ın bahsettiği deprem Ermeni takvimine göre verilmekte ve bunun da karşılığı 1045 / 1046 olmaktadır. Bir yaz günü Erzincan da Tzumina / Cimin / Üzümlü de aynı akıbetten kurtulamamıştır (1).. acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/2341/3022.pdf SELÇUKLULAR ZAMANINDA MEYDANA GELEN DEPREMLER / Doç. Dr. Feda Şamil ARIK..Bu bölgede yer alanönemli bir şehir ola.n Erzinean ise, Ermeni takviminin 615. ci yılında (1116) büyük ve şiddetli bir depreme maruz kalmıştır. Bu depremi yalnızca Ermeni tarihçilerinden Ani'li Samuel ile Vardan kaytletmişlerdir. Bunlardan ikincisinin verdiği bilgiye göre, "1166 senesinde müthiş bir zelzele neticesinde Erzınga (Erzincan) harap" 0lmuştu84 Ancak müverrihler bu olayda ne kadar can ve mal kaybının olduğunu belirtmemişlerdir Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Wilhel von Rubruck 1255 yılı olaylarını hikâye ederken geçmiş olduğu ve şâhidi bulunduğu deprem için de aynı şekilde acı cümleler kullanılmaktadır. Ona göre, korkunç deprem Erzincan'ı yerle bir etmiş ve on bine yakın insan hayatını kaybetmişti. Tabii bu sayı içinde Üzümlülüler de vardır. Gezgin, Erzincan yöresinde üç gün at üzerinde yol almış ve büyük yarıkları da bu sırada görmüştür. Dağlardan kopan kayalar da vâdileri (Cibice Geçidi) de doldurmuştu. Türkistan'da uzun bir gezi yapan gezgin, tekrar Erzincan'dan geçtiğinde, değişen bir şeyin olmadığını, ahâlinin yaralarını henüz saramadığını yazmıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır. 53

54 1375 Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır Yeterli açıklama bulunamamıştır , 1601, 1659, 1666, 1689 ve 1784'deki depremler de çok zarar verici idi. Bu tarihlerde sadece Erzincan veya Üzümlü etkilenmemiş, Kiğı, Pülümür, Dersim, Tercan ve Kelkit vâdilerinde de hasar 1601 görülmüştü. Ahmed Vasıf Efendi, "Zûhur-ı Zelzele-i Âzize der Erzincan ve fetv-şüden-i vâli-i 1666 Erzurum" başlığı altında bir başka depremi ve arz ettiği zararları yazmıştır. Bu depremde, Erzincan'a gelmiş olan Süleyman ve çok sayıda adamı enkaz altında kalmıştı 'deki depremin sonuçları da aynı derecede yürekler acısı idi. Bu defa, Dersimliler dağlardan 1784 inmişler ve yağma için Üzümlü, Erzincan ve civâr köyleri yağmalamışlardı Deprem büyük hasar verdi M=5.1 Kığı, 1930 M=6,1 Kemah 21 kasım 1939 Erzincan, M= 5,9 Tercan 27 aralık ,9 richter ölçeği'ne göre büyüklüğü 7,2 olan deprem sonucunda toplam kişi hayatını kaybetmiştir. Kızılay 2 çadır hastane kurmuştur. Yaralar sarılmaya çalışılıyor Halk çadırlarda ve barakalardadır. Ölüler gömülmekte, ağır yaralılar yakın ve uzak şehirlere gönderilmektedir. Hafif yaralılar, Kızılay'ın kurduğu 300 yataklı hastahanede tedavi edilmektedirler. Ölenler çoktur, fakat felaketten arda kalan yaralı, aç, çıplak, yersiz yurdsuz vatandaşımız daha çoktur." Depremin hemen sonrası Kızılay o günün şartlarında elindeki bütün imkanları seferber eder. Vatandaşlar ve kurumlar yardım için büyük duyarlılık ve çaba gösterirler. TBMM tarafından hemen bir Milli Yardım Komitesi kurulur, il ve ilçelere kadar her yerde şubeler açılır, yardımlar Kızılay aracılığı ile depremzedelere ulaştırılır. Gazeteler yardım kampanyaları düzenlerler, yardım amaçlı organizasyonlar yapılır, toplanan yardımlar ve yardımseverlerin isimleri gazetelerin sayfalarında ilan edilir M=5.9 Erzincan depremi olmuştur. Yeni kurulan şehre Bugünkü devlet hastanesi, prefabrik kantin-idari bina ve kuzeyine 50 yataklı tek katlı bina yapılmıştır. Daha sonra bu binaya 50 yataklı göğüs hastalıkları pavyonu eklenmiş ve yatak sayısı 100 e çıkarılmıştır yılında 150 yataklı Devlet Hastanesi yapılmış, bu binanın faaliyete geçmesi ile Göğüs Hastalıkları Hastanesi Pavyonu binaları yıkılmıştır Erzincan da yıkıcı olmayan seri depremler olmuş, binalarda gözle görülmeyen hasarlar olmuştur. Bu hasarlar için takviyeler yapılamamıştır. Erzincan devlet hastanesi bahçesindeki Kadın ve Çocuk Hastalıkları binası 1983 yılında bitirilmiştir. 13 mart 1992 Deprem : ve sonrası 1999 Marmara depreminin Erzincan daki sağlık kuruluşlarına 1992 depremi ile 150 yataklı bina ağır hasar görmüş ve kullanım dışı kalmıştır. Bir süre ambulans ve çadır hastaneler görev yapmıştır. Göğüs Hastalıkları Hastanesi ile Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinin onarımları yapılmış ve hizmete devam etmiştir. Dünya Bakası kredisi ile Erzincan rehabilitasyon Projesi kapsamında yeni hastane binası planlanmıştır. Bu plan gereği ihale açılmıştır. 14 Ocak 1994 tarihinde teklifler açılmıştır. 24 Ocak 1994 tarihinde ihale kararı alınmış 1 mart 1994 tarihinde yer teslimi ile inşaat başlamıştır. Resmi temel atma töreni 4 haziran 1994 günü Cumhurbaşkanımız Süleyman DEMİREL tarafından yapılmıştır. Kasım 1995' te kaba inşaatı bitirilmiş, Nisan 1996' da teslim alınmıştır. Tıbbi malzemelerin montajı yapılarak 27 Ekim 1996' da hizmete açılmıştır. Hastane bahçesindeki Poliklinikler ve Sağlık müdürlüğü binası olarak kullanılan binalar yıkılmış ve 54

55 etkisi yerine havuz yapılmıştır. Marmara depremi sonrası her şey tekrar gözden geçirilir. Binaların sağlamlıkları bilimsel usuller araştırılır. 19 şubat 2005 tarihinde, çıkartılan 5283 sayılı yasa ile SSK Kurumu nun 144 hastane, 11 ağız diş merkezi, 217 dispanser ve 176 sağlık istasyonu Sağlık Bakanlığı na devredilmişti. 121 yataklı SSK Erzincan Hastanesi - SB Erzincan Ekşisu Devlet Hastanesi İsmi 13 şubat devlet hastanesi olarak yeniden düzenlendi. EDH ile birleşerek, Erzincan Devlet hastanesi B blok oldu yılında kapatıldı. Erzincan Devlet Hastanesi ( dahiliye binası) 60 yataklı verem pavyonu yıktırıldı. Mengücekgazi Eğitim ve Araştırma hastanesi açıldı. İnşaatına Araştırma Hastanesi adı konularak 1990 yılında başlayan hastanenin kaba inşaatı yıllarca bekledikten sonra, sağlık Bakanlığı, Erzincan Devlet hastanesi 200 yataklı ek binası adıyla yeniden yapılmaya başlandı. Önce takviye, daha sonra yatakhane binası bitirildi. Sağlık bakanlığı Erzincan devlet hastanesi yetkililerince teslim alınma aşamasında iken, Erzincan Üniversitesi ve sağlık bakanlığı arasındaki protokol ile, ortak yönetim planlanarak Mengücekgazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi adıyla Erzincan Üniversitesi Tıp fakültesinin de hastanesi olacak şekilde proje geliştirildi. Tablo32. Tarihsel Erzincan depremleri 2012 yılında yapılan ihale ile Kadın-doğum ve çocuk hastanesi binası yıkıldı. Deprem dışında Erzincan ın diğer riskleri de bulunmaktadır. Tablo 33. Erzincan ve heyelan riski bilgileri 55

56 Tablo 34. Erzincan ve kaya düşmesi riski tablosu Şekil 9. Erzincan da muhtelif doğal afet durumu. Erzincan da çığ olayları :Erzincan Tunceli karayolu ve Güney deki dağların kuzey yamaçlarında çığ olayları olmaktadır. Ancak nüfusun yoğun yaşadığı yerler değildir. Ancak 2013 yılından sonra Ergan Kayak kompleksinin yapılması çığdan zarar görebilecek insan sayısını artırabilecektir. Erzincan da kaya düşmesi olayları : Özellikle Kemaliye ilçesinde görülmektedir. Su baskını nadirdir. Heyelan olayları olmasına rağmen nüfusun yoğun yaşadığı yerler değildir. 56

57 5.2.Geçmiş Deneyimlerin Sağlık Alt Yapısına Etkileri Erzincan da bazı sağlık binalarımız deprem nedeniyle, bazılarıda sonradan bilinçli bir şekildi yıkılmıştır öncesi hastane : Tahminen 30 yataklı olan memleket hastanesi 1939 depreminde yıkılmıştır. 2-Eski hastane: Erzincan kenti yeniden planlanırken kentin merkezine tek katlı 50 yataklı devlet hastanesi yapılmış ve 1941 de yataklı verem pavyonu ilave edilmiştir. Bu binalardan verem pavyonu 1960 yılında yeni bina yapıldığından yıkılmıştır. Poliklinikler kısmı ise, 1992 sonrası yeniden yapılanma projesi çerçevesinde yıkılmıştır çok katlı hastanesi: Bu binalara 1960 yılında 3 katlı 150 yataklı bina bugünkü hastane bahçesinin güney kısmına yapılmıştır. 13 meart 1992 depreminde ağır hasar görmüş ve yıktırılmıştır. 4-Doğum ve çocuk hastanesi binası: 1983 yılında kadın ve çocuk hastalıkları binası adıyla yapılmıştır. Bu bina teknik incelemeler sonrası çürük bulunarak 2011 Van depremi sonrası yıkılmıştır yataklı verem pavyonu: Bu bina (1+1 katlı) 1991 yılında bitirilmiş, kullanıma henüz başlamışken 1992 depremi olmuş, acil onarım ile faaliyete sokulmuştur yılında zemin kat batı kısmı revize edilerek diş polikliniği açılmıştır yılında bina tekrar tadilata alınmış ve zemin doğu kısmı psikiyatri, 1. Katı 55 yataklı dahiliye haline getirilmiştir yılında asansör yapılmıştır. Binaya testler uygulanmış, çürüklüğüne karar verilmiş ve 1997 de yıkılmıştır. 6-Dünya bankasının yaptırdığı hastane: 150 yataklı hastane ağır hasar gördüğünden tümüyle kaldırılarak Dünya bankası marifetiyle yeni hastane yapılmıştır. Dünya Bakası kredisi ile Erzincan rehabilitasyon Projesi kapsamında yeni hastane binası planlanmıştır. Bu plan gereği ihale açılmıştır. 14 Ocak 1994 tarihinde teklifler açılmıştır.24 Ocak 1994 tarihinde ihale kararı alınmış 1 mart 1994 tarihinde yer teslimi ile inşaat başlamıştır. Resmi temel atma töreni 4 haziran 1994 günü Cumhurbaşkanımız Süleyman DEMİREL tarafından yapılmıştır. Kasım 1995' te kaba inşaatı bitirilmiş, Nisan 1996' da teslim alınmıştır. Tıbbi malzemelerin montajı yapılarak 27 Ekim 1996' da törenle Cumhurbaşkanımız Süleyman DEMİREL tarafından hizmete açılmıştır. 7-Erzincan Asker hastanesi: Mevcut bina 1992 depreminde yıkılmış, 100 yataklı olarak yeniden yapılmıştır. 8- SSK hastanesi: 1965 yılında yapılan SSK hastanesi1992 depreminde ağır hasar görmüş, yerine yenisi yapılmıştır. 19 şubat 2005 tarihinde, çıkartılan 5283 sayılı yasa ile Sağlık Bakanlığı na devredildi. 121 yataklı SSK Erzincan Hastanesi - SB Erzincan Ekşisu Devlet Hastanesi İsmi 13 şubat devlet hastanesi olarak yeniden düzenlendi. EDH ile birleşerek, Erzincan Devlet hastanesi B blok adını aldı yılında ihtiyaç fazlası denilerek kapatıldı yılında kamu hastane bilgili genel sekreterliği binası olmuştur. 9-Üniversite hastanesi. Başbakan Y. Akbulut tarafından üniversite hastanesi adıyla başlanan hastane 1992 yılında kaba inşaatı yapılmış olarak, Atatürk üniversitesin binası olarak kaldı. Erzincan Üniversitesinin 2005 yılında kurulmasıyla üniversitemiz binası oldu. Bina o haliyle Sağlık bakanlığına devredildi, Eğitim ve araştırma hastanesi olması hedeflenerek bina takviyesi yapılarak tamamlandı. Ek yatakhane binası eklenerek bitirildi.sağlık bakanlığı ve Erzincan Üniversitesi arasında protokol yapılarak Mengücek Gazi eğitim ve araştırma Hastanesi adını almıştır Genel Risk Değerlendirmesi Ülkemizdeki yapı standartlarının, işçilik hizmetlerinin ve kullanılacak malzeme standartlarının kaliteye kavuşması oranına göre İlimiz binaları henüz depremlere hazır değildir. Kırsal kesiminde bulunan yapılar genellikle afetlere karşı korunaklı değildir. Depremler can almaya devam edecektir. 57

58 5.4 Sağlık Sistemi Açısından Risk Değerlendirmesi 2013 yılı içerisinde İl Sağlık Müdürlüğüne ait sağlık hizmet binaları için risk değerlendirilmesi yapılması için Sağlık Bakanlığı İnşaat ve Onarım Daire Başkanlığı ile işbirliğine gidilecektir. 58

59 6. Zarar Azaltma ve Hazırlık Çalışmaları ve Planlama 6.1. Yapısal Tehlikeleri Azaltma Çalışması Yapılan/Süren/Planlanan Hastaneler ve/veya Sağlık Hizmet Binaları 2013 yılı içerisinde İl Sağlık Müdürlüğüne ait tüm sağlık hizmet binalarının 5.3 sayılı maddede belirtildiği şekilde dayanıklılıklarının ve yeterliliklerinin teknik incelemeden geçirilmesi ve bu teknik incelemeler sonucunda gerekli değişiklikler, onarımlar ya da güçlendirmeler yapılması için projeler oluşturulması sağlanacaktır. NO İLÇE SAĞLIK TESİSİNİN ADI AÇIKLAMA 1 Merkez Mengücekgazi Eğitim ve araştırma hastanesi Sağlık bakanlığı tarafından 2010 yılında bitirilmiştir. Takviye görerek yapılmıştır. 2 Merkez Erzincan Devlet Hastanesi 1992 depremi sonrası Dünya bankası tarafından yaptırılmıştır. Karot testleri ile değerlendirilmelidir tadilat gerekmektedir. 3 Merkez İl kamu Hastaneleri birliği genel sekreterliği binası. ( Eski SSK hastanesi, 13 şubat DH) 4 Tercan Tercan devlet hastanesi Yeni bina yapılmaktadır depremi sonrası Dünya bankası tarafından SSK hastanesi olarak yeniden yaptırılmıştır. Karot testleri ile değerlendirilmelidir. 5 Refahiye Refahiye devlet hastanesi Yeni planlama yapılmaktadır. 6 Diğerleri Tablo 35 : Yapısal Tehlikeleri Azaltma Çalışması Not : Erzincan İl Sağlık müdürlüğü ( İ5-i9) yönetim hizmetleri şube müdürlüğünce çalışmalar yapılacak ve Acil Sağlık hizmetler i genel müdürlüğü ile, sağlık Yatırımları genel müdürlüğüne bildirilecektir Yapısal Olmayan Tehlikeleri Azaltma (YOTA) Çalışması Yapılan/Süren/Planlanan Hastaneler ve/veya Sağlık Hizmet Binaları NO MERKEZ SAĞLIK TESİSİ ADI YOTA AÇIKLAMALARI Erzincan Merkez Erzincan Merkez Erzincan Merkez Mengücekgazi Eğitim ve araştırma hastanesi Erzincan Devlet Hastanesi Yapılan çalışmalar değerlendirilecektir YOTA planlaması yapılacaktır İl kamu Hastaneleri birliği genel sekreterliği YOTA planlaması yapılacaktır 4 Tercan Tercan devlet hastanesi YOTA planlaması yapılacaktır 5 Refahiye Refahiye devlet hastanesi YOTA planlaması yapılacaktır 6 Merkez ve diğer ilçeler Diğer sağlık kuruluşları Tablo 36. Sağlık binaları ve YOTA planlaması YOTA planlaması yapılacaktır 59

60 Hastaneler için afete (depreme) hazırlıklı olma kılavuzu, Hastane veya sağlık binalarında tehlike avı isimli çalışmalar yapılacak ve YOTA çalışmaları başlatılacaktır. Afetlere ilişkin YOTA çalışmaları ile ilgili kurum ve kuruluşlarla irtibata geçilerek gerekli eğitim programlarının hazırlanarak personelin YOTA çalışmaları konusunda bilinçlenmesi sağlanacak. Bu eğitimlerin sonrasında gerek idare gerekse personeller tarafından YOTA çalışmalarını çalışma alanlarında tatbik edip etmedikleri, Acil ve afet şube müdürlüğünce kontrol edilecektir Hastane Afet ve Acil Durum Planları N O HASTANE ADI Mengücekgazi Eğitim ve araştırma Hastanesi Erzincan Devlet hastanesi Refahiye Devlet hastanesi Tercan Devlet hastanesi Erzincan Ağız ve diş hastanesi HAP SORUMLUSU (İDARİ SORUMLU) İSMİ İLETİŞİM BİLGİLERİ Yrd. Doç. Dr. Fatih ÖZÇİÇEK Op. Dr. Ertuğrul ERHAN Dr. Elif AKTAN ÖZER Dr. Züleyha ERKUL HAP yerine koruma planı yapılıyor. HAP GÜNCELLEME TARİHİ Tablo 37: HAP Planları ve tatbikat planlaması SAYI SI ÖNCEKİ YIL YAPILAN TATBİKAT TARİ Hİ MASA BAŞI / UYGULAMALI Yangın Tatb Yangın Tatb SAYI SI PLANLANAN TATBİKAT TARİHİ 1-15 Mayıs 1-15 Haziran Mayıs 1-15 Haziran Haziran MASA BAŞI / UYGULAMALI Masa başı Masa başı Masa başı Masa başı Masa başı 60

61 6.4. Personel Eğitimleri Düzenlenmesi ve Rehber Kitaplar Hazırlanması Temel Afet Bilinci ve YOTA farkındalık eğitimleri Personellere yönelik rutin eğitimler listesine eklenmesi ve bu eğitimlerin belli aralıklarla tüm personele verilmesi sağlanacaktır. İlgili kurum ve kuruluşlarla görüşülüp bilgilendirmeyi sağlayıcı materyaller temin edilecektir. EĞİTİMİN KAPSAMI EĞİTİMİN KONUSU HEDEF KİTLESİ EĞİTİMCİ KİŞİ / KURUM PLANLANAN TARİH 1-GENEL AFET BİLİNCİNE YÖNELİK EĞİTİMLER 2-TEKNİK EĞİTİMLER Temel Afet Bilinci-1 ( Yöneticiler) Temel Afet Bilinci-2 ( Pers.) YOTA Farkındalık Eğitimi HAP Eğitimi YOTA Uygulama Eğitimi KBRN eğitimi Başhekim, yardımcılar Müdürler, yard. Tüm personel Başhekim, yardımcılar Müdürler, yard. Başhekim, yardımcılar Müdürler, yard. Teknik servis, birim sorumluları Teknik servis, birim sorumluları İSM-Afet acil Şube md. Hastane HAP eğitimcisi İSM-Afet acil Şube md. İSM-Afet acil Şube md. İSM-Afet acil Şube md. Hastane HAP eğitimcisi 1-15 mayıs 1-15 mayıs 1-15 mayıs mayıs mayıs mayıs 3-RUTİN EĞİTİM+ AFET MODÜLLERİ EĞİTİMİ Genel afet eğitimi Oryantasyon eğitimi Yöneticiler, Oryantasyon eğitimcileri Hastane HAP eğitimcisi mayıs Tablo 38: Personel Eğitimleri tablosu 61

62 7. Müdahale Aşamasının Planlanması 7.1. Afet ve Acil Durumlarda Bakanlığımızın Taşra Teşkilatının Yapısı ve İşleyişi Afet ve Acil durumlarda Bakanlığımız taşra teşkilat yapısı ve işleyişi 10 nolu şekillde gösterilmiştir. Bugün birçok ülke ve kurumda afet yönetiminde kullanılan Olay Komuta Sistemi İL-SAP ve HAPlarda da kullanılmıştır. İlimizde i8/i9 gurubu iller şeması esas alınmıştır. Şekil 10 ve tablo 39 da İlimize özgü afetteki yapılanma ve görev tanımları hazırlanmıştır. AFAD bünyesinde hazırlanan Ulusal Afet ve Acil Durum Müdahale Planında müdahale çalışmaları 4 seviyede ifade edilmiştir. Seviye 1: Yerel kendi kendine yetebilir. Seviye 2: Destek illerin takviyesine ihtiyaç duyulur. Seviye 3: Tüm unsurlar ile ulusal desteğe ihtiyac vardır. Seviye 4: Uluslararası desteğe ihtiyaç vardır ve 7.18 alt başlıklarında açıklanan ve 4 ncü seviyelere tekabül eden olaylar için şemanın tamamına uygun bir yönetim düşünülmelidir. Ancak olayın büyüklüğüne ve ihtiyaca göre dört servis altında yer alan şubelerin sayıları azaltılabilir alt başlığında açıklanan 1 nci seviyeye tekabül eden olaylarda dört alt birimin oluşturulması ihtiyaca göre düşünülmelidir. Her üç seviye durumunda da müdahaleyi Sağlık Müdürünün koordinatörlüğünde Sağlık Müdürü, Halk Sağlığı Müdürü, Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri gerçekleştirir. Sağlık Müdürü il SAKOM a ulaşana kadar il SAKOM merkezine ulaşan ilk sağlık yöneticisi koordinasyonu başlatmakla yükümlüdür. İl SAKOM acil ve afetlerde sağlık hizmetleri şubesinin sekretarya görevini üstlenmesi ile birlikte göreve başlar. İşleyiş il sağlık müdürü koordinatörlüğünde altı temel servis üzerinden yürütülecektir. Bu servisler; güvenlik servisi, basın ve halkla ilişkiler servisi, lojistik servisi, planlama servisi, finansman servisi ve operasyon servisidir. Her bir servisin içinde görev yapan şubelerin ve birimlerin görev tanımları planda ek şeklinde (Planda Ek 12) yer almalıdır. Temel servislerin ve müdahale aşamasının koordinasyonundan sorumlu il sağlık müdürünün görevleri ve servislerin tanımları planın ana gövdesinde yer almalıdır.. 62

63 Şekil 10: Afet ve Acil Durumlarda Bakanlığımızın Taşra Teşkilatının Yapısı ve İşleyişi 7.2. Afet Esnasında Bakanlığımız Taşra Teşkilatı Büny. Birimlerin Görev Tanımları NO GÖREVLER GÖREV TANIMI BAK 1 KOORDİNATÖR (İL SAĞLIK MÜDÜRÜ): 1 2 BASIN ve HALKLA İLİŞKİLER SERVİSİ: 2 3 GÜVENLİK SERVİSİ: 3 4 LOJİSTİK SERVİSİ: 4 5 PLANLAMA SERVİSİ 5 6 FİNANSMAN SERVİSİ: 6 7 OPERASYON SERVİSİ: 7 İl Sağlık müdürlüğüne ait birimler 9,10, 12, 1-Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şubeler 2- Sağlık Hizmetleri Şube müdürlüğü 3- Araştırma Bil Sis.Sağlığın Gel. ve Halk Sağ.Şb.Müdürlüğü Halk sağlığı müdürlüğüne ait birimler 11, 13, 14, 15, 16 1-Bulaşıcı Hastalıklar Çevre ve Çalışan Sağlığı Birimi 2-Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Birimi ve Görevleri 3-Aile Hekimliği ve Toplum Sağlığı Birimi ve Görevleri Kamu hastaneleri birliğine ait birimler 1-Tıbbi Hizmetler başkanlığı 8 Tablo 39. Afette Erzincan Sağlık Birimlerin Görev Tanımları 63

64 1-KOORDİNATÖR (İL SAĞLIK MÜDÜRÜ): İl sağlık müdürü, yukarıda belirtilen dört birim adına afet durumlarında İL-SAP ın 7. Maddesinin yürürlüğe girmesinden ve yürütülmesinden sorumludur. Gerektiğinde planda değişiklikler ve görevlendirmeler yapar. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde afet ve acil durum yönetim merkezi, eski adı ile kriz merkezi,oluşturulması durumunda burada görevlendirilecek sağlık müdür yardımcıları veya şube müdürlerini belirler. Sağlık Bakanlığı SAKOM, İl Halk Sağlığı Müdürü, Kamu Hastaneleri Birliği Başkanı ve ilgili amirler ile bilgi akışının sağlıklı yürütülmesini sağlar. Servis sorumluları ile afet haberinin ulaşmasını takiben ilk toplantıyı organize eder. Olayın büyüklüğüne göre, uygun aralıklarla değerlendirme toplantıları düzenler. Lojistik, planlama, finansman ve operasyon servisleri arasındaki koordinasyonu sağlar. Lojistik, planlama, finansman ve operasyon servislerinden gelen talepleri değerlendirir ve bu taleplerin ilgili servislerce karşılanmasını sağlar. (bakınız şekil:3 İstek ve Kaynak Akış Şeması) Planın il ADM ile uyumlu bir biçimde yürütülmesini sağlar. İlgili servislerden aldığı veri ve bilgileri (toplam yaralı, tedavi edilen/edilmekte olan hasta sayıları, olayın etki alanı, halk sağlığına etkileri gibi) düzenli olarak Bakanlık SAKOM ve İl ADM ye iletir. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair tüm servislerden gelen raporların toplanmasını ve tek rapor şeklinde düzenlenmesini sağlar. İL-SAP ın 7 nci Maddesinin sonlandırılmasından sorumludur. Müdahale aşamasının değerlendirme raporlarının yazılmasını sağlar, bu raporları değerlendirir ve gerekirse planda değişiklikler yapılmasını sağlar. 2- BASIN ve HALKLA İLİŞKİLER SERVİSİ: Sağlık Müdürlüğü Basın Yayın Halkla İlişkiler Birimi veya Sağlık Müdürünün görevlendireceği bir personel servis sorumluluğunu üstlenir. İl sağlık müdürünün onayı ile basının ve toplumun bilgilendirmesini sağlar. Basın yayın organlarında yayınlanan haberleri takip eder/ ettirir, bu kaynaklardan toplanan bilgileri il sağlık müdürüne iletir. Haber kaynaklarında yanlış haber bulunması durumunda bunların düzeltilmesini sağlar. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne sunar. 3-GÜVENLİK SERVİSİ: Sağlık Müdürünün görevlendireceği personel şube müdürlüğünden bir yetkili güvenlik servisinin sorumluluğunu üstlenir. Sivil savunma uzmanı veya sivil savunma amiri de bu servis içinde görev alır. Servis sorumlusu sağlık müdürlüğü bünyesindeki kamu personeli, sözleşmeli personel ve hizmet alımı yolu ile temin edilen tüm güvenlik personelinin çalışmalarından sorumludur. 64

65 Bu birim İl SAKOM, İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Birliği nde ve THSSGM bağlı birimlerde bulunan personel ve binaların güvenliğinden sorumludur. SAKOM ve İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Birliği nde ve THSSGM bağlı birimlere ait binalarının giriş çıkış kontrolünü ve kısıtlanmış alanlarda yetkisiz kişilerin bulunmamasını sağlar. Gerek olabileceğini düşünerek bina giriş çıkışlarının araçlardan arındırılmasını sağlar. Sağlık kurumlarına giriş çıkışı yapılan malzemelerin kaybını engellemek amacıyla denetimini sağlar. Adli vakaların tespiti, kaydı ve değerlendirmesinden sorumludur. Alternatif hasta bakım alanlarının kurulması durumunda, buraların güvenliğini sağlamak konusunda güvenlik güçlerinden destek alınır. Eğer alternatif bakım alanları kurulmuşsa veya var olan sağlık tesislerinde güvenlik güçlerinin desteği gerekiyorsa bu kurumlarla ilişkiyi sürdürür. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne sunar. 4- LOJİSTİK SERVİSİ: İ8 ve İ9 grubu illerde yönetim hizmetleri şubesinden sorumlu müdür yardımcısı veya yardımcılarından birisi lojistik servisinin sorumluluğunu üstlenir. Yönetim hizmetleri şubesinden sorumlu tek sağlık müdür yardımcısı varsa, sağlık müdürü sağlık müdür yardımcısına lojistik veya finansman servisinden birisinin sorumluluğunu verir, diğerine uygun olan şube müdürlerinden birisini görevlendirir. İhtiyaca göre idari işler, yatırımlar, eczacılık ve tıbbi cihaz/biyomedikal şubelerinin hepsi veya bazıları bu birim içinde görev alır. Müdahale aşaması boyunca ihtiyaç duyulan malzeme, ilaç, ekipmanların ve bunun gibi malzemelerin kendi kaynaklarından veya ilgili kurumlardan teminini sağlar. Müdahalede görev alan personelin yiyecek ve içecek ihtiyaçlarının teminini sağlar. Hizmet birimlerinin ihtiyaç duyacağı yakıt ve enerjinin sağlanmasından sorumludur. Alternatif hasta bakım alanları oluşturulması durumunda bu alanların yemekhane, temizlik, çamaşırhane gibi hizmetlerinin yürütülmesini sağlar. Personelin dinlenme olanaklarını hazırlar. Müdahale aşamasında bina, tesis vs nin farklı bir şekilde düzenlenmesi gerektiğinde her türlü fiziki koşulların oluşturulmasını sağlar. Çeşitli yollar ile sağlık müdürlüğü birimlerine ulaşan her türlü malzemenin uygun şekilde depolanmasını sağlar. Bu konuda il ADM ile iletişim içinde çalışılır. Sağlık kurumlarındaki hasar tespit çalışmalarına eşlik eder. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne sunar. 65

66 5-PLANLAMA SERVİSİ Burada adı geçen planlama servisi ile müdahale esnasındaki planlamadan bahsedilmektedir. Planın hazırlanması ile karıştırılmamalıdır. İ8 ve İ9 grubu illerde yönetim hizmetleri şubesinden sorumlu müdür yardımcısı veya yardımcılarından birisi planlama servisinin sorumluluğunu üstlenir. İhtiyaca göre insan kaynakları, sağlık bilgi sistemleri, araştırma ve sağlığın geliştirilmesi, disiplin ve hukuk işleri şubelerinin hepsi veya bazıları bu birim içinde görev alır. İhtiyaç duyulan sağlık ve diğer personeli göreve çağırır. Göreve çağrılan personele ilişkin düzenlemeleri ve prosedürleri yerine getirir. Gönüllü olarak çalışmalara katılan yerli ve yabancı kişileri kayıt ve koordine eder ve denetler. Müdürlüğe bağlı tüm birimlerin iletişim hizmetlerinin sağlanması konusunda planlama ve finansman birimi ile birlikte çalışır. Olayın sağlık sistemi üzerine etkilerine ilişkin gelen bilgileri toplar, değerlendirir ve bu veriler doğrultusunda ilgili şubeler ile birlikte gerekli planlamaları yapar. Personelin ailesi ile iletişim kurulmasını sağlar. Personelin nöbet çizelgesini planlar. Hizmetlerin normale dönmesi için gerekli personel planlamasını diğer servislerden aldığı bilgiler doğrultusunda gerçekleştirir. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne sunar. 6-FİNANSMAN SERVİSİ: İ8 ve İ9 grubu illerde yönetim hizmetleri şubesinden sorumlu müdür yardımcısı veya yardımcılarından birisi planlama servisinin sorumluluğunu üstlenir. Yönetim hizmetleri şubesinden sorumlu tek sağlık müdür yardımcısı varsa, sağlık müdürü sağlık müdür yardımcısına lojistik veya finansman servisinden birisinin sorumluluğunu verir, diğerine uygun olan şube müdürlerinden birisini görevlendirir. Yönetim hizmetleri, idari işler ve tahakkuk ve mali işler şubelerinden satın alma, döner sermaye işletmesi, idari mali işler, tahakkuk ve mali işler ile ilgili personel finansman servisi içinde görev alır. Müdahale aşaması boyunca ihtiyaç duyulan harcamaların düzenli ve usulüne uygun şekilde yapılmasını sağlar. Ödemeler ile ilgili tüm kayıtları tutar. Müdahale aşaması boyunca bütçenin dengeli harcanmasından sorumludur, ancak gerekli olduğunda müdahale için ek kaynakların belirlenmesi de bu servisin sorumluluğundadır. 66

67 İl sağlık müdürüne ya da görevlendirdiği kişiye finansal durum hakkında düzenli rapor verir. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne Sunar 7- OPERASYON SERVİSİ: Olayın muhteviyatına göre acil ve afetlerden sorumlu İl Sağlık Müdürü Yardımcısı / Şube Müdürü veya ilgili şube müdürü / birim sorumlusu operasyon birimini yönetmekle görevlendirilir. Örneğin deprem, sel gibi olaylarda acil ve afetlerde sağlık hizmetleri şubesinden sorumlu İl Sağlık Müdür Yardımcısı veya şube müdürü (İl Sağlık Müdürlüğü), pandemi durumlarında bulaşıcı hastalıklar birimi (Halk Sağlığı Müdürlüğü), çevre sağlığını ilgilendiren olaylarda çevre sağlığı birimi (Halk Sağlığı Müdürlüğü) operasyon servisinin sorumluluğunu üstlenir. Operasyon servisi şefi Genel olarak Deprem, sel afeti vs. Pandemi durumlarında Çevre sağlığını ilgilendirdiğinde İl Sağlık Müdürü Yardımcısı / Şube Müdürü veya ilgili şube müdürü / birim sorumlusu İl Sağlık Müdürü Yardımcısı / Şube Müdürü veya ilgili şube müdürü / birim sorumlusu Halk sağlığı müdürlüğünden, Enfeksiyon hast. uzmanı Halk sağlığı, çevre sağılğı konularında uzman birisi. Operasyon servisi bakanlığımıza bağlı tüm birim ve kuruluşlardan ilgili şube ve birimlerin katılımı ile oluşur. İhtiyaca göre aşağıda belirtilen şube/birimlerin hepsi veya bazıları bu servis içinde görev alır İl Sağlık Müdürlüğünden, afetlerde sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, kamu yataklı sağlık hizmetleri, özel yataklı sağlık hizmetleri, halk sağlığı hizmetleri, tıp meslekleri, özel tanı tedavi merkezleri, ağız ve diş sağlığı şubeleri operasyon servisi içinde yer alır. Halk Sağlığı Müdürlüğünden, toplum sağlığı, aile hekimliği uygulama, bulaşıcı hastalıklar, çevre sağlığı, çocuk ergen kadın ve üreme sağlığı hizmetleri, kanser, obezite diyabet ve metabolik hastalıklar, ruh sağlığı programları, tüberküloz, aşı programları birimleri bu servis içinde görev alır. Ayrıca toplum sağlığını tehtit etme potansiyeli olan olayların afet döneminde tespiti, değerlendirilmesi ve gerekirse kontrol altına alınması kapsamında görev yapan THSK Erken Uyarı - Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Dairesi ile düzenli bilgi akışı sağlanır. 8- Kamu Hastane Birliklerinden, Tıbbi Hizmetler Başkanlığı: Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü nden havalimanı sağlık denetleme merkezleri, kara hudut kapıları denetleme merkezleri operasyon servisi içinde yer alır. Olay ve olay yeri/yerleri hakkında bilgi toplar. Olay yeri/yerlerine ihtiyaç halinde ambulans ve UMKE ekiplerinin ulaşmasını sağlar. Alternatif hasta bakım alanlarında sunulan sağlık hizmetlerinden sorumludur. Alternatif hasta bakım alanlarında ihtiyaç duyulan personel, malzeme, ekipman gibi konularda ilgili servisler ile birlikte çalışır. 67

68 Hizmet sunabilen kamu ve özel hastaneleri tespit eder. Hasta ve yaralıların bu hastanelerde tedavi edilebilmelerini sağlar. Hizmet sunabilen kamu ve özel hastanelerinin ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için lojistik, planlama ve finansman servisleri ile birlikte çalışır. Hizmet sunulamayacak hastaneleri ve sağlık tesislerini tespit eder ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Hastanelerde bulunan ve acil sınıfına sokulamayacak hastaların uygun bir şekilde taburcu edilmesinden sorumludur. Hastanelerin kapasitesini en verimli şekilde kullanmak ve olası riskleri (enfeksiyon gibi) minumum seviyeye indirmek için hastanelerde bulunan veya afet sonrası getirilen stabil ancak müdahale veya kontrol gerektiren hastaların numaralı bölümde belirtildiği üzere tıbbi tahliyesinin ilgili servisler ile organizasyonundan sorumludur. Afetin tetikleyebileceği ikincil olaylara (salgın, çevre sağlığını tehdit eden olaylar gibi) ilişkin tedbirleri alır. Uygulanmakta olan aşılama programlarının devamlılığını sağlar gerekli durumlarda yeni aşı programları oluşturur. Takipli kronik hastaların (hemodiyaliz, kemoterapi tedavisi gören hastalar veya tüberküloz hastaları gibi) tedavisinin sürekliliğini sağlar. Gönüllü olarak çalışmalara katılan yerli ve yabancı kişilerin istihdamında ve denetlenmesinde planlama servisi ile ortak çalışır. Afetin ilk anlarından itibaren hem alternatif hasta bakım alanlarında hem de valilikçe oluşturulacak geçici barınma alanlarında veya duruma göre olay yerinde afetten etkilenen halka psikolojik destek verilmesini sağlar. Rutin hizmetlerin en kısa sürede normale dönmesini sağlar. Müdahale aşamasının sonlandırılmasından sonra olaya dair alanına ilişkin raporu il sağlık müdürüne sunar. Yukarıda da belirtildiği üzere, Şekil 2 de servislerin altında yer alan şubeler her ilimizde farklılık gösterebilmektedir. Bazı illerimizde birkaç konu bir şubenin sorumluluğu altında toplanmış, bazı illerimizde de şube sayısı arttırılarak faklı bir dağılım yapılmıştır. İllerin organizasyon şemasında şekil 2 de yer almayan şubeler varsa bunların hangi servis altında olması gerektiği servis görev tanımlarından yola çıkarak belirlenmeli ve şemaya eklenmelidir. Şube ve birimlerin afet esnasındaki temel görev tanımları aşağıda alfabetik sıraya göre özetlenmiştir: 9-Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şubeleri: Operasyon servisinde yer alır. Afet ve acil durumlarında il sağlık müdürlüğü SAKOM u aktif hale getirmek. 68

69 Her türlü afet ve acil durumunda SAKOM un sekretaryasını üstlenmek. İhtiyaç halinde kara, hava, deniz ambulanslarının sevk ve idaresini sağlamak. İhtiyaç halinde UMKE lerin sevk ve idaresini sağlamak. Afet durumunda bakanlık, diğer kurumlar, il müdürlükleri ve sahada görev yapan ekipler ile kesintisiz haberleşmeyi sağlamak, bunun için gerekli tüm elektronik ve diğer haberleşme araçlarını tesis etmek, tedarik ve depolanmasını sağlamak. Sağlık Bakanlığı SAKOM, İl ADM veya AFAD ile koordinasyonu sağlamak. 2 nolu şekillerde yer alan ve müdahalede görev alan servislerce hazırlanan değerlendirme raporlarını arşivlemek, ilgili birimlere göndermek, raporlar doğrultusunda İL-SAP ta gerekli değişiklikleri yapmak. Sağlık Hizmetleri Şb.Müdürlüğü aşağıdaki hizmetleri yürütmek üzere 10-Ağız ve Diş Sağlığı Şubesi Operasyon servisinde yer alır. Afetlerde yaralananların ağız ve diş sağlılığı ile ilgili tedavilerinin yürütülmesini sağlar. İhtiyaç halinde ölülerin kimliklendirilmesinde görev alır. İhtiyaç halinde operasyon servisindeki diğer şubelere yardımcı olur. 11- Aile Hekimliği Uygulama Birimi: Operasyon servisinde yer alır. İlde bulunan aile sağlığı merkezlerinin olay sonrası aksaksız çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Var olan aksaklıkların giderilmesi için ilgili servisler ile çalışır. Aile sağlığı hekimlerinin gerektiğinde afetlerin akut durumunda mobil sağlık ekiplerinde veya hastanelerde görevlendirilmesini sağlar ve bunu koordine eder. Birinci basamak koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin afet anında da devam etmesini sağlar. Aile hekimlerinin kendi bölgelerindeki veya afet sonrası kendi sorumluluklarına verilen bölgelerdeki bakımı özellik arz eden ve sürekli takip edilmesi gereken hastaların takip ve tedavilerini yürütmelerini sağlar ve bu süreci kontrol eder. 12- Araştırma ve Sağlığın Geliştirilmesi Şubesi: Planlama servisinin içinde yer alır. İhtiyaç halinde afet bölgesinde veya geçici yerleşim alanlarında yürütülecek sağlık ile ilgili toplum eğitim çalışmalarını operasyon servisi ve ilgili şubeleri ile birlikte yürütür. İhtiyaç halinde planlama servisinde diğer şubelerin çalışmalarına yardımcı olur. 13- Aşı Programları Birimi: Operasyon servisinde yer alır. Afet anında aşı, antiserum ve enjektör ihtiyaçlarını tespit eder ve soğuk zincir şartlarında hizmet birimlerine ulaştırılmasını, ilgili birim / şube müdürlükleri ile işbirliği yaparak sağlar. Aşı ile önlenebilir hastalıkların önlenmesi için rutin aşılama programının sürdürülmesini sağlar. Kalabalık topluluklarda aşı ile önlenebilir hastalıklara bağlı salgın riskini bulaşıcı hastalıklar birimi ile birlikte değerlendirir ve gerekli aşıların uygulanmasını sağlar. 14- Bulaşıcı Hastalıklar Birimi: Operasyon servisinde yer alır. Afet anında çevre ve gıdadan kaynaklanan bulaşıcı hastalıkların kontrol altına alınması ve kirlenmelerin önlenmesi için ilgili şube, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar gerekli tedbirleri alır veya aldırır. 69

70 Kalabalık topluluklarda aşı ile önlenebilir hastalıklara bağlı salgın riskini aşı programları birimi ile birlikte değerlendirir ve gerekli aşıların uygulanmasını sağlar. Afet anında oluşabilecek salgınlarda, derhal yerinde inceleme ve değerlendirme yapar, ekip ve ekipman oluşturarak salgın incelemesi başlatır, gerekli laboratuvar incelemelerini yaptırır, bu işlemler sonrasında bir salgın inceleme raporu hazırlayarak koordinatöre sunar. Afet anında konusu ile ilgili istatistiki bilgilerin toplanmasında ilgili şubeye yardımcı olur. Bütün kamu, özel ve tüzel kurum ve kuruluşlarının ve serbest çalışan sağlık personelinin ihbarı zorunlu hastalıklarla ilgili bildirimlerini zamanında yapmalarını sağlar, yapılan bildirimler ile ilgili diğer ilgili kurumları bilgilendirir. Bulaşıcı hastalıklara yönelik eradikasyon, eliminasyon ve kontrol programlarının afet döneminde de aksamadan uygulanmasını sağlar. Nüfus hareketlerinin söz konusu olduğu durumlarda, izleyerek dışarıdan gelen vakaların herhangi bir yayılmaya meydan vermeden erken tanı ve tedavilerinin yapılmasını sağlar Yeni oluşturulan yerleşim alanlarının bulaşıcı hastalıklar açısından risklerini belirler, tespit edilen eksikliklerin giderilmesini sağlar. 15-Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Birimi: Operasyon servisinde yer alır. Görev alanı ile ilgili sürekli takip edilmesi gereken hastaların takip ve tedavilerinin yürütülmesini sağlar ve bu süreci kontrol eder. Afet durumlarında, bakım ve tedavisi özellik arz eden hastalıklara ilişkin tedavi ihtiyaçlarının (personel, malzeme ve ekipman) artabileceği alanlar hakkında kapasite değerlendirmesi yapılması ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Görev alanı ile ilgili evde sağlık hizmetlerinin aksamadan devamını ilgili birimler ile birlikte sağlar. 16-Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Hizmetleri Birimi: Operasyon servisinde yer alır. Afet anında 0-6 yaş grubunda aşılama hizmetlerinin planlaması, aşıların dağıtımı ve uygulaması için ilgili birim ile işbirliği yapar. Afet anında çocuk, ergen, kadın ve üreme sağlığı hizmetlerinin sürdürülebilmesi için gereken tedbirleri alır ve bu konuda Aile Hekimliği Uygulama Birimi ile işbirliği yapar. Kimsesiz kalan çocukların koruma altına alınmasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile gerekli olduğu durumlarda işbirliği içinde çalışır. 70

71 İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNÜN AFET ÖNCESİ YAPILANMASI 1-Sağlık Hizmetleri Şb. Müdürlüğü 2-Yönetim Hizmetleri Şube müdürlüğü Kamu yataklı sağlık hizmetleri birimi Özel yataklı sağlık hizmetleri birimi Tıp Meslekleri birimi Özel tanı ve tedavi sağlık hizmetleri birimi Ağız ve diş sağlığı birimi Eczacılık birimi Tıbbi cihaz ve biyomedikal birimi İnsan Kaynakları Şubesi birimi Disiplin ve hukuk işleri şubesi birimi Yatırımlar şubesi birimi İdari işler şubesi birimi Tahakkuk ve mali işler şubesi birimi 3- Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şb.Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Şubesi birimi Afetlerde sağlık hizmetleri şube birimi 4- Araştırma Bil Sis.Sağlığın Gel. ve Halk sağ. Şb.Müd. Tablo 40. İl Sağlık müdürlüğü, Afet öncesi yapılanması HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜNÜN AFET ÖNCESİ YAPILANMASI 1- Destek hizmetleri birimi Atama Özlük Disiplin İstatistik ve bilgi işlem İdari işler Mali işler birimi 2- Bulaşıcı Hastalıklar Çevre ve Çalışan Sağlığı Birimi 3- Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Birimi ve Görevleri 4- Aile Hekimliği ve Toplum Sağlığı Birimi ve Görevleri Tablo 41. Halk sağlığı müdürlüğü, Afet öncesi yapılanması Bulaşıcı hastalıklar birimi: Tüberküloz birimi: Aşı programları birimi: Çevre sağlığı birimi: Çalışan sağlığı birimi: Kanser birimi: Bulaşıcı olmayan hastalıklar ve kronik durumlar birimi: Obezite, diyabet ve metabolik hastalıklar birimi: Ruh sağlığı programları birimi: Tütün ve diğer bağımlılık yapıcı maddeler birimi: Çocuk, ergen, kadın ve üreme sağlığı hizmetleri birimi: Aile Hekimliği İzleme ve Değerlendirme Birimi: Aile Hekimliği Uygulama Birimi: Aile Hekimliği Eğitim ve Geliştirme Birimi: Toplum Sağlığı Hizmetleri Birimi: 71

72 KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ AFET ÖNCESİ YAPILANMASI 1. Tıbbi Hizmetler başkanlığı 2. İdari hizmetler başkanlığı 3. Mali hizmetler başkanlığı Tablo 42. Kamu Hastaneleri birliği genel sekreterliği, Afet öncesi yapılanması 7.1 alt başlığında açıklanan işleyişte yer alan operasyon sorumlusunun, koordinatörün, servislerin veservislerin altındaki şubelerin/birimlerin, görev tanımları aşağıda özetlenmiştir.ilde yaşanan bir afet durumunda İl Halk Sağlığı Müdürü, Kamu Hastaneleri Birliği Başkanı il SAKOM da İl Sağlık Müdürünün koordinasyonunda toplanır. İlde Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğüne bağlı hava limanı veya kara hudut kapısı denetleme merkezi mevcut ise merkezin ildeki en üst sorumlusu da bu üçlü ile birlikte SAKOM da hazır bulunur. Bakanlığımıza bağlı bu dört müdürlük / birlikten il sağlık müdürü afet ve acil durumlarında Sağlık Bakanlığı adına afet ve acil durumunu yönetmek ile sorumludur. İl sağlık müdürlüğü dışındaki diğer müdürlük ve birliklerin kendi destek hizmet birimleri 2 nolu şekillerde belirtilmemiştir, ancak bu birimler de kendi müdürlük ve birlikleri ile sürekli iletişim içinde çalışmalarını sürdürecektir. İhtiyaç halinde2 nolu şekillerdeki ilgili servislerin altında da çalışmalarını sürdürebilir. SAKOM un sekreteryasını acil ve afetlerde sağlık hizmetleri şubesi üstlenir. 7.3 İlk 72 Saat İçindeki Yapılması Gereken Temel İşler İLK 72 SAAT TEMEL İŞLER ÇİZELGESİ Saat Dilimi 0-1 Yapılacak İşler Olay haberinin ulaşmasından sonra haber teyit edilir. Tüm SAKOM personeli göreve çağrılır. Afet ve Acil Durum Planı ve ekleri kullanıma hazır hale getirilir. Teyit edilen bilgi belirlenmiş olan yetkililere iletilir. İl ambulans servisi komuta kontrol merkezi uyarılarak istasyonların durumu ve ilçelerdeki sağlık tesislerinin durumu hakkında bilgi istenir. Ceride defteri tutulmaya başlanır. Bilgi notu hazırlanır. İl SAKOM bünyesindeki her türlü iletişim aracı aktif hale getirilir. İl ADM aranarak SAKOM merkezinin faaliyeti ve ilk durum hakkında bilgi verilir / alınır. Bakanlık SAKOM aranarak bilgi akışı sağlanır. Olay yeri/yerlerine dair dönüşlerin yapılacağı telefon faks ve adresleri teyit edilir. Konu hakkında görüşecek kişilerin iletişim bilgileri güncellenir. Görev başına gelecek personelle oluşturulacak ekiplerin ihtiyaç duyulan bölgelere görevlendirilmesine devam edilir. Görevli Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi Nöbetçi SAKOM ekibi SAKOM koordinatörü 1-3 SAKOM a ilk ulaşan yönetici brifing alarak göreve başlar. Tüm SAKOM ekibi 72

73 Göreve gelen SAKOM personeli ile ilk değerlendirme toplantısı yapılır. İl ADM ye bir personel görevlendirilir. İl deki Bakanlığımıza bağlı tüm birimlerden durum raporu istenir. ADM den düzenli bilgi akışı sağlanana kadar diğer kurumların (Bakanlık dışı) ilgili birimlerinden bilgi alınır. İl ambulans ekiplerinin gönderdiği raporlar incelenir. İl sağlık müdürlüğüne bağlı birimlerin hasarları hakkında elde bulunan veriler her hasarlı birim için ayrı birer dosya açılarak işlenmeye başlanır. Birimlerin hasar bilgileri geldikçe il ADM aracılığı ile ilgili kurumlardan onarım talep edilir. Birimler aranarak her iki saatte bir göreve dahil olan personelin listesi istenir. Her iki saatte bir timlerden, İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliğine bağlı birimlerden ve il ADM den gelen raporlar derlenerek Bakanlık SAKOM a iletilir. İhtiyaçlar ve bakanlıkça gönderilecek yardımlar hakkında video konferans sistemi üzerinden görüşülür. SAKOM a ulaşan müdürlük çalışanları ile işleyiş şemasındaki birimler oluşturulmaya başlanır. Tüm SAKOM ekibi SAKOM koordinatörü Tüm SAKOM ekibi Tüm SAKOM ekibi Tüm SAKOM ekibi Tüm SAKOM ekibi SAKOM koordinatörü Tüm SAKOM ekibi SAKOM koordinatörü SAKOM koordinatörü SAKOM da görev yapacak personel için istirahat ve gıda ihtiyaçları karşılanır. Lojistik servisi Görevlendirilen timlerden her üç saatte bir durum raporu ve ihtiyaç listesi istenir. Oluşturulan servis amirleri kendi servisleri ile ilgili alt birimlerini aktif hale getirir. Kendi servisleri ile ilgili durum değerlendirmelerini raporlar. Gecikmeli gelen servis amirleri, servisleri ve genel işleyiş hakkında brifing alarak görevlerinin başına geçer. Servis amirleri görev tanımında belirtilen kendileri ile ilgili işlemleri başlatır. En geç altı saatte bir olmak üzere servis amirleri birimleri ile ilgili raporlarını değerlendirme toplantısında koordinatöre sunar. İl dışı veya yurt dışından gelen yardımların kabul ve tasnifi amacı ile mobil ekipler oluşturularak şehrin giriş noktalarına görevlendirilir. Protokol yapılmış gönüllü kuruluşlardan müracaat eden kişilerin koordinasyonu ve görevlendirilmesi yapılır. Hasta ve afetzedelerin toplandıkları merkezler tespit edilerek, buralarda verilecek veya farklı alana yönlendirilecek sağlık hizmeti hakkında operasyon servisi ile toplantı yapılır. Afetzede sayısının kapasiteyi aşması halinde hastaların il dışına tıbbi tahliyesi (7.12 alt başlığında belirtilen kapsamlı tahliye kastedilmektedir) hakkında ilgili birimlerce toplantı yapılarak karar koordinatöre sunulur. Tahliye kararının çıkması durumunda ilgili kurumlardan tahliye yollarının kontrolü ve onarımı talep edilir. Hazırlıklar başlatılır. Şehir genelinde ve sağlık tesislerinde çevre sağlığı önlemleri uygulanmaya başlanır. SAKOM koordinatörü Servis amirleri İlgili servis amirleri Servis amirleri Servis amirleri SAKOM koordinatörü Planlama servisi Operasyon servisi Operasyon servisi SAKOM koordinatörü Servis amirleri SAKOM koordinatörü Operasyon servisi Operasyon servisi 73

74 Uygun görülen alanlara mobil sağlık ünitelerinin kurulması başlatılır. Var olan iletişim araçları ile halka sağlık hizmeti alabileceği alanlar il ADM aracılığı ile duyurulur. Söz konusu alanlarda oluşacak gıda ve barınma ihtiyacı il ADM ye bildirilir. İl dışı ve yurtdışından gelen yardım ekiplerinin faaliyet raporlarını günde en az iki kez alarak değerlendirir. Operasyon servisine bağlı ruh sağlığı programları birimi alanda psikolojik destek ihtiyacının tespiti amacı ile görevlendirilir. Ölü tespit ve kimliklendirme işlemleri amacı ile il ADMce başlatılan çalışmalara destek olunur. Operasyon servisi SAKOM koordinatörü SAKOM koordinatörü SAKOM koordinatörü Operasyon servisi Operasyon servisi Aşı stok durumu ve ihtiyaçlar tespit edilir. İl SAKOM vasıtası ile Bakanlığa bildirilir Defin işlemleri için kullanılacak alanların tespit ve sisteme alınması sağlanır. Karar verilmiş olması durumunda il dışına tıbbi tahliye başlatılır. Tıbbi tahliye için sağlık kurumlarından acil tahliye ihtiyacı olan kişilerin listesi düzenli olarak alınır. İlk 24 Saat içerisinde içme suyuna yönelik çalışmalar çeşitli nedenler ile başlatılamamış ise ilin çeşitli noktalarından su numuneleri alınarak su güvenliği hakkında gerekli işlemler yapılır, su güvenliği hakkında il ADM kanalı ile halka bilgi verilir. Çeşitli konularda halkı bilinçlendirmek ve bilgilendirmek amacı ile basın bürosu ile toplantı düzenlenir. Günlük düzenli bilgi akışı sağlanır ve il ADM kanalı ile halka duyurulur. Tıbbi tahliye için sağlık kurumlarından acil tahliye ihtiyacı olan kişilerin listesi düzenli olarak alınır. Tablo 43: İlk 72 saatte yapılacak temel işler çizelgesi SAKOM koordinatörü Operasyon servisi Operasyon servisi SAKOM koordinatörü Operasyon servisi Operasyon servisi Operasyon servisi SAKOM koordinatörü Operasyon servisi Operasyon servisi 74

75 7.4. Başbakanlık AFAD- Afet ve Acil Durumlarda Sorumlu Diğer Kuruluşlar HİZMET GRUBU İLGİLİ BAKANLIK İLGİLİ DESTEK KURULUŞLARI VE GÖREVLERİ GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, TRT, TÜRKSAT, KIZILAY, STK, ÖZEL SEKTÖR HABERLEŞME ULAŞTIRMA GÜVENLİK VE TRAFİK YANGIN VE TEHLİKELİ MADDELER ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Afet ve acil durumlarda ulusal ve yerel düzeyde kesintisiz ve güvenli haberleşmenin sürdürülmesine yönelik koordinasyondan sorumludur. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI, TÜRK HAVA YOLLARI, ÖZEL HAVA YOLU ŞİRKETLERİ, ÖZEL SEKTÖR, STK, Afet ve acil durumlarda afet bölgesine en hızlı ve güvenli ulaşımın sağlanmasından ve seyrüsefer düzenlenmesine yönelik koordinasyondan sorumludur GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, MİT, KAMU DÜZENİ VE GÜVENLİĞİ MÜSTEŞARLIĞI, ÖZEL GÜVENLİK Afet ve acil durumlarda güvenlik ve trafiğin sağlanmasına yönelik koordinasyondan sorumludur. GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI, ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI, ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, ÖZEL SEKTÖR, STK ARAMA VE KURTARMA SAĞLIK VE SANİTASYON AFAD SAĞLIK BAKANLIĞI Afet ve acil durumlarda meydana gelen yangınlar ve tehlikeli maddelere müdahale çalışmalarını yürütmeye yönelik koordinasyondan sorumludur GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet ve acil durumlarda arama ve kurtarma hizmetlerine yönelik koordinasyondan sorumludur. GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, ADALET BAKANLIĞI, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI, ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, STK, ÖZEL SEKTÖR, Afet ve acil durumlarda olay yerinde ki ilk yardım, halk sağlığı ve tıbbi bakım ihtiyaçlarının karşılanması ile çevre sağlığı hizmetlerinin aksamadan en hızlı şekilde normale dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur. sonrası gerekebilecek acil durum ekipmanıyla donatmak. göndermek, sevk ve idare etmek. la mücadele çalışmalarını ve karantina hizmetlerini yürütmek. tedbirlerin alınmasını sağlamak. 75

76 belirlemek, kapasitelerini artırmak. önlem almak ve aldırmak. ACİL BARINMA BESLENME DEFİN HİZMETLERİ ALT YAPI HİZMETLERİ HASAR TESPİT HİZMETLERİ GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK HİZMETLERİ PSİKO-SOSYAL DESTEK HİZMETLERİ ENKAZ KALDIRMA HİZMETLERİ AFAD KIZILAY İÇİŞLERİ BAKANLIĞI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, TOKİ, TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ, KIZILAY, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet bölgesinde afetzedelerin geçici barınma hizmetlerine yönelik koordinasyondan sorumludur. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI, GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, STK, ÖZEL SEKTÖR, Afet bölgesinde afetzedelerin beslenme hizmetlerine yönelik koordinasyondan sorumludur DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI, ADALET BAKANLIĞI, DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet ve Acil durumlarda vefat edenlerin defin işlemlerine yönelik koordinasyondan sorumludur ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, KALKINMA BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, TÜRKSAT, BOTAŞ, TEDAŞ, STK, ÖZEL SEKTÖR, Afet bölgesinde su, kanalizasyon hatlarının acil onarımını yaparak en kısa sürede bu hizmetlerin, normale dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur. ADALET BAKANLIĞI, BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI, ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, KALKINMA BAKANLIĞI, KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, ÜNİVERSİTELER, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet bölgesinde ön hasar tespit hizmetlerini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI, EKONOMİ BAKANLIĞI, GÜMRÜK ve TİCARET BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, ZİRAAT BANKASI, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet ve Acil durumlarında etkilenen tarım alanlarının hasar tespitini yapmak, gıda güvenliğini sağlamak ve etkilenen hayvan sağlığı konusunda gerekli çalışmaları yürütmeye yönelik koordinasyondan sorumludur. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI, ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI, GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, SAĞLIK BAKANLIĞI, ÜNİVERSİTELER, STK, ÖZEL SEKTÖR, MEDYA Afet bölgesinde afetzedelerin psiko-sosyal hizmetlerine yönelik koordinasyondan sorumludur. GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, HABERLEŞME VE DENİZCİLİ BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, ADALET BAKANLIĞI, GENELKURMAY BAŞKANLIĞI,, KÜLTÜR VE TURİZM 76

77 ENERJİ HİZMETLERİ ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI BAKANLIĞI, GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI, STK, ÖZEL SEKTÖR Afet bölgesinde arama ve kurtarma hizmetlerine iş makinası desteği sağlama, enkaz güvenliği ve enkazın kaldırılmasına yönelik koordinasyondan sorumludur. BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI, İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI, ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI, TKİ, TBOTAŞ, TEDAŞ, TPO, STK, ÖZEL SEKTÖR, Afet bölgesinde elektrik, doğalgaz vb. enerji hatlarının acil onarımını yaparak en kısa sürede bu hizmetlerin, normale dönmesini sağlamaya yönelik koordinasyondan sorumludur. Tablo 44: Başbakanlık AFAD- Afet ve Acil Durumlarda Sorumlu Diğer Kuruluşlar tablosu ERZİNCAN ULUSAL AFET MÜDAHALE PLANI Hizmet grubu adı İlgili kuruluş Adı soyadı HABERLEŞME ULAŞTIRMA OPERASYON SERVİSİ ACİL DURUM ALT SERVİSİNİN HİZMET GRUPLARI ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Muhammet DEMİR Aytekin HOÇUR GÜVENLİK VE TRAFİK İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Serdar GENÇOĞLU YANGIN VE TEHLİKELİ MADDELER İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Sami MOLLAOĞLU ARAMA VE KURTARMA AFAD Kadir ÇELİK SAĞLIK VE SANİTASYON SAĞLIK BAKANLIĞI Dr. Onur TOSUN OPERASYON SERVİSİ ÖN İYİLEŞTİRME HİZMET GRUPLARI ACİL BARINMA AFAD İsmet Evren ŞAHİN BESLENME KIZILAY Ferit BAYATA DEFİN HİZMETLERİ İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Sami MOLLAOĞLU ALT YAPI HİZMETLERİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Sami MOLLAOĞLU HASAR TESPİT HİZMETLERİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI İsmet Evren ŞAHİN GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK HİZMETLERİ PSİKO-SOSYAL DESTEK HİZMETLERİ ENKAZ KALDIRMA HİZMETLERİ ENERJİ HİZMETLERİ GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Naci GÜN Yok Kadir ÇELİK Plan bekleniyor. Tablo 45: Erzincan Valiliği AFAD- Afet ve Acil Durumlarda Sorumlu Diğer Kuruluşlar tablosu 77

78 7.5. Koordinasyon Başbakanlık-AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) Valilik İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı (SAKOM) (İlk Yardım ve Sağlık Hizmetleri Grubu) (Sağlık ve sanitasyon) İl Sağlık Müdürlüğü Kriz Merkezi 112 Komuta ve Kontrol Merkezi Hastaneler 112 İstasyonları ASM/TSM Diğer Şekil 11: İlkyardım ve Sağlık Hizmetleri Grubu ( Sağlık ve Sanitasyon) Şeması 7.6. Hızlı Sağlık İhtiyaçları Değerlendirilmesi Krize en iyi yanıt vermek amacıyla, afetin yeri, yayılımı, tahmini ölü ve yaralı sayısı, yaralanma tipleri, etkilenen kişilerin yaş-cinsiyet dağılımı İlk Yardım ve Ambulans Servisi tarafından tespit edilecektir. Kayıp kişiler, mevcut sağlık kurumlarının durumu, sağlık personelinde yaralı ve ölüler, mevcut sağlık personeli ve tıbbi malzeme durumu, çevre koşullarının durumu, su ve gıda mevcudiyeti, yiyecek ve barınma olanakları, gereksinim duyulan yardım türü ve miktarı ise Temel Sağlık Hizmetleri Servisi tarafından belirlenecektir. Bu tespitlerin hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilmesi için Dünya Sağlık Örgütü' nün böyle durumlarda kullandığı küme örneklemesi yöntemi kullanılacaktır. 78

79 PLANLAMA OPERASYON İL SAKOM LOJİSTİK ANA DAĞITIM MERKEZİ ERZİNCAN İL-SAP 2013 İSTEK AKIŞI KAYNAK AKIŞI ADIM 1.BÖLGE DEPO 112 EKİPLERİ UMKE 2.BÖLGE DEPO 3.BÖLGE DEPO SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARI 4.BÖLGE DEPO 5.BÖLGE DEPO ALTERNATİF HASTA BAKIM ALANLARI 6.BÖLGE DEPO SAĞLIK BAKANLIĞI SAKOM Şekil 12: İstek ve Kaynak Akışı ACİL DURUMDA GELEN YARDIM MALZEMELERİNİ TESLİM ALACAK VE DAĞITIMINI YAPACAK EKİP LİSTESİ ADI SOYADI AFETTE UNVAN ve GÖREVİ ŞİMDİKİ GÖREVİ Nizamettin GÜL Ekip Başk. Acil Sağlık Hizm.Şb. Müd. Acil Sağl. Şube Müd. Selami BAL Üye Sağlık Memuru Sağlık hizm. Şubesi İbrahim YÜCEL Üye Memur Acil Sağl. Hiz. Şb. Vedat USLU Üye Taş.Kay.Kont.Yet. Yönetim Hizm. Yaşar BUDAK Üye Şoför Yönetim Hizm. Tablo 46: Acil Durumda Gelen Yardım Malz. Teslim Alacak ve Dağıtımını Yapacak Ekip Listesi 79

80 7.7 Hastane Öncesi Tıbbi Operasyonların Yönetimi Olay yeri yönetimine ihtiyaç duyulabilecek problemler genellikle İl Ambulans Servisi Komuta Kontrol Merkezi (KKM) ve İl Emniyet Müdürlüğü tarafından haber alınmaktadır. Bu sebeple olay yerine ilk olarak polis ve ambulans ekibi ulaşmakta olup konu hakkındaki ilk bilgiler bu iki yapıdan temin edilmektedir. Olay yerine KKM tarafından görevlendirilerek ulaşan ilk 112 ekibi olay yerinin sağlık organizasyonunu yapar. Sağlık problemleri hakkında bilgileri toplar, triaj yapar, gelecek ekipleri yönlendirir, KKM e olay hakkında ve riskler hakkında ilk bilgiyi ulaştırır. İhtiyaç halinde UMKE görevlendirilir. Olay yeri ekibi olayın devam ediyor olması halinde il SAKOM a olay yeri görüntülerini, ek bilgileri ve diğer kurumlardan temin ettiği dokümanları ulaştırarak alınması gereken ek önlemler ve olası riskler hakkında bilgi verir. Olayın büyüklüğüne göre, triaj gönderilecek ilave ekiplerce devralınabilir veya birkaç ekipçe birlikte devam edilebilir. Farklı bir problem olmaması halinde son yaralının olay yerinden ayrılmasından itibaren diğer kurum görevlileri ile birlikte olay yeri terk edilebilir Tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanan kimyasal, biyolojik, radyoloik ve nükleer tehlikelere dair yönetmeliğe göre acil müdahale ve ambulans hizmetleri soğuk bölgede2 verilecektir. (Soğuk Bölge: Ilık bölge sınırından itibaren, rüzgar üstünde, ilk müdahale ekiplerinin konuşlandığı, acil tıbbi müdahale ve ambulans hizmetlerinin verildiği bölge.bu konuya ilişkin diğer bilgiler aşağıdadır. Sıcak Bölge: Risk başlangıcının tespit edildiği eşik değerden itibaren, rüzgar altında kalan, çevreyi ve yaşamı tehdit eden tehlikelibölge, Ilık Bölge: Risk başlangıcının tespit edildiği sıcak bölge sınırından itibaren, rüzgar üstündeki arındırma faaliyetlerinin yürütüldüğü ve bu faaliyetler nedeniyle kirlenme riski bulunan sıcak ve soğuk bölge arasındaki çalışma alanı ifade etmektedir.) Erzincan da KBRN çalışmaları birkaç aşamadan sonra etkin bir yapıya kavuşacaktır. İLSAP planları tam olarak yapılıp başarılı tatbikatlar yapıldıktan sonra, KBRN eğitimleri alındıktan sonra, KBRN nin ciddiyeti ve önemi anlaşıldıktan, gerekli malzemeler temin edildikten sonra, yada güncel risk ve aktüel haberler olduğunda detaylı olarak planlanabilecektir. Bakanlığımız KBRN konusunda görev ve sorumlulukları şunlardır. Sağlık Bakanlığının görev ve sorumlulukları: a) KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı ilk yardım ve ambulans servislerinin, acil tıbbi müdahale ekiplerinin, seyyar hastanelerin kurulmasını sağlar. b) KBRN tehlikelerinden etkilenenler için illerde belirleyeceği hastanelerde müdahale kliniklerinin ve arındırma ünitelerinin kurulmasını sağlar. c) Başkanlık ve valiliklerle koordineli olarak, görevli personelin KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı eğitilmesini sağlar. ç) Biyolojik tehdit ve tehlike durumunda sıcak, ılık ve soğuk bölge sınırlarının belirlenmesinde ekiplere bilgi desteği sağlar. d) Valiliklerce gönderilen kimyasal ve biyolojik numunelerin analizlerinin yapılmasını sağlar. e) Olay bölgesinden kontrolsüz olarak hastanelere gelebilecek kişilerin arındırılması için il bazında belirlenecek hastanelerde gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlar. f ) KBRN tehlikelerinden etkilenen hasta ve yaralıların tedavi edilmelerini sağlar. g) Kara, deniz ve hava hudut kapıları ile karasularımızda bulaşıcı ve salgın hastalık riski taşıyan şüpheli kişi ve maddelerle ilgili gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar. ğ) KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı halkın hijyen ve arındırma kurallarına uyması, gıda maddelerinin saklanması ve korunması hususunda bilgilendirme faaliyetlerinin yürütülmesini sağlar. h) KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı bağışıklık sisteminin geliştirilmesi amacıyla aşı üretir, önleyici ve tedavi edici ürün veya ilaçları önceden temin eder, stoklar ve ihtiyaç bölgelerine sevk edilmesini sağlar. KBRN olaylarına ilişkin ilk ihbarlar İl Sağlık Müdürlüğü, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Ambulans Servisi Başhekimliği, Hastaneler, Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü, Afet ve Acil Durum Müdürlüğünden gelebilir. Belirtilen kurumların herhangi birinden ihbar gelmesi veya medya aracılığı ile konunun öğrenilmesi durumunda acil ve afetlerde sağlık hizmetleri şubesince KBRN ekibini aktif hale getirilerek olay yerine sevk ettirilmeli, bu arada şubede kalan personelce Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğüne, İl Sağlık Müdürlüğüne ve Sağlık Bakanlığı SAKOM a olay 80

81 hakkındaki ilk bilgiler iletilmeli, kurumlardaki bilgiler alınmalıdır. Olay yerine öncelikle bir keşif ve bir müdahale aracı çıkartılır. Bu arada telsiz haberleşmesi ile 112 KKM tarafından olay yerine gitmiş olabilecek ambulans(lar) konu hakkında uyarılır. Olay yerine varıldığında öncelikle olayın şekli, tahmini etken maddeler, mağdur sayısı ve gelişebilecek diğer problemler incelenerek merkeze ön bilgi iletilir. Bu sırada varsa emniyet ekiplerinden bölge güvenliğinin sağlanması istenip Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü ekipleri ile konu hakkında ilk müdahale toplantısı yapılır. Toplantı sonucunda Birlik Müdürlüğü ekiplerince dekontaminasyon ünitesi kurulur ve olay yerindeki vakaların ilk dekontaminasyonu yapılarak sağlık ekiplerine teslim edilir. Mağdur sayısının fazla olması durumunda il SAKOM aranarak diğer araçlar göreve çağrılır. Olay yeri ve vakalar hakkında ön bilgi verilir. Tahmini vaka sayısı ve gitmesi gereken hastaneler bildirilir. (16/10/2009 tarihli sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usül ve Esasları Hakkında Tebliğ bünyesinde II. ve III. Seviye Acil Servis bulunan hastanelerin acil servislerinde mezkur tebliğin Ek-4 ünde tarifi yapılan Dekontaminasyon / Arındırma odası/alanı oluşturması gerekmektedir.) Bu bilgiden sonra il SAKOM vakaların gideceği hastaneleri ve olay yerine yakın olan sağlık kuruluşları ile İlçe Toplum Sağlığı Merkezini arayarak bu kişilerin olası gidebilecekleri sağlık kuruluşlarının uyarılmasını sağlar. Vakaların belirlenen hastanelere gönderilmesini ilçe halkı için herhangi bir risk varsa önlemlerinin alınması ve olayın büyümesi ihtimaline karşı komşu yerleşim yeri ve ilçelerin bilgilendirilmesini sağlar. Bu arada belirli aralıklarla Sağlık Müdürü ve Bakanlık SAKOM merkezi bilgilendirilir. Önceden belirlenmiş olan ve KBRN vakalarını kabul edecek olan hastaneler, nöbetçi şef ve başhekim aranarak konu hakkında bilgilendirilir. Hastaneye ulaşacak mağdurların dekontaminasyon ve yatışı ile ilgili hazırlıkların tamamlanması istenir. Hastaların kuruma ulaşmasından sonra vakaların durumları hakkında gerekli bilgilerin belirli aralıklarla il SAKOM a gönderilmesi istenir. Daha sonra bu bilgiler değerlendirilerek Bakanlık SAKOM merkezine gönderilir. 7.8 Afet Durumunda Kullanılacak Alternatif Hasta Bakım Alanları KONUMU Mevcut Binalar ALTERNATİF HASTA BAKIM ALANI 1. Halen kullanılmayan 13 şubat devlet hastanesi binası 2. Resmi okul ve öğrenci yurtları 3. Kapalı spor salonları 1.Erzincan Çadırkent alanı ( Aşağıda google resmi 460m taban, 515 m Çadırkent, Sahra hastanesi alanları yüksekliğinde üçgen şeklinde yaklaşık m² alanın m² yerinde sahra hastanesi kurulabilir.) 2. Erzincan Belediyesi park ve bahçeler 3. Stadyum ve cirit alanları Erzincan da halihazırda sağlık yapıları dışındaki diğer binaların dayanma Diğer binalar gücü daha az olduğundan, olabilecek depremde Sağlık binalarının tam hasar veya kullanılamayacak duruma gelmesi halinde şehirde sağlam bina bulmak zor olacaktır. Tablo 47: Afet Durumunda Kullanılacak Alternatif Hasta Bakım Alanları 81

82 Resim 10. Çadırkent ve Sahra hastanesi alanı 7.9 Alternatif Ulaşım Yolları Erzincan a ulaşım karayolu, demiryolu ve havayolu ile sağlanmaktadır. Havalanı açık ise gündüzleri seferler yapılabilmektedir. 6 uçak kapasiteli apronu vardır. Demiryolu Erzurum sivas hattında çalışmaktadır. Karayolu : Sivas-Erzincan ve Trabzon yolları duble yoldur. Köprülerin yıkılması halinde Kelkit, Çayırlı ve Kemah üzerinden gelmek mümkündür. 82