Yerinde Dökme Dengeli Konsol Köprülerin Döküm Eğrisi Takibi. Özgür Özkul, Erdem Erdoğan, C.Noyan Özel

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yerinde Dökme Dengeli Konsol Köprülerin Döküm Eğrisi Takibi. Özgür Özkul, Erdem Erdoğan, C.Noyan Özel"

Ebru Derya Nazif
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yerinde Dökme Dengeli Konsol Köprülerin Döküm Eğrisi Takibi Özgür Özkul, Erdem Erdoğan, C.Noyan Özel 9.Mayıs.2015

2 Dilimsel Dengeli Konsol Metodu Dünya genelinde oldukça yaygın 1960 lardan itibaren özellikle Avrupa da pek çok örneği var Büyük açıklıklar geçilebilir ( m) Derin vadi veya kalıp kurulmasının mümkün olmadığı yerlerde kullanılır

örneği var Büyük açıklıklar geçilebilir (80-240 m) Derin

3 Türkiye'den Dengeli Konsol Köprü Örnekleri Yeni Kömürhan Köprüsü (1986) Malatya-Elazığ Karayolu üzerinde 104 m maksimum açıklık İmrahor Viyadüğü (1999) Çankaya-Mamak yolu üzerinde, Ankara BŞB tarafından yaptırılmış, Ardgerme uygulaması Freysaş 115 m maksimum açıklık, toplam 604 m uzunluk 27m tabliye genişliği (en geniş tabliye) Gülburnu Viyadüğü (2009) (165m açıklık) Berta Köprüsü (2012) (165m açıklık) Amasya Şehzadeler Viyadüğü (Devam etmekte)

Ardgerme uygulaması Freysaş 115 m maksimum açıklık, toplam 604 m uzunluk 27m tabliye genişliği (en geniş

4 Yerinde Dökme Dengeli Konsol Metodu Öncelikle ayaklar inşa edilir, dilimler ayak çevresinde dengeli olarak oluşturulur. Ayak üzerindeki eğilme momenti minimumda tutulur Konsol üzerindeki çekme gerilmesi- kesit üst yüzeyindeki tendonlarla karşılanır Dilimler bittiğinde, tabliye sürekli kiriş-çerçeve gibi davranır Servis durumunda kesit alt yüzünde olan çekme gerilmeleri süreklilik tendonlarıyla karşılanır

Ayak üzerindeki eğilme momenti minimumda tutulur Konsol üzerindeki çekme gerilmesi- kesit üst

5 Dengeli Konsol Kesit Özellikleri Burulma rijitliği açısından en verimli çözüm değişken Tek gözlü kutu kesit

6 Dilimler; Sahada hazırlanıp prefabrik olarak eklenebilir Kalıp arabası kullanılabilir yerinde dökme (daha yaygın ve tercih edilir) Yerinde Dökme Sistemde; Kalıp arabası iskele ayağına gerek yok Kalıp geometrisi kolaylıkla değiştirilebilir Kalıp boyutları küçülmekte yerden kazanç sağlanır Tekrarlı işler hatalar azalır, randıman artar Birden fazla açıklık aynı anda inşa edilebilir yapım esnekliği

geometrisi kolaylıkla değiştirilebilir Kalıp boyutları küçülmekte yerden kazanç sağlanır Tekrarlı

7 İnşaat pek çok aşamadan meydana gelir; -İnşaat aşamalarının sağlıklı ilerleyebilmesi -Köprü ömrü boyunca davranışının ve tabliye sehimlerin öngörülmesi için İnşaat aşamalarının dikkatlice incelenmesi gerekir

boyunca davranışının ve tabliye sehimlerin

8 Her bir dilim farklı zamanlarda oluşturulur, Kesit özellikleri değişken, Tendonlar farklı boylarda- farklı geometrilerde, Dolayısıyla; Sünme Büzülme Çeliğin gevşemesi Sıcaklık Dilimler üzerinde farklı etkiler oluşturur.

farklı geometrilerde, Dolayısıyla; Sünme Büzülme

9 Döküm Eğrisi, Tabliyenin belirlenen bir zaman sonunda yapacağı deformasyonun tersinde verilecek beton döküm kotularını ifade eder Amaç, Belirlenen zaman sonunda köprünün kırmızı kotuna ulaşması Köprü ömrünce sağlıklı bir kullanım sunmak Göz Önüne Alınması Gerekenler, Konsol diliminin boyu- ağırlığı Ardgerme miktarı-tendon geometrisi Kalıp arabasının ağırlığı-sehimi Kaplama (SDL) yükleri Zaman etkileri

Köprü ömrünce sağlıklı bir kullanım sunmak Göz Önüne Alınması Gerekenler, Konsol diliminin boyu-

10 Zaman Etkileri; Ters sehimin belirleneceği zaman en önemli etken Köprü kullanım ömrü yaklaşık 100 yıl olarak kabul edilirse, 10,000 gün (30 yıl) civarı makul görülmektedir (Setra, 2007). Sünme-Büzülme ve çelik gevşemesi Böylece tabliye 30 yıl sonunda kırmızı kotta olacak., Aksi Taktirde; Köprü tamamlandığında kırmızı kotta olursa, 30 yıl içinde ciddi anlamda deforme olacak, Yol konforu zamanla azalacak, Düzeltmek amacıyla tekrar asfalt dökülecek, Tabliye ağırlaşacak ve deformasyon giderek artacak, Köprü kullanım ömrü zarar görecek.

Sünme-Büzülme ve çelik gevşemesi Böylece tabliye 30 yıl sonunda kırmızı kotta olacak.

11 Amasya Şehzadeler Viyadüğü (devam etmekte) Amasya Çevre Yolu üzerinde, Karayolları GM tarafından yaptırılmaktadır Birbirine paralel iki köprü Ana yüklenici: AS İnşaat, Tasarım ve döküm eğrisi: Tekta Mühendislik Ardgerme uygulaması: Freysaş Köprü açıklıkları toplamda 490 m Köprü genişliği 13 m 2 Şerit

yüklenici: AS İnşaat, Tasarım ve döküm eğrisi: Tekta Mühendislik Ardgerme

13 Döküm Eğrisi Belirlenirken; İnşaat takvimi öngörülmelidir Aşamalı analiz için uygun bilgisayar modeli hazırlanmalıdır. Freysaş- (Kendi Kontrolleri için); ST1 (SETRA) programı kullanıldı Köprü geometrisine uygun modellendi İnşaat takvimi tanımlandı Zaman etkileri için CEB-FIP 90 beton modeli kullanıldı Kalıp arabası (80 ton) yük olarak tanımlandı

Freysaş- (Kendi Kontrolleri için); ST1 (SETRA) programı kullanıldı Köprü geometrisine

14 Modelde tanımlanan tipik dilim döngüsü Sol taraftaki dilim betonu dökülmesi Sağ taraftaki dilim betonu dökülmesi Beton dayanımı kazandığında artgerme tendonlarının gerilmesi Kalıp arabasının bir sonraki dilime ilerlemesi, Modelde bu döngüler 7 ile 15 gün arasında değişen zamanlar için tanımlanmıştır.

tendonlarının gerilmesi Kalıp arabasının bir sonraki dilime ilerlemesi,

17 Bütün dilimler tamamlandıktan sonra; -İlave zati yük -10,000 gün zaman etkisi Bulunan deplasman eğrisinin tersi beton döküm eğrisine eşittir. Yüksek ayaklı kurptaki köprülerde Ayakta döküm eğrisi de kontrol edilmelidir.

18 Yapılan hesabın sahada doğru uygulanması gerekir Döküm eğrisine ayrıca; Deneysel olarak bulunan kalıp arabası sehimi eklenir Sahadan okunan sonuçlara göre gerçek kalıp arabası değerleri bulunur Sonraki adımlarda bu değer döküm eğrisine eklenir

sehimi eklenir Sahadan okunan sonuçlara göre gerçek kalıp

19 Program çıktıları ile sahadan gelen verilerin tutarlı olması gerekir Oluşan farkları kontrol altında tutmak için; Her inşaat aşamasından önce ve sonra kot okuması yapılmalıdır. Okumalar kayıt altında tutulmalıdır. Okumalar benzer sıcaklıklarda yapılmalıdır.

aşamasından önce ve sonra kot okuması yapılmalıdır.

20 Sahadan gelen sonuçlar, hesaplanan değerle farklılık gösterebilir. Bu durumlarda kalıp arabasının kotunda oynamalar yapılarak ufak farklar giderilebilir. Şantiyede yapılacak büyük değişiklikler veya beklenmeyen durumlarda ise; Bilgisayar modeli güncellenmeli Deplasman piramidi yeniden düzenlenmelidir.

21 Sonuçlar Dengeli konsol yöntemi ile büyük açıklıklar geçilebilir Döküm eğrisinin oluşturulması ve takibi Köprünün inşaatı Köprünün kullanım ömrü açısından büyük önem taşır. Döküm eğrisinin belirlenmesine en önemli unsur zamandır. Döküm eğrisinin hesaplanmasının yanında sahada da hesap modeline uygun bir şekilde uygulanmalıdır Uygunsuzluklar takip edilmeli- gerekirse bilgisayar modeli güncellenmelidir Böylece hem sağlıklı hem de verimli yerinde dökme dengeli konsol köprüler inşa edilebilir.

22 Kaynaklar Karaesmen, E., (2002) Ardgermeli Beton ve Yeni Çözümler, Freysaş- Freyssinet Yapı Sistemleri San. A.Ş., İstanbul. SETRA (2007) Design Guide Prestressed Concrete Bridges Built Using the Cantilever Method, Service d Etudes Techniques des Routes et Autoroutes, Fransa SETRA (2013) ST1 Version 23. ODTU (2014) Türkiye Köprü Mühendisliğinde Tasarım ve Yapıma İlişkin Teknolojilerin Geliştirilmesi Teknik Kılavuzları, Karayolları Genel Müdürlüğü, Ankara.

23 TEŞEKKÜRLER! Millau Viaduct - Freyssinet Dubai Metro - YM Eğik Askılı Köprü Sismik İzolatör ILM PT döşeme Dengeli Konsol Köprü

Benzer belgeler

YERİNDE DÖKME DENGELİ KONSOL KÖPRÜLERİN DÖKÜM EĞRİSİ TAKİBİ

467 YERİNDE DÖKME DENGELİ KONSOL KÖPRÜLERİN DÖKÜM EĞRİSİ TAKİBİ 1 Özgür ÖZKUL, 2 C. Noyan ÖZEL, 3 J. Erdem ERDOĞAN Acıbadem Mah. Sokullu Sok. No:12 Kadıköy/ İstanbul, Tel: (216) 999 85 29, 1 E-mail: ozgur.ozkul@freysas.com.tr