TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

Transkript

1 2017 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU YÖNETİCİ ÖZETİ EXECUTIVE SUMMARY TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYA EKONOMİSİ DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ÖZEL BÖLÜM Katkılarıyla BİLGİ: Rapor içerisinde paylaşılan TUİK kaynaklı veriler, Takvim ve Mevsimsellik Etkisinden Arındırılmamış verilerdir.

2 YÖNETİCİ ÖZETİ İnşaat sektöründe temkinli beklentiler hakim. Yeni konutların stok erime hızı Eylül ayında en düşük seviyesine geriledi. İnşaat sektöründe istihdam Temmuz ayında 2,18 milyona ulaştı. İnşaat sektöründe güven endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre 2,9 puan düştü. Mevcut inşaat işleri endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre 4,0 puan geriledi. Yeni alınan inşaat işleri endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre 0,1 puan arttı. Eylül ayında konut satışları geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 28,8 arttı. Eylül ayında birinci el konut satışları geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 37,4 yükseldi. Eylül ayında ipotekli konut satışları geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 3,7 genişledi. Yıllık bina inşaat maliyet artışı yüzde 22,1 oldu. İnşaat sektörü yurtiçi kredi hacmi 186,7 milyar TL ye ulaştı. İstanbul da MİA bölgesinde ofis boşluk oranları yükseliyor. Ağustos ayında inşaat malzemesi üretimi geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 4,0 arttı. Ağustos ayında inşaat malzemesi ihracatı geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 3,9 arttı. Ağustos ayında inşaat malzemesi ithalatı geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 5,4 geriledi. Ekonomide büyümeyi destekleyen genişletici politikalar piyasaları canlı tutuyor. Türkiye nin dış borçları 432,4 milyar dolara yükseldi. Türkiye nin iç borçları 563,6 milyar TL ye ulaştı TC Merkez Bankası piyasaları desteklemeye devam ediyor. Türk Lirası sepet kurda sıçrama; 4,14 Türkiye nin artan ekonomik, siyasi ve dış politik riskleri ile Tahvil faizleri yüzde 12 yi aştı. Dünya ekonomisinde büyüme beklentileri yükseliyor. Avrupa Merkez Bankası nın kararları Euro yu zayıflattı. Petrol fiyatları yeniden 60 dolara ulaştı. Euro-Dolar paritesi 1,15 seviyesine geriliyor. ABD de yeni ev satışları Eylül ayında 667 bin adet oldu. AB inşaat harcamaları Ağustos ayında geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 1,6 arttı. Ekim ayında inşaat malzemesi fiyatları Eylül ayına göre yükseldi. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

3 EXECUTIVE SUMMARY Moderate expectations for construction sector. New houses sales to stock rate has been declining. Construction sector employee is 2,18 million in July of Construction confidence index decreased 2,9 point in October. Existing construction activities index dropped 4,0 point in October. New construction orders index increased 0,1 point in October. House sales increased 28,8 percent in September of First sales of House sales increased 37,4 percent in September of Mortgaged sales of House sales rose 3,7 percent in September of Building construction costs rose 22,1 percent in annually term. Construction sector financial liabilities are rising. Prime office vacancy rates are rising in İstanbul. Construction materials industrial produce increased 4,0 percent in August of Construction materials export increased 3,9 percent in August of Construction materials import decreased 5,4 percent in August of Current economic policies support business era. Turkey s foreign debt reached to 432,4 billion dollar. Central government domestic debt is 563,6 billion TL. Currency basket jumped; 4,14 Turkish Liras level. Turkish Eurobond rates overpassed 12,0 percent due to rising risks. Central Bank is going on to support financial and real markets. World economic growth expectations are rising. European Central Bank decisions had negative effect on Euro. Euro-Dollar parity is sliding to 1,15 level. US new home sales 667 thousands in September of EU construction expenditures increased 1,6 in the August of Construction materials prices kept on to rise in October of TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

4 TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ İnşaat Sektöründe Temkinli Beklentiler Hakim Türkiye ekonomisi ve inşaat sektöründeki hızlı büyümeye karşın hem ekonomiye hem de inşaat sektörüne yönelik olarak oldukça temkinli beklentiler bulunmaktadır. Son iki yıldır ekonominin itici konumunda olan inşaat sektörü ağırlıklı olarak konut üretimi ve konut satışları ile dinamiklerini sürdürmektedir. Bu çerçevede konut satışlarına ve biriken konut stoku ile birlikte inşaat sektöründeki ödeme sisteminin sıhhatine ilişkin kaygılar ortaya çıkmaktadır. Özellikle konut tarafında talepte bir doygunluk noktasına gelinmekte olup konut satışlarında da yavaşlama olasılığı artmaktadır. Ödeme sistemi ile ilgili olarak da inşaat sektörü kendi dinamikleri içinde yeni yöntemler ile akışı sürdürmektedir. İnşaat sektöründeki sıkıntı kaynağı daha çok talep tarafı canlı iken pazara giren oyuncu sayısındaki artıştır. Muhtemelen inşaat sektörü önümüzdeki dönemde yeni bir arz/talep dengesi kuracaktır. İnşaat sektöründe sistematik bir kriz olasılığı çok düşüktür, ancak arz tarafında bir konsolidasyon kaçınılmaz görünmektedir. Yeni Konut Stok Erime Hızı Düşüyor; Konut Arzı Satışların Önünde Gidiyor Yeni konutların stok erime hızı Şubat ayından bu yana gerilemektedir. Eylül ayında yılın en yüksek konut satışları gerçekleşmiş olmasına karşın stok erime hızı da en yavaş seviyesine inmiştir. Eylül ayında stokların erime hızı adet bazında yüzde 2,7, metrekare bazında ise yüzde 2,5 olmuştur. Stok olarak tamamlanmış veya yüzde 70 ne kadar tamamlanmış konutlar kabul edilmektedir. Satışlar en yüksek seviyeye çıkmışken yeni konutlardaki stok erime hızındaki gerileme artan bir konut arzı olduğunu göstermektedir. Konut arzındaki bu genişleme fiyatlar üzerinde de baskı yapmaya devam etmektedir. Eylül ayında konut satışına yönelik vergi indirimlerinin de sona ermiş olması nedeniyle satış tarafındaki olası yavaşlama da stok erime hızını olumsuz etkileyebilecektir. Şekil.1 Yeni Konut Satışlarında Stok Erime Hızı 7,0 6,0 5,0 6,5 5,7 6,0 5,4 STOK ERİME HIZI YÜZDE 4,9 4,5 4,0 3,0 2,0 2,1 2,3 3,8 3,4 2,7 2,5 3,7 3,2 3,1 3 2,7 2,5 1,0 0,0 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 ADET BAZINDA METREKARE BAZINDA TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

5 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK 2017 OCAK İnşaat Sektörü İstihdamı Seviyesi Üretim Tarafındaki Canlılığın Sürdüğünü Gösteriyor İnşaat sektörü istihdamı mevsimsellik ile birlikte Mayıs-Eylül aylarında en yüksek seviyelerine çıkmaktadır yılı Temmuz ayı itibariyle inşaat sektöründe istihdam 2,18 milyon kişi ile yine en yüksek seviyelerinden birine çıkmış, bu yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. İnşaat sektöründe Temmuz ayındaki 2,18 milyon kişilik istihdam inşaat faaliyetlerinin de yüksek gerçekleşmekte olduğunu göstermektedir. Üçüncü çeyrekte inşaat sektörünün üretim tarafında yüksek bir performans olduğu görülmektedir. Tablo.1 Toplam İstihdam Temmuz Ekonomik Faaliyetler İstihdam Bin Kişi İstihdamda Pay Yüzde Toplam ,0 100,0 Tarım ,7 20,9 Sanayi ,0 18,6 İnşaat ,4 7,6 Hizmetler ,9 52,8 İnşaat Sektöründe Güven Endeksi Ekim Ayında 2,9 Puan Geriledi İnşaat sektöründe güven endeksi (takvim ve mevsim etkisinden arındırılmamış endeks verileri) 2017 yılının ilk 4 ayındaki hızlı yükseliş ardından izleyen üç ay gerilemiş, Ağustos ayında ise yeniden sınırlı ölçüde artmıştı. Eylül ayında ise inşaat sektörü güven endeksi 7,4 puan birden gerilemişti. Güven endeksinde gerileme yavaşlamış olmakla birlikte Ekim ayında da devam etmiştir. İnşaat sektörüne ilişkin tartışmalar ve yapılan açıklamalar güvenin azalmasına yol açmaktadır. Bununla birlikte güven seviyesi geçen yılın aynı ayına göre 3,7 puan daha yukarıda bulunmaktadır. Şekil.2 İnşaat Sektörü Güven Endeksi (2010=100) 100 İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ 2010= TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

6 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK 2017 OCAK 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK 2017 OCAK Mevcut İnşaat İşleri Seviyesi Ekim Ayında 4,0 Puan Düştü Mevcut inşaat işleri endeksi Haziran ve Temmuz aylarında durağanlaşmış, Ağustos ayında ise sınırlı bir artış göstermişti. Eylül ayında ise mevcut inşaat faaliyetleri seviyesi düşmüştü. Mevcut işler seviyesi Ekim ayında da gerilemeye devam etmiştir. Bu düşüşte mevsimsellik etkisi ile birlikte yeni alınan işlerdeki durağanlık da etkili olmaktadır. Buna rağmen mevcut işlerin seviyesi geçen yılın aynı ayna göre 4,0 puan yukarıda bulunmaktadır. Şekil.3 Son Üç Ay İnşaat Faaliyetleri Endeksi (2010=100) İNŞAAT FAALİYETLERİ SON ÜÇ AY 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 Yeni Alınan İnşaat İşleri Seviyesi Durağanlaştı Eylül ayında alınan yeni iş siparişlerinde endişe veren hızlı düşüşün ardından Ekim ayında düşüş durmuş ve 0,1 puan ile çok sınırlı bir artış yaşanmıştır. Hızlı gerilemenin durmuş olması ve yeni iş siparişlerinin belli bir seviyede kalması önümüzdeki aylardaki faaliyetler için önem taşımaktadır. Bununla birlikte özellikle konut tarafında oluşan proje ve konut stoku yeni iş siparişleri verilmesinde temkinli davranılmasına yol açmaya devam etmektedir. Şekil.4 Yeni Alınan İnşaat İşleri Endeksi (2010=100) 76,0 YENİ ALINAN İNŞAAT İŞLERİNİN SEVİYESİ 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

7 Eylül Ayında Vergi İndirimlerinin Sona Erecek Olması Konut Satışlarında Sıçramaya Yol Açtı Konut satışları Eylül ayında adet ile tarihi zirvesine ulaşmıştır. Eylül ayı sonunda sona eren vergi ve harç indirimleri nedeniyle konut talebinde önemli bir sıçrama yaşanmıştır. Eylül ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,8 artmıştır. Eylül ayındaki sıçrama ile birlikte yılın ilk dokuz ayında konut satışları geçen yıla göre yüzde 10,1 artmış ve adede ulaşmıştır. Tablo.2 Aylık Konut Satışları DÖNEM DEĞİŞİM (%) OCAK , , , , , , , , , Birinci El Konut Satışları Eylül Ayında Yüzde 37,4 Yükseldi Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 37,4 artmış ve adet olmuştur. İkinci el konut satışları ise yüzde 21,3 yükselmiştir. Birinci el konut satışları Ocak-Eylül döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6 artarak adet olmuştur. İkinci el konut satışları ise yüzde 10,6 artarak adet olarak gerçekleşmiştir. İlk ve ikinci el satışlar Eylül ayında çok yüksek gerçekleşmiştir. Tablo.3 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM BİRİNCİ EL İKİNCİ EL 2016 OCAK OCAK- % DEĞİŞİM 2016/ ,1 +9,6 +10,6 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

8 İpotekli Satışlar 2017 Yılı Eylül Ayında Yüzde 3,7 Yükseldi Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,7 oranında artış göstererek adet olmuştur. Diğer konut satışları ise Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,3 artarak adede yükselmiştir. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı Eylül ayında yüzde 28,9 olarak gerçekleşmiş ve ilk aylara göre düşük kalmıştır. İpotekli satışlar yılın ilk dokuz ayında yüzde 19,7 artmış ve adet olmuştur. Diğer satışlar ise aynı dönemde yüzde 5,5 yükselmiş ve adet olarak gerçekleşmiştir. Tablo.4 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM İPOTEKLİ SATIŞLAR DİĞER SATIŞLAR 2016 OCAK OCAK- % DEĞİŞİM 2016/ ,1 +19,7 +5,5 Bina İnşaat Maliyetleri Artışı Hızlanırken Yeni Konut Fiyat Artışları Durağanlaştı Bina inşaat maliyetlerindeki artış Eylül ayı sonu itibariyle yıllık bazda yüzde 22,1 olarak gerçeklemiş ve son 11 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Aynı dönemde bina inşaat maliyetlerini oluşturan iki ana kalemden malzeme maliyetleri yüzde 25,1 ve işgücü maliyetleri ise yüzde 12,9 yükselmiştir. Bina inşaat maliyetlerindeki bu artışa karşın yeni konutların yıllık fiyat artışları yüzde 4,3 de kalmıştır. Maliyetler ile fiyat artışları arasındaki fark giderek açılmaktadır. Konut fiyat artışları enflasyon artışının da altında kalmıştır. Konut üretimindeki artışın yarattığı rekabet ortamında fiyat odaklı pazarlama yaklaşımlarının öne çıkması ile birlikte konut üreticilerinin mali yapıları olumsuz etkilenebilecektir. Şekil.5 Yıllık Bina Maliyet Artışları İle Yeni Konut Fiyatları Yıllık Artışları Yüzde ,1 25, ,3 11,2 12,9 0 YENİ KONUT FİYAT ARTIŞI TÜFE ENFLASYON BİNA İNŞAAT MALİYETİ MALZEME MALİYETİ İŞGÜCÜ MALİYETİ TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

9 İnşaat Sektörü Yurtiçi Kredilerinde Hızlı Büyüme Sürerken Gayrimenkul Sektöründe Durağanlaştı İnşaat sektörünün kullandığı yurtiçi krediler Ağustos ayı sonu itibariyle sekiz aylık süreçte yüzde 18,4, yıllık (geçen yılın Ağustos ayına göre) yüzde 21,6 artmıştır. İnşaat sektöründe önemli bir kredi genişlemesi yaşanmaktadır. Kredi hacmindeki bu hızlı genişlemenin bir bölümünün yeni işler için, bir bölümünün ise işletme sermayesi eksiğini kapatmak için olduğu öngörülmektedir. Gayrimenkul sektöründe ise kredi kullanımındaki artış üçüncü çeyrekte durağanlaşmıştır. Yurtdışından kredi kullanımında ise inşaat sektörünün kredileri ilk sekiz ayda yüzde 13,9 artarken, gayrimenkul sektörünün kredileri yine ilk sekiz ayda yüzde 8,4 azalmıştır. İnşaat sektöründe kredi stoku önemli bir büyüklüğe ulaşmıştır. Tablo.5 İnşaat Ve Gayrimenkul Sektöründe Kullanılan Kredi Stoku İNŞAAT SEKTÖRÜ İNŞAAT SEKTÖRÜ YURTDIŞI DÖNEM TİCARİ KREDİLER KREDİLER MİLYON TL MİLYON DOLAR GAYRİMENKUL TİCARİ KREDİLER MİLYON TL GAYRİMENKUL YURTDIŞI KREDİLER MİLYON DOLAR 2012 Q Q Q Q Q Q Q Kaynak; TC Merkez Bankası, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi İstanbul Ofis Stokunda Boşluk Oranlarındaki Artış Yeni Yatırımları Sınırlamaktadır Konut dışı bina inşaatlarında ticari binalar ve özellikle ofis binaları son yıllarda inşaat sektörü için önemli bir iş potansiyeli yaratmıştır. Bununla birlikte son iki yıldır konut dışı bina yatırımları yavaşlamıştır. Ofis inşaatlarında da giderek bir yavaşlama görülmektedir. Bunun önemli bir nedeni artan ofis stoku ile mevcut ofisler içinde boşluk oranlarının yükselmesidir. Yeni ofis yatırımları boşluk oranlarının önemli ölçüde düşmesi ile yeniden canlanabilecektir. Şekil.6 İstanbul Merkezi İş Alanında Yer Alan A ve B sınıfı Ofislerde Boşluk Oranları Yüzde ,7 31,0 27,7 28,6 25,3 24,7 25,2 25, Q Q Q Q3 A SINIFI OFİS B SINIFI OFİS Kaynak: Propin Investment, İstanbul Ofis Pazarı Genel Bakış, 2017 Üçüncü Çeyrek TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

10 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ İnşaat Malzemesi Sanayi Üretimi Ağustos Ayında Yüzde 4,0 Arttı 2017 yılı Ağustos ayında inşaat malzemesi ortalama sanayi üretimi 2016 yılı Ağustos ayına göre yüzde 4,0 artmıştır. Temmuz ayı üretimindeki sıçrama ardından üretim artışı Ağustos ayında normalleşmiştir. Ağustos ayı üretim artışı iç ve dış talebin de istikrarlı şekilde arttığını göstermektedir. Üretim artışında mevsimsellik ve baz etkisinden çok sektörün kendi iç dinamikleri belirleyici olmaya başlamıştır. Ağustos ayındaki üretim artışı ile birlikte Ocak- Ağustos dönemi üretimi de geçen yılın yüzde 3,8 üzerinde gerçeklemiştir yılı Ağustos ayında inşaat malzemeleri alt sektörlerindeki sanayi üretiminde artış eğilimi ağırlık kazanmıştır. 26 alt sektörden 19 unda üretim geçen yıla göre artarken 7 alt sektörde üretim geçen yıla göre gerilemiştir. Ocak-Ağustos döneminde ise 19 alt sektörde üretim geçen yılın üzerinde gerçekleşmiştir. İnşaat malzemeleri sanayinde ağırlıklı yeri olan sektörlerden düz cam, soğutma ve ısıtma donanımları, merkezi ısıtma radyatörleri, kilit ve menteşeler, seramik sıhhi ürünleri, inşaat amaçlı beton ürünleri ile kablolar üretimleri yılın ilk sekiz ayında önemli ölçüde artmıştır. Buna karşın elektrikli aydınlatma ekipmanları, seramik karolar ile mermerlerin üretim artışı çok zayıf kalmıştır. Hazır beton, diğer camlar ile metalden kapı ve pencere gibi önemli alt sektörlerde ise üretim ilk sekiz ayda geçen yıla göre gerilemiştir. Tablo.6 Sanayi Üretimi Büyüme (Bir Önceki yılın aynı ayına ve dönemine göre yüzde) SEKTÖRLER 2017 Ağustos 2017 Ocak- Ağustos Düz Cam İmalatı -1,5 21,0 Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı Merkezi Isıtma Radyatörleri (Elektrikli Radyatörler Hariç), Sıcak Su Kazan İmalatı 15,3 18,6 13,9 16,8 Kilit ve Menteşe İmalatı 13,4 12,8 Seramik Sıhhi Ürünlerin İmalatı 4,0 10,1 İnşaat Amaçlı Beton Ürünlerin İmalatı 14,5 9,8 Kireç ve Alçı İmalatı 3,5 9,0 Kabloların İmalatı 19,3 8,9 Plastik İnşaat Malzemesi İmalatı 16,0 6,9 Birleştirilmiş Parke Yer Döşemelerinin İmalatı 12,3 5,7 Diğer musluk ve valf/vana imalatı 4,1 5,5 Çimento İmalatı 13,6 5,5 Boya, vernik ve benzeri kaplayıcı maddeler ile macun İmalatı 5,8 5,3 Metal Yapı ve Yapı Parçaları İmalatı 1,1 3,6 Ana Demir ve Çelik Ürünleri İmalatı (İnşaat Demiri vb) -5,7 3,5 Elektrikli Aydınlatma Ekiplerinin İmalatı 1,0 1,2 Seramik Karo ve Kaldırım Taşları İmalatı 8,5 0,6 Duvar Kağıdı İmalatı -17,0 0,2 Taş ve Mermerin Kesilmesi, Şekil Verilmesi, Bitirilmesi -8,5 0,1 Hazır Beton İmalatı 6,7-0,4 İnşaat Amaçlı Alçı Ürünlerin İmalatı -7,9-1,1 Diğer Camların İmalatı ve İşlenmesi (Teknik Amaçlı Cam) Çelikten Tüpler, Borular, İçi Boş Profiller Bağlantı Parça İmalatı Diğer Bina Doğramacılığı ve Marangozluk Ürünlerinin İmalatı Fırınlanmış Kilden Tuğla, Karo ve İnşaat Malzemeleri İmalatı 7,0-4,1-7,7-7,2-27,6-7,7 9,1-8,6 Metalden Kapı ve Pencere İmalatı 37,0-9,6 İnşaat Malzemesi Sanayi Ortalama 4,0 3,8 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

11 OCAK OCAK Ağustos Ayında İhracat Yüzde 3,9 Arttı İnşaat malzemeleri ihracatı 2017 yılı Ağustos ayında geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 3,9 artmış ve milyon dolar olmuştur. Yeni yılda aylar itibariyle ihracat artışı Ağustos ayında da devam etmiştir. Pazarlarda kademeli iyileşmeye karşın AB ve Körfez ülkeleri pazarlarında ikili ilişkilerdeki sıkıntılar nedeniyle sıkıntılar devam etmektedir. Şekil 7. İnşaat Malzemeleri İhracatı (Aylık Milyon Dolar) ESKİ YIL YENİ YIL 2017 Ağustos Ayında İthalat Yüzde 5,4 Geriledi İnşaat malzemeleri ithalatında yeni yıl ile birlikte gerileme eğilimi sürmüş ve yılın ilk altı ayının tamamında ithalat geçen yılın aynı aylarına göre önemli ölçüde gerilemişti. İthalat Temmuz ayında ise geçen yılın Temmuz ayına göre ilk kez yüzde 15,8 artmıştı. İthalat Ağustos ayında ise yeniden gerilemiş, 752 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İnşaat işlerinde malzeme tedarikinde ithalat tercihi azalmaktadır. Şekil.8 İnşaat Malzemeleri İthalatı (Aylık Milyon Dolar) ESKİ YIL YENİ YIL

12 OCAK OCAK Yıllık İhracat 15,75 Milyar Dolar Oldu İhracat 2016 yılsonunda 15,24 milyar dolara kadar gerilemişti yılının ilk sekiz ayında ise ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,5 artış göstermiştir. Böylece İnşaat malzemeleri yıllık sanayi ihracatı da Ağustos ayı itibariyle 15,75 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yıllık ihracat büyüklüğünün 2017 genelinde artacağı öngörülmektedir. Şekil.9 İnşaat Malzemeleri İhracatı (Yıllık Milyon Dolar) Yıllık İthalat 8,54 Milyar Dolara Geriledi 2017 yılının sekiz ayında inşaat malzemeleri ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,9 gerilemiştir. Temmuz ayındaki artış ardından ithalat Ağustos ayında yeniden gerilemiştir. Buna bağlı olarak 2017 yılı Ağustos ayı itibariyle yıllık ithalat da 8,54 milyar dolara inmiştir yılının geri kalan aylarında da ithalatta gerilemenin süreceği beklenmektedir. Özellikle konut dışı bina yatırımlarındaki yavaşlama ithalatı sınırlamaya devam etmektedir. Şekil.10 İnşaat Malzemeleri İthalatı (Yıllık Milyon Dolar) TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

13 Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İhracatı milyon dolar SEKTÖRLER 2016 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI 26, ,6 ÇİMENTO 353,1 371,1 5,1 BOYALAR VE VERNİKLER 132,5 132,5 0,0 PLASTİK İNŞAAT MALZEMESİ 204,7 206,9 1,1 AĞAÇTAN İNŞ. MALZEMESİ 602,6 581,6-3,5 DUVAR KAĞITLARI 281,6 322,2 14,4 MERMER, GRANİT VB 2,9 6,0 109,3 YAPISAL KİMYA 630,8 629,1-0,3 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO VE BETONDAN EŞYA 62,6 67,1 7,3 TUĞLA, KARO, KİREMİT 3,9 4,8 22,5 SERAMİK KAPLAMALAR 353,8 369,6 4,5 SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ 143,2 151,4 5,7 DÜZ CAM, YALITIM CAMI, CAM TUĞLA 72,0 88,5 22,9 CAM YÜNÜ 30,5 29,6-2,9 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, PROFİL, TELLER VE ÇİVİ 2.386, ,4-1,9 DEMİR ÇELİKTEN BORU 778,6 922,4 18,5 DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK GEREÇLERİ DEMİR ÇELİKTEN TEL, ÖRGÜ, CİVİ VB. ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK GEREÇLERİ 659,9 692,7 5,0 260,3 252,5 9,9 229,9 252,5-4,1 40,5 39,1-3,4 28,5 26,6-6,7 533,7 573,9 7,5 1,8 1,1-38,5 KİLİTLER VE DONANIMLAR 243,2 264,1 8,6 ISITMA VE SOĞUTMA CİH. 414,8 465,2 12,1 ASANSÖRLER VE LİFTLER 33,9 39,8 17,5 MUSLUKLAR VE VANALAR 200,6 209,4 4,4 ELEKTRİK MALZEMELERİ 293,3 293,5 0,1 YALITIMLI KABLOLAR 806,6 902,5 11,9 AYDINLATMA CİHAZLARI 175,5 151,6-13,6 PREFABRİK YAPILAR 116,0 97,3-16,2 ALARM CİHAZLARI 6,7 5,5-18,7 SAYAÇLAR 22,5 30,2 34,4 YALITIM MALZEMELERİ 63,6 67,4 6,0 İNŞAAT MALZEMELERİ , ,6 4,5 Çalışmada yer alan tüm dış ticaret verilerinin sayısal kaynağı Türkiye İstatistik Kurumu dur. Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İthalatı milyon dolar SEKTÖRLER 2016 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI 4,3 4,4 2,3 ÇİMENTO 10,3 12,6 21,6 BOYALAR VE VERNİKLER 251,1 262,4 4,5 PLASTİK İNŞAAT MALZEMESİ 241,5 256,5 6,2 AĞAÇTAN İNŞ. MALZEMESİ 388,7 273,8-29,5 DUVAR KAĞITLARI 12,9 11,6-16,9 MERMER, GRANİT VB 134,8 112,1-16,9 YAPISAL KİMYA 286,8 301,6 5,2 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO VE BETONDAN EŞYA 30,8 20,7-32,8 TUĞLA, KARO, KİREMİT 1,3 0,8-40,6 SERAMİK KAPLAMALAR 51,2 23,0-55,1 SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ 5,0 5,0 0,0 DÜZ CAM, YALITIM CAMI, CAM TUĞLA 116,8 127,3 1,8 CAM YÜNÜ 125,0 127,3 1,8 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, PROFİL, TELLER VE ÇİVİ 283,6 229,6-19,0 DEMİR ÇELİKTEN BORU 543,3 500,7-7,8 DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK GEREÇLERİ DEMİR ÇELİKTEN TEL, ÖRGÜ, CİVİ VB. ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK GEREÇLERİ 310,1 141,0-54,5 483,3 482,5-0,2 8,3 9,9 18,8 8,7 8,8 1,3 8,9 11,9 33,7 60,5 59,5-1,7 0,2 0,1-54,8 KİLİTLER VE DONANIMLAR 155,7 161,4 3,6 ISITMA VE SOĞUTMA CİH ,1 658,1-34,6 ASANSÖRLER VE LİFTLER 175,5 129,9-26,0 MUSLUKLAR VE VANALAR 482,1 508,3 5,4 ELEKTRİK MALZEMELERİ 684,5 754,3 10,2 YALITIMLI KABLOLAR 293,4 277,8-5,3 AYDINLATMA CİHAZLARI 241,7 215,3-11,0 PREFABRİK YAPILAR 36,0 11,5-68,2 ALARM CİHAZLARI 43,9 34,7-21,0 SAYAÇLAR 14,7 12,6-14,4 YALITIM MALZEMELERİ 68,3 71,2 4,3 İNŞAAT MALZEMELERİ 6.570, ,9-11,9 Gruplandırmalar için uluslararası sınıflandırmalar kullanılmıştır. İnşaat malzemesi toplam verileri Çalışma Ekibi tarafından hesaplanmaktadır.

14 TÜRKİYE EKONOMİSİ Ekonomide Daha Hızlı Büyümeye Yönelik Politikalar Daha Yüksek Enflasyon Ve Faizler Yaratıyor Yeni açıklanan orta vadeli programın öncelikleri ve hükümetin ekonomi politikaları ekonomik büyümenin hızlandırılmasına ve işlerin/piyasaların canlı tutulmasına öncelik vermektedir. Bu nedenle genişletici bir maliye ve para politikası uygulanmaktadır. Bir yandan kamu bütçe açığı artmakta, diğer yandan kredi ve parasal genişleme sürmektedir. Bu çerçevede ekonomik büyüme yüzde 5,0 lerin üzerinde gerçekleşmektedir. Ancak ekonomide bu genişletici politikaların sonucu daha yüksek enflasyon olmaktadır. Buna bağlı olarak da daha yüksek faizler oluşmakta ve Türk Lirası da değer kaybetmektedir. Seçime kadar sürdürüleceği öngörülen genişletici politikalar nedeniyle önümüzdeki dönemde işler göreceli canlı kalacak olmakla birlikte maliyetler, karlılık ve ödeme koşulları olumsuz etkilenecektir. Türkiye nin Dış Borç Artışı Hızlanıyor Ekonomide uygulanan genişletici politikaların oluşturduğu kaynak sıkıntısı nedeniyle Türkiye nin dış borçlarındaki artış yeniden hızlanmaya başlamıştır yılları arasında dış borçlar 15,9 milyar dolar artarak 404,1 milyar dolara ulaşmışken, 2017 yılının sadece ilk 6 ayında dış borçlar 28,3 milyar dolar artmış ve Haziran ayı sonu itibariyle 432,4 milyar dolar olmuştur. Hızlanan büyüme için kaynak ihtiyacı arttıkça dış borç artış hızı yüksek kalmaya devam edecektir. Şekil.11 Türkiye nin Dış Borçları Milyar Dolar 500,0 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 281,1 269,1 291,9 Kamu İç Borçlarında Hızlı Tırmanış 304,4 339,0 388,2 402,4 398,0 404,1 412, Q Q ekonomik krizinden sonra Türkiye nin uygulamaya koyduğu ekonomi programı ve politikalarının en önemli unsurlarından birisi kamu mali disiplini ile kamu borçlarının azaltılması olmuştur. Bu çerçevede kamu kesimi 2016 yılına kadar mali disiplini korumuş ve daha az borçlanarak kamu iç borçlarının büyümesini sınırlamıştır. Ancak 2016 yılında yaşanan gelişmelerin ekonomiye yarattığı tahribatı azaltmak için kamunun uygulamaya koyduğu destekler nedeniyle kamu açıkları artmakta, bu açıkları finanse etmek için de kamu iç borçlanmaya gitmektedir yılları arasında reel olarak artmayan kamu iç borçları stoku 2016 yılı başından 2017 yılı Eylül ayı sonuna kadar 105,1 milyar Türk Lirası yükselmiştir. 432,4

15 Eylül 13 Ekim Kasım Aralık 13 Ocak 14 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 14 Ocak 15 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 15 Ocak 16 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim (9) Ekim (18) Ekim (26) Şekil.12 Kamu İç Borç Stoku Milyar TL , , ,9 422,2 459,8 458,5 496, Kaynak: TC Hazine Müsteşarlığı Siyasi, Dış Politik ve Jeopolitik Riskler Nedeniyle Türkiye Yurtdışına İhraç Ettiği Kamu Tahvillerin Faizi İlk Kez Yüzde 12 yi Aştı Türkiye nin yurtdışına ihraç ettiği kamu tahvillerinin faizlerinde önemli bir artış yaşanmaktadır. 10 yıl vadeli Tahvil faizleri Ekim ayı içinde ilk kez yüzde 12,0 yi aşmıştır. Türkiye nin artan borçlanma ihtiyacı dışında faiz artışlarını etkileyen temel unsurlar Türkiye nin mevcut siyasi, dış politik ve jeopolitik riskleridir. Dış politika alanında ABD ve AB ile yaşanan gerginlikler ile Suriye ve Irak ta yaşanan gelişmeler riskleri ve dolayısıyla tahvil faizlerini yüksek tutmaya devam edecektir. Şekil Yıl Vadeli Kamu Euro Tahvil Faizi 12,50 12,00 11,50 11,00 10,50 10,00 9,50 9,00 8,50 8,00 7,50 7,00 6,50 6, /9 Kaynak: Bloomberg International Türk Lirası Faizler Yukarı Yönlü Genişletici ekonomi politikaları nedeniyle yükselen enflasyon ve artan kaynak ihtiyacı nedeniyle Türk Lirası faizler de yukarı yönlü hareket etmektedir. 2 yıl vadeli Bonoların faizi (piyasalar tarafından gösterge faiz olarak kabul edilmektedir) yeniden yüzde 13,0 sınırına kadar yükselmiştir. Kredi faizleri de artan kaynak maliyetleri nedeniyle yükselmeye devam etmekte olup yeni kullandırılan kredilerin ortalama faizi yüzde 16 yı aşmıştır. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

16 27.Ağu 27.Eyl 27.Eki 27.Kas 27.Ara 27.Oca 27.Şub 27.Mar 27.Nis 27.May 27.Haz 27.Tem 27.Ağu 27.Eyl 27.Eki 27.Kas 27.Ara 27.Oca 27.Şub 27.Mar 27.Nis 27.May 27.Haz 27.Tem 27.Ağu 27.Eyl 27.Eki OCAK 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK (18) (26) Şekil.14 Türk Lirası 2 Yıl Vadeli Bono ve Kredi Faizleri 17,00 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 Kaynak: TC Merkez Bankası 2 YIL VADELİ BONO FAİZİ YÜZDE KISA VADELİ TL KREDİ FAİZİ YÜZDE Merkez Bankası Enflasyon Endişelerine Rağmen Piyasaları Destekliyor TC. Merkez Bankası Ekim ayı toplantısı sonrası yaptığı değerlendirmede enflasyona ilişkin endişelerini ortaya koymuş ve sıkı para politikasını sürdüreceğini açıklamıştır. Ancak Merkez Bankası faizlerde bir değişiklik yapmamış olup genişletici para politikası uygulamaya da devam etmektedir. Merkez Bankası piyasaların ve Hazine nin artan nakit ihtiyacını karşılamak için daha çok likidite vermeyi tercih etmektedir. Bu nedenle Merkez Bankası genişletici bir para politikası uygulamakta olup Türk Lirası nda da değer kaybına neden olmaktadır. Türk Lirasında Değer Kaybı Hızlandı Türk Lirası nda değer kaybı hızlanmıştır. Türk Lirası nın değer kaybında iç ve dış gelişmeler etkili olmaktadır. Dışarıda ABD merkez bankasının parasal sıkılaştırma takvimini açıklaması ile birlikte küresel mali koşullar değişmekte ve Dolar değer kazanmaktadır. Bu gelişmeden en çok etkilenen gelişen ülke para birimi ise Türk Lirası olmaktadır. İçeride ise genişletici politikalar, OHAL in uzatılması, dış politikada ABD ile artan gerginlikler ve Suriye ile Irak taki gelişmeler Türk Lirası nda değer kaybına yol açmaktadır. Türk Lirası nda değer kaybı sürecektir. Şekil.15 Türk Lirası Sepet Kur 4,20 4,00 4,02 4,13 3,80 3,60 3,40 3,20 3,00 2,80 Kaynak: TC. Merkez Bankası TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

17 DÜNYA EKONOMİSİ Dünya Ekonomisinde Büyüme Hızlanıyor Dünya ekonomisinde büyüme ivme kazanmaktadır. Büyüme küresel krizden sonra ilk kez tüm bölgelerde ve dengeli yaşanmaktadır yılında yüzde 3,0 olarak gerçeklemesi tahmin edilen dünya ekonomisindeki büyümenin 2018 yılında yüzde 3,1 olması öngörülmektedir. Büyümenin hızlanmasında 4 unsur etkili olmuştur. Bunlar ABD ve AB de kalıcı büyümeye geçiş, Çin de konsolidasyonun sonuna gelinmesi, petrol ve emtia fiyatlarında artış ile gelişen ülkelere sermaye akışıdır. Dünya ekonomisinde büyümenin hızlanması iyimserliği de artırmaktadır. Tablo.8 Dünya Ekonomisinde Büyüme Yüzde ÜLKELER TAHMİN 2018 TAHMİN DÜNYA 2,5 3,0 3,1 GELİŞMİŞ ÜLKELER 1,7 2,2 2,0 ABD 1,6 2,2 2,3 EURO BÖLGESİ 1,8 2,1 1,9 AB 28 2,0 2,3 2,1 JAPONYA 1,0 1,5 0,7 KANADA 1,5 3,0 2,1 DİĞER GELİŞMİŞ ÜLKELER 2,2 2,6 2,5 GELİŞEN ÜLKELER 4,3 4,6 4,9 ORTA VE DOĞU AVRUPA 3,1 4,5 3,5 BDT 0,4 2,1 2,1 ASYA 6,4 6,5 6,5 ORTA DOĞU VE K.AFRİKA 5,1 2,2 3,2 SAHRA AFRİKASI 1,4 2,6 3,4 LATİN AMERİKA -0,9 1,2 1,9 Kaynak: IMF World Economic Outlook, Ekim 2017 Avrupa Merkez Bankası nın Parasal Programı Uzatması Euro yu Zayıflattı Avrupa Merkez Bankası normal olarak 2017 yılsonunda bitecek olan varlık alımlarına dayalı genişletici para programının geleceğine ilişkin olarak kararını 26 Ekim tarihli toplantısı ardından açıklamıştır. Buna göre AMB öncelikle varlık alımına dayalı programını 2018 yılında da devam ettirecektir. Halen her ay 60 milyar Euro olan varlık alımları Ocak ayından itibaren 30 milyar Euro ya inecektir. Diğer taraftan programın sona erdirilmesine ilişkin bir tarih verilmemiştir. Aylık alımlar Eylül ayı sonuna kadar sürdürülecektir yılı Eylül ayındaki koşullara göre programın devamına veya sona erdirilmesine ilişkin yeniden değerlendirme yapılacaktır. AMB Başkanı Draghi parasal genişlemeye halen önemli ölçüde ihtiyaç duyulduğunu da açıklamıştır. Bu çerçevede önümüzdeki bir yıl içinde Avrupa da parasal genişleme devam edecektir. Avrupa Merkez Bankası nın bu kararları ile birlikte Euro zayıflamıştır ve en azından önümüzdeki yılın ortasına kadar daha zayıf bir Euro ve düşük Euro faizlerinin sürmesi beklenmelidir. Euro Dolar paritesi de yeniden 1,10 a doğru gerilemeye başlamıştır. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

18 2014 OCAK (24) 2015 OCAK 2016 OCAK (11) (25) (26) (27) Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 ABD Merkez Bankası FED İçin Öne Çıkan Adaylar Doları Güçlendiriyor Küresel para piyasaları için belirleyici bir diğer beklenti alanı ise ABD Merkez Bankası ndaki Başkanlık atamasıdır. Mevcut Başkan Yellen ın seçilme olasılığı giderek azalmaktadır. Atama olasılığı yükselen iki aday ise Powell ve Taylor olup her ikisi de diğer adaylara göre daha şahin görüşlere sahip bulunmaktadırlar. Her iki aday da daha hızlı sıkılaşmadan ve daha çok faiz artışından yanadırlar. Bu iki şahin adayın atanma olasılığının artması ile birlikte Dolar güçlenmekte ve dolar faizleri yükselmektedir. Atama en geç 3 Kasım Cuma günü yapılmış olacaktır. Bu iki adaydan biri olursa Dolar yeni başkanı ile birlikte güçlenmeye devam edecektir. ABD ekonomisindeki tüm göstergeler de enflasyon hariç giderek ısınmayı işaret etmeye başlamış olup, daha hızlı bir sıkılaştırma olasılığını desteklemektedir. Bu gelişmenin küresel mali piyasalar üzerindeki etkisi gelişen ülke para birimlerinin seçici olarak değer kaybı ile Dolar faizlerinin artması olacaktır. Şekil.16 Euro/Dolar Paritesi 1,22 1,21 1,2 1,19 1,18 1,17 1,16 1,15 1,14 1,13 1,12 1,11 1,1 1,09 1,08 1,07 1,06 1,05 1,04 1,03 1,02 Kaynak: Reuters Günlük Verileri Petrol Fiyatları Yeniden Yükseliyor Petrol fiyatları yeniden artış eğilimine girmiş olup Brent petrol fiyatları 2 yılın ardından ilk kez 60 doları aşmıştır. Petrol fiyatlarındaki artışta üç unsur etkili olmaktadır. Bunlardan ilki dünya ekonomisinde büyümenin hızlanması ile petrol talebinin artacağı beklentisidir. İkincisi üretici ülkelerin üretim kısıntılarını sürdürme istekleridir. Son olarak Orta Doğu daki riskler petrol fiyatlarını artırmaktadır. Bununla birlikte petrol fiyatlarının 60 doların üzerinde artışı şimdilik sınırlı görülmektedir. Şekil.17 Brent Petrol Fiyatları Varil/Dolar TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

19 DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ABD de Yıllık İnşaat Harcamaları Ağustos Ayında Yeniden Artışa Geçti ABD de konut ve konut dışı inşaat harcamaları 2017 yılı ilk çeyreği sonunda 1,24 trilyon dolar ile en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Nisan ve Mayıs aylarında da yüksek seyreden inşaat harcamaları Haziran ve Temmuz aylarında ise yavaşlamıştı. Ağustos ayı itibariyle inşaat harcamaları yeniden artışa geçmiş olup 1,22 trilyon dolar olmuştur. Ağustos ayında yıllık harcamalar hem konut hem de konut dışı inşaatlarda artmıştır. İnşaat harcamaları iki aylık soluklanma dönemini bitirmiştir. Tablo.9 ABD İnşaat Harcamaları (Yıllık Milyar Dolar) DÖNEM KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI TOPLAM İNŞAAT 2015 Q1 363,9 642, , Q2 382,6 691, , Q3 401,7 695, , Q4 439,0 684, , Q1 475,1 701, , Q2 454,3 699, , Q3 464,8 701, , Q4 480,5 711, , Q 1 516,6 722, , Q2 519,0 700, , ,2 688, , ,5 691, ,3 Kaynak: US Bureau Of Census ABD de Yeni ve Mevcut Ev Satışları Eylül Ayında Yeniden Sıçradı ABD de son aylarda yavaşlayan yeni ve mevcut konut satışları Eylül ayında yeniden sıçrama göstermiştir. Mevcut ev satışları Eylül ayında 5,39 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yeni ev satışları ise Eylül ayında 667 bin adet olmuş ve son 20 yılın en yüksek aylık satışları gerçekleşmiştir. ABD de konut satışlarındaki artış yeniden hızlanmaya başlamıştır. Tablo.10 ABD Konut Sektörü DÖNEM YENİ EV SATIŞLARI AYLIK (BİN) MEVCUT EV SATIŞLARI YILLIK (BİN) KONUT FİYAT ENDEKSİ CS Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , , Kaynak: US National Association of Realtors, US Bureau of Census, S&P Case Shiller Index,*Mayıs TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

20 Euro Alanında İnşaat Harcamaları Üçüncü Çeyrekte de Büyümeye Devam Ediyor Euro bölgesi inşaat sektörü 2017 yılı ilk çeyrek döneminde geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 1,9, ikinci çeyrekte ise yüzde 3,7 büyümüştü. Euro bölgesi İnşaat sektöründe büyüme yılın üçüncü çeyreğinde de sürmektedir. Temmuz ayında yüzde 2,8 büyüyen inşaat harcamaları Ağustos ayında ise yüzde 1,6 büyümüştür. Euro bölgesinde inşaat sektörü büyümesi bir miktar yavaşlamakla birlikte devam etmektedir. Ağustos ayında konut inşaatları yüzde 1,7, konut dışı işler ise yüzde 0,6 büyümüştür. Avrupa Birliği nde inşaat işlerindeki büyümenin sürmesi inşaat malzemeleri ihracatı için olumlu kalmaya devam etmektedir. Tablo.11 Euro Bölgesi İnşaat Sektörü Büyüme Değişim (Yüzde) TOPLAM İNŞAAT DÖNEM SEKTÖRÜ KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI 2015 Q1 0,5-0,4 1, Q2-0,9-0,9-1, Q3-1,2-1,3-0, Q4 0,6 1,1-1, Q1 2,7 3,2 0, Q2 0,3-0,1 2, Q3 3,4 3,0 5, Q4 2,3 1,8 4, Q1 1,9 1,3 4, Q2 3,7 3,9 2, ,8 3,3 0, ,6 1,7 0,6 Kaynak: Eurostat İnşaat Malzemesi Fiyatlarında Artış Sürüyor Yılın ilk üç ayında yükselen ve Nisan ayında yılın en yüksek seviyesine ulaşan inşaat malzemesi fiyatları Mayıs ve Haziran aylarında gerilemişti. Temmuz ayında ise inşaat malzemeleri fiyatlarında sıçrama yaşanmıştı. Bu sıçrama ardından da inşaat malzemesi fiyatları artışını son üç aydır sürdürmektedir. Tablo.12 İnşaat Malzemesi Fiyatları DÖNEM İNŞAAT DEMİRİ TON/ DOLAR BAKIR 100 LIBRE/ DOLAR DÜZ KERESTE 2,36 M3/DOLAR , , , , , , , , , , , , , Kaynak: Platts-Mc Graw Hill Financial, National Association of Home Builders, COMEX TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

21 ÖZEL BÖLÜM İSTANBUL İLÇELERİNDE KONUT SATIŞLARI 2016 Yılında İstanbul da toplam adet konut satılmıştır. Bu konutların sı birinci el yani yeni, i ise ikinci el yani mevcut konutlardır. İstanbul da konut satışlarının ilçeler itibariyle dağılımı aşağıda sunulmaktadır. Buna göre Esenyurt satış ile ilk sırada yer almaktadır. İstanbul da satılan her 100 konutun 17,8 adeti Esenyurt ta satılmıştır. Esenyurt ta aynı zamanda birinci el konutların satışları ikinci el konut satışlarının üzerinde gerçekleşmiştir. Sancaktepe, Beylikdüzü ve Pendik te de konut satışları yüksek gerçekleşmiştir. İstanbul da konut satışları yeni yaşam ve konut alanlarında yoğunlaşmaktadır. Şişli, Beşiktaş, Sarıyer, Beyoğlu gibi merkezi ve yerleşik ilçelerde konut satışları daha düşük gerçekleşmiştir. Tablo.13 İstanbul İlçelerinde Konut Satışları 2016 İLÇELER TOPLAM BİRİNCİ EL İKİNCİ EL Esenyurt Sancaktepe Beylikdüzü Pendik Kartal Ümraniye Başakşehir Bahçelievler Kadıköy Maltepe Avcılar Tuzla Kağıthane Küçükçekmece Esenler Ataşehir Sultangazi Büyükçekmece Çekmeköy Gaziosmanpaşa Silivri Eyüp Üsküdar Bağcılar Şişli Fatih Zeytinburnu Bakırköy Bayrampaşa Güngören Beşiktaş Beyoğlu Sarıyer Sultanbeyli Beykoz TOPLAM TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

22 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

23 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMESİ SANAYİCİLERİ DERNEĞİ / info@imsad.org TEL: TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU