Eğitmen Vance HILDERMAN ( Dünyada DO sertifkasyonu konusunda en tecrübeli uzmanlardan bir tanesi.

Transkript

1 Geçtiğimiz aylarda, Elektronik Vadisi tarafından organize edilen AFUZION firması Yönetim Kurulu Başkanı (CEO) Vance HILDERMAN tarafından rilen 2 günlük DO254 Sertifikasyon Eğitimi'ne katıldım. RTCA DO254 DO178; Aviyonik ekipman yazılım donanımlarına sivil sertifikasyon yeteneği kazandırılmasında uyulması gereken kılavuzlardır. İlgili kılavuzlar, sivil havacılık odaklı olarak ortaya çıksalar da, savunma sanayi aviyonik ekipmanları için de aranan tercih edilen kılavuzlar haline gelmiştir. Eğitim sırasında aldığım notları bir araya getirerek, sizlere DO254 DO178 sertifikasyonları hakkında genel bilgiler aktarmaya çalışacağım. İlgili sertifikasyonlar hakkında daha geniş bilgilere ulaşmak için, yazının sonunda paylaşacağım kaynakları inceleyebilirsiniz. Eğitmen Vance HILDERMAN ( Dünyada DO sertifkasyonu konusunda en tecrübeli uzmanlardan bir tanesi. Eğitmenlık dışında, danışmanlık hizmeti rdiğini de belirtmekte fayda var. DO254 ya DO178 sertifikasyonuna ihtiyaç duyduğunuz projelerde kendisiyle irtibata geçebilirsiniz. Kişisel web sitesi için firma web sitesi için adreslerini ziyaret edebilirsiniz. Eğitim Konu Başlıkları DO254 Genel Bakış, DO254 ün gerçek amacının anlaşılması, 1/8

2 DO254 Temelleri, Standart Ek Materyallerin üzerinden geçiş, Aviyonik sistemler için günlik, donanım sistem sertifikasyonun anlaşılması, DO254 denetimcisi gibi düşünmek denetimden ilk seferde geçebilmek, CAST27, AC EASA ilişkili sertifkasyon gerekleri, Gerçek bir DO254 durum çalışması, Donanım PHAC inceleme kontrol listesi, Donanım HWPA (kalite güncesi) inceleme kontrol listesi, Donanım gerekleri kapsamı, DO254 Özel Konular, DO254 ün askeri tüketim elektroniğinde kullanımı, EASA FAA farkları, Çok yapılan DO254 hataları önleme yolları DO Sertifikasyonu Hakkında Genel Bilgiler RTCARadio Technical Commision For Aeronautics (hem sektörü temsilcileri hem de hükümet yetkililerinden oluşmaktadır) komisyonu tarafından geliştirilmiştir. Havacılık ekipmanları için geliştirilmiş sertifikasyon standartlarıdır. DO178 = Yazılımları kapsayan sertifikasyondur: İlk rsiyonu yıllarında yayınlanmıştır. 1985, yıllarında güncellenmiş kapsamı giderek genişlemiştir. Günümüzde DO178C rsiyonu aktif olarak kullanılmaktadır. DO254 = Donanımları kapsayan sertifikasyondur: Yazılımdan sonra, donanımların da sertifikasyonu ihtiyacı sonrası geliştirilmiştir yılları arasında geliştirilen ilk rsiyonu halen kullanılmaktadır. 25 yıl içinde güncellennmiş (DO254A) halinin yayınlanması beklenmektedir. PLD ASICs başta olmak üzere Kompleks Elektronik Donanımlara (CEH) odaklanmıştır ancak TÜM elektronik donanımları kapsamaktadır. Aviyonik Geliştirme Ekosistemi Hakkında Bilgiler Eğitim DO254 ağırlıklı olsa da, Günlik Değerlendirmesi Sistem Geliştirme ile DO sertifikasyonu arasındaki ilişki de eğitimde üzeirnde durulan konulardan biriydi. Söz konusu ilişkiyi özetleyen grafiği aşağıda bulabilirsiniz. 2/8

3 Şekli 1: Aviyonik Geliştirme Ekosistemi Özeti DO254 Sertifikasyonu için Anahtar 3 Temel Süreç Şekli 2: DO254 için Anahtar Süreçler Planlama süreci, ilk ele alınması gereken süreçtir. Planlama bitmeden, geliştirmeye geç ilmemesi gerekir. Geliştirme süreci, planlamanın ardından ele alınmalıdır. Doğruluk sürecine ise, projenin başlangıcından sonuna kadar önem rilmelidir. İdeal DO254 Mühendislik Süreci 3/8

4 Şekli 3: İdeal DO254 tavsiye edilen Mühendislik Süreci tecrübesindan Eğitici Valce Hilderman ın yola çıkarak hazırladığı DO sertifikalarıyla kullanımını ilgili sahip önerdiği olduğu mühendislik proje danışmanlık süreci: sistem gereksinimlerin ARP 4761 den gelen günlik proje gereksinimleri gereksinimlerinin ile ARP4754A dan oluşturulması, müşteriden gelen Proje için gereken planların, standartların kontrol listelerinin oluşturulması, Konfigürasyon Yönetimi (CM) kapsamında tüm gereksinimlerin dondurulması, Donanım gereksinimlerinin belirlenmesi, Entegrasyon faaliyetlerinin Sırasıyla, çalışmalarının yapılması, Konsept Tasarım, yapılması, Detaylı bu Tasarım, adımlar Kod sırasında Mantık Doğrulama Geliştirilmesi zorunludur. Onaylama QA kapatılması Yapılacak ile beraber, Uyum sertifikasyon gözden sürecinin sonrası, tamamlanması, tespit edilen tüm uygunsuzlukların toplantıları uygunsuzluklar adımlarını gerçekleştirilmeli, kapsamaktadır. çözümlenmeden İş projede akışı birgeçirmesi sonraki üzerinde gelinen adıma nokta belirtilmiş değerlendirilmeli, noktalarda, SOI tespit (stage edilen of involment) geçilmemelidir. (Quality Assurance) birleşimiyle FAA (Amerika) /tüm EASA (Avrupa) yetkililerinin SOI katılması toplantılarına Planlama Aşaması İçin Gereken 5 Önemli Doküman DO254 uyumlu projelerdeki ilk süreç olan Planlama aşamasında üretilmesi gereken 5 adet planlama dokümanı bulunmaktadır. Şekli 4: Planlama aşamasında üretilmesi gereken 5 Doküman Plan for Hardware Aspect of Certification (PHAC): Sistem, mimari, donanım arayüzler hakkında özet bilgileri içermelidir. Günlik, kritiklik sertifikasyon konularına deyinmelidir sayfayı geçmemesi tavsiye edilmektedir. FAA/EASA ya sunulması onay alınması gereken tek dokümandır. Process/Quality Assurance Plan (PA/QA): 4/8

5 QA sorumlusunun tüm süreçlerdeki rolünü adreslemelidir. Tüm planların, süreçlerle koordineli bütünleşik şekilde geliştirildiğinden doğru şekilde uygulandığından garanti altına almalıdır. Uyum gözden geçirmeleri incelemelerini adreslemelidir. SOI toplantıları için olası kapsam tarihleri ortaya koymalıdır. Configuration Management Plan (CM): Projede bulunan tüm ri elemanlarını tanımlamalıdır. Konfigürasyon Yönetimi sisteminin kullanımını adreslemelidir. Problem raporlama değişiklik takip sistemini adreslemelidir. Projede ri elemanlarına erişim yetki seviyesini tanımlamalıdır. Günlik, sürdürülebilirlik tekrarlanabilirlik adreslenmelidir. Delopment Plan (DP): Projeye ilişkin her türlü Tarih Planlaması, Proje Ekibi, kısıtlar (dependencies), teslimatlar (delirables), dönüm noktaları (milestones) organizasyon yapısı tanımlanmalıdır. Geliştirme ortamı araçlarını adreslemelidir. Yaşam döngüsü süreçlerini (Gereksinimler, Konsept Tasarım, Detaylı Tasarım, MantıkDevreye Alma, Entegrasyon) adreslemelidir. Validation & Verification Plan (V&VP) Gözden geçirme kabul şartları adreslenmelidir. İzlenebilirlik Test entegrasyona ilişkin her türlü detay Test ortamı araçları Kaynaklar yönetimi DO178C DO254 Kapsamı DO254, donanım sertifikasyonu standardı olup, PLD, ASIC FPGA gibi özellikle kompleks elektronik donanımlara (CEH) odaklanmaktadır. 5/8

6 DO178C, yazılım sertifikasyon standardı olup, BSP, RTOS, APP SW, Math, Drirs gibi tüm yazılım bileşenlerine odaklanmaktadır. Bu kapsamda CPU özel bir duruma sahip olup, CPU bazlı olarak sertifika almaya gerek olmasa da, CPU için de ilgili testlerin yapılması gerekmektedir. Şekli 5: DO178C DO254 Kapsamı DO254 Sertifikasyonu Kritiklik Seviyeleri DO254 kapsamına giren projelerde, gereken günlik seviyeleri sağlanırken, projede hem maddi hem de zaman anlamında rimsizliğin kayıpların önüne geçebilmek amacıyla farklı kritiklik seviyeleri belirlenmiştir. Projede yer alan altsistemler için, olası arızaların oluşturacağı sonuçlara göre farklı kritiklik seviyeleri belirlenebilir. Lel A, uçak için telafisi münkün olmayan sonuçlara neden olan hata (kabin ekibinden birinin ölmesi), Lel B, uçak için son derece kritik sonuçlara neden olan hata (yolcularından birinin ölmesi), Lel C, uçak için önemli sonuçlara neden olan hata (yolculardan birinin ağır yaralanması), Lel D, uçak için önemsiz sonuçlara neden olan hata (yolcuların memnuniyetsizlik duyması), Lel E ise, uçağın kabiliyetlerine /ya pliot işyüküne etkisi olmayan hata olarak tanımlanabilir. 6/8

7 Şekli 6: DO254 Sertifikasyonu Kritiklik Seviyeleri Eğitimin Kazanımları Gerçekdünya için DO254 kullanımın öğrenilmesi, Zaman para kaybının önlenmesi, DO254 uyumlu proje geliştirirken bile, üretkenliği rimliliği maksimize etme, 250 den fazla başarılı aviyonik projesi / sertifikasyonundan elde edilen tecrübeleri kavrama, Sektörspesifik tavsiye edilen yaklaşımların, araçların ürünlerin kullanımını öğrenme, Daha iyi aviyonikleri, daha hızlı ucuz şekilde üretmek için başarılı donanım/yazılım üretme. DO254 DO178 Kaynakları Vance Hilderman Tony Baghai tarafından kaleme alınmış "Avionics Certification: A Complete Guide to DO178 (Software), DO254 (Hardware)", ilgili sertifikasyonlar hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için ideal bir kaynaktır. Kitabı satın almak için tıklayınız. 7/8

8 Summary This book explains the most critical safety certification required by commercial and military aircraft. The authors describe each step in creating and submitting formal documents for gornment approval. Their advice is highly practical, acquired or 20 years of performing successful certifications now flying aboard ery major airliner and many military aircraft. The book includes dozens of reallife anecdotes to show where applicants go wrong, fall victim to common myths and waste time with misconceptions. The authors approach avoids the abstract by deliring clear advice on such practical matters as budgets, staff members, tools, programming languages and schedules. 8/8