KENT ÇALIŞMALARI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS PROGRAMI

Transkript

1 KENT ÇALIŞMALARI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS PROGRAMI 1. YARIYIL: Zorunlu/ T U Toplam AKTS Seçmeli Kredi KNT 101 Uzmanlık Alan Dersi Z KNT 501 Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Z Etik 2. YARIYIL: Zorunlu/ T U Toplam AKTS Seçmeli KNT 102 Uzmanlık Alan Dersi Z KNT 502 Seminer Z YARIYIL: Zorunlu T U Toplam AKTS /Seçmeli KNT 101 Uzmanlık Alan Dersi Z KNT 301 Tez çalışması Z YARIYIL: Zorunlu T U Toplam AKTS /Seçmeli KNT 102 Uzmanlık Alan Dersi Z KNT 302 Tez çalışması Z

2 DERS İÇERİKLERİ: GÜZ DÖNEMİ: KNT 501 Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Etik: Lisansüstü eğitim kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda bilimsel araştırma yöntemlerinin nasıl kullanılacağı, araştırma konularının somutlaştırılması, birincil ve ikincil kaynakların kullanımında dikkate alınması gereken hususlar, etik-etik olmayan davranışların neler olduğu gibi konular dersin ana temasını oluşturmaktadır. Öğrencilere bilimsel araştırma önerisi hazırlama yetisinin kazandırılması, belirlenen araştırma konularına uygun yöntemlerin belirlenebilmesine yardımcı olunması ve tüm süreç içerisinde bilimsel etik kuralları çerçevesinde hareket edilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. KNT 503 Kent Sosyolojisi: Kentsel dinamiklerin kendine özgü doğası kentlerin ve yönetsel yapıların anlaşılmasında yeni bir araştırma alanının gelişmesine sebep olmuştur. Kent Sosyolojisi olarak adlandırılan bu alan güncel toplumsal değişimlerin en temel sebeplerinden birisi olan kentleşme sürecini ve kentlerdeki sosyal gerçekliği kavramayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Türkiye de ve dünyada göç, kentleşme ve kentsel süreçler, kentsel problemler ve kentleşme politikaları; farklı ekonomik sistemlerde kentsel yapılar, kent teorileri ve kent kültürü gibi konular üzerinde durulacaktır. KNT 505 İmar Mevzuatı: İmar Mevzuatı dersi, mesleki çalışmalar yapılmasını yasa ve yönetmelikler ile desteklemek amacıyla hazırlanmıştır. Kırsaldan şehre göç daha önce hiç olmadığından daha büyük oranda olmaktadır ve bugün şehirlerde yaşayan daha fazla insan buluruz. Bu nedenle şehir yaşamında pek çok problem vardır. Bu problemler imar mevzuatı kullanılarak/devreye sokularak durdurulabilir veya azaltılabilir. Mevzuat işlemi belirlenmiş yer kullanımına göre özel sermaye veya devlet kentsel alanlarının farklı bölgelere dönüşerek (yerleşim, ticari, endüstriyel vb. gibi) bölünmesidir. Her bölgede, izin verilen binaların yoğunluğu, konumu, boyutu/ölçüsü ve çeşidine göre düzenleme yapılır. Dersler esnasında konu hakkında örnekler verilecektir. KNT 507 Kentsel Siyaset: Küresel sistemde kentler her zamankinden daha çok öne çıkmaya başlamıştır. Bu doğrultuda kentsel siyasal alan merkezi siyasal alanın yanında gündelik yaşamın şekillendirilmesinde daha belirgin hale gelmeye başlamıştır. Kentlerde kurulan siyasal ilişkiler, kentlerdeki siyasal yapılar ve bu siyasal yapıların merkezi alanla ilişkilerinin incelenmesi, kentsel karar-alma süreçleriyle ilgili kuram ve farklı yaklaşımlar bu dersin odağını oluşturmaktadır. Bu ders, Kent Çalışmaları alanında bu gelişmelerin takip edilerek kentlerin siyasal sistemdeki değişen ağırlığını kavrayabilmede gerekli donanımı kazandırmayı amaçlamaktadır. KNT 509 Sürdürülebilir Turizm Planlaması: Turizm politikası bir ülkede genel ekonomi politikasına paralel iç ve dış turizminin geliştirilmesi, turizmin gelir ve döviz girdisi sağlayıcı, istihdam yaratıcı fonksiyonlarından en rasyonel biçimde yararlanılması gibi ekonomik hedeflere, diğer yandan kültürel, sosyal, sağlık gibi ekonomik nitelik taşımayan iktisat dışı hedeflere ulaşmak için kamu yönetimi tarafından alınan önlemlerin ve yapılan müdahalelerin tümüdür. Turizm sektörünün bir ülkede ya da bölgede gelişmesinde turizm planlamasının önemi büyüktür. Bu derste ülkesel, bölgesel ve kentsel bazda sürdürülebilir turizm politikası oluşturulmasına ilişkin kavramlar tanımlanacak, sürdürülebilir turizm planlaması ve politikası kavramları turizm arzı ve talebi boyutları hakkında bilgi sahibi olunması sağlanacaktır.

3 Dünyadaki ve Türkiye deki sürdürülebilir turizm planlaması ve politikası hakkında nelere dikkat edilmesi gerektiği tartışılacaktır. KNT 511 Kültürel Miras Yönetimi: Bu ders, gelişmekte olan ülkeler odağında, kültürel miras yönetimi üzerine uluslararası bir bakış açısı sunmak üzere hazırlanmıştır. Siyasi ve sosyal çatışmalar, kitlesel kalkınma projeleri, göçler, yolsuzluk ve finansman eksikliği, turizm alanındaki global büyüme ve benzeri faktörler, gelişmekte olan ülkelerde kültürel miras koruma ve yönetimini etkilemektedir. Ders kapsamında, seminer ve tartışmalar yoluyla, çok taraflı ve iki taraflı uluslararası örgütlerin, resmi kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının rolleri; kültürel mirasın yasal olmayan yollarla ticareti; arkeolojik kaynakların yönetimi; somut olmayan kültürel miras, kültürel mirasın mülkiyeti; paydaşlar olarak yerel topluluklar; kültürel peyzajların kullanımı; müzecilik; kültürel/eko/miras turizmi; kültürel miras yönetimi alanında istihdam ve etik konuları incelenecektir. KNT 513 Çevre Sorunları ve İklim Değişikliği: Kentleşmenin başta çevre olmak üzere değişik ölçeklerde ekonomi politik etkileri vardır. Bu ders kentleşmenin sosyal, siyasal, ekonomik ve çevresel açılardan kavramlarını ve birbiriyle ilgili konularını ele almak üzere kurgulanmıştır. İklim değişikliği sorununun önemini kavramak; iklim değişikliğini azaltma ve adaptasyon politikalarını kentsel planlama ile bütünleştirmek ve böylelikle iklime daha duyarlı bir perspektif kazandırmak amaçlanmaktadır. Dersin içeriğini, temel kavramlar (ekosistem, çevre sorunu, çevre politikaları, çevre yönetimi, çevre hukuku); ekosistemin öğeleri ve işleyişi; tarihsel süreç içinde üretim biçimleri ve ekosistem arasındaki ilişkiler; dünyada ve Türkiye de çevre sorunları; tarihsel süreç içerisinde çevre politikalarının gelişmesi ve uluslararası alana taşınması oluşturmaktadır. KNT 515 Kent ve Suç: Günümüzde kentlerde yoğunlaşmanın yaşanmasıyla birlikte bu yoğunlaşmayla orantılı olarak kentte yaşanan sorunlar ve güvenlik kaygısı artar hale gelmiştir. Kentin güvenliği sorunu suç oranlarının yükselmesinde kendini göstermektedir. Kent ve suç birbiri ile ilişkili iki kavram olarak oldukça geniş bir araştırma alanına sahiptir. Bu ders kapsamında da; sağlıksız kentleşmenin suça etkisine, gecekondu ve çöküntü alanlarının suçla olan özel ilişkisine, kentsel alanda işlenen terör eylemlerinden yaşam kalitesinin önemli bir parçası olarak kentin güvenlik sorununa, rant elde etmek amacıyla imar planları aracılığıyla kente karşı işlenen suçlar konu edilecektir. KNT Yüzyılda Osmanlı Şehri ve Mekânsal Dönüşüm: Bu ders kapsamında Tanzimat reformları ile birlikte başlayan merkezileşme çalışmaları çerçevesinde Osmanlı şehirlerinin ve mekânların dönüşümü izlenecektir. Bu dönemde batılılaşma doğrultusunda benimsenen reformlar ile kent yönetimi de geliştirilmiş, klasik Osmanlı kent yönetim anlayışına dayanan işleyiş ve denetim, bireyi ve cemaati temel alan örgütlenmeden modern yapılanmalara ve nezaretlere evirilmiştir. 19. Yüzyılda Osmanlı da kent reformunun bürokratik kanalları dersin ana temaları olacaktır. Dersler esnasında başta Dersaadet olmak üzere çeşitli Osmanlı şehirlerinden örnekler verilecektir. KNT 519 Kentleşme Sorunları: Kentin tarihi, biçimlenişi, kültürü, hafızası, kimliği, mekanı, dönüşümü, insanı, yaşam kalitesi, müşterekleri, ulaşımı, sürdürülebilirliği vb. kent ve kentleşme sorunları dersinin konusunu oluşturur. Ders disiplinler-arası/ötesi karakterde bilgi birikimi, tartışma ve araştırma süreçlerini içeren çalışmalar, öğrencilerin mesleki ilgi alanları çerçevesinde araştırmalarını yürütmelerine rehberlik etmek, farklı disiplinlerden girdiler almak ve belirli bir tema içerisinde konu/konuları farklı perspektiflerden izleyebilmek amacı güder.

4 Gerek küresel gerekse de yerel ölçekte belirlenen kent ve kent parçalarında yapılan alan çalışmaları ise, yerele yönelik nihai bir ürün elde edebilme ve özellikle bu konuları üniversite dışındaki yerel ortaklara aktarabilmek üzere dersin gerçekliklere dayalı süreçlerde katılımcı boyutunu arttırmaya yöneliktir. Bu şekilde öğrencilerin farklı ölçekler ve alanlarda çeşitli disiplinlere dayalı kuramlar ve pratikler çerçevesinde bir ekipte çalışma yeteneği de kazanmaları beklenir. BAHAR DÖNEMİ : KNT 504 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Dersin amacı öğrencilere sosyal bilimlerde yaygın biçimde kullanılan nitel araştırma yöntemleri konusunda yetkinlik kazandırmaktır. Bu amaçla, araştırma sorusu hazırlanması, veri toplanması, veri analizi gerçekleştirilmesi dahil olmak üzere sosyal bilimlerdeki temel araştırma yöntemlerinin tanıtımı gerçekleştirilecektir. Etnografik saha araştırması, içerik analizi, söylem analizi, tarihsel yöntemler, sözlü tarih, arşiv araştırması, karşılaştırmalı analiz, görüşme ve anket vb. gibi temel araştırma yöntemler üzerinde durulacaktır. KNT 506 Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik: Bu ders farklı eşitsizlik formlarını göz önünde bulundurarak toplumsal tabakalaşmanın hem kuramsal hem de ampirik tartışmalarına kapsamaktadır. Tabakalaşma, sınıf, toplumsal cinsiyet, iktidar, yoksulluk, meşrulaştırma ve sosyal hareketlilik vb. kavramlar üzerinden tartışılmaktadır. KNT 508 Kentsel Korumada Yasal ve Yönetsel Konular: Kentsel koruma kapsamında değerlendirilen kentsel sit alanları, kentsel arkeolojik alanlar ve kültürel varlıklar dersin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu alanlar ve varlıkların korunmasından sorumlu kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, STK lar gibi paydaşların işleyişleri, korumayla ilgili ulusal ve uluslararası politikalar ve çağdaş koruma yaklaşımları hakkında bilgi aktarılacak, alan çalışması üzerinden analiz ve değerlendirmeler yapılacaktır. KNT 510 Yerel Yönetim Sistemleri: Yerel yönetimler yapıları ve sundukları hizmetler açısından halka en yakın yönetim birimleridir. Küreselleşme sürecinde kamusal hizmetlerin önemli bir kısmının yerel yönetimlere aktarılması bu alanın önemini ve alandaki ihtiyacı artırmıştır. Bu ders kapsamında, dünyadaki yerel yönetim sistemleri ve Türkiye deki yerel yönetim sistemi ele alınacaktır. Anglo-Sakson gelenekteki ve Kıta Avrupası ndaki yerel yönetim sistemleri, ülkelerin yerel yönetimlerinin temel özelliklerini karşılaştırarak ele alınacaktır. Dersin içeriğini yerel yönetim tanımı, farklı yerel yönetim modelleri, merkez-yerel yönetim ilişkisi, ve Türkiye de yerel yönetim sisteminin temel özellikleri oluşturmaktadır. KNT 512 Katı Atık Yönetimi: Katı ve tehlikeli atık yönetiminin prensipleri, Tehlikeli atıkların yönetimi ve tanımlanması, Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, depolanması ve arıtım prosesleri, Yakma, Hacim azaltılması, Katılaştırma, Depolama teknikleri, Tehlikeli atık dökülen alanlarda ıslah çalışmaları, Tehlikeli atıklardan enerji kazanımı, Tehlikeli atık yönetiminin kanun ve yönetmeliklerdeki yeri. KNT 514 Ulaşım Yönetimi: Günümüzde büyüyen kentlerle birlikte ulaşım plancılarına olan ihtiyaç artmaktadır. Türkiye de bu konuda uzman sayısının azlığı dikkate alındığında bu konunun önemi daha da artmaktadır. Ulaşım planlaması ve yönetimi, gelişen kentlerin ve kentler arasında yaşayanların gereksinimini; ekonomik, hızlı, konforlu ve emniyetli olarak temin etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, derste ulaştırma türleri ve bu türlere ait altyapılar,

5 ulaştırma türlerinin işletme karakteristikleri, ulaştırma planlamasının amacı, ulaşım ihtiyacı ve erişimin tanımlanması, toplu taşıma türlerinin genel özellikleri, kentsel ulaşımın yapısal özellikleri ve toplu taşımanın planlanması, toplu taşıma sistemlerinin yönetimi ve işletimi, ulaştırma sistemleri ve arazi kullanımı ve ulaştırmanın çevresel etkileri gibi konu başlıklarına değinilecektir. KNT 516 İstatistiksel Yöntemler: Bu derste temel istatistik kuram ve kavramları, örneklem türleri, veri ve veri tipleri, verilerin toplanması ve sınıflandırılması, merkezi eğilim ölçüleri, asimetri ölçüleri, olasılık teorisi, olasılık yoğunluk fonksiyonu, kesikli ve sürekli olasılık dağılımları, hipotez testleri, korelasyon analizi, regresyon analizi vb. konular işlenecektir. KNT 518 Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi: Kıyı alanlarının tanımı. Kıyı yönetiminde ve planlamada genel kavramlar. Ülkemizde kıyı mevzuatının gelişimi, ve kıyılarla ilgili yasal dayanaklar. Kıyı alanları yönetimi. Kıyı alanlarının kullanımında kamu yararı. Kıyı alanlarının planlaması. Türkiye de ve dünyada kıyı planlaması ve yeni girişimler. Kıyı alanlarının yönetiminde sorunlar. KNT 520 Etkinlik Yönetimi: Etkinlik dendiği zaman açılış töreni, kongre, gösteri, konser, karşılama töreni, yemek, festival-şölen fuar organizasyonları, yarışma, roadshow, bayi toplantıları, lansman, sanat-kültür-spor organizasyonları vb. akla gelmektedir. Söz konusu etkinlikler kendiliğinden oluşup gelişen olaylar olmayıp bu organizasyonlar belirli stratejiler doğrultusunda planlanan faaliyetlerdir. Günümüzde ayrı bir öneme sahip olan etkinliği stratejik olarak yönetmek, etkinliğin hedeflenen amaca ulaşmasında en önemli etkendir. Etkinlik yönetimi, sosyal, kültürel ya da kurumsal amaçlara hizmet etmek için tüm ayrıntıları önceden planlanarak gerçekleştirilen ritüelleri, sunum, performans veya kutlamaları tanımlamaktadır. Etkinlikler, turizm bölgelerinde bulunan doğal ve fiziksel turizm kaynaklarını canlandırıcı, imaj oluşturucu ve bir turizm çekiciliği olarak etkinliklerin, sistematik planlanması, geliştirilmesi ve pazarlanmasında araç olarak kullanılabilmektedir. KNT 522 Küreselleşme ve Yönetim: Siyasal, ekonomik ve kültürel çalışmalar açısından Soğuk Savaş sonrası dönemde küreselleşme popüler konularından biri haline gelmiştir. Yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeylerde etkileri görülen küreselleşmenin farklı boyutlarının ortaya konulması dersin temel amaçları arasında yer almaktadır. Küreselleşmenin ulus devlet üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi, bu sürecin devletin yönetişim kapasitesine etkilerinin incelenmesi de dersin kapsamında yer almaktadır. Özellikle ulus devletlerin yönetişim faaliyetlerinin küreselleşme sürecine paralel olarak nasıl daha karmaşık hale geldiği ortaya konulacak, sivil toplum örgütlerinin güç ve sayısında önemli artışın yaşandığı bu süreçte ulus devletlerin kendilerini nasıl dönüştürmeye çalıştıkları üzerinde durulacaktır. KNT 524 Bölgesel Kalkınma ve Yönetim: Bölgesel ve yerel gelişme yaklaşımları; uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel kalkınma kurum ve kuruluşları; Türkiye'de bölgesel ve yerel gelişme stratejileri, bölgesel planlama ve kalkınmada bölgesel ve yerel aktörler, mekân ve tema bazlı bölgesel gelişme stratejileri, kent ekonomisinin analizi ve yeni ekonomik organizasyonlar. KNT 526 Kentleşme ve Konut: Konut, yerleşimlerin ana aktörlerinden biri olarak kent karakterinin oluşmasında fazlasıyla etkili bir unsurdur. Kenti yaşanabilir kılan, konut çözümlemesinin kaliteli olması, kentin doğası ve diğer yapılı çevresiyle oluşturduğu uyumdur. Konut her yer ve zamanda farklı çözümlerde yapısını sürdürmüştür ve her yöreye özgü geleneksel, kültürel, teknolojik farklıları da yanında taşımaktadır. Tüm bilinen artı değerlerinin

6 yanında, konut, özellikle hızlı, yoğun ve öngörüsüz bir kentleşmeyle birlikte, sorun olarak ortaya çıktığında ise en zor çözüme ulaşılan kompleks bir konu olarak kendini gösterir. Bu bağlamda, konut uygulamaları, politikaları ve farklı çözümlemeleri üzerinde hem yerel hem de küresel ölçekte bilgilenme, araştırma, tartışma süreçleri dersin konusu olarak belirlenmiştir. İlgili literatür taranarak, konutun devlet, özel ve ne-devlet-ne-de özel olan üçüncü sektör çözümlemeleri ve buna benzer alternatif oluşumları incelenecek ve halihazırda keşfedilen ya da olası yerel oluşumlar üzerinde çalışmalar yapılacaktır.