ĠKĠNCĠ BÖLÜM KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR. BaĢvuru n o 46766/13 Yılser GÜNGÖR ve diğerleri / Türkiye

Transkript

1 ĠKĠNCĠ BÖLÜM KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR BaĢvuru n o 46766/13 Yılser GÜNGÖR ve diğerleri / Türkiye T.C. Adalet Bakanlığı, Bu gayri resmi çeviri, Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve DıĢ ĠliĢkiler Genel Müdürlüğü, Ġnsan Hakları Daire BaĢkanlığı tarafından yapılmıģ olup, Mahkeme yi bağlamamaktadır. Bu çeviri, davanın adının tam olarak belirtilmiģ olması ve yukarıdaki telif hakkı bilgisiyle beraber olması koģulu ile Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve DıĢ ĠliĢkiler Genel Müdürlüğü, Ġnsan Hakları Daire BaĢkanlığına atıfta bulunmak suretiyle ticari olmayan amaçlarla alıntılanabilir.

2 2 GÜNGÖR VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE 10 Aralık 2013 tarihinde, Başkan Peer Lorenzen, Yargıçlar András Sajó, Nebojša Vučinić, ve Yazı İşleri Müdürü Stanley Naismith in katılımıyla oluģturulan Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesi (Ġkinci Bölümü) komite olarak, 11 Temmuz 2013 tarihli baģvuruyu dikkate alarak, gerçekleģtirdiği kapalı müzakereler neticesinde aynı tarihte aģağıdaki kararı vermiģtir : OLAY VE OLGULAR BaĢvuranlar Yılser Güngör, Özlem Güngör, Fatma Güngör ve Çiğdem Eroğlu T.C. vatandaģı olup 1945, 1981, 1983 ile 1986 doğumludurlar ve Mersin de ikamet etmektedirler. BaĢvuranlar, AĠHM önünde, Avukat K. Arıkan tarafından temsil edilmektedirler. A. Davanın koģulları BaĢvurunun kendine özgü koģulları, baģvuranlar tarafından ifade edildiği Ģekilde, aģağıdaki gibi özetlenebilir. BaĢvuranların eģi/babası Mehmet Güngör, 9 Haziran 2008 tarihinde, açık kalp ameliyatı geçirmek amacıyla, Özel Toros Hastanesi ne gitmiģtir ancak ameliyat sonrası rahatsızlanması sonucu hayatını kaybetmiģtir. BaĢvuran Yılser Güngör ( Y.G. ) tarafından yapılan Ģikâyetin ardından, 19 Ekim 2010 tarihinde, Mersin savcılığı takipsizlik kararı vermiģtir. Ağır Ceza Mahkemesi, 2 Mayıs 2011 tarihinde, Y.G. tarafından yapılan itirazı reddetmiģtir ve takipsizlik kararı kesinleģmiģtir. Söz konusu karar, baģvurana 21 Haziran 2012 tarihinde tebliğ edilmiģtir.

3 GÜNGÖR VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE 3 BaĢvuran Y.G., 9 Ekim 2012 tarihinde, hayatını kaybeden eģinin yaģama hakkının ve kendisinin adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini iddia ederek, bireysel baģvuru için Anayasa Mahkemesi ne ( AYM ) baģvurmuģtur. A.Y.M., 28 ġubat 2013 tarihinde, özellikle Anayasa nın 148. maddesinin 3. fıkrasına ve Anayasa Mahkemesi nin KuruluĢu Hakkında 6216 sayılı Kanun un 8. maddesinin 1 fıkrasına dayanarak, zaman yönünden ratione temporis görevsizlik nedeniyle söz konusu baģvuruyu reddetmiģtir. B. Ġlgili iç hukuk Anayasa nın 148. maddesinin 3. fıkrasında, 13 Mayıs 2010 tarihinde yapılan değiģiklikle, iç hukuk yolları tüketildikten sonra Avrupa Ġnsan Hakları SözleĢmesi ile Protokolleri ve Anayasa tarafından güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerle ilgili olarak, bireysel baģvuruların incelenmesi için A.Y.M ye yetki verildiği görülmektedir sayılı Kanun un geçici 1. maddesinin 8. fıkrasında, yalnızca 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleģen kararların bireysel baģvuru konusu olabileceği öngörülmektedir. ġġkâyetler BaĢvuranlar, SözleĢme nin 2. maddesini ileri sürerek, Özel Toros Hastanesi hekimlerince yapılan tıbbi hatalar nedeniyle hayatını kaybeden eģ/babalarının yaģama hakkının ihlal edildiğini iddia etmektedirler. Ayrıca baģvuranlar, gerek ilgili delillerin toplanmaksızın gerekse kiģilerin ifadeleri alınmaksızın, söz konusu olayları gerçekten incelemeden savcılığın takipsizlik kararı vermesinden yakınmaktadırlar. Ayrıca baģvuranlar, 2 Mayıs 2011 tarihinde yaptıkları itirazlarının Ağır ceza mahkemesi

4 4 GÜNGÖR VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE tarafından reddine iliģkin kararın gerekçeli olmamasından Ģikâyet etmektedirler. Sonuç olarak baģvuranlar, SözleĢme nin 6. maddesine dayanarak, savcılığın adına yakıģır bir Ģekilde herhangi bir soruģturma yürütmeksizin, takipsizlik kararı vermesi nedeniyle adil yargılanma haklarının ihlal edilmesinden Ģikâyet etmektedirler. HUKUKÎ DEĞERLENDĠRME Olay ve olguların hukukî nitelendirmesi konusunda takdir yetkisine sahip olan AĠHM, baģvuranların bütün Ģikâyetlerinin, SözleĢme nin 2. maddesi alanında incelenmesi gerektiği kanaatindedir. Bu bağlamda, AĠHM e göre, tıbbi ihmalin özel alanında, etkili bir yargı sistemi oluģturmak için 2. maddede yer alan pozitif yükümlülük, her davada, ceza hukuku yolunun sağlanmasını zorunlu kılmaz. Örnek olarak, hukuk sistemi, ilgili doktorların herhangi bir mesuliyetinin saptanmasına ve uygun bir telafinin yapılmasına olanak sağlayan, tek baģına veya ceza mahkemelerinde bir hukuk yoluyla bağlantılı olarak, asliye hukuk/idare mahkemelerinde ve/veya disiplin cezalarıyla mağdurlara bir hukuk yolu sağlarsa, yükümlülük yerine getirilmiģ olur (bk. Calvelli ve Ciglio/İtalya [BD], no /96, 51, AĠHM 2002-I). AĠHM içtihadı nda, tıbbi ihmal bağlamında cezai hukuk yolunun sağlanması kapsam dıģında bırakılmamaktadır. Ancak AĠHM, tıbbi ihmalden Ģikâyetçi olan baģvuranların, kural olarak, Türk hukuk sisteminde baģvurmaları gereken uygun hukuk yolunun hukuk ve/veya ceza davası açmak olduğunu değerlendirmektedir (Bk. Karakoca/Türkiye (kabul edilebilirlik kararı), no /11, 21 Mayıs 2013). Mevcut davanın koģullarına dönüldüğünde AĠHM, baģvuranların Türk hukuk sisteminde sağlanan ve hem sağlık hizmetleri uzmanlarının sorumluluklarının tespit edilmesini, hem de tazminat ödenmesini

5 GÜNGÖR VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE 5 sağlayabilecek yeni bir hukuk yolu olan tazminat davası açma olanağından faydalanmadığını gözlemlemektedir. Bu bağlamda AĠHM, dava dosyasında, tazminat talebinin kabul edilmeyeceği ve reddedilmesi gerektiği sonucuna varmayı sağlayacak herhangi bir emare bulunmadığını kaydetmektedir. Dolayısıyla, iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle SözleĢme nin 35. maddesinin 1. ile 4. fıkralarına uygun olarak, bu baģvuru reddedilmelidir. Bu sonuç bağlamında, AĠHM, somut olayda ceza soruģturmasının tamamlandığı tarihe göre, altı aylık süre kuralına riayet edilip edilmediğini değerlendirmeyecektir. Bu gerekçelerle, AĠHM, oybirliğiyle, BaĢvurunun kabul edilemez olduğuna karar vermiştir. Stanley Naismith Yazı ĠĢleri Müdürü Peer Lorenzen BaĢkan

6 6 GÜNGÖR VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE EK 1. Yılser GÜNGÖR 2. Çiğdem EROĞLU 3. Özlem GÜNGÖR 4. Fatma GÜNGÖR