İÇİNDEKİLER. DERİN ÇEKME 1. Derin Çekme Tanımı ve Analizi 1. Derin Çekmede Anizotropi 6. Çekme Saçının Hesaplanması 8
|
|
- Erol Adıvar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 İÇİNDEKİLER DERİN ÇEKME 1 Derin Çekme Tanımı ve Analizi 1 Derin Çekmede Anizotropi 6 Çekme Saçının Hesaplanması 8 Çekme Kademelerinin Tesbiti 8 Istampa İle Matris Arasındaki Boşluk 9 Matris Kenarının Yuvarlatılması 9 Istampa Kenarının Yuvarlatılması 10 Pot Çemberi Basıncı 10 Kulak Oluşumu (Earing) 11 Redrawing(tekrar çekme işlemi) 12 İncelterek Çekme 13 Güç Düşmeli Çekiçte Derin Çekme 14 Yağlama 15 Kaynaklar 16
2 1 DERİN ÇEKME Derin Çekme Tanımı ve Analizi Saç levhalardan silindirik şeklinde kaplar elde etmek için kullanılan yöntemlerin en önemlisi derin çekmedir.parçanın derinliği çapına göre daha büyük olduğunda,işlem derin çekme adını alır.şekil 1 de D çapında dairesel bir puldan(çekme saçı),iç çapı d olan silindirik bir kabın derin çekilmesi görülmektedir. Şekil 1. silindirik bir kabın derin çekilmesi Çekme saçının kalınlığı e olsun. Şekil 1 de,d çapındaki daire üzerinde,aralarında daire yayı uzunluğu e olan noktalar alarak, o daire merkezine birleştirelim.böylece d çapındaki daire üzerinde aralıkları e olan yaylar elde edilir.bu yayları d çapındaki daireye kadar uzatalım ve d ile D çapındaki bu iki dairenin sınırladıkları halka üzerinde kenar uzunlukları e ve h olan dikdörtgenleri çizelim. Bu dikdörtgenleri birbirinden ayıran üçgenlere karakteristik üçgen denir. D çapındaki çekme saçından d çapında bir kap elde edilmesi için kenar uzunlukları e ve h olan dikdörtgenleri d çapındaki daire etrafında π/2 kadar kıvırmak yeterlidir.böylece karakteristik üçgenlere ait olan malzemenin gereksiz olduğu görülmektedir. Teorik olarak malzeme kalınlığı çekme sırasında farklılık göstermez,fakat pratikte silindir duvarlarında incelmeler oluşabilir.incelme derecesi ıstampayla matris arasındaki açıklığa bağlıdır.malzeme kalınlığındaki bu farklılık incelterek çekme işlemi (ironing) uygulanarak giderilebilir. Derin çekme analizinde,çekme saçı X,Y ve Z diye üç bölgeye ayrılırsa,x bölgesinde malzeme matrisle,y bölgesinde başlangıçta matris ve ıstampayla temasta bulunmadığı ve Z bölgesinde ise sadece ıstampanın tabanıyla temasta bulunduğu gösterilmektedir.(şekil 2 )
3 2 Şekil 2 Başlangıçtaki temas bölgeleri Derin çekme sırasında takip eden beş proses şöyledir: 1. Matris ve pot çemberi arasında radyal çekme 2. Matris üzerinden kayma ve eğilme 3. Istampa ve matris arasında gerilme 4. Istampa kenarı üzerinden kayma ve eğilme 5. Istampa burnunda kayma ve gerilme X bölgesinde1,2 ve 3, Y bölgesinde 2,3,4 ve Z bölgesinde ise 3,4 ve 5 prosesleri kabul edilebilir.ilk proses metali kalınlaştırırken,3 ve 5 nolu prosesler ise inceltirler. Derin çekme işlemi sırasında,çekme saçı çapının dış kısımları radyal çekme gerilmeleri ve çevresel gerilmelere maruz kalır ve bu gerilmelerin büyüklüğü kritik değeri aştığında,flanş boyutuna bağlı olarak,buruşuklular oluşur. Eğer flanş pot çemberi tarafından desteklenmiyorsa,teorik olarak kararsızlık şu sınırlar içerisindedir: 0.46( t D ) σ o 0.58 ( t E o D ) (1) σ θ çevresel gerilme,t başlangıçtaki malzeme kalınlığı,d başlangıçtaki çekme saçı çapı ve E o de plastik bükülme modülü ise 4EP E o = ( E + P) 2 (2) E elastisite modülü, P de gerçek gerilme-gerçek şekil değiştirme eğrisinin eğimi. Derin çekme olayında düşünülmesi gereken iki önemli şey vardır.birincisi, deformasyonun en çok meydana geldiği flanş ve diğeri flanşta deformasyon olması için gerekli kuvveti sağlamak zorunda olan duvarlardır.eğer çekme saçı çapı çok büyük olursa, saçı matris üzerinden çekmek için duvara transfer edilen kuvvet fazla olur ve duvarlarda incelme veya kopma görülür.bu nedenle şekillendirme çekme oranı sınırıyla(ldr) açıklanabilir.çekme oranı sınırı en büyük saç çapının,hatasız çekilme olarak,kap çapına yada ıstampa çapına olan oranıdır.
4 3 Aşağıdaki basitleştirilmiş kabuller derin çekmede uygulanabilir: 1. Eğerek tada eğmeyerek yapılan iç ve dış sürtünme kayıpları işi başlangıçta ihmal edilebilir ve daha sonra verimlilik faktörü kullanılarak izah edilebilir.başlangıçta deformasyon verimi η %100 yada η=1 düşünülebilir. 2. Deformasyon sertleşmesi üssünün çekme oranı sınırına küçük bir etkisi olduğunda,ideal bir plastik malzeme için n=0 dır 3. Malzeme kalınlığı sabit kalmaktadır. 4. Bir plaka saçtan farklı doğrultularda alınan çekme deneyi örneklerinde değişik R değerleri bulunabilir.böyle bir saçta düzlemsel anizotropi olduğu söylenir.düzlemsel anizotrop için ortalama değer tarif edilir.ortalama dikey anizotropi parametresi: R= (R o + 2R 45 + R 90 ) 4 5.Hill in plastik teorisi uygulanır. (3) Şekil 3 Kısmen çekilmiş bir kabın koordinat sistemi ve boyutsal notasyonu İlk olarak flanşta meydana gelen deformasyonu düşünelim(şekil 3).Düzlemsel şekil değişimi olduğu farz edilirse ε z =0,yüzey alan sabit kalır: Πρ o 2 =π ρ 2 +2πrh = sabit (4) İki tarafın türevi alınırsa : 2πρ dρ +2πr 1 dh=0 (5) dρ = - ( r 1dh ρ ) (6) dε z =0 iken dε y =dρ/ρ ve dε x = -dε y =- dρ/ρ = (r 1 dh)/ρ 2 r 1, ıstampa çapı. Diferansiyel eleman üzerinde yapılan iş dw=2πtρdρ(σ x σ y )(r 1 dh) /ρ 2 (7) σ x ve σ y değerleri diferensiyal elemanın konumuyla değişse bile,( σ x σ y ) farkı sabit kalmalıdır ve σ f (dε z =0 sınırlaması altında flanştaki akma gerilmesi) ile gösterilebilir. dε z =0 ve σ z =0,σ y = -σ x iken σ f =2 σ x dir. Çekme kuvveti F d, dw dh a eşit olmalıdır.ve başlangıçta en büyük değerine sahiptir.
5 4 (r = r o ).Böylece, F d(max) = dw dh max =2π r 1 t σ f ln( r o r 1 ) =2πr 1 t σ f ln( d o d 1 ) (8) veya σ d(max) =σ f ln( d o d 1 ) (9) deformasyon verimi η için çekme gerilmesi şöyle yazılabilir: veya σ f = 1 η ln(d i d 1 ) (10) F d = 1 η πd i t σ f ln( d i d 1 ) (11) Denklem 10 a göre,σ d ( ve F d ) nin ıstampa strokuyla değişimi Şekil 4 de verilmiştir. Şekil 4 Çekme kuvvetinin (yada gerilmesinin) strokla değişimi Bu ilişki tam olarak çekme sırasında gözlenmez.strok başında maksimum olmasına rağmen,f d ( σ d ) biraz çekme olduktan kısa bir süre sonra maksimum değere ulaşır(şekil 5 ). Şekil 5 Strokla çekme kuvvetinin gerçek değişimi
6 5 Osiloskop yardımıyla ıstampa hareketinin,kuvvetiyle olan değişimi,farklı yüzde azalmaya ( [d o d 1 /d o ]100) bağlı olarak Şekil 6 da gösterilmiştir.(istampanın hareketi her bir diyagramda sağdan sola doğru gösterilmiştir).ayrıca çekme kuvvetiyle yüzde azalma değişimi Şekil 7 de gösterilmiştir.alüminyum alaşımlara göre paslanmaz çelikleri çekmek için gerekli kuvvet daha fazladır. Şekil 6 Osiloskopta kuvvetle ıstampa hareketinin,yüzde azalmaya göre değişimi. Şimdi kap duvarlarındaki duruma bakacak olursak,başarısızlıktan kaçınmak için,kap duvarlarının kesit alanı F d(max) kuvvetini taşımalıdır.duvarların akma gerilmesi (σ w ) eksenel gerilmeye (σ x ) ulaştığında,çekme limitine ulaşılır. σ x = σ w = F d(max) 2πr 1 t =σ f ln( d o d 1 )
7 6 Duvarların çevresi ıstampa tarafından zorlandığında,düzlemsel şekil değişimi hakim olur( ε y =0) ve çekme oranı sınırı (LDR= d o(max) /d 1 ) iki akma gerilmesinin oranıyla ifade edilebilir: β= σ w (ε y =0) σ f (ε z =0) =ln(ldr) İzotropide σ f = σ w ve β=1 dir ve LDR = e =2.72. Gerçekte LDR 2.1 ve 2.2 arasında değişir,sürtünme ve eğilmeler ihmal edildiğinde.iş kayıplarını düzeltmek için deformasyon verimi faktörüne başvurulur.gerçek max. eksenel çekme kuvveti (ideal plastik malzeme için) şöyledir: Yada F d(max) = 2πr 1σ f η ln( d o d 1 ) σ x = σ f η ln(d o ) d 1 ve çekme kuvveti F d,duvar gerilmeleri ( F w(max) ) tarafından normalize edilmiş olup bunun normalize edilmiş ıstampa strokuna (h/h max )karşı değişimi gösterilmektedir.(şekil 8).Deformasyon sertleşmesi üssü n büyüdükçe,max. kuvvete daha geç ulaşıldığı grafikten görülmektedir. Şekil 7 Farklı saç levhalarda kuvvetle % azalmanın değişimi Şekil 8 normalize edilmiş kuvvet ve strokun değişimi,n üssüne bağlı olarak. Anizotropi Çekme deneyinde enine doğrultuda gerçek şekil değiştirme ε w,kalınlık doğrultusunda gerçek şekil değiştirme de ε e ile gösterilirse(şekil 9 ) R= ε w / ε e dikey anizotropi
8 7 parametresi olarak adlandırılır.çekme deneyinden önce ve sonra deney parçasının eni ve kalınlığı w o ve w,kalınlığı ise e o ve e ile gösterilirse,ε w = ln(w/w o ),ε e =ln(e/e o ) olduğundan Şekil 9 Dikey anizotropi parametresi R= ε w = ln(w/w o) ε e ln(e/e o ) Pozitif bir sayı olan dikey anizotropi parametresinin fiziksel anlamı.r>1 olduğu taktirde,malzemenin saç düzlemindeki şekil değişimine kıyasla incelmeye karşı daha dayanıklı olduğu şeklindedir;aksi halde R<1 dir.izotrop bir malzemede ise R=1 dir. Anizotropi parametresinin deneysel olarak saptanmasında,küçük olmaları nedeniyle e değerlerinin ölçülmesinde hata yapılabileceği için, R nin yukarıdaki ifadesi, hacim sabitliğinden e/e o = w o l o /wl alınarak R= ln(w/w o) ln(w o l o /wl) şeklinde değiştirilir(burada l o ve l deney parçasının çekme deneyinden önceki ve sonraki boyutlarıdır).böylece çekme deneyi parçasının kalınlığı yerine eni ve uzunluğu ölçülerek R nin daha sağlıklı olarak saptanması sağlanmış olur. Bir plaka saçtan farklı doğrultularda alınan çekme deneyi örnekleriyle değişik R değerleri bulunabilir.böyle bir saçta düzlemsel anizotropi olduğu söylenir.düzlemsel anizotrop için ortalama değer tarif edilir.ortalama dikey anizotropi parametresi R = (R o + 2R 45 +R 90 ) 4 denklemiyle hesaplanır. Özetle: R=1 ise malzeme izotroptur. R=1 ise ve aynı zamanda bir plaka saçtan farklı doğrultularda alınan çekme deneyi örnekleriyle yapılan deneylerde elde edilen R değerleri farklılık göstermiyorsa malzemede dikey anizotropi ve düzlemsel izotropi bulunduğu söylenir.
9 8 R= ise ve aynı zamanda saç düzleminde doğrultuya bağlı olarak değişiyorsa malzemede dikey ve düzlemsel anizotropi vardır. Şekil 10 ortalama dikey anizotropi parametresinin derin çekme oranı sınırına etkisi görülmektedir: Çekme Saçının Hesaplanması Derin çekmede malzeme kalınlığının değişmediği kabul edilirse, çekme saçının yüzey alanı derin çekilecek kabın yüzey alanına eşit olmalıdır. Çekme saçı alanı = kap taban alanı + kap duvarı yüzey alanı D=çekme saçı çapı (mm) d=kap yada ıstampa çapı (mm) h=kap yüksekliği(mm). πd 2 4 = πd2 4 + πdh Eğer kapta w genişliğinde flanş mevcut ise çekme saçı çapı şöyle hesaplanır: D = ( d + 2w ) 2 + 4dh Çekme Kademelerinin Tesbiti Derin çekme sırasında saç pekleşir.pekleşme ise derin çekmede kap yüksekliğini sınırlayan bir faktördür.diğer bir deyimle,derin kaplar bir işlemde çekilemezler. Sünek metaller derin çekmeye en uygun olanlardır. İlk kademede elde edilecek kabın iç çapı d 1,çekme saçı çapı d ise d 1 = m 1 D
10 9 ve ikinci ve daha sonraki kademeler için kap çapı: d n = m n d n-1 olarak hesaplanır.kademelendirme sayısı olarak adlandırılan m değerleri tablolarda verilmiştir.şekil 13 de ise bir kabın ikinci ve/veya daha sonraki bir kademede derin çekilmesiyle ilgili iki örnek görülmektedir. Şekil 13 Silindirik bir kabın ikinci ve/veya daha sonraki bir kademede derin çekilmesi(a) Alışılagelmiş yöntem, (b) ters çekme Istampa ile Matris Arasındaki Boşluk Çekme aralığı için aşağıdaki ampirik denklemlerin kullanılması tavsiye edilmektedir. Çelik için w=e e Alüminyum için w=e e Isıya dayanıklı alaşımlar için w=e e Diğer demir dışı malzemeler için w=e e Matris Kenarının yuvarlatılması Bir derin çekme takımından iyi sonuç alınmasında çekme kenarı yuvarlatmasının büyük etkisi vardır.(şekil 14)
11 10 Şekil 14 (a) çekme kenarının yuvarlatılması,(b) çekme kenarı yuvarlatmasının gereğinden küçük olması. Çelik için, birinci kademede r = 0.8 (D-d)e alınmalıdır. Alüminyum ve alaşımlarının mekanik özellikleri daha düşük olduğundan r değeri çeliğe kıyasla %10 kadar büyük alınır: r =0.9 (D-d)e İkinci ve daha sonraki kademelerde ise çekme kenarı yuvarlatma yarıçapı r = (d n-1 d n ) / 2 alınır. Istampa kenarının Yuvarlatılması Saçın ıstampa tarafından delinmemesi için ıstampa kenarı uygun şekilde yuvarlatılmalıdır.(şekil 15 ) Şekil 15 (a) ıstampa kenarının yuvarlatılması. (b) ıstampa kenarı yuvarlatmasının gereğinden küçük olması halinde kabın yırtılması. Saç kalınlığına bağlı olarak 5e< R <10e ıstampa çapına bağlı olarak da R=(0,1 0,3)d alınabilir. Pot Çemberi Basıncı
12 11 Derin çekmede karakteristik üçgenleri meydana getiren fazla malzeme katlanmalara neden olabilir.buna engel olmak için pot çemberi tarafından çekme saçı üzerine basınç uygulanır. Pot çemberi çekme saçı malzemesini radyal doğrultuda akmaya zorlayarak katlanmalara engel olur. Pratikte D/d >21/20 olduğu taktirde pot çemberi kullanılır.d/d <21/20 olduğunda ise karakteristik üçgenleri meydana getiren malzeme miktarı az olduğundan işlem pot çemberi kullanmadan ve katlanmalar meydana gelmeden yapılabilir. Pot çemberi kuvvetinin yetersiz olması halinde katlanmalar oluşur(şekil16a ),büyük olması halinde ise yırtılmalar oluşur.(şekil 16b ) (a) (b) Şekil 16 Pot çemberi kuvveti etkisi Kulak Oluşumu (Earing) Derin çekilmiş kabın üst uç kısımları uç boyunca iniş ve çıkışları olan dalgalanmalar gösterebilir.bu dalgalı yapıya kulak adı verilir.kulak sayısı genelde dört adet olup,iki,altı yada sekiz kulak ta gözlenebilir.kulak oluşumu düzlemsel anizotropiye ve dikey anizotropi parametresine bağlıdır.düşük R değerlerinde daha fazla kalınlık olur ve duvar yüksekliği de kısadır.yüksek R değerlerinde ise duvarlar daha ince ve yüksektir.kulak yüksekliği ve oluşumu düzlemsel anizotropiye bağlıdır ve ΔR = (R 0 + R 90 2R 45 ) 2 denklemiyle ifade edilir. Düzlemsel anizotropi parametresi ΔR büyüdükçe kulak yüksekliği de artar. ΔR =0 için kulak oluşumu görülmez.δr saçın hadde doğrultusuna göre kulakların doğrultusunu belirler (Şekil 17 ). Kulaklar,derin çekme işleminden sonra, kabın çevresi boyunca kesilir.dolayısıyla gerek malzeme kaybına yol açmaması,gerek ek bir kesme işlemiyle maliyeti yükseltmesi nedeniyle kulak oluşumu istenmeyen bir durumdur ve önlenmelidir.
13 12 Şekil 17 Saçlarda dikey anizotropi parametresinin haddeleme doğrultusu ile değişimin kulak oluşumuna etkisi(h: kap yüksekliği) Redrawing (Tekrar Çekme İşlemi) Genelde bir tek derin çekme işlemiyle istenilen derinlikte bir kap üretilemez, bu yüzden gerekirse ara tavlama işlemi uygulanarak, bir yada daha fazla çekme işlemine ihtiyaç duyulur. Eğer tek bir çekmede, çok derin bir kap derin çekilmeye çalışılırsa, taban kaptan ayrılabilir. Ayrıca malzeme çekildiği sürece, gerilmeler ve sertliği artar, sünekliği ise deformasyon sertleşmesi sonucu azalır. Şekil ( 11 ) Şekil12 de görüldüğü gibi iki çeşit tekrar çekme işlemi vardır. Birincisi direk, ikincisi ters çekmedir.
14 13 (a) (b) Şekil 12 (a) direkt redrawing, (b) ters çekme Ters çekme ilk bakışta direkt kademeli çekmeye göre daha kötü bir çekme işlemi gibi görünse de bunun tersi doğrudur. Direkt çekme sırasında saç pot çemberinde ve matris radyusunda zıt yönlerde eğilir. Böylece düzeltme iki radyus arasında olur. Ters çekmede ise saç iç ve dış radyus üzerinde aynı yönde eğilir. Matris ucu genelde 180 O derece olacak şekildedir böylece radyuslar arasında olan düzeltme ortadan kalkar, azalan ıstampa yükü ve daha duvar kalınlığı ile daha az deformasyon sertleşmesi meydana gelir. İncelterek Çekme Derin çekme işleminde ıstampa ile matris arasındaki boşluk malzeme kalınlığının yaklaşık %130 ila %150 si kadar alınır.eğer açıklık bu değerden az ise çekme sırasında duvarlarda incelme görülür.(şekil 18 a )Burada derin çekme ve incelterek çekme aynı anda gerçekleşir.incelterek çekme,derin çekmeden sonra yapılan ayrı bir işlem olarak Şekil 18b de gösterilmektedir.istampayla matris arsındaki boşluk %85 den az olduğunda derin çekme oranı sınırı azalır.incelterek çekme işleminde duvar kalınlığı, derin ve incelterek çekme işleminin bir arada yapıldığı işleme göre daha uniformdur.şekilde görüldüğü gibi,taban kalınlığı cidar kalınlığından büyük olan parçalar,örneğin top mermisi kovanları,incelterek çekme işlemleriyle üretilir.incelterek çekmede,çekme saçı kalınlığı iş parçasının taban kalınlığına eşit alınır;çekmede bu kalınlık değişmez.cidar kalınlığı ise,çeşitli çekme kademelerinde inceltilerek istenen değere indirilir.incelterek çekme çoğu kez pot çembersiz yapılır.bunun için kademelendirme sayısı m = d n+1 / d n 0.9 olmalıdır.pirinç,alüminyum gibi sünek malzemeler için cidar kalınlığının birinci kademede %25,diğer kademelerde %30 azaltılması tavsiye edilir. Pekleşme nedeniyle,iş parçasının kademeler arasında tavlanması gerekebilir.incelterek çekmede iç çap sabit tutulur.
15 14 (a) (b) Şekil 18 (a) derin çekme +incelterek çekme,(b) incelterek çekme Güç Düşmeli Çekiçte Derin Çekme Az sayıda ve fazla derin olmayan kaplar güç düşmeli bir çekiçte çinko esaslı alaşımdan yapılmış kalıplar kullanılarak çok ekonomik bir şekilde üretilebilirler.bu kalıplar doğrudan doğruya döküm yoluyla elde edilebildiklerinden, çelik kalıplar için maliyeti yüksek olan talaşlı işleme söz konusu olmamaktadır.ayrıca kullanılmalarına gerek kalmadığında eritilip başka bir kalıp elde etmek üzere yeniden dökülebilirler.bazen, şekillendirilecek saçın üzerine,koçun inişini kısıtlamak amacıyla,kontrplaktan ince besleme parçaları konur(şekil 19 ).Bu besleme parçaları ayrıca pot çemberi görevi de yaparlar.koçun her strokundan sonra bir besleme parçası kaldırılarak kabın giderek derinleşmesi sağlanır. Oluşan potlar,stroklar arasında,tahta veya lastik başlı bir çekiçle düzeltilebilirler. Şekil19 Güç düşmeli çekiçte derin çekme.bu işlemde çinko esaslı alaşımdan döküm kalıplar kullanılarak maliyet düşürülür. Güç düşmeli bir çekiçte derin çekme işlemi preste çelik kalıplarla yapılan derin çekme işlemlerine kıyasla çok kaba olmasına karşın az miktarda üretimler için genellikle en ekonomik yöntemdir.daha çok alüminyum alaşımsız ve paslanmaz çelikten ince saçlarla da şekillendirilebilirler.
16 15 Yağlama Derin çekmede yağlama ıstampa kuvvetini küçültmesi,derin çekme oranı sınırını yükseltmesi,takım aşınmasını azaltarak ömrünü uzatması ve üretim kusurlarını önlemesi bakımından önem taşır.yalnızca çekme saçının matrisle temas eden yüzeyi yağlanmalıdır.yağlayıcı olarak genel uygulamalarda mineral yağlar,sabun çözeltileri, emülsiyonlar,zor koşullarda ise kaplamalar,mum ve katı yağlayıcılar kullanılır. Dış sürtünmeleri kontrol altına alarak sarf edilen işi azalttığından yağlama işlemi çok yaralıdır. Diğer bir taraftan, ıstampanın silindir yüzeylerindeki yüksek sürtünme çekme kabiliyetini artırır.duvarın gerilmesiyle, duvardaki malzeme duvarlarla ıstampa arasında kayma gerilmesine sebep olarak, ıstampaya. bağlı olarak yukarı doğru hareket eder.bu yüzden duvarın alt kısımları tüm çekme kuvvetinden etkilenmez.bu çok önemlidir,çünkü aşağıda kalan duvarlar üst duvarlar gibi fazla deformasyon sertleşmesine uğramazlar.böylece sertleştirilmiş ıstampalar ve yağlayıcılar,çekme kabiliyetini arttırmak için kullanılır.çok düşük sürtünmeyle,kap tabanın inceldiği görülür.
17 16 KAYNAKLAR 1. Edward M. Mielnik Metal Working science and Engineering McGraw-Hill,USA, E. Paul De Garmo, J.T. Black,Ronald A. Kosher Materials and Processes in Manufacturing Macmillan,New York, Fred Waters Fundamentals of Manifacturing for Engineers 4. Prof. Dr. Levon Çapan Metallere Plastik Şekil Verme Çağlayan Kitabevi,İstanbul,1999
BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ
tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,
DetaylıT.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEY FÖYÜ (TEK EKSENLİ EĞİLME DENEYİ) ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR. AHMET TEMÜGAN DERS ASİSTANI ARŞ.GÖR. FATİH KAYA
DetaylıMakine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Helisel Dişli Çarklar-Flipped Classroom DİŞLİ ÇARKLAR
Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN Helisel Dişli Çarklar-Flipped Classroom DİŞLİ ÇARKLAR İçerik Giriş Helisel dişli geometrisi Kavrama oranı Helisel dişli boyutları Helisel dişlilerin mukavemet
DetaylıMakine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları
Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları 11/22/2014 İçerik Bağlama Elemanlarının Sınıflandırılması Şekil Bağlı bağlama elemanlarının hesabı Kuvvet
DetaylıMak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme
Mak-204 Üretim Yöntemleri II Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1
Detaylıolup uygu kaması A formuna sahiptir. Müsaade edilen yüzey basıncı p em kasnak malzemesi GG ve mil malzemesi St 50 dir.
ÖRNEK 1: Düz kayış kasnağı bir mil üzerine radyal yönde uygu kaması ile eksenel yönde İse bir pul ve cıvata ile sabitleştirilmiştir. İletilecek güç 1 kw ve devir sayısı n=500 D/d olup uygu kaması A formuna
DetaylıDENEY 2. Şekil 1. Çalışma bölümünün şematik olarak görünümü
Deney-2 /5 DENEY 2 SĐLĐNDĐR ÜZERĐNE ETKĐ EDEN SÜRÜKLEME KUVVETĐNĐN BELĐRLENMESĐ AMAÇ Bu deneyin amacı, silindir üzerindeki statik basınç dağılımını, akışkan tarafından silindir üzerine uygulanan kuvveti
DetaylıTEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Görünüşler - 1
TEKNİK RESİM 2010 Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi 2/25 Görünüşler Birinci İzdüşüm Metodu Üçüncüİzdüşüm Metodu İzdüşüm Sembolü Görünüşlerin Çizilmesi Görünüş Çıkarma Kuralları Tek Görünüşle
DetaylıİSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ
İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama
DetaylıMassachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O
DetaylıSORU 6: Su yapılarının tasarımında katı madde hareketinin (aşınma, oyulma, yığılma vb. olayları) incelenmesi neden önemlidir, açıklayınız (4 puan).
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 014-015 GÜZ YARIYILI SU KAYNAKLARI MÜHENDİSLİĞİ I ARASINAV SORULARI Tarih: 16 Kasım 014 SORULAR VE CEVAPLAR Adı Soyadı: No: İmza:
DetaylıReynolds Sayısı ve Akış Rejimleri
1. Genel Bilgi Bazı akışlar oldukça çalkantılıyken bazıları düzgün ve düzenlidir. Düzgün akım çizgileriyle belirtilen çok düzenli akış hareketine laminer akış denir. Düşük hızlarda yağ gibi yüksek viskoziteli
DetaylıMAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği
MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 6. Hafta Oda Akustiği Sesin Oda İçerisinde Yayınımı Akustik olarak sesin odada yayınımı için, sesin dalga boyunun hacmin boyutlarına göre oldukça küçük olması gerekmektedir.
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin
Detaylı4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.
4. KOLON ŞEMASI VE BORU ÇAPI HESABI Tesisatı oluşturan kazan, kollektörler, borular,,vanalar, ısıtıcılar,genleşme deposu ile diğer donanım ve armatürlerin tümünün düşey görünüşünü iki boyutlu olarak gösteren
DetaylıKIRILMA MEKANİĞİ Prof.Dr. İrfan AY MALZEME KUSURLARI
MALZEME KUSURLARI Deformasyonda Birinci Özelliğe Sahip Hatalar: A. Noktasal Hatalar: Kafes düzeninin çok küçük bölgelerindeki (1-2 atom boyutu) bozukluğa verilen addır. Bunlar ; 1. Boşluklar : Kafeslerde
DetaylıZEMİN MUKAVEMETİ: LABORATUVAR DENEY YÖNTEMLERİ
ZEMİN MUKAVEMETİ: LABORATUVAR DENEY YÖNTEMLERİ Arazide bir yapı temeli veya toprak dolgu altında kalacak, veya herhangi bir başka yüklemeye maruz kalacak zemin tabakalarının gerilme-şekil değiştirme davranışlarını
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ
DetaylıTÜBİTAK 2209 - ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ / YURT DIŞI ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI ILIK SAC ŞEKİLLENDİRME PROSESİ İÇİN
TÜBİTAK 2209 - ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ / YURT DIŞI ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI ILIK SAC ŞEKİLLENDİRME PROSESİ İÇİN KALIP TASARIMI VE İMALATI Proje Yürütücüsü: -------------------- MART
DetaylıDİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ
ALES İlkbahar 007 SAY DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL- TESTİ Sınavın bu testinden alacağınız standart puan, Sayısal Ağırlıklı
DetaylıDeprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları
Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne
DetaylıBasit Kafes Sistemler
YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları
DetaylıÇELİK YAPI BİRLEŞİM ELEMANLARI
ÇELİK YAPI BİRLEŞİM ELEMANLARI Çelik yapılarda, kullanılan üç farklı birleşim elemanı vardır. Bunlar; 1. Perçinli birleşimler, 2. Cıvatalı (Bulonlu) birleşimleri. 3. Kaynaklı birleşimler 2 1 1. PERÇİNLİ
DetaylıPLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI. b. Fanlar. c. Şartlandırıcı. d. Alt tabla. a. Rotasyon makinesi. b. Enjeksiyon makinesi
PLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi kontrol panosundaki butonlardan birisi değildir? a. Sayıcı reset b. Tabla yukarı c. Maça d. Devir sayısı 2. Aşağıdakilerden hangisi
DetaylıARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr
ARAŞTIRMA RAPORU (Kod No: 2012.03.08.XX.XX.XX) Raporu İsteyen : Raporu Hazırlayanlar: Prof. Dr. Bilgehan Ögel Tel: 0.312.210 41 24 e-posta: bogel@metu.edu.tr : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33
DetaylıPLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ
PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ PLASTİK EXTRÜZYON NEDİR? EXTRÜZYONLA İŞLEME TEKNİĞİ EXTRÜZYON Uzunlukları belli olmayan,fakat kesitleri sabit olan levha,film,boru,çubuk gibi yarı mamullerin işlendiği
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ
i AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ TRAKTÖR AKS MİLİNİN YORULMA ANALİZİ MUSTAFA PERÇİN 120712010 YALÇIN DEMİRER 120712021 DANIŞMAN PROF. DR. SÜLEYMAN TAŞGETİREN Afyon
DetaylıHesapların yapılması;modül,mil çapı,rulman,feder ve yağ miktarı gibi değerlerin seçilmesi isteniyor.
PROJE KONUSU : İKİ KADEMELİ REDÜKTÖR. VERİLEN BİLGİLER VE İSTENENLER : Giriş gücü = P giriş =,5 kw Kademe sayısı = Giriş mil devri = n g = 750 devir/dakika.kademe dişli tipi = Düz dişli çark Çıkış mil
DetaylıAlasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi
Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has özellikleri sağlayabilmek amacıyla, bir veya birden fazla alaşım elementi ilave etmek suretiyle
DetaylıSaplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
SAPLAMA KAYNAĞI Saplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Arkın metalleri ergitme özelliğinden yararlanarak
DetaylıKılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15
Kılavuz Çekmek Kılavuz çekme işlemlerinde kullanılan takımlar genellikle Yüksek Hız Çeliklerinden (HSS) yapılırlar. Bununla birlikte son zamanlarda kaplamalı(tin) kılavuz takımları da üretilmeye başlanmıştır.
DetaylıEn İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu
En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının
DetaylıAkademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Đlkbahar / Sayısal II / 22 Nisan 2007. Matematik Soruları ve Çözümleri
Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı ALES / Đlkbahar / Sayısal II / Nisan 007 Matematik Soruları ve Çözümleri 1. 3,15 sayısının aşağıdaki sayılardan hangisiyle çarpımının sonucu bir tam
DetaylıAkışkanlar Mekaniği. Dr. Osman TURAN. Makine ve İmalat Mühendisliği. osman.turan@bilecik.edu.tr
Akışkanlar Mekaniği Dr. Osman TURAN Makine ve İmalat Mühendisliği osman.turan@bilecik.edu.tr Kaynaklar Ders Değerlendirmesi 1. Vize 2. Vize Ödev ve Kısa sınavlar Final % 20 % 25 % 15 % 40 Ders İçeriği
DetaylıMALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ (Ders Notu) Manyetik Özellikler Doç.Dr. Özkan ÖZDEMİR MANYETİK ÖZELLİK Giriş Bazı malzemelerde mevcut manyetik kutup çiftleri, elektriksel kutuplara benzer şekilde, çevredeki
DetaylıTeknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri
Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri 2 Makinaya farklı bakış açıları sayesinde uzun veya kısa boylu operatör oturarak ya da ayakta çalışabilir - Rittal taşıyıcı kol sistemleriyle izleme ve kumanda
DetaylıYrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi
FOTOGRAMETRİ I Fotogrametrik Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi Tanımlar Metrik Kameralar Mercek Kusurları
DetaylıMakine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Düz Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR HESAPLAMA
Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN Düz Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR HESAPLAMA İçerik Giriş Dişli çarklarda ana ölçülerin seçimi Dişlilerde oluşan kuvvetler ve etkileyen faktörler Dişli çarkların
DetaylıSinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir.
Sinterleme? İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme Mikroyapı Gelişimi Özellikler! Sinterlemenin
DetaylıSEYAHAT PERFORMANSI MENZİL
SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL Uçakların ne kadar paralı yükü, hangi mesafeye taşıyabildikleri ve bu esnada ne kadar yakıt harcadıkları en önemli performans göstergelerinden biridir. Bir uçağın kalkış noktasından,
DetaylıNORMAL TUĞLA VE PRES TUĞLA İLE DUVAR
NORMAL TUĞLA VE PRES TUĞLA İLE DUVAR Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi TUĞLA Tanım Kil, killi toprak ile tuğla ve
DetaylıSU YAPILARI. Su Alma Yapıları. 5.Hafta. Doç.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr
SU YAPILARI 5.Hafta Su Alma Yapıları Doç.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Su alma yapısı nedir? Akarsu ya da baraj gölünden suyu alıp iletim sistemlerine veren yapılara su alma yapısı denir. Su
Detaylı16.07.2012 11. ŞEV DURAYLILIĞI
11. ŞEV DURAYLILIĞI ŞEV DURAYLILIĞI (Slope Stability) Şev: Düzensiz veya belirli bir geometriye sahip eğimli yüzeydir. Şevler Düzensiz bir geometriye sahip doğal şevler (yamaç) Belirli bir geometriye sahip
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıÖLÜM 3 DENGE, İR KUVVETİN MOMENTİ 3.1 ir Kuvvetin Momenti elirli bir doğrultu ve şiddete sahip bir kuvvetin, bir cisim üzerine etkisi, kuvvetin etki çizgisine bağlıdır. Şekil.3.1 de F 1 kuvveti cismi sağa
DetaylıÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1. KARE VİDA AÇMA
ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Kare vida çekme işlemlerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Kare vidaların kullanım alanları hakkında bilgi toplayınız. 1. KARE VİDA AÇMA Diş dolusu ve diş boşluğu
DetaylıDr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş.
UÇAK SIĞINAKLARININ DIŞ KABUĞUNU EPDM SU YALITICISI İLE KAPLARKEN KABUK ÜZERİNDE MEYDANA GELEN RÜZGAR YÜKLERİVE BU YÜKLERE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİN İNCELENMESİ Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu
DetaylıFizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır
Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)
DetaylıOlasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon
Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon Levent ÖZBEK Fikri ÖZTÜRK Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü Sistem Modelleme ve Simülasyon Laboratuvarı 61 Tandoğan/Ankara
DetaylıYakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00
Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması
Detaylımakale SONUÇ Şekil 8. Deneylerde Kullanılan Mermiler Şekil 9. Farklı Tabaka Sayılarındaki Kompozit Levhalarda Yüksek Hızlı Darbe Sonucu Oluşan Hasar
makale SONUÇ Şekil 8. Deneylerde Kullanılan Mermiler Yüksek hızlı darbede özellikle balistik limit üzerindeki hızlarda kompozit malzemede oluşan hasar delinme, fiber kopması ve delaminasyon oluşumu şeklindedir.
DetaylıANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR
ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
Detaylı01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436
01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda
DetaylıİLERİ YAPI MALZEMELERİ DERS-6 KOMPOZİTLER
İLERİ YAPI MALZEMELERİ DERS-6 KOMPOZİTLER Farklı malzemelerin üstün özelliklerini aynı malzemede toplamak amacıyla iki veya daha fazla ana malzeme grubuna ait malzemelerin bir araya getirilmesi ile elde
DetaylıSTYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ*
STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ* Yaşar BĐÇER1 - M.Şükrü YILDIRIM - Cengiz YILDIZ Fırat Üniversitesi ÖZET Son yıllarda gerek enerji talebi ve maliyetleri,
DetaylıMİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI
MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI 1. Firma karını maksimize eden üretim düzeyini seçmiştir. Bu üretim düzeyinde ürünün fiyatı 20YTL ve ortalama toplam maliyet 25YTL dir. Firma: A)
DetaylıŞekil 5.12 Eski beton yüzeydeki kırıntıların su jetiyle uzaklaştırılması
Şekil 5.12 Eski beton yüzeydeki kırıntıların su jetiyle uzaklaştırılması 5.6.4 Yapıştırılmamış Aşınma Tabakası (Yüzen Şap) Döşeme ile aşınma tabakası arasında aderans yoktur, aksine aderansı önlemek için
DetaylıKYM454 KĠMYA MÜHENDSĠLĠĞĠ LAB-111 ATOMĠZER DENEYĠ
KYM454 KĠMYA MÜHENDSĠLĠĞĠ LAB-111 ATOMĠZER DENEYĠ PÜSKÜRTMELĠ KURUTMA (Spray Drying) 1. Deneyin amacı ve temel prensipler 2. Deney sisteminin fotoğrafları ve teknik resmi 3. Deney yöntemi 4. Deney sisteminin
DetaylıPLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİNİN TEMEL TÜRLERİ
PLASTİK ŞEKİL VERME PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİNİN TEMEL TÜRLERİ PLASTİK ŞEKİL VERME Metallerin şekil değiştirmesi için uygulanan üç temel işlem; basma çekme Kayma dır. ÇEKME DENEYİ Kuvvet ve şekil
DetaylıOPERATÖRLER BÖLÜM 4. 4.1 Giriş. 4.2. Aritmetik Operatörler
BÖLÜM 4. OPERATÖRLER 4.1 Giriş Turbo Pascal programlama dilinde de diğer programlama dillerinde olduğu gibi operatörler, yapılan işlem türüne göre aritmetik, mantıksal ve karşılaştırma operatörleri olmak
DetaylıBİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*
BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı
DetaylıMARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ YABANCI DĠL VE TÜRKÇE HAZIRLIK SINIFLARI EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM ve SINAV YÖNERGESĠ Senato: 13 Ekim 2009 / 274-11
MARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ YABANCI DĠL VE TÜRKÇE HAZIRLIK SINIFLARI EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM ve SINAV YÖNERGESĠ Senato: 13 Ekim 2009 / 274-11 Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı, Marmara Üniversitesi Yabancı
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
DetaylıOTOMATİK TRANSMİSYONLAR
OTOMATİK TRANSMİSYONLAR Taşıtın hızına, gaz kelebeği pozisyonuna yük ve yol şartlarına bağlı olarak viteslerin otomatik olarak değişmelerine imkan veren bir sistemdir. Otomatik transmisyonla,mekanik ve
DetaylıBUHAR TESĐSATLARINDA KULLANILAN KONDENSTOPLAR VE ENERJĐ TASARRUFLARI
BUHAR TESĐSATLARINDA KULLANILAN KONDENSTOPLAR VE ENERJĐ TASARRUFLARI Cafer ÜNLÜ Makina Mühendisi 1952 yılında doğdu. 1975 yılında Makina Mühendisi oldu. 1976-1980 yılları arasında Türkiye Halk Bankası
DetaylıÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI 1 Rassal Değişken Bir deney ya da gözlemin şansa bağlı sonucu bir değişkenin aldığı değer olarak düşünülürse, olasılık ve istatistikte böyle bir
DetaylıRİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG
RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG ÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI Doç.. Dr. Ercan ÖZGAN Düzce Üniversitesi YAPILARDA OLU AN R SKLER N NEDENLER GENEL OLARAK 1. Tasar m ve Analiz Hatalar 2. Malzeme Hatalar 3. çilik Hatalar
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıWCDMA HABERLEŞMESİNDE PASİF DAĞITILMIŞ ANTEN SİSTEMLERİ KULLANILARAK BİNA İÇİ HÜCRE PLANLAMA. Ferhat Yumuşak 1, Aktül Kavas 1, Betül Altınok 2
Fırat Üniversitesi-Elazığ WCDMA HABERLEŞMESİNDE PASİF DAĞITILMIŞ ANTEN SİSTEMLERİ KULLANILARAK BİNA İÇİ HÜCRE PLANLAMA Ferhat Yumuşak 1, Aktül Kavas 1, Betül Altınok 2 1 Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 6.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 6.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 1. MOTORLARDA SOĞUTMA SİSTEMİ Motor soğutma sisteminin görevi; motor parçalarının ve motor yağının aşırı ısınmasını
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
Detaylı13 Kasım 2012. İlgili Modül/ler : Satın Alma ve Teklif Yönetimi. İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL
13 Kasım 2012 İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL STOK BİLGİLERİNİ KULLANARAK TOPLU ALIM TALEP FİŞİ OLUŞTURMA Satın Alma ve Teklif Yönetimi modülü ile ihtiyaç duyulan stoklar otomatik belirlenip,
DetaylıKAYNAĞIN UYGULAMA TEKNİK VE METOTLARI
KAYNAĞIN UYGULAMA TEKNİK VE METOTLARI Bu bahse geçmeden önce, buraya kadar gördüklerimizin ışığı altında bir kaynağın tarifini yeni baştan ele alalım: bir kaynak, birleşmenin unsurları arasında malzemenin
DetaylıDENEY 5 SOĞUTMA KULESİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM 410 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI II DENEY 5 SOĞUTMA KULESİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ 1. AMAÇ Soğutma kulesi performansının
DetaylıVECTOR MECHANICS FOR ENGINEERS: STATICS
Seventh Edition VECTOR MECHANICS OR ENGINEERS: STATICS erdinand P. Beer E. Russell Johnston, Jr. Ders Notu: Hayri ACAR İstanbul Teknik Üniveristesi Tel: 285 31 46 / 116 E-mail: acarh@itu.edu.tr Web: http://atlas.cc.itu.edu.tr/~acarh
DetaylıBaşbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/50) Bu Genelge, 25.05.2015
DetaylıÇolakoğlu Metalurji SICAK HADDELENMİŞ RULO (HRC) ÜRETİM BİLGİLERİ
SICAK HADDELENMİŞ RULO (HRC) ÜRETİM BİLGİLERİ Kalınlık : 1,2-25,4 mm Genişlik : 800-1650 mm Bobin Ağırlığı : 10-39 ton Mandrel Çapı : 762 mm Not : Tablolarda belirtilen ÇOLAKOĞLU kimyasal analiz değerleri
DetaylıAKSARAY ÜNİVERSİTESİ. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
AKSARAY ÜNİVERSİTESİ ÖNLİSANS VE LİSANS DÜZEYİNDEKİ PROGRAMLAR ARASINDA YATAY GEÇİŞ ESASLARINA İLİŞKİN YÖNERGE Amaç ve Kapsam MADDE 1 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Bu Yönergenin amacı,
DetaylıDENEY DC Gerilim Ölçümü
DENEY DC Gerilim Ölçümü DENEY N AMACI 1. DC gerilimin nas l ölçüldü ünü ö renmek. 2. KL-22001 Deney Düzene ini tan mak. 3. Voltmetrenin nas l kullan ld n ö renmek. GENEL B LG LER Devre eleman üzerinden
DetaylıB02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet
B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler
DetaylıGörüntü Analizi Görüntü Analizin Temelleri
Görüntü Analizin Temelleri Görüntü analizi optik mikroskop, stereo mikroskop, SEM vb. gibi herhangi bir kaynaktan elde edilmiş görüntüler üzerinde geometrik ve densitometrik ölçümler yapan bir bilim dalıdır.
DetaylıÜç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık "L1", "L2" ve "L3" olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir
Kontaktörler Röle kontakları üzerinden büyük bir miktar elektrik gücü anahtarlamak için kullanıldığında kontaktör terimi ile adlandırılır.. Kontaktörler tipik olarak çoklu kontaklara sahiptir ve kontakları
DetaylıHÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU
HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI 23-26 MAYIS 2013 - İZMİR Grup Adı : Özel Hukuk 1. Grup Konu : İş ve sosyal güvenlik davaları Grup Başkanı : Mehmet YILDIZ (Yargıtay Tetkik
DetaylıII. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI
II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik
DetaylıDoç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013
Doç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013 Ünitelerin fiziksel yerleşimi Arıtma ünitelerinin, Bağlantı kanallarının, Yol ve park alanlarının, Yönetim binasının, Bakım ve onarım kısımları vb dikkatle ele alınmalıdır.
DetaylıSİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç
SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama
Detaylı15.01.2016 SENATO 2016/1-IV
15.01.2016 SENATO 2016/1-IV BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ İŞLEMLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı, öğrenci işlemlerine ilişkin usul ve
DetaylıMühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü
Mühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü Uygulama Alanı Uygulama Alt Alanı Toplam Uygulama Uzunluğu (Saat) : Uygulamayı Yapacak Görevli: Yapılacağı Yer Kaynak Elektrot Kaynağı 4 Saat Yrd. Doç
DetaylıİMA Perde Kalıp. Perde Kalıp. www.imakalip.com
Perde Kalıp Perde Kalıp Perde kalıpları çok çeşitli projelere kolay uyarlanabilmesi için tasarlanmıştır. Uygulanmak istenen yapıya adaptasyonu gayet kolaydır ve istediğiniz şekli kolayca ortaya çıkarmanıza
DetaylıDAİRESEL KESİTLİ TELDEN SOĞUK OLARAK SARILAN BASMA YAYLARININ HESABI
DAİRESEL KESİTLİ TELDEN SOĞUK OLARAK SARILAN BASMA YAYLARININ HESABI Yaylar enerji depolayan elemanlardır. Basma yaylarında, malzemenin elastik bölgesinde kalmak şartiyle, yayın ekseni doğrultusunda etkiyen
DetaylıAYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON
AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON Dünyamızın son yıllarda karşı karşıya kaldığı enerji krizi, araştırmacıları bir yandan yeni enerji kaynaklarına yöneltirken diğer yandan daha verimli sistemlerin tasarlanması
DetaylıEKSTRÜZYON. Matris deliği ürün kesitinin şeklindedir. Bu yöntemle çubuk, boru, şerit gibi uzun ürünler elde edilir.
EKSTRÜZYON 1. İşlemin Esası ve Özellikleri Silindirik metal bir bloğun (takoz), bir kovan (alıcı) içine yerleştirilerek ıstampa yardımıyla uygulanan basma kuvveti etkisiyle, matris deliğinden geçirilmesine
DetaylıBİR SAYININ ÖZÜ VE DÖRT İŞLEM
ÖZEL EGE LİSESİ BİR SAYININ ÖZÜ VE DÖRT İŞLEM HAZIRLAYAN ÖĞRENCİ: Sıla Avar DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Gizem Günel İZMİR 2012 İÇİNDEKİLER 1. PROJENİN AMACI.. 3 2. GİRİŞ... 3 3. YÖNTEM. 3 4. ÖN BİLGİLER... 3 5.
Detaylı5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ
5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun
DetaylıFOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ
FOTOGRAMETRİ II FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/
DetaylıYAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ
YAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ Genel: Derz sözcüğü bir sistemi oluşturan parçaların birleştirildiği, yapıştırıldığı çizgi şeklindeki bölümleri tanımlar. Derzler dar ya da geniş, yatay ya
DetaylıKAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ
8 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29261 YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA BİRİNCİ
DetaylıMADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 14 ve 49 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU EĞİTİM, ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı Ağrı İbrahim Çeçen
DetaylıTÜBİTAK TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU BİLİM ADAMI YETİŞTİRME GRUBU ULUSA L İLKÖĞRETİM MA TEMATİK OLİMPİYADI DENEME SINAVI.
TÜBİTAK TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU BİLİM ADAMI YETİŞTİRME GRUBU ULUSA L İLKÖĞRETİM MA TEMATİK OLİMPİYADI DENEME SINAVI Birinci Bölüm Soru Kitapçığı Türü DENEME-7 Bu sınav iki bölümden
Detaylı