info ENERGY EÜAfi, Elektrik Üretim A.fi. AKENERJ Elektrik Üretim A.fi. ExxonMobil AKENERJ A.Ümit DANIfiMAN EÜAfi Halil ALIfi

Transkript

1 info ENERGY EÜAfi, Elektrik Üretim A.fi. AKENERJ Elektrik Üretim A.fi. ExxonMobil EÜAfi AKENERJ A.Ümit DANIfiMAN ExxonMobil Güney Devrim LD R

2 EÜAfi Yönetim Kurulu Baflkan ve Genel Müdürü, Türkiye nin sürdürülebilir büyümesinin ve kalk nmas n n lokomotifi olan EÜAfi n kap lar n Sustainable Economy e açt. EÜAfi; Yönetim Kurulu Baflkan ve Genel Müdürü 12 Türkiye nin Sürdürülebilir Kalk nmas n n Lokomotif Gücüyüz Fatih Çil Türkiye nin enerji güvenli inden, EÜAfi n sürdürülebilirlik yaklafl m na kadar genifl bir yelpazede sorular m z yan tlayan ALIfi Ülkemizin elektrik üretimi sektörünün en büyük flirketi olmas ve ülkemizde üretilen toplam elektri in %45 ini sa lamas aç s ndan bakt m zda flirketimizin ülkemizin kalk nmas ve halk m z n yaflam kalitesinin yükseltilmesinde en önemli kurumlardan biri oldu unu söylemek yanl fl olmayacakt r dedi. Efendim bafllarken EÜAfi k saca tan yabilir miyiz? Öncelikle, mensubu olmakla gurur duydu umuz ve enerji sektörümüzün en sayg n kurulufllar ndan biri olan flirketimize hoflgeldiniz diyorum. EÜAfi, tüzel kiflili e sahip, özel hukuk hükümlerine tabi, faaliyetlerinde özerk ve sorumlulu u sermayesi kadar s n rl bir ktisadi Devlet Teflekkülüdür. lgili oldu u Bakanl k Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl d r. Elektrik Üretim Anonim fiirketi Genel Müdürlü ü (EÜAfi), enerji sektöründe elektrik üretimi alan nda faaliyet göstermekte olup personeli ile kamuya ait termik ve hidroelektrik santrallerin iflletilmesi, bak m, onar m ve rehabilitasyonlar n n yap lmas faaliyetlerini yürütmektedir. Ayr ca Bakanlar Kurulunca görev verilmesi halinde yeni üretim tesislerinin kurulmas, iflletilmesi ve kiralanmas faaliyetlerini de yürütecektir. EÜAfi ülkemizin kalk nmas ve halk m z n yaflam kalitesinin yükseltilmesinde en önemli kurumlardan biridir dersek herhalde yanl fl olmaz? Ülkemiz, önüne koydu u kalk nma hedeflerini gerçeklefltirme, toplumsal refah art rma ve sanayi sektörünü uluslararas alanda rekabet edebilecek bir düzeye ç karma çabas içindedir. Bu durum, enerji talebinde uzun y llard r h zl bir art fl beraberinde getirmektedir. Önümüzdeki y llarda da bu e ilimin devam edece i hesaplanmaktad r. EÜAfi, 2010 sonu itibari ile, MW kurulu güce sahip hidroelektrik, MW kurulu güce sahip 19 termik santrale sahip olup, toplam 24,200 MW kurulu güce sahiptir. Türkiye kurulu gücünün %54.3 ü ile Türkiye elektrik enerjisi üretiminin yüzde 45 ini karfl lamaktay z y l sonu itibari ile 210 milyar kwh olarak gerçekleflen Türkiye elektrik üretimi miktar n n 95 milyar kwh EÜAfi taraf ndan gerçeklefltirilmifltir. Bu ba lamda ülkemizin elektrik üretimi sektörünün en büyük

3 Ülke kaynaklar n en verimli flekilde kullanarak yeterli, ekonomik, kaliteli ve çevreye duyarl elektrik enerjisi üretme misyonu ile çal flmalar n yürüten kuruluflumuz, günefl enerjisi üzerine yap lacak yat r mlara öncülük etmek amac yla günefl enerjisinden elektrik üretecek bir pilot santral kurmay planlamaktad r. Bu nedenle, öncelikli olarak fianl urfa n n Birecik ilçesi yak nlar nda bulunan Birecik Hidroelektrik Santralinin sahas nda Maliye Bakanl na ait kamulaflt r lmas yap lm fl olan m 2 lik hazine arazisinde pilot olarak elektrik üretim amaçl bir günefl enerjisi santrali kurulmas düflünülmektedir. Bu amaçla bir Alman Kalk nma Bankas (KfW) iflbirli i ile fizibilite çal flmas yapt r lmaktad r. flirketi olmas ve ülkemizde üretilen toplam elektri in %45 ini sa lamas aç s ndan bakt m zda flirketimizin ülkemizin kalk nmas ve halk m z n yaflam kalitesinin yükseltilmesinde en önemli kurumlardan biri oldu unu söylemek yanl fl olmayacakt r. Türkiye için enerji fakiri bir ülke deniyor. Enerji verimlili i, yerli kaynaklar n enerji karmas na sokulmas dolay s yla enerji güvenli i çok önemli bir konu olarak karfl m za ç k yor. Bu noktada EÜAfi n misyonu hakk nda ne düflünmeliyiz? Öncelikle genel bir de erlendirme yapmak istiyorum. EÜAfi n misyonu, halk m z n refah n art rmak yolunda ülke kaynaklar n en verimli flekilde kullanarak, yasa ile kendisine verilen yetkiler çerçevesinde, güvenilir, ekonomik, kaliteli ve çevreye duyarl bir flekilde elektrik enerjisi üretmektir. EÜAfi n misyonu, halk m z n Bütün dünyada oldu u gibi ülkemizde de enerji yaflamsal bir ihtiyaçt r. refah n art rmak yolunda ülke Ülkemizin kendine yeterli, sürekli, kaynaklar n en verimi flekilde güvenilir ve ucuz elektrik enerjisi arz na kullanarak, yasa ile kendisine sahip olabilmesi ancak; linyit, taflkömürü, hidrolik ve di er yerli verilen yetkiler çerçevesinde, kaynaklar m z n kullan m n n enerji güvenilir, ekonomik, kaliteli ve üretimindeki pay n n art r lmas ile mümkün olacakt r. çevreye duyarl bir flekilde elektrik enerjisi üretmektir Üretim maliyetlerinin düflük olmas, d fla ba ml olmamas ve elektrik üretiminde daha güvenilir olmas, kömürü, di er enerji kaynaklar na göre daha avantajl k lmaktad r. Ülkemizde elektrik enerjisi a rl kl olarak termik ve hidrolik kaynaklardan karfl lanmaktad r. Jeotermal ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklar n n pay ise henüz oldukça düflüktür. Termik üretimde linyit önemli bir yer tutmakta, do algaz n pay ise artmaktad r. Türkiye yenilenebilir enerji kaynaklar (YEK) bak m ndan oldukça zengin kaynaklara sahip olmas na karfl n, bu kaynaklar n elektrik üretimindeki pay hidrolik d fl nda son derece düflüktür. Ocak 2011 ay itibari ile rüzgar kurulu gücümüz 1320 MW, jeotermal kurulu gücümüz 94 MW olup, toplam kurulu güç içindeki pay s ras yla rüzgarda % 2.66, jeotermal de % 0.19 dur. Toplam üretimdeki paylar ise rüzgar için %1.29, jeotermal için % 0.30 dur. Rüzgar enerjisi ile ilgili ilk uygulamalar bafllam fl olmakla birlikte, günefl ve özellikle biyokütle ile ilgili çal flmalar bu kaynaklar m z n yüksek potansiyelleri ile karfl laflt r ld nda son derece yetersiz boyutlardad r. Ülkemizde elektrik enerjisi arz ve talep projeksiyonlar na ba l olarak, 2020 y l na kadar, nükleer enerji santrallerinin, elektrik enerjisi üretimi içerisindeki pay n n en az %5 seviyesine ulaflmas hedeflenmektedir. Bu do rultuda 12 May s 2010 tarihinde Ankara da imzalanan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Aras nda Mersin Akkuyu Sahas nda bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve flletilmesine Dair flbirli ine liflkin Anlaflma ile; Mersin Akkuyu nükleer sahas nda bir nükleer güç santrali kurulmas ve iflletilmesi ile teknoloji transferinden santralin sökümüne kadar uzanan genifl bir yelpazede, iki ülke aras nda iflbirli ine gidilerek ülkemize nükleer enerjinin kazand r lmas amaçlanmaktad r. Anlaflman n uygulanmas kapsam nda 13 Aral k 2010 tarihinde santrali kurup iflletecek olan proje flirketi kurulmufl ve çal flmalar na bafllam flt r. Di er taraftan Sinop ilinde de nükleer santral kurulumu için çal flmalar yürütülmektedir. 26 Kas m 2010 tarihinde Japonya Hükümeti ile görüflmeler bafllat lm flt r. Japonya ile bafllat lan görüflmelerde, Hükümetler aras anlaflma imzalan ncaya kadar geçecek süreçte santral teknolojisi seçimi (ABD, Japonya veya Avrupa Modeli), yak t imalat fabrikas de erlendirmesi, tarife hesaplanmas, ortakl k yap s n n belirlenmesi, insan kaynaklar yetifltirilmesi ve santral sahas na iliflkin etütlerin yap lmas konular ele al nmaktad r. H zla artan enerji ihtiyac m z ve k s tl yat r m imkanlar m z göz önüne al nd nda öngörülen kalk nma h z n n gerektirdi i üretim art fl n etkilemeden daha az enerji tüketimine gidilmesi 13 interview reportaj

4 EÜAfi Genel Müdürü 14 Türkiye nin Sürdürülebilir Kalk nmas n n Lokomotif Gücüyüz ve enerjinin verimli kullan lmas büyük önem arz etmektedir. Enerji tasarrufunun ülke ve birey ölçe indeki yararlar n n yan s ra çevre kirlili inin önlenmesinde de önemli rolü vard r. Günümüzde toplum vicdan n n çevre kirlili ine karfl ola anüstü derecede duyarl oldu u gerçe i göz önüne al narak enerji üretiminde çevre koruma teknolojilerinin tüm güncel imkanlar n n en üst düzeyde uygulanmas vazgeçilmez bir ilke olarak benimsenmelidir. Bu ba lamda termik santrallardaki at k s lar n; s tma ve serac l k gibi alanlarda mutlaka de erlendirilmesi gerekli görülmektedir. Termik santrallardaki at k s lar n konutlar n s tmas nda kullan lmas konusunda Soma da bir projenin uygulamas flirketimiz öncülü ünde yap lmaktad r. Ülkemiz elektrik enerjisi üretiminde yerli kaynak kullan m na a rl k veren Bakanl m z enerji poitikalar do rultusunda, flirketimiz yerli kaynaklarla enerji üretimine önem vermekte olup bu ba lamda flirketimizin 2010 y l üretiminin %77,9 u yerli kaynaklardan (kömür ve su) karfl lanm flt r. Kalk nman n devaml l için enerji arz n n ve üretiminin sürdürülebilir temellere oturtulmas gerekti i aç k. Bu konuda EÜAfi yön verici bir kurum olarak görüyoruz. Özellikle günefl ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji yat r mlar noktas nda insiyatif al yorsunuz, santrallarda modernizasyon çal flmalar yap yorsunuz. EÜAfi sürdürülebilir ve çevreci enerji deyince ne anl yor, neler yap yor diye sorsak ne dersiniz? EÜAfi olarak sürdürülebilir ve çevreye duyarl elektrik üretimini gerçeklefltirmek amac yla santrallar m zda rehabilitasyon yat r mlar yap lmaktad r. Rehabilitasyonlar uzun y llard r iflletilen termik ve hidrolik santrallar m zda yeni teknolojiler kullan larak verimi yükseltmek ve üretim kapasitesini art rmak amac yla yap lmaktad r. Rehabilitasyon projeleri kapsam nda santrallar n performans, güvenilirli i ve ömrünün art r lmas n n yan s ra çevre mevzuat yla uygunlu unun sa lanmas amaçlanmaktad r y l nda bafllayan rehabilitasyon çal flmalar n n 2014 y l nda tamamlamas hedeflenmifltir. Termik santrallar m zda, döneminde, 1041 projeden 732 adet proje ve tedarik ifllemi tamamlanm flt r. 173 adet proje ve tedarik ifli devam etmekte olup, 136 adet projede ise ihale ifllemleri yürütülmektedir. Rehabilitasyonlar sonucunda 13,9 milyar kwh üretim art fl hedeflenmifl olup, bu art fl yaklafl k 2 adet Keban Hidroelektrik Santralinin y ll k üretimine eflde erdir. Rehabilitasyon yat r mlar m z n bir bölümü hava kalitesi ve emisyon de erlerini yönetmeliklerde yer alan s n r de erlere düflürmek amac yla yap lan çevre yat r mlar d r. Çevre yat r mlar m z, Bacagaz Kükürt Ar tma Tesisleri, Elektrofiltre Rehabilitasyonlar, Kül Stoklama Sahalar Rehabilitasyonlar olmak üzere 3 ana bafll k alt nda toplanmaktad r. Bugüne kadar toplam 688 milyon dolarl k çevre yat r m yap lm fl olup gelecekte yaklafl k 1 milyar dolarl k çevre yat r m yap lmas na ihtiyaç bulunmaktad r. Ülke kaynaklar n en verimli flekilde kullanarak yeterli, ekonomik, kaliteli ve çevreye duyarl elektrik enerjisi üretme misyonu ile çal flmalar n yürüten kuruluflumuz, günefl enerjisi üzerine yap lacak yat r mlara öncülük etmek amac yla günefl enerjisinden elektrik üretecek bir pilot santral kurmay planlamaktad r. Bu nedenle, öncelikli olarak fianl urfa n n Birecik ilçesi yak nlar nda bulunan Birecik Hidroelektrik Santralinin sahas nda Maliye Bakanl na ait kamulaflt r lmas yap lm fl olan m 2 lik hazine arazisinde pilot olarak elektrik üretim amaçl bir günefl enerjisi santrali kurulmas düflünülmektedir. Bu amaçla bir Alman Kalk nma Bankas (KfW) iflbirli i ile fizibilite çal flmas yapt r lmaktad r. Fizibilite çal flmas için yap lan uluslar aras ihale sonucunda al nan tekliflerin KfW ile birlikte de erlendirilmesi neticesinde tarihinde dan flman firma seçimi yap lm flt r. Halihaz rda seçilen firma ile sözleflme görüflmeleri sürdürülmekte olup Mart 2011 bafl nda sözleflme imzalanmas Keban Barajı

5 beklenmektedir. Fizibilite çal flmalar iki aflamal olacakt r. lk aflamada Birecik de öngörülen sahada Konsantre Günefl Enerjisi (CSP) ya da Fotovoltaik (PV) santral kurulmas n n teknik ve ticari fizibilitesine iliflkin ilk genel de erlendirme yap lacakt r. Fizibilite çal flmas sonucunda, Birecik HES sahas nda belirlenen alanda elektrik üretimi amac yla kurulacak Günefl Enerji Santralinin tipi, kurulu gücü, yat r m bedeli, ekonomik olup olmad gibi konular kesinlik kazanacakt r. Say n Al fl, enerji ihtisas bölgeleri üzerinde dikkatle duruyorsunuz. Bu bölgelerin önemi nedir ve bu bölgeler ülkemize neler kazand racak? Türkiye deki bütün enerji kaynaklar esas al narak tüm bölgelerin taranmas, enerji üretimi için spesifik alanlar n belirlenmesi ve Enerji htisas Bölgeleri oluflturulmas büyük önem kazanmaktad r. Enerji htisas Bölgeleri ile hem bütün enerji kaynaklar m z gün fl na ç kar lm fl olacak, hem de bu kaynaklar n elektrik üretiminde en ekonomik olarak de erlendirilece i bölgeler belirlenmifl olacakt r. Enerji yat r mlar n n yo un olarak yap laca bölgelerin belirlenmesi ile bürokratik ifllemler azalacak ve enerji yat r mlar daha h zl gerçeklefltirilebilecektir. Baflka bir ifadeyle yat r mc önünü daha net olarak görebilecek, yat r m öncesi süreçler k salt lm fl olacakt r. Enerji htisas Bölgeleri ile ilgili teknik çal flmalar Milli Emlak Genel Müdürlü ünce koordine edilmektedir. Konu ile ilgili kanun ve yönetmelik çal flmalar da an lan Genel Müdürlük taraf ndan yürütülmektedir. Son olarak EÜAfi santrallerinin özellefltirilme süreci devam ediyor. Süreç hakk nda bilgi verir misiniz? 18 May s 2009 da sektörde serbestleflme ve arz güvenli ini sa lamak için gerekli yol haritas n içeren Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Güvenli i Strateji Belgesi (2009 Strateji Belgesi) aç klanm flt r. Bu belgeye göre, üretim tesislerinin özellefltirilmesindeki amaçlar; elektrik üretim kapasitesinin gelifltirilmesi, mevcut üretim tesislerinin emre amadeliklerinin art r lmas ve sektördeki rekabetin artt r lmas için özel sektör kaynaklar n n harekete geçirilmesidir. EÜAfi a ait toplam kurulu gücü 141 MW olan Tercan, Kuzgun, Mercan, kizdere, Ç ld r, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik Santrallar ile Denizli Jeotermal Santral ve Engil Gaz Türbinleri Santrallar olmak üzere 9 santral özellefltirilmifl ve tarihinde imzalanan sözleflme ile özel sektöre devredilmifltir. We are the Locomotive Power of Turkey's Sustainable Development Turkey is in an effort to realize her development targets, increase social prosperity and carry industry sector to a level that it can competes in international arena. This case has brought about rapid increase in demand for energy for many years. It is estimated that this is likely to continue in following years. EÜAfi by the end of 2010, 106 hydroelectric plant posseses MW installed capacity, 19 thermal power plants possesses MW installed capacity, has 24,200 MW installed capacity in total. This is equal to %54.3 installed capacity of Turkey and we are providing %45 of electricity generation of Turkey. By the end of 2010, 210 billion kwh electricity was generated in Turkey and EÜAfi has generated 95 billion kwh of this amount. Within this context, since our company is the biggest in electric energy generation sector and provides %45 amount of total electricity that is generated in our country, it would not be wrong to say that our company is one of the vital corporation to develop our country and improve and enhance quality of life of our people. Full Text: EÜAfi General Manager and Chairman EÜAfi a ait toplam kurulu gücü 141 MW olan 50 adet küçük hidrolik santral n özellefltirme ihaleleri gerçeklefltirilmifl olup 19 gruptan, grupta bulunan toplam 13 küçük hidrolik santralin devri gerçeklefltirilmifl olup di er gruplar n devir ifllemleri devam etmektedir. Yine EÜAfi a ait 27 adedi hidrolik ve 18 adedi termik olmak üzere 45 santralin ( MW) özellefltirme çal flmalar 2009 y l nda Özellefltirme daresi Baflkanl nca bafllat lm fl olup tamamlama ile ilgili belli bir tarih bulunmamakta, ancak 2013 y l sonuna kadar tamamlanabilece i düflünülmektedir. Öncelikli olarak 1120 MW kurulu gücündeki Hamitabat Do algaz Kombine Çevrim Santrali 27 Ekim 2010 tarihinde Özellefltirme Program na al nm fl olup yak n gelecekte ihale ilan na ç k lmas beklenmektedir. Üretim özellefltirmeleri tamamland nda, EÜAfi n elinde toplam kurulu gücü MW olan hidrolik üretim tesisi kalacakt r. Ayr ca DS taraf ndan yap m devam edilen santrallar ile Yap- fllet-devret santrallar n n da devri ile bu miktar yükselebilir gözükmektedir. 15 interview reportaj