Serbest ticaret satrancı

Transkript

1 Serbest ticaret satrancı Türkiye nin sadece AB nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı ülkelerle anlaşma yapabilmesi Türk dış ticaretini olumsuz etkiliyor. AB ile STA yapan bazı ülkeler Türkiye ile imzalamaya ayak diretiyor. Uzmanlara göre AB nin imzaladığı STA anlaşmalarına Türkiye de dahil edilmeli. NALAN SÖYLEMEZ Avrupa Birliği nin ABD, Japonya ve Hindistan gibi dünya devleriyle devam eden Serbest Ticaret Anlaşması (STA) görüşmeleri sürerken, Türk iş dünyası da müzakere masasında olmak istiyor. Çünkü, AB nin yaptığı STA lar Türkiye nin Gümrük Birliği ile sağladığı ticaret avantajlarını diğer ülkelere de sağlarken, Türkiye pazarını tek taraflı STA yapılan ülke mallarına açık hale getiriyor. Türkiye nin bu ülkelerden ithal ettiği ürünlere tek taraflı indirilmiş gümrük vergisi oranlarını uygulamasına yol açıyor. Ancak bu ülkelere ihraç ettiğimiz mallarımızdan yüksek gümrük vergileri alınmaya devam edilebiliyor. Bunun da nedeni, Gümrük Birliği gereği, Türkiye üçüncü ülkeler ile istediği ticari anlaşmaları yapamayıp sadece AB nin STA imzaladığı ülkelerle anlaşma yapabilmesi. Oysa Avrupa Birliği ile STA imzalayan ülkelerin Türkiye ile de anlaşma imzalama zorunluluğu yok. Nitekim Meksika, AB ile imzaladığı STA yı Türkiye ile imzalama konusunda ayak diretiyor. Güney Afrika ve Cezayir de

2 benzer durumda olunca, bu üç ülke ile ticaret dengesi Türkiye aleyhine ilerliyor. 4 YIL İÇİNDE ANLAŞMA AB ve ABD arasında müzakereleri başlayan Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması nın 4 yıl içinde sonuçlanması bekleniyor. AB, Japonya ile de STA için görüşüyor. Bu ticaret anlaşmaları, Gümrük Birliği nin üzerinden 18 yıl geçmesine rağmen birliğe henüz tam üye olamayan Türkiye için son derece kritik. İş dünyası şimdi de dünya devleri arasında süren pazarlık masasında yer alamamaktan endişeli. Çünkü, AB nin üçüncü ülkelerle imzaladığı STA lara Türkiye nin otomatik olarak taraf olamaması, Türkiye nin yalnızca AB nin STA imzaladığı ülkelerle STA lar yapmak zorunda olması önemli bir sorun. İş dünyasında, Gümrük Birliği revize edilsin, vize kaldırılsın, ürünlere konulan kota kaldırılsın, üçüncü ülkelerle STA yapılırken Türkiye de taraftır ibaresi konulsun ya da Gümrük Birliği nden çıkalım, AB ile de Serbest Ticaret Anlaşması yapalım şeklinde görüşler ifade edilmeye başlandı. KARAR MASASINDA OTURMUYORUZ AB Uzmanı Dr. Can Baydarol, ABD ile AB arasındaki STA nın neden yapıldığı doğru analiz edilmeli dedi. Baydarol, ABD ile AB, dünyanın en büyük serbest dolaşım alanını oluşturuyor. Bu yapılan acaba Dünya Ticaret Örgütü ne (DTÖ) alternatif midir? Bu kapsamda da Türkiye nin durumunu tartışmalı. Çünkü Türkiye nin durumu kendine özgü, şahsına münhasır diye konuştu. Baydarol, Türkiye nin sanılanın aksine aslında Gümrük Birliği ne girmediğini belirterek, şunları söyledi: Bütün sorunlar da buradan doğuyor. Ortada bir Gümrük Birliği ilişkisi var, ancak Avrupa nın karar masasında oturmuyoruz. Hukuk sisteminin bir parçası değiliz. Anlaşmalar Türkiye ye yansımıyor. Ülke olarak düşüncemiz, çıkarımızın ne olup olmadığı sorulmuyor. Bu nedenle de STA lar haksız rekabet ortaya çıkarıyor.

3 İTO Dış Ticaret Şubesi Mevzuat Servisi Uzman Yardımcısı Osman Bozkurt, Türkiye ve AB nin imzaladığı STA ların dış ticarete etkileri ile ilgili bir rapor hazırladı. Serbest Ticaret Anlaşması nedir? İki ya da daha fazla ülke arasında, ticareti etkileyen tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak, taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan anlaşmadır. Bununla beraber taraf ülkelerin üçüncü ülkeler ile ticaretlerinde mevcut ulusal düzenlemelerini sürdürmesine izin verir. AB ve ABD ittifakı Türkiye yi nasıl etkiler? Dr. Can Baydarol un bu soruya yanıtı şöyle: Amerikan ürünleri GB den dolayı Türkiye ye otomatik olarak gelir. Ama Türk ürünleri Amerika ya gidemez. ABD deki gümrük vergisine takılır. Buradan da şöyle bir sonuç çıkıyor: ABD ile iç güvenlik söz konusu olduğunda stratejik müttefik ama ekonomik çıkar olduğunda böyle bir ortaklık yok. Türkiye nin kendine özgü olma durumu GB ye bağlı olarak çıkıyor. Türkiye nin GB den çıkması bence söz konusu değildir. GB den vazgeçtik denildiği anda, Türkiye nin tam üyeliği bir anlamda garanti altına alınmış gibi görünse de Ankara Anlaşması ndan vazgeçmek anlamı çıkar. Biz ikili anlaşmalar olarak yapıyoruz. Otomatik olmuyor. AB, Git bu anlaşmaları sen de yap diyor. Ancak o ülkeler kendi çıkarlarından dolayı Türkiye ile anlaşmaya yanaşmıyor. Çelişki de burada başlıyor. STA lar ihracatçıya neler sağlayacak? * Başta çevre ve komşu ülkeler olmak üzere, hedef pazarlara giriş imkanı artacak. * Batı Avrupa pazarlarına olan bağımlılık azalacak. * Üçüncü ülke pazarlarında, AB ülkelerinin müteşebbisleri öncelikli olmak üzere, rakipleri ile eşit şartlara sahip olacak. * Tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılması ile ihracat ürün bazında çeşitlendirilecek, miktar bazında artırılacak.

4 * Tanınan tercihler sayesinde STA ülkeleri ara malı ve nihai mamulleri ülkemizden tedarik edebilecek. * Dışa açık rekabetçi bir altyapının tesisi ile uluslararası rekabet gücü artacak. * İç pazarda yaşanabilecek durgunluğun ekonomi üzerindeki etkileri azalacak. * Mal ticaretinin yanı sıra hizmet ticaretinde de pazara giriş imkânı sağlanacak. * Sanayiciye ucuz girdi temin edilecek. * Türkiye nin tercihli ticaret imkânlarından yararlanmak isteyen doğrudan yabancı sermayeli yatırımlar artacak. Olası serbest ticaretin küresel sonuçları İTO Dış Ticaret Şubesi nin hazırladığı rapora göre bu anlaşmadan sonra ortaya çıkacak sonuçlar şöyle: * Anlaşma sayesinde 71 trilyon dolar olan dünya gayri safi yurtiçi hasılasına 926 milyar dolar eklenecek. * Anlaşmanın sadece İngiliz ekonomisine katkısı dahi 245 milyar dolar olacak. * Anlaşma dışında kalan Rusya nın kaybı 45 milyar dolar olacak. * Güney Kore 9.1 milyar dolar kazanacak. * AB nin gerçekleştirmeyi planladığı STA lar, ülkemiz ihracatında önemli bir yer tutan Almanya, İtalya, İspanya ve Fransa gibi AB ülkelerine dış ticaretimiz açısından (STA lar ile daha düşük vergi ile satın alma, kota gibi engellerin kalkması nedeniyle) olumsuz bir tablo çiziyor. * Türkiye nin Rusya, Japonya, ABD gibi ülkelerle ticaret

5 anlaşmaları yapması ve buna göre bir dış ticaret stratejisi izlemesi gerektiği belirtiliyor. * AB nin diğer ülkelerle dış ticaret anlamında elde ettiği birçok avantaj nedeniyle, ilk etapta bu anlaşmalara ülkemizi de dahil etmesi için girişimler yapılmalı. * Anlaşmalara ülkemizin dahil edilmemesi durumunda, bir süredir ülke gündeminde yer alan millileştirme, yerli üretim kavramlarına odaklanmalı. * Yerli otomobil, milli gemi, milli tank, milli uçak gibi hedeflerle, sanayi sektöründe ihracat ile varlıklarını sürdürmeye çalışan birçok işletmeye de yeni bir ticaret kapısı açılacak. * İttifakın uzun vadede Türkiye nin milli gelirinde yüzde 2.5 lik kayba neden olacağı tahmin ediliyor. Bu da 20 milyar dolar demek. Saygılarımızla,Best Regards Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır. Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir. Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. EVRİM YAZILIM VE DANIŞMANLIK