MEVZUATTAKİ GELİŞMELER

Transkript

1 MEVZUATTAKİ GELİŞMELER 21

2 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI : B.07.1.GİB /GVK-89/ /4476 KONU : İndirim konusu yapılacak eğitim ve sağlık harcamalarının %10 unun tespiti hk.. Bakırköy/İSTANBUL İLGİ :../03/2008 tarihli e-posta dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde Vergi Dairesi Müdürlüğünün vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuzu, 2007 yılı yıllık gelir vergisi beyannamenizde brüt gelirinizin _YTL., vergi matrahınızın YTL., eğitim ve sağlık harcamalarınızın YTL. olduğunu, beyannameniz üzerinde brüt gelirinizin %10 u olan _YTL yi indirim konusu yapmak istediğinizi ancak vergi dairenizce vergi matrahınızın %10 u olan _YTL. nin indirim konusu yapılabileceğinin bildirildiği belirtilerek, eğitim ve sağlık harcamalarınızın ne kadarını indirim konusu yapabileceğinizi sormaktasınız. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89. maddesinde, Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir: 2. Beyan edilen gelirin % 10'unu aşmaması, Türkiye'de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları... hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, madde de geçen beyan edilen gelir ifadesinden, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları toplamından önceki tutarın (yıllık gelir vergisi beyannamesinin 26 numaralı sütunu olan kar sütununun) anlaşılması ve indirim konusu yapılacak eğitim ve sağlık harcamaları tutarının da bu tutarın %10 unu aşmayacak şekilde dikkate alınması gerekmektedir. Ayrıca, söz konusu %10 sınırının tespitinde asgarî ücretin yıllık tutarını aşmamak şartı aranılmamaktadır. Bilgi edinilmesini rica ederim. 22

3 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI : B.07.1.GİB /GVK-Mük.80/ 14804/4222 KONU : Ölünceye kadar bakma vaadiyle iktisap edilen gayrimenkulün satışı hakkında... Tarabya/İSTANBUL İLGİ : Tarihsiz dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde, 1987 yılından itibaren babanıza ait olan gayrimenkulü, babanızla aranızda düzenlediğiniz Ölene Kadar Bakma Vaadi Sözleşmesiyle tarihinde iktisap ettiğinizi, söz konusu gayrimenkulü zorunluluk dolayısıyla satmak istediğinizi belirterek, gayrimenkul satışından doğan kazançların değer artış kazancı olarak vergilendirilip vergilendirilmeyeceği hususu sorulmakta olup konuya ilişkin görüşümüz aşağıdaki gibidir: 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun l inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun i- vazsız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu, aynı Kanunun 2 nci maddesinin (d) fıkrasında ivazsız intikal tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade ettiği, 5 inci maddesinde de veraset ve intikal vergisi mükellefinin veraset yoluyla veya ivazsız bir tarzda mal iktisap eden şahıs olacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükümlere göre, malların veraset yoluyla veya her ne şekilde olursa olsun karşılıksız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabi olup, verginin mükellefi veraset yoluyla veya karşılıksız olarak mal iktisap eden kişilerdir. Diğer taraftan, 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 511 inci maddesinde, taraflardan birinin diğerine ölünceye kadar bakma ve onu görüp gözetmek şartıyla bir mamelek yahut bazı mallar temlikini gerektiren aktin kaydı hayat ile bakma akdi olduğu hükme bağlanmıştır. Bu madde hükmüne göre öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesi karşılığında yapılan hibeler ivazlı intikal olup, veraset ve intikal vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. 23

4 Ancak, Medeni Kanunun 364 üncü maddesinde de "Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır." hükmüne yer verilmiştir. Bu nedenle, bakıp gözetmek akdi babanızla aranızda yapılmış olup. Medeni Kanunun yukarıda belirtilen 364 üncü maddesi hükmüne göre babanıza bakma yükümlülüğünüz bulunmaktadır. Bu açıklamalar çerçevesinde, babanızın sahibi bulunduğu gayrimenkulü ölünceye kadar bakma akdi ile tarafınıza devretmesi Borçlar Kanunu'nun 811 inci madde kapsamında değerlendirilemeyeceğinden ivazsız bir intikal olarak nitelendirilmekte, söz konusu kazançların veraset ve intikal vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Öte yandan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun Değer artışı kazançları başlıklı Mükerrer 80. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde yer alan ; İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70. maddesinin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak (5615 sayılı kanunun 5 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere ) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.) ın değer artış kazancı olduğu hükme bağlanmıştır. Bu hüküm ve açıklamalara göre babanızla aranızda düzenlenen 25/09/2007 tarihli Ölene Kadar Bakma Vaadi Sözleşmesi ile ivazsız olarak iktisap ettiğiniz gayrimenkulün satışından elde edilen kazancın değer artış kazancı olarak vergilendirilmemesi gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 24

5 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI KONU : B.07.1.GİB /GVK /4417 : Sermaye şirketi ortağının basit usulden yararlanıp yararlanmayacağı hk... Kadıköy-İSATANBUL İLGİ :../02/2008 tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde, iki farklı Ltd.Şti ne ortak olduğunuz ve menkul sermaye iradı geliri, kira gelirleriniz için Vergi Dairesi Müdürlüğü. vergi numaralı mükellefi olduğunuz ve ticari plakalı minibüs alacağınızdan dolayı, bu minibüs işletmeciliği faaliyetinizden dolayı basit usul ticari kazançtan faydalanıp, faydalanmayacağı hususu sorulmaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti başlıklı 46. maddesinde; 47. ve 48.maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur. Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında 47. maddede yazılı yıllık kira bedeli ve 48. maddede yazılı iş hacmi ölçüleri toplu olarak, diğer şartlar ortakların her biri için ayrı ayrı aranır. Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunur. Adi ortaklık halinde çalışanlardan aynı zamanda diğer şahsi bir işle de iştigal edenlerin gerçek veya basit usulden hangisine göre vergilendirileceği, 47 nci maddenin 2 numaralı bendi ile 48.maddede yer alan ölçülerden şahsi işine ait olanlara, ortaklıklardan hissesine düşen miktarların eklenmesi suretiyle tespit olunur. Şahsi işin mevcut olmaması halinde, muhtelif ortaklıklardaki hisselerin toplanması ile yetinilir. Herhangi bir şekilde gerçek usulde vergilendirilecek olanlar ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler, bir daha hiçbir şekilde basit usule dönemezler. Bu kişilerin aynı türden iş yapan eş ve çocukları da bu faaliyetleri nedeniyle basit usulden yararlanamazlar. hükümleri yer almıştır. 25

6 Aynı Kanunun 47. maddesinde yer alan basit usule tabi olmanın genel şartları 3 bent halinde sayılmış olup, 48.maddesinde ise basit usule tabi olmanın özel şartları olarak yıllık alım-satım ve gayrisafi iş hasılatı hadlerine ilişkin hükümler yer almaktadır. Bu hükümlere göre, Gelir Vergisi Kanununda yer alan basit usule tabi olmanın genel şartları ile 48. maddede yer alan özel şartları haiz olmanız halinde basit usulden yararlanmanız olanaklı bulunduğu gibi sermaye şirketine (dilekçenizde limited şirket ortağı olduğunuz belirtilmektedir) ortak olmak suretiyle kar payı elde etmeniz halinde elde edeceğiniz menkul sermaye iradı ile gayri menkul sermaye iradının basit usulde ticari kazanç olarak vergilendirilmenize engel teşkil etmeyeceği hususu ise açıktır. Bilgilerinize rica ederim. 26

7 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI : B.07.1.GİB.4.34.l6.01/GVK-94/6-b-14929/5813 KONU : Geçmiş yıllara ait karın ortaklara dağıtımı hakkında Pendik İstanbul İLGİ : tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde 1999, 2000, 2001 ve 2002 takvim yıllarında Serbest Bölgesinde elde edilen 3218 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilen kazancınızı 2008 takvim yılı içerisinde dağıtmayı düşündüğünüzü belirterek ödenecek kar payları üzerinden yapılacak gelir vergisi tevkifat uygulaması ile kar paylarını elde edecek olan ortaklarınız tarafından beyan edilmesine ilişkin Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. Gelir Vergisi Kanununa 4842 sayılı Kanunun 17. maddesi ile eklenen geçici 62. maddesinde; 1. Kurumlar vergisi mükelleflerinin; a) veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde ettikleri kazançlarının, b) (a) bendi kapsamı dışında kalan ve veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlarının, c) Geçici 61 inci madde kapsamında tevkifata tâbi tutulmuş kazançlarının, Dağıtımı halinde 94. madde uyarınca tevkifat yapılmaz. 2. Gerçek kişilerce (1) numaralı fıkranın (a) bendi kapsamında elde e- dilen kâr payları gelir vergisinden müstesnadır. 3. Gerçek kişilerce (1) numaralı fıkranın (b) ve (c) bendi kapsamında elde edilen kâr paylarının net tutarına elde edilen kâr payının 1/9'u eklendikten sonra, bulunan tutarın yarısı vergiye tâbi gelir olarak dikkate alınır. Bu gelirler ile ilgili olarak yıllık beyanname verilmesi halinde, beyannameye intikal ettirilen tutarın 1/5'i beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. 27

8 4. Kurumlar vergisi mükelleflerinin doğrudan veya iştirakleri aracılığıyla, bu maddenin (1) numaralı fıkrasında belirtilen nitelikte kâr payı elde etmeleri halinde, bu kâr paylarının dağıtımı ve kâr payı elde eden gerçek kişilerce bu kâr paylarının beyanı ile ilgili olarak (1), (2) ve (3) numaralı fıkra hükümleri uygulanır. 5. Bu madde kapsamındaki kâr payları için 22 nci madde hükümleri uygulanmaz. hükmü yer almaktadır. Ayrıca 1999, 2000, 2001 ve 2002 yıllarında 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu nun 6.maddesiyle (5084 sayılı Kanunun 8. maddesi ile değiştirilmeden önceki haliyle tarihinden önceki dönemlere ilişkin hüküm ifade etmek üzere) serbest bölgelerin gümrük hattı dışında sayılacağı, bu bölgelerde vergi, resim, harç, gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri uygulanmayacağı belirtilmiş, Türkiye deki tam ve dar mükellef gerçek ve tüzel kişilerin serbest bölgelerdeki faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazanç ve iratların, Türkiye nin diğer yerlerine getirildiğinin kambiyo mevzuatına göre tevsiki halinde de gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla 1999, 2000, 2001 ve 2002 takvim yıllarında Serbest Bölgesinde elde edilen 3218 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilen kazancınızın 2008 takvim yılı içerisinde ortaklarınıza dağıtılması halinde Gelir Vergisi Kanunu nun 94/6-b-i ve Geçici 62. maddesi uyarınca tevkifata tabi tutulması gerekmemektedir. Ancak 2003 ve takip eden yıllara ilişkin anılan istisna kazançların dağıtımında 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 15, 30 ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 94 maddesi uyarınca nakden veya hesaben yapılacak ödemelerin tevkifata tabi tutulacağı hususu ise tabiidir. Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu nun 85. maddesinin birinci fıkrasında mükelleflerin, Kanunun ikinci maddesinde yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içersinde elde ettikleri kazanç ve iratlar için bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça beyanname verecekleri, 86. maddesinin 1/c bendinde vergiye tabi gelirler toplamının (maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç) 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması koşuluyla (2008 yılı gelirleri için tespit edilen tutar YTL.) Türkiye de tevkifata tabi tutulmuş olan birden fazla işverenden elde edilen ücretler menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları için beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği belirtilmiştir. Bilindiği üzere istisna olan serbest bölge kazançları daha önce kurum bünyesinde tevkif suretiyle vergilendirildikleri için kar paylarını elde eden tam mükellef gerçek kişiler için yukarıdaki hükümler uygulanmalıdır. Bu hüküm ve açıklamalara göre, ortaklar tarafından elde edilecek söz konusu kar payı tutarına 1/9'u eklendikten sonra, bulunan miktarın yarısı vergiye tâbi gelir olarak dikkate alınmak üzere 2008 yılı için tespit edilen YTL yi aşması halinde beyana tabi tutulması ile beyannameyle beyan edilen kar payının 1/5'ininde beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 28

9 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI : B.07.1.GİB /GVK-Mük 80/ KONU : Nev i değişikliği halinde şirket ortaklarının edinecekleri hisse senetlerinin iktisap tarihinin tespiti ile iktisap tarihinden itibaren iki yıl geçtikten sonra hisse senetlerinin elden çıkarılması halinde değer artış kazancı olarak vergilendirilip vergilendirilmeyeceği hk. Şişli/İSTANBUL İLGİ : a)../01/2008 tarihli dilekçeniz. b)../03/2008 tarihli dilekçeniz. İlgi de kayıtlı dilekçelerinizde, şirketinizin Vergi Dairesi Müdürlüğü nün vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, limited şirket statüsüne sahip olan şirketinizin nev i değişikliği yaparak anonim şirkete dönüştüğünü, limited şirkete 11/04/2003 tarihinde ortak olan iki ortağınıza anonim şirkete dönüşmeniz sırasında anonim şirket hisselerinden pay verildiğini belirterek, söz konusu iki ortağınızın (hissedarınızın) sahip oldukları hisse senetlerinin iktisap tarihinin hangi tarih olduğunu ve bahsedilen ortaklarınızın (hissedarlarınızın) iktisap tarihinden iki yıl sonra hisse senetlerini elden çıkarmaları durumunda elde edecekleri kazancın değer artışı kazancı kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda görüşümüzü sormaktasınız sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun Devir, Bölünme, Hisse Değişimi başlıklı 19.maddesinde; 1) Bu Kanunun uygulanmasında aşağıdaki şartlar dahilinde gerçekleşen birleşmeler devir hükmündedir: a) Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanunî veya iş merkezlerinin Türkiye'de bulunması. b) Münfesih kurumun devir tarihindeki bilânço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilânçosuna geçirilmesi. (2) Kurumların yukarıdaki şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmündedir. 29

10 ... hükmü yer almaktadır. Anılan Kanun ile ilgili olarak yayımlanan 1 No lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği nin Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi başlıklı 19.bölümünde; Devir ve bölünmelerde elde edilen hisselerin iktisap tarihi Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20. maddeleri kapsamında gerçekleştirilen devir ve bölünme (kısmi bölünme dahil) hallerinde, devir olan veya bölünen şirketin ortaklarına verilen hisselerin iktisap tarihi olarak, bu yeni hisselerin verilmesine neden olan devirolan veya bölünen şirketin hisselerinin iktisap edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir. açıklamaları yer almaktadır. Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununa 5281 sayılı Kanunun 30. maddesiyle eklenen ve 01/01/2006 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 67. maddede, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması süresince elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiş olup, anılan maddenin 10.bendinde; bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından veya elde tutulma sürecinde elde edilen gelirler için bu maddenin uygulanmayacağı, söz konusu gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihi itibariyle geçerli olan hükümlerin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanunun Değer artışı kazancı başlıklı Mükerrer 80. maddesinde; Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır. 1. (4842 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile 2003 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere değişen bent. Yürürlük ; ) İvazsız olarak iktisap edilenler, Türkiye'de kurulu menkul kıymet borsalarında işlem gören ve üç aydan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri ile tam mükellef kurumlara ait olan ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ( üç aylık süreyi bir yıla kadar çıkartmaya veya tekrar kanuni süreye kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir)... Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder... hükmü yer almaktadır. Bu hüküm ve açıklamalara göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu açısından şirketlerde nev i değişikliği devir hükmünde olup, limited şirketinizin Kurumlar Vergisi Kanunu nun 19. ve 20.maddeleri kapsamında anonim şirkete dönüşmesi halinde, limited şirket ortağı olan iki ortağa verilen anonim şirkete ait hisse senetlerinin ilk iktisap tarihi olarak söz konusu iki ortağın nev i değiştiren limited şirketin sermayesine iştirak ettikleri tarihin (11/04/2003) dikkate alınması gerekmektedir. 30

11 Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu nun mükerrer 80.maddesi gereğince ivazsız olarak iktisap edilenler, Türkiye'de kurulu menkul kıymet borsalarında işlem gören ve üç aydan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri ile tam mükellef kurumlara ait olan ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artışı kazancı olarak vergilendirilecek olup, söz konusu hisse senetlerinin iktisap tarihi olan 11/04/2003 ten itibaren bir yıldan fazla süreyle elde tutulması nedeniyle elden çıkarılması halinde değer artışı kazancı oluşmayacaktır. Bilgi edinilmesini rica ederim 31

12 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI KONU İLGİ : B.07.1.GİB /GVK-89-1/14894/05187 : Sosyal güvenlik destek primi ödemelerinin gayrimenkul sermaye iradı gelirinin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hakkında : tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde, müvekkilinizin gayrimenkul sermaye iradından dolayı gelir vergisi mükellefi olduğu, aynı zamanda bir anonim şirketin yönetim kurulunda üye olduğu, Sosyal Sigortalar Kurumu ndan emekli olduğu ve yaşlılık aylığı aldığı, müvekkilinize 02/08/2003 tarih ve 4956 sayılı yasa ile eklenen 1479 sayılı yasanın Ek 20. maddesi uyarınca 12. gelir basamağının %10 u oranında sosyal güvenlik destekleme primi ödemesinin öngörüldüğü ve müvekkilinizin 2007 yılında geçmiş döneme ait birikmiş primleri ödediği, takip eden ay primlerini de süreleri içerisinde zamanı geldikçe ödemeye devam ettiği belirtilerek, söz konusu primlerin, müvekkilinizin gayrimenkul sermaye iradı gelirinin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususu sorulmaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 70.maddesinde; Maddede yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiş ve gayrimenkul sermaye iratları maddeler halinde sıralanmıştır. Diğer taraftan 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu nun 24. maddesinde sigortalı sayılacaklar belirlenmiş, (g) bendinde Anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi olan ortakları... hükmüne yer verilmiştir. Anılan Kanunun 26.maddesinin birinci fıkrasında ise,...bu Kanuna göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç 3 ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Üç ay içinde kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalılar kurumca re sen kayıt ve tescil edilir hükmü yer almıştır. Aynı Kanunun 49.maddesinin üçüncü fıkrasında Bu kesenek ve primlerin tümü, yıl içinde ödenmek kaydıyla vergi uygulamasında gider olarak gösterilebilir. denilmektedir. 32

13 Öte yandan, 4956 sayılı Kanunun 44.maddesiyle, 1479 sayılı Kanunun ek 20.maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aşağıdaki fıkra üçüncü fıkra olarak maddeye eklenmiştir. Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar çalışmaya başladıkları ayı takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil bu Kanunun 50.maddesine göre belirlenen 12.gelir basamağının % 10 u oranında sosyal güvenlik destek primi öderler. Sosyal güvenlik destek primi ö- demesi gerekenlerden bu Kanunun yayım tarihinden önce aylık bağlananlar Kanunun yayımını, daha sonra tekrar gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ise mükellefiyetin başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlar ile Kurumca tespit edilemeyenlerden sosyal güvenlik destek primi, 53.maddeye göre hesaplanarak tahsil edilir... hükmü yer almıştır. Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu nun 89.maddesinde; (5228 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle başlığı ile birlikte değişen madde. Yürürlük; ) Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir: 1. Beyan edilen gelirin % 10 unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için, beyan edilen gelirin % 5 ini) ve asgarî ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları (sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye de kâin ve merkezi Türkiye de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilmiş olması, prim ve katkı tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması ve ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında ayrıca indirilmemiş bulunması şartıyla, eşlerin veya çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunlara ait prim ve katkı payları kendi gelirlerinden indirilir) hükmü yer almıştır. Konuyla ilgili olarak, 110 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu kapsamına giren ticaret erbabı ile serbest meslek erbabının ödedikleri Bağ-Kur primlerini anılan tebliğde belirtilen esaslar dahilinde ticari veya mesleki kazançları dolayısıyla verecekleri yıllık beyannamede gösterdikleri gelirden indirebilecekleri açıklanmış bulunmaktadır. Bu hüküm ve açıklamalara göre, müvekkiliniz tarafından 1479 sayılı kanun kapsamında ödenen sosyal güvenlik destek primlerinin, gayrimenkul sermaye iradı gelirinin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 33

14 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü Tarih : Sayı : B.07.1.GİB /GVK-40/ /4673 Konu : İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi gereği, Şirket çalışanının mukimi olduğu ülkenin sosyal güvenlik kuruluşuna ödenen ve Şirkete fatura edilen sigorta primlerinin, doğrudan gider kaydedilip kaydedilemeyeceği ile ücretlinin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı.. Şişli/İSTANBUL İlgi : Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı na verilen../12/2007 tarihli dilekçeniz. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı na hitaben yazılan ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gerekli değerlendirmenin temini için Başkanlığımıza intikal ettirilen ilgide kayıtlı dilekçenizle, Şirketinizin çok uluslu bir firmanın üyesi bulunduğu ve zaman zaman diğer ülkelerde mukim üye şirketlerden Şirketinize çalışmak üzere personel tayin edildiği, Türkiye ile arasında İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunan ülkelerden Şirketinize belirli süre ile çalışmak üzere tayin edilen personelin genellikle mukimi olduğu ülkenin sosyal güvenlik sistemine sigorta primlerini ödemeye devam ettiği ve söz konusu prim tutarlarının Şirketinize fatura edildiği, anılan personelin tüm ücret ödemelerinin Şirketiniz tarafından yapıldığı ve bahse konu ödemelere ilişkin bordro düzenlenerek vergisel yükümlülüklerin de Şirketinizce yerine getirildiği belirtilerek, çalışanın mukimi olduğu ve Türkiye ile arasında İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunan ülkenin sosyal güvenlik sistemine ödenen ve Şirketinize fatura edilen sigorta primlerinin; sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 40/2 nci maddesi ve İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümleri uyarınca SSK işveren payı tutarının doğrudan gider kaydedilip kaydedilemeyeceği, - İlgili personelin bordrosunda gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususlarında görüş bildirilmesi talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun Safi kurum kazancı başlıklı 6 ncı maddesinde; Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safî kurum 34

15 kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu nun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır. hükmü yer almaktadır. Safî kurum kazancının tespiti için atıf yapılan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 37 nci maddesinde, ticari kazancın tarifi yapılmış ve müteakiben safi kazancın tespit edilmesi için indirilebilecek giderlere Kanun un 40 ıncı maddesinin bentlerinde yer verilmiş olup, anılan 40 ıncı maddenin ikinci bendi gereğince; Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (Bu primlerin ve aidatın istirdat edilmemek üzere Türkiye'- de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla), 27'nci maddede yazılı giyim giderleri safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Gelir Vergisi Kanunu nun 40 ıncı maddesinin iki (2) numaralı bendinde belirtilen sigorta primleri ve emekli aidatları, esas olarak kanuni zorunluluk nedeni ile yapılan ve gider olarak kabul edilen ödemelerdir. Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu nun 61 inci maddesinde ücret ; İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir şeklinde tanımlanmış, müteakiben de; ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olmasının veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Gelir Vergisi Kanunu nun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının, 4697 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değiştirilen ve 07/10/2001 tarihinde yürürlüğe giren 2 nci bendi hükmüne göre de; Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Söz konusu maddeye göre indirilecek aidat ve primler, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu na göre ödenen aidat ve primler olup, ayrıca Sosyal Sigortalar Kanunu nun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara ödenen aidatlar da yine aynı kapsamdadır. Sosyal Sigortalar Kurumu na ödenen aidat ve primlerin Gelir Vergisi Kanunu nun 63 üncü maddesinin 2 nci bendi uyarınca ücretin gayri safi tutarından indirilecek kısmı, sadece işçi paylarını kapsamaktadır. Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde, Şirketinizde çalışan ve diğer ülke mukimi olduğu ifade edilen personelin mukimi olduğu ülke ile Türkiye arasında yapılan İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümleri gereğince, personelin mukimi olduğu ülkenin sosyal güvenlik kuruluşuna ödenen ve Şirketinize fatura edilen sigorta primlerinin, 506 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde prime esas azami ücret üzerinden hesaplanan prim tutarı ile sınırlı olmak üzere, Türkiye de kain si- 35

16 gorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenen sigorta primlerinde olduğu gibi gider kaydedilmesi mümkündür. Ayrıca, ödenmesi yasal zorunluluktan kaynaklanan ve Gelir Vergisi Kanunu nun 63 üncü maddesinin 2 nci bendi kapsamında bulunup, Türkiye ile yapılan İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümleri gereği bahse konu personelin mukimi olduğu ülkenin sosyal güvenlik kuruluşuna ödenen ve Şirketinize fatura edilen sigorta primlerinin, İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde, 506 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak prime esas azami ücret üzerinden hesaplanan prim tutarı ile sınırlı olmak ve ödenmiş olması şartıyla, söz konusu personelin ücretine ilişkin olarak ilgili ayda düzenlenecek olan ücret bordrosunda ücretlinin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınması mümkün olup, ücretin gayri safi tutarından indirilecek kısmın sadece işçi payını kapsadığı, işveren payının ücretle ilişkilendirilmeksizin Gelir Vergisi Kanunu nun 40 ıncı maddesinin 2 nci bendi uyarınca gider olarak dikkate alınması gerektiği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 36

17 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI KONU İLGİ : B.07.1.GİB /GVK-MÜK /4660 : Satış vaadi sözleşmesiyle teslim alınan gayrimenkulün satışında iktisap tarihi olarak hangi tarihin dikkate alınacağı hk.. Bakırköy-İSTANBUL :./03/2008 tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde; Çatalca İlçesi Köyü hudutları dahilinde 1993 ve 1995 yıllarında tarla sahiplerinden Satış Vaadi Sözleşmesi ile hisseler satın aldığınızı, alınan gayrimenkullerin bedelini aynı tarihte peşin olarak ödediğinizi, ancak hissedarlar arasında ihtilaf vuku bulduğundan, tapu tescillerinin, mahkeme kararı sonucuna göre ve tarihlerinde gerçekleşebildiğini belirterek, söz konusu gayrimenkullerinizi satmanız halinde satıştan elde edilen kazancın Gelir Vergisi Kanunu nun Mükerrer 80. maddesi çerçevesinde değer artış kazancı olarak vergilendirilip vergilendirilmeyeceği hususunu sormaktasınız. Bilindiği gibi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun Değer artışı kazançları başlıklı 4783 Sayılı Kanunun 4. maddesiyle, 01/01/2003 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenen Mükerrer 80. maddesinin (6) numaralı bendinde; İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70. maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak (5615 sayılı Kanunla değişik.01/01/2007 den geçerli olmak üzere)beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançların (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.) değer artış kazancı olarak vergiye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, aynı Kanunun Ticari kazançlar başlıklı 37.maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai kazançlardan doğan kazançların, ikinci fıkrasının (4) no.lu bendinde ise, gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden elde edilen kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanunu nun Mükerrer 80. maddesinde geçen elden çıkarma deyimi, bu mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve 37

18 temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade etmektedir. Gelir ve Kurumlar vergisinde vergiyi doğuran olay, gelirin veya kurum kazancının elde edilmesidir. Bir alım-satım muamelesinde gelir, satıcının borcunu ifa ettiği ve dolayısıyla semeni almaya hak kazandığı anda doğmaktadır. Gayrimenkul satışlarında gelir, satıcı tarafından gayrimenkule iktisaden tasarruf etme hakkının alıcıya bırakıldığı (borcunu ifa ettiği) anda elde edilmektedir. Gayrimenkullerde iktisaden tasarruf etme, satışın tapuya tescili ile gerçekleşmektedir. Ancak bazı hallerde, tapuya tescil edilmeden önce de gayrimenkulün tasarruf hakkı alıcıya bırakılabilmektedir. Örnek olarak inşa edilen binanın alıcının kullanımına tahsis edilmesi, arsalarda arsa üzerine alıcı tarafından inşaata başlanılması veya tesisler kurularak arsanın depo, garaj, işyeri ve benzeri şekillerde kullanılması, arsanın tasarruf hakkının fiilen alıcıya bırakıldığını gösterir. Buna göre, gayrimenkul satışlarında satış işleminin tapuya tescil edildiği tarihte gelirin elde edildiği esas olmakla birlikte, tapuya tescilden önce, gayrimenkulün tasarruf hakkının alıcıya bırakılması halinde, gelirin bu tarihte elde edilmiş sayılması gerekmektedir. Bu hüküm ve açıklamalara göre; 1993 ve 1995 yıllarında hisse sahiplerinden satış Vaadi Sözleşmesi düzenlenerek satın aldığınız, tapuya tescilleri ise ve tarihleri arasında yapılan, İstanbul İli Çatalca İlçesi,. hudutlarında bulunan taşınmazın iktisap tarihi olarak, taşınmazın tapuya tescil tarihinin değil, Satış Vaadi Sözleşmesi ile taşınmaz üzerinde tasarruf etme hakkının tarafınıza bırakıldığı ( ) tarihinin kabul edilerek, söz konusu taşınmazları 2008 yılında satmanız halinde elde edeceğiniz kazancın değer artış kazancı olarak vergilendirilmemesi gerekmektedir. Öte yandan, birden fazla taşınmazın aynı kişiye farklı tarihlerde veya farklı kişilere aynı tarihte satılması veya birbirini izleyen yıllarda satılması durumunda, yapılan satışlar devamlı olarak gayrimenkul alım-satım işiyle uğraşıldığına karine teşkil edeceğinden elde edilecek gelirin Gelir Vergisi Kanunu nun 37.maddesi hükümleri gereğince ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekeceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 38

19 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI KONU İlgi : B.07.1.GİB /KVK /5543 : Merkezi Hollanda da bulunan ve hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda işlem gören şirkete iştirak edilmesi işleminde, EURO cinsinden borçlanılıp ödeme yapılması sonucu ortaya çıkan aleyhte kur farkının iştirak hisselerinin maliyetine eklenmeyip, ilgili olduğu dönemde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerektiği.. Kozyatağı/İSTANBUL : a)../08/2007 tarihli dilekçeniz. b) /11/2007 tarihli. sayılı yazımız. İlgide (a) da kayıtlı dilekçenizle; Şirketinizin../02/2007 tarihinde, merkezi Hollanda da bulunan bir firmadan iştirak alımı yaptığı, iştirak edilen şirketin Türk şirketi olduğu ve hisse senetlerinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) nda işlem gördüğü, satın alma bedelinin İMKB deki işlem fiyatı baz alınarak YTL olarak hesaplandığı, işlemin yapıldığı gün kuru ile EURO ya çevrilerek EURO cinsinden borçlanıldığı ve../03/2007 tarihinde de EURO olarak ödeme yapıldığı belirtilerek, iştirak alımında ortaya çıkan aleyhte kur farkının iştirak hisselerinin elde edilme maliyetine mi ekleneceği yoksa dönem giderlerine mi intikal ettirileceği hususundaki görüşümüzün sorulması üzerine, ilgi (b) de kayıtlı yazımızla, konuya ilişkin Başkanlığımız değerlendirmelerinin Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı na iletildiği ve Makamlarından alınacak cevaba göre tarafınıza bilgi verileceği bildirilmiştir. Konu hakkında Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ndan alınan cevabi yazılarında; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safî kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı, Gelir Vergisi Kanunu nun 38 inci maddesinde ise ticari kazancın tespit edilmesi sırasında da Vergi Usul Kanunu nun değerlemeye ait hükümlerine uyulacağı hükme bağlanmıştır. 39

20 Vergi Usul Kanunu nun 258 inci maddesinde, Değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. hükmü yer almaktadır. Anılan Kanunun 279 uncu maddesinde ise, hisse senetleri ile fon portföyünün en az % 51 i Türkiye de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış bedeliyle, 280 inci maddesinde de yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin esas alınacağı, yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kurun Maliye Bakanlığı nca tespit olunacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre, hisse senetleri alış bedeliyle, yabancı para ile olan senetli veya senetsiz borçların ise duruma göre borsa rayici, döviz alış bedeli veya Maliye Bakanlığı nca tespit olunan kurlar ile değerlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, anılan Şirket tarafından söz konusu hisse senetlerinin satın alınmasında Euro cinsinden borçlanılmasına ilişkin olarak, satın alma tarihinden sonra kurdaki değişme sonucu oluşan kur farklarının alış bedeline dahil edilmesi mümkün olmayıp, kurdaki artış sonucu oluşan kur farkının (olumsuz kur farkı) finansman gideri olarak dikkate alınması gerekmektedir. Bu çerçevede, merkezi Hollanda da bulunan ve hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) nda işlem gören şirkete, anılan Şirket tarafından iştirak edilmesi işleminde, Euro cinsinden borçlanılıp ödeme yapılması sonucu ortaya çıkan olumsuz kur farklarının, ilgili olduğu dönemlerde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerektiği tabiidir. denilmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim 40

21 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI KONU : B.07.1.GİB /KVK /5343 : Taşınmaz karşılığı yapılan yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk. İLGİ. İkitelli/İSTANBUL : /12/2007 tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçeniz ve ekinde yer alan sözleşmenin incelenmesinde, Vergi Dairesi Müdürlüğü nün vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuzu, şirketinizin Vergi Dairesi Müdürlüğü mükelleflerinden vergi kimlik numarasında kayıtlı. Mühendislik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile yapmış olduğu Mal Karşılığı Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ne istinaden.. Mh.....Sokak..Büyükçekmece İstanbul adresinde bulunan Projesi dahilinde Haziran 2007 ile Haziran 2008 tarihleri arasında bitirmek üzere 20 blok ve 400 dairenin dış sıva, iç kaba sıva, mantolama, grenli boya işleri, iç sıva üzeri saten boya işleri, iç macunsuz boya ile dairelerin tabanına yapılacak şap işini taşeron olarak üstlendiğinizi, söz konusu inşaat işinin karşılığında yapımı tamamlanan her bloktan bir adet dairenin şirketinize tapu devrinin yapılması suretiyle firmanıza ödeme yapılacağını belirterek, daire karşılığı yapılan hakediş işçilik bedelleri üzerinden vergi kesintisi yapılıp yapılmayacağını sormaktasınız sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun Vergi kesintisi başlıklı 15. maddesinde, (1) Kamu idare ve kuruluşları, iktisadî kamu kuruluşları, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, ziraî kazançlarını bilânço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler; kurumlara avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben yaptıkları aşağıdaki ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben % 15 oranında kesinti yapmak zorundadırlar: a) Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri. (2006/11447 sayılı B.K.K. ile %3. Yürürlük; ) 41

22 (6) Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, kesintiye tâbi kazanç ve iratları ödeyenleri hak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder. (7) Yapılacak vergi kesintisinde kazanç ve iratlar gayrisafî tutarları üzerinden dikkate alınır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde vergi kesintisi, ödenen tutar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır hükümlerine yer verilmiştir. Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 42.maddesinde birden fazla takvim yılına sirayet eden (5035 sayılı Kanunun 48/4-a maddesiyle değişen ibare) (01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere) inşaat (dekopaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinden kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir. Mükellefler bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarım işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterlerin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannameleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın (5228 sayılı Kanunun 59/3-c maddesiyle değişen ibare) Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar vermeye mecburdurlar hükmü yer almıştır. Bir işin Gelir Vergisi Kanunu nun 42.maddesi kapsamına girmesi için; a) Faaliyet konusunun inşaat ve onarım işi olması, b) İnşaat ve onarım işinin birden fazla yıla sirayet etmesi, c) İnşaat ve onarım işinin resmi veya özel taahhütlere bağlı olarak yapılması gerekmektedir sayılı İmar Kanunu nun 5.maddesinde ise, Yapı, karada veya suda daimi ve muvakkat resmi ve hususi yer altı ve yerüstü inşaat ile bunların ilave değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. şeklinde tanımlanmıştır. Ayrıca, İnşaatı genellikle demir, çimento v.s. gibi iptidai maddelerden bir yapı veya bunların mütemmim cüzilerinin imali olarak tanımlamak mümkündür. Öte yandan, söz konusu Mal Karşılığı Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi nin C-İşin Cinsi Ve Kalitesi başlıklı bölümünde, yapılacak bütün işlere malzeme ve işçiliğin dahil olduğu belirtilmiş olup, anılan Sözleşmenin E-Ödeme Şekli bölümünde ise, 1. Gerek sözleşmenin başlığında gerekse B maddesinde sözleşmenin konusunda da ifade edildiği gibi yapılacak işlerin karşılığı daire olarak ve şu şekilde ödenecektir..taraflarca belirlenen dairelerden birinin fiyatı üzerinde bir hak ediş hazırlandığında taşeron bunu işverene fatura eder, işveren de bu hesaba mukabil yine taraflarca belirlenen dairenin tapusunu taşerona devreder, 42

23 hesap kapatılır. Ancak, cari hesap ise daha sonra işveren şirket tarafından kesilecek fatura ile kapatılacaktır. 3.Taşeronun sözleşmede belirtilen kurallara uymadığı, yüklenilen işi belirlenen zamanlarda yapmadığı ve/veya hatalı yaptığı hallerde işveren dilerse taşeronun işine son verebilir. O takdirde taşeronun yaptığı işin bedeli daire fiyatının altında kalabilir. Böyle bir durumda işveren, taşeronun yaptığı işin bedelini bir yıl içinde ve eşit taksitler halinde fatura karşılığında kendisine öder. 4.İş Kanunları, SSK Kanun ve Mevzuatlarına uymamaktan doğacak yasal sorumluluk taşerona aittir. Ancak, bundan dolayı işverene gelebilecek zarar, ziyan ile G.2 maddesine göre SSK na bildirilecek yeterli işçilik miktarının eksik olması halinde doğacak prim farkları kendisinden yasal yollarla veya hak edişinden kesilerek tahsil edilir. açıklamalarına yer verilmiştir. Buna göre, anılan sözleşmenin (C) bölümü uyarınca yapılacak bütün işlere malzeme ve işçiliğin dahil olması,.. İnşaat Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından söz konusu inşaat işiyle ilgili olarak Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. ne düzenlenen faturalarda malzeme ve işçilik bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi ve işin yıllara sirayet etmesi nedenlerinden dolayı şirketiniz ile.. Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. arasında imzalanan Mal Karşılığı Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ne istinaden.. Projesi kapsamında şirketinizce yapılacak olan dış kaba sıva, iç kaba sıva, mantolama, grenli boya işleri, iç sıva üzeri saten boya işleri, iç macunsuz boya ile dairelerin tabanına yapılacak şap işinin binanın tamamlayıcı inşaat ve onarım işleri olarak sayılarak bahsedilen işin Gelir Vergisi Kanunu nun 42. maddesi kapsamında yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, sözleşme uyarınca Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. ne vermiş olduğunuz yıllara sari inşaat ve onarım işi karşılığında düzenleyeceğiniz fatura, Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. ni şirketinize karşı borçlu durumda gösteren bir işlem olduğundan, bu işlemin Kurumlar Vergisi Kanunu nun 15. maddesinin (6) numaralı fıkrası uyarınca hesaben ödeme kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan,.. İnşaat DışTic. Ltd. Şti. tarafından söz konusu inşaat işiyle ilgili olarak..mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. ne düzenlenen faturalar ile Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. nin 2007/10 ve 2007/11. dönem muhtasar beyannamelerinin incelenmesinde,..inşaat DışTic. Ltd. Şti. tarafından ilgili aylarda malzeme ve işçilik olarak toplam ,26._YTL. fatura düzenlendiği, Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. tarafından söz konusu fatura tutarı üzerinden yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında %3 oranında vergi kesintisi yapıldığı ve yapılan vergi kesintilerinin ilgili dönem muhtasar beyannamelerine dahil edilerek beyan edildiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla, söz konusu yıllara sari inşaat ve onarım işi karşılığında a- lacağınız hakediş bedelinin gayrisafi tutarı üzerinden aynı Kanunun 15/1-43

24 (a) bendi uyarınca Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. tarafından (%3) oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Ayrıca, söz konusu yıllara sari inşaat ve onarım işi nedeniyle Mühendislik İnşaat San. Ltd. Şti. tarafından şirketinize nakden ödeme yapılması durumunda da anılan Kanunun 15/1-(a) bendi uyarınca (%3) oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim. 44

25 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü TARİH : SAYI : B.07.1.GİB /KVK /4928 KONU : Enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan olumlu farkın şirketin tasfiye edilmesi ve tasfiyenin sonuçlanması durumunda bu olumlu farkın nasıl vergilendirileceği hk. İLGİ Üsküdar-İSTANBUL :../03/2008 tarihli dilekçeniz. İlgi dilekçenizde, şirketinizin enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan o- lumlu farkların şirketin tasfiyeye edilmesi ve tasfiyenin sonuçlanması durumunda, bu olumlu farkların kurumlar vergisine mi tabi olacağı, yoksa kar dağıtımı olarak dikkate alınıp stopaja mı tabi olacağı hususu sorulmaktadır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının 5 inci bendinde "... Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kar dağıtımı sayılmaz." hükmü yer almaktadır. Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço esasında ticari kazancın tespiti" başlıklı 38 inci maddesinin birinci fıkrasında ise, bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı hükmüne yer verilmiştir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Tasfiye" başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrasında her ne sebeple olursa olsun tasfiye haline girmiş kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye döneminin 45

26 geçerli olacağı, tasfiyenin kurumun tasfiyeye girmesine ilişkin genel kurul kararının tescil edildiği tarihte başlayacağı ve tasfiye kararının tescil edildiği tarihte sona ereceği, başlangıç tarihinden aynı takvim yılı sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim yılı ve sonraki dönem i- çin ilgili takvim yılı başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönemin bağımsız bir tasfiye dönemi sayılacağı hükme bağlanmıştır. Anılan maddenin dördüncü fıkrasında ise tasfiye halindeki kurumların vergi matrahının tasfiye karı olduğu, tasfiye karının da tasfiye döneminin sonundaki servet değeri ile tasfiye döneminin başındaki servet değeri arasındaki olumlu fark olduğu, tasfiye karı hesaplanırken, ortaklara veya kurum sahiplerine tasfiye esnasında avans olarak veya diğer şekillerde yapılan her türlü ödemelerin tasfiye sonundaki servet değerine; mevcut sermayeye ilave olarak ortaklar veya sahipleri tarafından yapılan ödemeler ile tasfiye esnasında elde edilen ve vergiden istisna edilmiş olan kazanç ve iratların tasfiye döneminin başındaki servet değerine ekleneceği; beşinci fıkrasında da tasfiye döneminin başındaki ve sonundaki servet değerinin, kurumun tasfiye dönemi başındaki ve sonundaki bilançosunda görülen öz sermayesi olduğu hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında ise vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından, 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında da tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye'de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan (Karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar payları üzerinden bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tabi tutulanlar hariç olmak üzere vergi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendinde ise tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara, dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç) gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından birinci fıkrada belirtilenler tarafından tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır tarih ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi kesintisi oranları, sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında yazılı kar payları üzerinden %15, sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin ü- çüncü fıkrasında yazılı kar payları üzerinden %15, 46