TÜRK-AFRİKA İŞ KONSEYLERİ ÇATISI ALTINDA KURULMASI PLANLANAN YENİ İŞ KONSEYLERİ İÇİN İLGİ TESPİT ANKET FORMU

Transkript

1 TÜRK-AFRİKA İŞ KONSEYLERİ ÇATISI ALTINDA KURULMASI PLANLANAN YENİ İŞ KONSEYLERİ İÇİN İLGİ TESPİT ANKET FORMU Firma Ünvanı : Temsilci İsim ve Ünvanı : Tel : Faks : Faaliyet Alanı : ANKET SORULARI - İlgili ülkelere göre tabloda cevap veriniz Botsvana Madagaskar Mortiyus Mozambik Namibya Zambiya Mevcut iş bağlantınız var mı? Mevcut iş bağlantınız varsa sektörünü belirtiniz (ticaret, yatırım, turizm, müteahhitlik, sanayi vb ) Hangi sektörlerde işbirliğinin başarılı olacağına inanıyorsunuz? DEİK bünyesinde ilgili ülkeyle kurulması planlanan İş Konseyine üye olmayı düşünür müsünüz? İlgili ülkeye 2012 yılı içinde düzenlenecek bir ticari ziyarete katılmayı düşünür müsünüz? Ziyaret kapsamında düzenlenecek ikili iş görüşmelerine ilgi duyar mısınız? İlgili ülkede düzenlenecek fuarlara, kurulması planlanan İş Konseyi organizasyonunda katılmayı düşünür müsünüz? Bu anket formunun doldurulduktan sonra DEİK e (Özge Karagöz, Tel : ; Faks: ; okaragoz@deik.org.tr ) iletilmesi gerekmektedir.

2 BİLGİ NOTU MADAGASKAR Madagaskar, Güney Hint Okyanusu nda Mozambik in doğusunda yer almakta olup, 587,000km 2 lik alanıyla dünyanın en büyük dördüncü adasıdır. Ülkenin nüfusu 19,6 milyon olup, 2010 yılı resmi olmayan rakamlara göre GSYİH ı 8,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Uranyum, kömür, krom, grafit ve mika ülkedeki en önemli madenlerken, altın, safir, zümrüt en önemli değerli ve yarı değerli taş rezervlerini oluşturmaktadır. Ülkenin en önemli gelir kaynakları; madencilik, turizm, tekstil ve tarımdır. Bu sektörlerin yanı sıra petrol aramacılığı ülke çapında yükseliştedir. Bemolanga dünya üzerinde 16 milyar varil kapasitesi ile en önemli ağır petrol yataklarına sahip şehirlerden birisidir. Geçtiğimiz on yılda, Madagaskar hükümeti ülkeye yapılan yatırımları arttırabilmek ve bir cazibe merkezi haline getirebilmek için yeni bir çok kanun ve yasa çıkartmıştır. Çıkartılan Şirketler ve Yatırım kanunu, özellikle madencilik alanında yatırımcılara destek vererek dünya çapında projeleri ülkeye çekmeye çalışmaktadır. Yeni getirilen düzenlemelerin yanı sıra ülke, yapılacak yatırımlarda yatırımcılara ABD nin The Africa Growth & Opportunity Act (AGOA) sayesinde gümrüksüz ve kotasız ABD pazarına giriş sağlarken Common Market for Eastern and South Africa (COMESA) üyeligi Doğu ve Güney Afrika da serbest ticaret imkanı tanımaktadır. Madagaskar çok gelişmiş bir havaalanı altyapısına sahiptir. Ülkede halka açık 57 tane havaalanı bulunmakta olup bunlardan 3 ü uluslararası niteliktedir. Türkiye ile Madagaskar arasında 27 Temmuz 2005 tarihinde Antananarivo da imzalanmış bir Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması bulunmaktadır. İki ülke ticaret hacmi 2010 yılında 29 milyon dolar seviyesindeyken 2011 yılında 54 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Buğday unu, demir çelik ürünleri, makarna, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, mayalar, izole edilmiş tel ve kablolar, margarin, sabun, kauçuktan dış lastikler, kara taşıtları aksam ve parçaları bu ülkeye ihraç edilen başlıca ürünler arasında yer almaktadır. Kuru baklagiller, kakao, tekstil, deri ve kösele, karanfil ve vanilya bu ülkeden ithal edilen başlıca ürünler arasında yer almaktadır. MORİTYUS Morityus, 1968 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra hızla gelişen ekonomisi gıda işleme (şeker), turizm, tekstil-hazır giyim ve finansal hizmet endüstrisine dayanmakta olup, balıkçılık, bilgi ve iletişim teknolojileri ve konaklama sektörlerinde hızla gelişmektedir. Turizm sektörü ekonomide önemli rol oynarken ülkenin mali hizmetler sistemi de gelişmiş durumdadır. İhracata dayalı üretimin de hedeflendiği İhracat Ürünü İşleme Bölgeleri de ekonominin dinamik büyümesine katkı sağlamaktadır. Ülkenin kişi başına düşen GSYIH nın 2011 yılında $ olarak gerçekleştiği tahmin edilmekte olup, toplam işgücünün %8 i tarım sektöründe istihdam edilmekte ve tarımdan elde edilen gelirler GSYİH nın %4.8 ini oluşturmaktadır. Şeker kamışı ve şeker pancarı başlıca ihraç ürünleridir. Ülke arazilerinin yaklaşık %46 sı ekilebilir alan olup bu alanın %90 ında şeker kamışı yetiştirilmekte, ihracat gelirlerinin %15 i bu üründen elde edilmektedir. Hükümet, Morityus u dünyanın önemli deniz ürünleri merkezi haline getirebilmek için yeni bir plan yürürlüğe koymuştur. Bu planın uygulanması ülkede önemli bir iş potansiyeli yaratacak olup, plan dahilinde yapılacak ekonomik bölge 1.9 milyon km 2 lik bir alana sahip olacak ve yatırımcılara liman kolaylıkları ve çekici bir iş ortamı sağlayacaktır. Tarım sektörünün yanı sıra sanayi sektörü, GSYİH nın %24,6 sını oluşturmakta ve toplam işgücünün %21,4 ü sanayi sektöründe istihdam edilmektedir. Firmaların çoğu ihracat odaklı firmalardır. Üretimin %50 ye yakını tekstil ve hazır giyim üretimidir. Bunu gıda işleme (özellikle şeker üretme), kimyasallar, basın-yayın ve mobilya sektörleri takip etmektedir.

3 Ülke ekonomisinde en önemli hizmet sektörü turizmdir. Morityus un iklimi, sahilleri, mercan kayalıkları turizm açısından çekicilik sağlamaktadır. Hükümet, turizm sektörünü teşvik etmektedir yılında ülkeye gelen toplam turist sayısı kişi olarak gerçekleşmiş ve GSYİH nın yaklaşık %12 sini oluşturmuştur. İmalat sektörü Export Processing Zone nun(epz) kurulması sonucunda özellikle Avrupa, Amerika, Hindistan, Tayvan, Çin, Japonya, Avusturalya ve Güney Afrika Cumhuriyeti nden doğrudan yabancı yatırımlar çekmeye başlamıştır. 800 den fazla imalat şirketi, 500 ü ihracat ağırlıklı olmak üzere geniş bir yelpazede (tekstil ve tekstil ürünleri, aydınlatma mühendisliği ürünleri, plastik, elektronik, mücevher ve saat, oyuncak, minyatür gemi vb.) üretim yapmaktadır. İmalat sektörü Morityus ekonomisinin ana gelir kaynaklarından biri olup ülkeye en çok döviz getiren sektördür. Tekstil sektörü imalat sektörünün büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Son otuz yıl içerisinde sektör hızla gelişmiş ve eğitimli iş gücü ve etkin işletme politikaları uygulayarak yatırımcıları ülkeye çekmeyi başarmıştır. Boss ve Ralph Lauren gibi markalar Avrupa Birliği ve ABD ye ihracatlarını Morityus üzerinden gerçekleştirmektedir. Emlak geliştirme sektörü yabancı yatırımcılar, emlak sahipleri ve sınır ötesi fırsatlar arayan gayrimenkul geliştiricileri için önemli bir yer tutmakt adır. Morityus, Dünya Bankası tarafından hazırlanan iş yapma kolaylığı sıralamasında Sahraaltı Afrika ülkeleri arasında 1. sırada yer almaktadır. Bunun yarı sıra ülkenin COMESA ve South African Development Community (SADC) üyelikleri yatırımcılara özellikle Sahra Altı pazarına açılmada büyük bir avantaj sağlamakta olup, Morityus Serbest Liman ı COMESA ve SADC müşterisi 400 milyon tüketicinin yararlandığı bir bağlantı olup, geçtiğimiz yıl %2.5 büyüme sağlamıştır. Türkiye ile Morityus arasındaki ticari ilişkiler çok büyük boyutlarda olmamakla birlikte genel olarak artan bir eğilim göstermektedir. Bu eğilim dünya genelinde yaşanan finansal krizin etkisiyle 2009 yılında negatife dönüşmüş ancak 2010 yılında ibre tekrar pozitife dönmüştür. Türkiye ile Morityus arasında 9 Eylül 2011 de Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış olup büroratik işlemlerin 2012 yılı sonuna kadar tamamlanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Bu nedenle önümüzdeki dönemde Morityus'a ihracatımızda büyük artış görüleceği tahmin edilmektedir. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2010 yılında 29 milyon dolar seviyesinden 2011 yılında 51 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Türkiye nin başlıca ihracat kalemleri buğday unu, demir-çelik ürünleri, kablolar, tedavide kullanılan ilaçlar, unlu mamüller, kardesiz pamuk, elektrikli su ısıtıcıları, dış lastikler (otomotiv) ve çamaşır makinaları şeklindeyken, başlıca ithalat kalemleri; pamuk, pamuk ipliği ve örme giyim eşyası ve aksesuarlarıdır. NAMİBYA Namibya, Afrika kıtasının güneyinde yer almakta olup, Angola, Zambiya, Botsvana ve Güney Afrika Cumhuriyeti ile komşudur. Ülkenin nüfusu 2,2 milyon olup, resmi dil İngilizcedir yılları arasında %5,5 büyüme sergileyen Namibya 2010 yılında ise %4,2 büyümüştür. Ülke dünyanın en büyük 4. uranyum, 6. elmas üreticisi konumundadır. Bunun yanı sıra dünyanın önde gelen ilk beş bakır, çinko ve kurşun madeni üreticisi ve ilk 10 balıkçılık üreticisi içindedir. Madencilik sektörü ülke GSIYH ına %8 oranında katkıda bulunurken, ülkeye giren dövizin %50 den fazlasını yine bu sektör sağlamaktadır. Ülkedeki zengin elmas yatakları Namibya yı dünyanın en önemli kaliteli mücevher kaynaklarından biri haline getirmiştir. Bunun yanı sıra ülkede kurşun, çinko, kalay, gümüş ve tungsten madenlerinin de üretimi yapılmakta olup, Namibya, Afrika ülkeleri arasında 4. en büyük akaryakıt dışı maden üreticisidir. Namibya stratejik konumu, gelişmiş altyapısı ve SACU ve SADC üyesi olup, 300 milyonluk bir pazarın içindedir. Bunun yanı sıra AB, ABD, EFTA ve MERCOSUR ülkeleri ile imzaladığı imtiyazlı ticaret anlaşmaları sayesinde ikili ticaretlerde büyük avantaj elde etmektedir.

4 Namibya ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 2010 yılında 3,5 milyon dolar seviyesindeyken bu rakam 2011 yılında 6 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Türkiye nin başlıca ihracat kalemleri; inorganik kimyasal ürünler, rafine edilmiş petrol ürünleri ve ekmekçilik ve pastacılık ürünleri ve makarna iken, ham mineraller, hayvansal katı ve sıvı yağlar başlıca ithalat ürünleridir. Namibya, Dünya Bankası tarafından hazırlanan iş yapma kolaylığı sıralamasında Sahraaltı Afrika ülkeleri arasında 6. sırada yer almaktadır. BOTSVANA Botsvana, Sahra altı Afrika da yer almakta olup, Namibya, Güney Afrika, Zimbabve ve Zambiya ile komşudur. Ülkenin nüfusu yaklaşık 2 milyon olup, resmi dil İngilizce dir. Ülke, 1966 yılındaki bağımsızlığından itibaren dünyanın en yüksek büyüme oranına sahip olan ülkelerinden biri olup, 2009 yılındaki küresel krizde uluslararası piyasaların elmasa gösterdiği ilginin düşmesi ile birlikte ilk kez -5% oranında büyümüştür. Ancak Botsvana hükümeti tarafından uygulanan tarım politikaları ve sıkı mali yönetim ile birlikte ülke, 2010 yılında %7,2, 2011 yılında ise % 6,2 oranında büyümüştür. Kişi başı GSYIH nın $ olduğu ülkenin ana gelir kaynağı GSIYH nın 1/3 ünü oluşturan elmas madenciliği ticaretidir. Elmas dışında turizm, finans sektörü, sığırcılık ve geçimlik tarım da ülkenin kilit sektörleridir. Ülke ekonomisinin elmas sektörüne bağımlı halde olması Botsvana hükümetini bazı alanlarda yatırımcıları destekleyerek tekstil ve deri, cam ürünleri, bilgisayar teknolojileri ve turizm sektörüne yönlendirmeye çalışmaktadır. Ülke yapılacak yatırımlarda yatırımcılara AGOA sayesinde gümrüksüz ve kotasız ABD pazarına giriş sağlarken, aynı koşullar AB pazarı için de sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra Güney Afrika, Namibya, Leshoto ve Svaziland pazarlarına gümrüksüz giriş yapılabilmekte olup, 14 Afrika ülkesi ile tercihli giriş anlaşması bulunmaktadır. Botsvana, Dünya Bankası tarafından hazırlanan iş yapma kolaylığı sıralamasında Sahraaltı Afrika ülkeleri arasında 4. sırada yer almaktadır. Türkiye ile Botsvana ticaret hacmi 2010 yılında 615 bin dolar seviyesindeyken bu rakam 2011 yılında 1.2 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Ekmekçilik, pastacılık ürünleri ve makarna ve tarımsal makinalar (traktörler hariç), aksam ve parçaları başlıca ihracat kalemlerimizken, büro ve bilgi işlem makinaları aksam ve parçaları tek ithalat kalemimizdir. ZAMBİYA Zambiya, Sahra altı Afrika da yer almakta olup Tanzanya, Malavi, Mozambik, Zimbabve, Botsvana, Namibya, Angola ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile komşudur. Ülkenin nüfusu yaklaşık 14 milyon olup, resmi dili Ingilizce dir. Ülke yılları arasında her sene ortalama %6 oranında büyümüştür. Ülke ekonomisi bakır madenciliğine dayanmakta olup, Zambiya hükümeti bu bağımlılığı azaltmak için tarım, hayvancılık, değerli taş madenciliği ve su gücüne yönelik yapılacak yatırımlara destek ve teşvikler sağlamakta ve bakır dışındaki geniş Zamibya kaynaklarını kullanmaya çalışmaktadır. Ülkenin GSYIH na en fazla katkıda bulunan sektörler, tarım, madencilik, inşaat ve imalat sanayidir. Madencilik sektörü, bakır üretimi dışında kobalt, kurşun ve çinkonun yanı sıra altın, uranyum, nikel, demir ve manganez üretimi de yapmaktadır. Zamibya SADC, COMESA/FTA ve AGOA sayesinde bölgesel ve ABD pazarlarına gümrüksüz giriş sağlarken, pekçok Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya ülkeleriyle çifte vergilendirme anlaşmaları bulunmaktadır. Zambiya, Dünya Bankası tarafından hazırlanan iş yapma kolaylığı sıralamasında Sahraaltı Afrika ülkeleri arasında 7. sırada yer almaktadır.

5 Türkiye ile Zambiya ticaret hacmi 2010 yılında 14 milyon dolar düzeyinde olup, bu rakam 2011 yılında 119 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Sentetik ve suni devamsız lifler, halılar ve diğer yer kaplamaları başlıca ihracat ürünlerimizken, bakır veya bakırdan çubuk, profil, tel, saç, şerit, boru vb. ve yaprak tütün ve tütün döküntüleri başlıca ithalat kalemlerimizdir. MOZAMBİK Mozambik, Sahra altı Afrika da yer almakta olup, Tanzanya, Malavi, Zimbabve, Güney Afrika ya komşudur. Ülkenin nüfusu yaklaşık 23 milyon olup, resmi dili Portekizce dir. Ülke yıllarında ortalama %6,5 oranında büyümüş, ana gelir kaynağı GSYIH nın %81 ini oluşturan tarımdır. Ülkenin en önemli ihracat kalemi ise, ihracatının 1/3 ünü oluşturan alüminyumdur. Ülke özellikle tarım, balıkçılık ve balık yetiştiriciliği, sanayi, kamu altyapı çalışmaları, mineral kaynaklar ve enerji alanlarında önemli yatırım fırsatları sunmaktadır. Madencilik sektörü, doğal gaz, altın, taş kömürü, titanyum, ilmentin, zirkon, rutil, tantalit, mermer ve değerli taşların sondajı, çıkartma, işleme ve kullanımı konusunda önemli yatırım fırsatlarına sahiptir. Türkiye ile Mozambik ticaret hacmi 2010 yılında 90 milyon dolar seviyesindeyken, bu rakam 2011 yılında 173 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Rafine edilmiş petrol ürünleri, demir veya çelikten filmaşin, çubuk ve profiller ve buğday ve mahlut unu, bulgur, irmik ve pellet başlıca ihracat ürünlerimizken, mineral yakıtlar ve tütün başlıca ithalat kalemlerimizdir.