Kadınların Dövülmesi. Konusuna Farklı Bir Bakış. (Nisa [4] 34)

Transkript

1 Nisa [4] 34 Nuşûz Darabe Boşanmadan Önceki İşler Hz. Muhammed Hiç Kimseyi Dövmemiştir Dövmek Yasaklanmış Eşini Döven Hayırsızdır Ayetin Mantığı Kaynakça Kadınların Dövülmesi (Nisa [4] 34) Konusuna Farklı Bir Bakış

2 Nisa Suresi [4] 34 Serkeşlik (başkaldırma, dik başlılık) [nuşûzehunne ] etmelerinden endişelendiğiniz kadınlara ن ش وز ه ن öğüt verin, yataklarında onları yalnız bırakın, ] و اض ر ب وه ن [vedribûhunne nihayet dövün Diyanet İşleri Başkanlığı Meali Sadakatsizlik ve iffetsizliklerinden [nuşûzehunne] korktuğunuz kadınlara önce öğüt verin, sonra onları yataklarında yalnız bırakın ve nihayet onları evden çıkarın / bulundukları yerden başka yere gönderin! [vedribûhunne] Prof.Dr. Yaşar Nuri Öztürk Meali

3 Nuşûz Nuşûz, isyan, başkaldırı, geçimsizlik anlamlarına gelir (İbn Manzur, Lisanu l-arab, Kahire). Nisa suresinin 128. ayeti erkeğin nuşûzundan söz ettiğine göre bu kelimenin her iki eşi de kapsayan ilave anlamı, sadakatsizliktir. Dolayısıyla nuşûz, aynı surenin 19. ayetinde geçen türden açık bir fuhuş olmaktan çok, eşler arası sadakati zedeleyip şiddetli geçimsizliğe yol açan davranışlar olsa gerektir (Mustafa İslamoğlu, Hayat Kitabı Kur an, 151).

4 Darabe Ayette geçen darabe fiili, geleneksel yorumlarda dövmek / vurmak şeklinde, tamamen sözlükteki ilk anlamıyla karşılanmıştır. Darabe fiilinin kökü olan D-R-B nin ( ) ض ر ب 30 a yakın anlamı içinde en önemlilerinden dördü vurmak/dövmek, çıkmak, gitmek ve dolaşmaktır (bkz. İbn Manzur, Lisanül Arab, darb md.; Prof.Dr. Yaşar Nuri Öztürk, Kur an daki İslam, ; bkz. Bakara suresi [2] 273; Al-i İmran suresi [3] 156; Nisa suresi [4] 101; Enfal suresi [8] 12, 50; Taha suresi [20] 77). Türkçedeki Darbe (İhtilal), Darphane kelimeleri bu kelimeden türetilmiştir.

5 Kur an da 54 defa kullanılan darabe fiilinin dövmek ) ب ( ba anlamına gelebilmesi için, bu fiile mutlaka harf-i cerli (isim edatlı) bir mef ul (nesne) gelmelidir (mef ul gayr-i sarih). 1 Çünkü dövmek veya vurmak, mutlaka bir şeyle veya nesneyle olur. Mesela eliyle, sopayla veya başka bir şeyle gibi. Kaldı ki bu ayette böyle bir kullanım yoktur. Fiil yalın haldedir. Bu ayetin bağlamına göre göndermek veya uzaklaştırmak anlamına gelen deyimsel bir ifadedir (Prof.Dr. İsmail Yakıt, Kur an ı Anlamak, 164). 1 ف ق ل ن ا اض ر ب ب ع ص اك ال ح ج ر olarak: Örnek Fe-kulna drib bi-asake l-hacer. Değneğinle taşa vur. (Bakara suresi [2] 60).

6 Hz. Muhammed Hiç Kimseyi Dövmemiştir Hz. Âişe nin bildirdiğine göre Hz. Muhammed, hiçbir hizmetçisini ve hiçbir kadını dövmemiştir (Hadis: Müslim, Fezail, 20 [2328], 79; Ebu Davud, Edeb 5 (4786); İbn Mace, Nikah 51 [1984]; İbn Hanbel, Müsned, IV, 229).

7 Dövmek Yasaklanmış Rasulullah kadınların dövülmesini yasaklamış, eşlerini dövenlere hayırsız demiş, Gündüz eşini köle gibi kırbaçlayan birisi akşam onunla aynı yatağa nasıl girecek? diye hayret de etmiştir (Buhari, Nikah 93; Ebu Davud, Nikah 60; Müslim, Cennet 49; İbn Mace, Nikah 51 [1983]).

8

9 Hz. Âişe kendisine zina iftirası (ifk) atıldığı zaman, evden ayrılarak babasının evine gidip orada kalmıştır. Rasulullah ın eşlerinden bazıları maddi sıkıntıları gerekçe göstererek şiddetli geçimsizliğe sebep olunca Hz. Peygamber onları dövmeyi hiç düşünmemiş, onlardan bir ay uzak kalarak çardakta tek başına yatıp kalkmıştır. Kur an da bu durumda dövmeyi değil boşamayı, bir başka ifadeyle ayrılmayı önermesini tavsiye etmiştir (Bkz. Ahzab suresi [33] 28-29).

10 Tüm bunlara dayanarak diyebiliriz ki, ayetteki darabe kelimesini dövmek yerine uzaklaştırmak olarak çevirmek daha isabetli olacaktır. Ayrıca ayetin mantığı da bu durumu desteklemektedir:

11 Ayetin Mantığı Nüşuz Öğüt vermek Yatakta yalnız bırakmak Uzaklaştırmak

12

13 Kaynakça Akyüz, Vecdi, Tedip Hakkı, Fikir Dünyası Derg., 5. Sayı, Duman, M. Zeki, On Dört Asırlık Tefsir Biriminin Kur an ın Anlaşılmasındaki Olumsuz Etkileri, Erciyes Üniv. İlahiyat Fak. Derg., X, Kayseri Eliaçık, İhsan, Kur an Kadınları Dövün Diyor Mu? İslamoğlu, Mustafa, Hayat Kitabı Kur an, Düşün Yay., İstanbul Mayıs Karaman, Hayrettin, Kadın Hakları ve Kocaya İtaat (2), Yeni Şafak Gzt., Okumuş, Mehmet, Kadın a Yönelik Şiddete Kur an ın Bakışı, Ondokuz Mayıs Üniv. İlahiyat Fak. Derg., sayı: 23, Samsun 2007, s Öztürk, Yaşar Nuri, Kur an daki İslam, 11. bsk., Yeni Boyut Yay., İstanbul Savaş, Rıza, Hz. Muhammed Devrinde Kadın, Ravza Yay., byy. bty., s Yakıt, İsmail, Kur an ı Anlamak, Ötüken Yay., İstanbul Katkılarından dolayı Bahadır ÇOLAK a teşekkürler. Dr.Nurullah ABALI Mayıs 2015