İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİNDE PROSES SEÇİMİ. Prof. Dr. Ahmet M. Saatçı Marmara Üniversitesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİNDE PROSES SEÇİMİ. Prof. Dr. Ahmet M. Saatçı Marmara Üniversitesi"

Oz Keleş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİNDE PROSES SEÇİMİ Prof. Dr. Ahmet M. Saatçı Marmara Üniversitesi 1

2 Amaç Türkiye de inşa edilmiş SAT lerinin proses seçimlerini inceleyip, kritiğini yapmak ve ileride inşa edilecek SAT için tavsiyelerde bulunmak. 2

3 SU ARITMA TESİSLERİNDE KULLANILAN PROSESLER Hızlı Karıştırma Yavaş Karıştırma Çökeltme Filtrasyon Dezenfeksiyon 3

4 İçme Suyu Arıtımında Kullanılan Prosesler Hızlı karıştırma Yumaklaşma Çökeltme Filtrasyon Dezenfeksiyon (Flotasyon, Granüle Aktif Karbon, Toz Aktif Karbon, Ozonlama, Kireç-Soda ve İyon Değiştirme). 4

Dezenfeksiyon (Flotasyon, Granüle Aktif Karbon,

5 Konvansiyonel İçme Suyu Arıtımı 5

6 Arıtma Sistemlerinin Değişimi Klasik sistemler: Her proses ayrı tankta. Fazla Alan ve maliyet. Yeni sistemlerde: Yumaklaşma ile çökelme aynı tankta (Çamur Battaniyesi içinde yumaklaşma) Çöktürme tankları birkaç katlı Lamel plaka eklenmesi Mikrokum 6

Yeni sistemlerde: Yumaklaşma ile çökelme aynı tankta (Çamur

7 Çok Katlı çöktürme Havuzlu - Klasik Sistem M M Temiz Su Savağı Hızlı Karıştırma Yavaş Karıştırma (Yumaklaştırma) Çamur Çıkışı Hızlı, yavaş karıştırma ve çökelme ayrı tanklarda, çökelme tankı üç katlı (Orhaniye SAT - Ömerli) 7

Çamur Çıkışı Hızlı, yavaş karıştırma ve çökelme ayrı

8 Kompakt Akseleratör Sistemleri M Temiz Su Hamsu Girişi Çamur Sirkülasyonu Çamur Drenaj Hızlı, yavaş karıştırma ve çökelme aynı tankta yapıldığı akseleratör (Osmaniye SAT - Ömerli) 8

9 Yukarı Akışlı Çamur Battaniyesi Çökelme Çamur Yatağı (Yumaklaşma) Çamur Çıkışı Hamsu Dağıtım Borusu Yukarı akışlı çamur battaniyesi prosesi (FSM SAT İkitelli) 9

10 Düz Tabanlı Yukarı Akışlı Çamur Battaniyesi SAT Su Arıtma Tesisi Kapasite 1000 m3/g İstanbul Büyükçekmece 400 (200) İstanbul - İkitelli FSM 420 Urfa 300 Eskişehir 320 (80) Ankara Konya 104 İzmit 400 Niğde Aksaray 50 10

400 (200) İstanbul - İkitelli FSM 420 Urfa 300

11 Pulsatör Sistemi Temiz Su Hamsu Girişi Çamur Çıkışı Pulsatör sistemi (Emirli SAT - Ömerli) 11

12 Mikrokum Kullanılarak Hızlandırılmış Yumaklaşma (Cyclofloc, Aktiflo) Çamur Hidrosiklon Alum + Polymer Mikrokum Lamella Çökeltme Enjeksiyon Tankı Olgunlaşma Tankı Aktifilo prosesi (Muradiye SAT - Ömerli) 12

Polymer Mikrokum Lamella Çökeltme Enjeksiyon Tankı

13 Çöktürme TANKLARI YÜZEY YÜKLERİ Çökelme Tankı Yüzey Yükü (m/st) Yatay Akışlı Yukarı Akışlı-Daire Akselatör (Ç.Yataklı) 2-3 Düz Taban Ç. Yatak 2-5 Pulsatör 4-8 Cyclofloc(Mikrokum) 8-9 Actiflo (Mikrokum) 38 13

25-2.0 Akselatör (Ç.Yataklı) 2-3 Düz Taban Ç.

14 24m 13m 120m 47.5m 58.4m 21 m 51m 52.3m 98.5m Orhaniye SAT-Ömerli Debi= m 3 /gün Alan = m 2 Debi başına alan = 0,021m 2 /m 3 /gün Muradiye SAT-Ömerli Debi= m 3 /gün Alan = 4300 m 2 Debi başına alan = 0,015m 2 /m 3 /gün m 3 /gün eşdeğer alanı = 8250m 2 Net alan kazancı =%25 14

alan = 0,021m 2 /m 3 /gün Muradiye SAT-Ömerli Debi= 300000 m 3 /gün Alan =

15 Azalan Debili Filtreler Kum Yatak Kum Yatak 15

16 SAT Proses Q*1000 m3/g Maliyet *Mily USD USD/m3/g USD/pe (200LCD) Muradiye Mikrokuml ve lamelli (21*) İst çökeltme B.Çekmece İst Yuk. Akış Çam Battn (21**) İkitelli FSM Yuk. Akış Çam Battn *** İst Emirli-İst Pulsatör (ihale) Bursa Konvansiyonel İzmit Yuk. Akış ÇamBattn (İnşaat) *Çamur arıtma ve Alum hazırlama üniteleri hariç. Elektromekanik ekipman %75. **Depolar, Pompa istasyonu, Trafo,Giriş yapısı,klor,otomasyon,kamulaştırma hariç *** Kamulaştırma, ön ozon,çamur arıtma dahil inşaat fiyatı 16

2 (ihale) 68.3 14 Bursa Konvansiyonel 500 50 100 20 İzmit Yuk.

17 İyileştirmeler Pilot Tesis Çalışmaları : Polimer, Alum, Demir Dozajlarının Ayarlanması (TOK Ölçümü ile İleri Yumaklaşma. THM giderimi) çöktürme: Savak Yüklerinin Azaltılması çöktürme: Lamel Plakaların Eklenmesi Filtre Kontrol Sistemleri:Azalan Debili Filtreler (ADF). Arıtma Yükünün Dağıtılması 17

THM giderimi) çöktürme: Savak Yüklerinin Azaltılması çöktürme: Lamel

18 Sonuç ve Tavsiyeler Ekipman ve ilk yatırım maliyeti az olan sistemler tercih edilmelidir. İhale değerlendirmelerinde işletme masrafları hesaplanmalıdır (NPV). Alan sıkıntısı yoksa, yüksek ilk yatırım, işletme maliyetleri gerektiren ve ekipmanı fazla olan kompakt sistemler tercih edilmemelidir. Prosesler basit ve işletmeleri kolay olmalıdır (KISS). 18

Alan sıkıntısı yoksa, yüksek ilk yatırım, işletme maliyetleri gerektiren ve ekipmanı

19 İnşaata başlamadan önce proses ve hidrolik hesaplar iyi yapılmalı, gereksiz yük kayıpları engellenmelidir.(1 m3/g 1 m 1 kwh/yıl) Arıtma tesisinin yeri, ham su kaynağı ile dağıtım noktası arasındaki hidrolik profil dikkatli incelenerek belirlenmeli, gereksiz pompalamadan kaçınılmalıdır. Tesis yerleşiminde en az borulama gerektiren alternatifler tercih edilmelidir. Mümkün olan yerlerde üniteler birleştirilmeli ve boru yerine açık kanal tercih edilmelidir. 19

dikkatli incelenerek belirlenmeli, gereksiz pompalamadan kaçınılmalıdır.

20 Debi kontrol ekipmanı ve bakımı masraflı olan sabit debili filtreler yerine azalan debili filtreler tercih edilebilir. Mikrokirleticiler (THM gibi) ölçülmeli ve Cryptosyprodium ve Giardia kistlerinin kontrolü için her filtre çıkışına ayrı ayrı bulanıklık veya partikül sayıcı konulmalıdır. 20

Mikrokirleticiler (THM gibi) ölçülmeli ve Cryptosyprodium ve Giardia

21 İzleyici-Danışman Komitesi : İhale öncesi, İnşaat ve İşletme Safhalarında Danışma Kredi Şartlarının İncelenmesi Senelik Raporlar 21

22 22

23 23

Benzer belgeler

Doç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013

Doç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013 Ünitelerin fiziksel yerleşimi Arıtma ünitelerinin, Bağlantı kanallarının, Yol ve park alanlarının, Yönetim binasının, Bakım ve onarım kısımları vb dikkatle ele alınmalıdır.