JOHN DEWEY DEN ATATÜRK E Ö RENC ANDI VE YURTTAfiLIK

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "JOHN DEWEY DEN ATATÜRK E Ö RENC ANDI VE YURTTAfiLIK"

Berk Aykut
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Otopsi Cengiz Özak nc JOHN DEWEY DEN ATATÜRK E Ö RENC ANDI VE YURTTAfiLIK Amerikan And : Herkes için adalet ve özgürlükle bölünmez tek ulusa dayanan Cumhuriyet e ve bayra ma ba l olaca ma and içerim. Yer Amerika; y l 1892; Amerikal lar, Avrupa dan Amerika ya göçü bafllatan Christoph Columbus un (Kristof Kolomb) k taya ayak bast günün 400 üncü Y ldönümü nü dev etkinliklerle kutlamaya haz rlan yor. Bir yandan Chicago da World s Columbian Exposition ad ile 400 üncü Y l a adanm fl dünyan n en büyü ü olacak fuar merkezinin yap m sürdürülürken; öte yandan, ABD Ulusal E itim Birli i, 400 üncü Y l onuruna tüm devlet okullar nda gerçeklefltirilecek çok büyük bir etkinlik düzenlemek üzere, toplant üzerine toplant yap yor. 32 y l sonra 1924 te Atatürk ün ça r s yla Türkiye ye gelip incelemeler yapacak ve verdi i raporla Türk e itimine katk da bulunacak olan dün- 15

Bir yandan Chicago da World s Columbian Exposition ad ile 400 üncü Y l a adanm fl dünyan n en büyü ü olacak fuar merkezinin yap m sürdürülürken; öte yandan, ABD Ulusal E itim Birli i, 400 üncü Y l

2 BD KASIM 2013 yaca ünlü Amerikal düflünür e itimci John Dewey de 1892 de bu kurulun üyesi ve 400 üncü Y l n okullarda nas l kutlanaca n n tart fl ld toplant larda, yoldafl Francis Bellamy ile birlikte çal fl yor.([i]) Bellamy, Dewey le birlikte kat ld bu toplant - larda; 400 üncü Y l onuruna okullarda ö rencilere Amerikan Ulusçulu u yla ulus bilinci afl lanmas n öneriyor. ([ii]) O s rada Bütün Devlet Okullar na Bayrak kampanyas yürütmekte olan Bellamy, 400 üncü Y l onuruna bütün okullarda yap lacak bayrak töreninde topluca söylenmek üzere bir Ba l l k And (Pledge of Allegiance) yaz yor. Bayra a, cumhuriyete, ulusa ba l l k içeren bu and n sözlerini, Boston da, yöneticisi oldu u Youth s Companion dergisinin 8 Eylül 1892 günlü say s nda yay ml yor. Ayr ca tek sayfa halinde özel bask yap larak Amerika daki bütün devlet okullar na gönderilen bu and n Türkçesi yaklafl k olarak flöyle: Herkes için adalet ve özgürlük le bölünmez tek ulus a dayanan cumhuriyet e ve bayra m a ba l olaca ma and içerim. ([iii]) O günlerde ad Cumhuriyet - in Büyük Ordusu olan Amerikan Ordusu da 400 üncü Y l, Chicago da, yap m sürmekte olan dev dünya fuar alan nda, 12 Ekim günü tüm askeri birliklerin ve ö rencilerin kat laca büyük bir törenle kutlayaca n duyuruyor. ([iv]) 16 Bellamy nin yazd ant, ilk kez Amerikan Ordusu nun 12 Ekim de gerçeklefltirdi i bu törende onbinlerce ö renci taraf ndan topluca okunuyor. ([v]) Ard ndan ABD Baflkan bir genelge yay mlayarak, Columbus un Amerika ya ayak bast günün 400 üncü Y ldönümü nün bütün resmi okullarda 21 Ekim 1892 günü kutlanaca n ; Bellamy nin yazd and n, o gün ülke çap nda bütün devlet okullar nda yap lacak resmi törenlerde, topluca okunaca n duyuruyor. ([vi]) Nitekim 21 Ekim 1892 günü, tüm devlet okullar nda bütün ö renciler, törene kat lan ana babalar yla birlikte, yüzleri göndere çekilmekte olan bayra a dönük olarak, hep bir a zdan: Herkes için özgürlük ve adalet ile bölünmez tek ulusa dayanan cumhuriyete ve bayra ma ba l olaca- ABD de bir anaokulunda çocuklar bayrak önünde, ellerini kalplerinin üzerine koymufl, and okumaya haz r.

([ii]) O s rada Bütün Devlet Okullar na Bayrak kampanyas yürütmekte olan Bellamy, 400 üncü Y l onuruna bütün okullarda yap lacak bayrak töreninde topluca söylenmek üzere bir Ba l l k And (Pledge of

3 ma and içerim! diye hayk r yor. flte bu ant, süreç içinde yap lan bir kaç de ifliklikle ([vii]) 121 y ld r Amerika da anaokullar ndan üniversitelere var ncaya dek bütün resmi okullarda, bayrak törenlerinde topluca okunmakta. Bu Ö renci And süreç içerisinde ç kart lan yasalarla okul s n rlar n aflarak, yaflam n her alan na yay lm fl; yaln zca okullarda de il, bütün kurum ve kurulufllarda, bayrak törenlerinde, ABD Bayrak Yasas nda tan mland üzere, sa el kalp üzerine konularak topluca söyleniyor. ABD Baflkanlar, Senato oturumlar na ABD bayra na dönüp sa eli kalp üzerine koyarak bu antla bafll yor. Dahas, antta geçen bölünmez tek ulus sözü, Amerika da benzin istasyonlar ndan billboardlara ve tiflörtlere var ncaya dek yaflam n her alan na BD KASIM 2013 Bölünmez tek ulus (One Nation, Indivisible) yaz l tabela ABD de bir benzin istasyonunda. (Üstte) Üzerinde Bölünmez tek ulus (One Nation, Indivisible) yaz l billboard, ABD de bir caddede. ABD Baflkan Obama, Texas ta, G.W. Bush Presidential Library de ant s ras nda. (Solda) 17

Bu Ö renci And süreç içerisinde ç kart lan yasalarla okul s n rlar n aflarak, yaflam n her alan na yay lm fl; yaln zca okullarda de il, bütün kurum ve kurulufllarda, bayrak törenlerinde, ABD Bayrak

4 BD KASIM 2013 yay lm fl durumda. ABD dolar üzerinde Bölünmez Tek Ulus (One Nation Indivisible) nin latincesi olarak kullan lan E Pluribus Unum (Bölünmeye karfl birlik) slogan. yum... diye bafllayan and 23 Nisan Bayram töreninde duyurmas yla bafllam fl olmakla birlikte; Türkiye deki ö renci and uygulamas n n, Amerikan ö renci and yla ilginç bir ba lant s var y l nda Bellamy nin yazd Üzerinde Bölünmez tek ulus ( ngilizce: One Nation Indivisible, Latince E Pluribus Unum) yaz l ABD pulu. (Üstte) ABD ka t paras n n üzerinde Bölünmez Tek Ulus (One Nation Indivisible) nin latincesi olarak kullan lan E Pluribus Unum (Bölünmeye karfl birlik) slogan. (Altta) Gelelim Türkiye ye... Ülkemizde ö renci and uygulamas, 1933 y l nda, Milli E itim Bakan Reflit Galip Bey in Türk üm, do ru18 and n Amerika daki bütün resmi okullarda okutulmas na karar veren kurulda bulunan John Dewey; Osmanl n n son döneminde Türk e itimcilerin dikkatini çekmifl. Mustafa Rahmi Bey, Atatürk ün 1921 Maarif Kongresi nde ve di er konuflmalar nda ortaya koydu u e itim politikas n 1923 y l bafl nda inceleme konusu yapm fl; ve bu çal flmas nda onun e itimle ilgili görüfllerinin Asya Türk tarihine uzanan köklerini ortaya ç kard gibi; pek çok yabanc e itimciyle de karfl laflt rarak, bunlardan John Dewey in görüflleriyle örtüfltü ünü al nt larla göstermifl. ([viii]) Bunun üzerine kitaplar ndan ikisi 1923 y l nda Türkçe ye çevrilen ([ix]) Dewey, Türkiye ye davet edilmifl.

1 1892 y l nda Bellamy nin yazd Üzerinde Bölünmez tek ulus ( ngilizce: One Nation Indivisible, Latince E Pluribus Unum) yaz l ABD pulu.

5 BD KASIM te gelip Atatürk le görüflen Dewey in ([x]) yapt incelemeler sonucu sundu u rapor ([xi]) Atatürk taraf ndan dikkate incelenmifl. Milli E itim Bakanlar, Dewey in 1924 raporunda yer alan önerilerden, Atatürk ün 1921 Maarif Kongresi nde dile getirdi i e itim politikas yla örtüflenleri gerçeklefltirmek üzere, var güçleriyle çal flm fllar. John Dewey küçük ö rencilerle birikte. Dewey, 1924 te ABD ye döndükten sonra, Türkiye yle ilgili bir kaç makale yay mlam fl. The New Republican da yay mlanan bir yaz s nda özetle; nas l çeflitli rk ve dinlerden bireyler Amerika da tek bir potada kaynaflarak Amerikan Ulusu nu oluflturuyorsa; Türkiye de yaflayan çeflitli rk ve dinlerden bireylerin de az nl k ayr mc - l yapmay b rak p ço unlukla kaynaflarak tek bir Türk Ulusu oluflturmas gerekti i görüflünü savunmufl. ([xii]) *** Bütün bu belge ve bilgilerin fl nda, sonuç olarak diyebiliriz ki: Türkiye deki Ö renci And n n sözleri Reflit Galip Bey indir; ancak, herkes için adalet ve özgürlük le bölünmez tek ulus a dayanan cumhuriyet e ve bayra a ba l l, okutulan derslere ek olarak ö renci and yla pekifltirmek düflüncesi; Atatürk döneminde e itim düzenimize katk da bulunan John Dewey in, Amerika y Amerika yapan bölünmez tek ulus çu e itim anlay fl n n bir yans mas d r. Amerika da demokrasi olarak görülen bölünmez tek ulus kavram n n ve okullardan tafl p yaflam n her alan na yay lan ö renci and n n, Türkiye de rkç -faflizm say larak d flland n görüyoruz. Bakal m daha neler görece iz... cengizozakinci@butundunya.com.tr Not: Yaz ya ait kaynakça bilgilerine internet sitemizden ulaflabilirsiniz. "Milli mücadelelere flahsî h rs de il, milli ideal, milli onur sebep olmufltur." M. Kemal Atatürk 19

flm fllar. John Dewey küçük ö rencilerle birikte. Dewey, 1924 te ABD ye döndükten sonra, Türkiye yle ilgili bir kaç makale yay mlam fl.

Benzer belgeler

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

24 Mart 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29663 YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin