PASİF EV MEDYA BİLGİ DOSYASI

Transkript

1 PASİF EV MEDYA BİLGİ DOSYASI Pasif Ev Nedir? Pasif Ev, dünyada hızla yayılan bir trend haline geldi. Pasif Evin temelinde, ısıtma ve soğutma için ortalama yüzde 90 daha az enerji kullanarak, en düşük yatırım maliyetleri ile en yüksek konfor koşullarının oluşturulması yer alıyor. Pasif Ev in en temel özelliği ise metrekare başına yılda sadece 15 kwh enerji harcaması. Enerji verimli, konforlu, sağlıklı, ekonomik ve çevreye duyarlı bir yapı standardını içeren Pasif Ev; ısıtma enerjisi, iç hava değişimi, aydınlatma ve sıcak su için kullanılan tüm enerji miktarını düşük tutmayı hedefleyen bir bütünü oluşturuyor. Her ne kadar Pasif Ev olarak adlandırılsa da bu düşük enerji ihtiyaçlı binalar; ofis, hastane, okul gibi amaçlara hizmet eden yapılar için de kullanılıyor. Pasif Ev kavramı sadece bir standart değil aslında tam anlamıyla bir konsept oluşturuyor ve mimari proje ile iç içe geçmiş komple bir dizaynı ifade ediyor. Daha çok yeni binalarda uygulanan Pasif Ev konsepti, aynı zamanda yaşlanan binaların renovasyonlarında da uygulanabiliyor. Pasif Ev Standardı, 1988 yılında Almanya da, Prof. Dr. Bo Adamson ve Prof. Dr. Wolfgang Feist tarafından hazırlandı. İlk Pasif Ev 1990 yılında Almanya, Darmstadt da inşa edildi yılında ise bu standardı teşvik ve kontrol etmek amacıyla Almanya da Passive House Institute (Pasif Ev Enstitüsü) kuruldu. Pasif Evlerde ısıtma ve soğutma enerjisi tüketimi hemen hemen sıfır. Bu nedenle yüksek enerji fiyatları Pasif Ev kullanıcılarını etkilemiyor. Ayrıca yalıtımı şartnamelere göre yapılmış müstakil bir Pasif Ev, yılda ortalama 3 ton daha az karbondioksit salınımı gerçekleştiriyor. Yeşil bina denince akla gelen LEED ve BREEAM sertifikaları yerine, Pasif Evlerde AB deki EN normları ön planda tutuluyor. Yeşil binalar daha çok çevre ile ilgili boyutlara değinirken, Pasif Evler ise enerjiyle ilgili tüm kavramlarla ilgileniyor. Almanya da bulunan Passive House Institute, bu sertifikayı veren ilk ve Avrupa da en çok tanınan kurum. Pasif Ev Kriterleri Pasif Ev standardına göre; bir binanın yıllık enerji harcamasının metrekare başına 15 kilowatt saat, dış cephesindeki ısı iletkenlik değerinin de metrekarede 0,10 0,15 kilowatt saat olması gerekiyor.

2 Pasif Evlerde, düşük enerji tüketim hedefinin sağlanması için ilk şart binanın dış cephesine iyi bir ısı yalıtımı sistemi uygulanması. Bina dış cephesinde yapılacak ısı yalıtımının ısı kayıplarını tamamen ortadan kaldıracak şekilde tasarlanması çok önemli. Bu yapılarda yüksek performanslı ısı yalıtım malzemelerinin de seçilmesi gerekiyor. Isı yalıtımının, yapının tüm detaylarında sürekliliğini koruması da büyük önem taşıyor. Mükemmel bir ısı yalıtımıyla ısı kayıplarının yok edilmesi ve hava sızdırmazlığının sağlanması Pasif Evlerin olmazsa olmaz koşulları arasında yer alıyor. Bu özelliklerinden dolayı Pasif Evlerde ısıtma ya da soğutma sistemi kullanmaya gerek kalmıyor. Ancak yine de gerek duyulursa güneş enerji panellerinden destek alınan bir ısıtma sistemi uygulanabiliyor. Evin mimarisi de Pasif Evler için çok önemli. Evin mimari tasarımı yapılırken güneş enerjisinin en efektif şekilde kullanılmasına dikkat edilmeli. Bu noktada güneş enerjisinin evi kışın ısıtacak, yazın da ısıtmayacak şekilde mimari planın yapılması gerekiyor. Ayrıca binanın kompakt bir yapısı olmalı, ısı köprülerinin oluşmayacağı şekilde dizayn edilmeli. Isı yalıtımının yanı sıra ısı sızdırmayan enerji verimli pencereler kullanılması da Pasif Evlerin bir başka şartı. Havalandırma sistemi de oldukça önemli. İyi tasarlanmış mekanik havalandırma sistemleri sayesinde havalandırmadan kaynaklanan kayıplar yüzde 90 a varan oranlarda azaltılabiliyor. Tüm bu çalışmaların sonucunda evin hava sızdırmayan bir yapıya kavuşması gerekiyor. Bu noktada dışarıdan içeriye hava girmesi önlendiği gibi, içeriden de dışarıya hava kaçması engelleniyor. AB ve Türkiye Kıyaslaması Günümüzde enerji kaynaklarının tükenmeye başlaması, küresel ısınma gibi çevre sorunlarının artması sonucu son yıllarda dünyada tasarruf politikaları öne çıkıyor ve bunlar büyük önem taşıyor. AB ülkeleri, 2019 yılından itibaren inşa edilecek olan tüm binaları Pasif Ev olarak yapmak için bir anlaşma yaptı. Şu anda gerekli kanun, yönetmelik ve prosedürler üzerinde çalışıyorlar. Dünyada birçok ülkede özellikle yeni yapılan tüm kamu binalarının tükettiği kadar enerji üretmesi zorunluluk haline geliyor. Pasif Evin ilk yapıldığı yer olarak bu alanda en gelişmiş ülke olan Almanya da Pasif Ev sayısı 13 bini buluyor. Almanya dan sonra en fazla Pasif Ev inşa eden ülkeler; İskandinav ülkeleri ve Avusturya. Almanya Darmstadt a 1993 yılında yapılan ilk Pasif Ev, o dönemdeki standartlara göre, yüzde 90 daha az enerji kullanıyordu. Bugün aynı konsept ile ABD de Minnesota da yapılan bir Pasif Ev, 2003 yılı Minnesota bina kodlarına göre yapılan bir evden yüzde 85 daha düşük enerji tüketiyor. ABD nin bütününe göre kıyaslandığında ise yüzde 75 ila yüzde 95 arasında daha verimli bir yapı örneği oluşturuyor.

3 Pasif Ev konsepti İngiltere de uygulandığında geçerli regülasyona göre yüzde 77 ve üzerinde verimliliğe ulaşmak olası oluyor. Bir diğer örnek ise İrlanda dan verilebilir. Tipik bir aile evi Pasif Ev olarak tasarlanırsa evdekiler yüzde 85 daha az enerji ile bütün bir yılı geçirebiliyor. Enerji tüketimindeki bu azalma karbon emisyonlarında ise yüzde 95 e varan düşüş ve ev halkının dünya üzerinde karbon ayak izinin azalmasını sağlıyor. Türkiye de Pasif Ev kavramı yeni yeni gelişmeye başladı. Maalesef bu konuda Avrupa nın çok gerisinde kalan Türkiye, hala yalıtımsızlık sorununu çözmeye çalışıyor. Ülkemizde 19 milyon konutun yüzde 85 i hala yalıtımsız ve bu yüzden bu binaları ısıtmak ve soğutmak için yüzde 50 daha fazla enerji tüketiyoruz. Yalıtımsızlık yüzünden her yıl ortalama 9 milyar 265 milyon doları havaya savuruyoruz. Çevreyi de hızlı bir şekilde kirletiyoruz. Buna karşın AB ülkeleri yüzde 95 lere varan oranda düşük enerjiyle sıfır emisyon salınımını yakalayan Pasif Evlere geçmiş durumda Yani biz henüz yalıtım eksikliği sorununu çözememişken, Avrupa ülkeleri neredeyse hiç enerji harcamayan, çevreci binalar inşa ediyor. Yalıtımsız ve Kalitesiz Binalar Pasif Evlerden 20 Kat Fazla Enerji Tüketiyor Ülke olarak ısınmak için bizden çok daha soğuk bir iklime sahip olan Almanya nın 10 katı kadar enerji tüketiyoruz. Ülkemizde binaların metrekare başına enerji tüketimi yılda kilowatt saat arasında değişirken, Almanya da bu rakam kilowatt saat. Ülkemizdeki mevcut yönetmeliklerle bu rakamın 120 kilowatt saate inmesi öngörülüyor. Teknolojik olarak minimum enerji tüketmek söz konusuyken ülkemizdeki yalıtımsız ve malzeme kalitesi düşük konutlarda Pasif Eve göre 20 kat daha fazla enerji harcanıyor. Avrupa daki evlerde yüzde 27, ticari binalarda ise yüzde 30 tasarruf potansiyeli bulunuyor. Türkiye deki yalıtımsız bina stoğunun yüzde 85 olduğu düşünüldüğünde ülkemizdeki tasarruf potansiyelinin çok yüksek boyutlarda olduğu görülüyor. Buna rağmen Avrupa ülkelerinde kişi başına ısı yalıtımı malzemesi tüketimi bizden 7 ila 10 kat fazla.

4 BLUE SAFE MAVİ KALE DEN İZMİR URLA DA TÜRKİYE NİN İLK PASİF EVİ Dünyada hızla gelişen Pasif Ev trendine Türkiye den ilk örnek Blue Safe Mavi Kale den geldi. Türkiye nin içinde yaşanılan ilk Pasif Evi Blue Safe Mavi Kale tarafından İzmir Urla da inşa edildi. 300 metrekare brüt kullanım alanı olan bu evin metrekare maliyeti bin 200 TL oldu. Pasif Ev in yapı maliyetinin yüzde 5 i kadarıyla ısı yalıtımı yapıldı. Normal bir eve kıyasla metrekare başına fazla gideri sadece 50 TL olan Pasif Ev in ekstra giderlerinin amorti süresi ise 5 yıl. Türkiye nin ilk Pasif Evinde, dış cephelerde Blue Safe Mavi Kale paket sisteminde de yer alan CE belgeli Dow Shapemate IB styrofoam ısı yalıtım levhaları ile 16 cm lik yalıtım sağlandı. Projenin temel duvarlarında 16 cm, zemin ve teraslarında ise 10 cm kalınlığında Dow Roofmate XPS levha kullanıldı. Isı yalıtım çalışmalarında, Kalekim ID sertifikasına sahip Kalefiks Isı Yalıtım Yapıştırıcısı ve Kaleplast Isı Yalıtım Sıvası tercih edildi. Ayrıca Kalekim boya ürünleri de son aşamada kullanılarak mükemmel bir yalıtım için gerekli tüm süreç tamamlandı. Pasif Evlerde camların sızdırmaz olması gerekiyor. Urla daki içinde yaşanılan ilk Pasif Evde ısı geçirgenliği çok düşük olan camlar tercih edildi. Çift camın yanı sıra, argon gazının yer aldığı iki katlı cam kullanıldı. Ayrıca Pasif Evlerde havalandırma sistemi de büyük önem taşıyor. Kışın soğuk havanın, yazın da sıcak havanın içeriye girmesinin önlenmesinde ve mekan sıcaklığının korunmasında, evin havalandırma sistemi devreye giriyor. Bu amaçla Urla daki Pasif Evde geri ısı kazanımlı havalandırma sistemi kullanıldı. Urla da inşa edilen Pasif Evde, teras çatıda uygulanan drenaj sistemi ile yağmur suyu bahçede yer altına gömülen 20 tonluk su tankında toplanıyor. Tankın içinde yer alan mekanik bir sistemle arıtılan su, bahçe sulamada, tuvaletlerde, çamaşır makinesinde kullanılıyor. Pasif Evlerde evin mimarisi, enerji tasarrufu için son derece önemli. İzmir Urla daki Pasif Ev de de yer ve yön sistemi, pencere genişlikleri ve açıları güneşin açısına göre saptandı. Güneş enerjisinden sıcak su elde edilmesi için 10 metrekarelik solar paneller kullanıldı. Solar paneller, evin sıcak su ihtiyacını karşılıyor. Ayrıca kış aylarında ek bir ısıtmaya gerek olduğunda kalorifer sistemi için gerekli olan sıcak su da bu paneller sayesinde güneşten kazanılıyor. Pasif Ev de enerji tasarrufu adına yapılan tüm uygulamalar sayesinde; yazın ve kışın evin iç ortam sıcaklığı C derece oluyor.

5 Fonksiyon olarak üç katlı planlanan Pasif Evin, ilk katı ofis ve teknik oda olarak kullanılıyor. Orta ve üst katlar ise konut olarak tasarlandı. Şu anda evde Uğur Gül ve Gerd Ketelhake çifti 10 ve 1 yaşındaki çocuklarıyla birlikte yaşıyor. Pasif Ev Tüm Kış Bir Ampulle Isındı Bir binanın ısıtılması için yapılan enerji tüketiminin yılda metrekare başına 15 kilowatt saatin altında kalması Pasif Ev standartları için gerekli bir ölçü. Türkiye deki yalıtımsız binalarda ise bu rakam yılda metrekare başına enerji tüketimi kilowatt saate kadar çıkıyor. Somutlaştırmak gerekirse, Pasif Evde ısıtma için herhangi bir harcama yapılmıyor. Evin hava geçirmezliği sayesinde, evdeki enerji kaynakları örneğin ampul, bilgisayar ve hatta evde yaşayan insanlar sayesinde ev ısınıyor. Neden Urla? Pasif Ev projesinin ilk olarak bir enstitü bünyesinde hayata geçirilmesi düşünülmüştü. Ancak daha sonra yerleşik bir yaşam merkezinde inşa edilmesine karar verildi. Bunun nedeni Pasif Ev in normal bir konut gibi yaşanabilir ve konut inşa edecek herkes tarafından yapılabilir olduğunu göstermekti. İzmir Urla daki Pasif Ev projesi ile Pasif Evlerin veya düşük enerji tüketen evlerin ülkemizde de çoğalması ve standart olması için ilk adım atılmış oldu.