DANIŞMA MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Transkript

1 MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ S. Sayısı : 616 Yardım Toplama Kanunu Tasarısının Danışma Meclisince Kabul Olunan Metni ve Millî Güvenlik Konseyi İçişleri Komisyonu Raporu. (D. Meclisi : 1/590; M. G. Konseyi : 1/506) (D. Meclisi S. Sayısı: 344) TC Danışma Meclisi Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar Müdürlüğü 12 Mayıs (1/590)/3446 Konu : Kanun tasarısı. MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ GENEL SEKRETERLİĞİNE Danışma Meclisi Genel Kurulunun 11 Mayıs 1983 tarihli 100 ünctt Birleşiminde görüşülerek işaret oyu ile kabul edilen, Yardım Toplama Kanunu Tasarısı ekte sunulmuştur. Gereğini arz ederim. Sadi IRMAK DfMMgn» Meettri Başkanı TC Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Tetkik 30 Aralık 1982 Dairesi Başkanlığı Sayı: K.K.T.D. 18/ /05529 DANIŞMA MECLİSİ BAŞKANLIĞINA İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 27.Î tarihinde kararlaştırılan «Yardım Toplama Kanonu Tasarın» ile gerekçesi ekh olarakgönderfhnjştte Gereğini arz ederine Bülend ULUSU Başbakan

2 2 YARDIM TOPLAMA KANUNU TASARISININ GENEL GEREKÇESt Yardım toplama; sosyal ve geleneksel yönleri ve yaygın uygulaması ile yurdumuz bakımından büyük önem taşır. Bu alanda düzenleyici hükümler getiren 2 Aralık 1331 tarihli Cem'i tanat Nizamnamesi günün ihtiyaçlarına cevap vermekten uzaklaşmış ve boşlukları nedeniyle uygulamada birçok aksaklıklar doğmaktadır. Gerçekten Cem'i tanat Nizamnamesinin yürürlüğe girmesinden bu yana geçen 70 yıla yakın zaman içerisinde toplumumuz çok aşamalar geçirmiş ve hukuk düzeni temelinden değişmiştir. Yeni Devlet rejimi ve hukuk düzeni içerisinde, Osmanlı Devletinin hukuk müesseselerine atıflarda bulunan, o devrin makamlarından ve yine o devrin lisanı ile söz eden hükümlerin uygulanamayacağı açıktır. Kaldı ki sosyal farklılaşmanın zorunlu kıldığı yeni ihtiyaçlara cevap verecek, boşlukları dolduracak, aksaklıkları giderecek yeni hükümlerin getirilmesi ihtiyacı yıllardan beri hissedilmektedir. Bugün yürürlükte bulunan Cem'i tanat Nizamnamesinin uygulamada karşılaşılan aksaklıkları ve boşlukları şunlardır : Cem'i tanat Nizamnamesi yürürlüğe girdiği devrin koşullarına göre dar bir uygulama alanını kapsamaktadır. Bugünün koşulları karşısında kapsamın daha geniş tutulması ve yardım toplayabilecek gerçek kişilerle kamu ve özel hukuk tüzelkişilerinin yeniden gözden geçirilerek saptanması zorunludur. Yardım toplama şekilleri uygulamada güçlükler doğurmayacak biçimde düzenlenmemiş ve sayılmamıştır. Yardım toplamaya izin verecek yetkililer ve bu iznin süresi konusunda daha açık ve daha ayrıntılı hükümler getirmek gerekmektedir. Kamu görevlilerinden hangilerinin yardım toplama işlerinde ne şekilde çalışacakları açık değildir. Cem'i tanat Nizamnamesinde yardım toplamaya izin veren makamın toplanacak yardımla ulaşılması istenen amaç, yardım toplayacak kişilerin yeterliği, yapılacak hizmetin plan ve programlara uygunluğu, faaliyetin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı konularım inceledikten sonra izin vereceği hakkında hüküm yoktur. Yardım toplama faaliyetlerinde sorumlu kurumların kimlerden oluşacağı, hangi hallerde sorumlu oldukları, yardım toplamada görev alacak şahısların ne şekilde denetlenecekleri de saptanmamıştır. Yardım toplama şekillerinde ve uygulanacak usullerde birlik ve beraberlik olmadığı gibi toplanan yardımların amaca uygun bir şekilde harcanıp, harcan madiğinin denetleneceğine ilişkin hükümler de bulunmamaktadır. Hangi kuruluşların hangi günlerde kutu gezdirerek yardım toplayacakları saptanmamıştır. Yardım toplamada kullanılan makbuz, bilet ve yardım pullarının kontrolü için pratik usuller yoktur. Toplanan para ve malların kötüye kullanılması, görevlilerin gerekli şekilde görevlerini yapmamaları ve izinsiz yardım toplanması hallerinde uygulanacak yaptırımlar yeterli değildir. Diğer taraftan bir başka yardım toplama şekli olan kurban derisi ve bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama konusunda Cem'i tanat Nizamnamesinde herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Her ne kadar her yıl içişleri Bakanlığının genelgeleri ile kurban derilerinin Türk Hava Kurumuna verilmesi istenmekte ise de, bu konuda yasal bir dayanak bulunmadığından, bu genelgelere karşın birçok kişi ve kuruluş araya girerek kurban derisi toplamakta, böylece hem vatandaşlar şaşırtılmakta, hem de birtakım karışıklıklar ortaya çıkmaktadır. Bilindiği gibi Türk Hava Kurumu, Ulu önderimiz Atatürk'ün istemi ve korunmasında 16 Şubat 1925 yılında kurulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Çalışmalar yalın düşünce düzeyinde, spor eğitimi alanında kalmamış, Kayseri Askerî ve Türk Hava Kurumu Türk Kuşu Uçak Fabrikası kurularak büyük adımlar atılmıştır. Türk Hava Kurumu, Millî Savunmamızı desteklemek, kız ve erkek Türk gençliğine havacılığı sevdirmek, bu konudaki becerilerini ve kendilerine olan güvenlerini artırma amacım çok aşmış ve daha birçok konularda çalışmalar yapmayı sürdürmektedir.

3 3 Çağımızın başlarında emekleme aşamasında bulunan havacılık bu yüzyılın sonlarındaki büyük gelişmeler sonucu, insanoğlu aya ayak basmış, günümüzde uzay gezisi çalışmalarına da başlanmıştır. Batı uygarlığım amaç gösteren Ulu önder Atatürk'ün «istikbal Göklerdedir» sözüyle ne ölçüde ileri görüşlü olduğu böylece ortaya çıkmaktadır. Türk Hava Kurumu topladığı kurban derileriyle kendi görevi için parasal destek bulurken, bu derilerin ekonomik yönden değerlendirilmesi ile ülkemize milyonları aşan döviz girdisi sağladığı da bir gerçektir. Ayrıca tarım ilaçlama çalışmalarıyla da ülke ekonomisine katkıda bulunan Türk Hava Kurumunun yerini tutacak bir başka kuruluş da ülkemizde bulunmamaktadır. Yukarıda yapılan açıklamalara göre kurban derisi ve bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtma konularının bir düzene bağlanması ve bu,, konuda Türk Hava Kurumunun yetkili kılınması gerekli görülmüştür. Yukarıda değinilen hususların yeniden günün ihtiyaç lanna uygun şekilde düzenlenebilmesi için 6 bölüm, 32 esas ve 2 geçici maddeden oluşan Yardım Toplama Kanunu Tasarısı hazırlanmıştır, YARDIM TOPLAMA KANUNU TASARISININ MADDE GEREKÇELERt Madde 1. Bu maddeyle Kanunun amacı belirlenmiştir. Madde 2. Kanunun kapsamı belirlenmiş ve yanlış uygulamalara neden olunmaması için derneklere, sendikalara, spor kulüplerine, meslekî kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından kendiliğinden yapılacak bağış ve yardımlarla, bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirlerin bu Kanunun kapsamı dışında kaldığı vurgulanmıştır. Madde 3. Geçmiş uygulamada bazı kişi ve kuruluşların çeşitli yollarla vatandaşları istek ve iradeleri dışında yardımda bulunmaya zorladıkları sık sık görülmüştür. Madde bu tür zorlamaların önlenmesi amacıyla genel ilke olarak konulmuştur. Madde 4. Uygulamada birçok kişi ve kuruluşların değişik amaçlarla yardım topladıkları görülmektedir. Bu nedenle yardım toplanmasında kamu yararına uygunluk temel ilke olarak alınmış ve yardım toplayabilecek olan gerçek ve tüzelkişiler saptanmıştır. Madde 5. Bu maddeyle zaman içinde değişen ve sayıları artan yardım toplama şekilleri sayılmak suretiyle belirlenmiş, böylece uygulamada birliğin sağlanması ve uygar bir topluma yakışmayan ve vatandaşın vicdanını inciten yardım toplama şekillerine meydan verilmemesi amaçlanmıştır. Ayrıca denetimin sağlanması yönünden yardım toplama faaliyetinde özel makbuz ve biletlerin kullanılacağı ve konunun İçişleri ve Maliye bakanlıklarınca ortaklaşa hazırlanacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Madde 6. Yardım toplama faaliyetinin izne bağlı olarak sürdürülmesi gerekli görülmüş ve izin vermeye yetkili makamlar gösterilmiştir. Bu arada izinsiz yardım toplama faaliyetlerinin güvenlik kuvvetlerince men edileceği hükme bağlanmıştır. Ancak ülkemizde sağlık ve sosyal yardım, havacılığın güçlendirilmesi ve buna benzer konularda etkin hizmetler yürüten Türkiye Kızılay Cemiyeti, Türk Hava Kurumu, Çocuk Esirgeme Kurumu, Veremle Savaş Derneği ve benzeri kuruluşlarla, Ulusumuza malolmuş bulunan ve Silahlı Kuvvetlerimizin güçlendirilmesine yönelik vakıfların izin almaksızın yardım toplama faaliyetinde bulunabilmeleri imkânı getirilmiş ve bu tür kamu yararına çalışan dernek ve vakıfların Bakanlar Kurulunca belirlenmesi öngörülmüştür. Ayrıca toplumumuzda gelenekselleşmiş bulunan ve yardım toplamanın yamnda tanıtma amacım da güden rozet takmak ve kutu gezdirmek suretiyle yardım toplayabilecek dernek ve vakıfların da İçişleri Bakanlığınca belirlenip ilan edileceği hükme bağlanmıştır.

4 4 Madde 7. Bu maddede yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşların başvuru şekli gösterilmiş ve başvuru dilekçesinde bulunması gereken hususlar ve belgelerin Kanunun uygulama esas ve usullerini gösteren yönetmelikte düzenleneceği hükmü getirilmiştir. Madde 8. Başvuru üzerine izin vermeye yetkili makamlarca yapılacak inceleme* esasları gösterilmiştir. Madde 9. Yardım toplama süresinin takdirinin izin veren makama ait olduğu, ancak etkin bir denetimin sağlanması bakımından bu sürenin bir yıü geçemeyeceği, zorunlu hallerde bu sürenin izin veren makamlarca bir yılı geçmemek üzere uzatılabileceği hükme bağlanmıştır. Madde 10. Yardım toplama faaliyetinde çalışacak kamu görevlilerine vali ve kaymakamlarca izin verileceği esası getirilmiş, bu görevlilere çalışmalarından dolayı herhangi bir ücret verilemeyeceği belirtilmiştir. Ayrıca çeşitli sakıncaları nedeniyle genel ve özel güvenlik kuvvetlerinin hiçbir şekilde yardım toplama faaliyetinde çalıştırılamayacağı hükme bağlanmıştır. Bu arada Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi, bağırsak ve fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyetinde görevlendirilen kamu personeline kurumca ücret verilebileceği istisnası getirilmiştir. Bu düzenleme ile kurumun yardım toplama faaliyetlerine etkinlik kazandırılmak istenmiştir. Madde 11. Bu maddeyle, her yardım toplama faaliyeti için birer sorumlu kurulun oluşturulması öngörülmüş ve sorumlu kurulun kimlerden oluşacağı belirtilmiştir. Ayrıca etkin bir denetimin sağlanması için yardım toplama faaliyetine girişenlerce yapılması zorunlu işlerin Kanunun uygulama esas ve usullerini gösterir yönetmelikte düzenleneceği hükmü getirilmiştir. Madde 12. Yardım toplama faaliyetinin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde sonuçlandırılmasından, toplanan para ve eşyanın korunmasından ve amaca uygun şekilde harcanmasından bu faaliyete girişenlerin sorumlu olacağı hükmü bağlanmıştır. Madde 13. îzin veren makamlarca, her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulması ve yardım toplama faaliyetinde görev alacak kişilere fotoğraflı kimlik belgesi verilmesi esası getirilmiştir. Ayrıca öğrenciler tarafından kutu gezdirmek veya rozet takmak sureti ile yapılan yardım toplama faaliyetlerinde, görevlendirilen öğrencilerin sayılarının fazla olması nedeniyle, kimlik belgesi verilmeyeceği ancak yardım toplamada görevli öğrencilerin ad, soyad ve okullarını gösterir bir listenin izin veren makama verileceği hükme bağlanmıştır. Madde 14. Bu maddeyle izin veren makamca tayin edilecek denetçiler tarafından faaliyetin her safhasında denetleme yaptırabileceği hükmü getirilmiştir. Madde 15. Sorumlu kurulların yardım toplama süresinin bitiminden itibaren 10 gün içinde kesinhesabı çıkarıp, izin veren makama vermeleri öngörülmüştür. Madde 16, 17. Denetçiler tarafından kesinhesabın incelenerek sonucun bir-rapora getirilmiş ve denetleme raporunda bulunması gereken hususlar belirtilmiştir. bağlanması esası Madde 18. îzin veren makamlarca, toplanan yardımın amaç doğrultusunda kullanılıp, kullanılmadığının izlenmesi ve denetlenmesi öngörülmüştür. Madde 19. Denetçilere verilecek ücretin miktarı ve ne şekilde ödeneceği hükme bağlanmıştır. Madde 20, 21, 22. Genel gerekçede ayrıntıları ile açıklandığı üzere kurban derisi ve bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama yetkisi Türk Hava Kurumuna verilmiş ve toplanan yardımın halen uygulamada olduğu gibi Türk Hava Kurumu, Türkiye Kızılay Cemiyeti, Çocuk Esirgeme Kurumu ve Türkiye Diyanet Vakfı arasında dağıtım oranları gösterilmiştir. Ayrıca kurban derisi, bağırsak toplama ve fitre zarfı dağıtımı suretiyle yardım toplama faaliyeti çeşitli özellikler gösterdiğinden buna ilişkin hususların bir yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür. Madde 23. Bazı derneklere, vakıflara, meslek kuruluşlarına ve kamu kuruluşlarına yürürlükteki mevzuata göre tanınmış hak ve ayrıcalıkların saklı olduğu kabul edilmiştir.

5 _5-< Madde 24. Etçiliklerce Türkiye'de yardım toplanması faaliyetinin Dışişleri Bakanlığının iznine bağlı olduğu ve bunlar tarafından yapılacak yardım toplama faaliyetlerinde bu Kanunun uygulanamayacağı hükme bağlanmıştır. Madde 25. Basımevlerine, basacakları makbuz, bilet ve yardım pullarının kıymetleriyle, seri numaralarını izin veren makama bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiştir. Madde 26. Bu Kanunun 5 inci maddesindeki yardım toplama şekillerinde yapılacak harcamaların, sağlanacak gelirlere göre yüzde oranları gösterilmiş ve bu suretle harcamaların sınırh kalması amaçlanmıştır. Madde 27. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemlerin hangi kuruluşlar tarafından yürütüleceği belirlenmiştir. Madde 28, 29. Maddelerle bu Kanuna aykırı çeşitli davranışlar için öngörülen ceza hükümleri göstirilmiştir. Geçici Madde 1. Cem'i tanat Nizamnamesine göre başlamış olan faaliyetlerin bu Kanuna uydurulma süresi tespit edilmiştir. Geçici Madde 2. Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Madde Aralık 1331 tarihli Cem'i tanat Nizamnamesi yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 31. Yürürlük tarihini belirtmektedir. Madde 32. Yürütme durumunu göstermektedir.

6 6 içişleri Komisyonu Raporu TC Millî Güvenlik Konseyi İçişleri Komisyonu 22 Haziran 1983 Esas No. : 1/506 Karar No. : 31 MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ BAŞKANLIĞINA Danışma Meclisi Genel Kurulunun 11 Mayıs 1983 tarih ve 100 üncü Birleşiminde işaret oyu ile kabul edilmiş bulunan «Yardım Toplama Kanunu Tasarısı» Komisyonumuza havale edilmekle, yetkili temsilcilerin iştirakiyle incelendi. Yardım toplama faaliyetlerinin bugüne kadar, Osmanlı İmparatorluğundan kalan 1331 tarihli Cem'i tanat Nizamnamesiyle yürütüldüğü, Nizamnamenin herşeyden önce dilinin anlaşılmaz hale geldiği ve aynı zamanda günün koşullarına uygun hükümler taşımadığı, yetersiz kaldığı, yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu, tasarının bu sebeple hazırlandığı görülüp, tasarının tümü benimsenmiş ve maddelerin incelenmesine geçilmiştir. Metnin 1 inci maddesine yardımın «kullanılması» usul ve esasları da eklenerek, amaç maddesi muhtevaya uygun hale getirilmiştir. Metnin 2 nci maddesinin kapsam dışında kalanlar fıkrasına, Türk Silahlı Kuvvetlerin kendi bünyesinde yardım toplama faaliyetleri alınmış, böylece tereddütler ve ihtilaflar önlenmiştir. Metnin 4 üncü maddesine kamu hizmetlerine destek olmanın da söz konusu edilmesi düşünüldüğünden «veya destek olmak» eklenmiş, okul aile birliklerinin yardım toplaması, yardımın isteğe bağlı olması koşulunu ihlal etmesinin ihtimal dahilinde olması; kamu oyunda hoş karşılanmayacak durumların doğmasının muhtemel bulunması sebebiyle metinden çıkarılmış ve 3 üncü madde olarak kabul edilmiştir. Metnin 3 üncü maddesinin kenar başlığı «Yardımın isteğe bağlı olması» şeklinde değiştirilmiş ve bu kural madde metninde daha belirgin, çarpıcı bir hale getirilip, 4 üncü madde olarak benimsenmiştir. Metnin 5 inci maddesi, fıkralar insicamlı bir hale getirilerek, kutu gezdirerek para toplamanın günümüzde hoş karşılanmaması, icbar eder bir yönünün bulunması, kutu gezdiren öğrenciler bakımından da mahzurlar doğurduğu ve esasen bu yolla fazla bir yardımın da toplanmadığı göz önünde bulundurularak «kutu gezdirerek» kelimeleri metinden çıkarılarak kabul edilmiştir. ikinci Bölümün başlığına «İzin» eklenmiş, izin alma zorunluğu maddenin başlığında vurgulanmış, 6 ncı madde iki ayrı maddeye ayrılarak yeniden düzenlemeye tabi tutulmuş, rozet takıp, kutu gezdirerek yardım toplama metinden çıkarılmış, 7 nci madde olarak düzenlenen izin vermeye yetkili makamlardan sonra, uygulamayı yapacak birimjeri gösteren 27 nci madde ikinci fıkra olarak metne alınmıştır. Metnin 7 nci maddesi, 8 inci madde olarak benimsenip, madde redaksiyona tabi tutulmuştur. Metnin 8 inci maddesi, Danışma Meclisinden geldiği şekliyle 9 uncu madde olarak aynen benimsenmiştir. Metnin 9 uncu maddesinin kenar başlığı kısaltılmış.sürenin haklı sebeplerin bulunması halinde uzatılabileceği metne ilave edilip, 10 uncu madde olarak kabul edilmiştir. Üçüncü Bölümün başlığı muhtevaya uygun olarak Çalışma Usul ve Esasları» olarak değiştirilllm'işitir. Methin 10 uncu maddesi, çalışma usul ve esasları ile ilgili bulunduğundan, bu Bölüme 13 üncü madde olarak alınmış, kenar başlığı değiştirilmiş, madde redaksiyona tabi tutulmuş, yardım toplamada kullanılan zarfların «Fitre ve Zekât Zarfı» olması sebebiyle metne «Zekât» eklenmiş, durumları nedeniyle «adlî ve idarî yargı hâkimleri»nin de yardım toplama faaliyetlerinde çalışamayacakları metne ilave edilmiştir. Metnin 11 inci maddesi, kenar başlığı «Sorumlu Kurul» olarak değiştirilmiş, sorumlu kurulun oluşması vurgulanmış, kuruldaki değişikliklerin de bildirileceği metne eklenmiştir. Maddenin gazete ve dergilerle ilgili fıkrası madde metni ile uyum sağlamadığından ayrı 12 nci madde olarak düzenlenmiş, son fıkra ayrıca yönetmelik maddesi bulunduğundan alınmamıştır. Metnin 12 nci maddesi, Danışma Meclisinden geldiği şekliyle 14 üncü madde olarak aynen benimsenmiştir, Metnin 13 üncü maddesi, 15 inci madde olarak kimlik belgesinin işe ait dosyada saklanacağı ilave edilerek, ikinci fıkrası kutu gezdirmeyle ilgili olduğundan metinden çıkarılarak kabul edilmiştir. '

7 7 Metnin 14 ve 18 inci maddeleri, ilgisi sebebiyle bir arada ele alınmış, faaliyetlerin denetimi kenar başlığı altında ve 16 ncı madde olarak yeniden düzenlenmiş, denetim işlerinde geçici şekilde memurların çalıştırılabileceği, ilgililerin denetçilerin istediği bilgileri de vermek zorunda oldukları eklenmiş, denetçilerin, denetim işlerinin aksamaması ve verimli olması için en az, üç ayda bir rapor verecekleri ayrı bir fıkra olarak metne ilave edilmiştir. Metnin 15 inci maddesi, kesinhesabın çıkarılması kenar başlığı altında 17 nci madde olarak, zorunlu hallerde sürenin otuz güne kadar uzatılabileceği belirtilerek kabul edilmiştir. Metnin 16 ncı maddesi, 18 inci madde: 17 nci maddesi, 19 uncu madde ve 19 uncu maddesi de 20 nci madde olarak, ufak değişiklikler ve yeniden düzenlemeye tabi tutularak kabul edilmiştir. Beşinci bölümün başlığına zekât kelimesi eklenmiş, metnin 20 nci maddesi 21 inci, 21 inci maddesi de 22 nci madde olarak kabul edilmiş ve maddelere «zekât» kelimesi eklenmiş, direktife uygun olarak 22 nci maddedeki oranlar değiştirilmiştir. Metnin 22 nci maddesi, kenar başlığı aynı Kanunda 2 yönetmelik maddesi bulunmasının gerekmemesi sebebiyle «usul ve esaslar» olarak değiştirilmiş, gelirin paylaşılması için yönetmeliğe konulacak hükümler için pay alacak kuruluşların görüşlerinin alınacağı eklenmiş ve 23 üncü madde olarak kabul edilmiştir. Altıncı bölümün maddeleri muhtevalarına göre yeniden sıralamaya tabi tutulmuş ve metnin 26 ncı maddesi, 24 üncü madde olarak ufak değişiklikler yapılarak benimsenmiştir. Yardım toplama faaliyetinden amacı gerçekleştirecek miktarda para toplanamaması veya amacın tahakkukundan sonra bir miktar paranın artması halinde, ne yönde hareket edileceği boşlukta kaldığından, metne bu hususlara açıklık getiren 25 inci madde ilave edilmiştir.. Metnin 25 inci maddesi, redaksiyona tabi tutularak 26 ncı madde olarak benimsenmiştir. Metnin 24 üncü maddesi, uygulamada tereddüt doğurmaması için kenar başlığıyla beraber «yabancı temsilciliklerce» yardım toplama şeklinde değiştirilip 27 nci madde olarak kabul edilmiştir. Metnin 28 inci maddesi, kenar başlığı ve muhtevası «yardımın devlet malı sayılması» şekline dönüştürülmüş ve mallara karşı suç işleme de metne eklenerek kabul edilmiştir. Metnin 29 uncu maddesinin kenar başlığı «Cezalar» şeklinde değiştirilmiş, izinsiz yardım toplama ile iznin sınırlarının aşılması ayrı ayrı hususlar olduğundan ve farklı şekilde cezalandırılması gerektiğinden maddenin birinci fıkrası buna imkân verir şekilde düzenlenmiş; Kanunun diğer hükümlerine aykırı davrananlar için «fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde» ifadesi eklenmiştir. Metnin 30 uncu maddesi, «Yönetmelik» kenar başlığı altında, yönetmeliğin hazırlanmasında Maliye Bakanlığının da görevli olduğu belirtilerek kabul edilmiştir. Metnin 23 üncü maddesi, 31 inci madde; kaldırılan hükümler başlıklı 31 inci maddesi, 32 nci madde; geçici madde 1, geçici madde olarak, ufak hatalar düzeltilerek ve uygulama kolaylığı sağlayacak şekilde benimsenmiştir. Yürürlük ve yürütme ile ilgili 31 ve 32 nci maddeler, 33 ve 34 üncü madde olarak aynen benimsenmiştir. Kanun Tasarısı ve Raporumuz Millî Güvenlik Konseyinin onayına arz olunur. Başkan Muzaffer BAŞKAYNAK Hâkim Tümgeneral Üye Müfit YÜKSEL Adalet Bakanlığı Tetkik Hâkimi Üye Ünal SOMUNCU Türkiye Kızılay Der. Genel Müdürü Üye Edip GÜLTEKİN Hâkim Albay Üye Faik KOKAN İçişleri Bakanlığı iller td. Gn. Md. D. Bşk. Üye Ertan KAHRAMANOĞLU Sos. Hiz. ve Ç.E.K. Genel Müdür V. Üye İlhan KÖSEOĞLU Hâkim Albay Üye M. Ali GÜRSEL Türk Hava Kurumu Teftiş Krl. Bşk. üye Ahmet UZUNOĞLU Diyanet İşleri Bşk. Hukuk Müşaviri

8 Amaç HÜKÜMETİN TEKLİFİ Yardım Toplama Kanunu Tasarısı BİRİNCt BÖLÜM Genel Hükümler MADDE 1. Bu Kanunun amacı; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşları ve bunların hangi amaçlarla yardım toplayabileceklerini belirlemek, yardım toplanmasına ilişkin usul ve esaslarla, yardım toplama çalışmalarının denetimiyle ilgili hususları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2. Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları kapsar. Dernekler ve sendikalar ile bunların üst kuruluşlarına, spor kulüplerine, meslekî kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla, bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler bu Kanunun kapsamı dışındadır. Genel ilke MADDE 3. Yardım isteğe bağlı olup, hiçbir kişi veya kuruluş yardımda bulunmaya zorlanamaz. Yardım toplama yetkisi MADDE 4. Kamu yaranma uygun olarak amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek üzere gerçek kişiler, dernekler, vakıflar, sendikalar, spor kulüpleri, okul aile birlikleri, meslekî kuruluşlar, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler. Yardım toplama şekilleri MADDE 5. Bu Kanuna göre makbuzla, kutu gezdirerek, belirli yerlere kutu koymak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yolu ile, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek suretiyle yardım toplanabilir. Yardım toplama faaliyetlerinde, yukarıdaki yardım toplama şekillerinden bir veya birkaçı kullanılabilir. Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama faaliyetlerinde bu iş için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır. Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde yardımın hangi amaç için toplandığının belirtilmesi zorunludur. Yardım toplama işinde kullanılacak makbuz ve biletlerin bastırılması, biçimi, kullanılması ve dağıtılmasına ilişkin esaslar İçişleri ve Maliye Bakanlığınca ortaklaşa düzenlenip, Kanunun yayımı tarihini izleyen 6 ay içinde çıkarılacak bir yönetmelikle belirtilir. îzin vermeye yetkili makamlar İKİNCİ BÖLÜM Yardım Toplamada İzin Vermeye Yetkili Makamlar ve Başvuru MADDE 6. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa İçişleri Bakanlığından, bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçe sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır.

9 - 9 (Hükümetin Teklifi) izin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyeti güvenlik kuvvetlerince derhal men edilir ve yardım toplayanlar hakkında kanunî kovuşturma yapılır. İzin alınmaksızın yardım toplama faaliyetinde bulunabilecek kamu yararına çalışan derneklerle vakıflar, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. Dinî ve millî bayramlarda, belirli gün ve haftalar içinde rozet takmak ve kutu gezdirmek suretiyle yardım toplamaya yetkili dernek veya vakıflar içişleri Bakanlığınca belirlenir ve ilan edilir. Yardım toplamada başvuru MADDE 7. Yardım toplayacak olan gerçek ve tüzelkişiler, yardım toplama isteklerini bir dilekçe ile izin vermeye yetkili olan makama bildirirler. Gazete ve dergilerin başvurma dilekçeleri sorumlu yazı işleri müdürlerince verilir. Başvuru dilekçelerinde bulunması gerekli hususlar ve belgeler yönetmelikle düzenlenir. Yardım toplama faaliyetinin öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde yapılmak istenmesi halinde, başvuru dilekçesine kurum idaresinin yazılı izninin eklenmesi zorunludur. Başvurunun incelenmesi ve izin MADDE 8. izin vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapıhr ve sonucu en geç iki ay içinde başvuranlara bildirilir. Sonuç iki ay içinde bildirilmediği takdirde yardım toplama istemi reddedilmiş sayılır. Yardım toplamada süre MADDE 9. Yardım toplama süresinin takdiri izin veren makama aittir. Ancak, bu süre bir yılı geçemez. Belirlenen sürenin sonunda kesin hesap sonuçlarına göre yardım toplama faaliyetinin amacı göz önünde tutularak yardım toplama süresi, izin veren makamlarca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Yardım toplama faaliyetinde çalışacak kamu görevlileri MADDE 10. Kamu görevlileri vali ve kaymakamdan gerekli izni almadıkça yardım toplama faaliyetlerinde çalışamazlar. izin alınmak suretiyle yardım toplama hizmetlerinde çalıştırılan kamu görevlilerine her ne ad altında olursa olsun ücret verilemez. Silahlı Kuvvetler ve güvenlik kuvvetleri mensupları ile özel kolluk görevlileri, hiçbir şekilde yardım toplama faaliyetlerinde çalıştırılamazlar. 20 nci madde gereğince Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi, bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyetinde görevlendirilen kamu personeline, kurumca ücret verilebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM tzin Alındıktan Sonra Yapılacak işler Yardım toplama faaliyetine girişenlerce yapılacak işler MADDE 11. Her yardım toplama faaliyeti için birer sorumlu kurul oluşturulur. Tüzelkişilerin girişecekleri yardım toplama faaliyetlerinde sorumlu kurul bunların yönetim organlarıdır.. Gerçek kişiler, en az üç kişiden oluşacak sorumlu kurulu belirleyerek izin veren makama bildirmekle yükümlüdürler.

10 10 (Hükümetin Teklifi) Gazete ve dergiler tarafından toplanacak yardımlar bir bankada açılacak özel bir hesaba yatırılır. Yardıma katılan kişilerin adları yardım tutarı ve cinsi, yardımda bulunamn aksine bir isteği bulunmadığı takdirde, gazete ve dergi ile yayınlanır. Faaliyet sonunda toplanan yardımın miktarı gazete veya dergi ile kamu oyuna açıklanır. Yardım faaliyeti sırasında uyulması gerekli diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Sorumluluk MADDE 12. Yardım toplama faaliyetine girişenler bu faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde sonuçlandırılmasından, toplanan para ve eşyanın korunmasından ve amaca uygun şekilde harcanmasından sorumludur. İzin veren makamca yapılacak işler MADDE 13. Yardım toplamaya izin verilmesi halinde, izin veren makamlarca her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulur. Yardım toplama faaliyetinde görev alacak kişilere, yardım toplama faaliyetinin konu ve süresi belirtilmek suretiyle fotoğraflı bir kimlik belgesi verilir. Bu belgeler faaliyetin sonunda geri alınır. Belli gün ve haftalarda öğrenciler tarafından kutu gezdirmek veya rozet takmak suretiyle yapılan yardım toplama faaliyetlerinde, kimlik belgesi verilmez. Ancak; yardım toplama faaliyetinde görevlendirilen öğrencilerin adlarını, soyadlarını, okul ve sınıflarını gösteren bir liste yardım toplama faaliyetinin başlamasından üç gün önce izin veren makama verilir. Yardım toplama faaliyetinin denetlenmesi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yardım Toplamada Denetim MADDE 14. Yardım toplama işleri izin veren makamın denetim ve gözetimine tabidir. İzin veren makam, faaliyetin her safhasında gerekli denetlemeyi yaptırmak üzere yeterli sayıda denetçi tayin eder ve ilgililere bildirir. İlgililer, denetçilerin isteği üzerine yardım toplama faaliyetleri ile ilgili her türlü belgeyi vermekle yükümlüdürler. Denetçiler görevlerini en kısa zamanda bitirip raporlarını kendilerini görevlendiren makama verirler. Eski eser ve anıtların onarılması için yardım toplamaya izin verilmiş olan hallerde denetleme, Genel Müdürlüğü veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ayrıca yapılabilir. Vakıflar Toplanan yardımın hesabı MADDE 15. Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin bitiminden itibaren 10 gün içinde toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini izin veren makama vermekle yükümlüdürler. Gerekli hallerde bu süre izin veren makamın onayı ile 10 gün daha uzatılabilir. İzin veren makam, kesin hesabın bir örneğini denetçilere gönderir. MilU Güvenlik Konseyi (S. Sayısı: 616)

11 11 (Hükümetin Teklifi) Denetim sonucu MADDE 16. Denetçiler, izin veren makamın vereceği direktifleri de göz önünde tutarak yardım toplama faaliyetinin kesinhesabını ve diğer belgeleri incelemek suretiyle, sonucunu belirlenen süre içinde bir rapor halinde izin veren makama verirler. Denetleme raporu MADDE 17. Denetçiler, denetleme sonunda düzenleyecekleri rapora, aşağıda gösterilen bilgileri koymakla yükümlüdürler. 1. Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan brüt gelir, 2. Yardım toplama faaliyeti için yapılan gider, 3. Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan net gelir, 4. Bu gelirlerin amacı gerçekleştirmede yeterli olup olmadığı konusunda bilgi, 5. îzin veren makamca incelenmesi istenen diğer konularla ilgili açıklamalar, 6. Denetçilerin rapora geçmesinde yarar gördükleri diğer bilgiler. Yardımın kullanılması MADDE 18. tzin veren makamlarca, yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan net gelirin, gerçekleştirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp, kullanılmadığı izlenir ve denetlenir. Denetçilere verilecek ücret MADDE 19. Denetçilere verilecek ücretin miktarı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur ve bu ücret içişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Yetkili kuruluş BEŞİNCİ BÖLÜM Kurban Derisi ve Bağırsak Toplama ile Fitre Zarfı Dağıtımına İlişkin Hükümler MADDE 20. Kurban derisi ve bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama yetkisi Türk Hava Kurumuna aittir. Gelirin dağıtımı MADDE 21. Türk Hava Kurumunca toplanan kurban derisi, bağırsak ve dağıtılan fitre zarfları sonucu elde edilen paradan zorunlu giderler düşüldükten sonra kalan toplam paranın yüzde kırkbeşi Türk Hava Kurumuna, yüzde yirmibeşi Türkiye Kızılay Derneğine, yüzde yirmisi Çocuk Esirgeme Kurumuna ve yüzde onu Türkiye Diyanet Vakfına verilir. Yönetmelik MADDE 22. Kurban derisi, bağırsak toplama, fitre zarfı dağıtma biçimi ve bu işlerde çalışanlara yapılacak ödeme konuları, Türk Hava Kurumunun görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde çıkarılacak yönetmelikle belirtilir..

12 12 (Hükümetin Teklifi) ALTINCI BÖLÜM Çeşitli Hükümler Saklı hükümler MADDE 23. Yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre bazı derneklere, vakıflara, meslek kuruluşlarına ve kamu kuruluşlarına tanınmış hak ve ayrıcalıklar saklıdır. Elçiliklerce yardım toplama Elçilik MADDE 24. Elçiliklerce Türkiye'de yardım toplanması Dışişleri Bakanlığının iznine bağlıdır. lerin yardım toplama faaliyetlerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz. Basımevlerinin yükümlülüğü MADDE 25. Basımevleri, yardım toplama faaliyetlerine girişenlerin bastıracağı makbuz, bilet ve yardım pullarının kıymetlerini, seri ve numaralarını bastırdıktan sonra, bir örneği ile birlikte en geç bir hafta içinde izin veren makama bildirmekle yükümlüdürler. Yardım toplama faaliyeti giderleri MADDE 26. Bu Kanunun 5 inci maddesindeki makbuzla, kutu gezdirerek, belirli yerlere kutu koymak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım toplama şekillerinde giderler, brüt gelirin yüzde onunu; eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yolu ile, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek suretiyle yardım toplama şekillerinde ise yüzde kırkını geçemez. Giderler bu oranı geçtiği takdirde, aradaki fark mahkeme kararı ile sorumlu kurul üyelerine ödettirilir. İşlemleri yürütecek daire MADDE 27. Yardım toplama faaliyetleri ile ilgili işlemlerin yürütülmesinde il ve ilçelerin emniyet ve jandarma kuruluşlan görevlidir. Yardım toplama faaliyetine İçişleri Bakanlığınca izin verilmesi halinde ise bu görev Emniyet Genel Müdürlüğünce yerine getirilir. Toplanan yardımın zimmete geçirilmesi MADDE 28. Yardım toplama faaliyetinden elde edilen mal ve paralan zimmetine geçirenler Devlet mal ve parasını zimmetine geçirenler gibi cezalandın ür. İzinsiz yardım toplayanlar MADDE ncı maddeye aykın olarak izinsiz yardım toplayanlarla, yardım toplanmasına izin verilen yer dışında yardım toplayanlar hakkında üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve liradan liraya kadar hafif para cezası verilir ve izinsiz toplanan mal ve paranın müsaderesine hükmolunur. Türk Hava Kurumu dışında gerçek veya tüzelkişilerce kurban derisi ve bağırsak toplanması ile fitre zarfı dağıtılması suretiyle para toplanması durumunda da ilgililer hakkında bin'nci fıkradaki cezalar uygulanır. Ve mahkemece, toplanan kurban derisi, bağırsak ve fitre paralarına el konularak Türk Hava Kurumuna devredilir. Elden çıkarılmış olanların değerinin iki katının alınmasına hükmedilir. Bu Kanunun diğer hükümlerine aykırı davrananlar hakkında da bir aydan üç aya kadar hafif hapis cezası verilir.

13 13 (Hükümetin Teklifi) GEÇİCİ MADDE 1. Cem'i İanat Nizamnamesine göre yürütülmekte olan yardım toplama faaliyetleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde bu Kanunda belirtilen usullere uydurulur. GEÇİCİ MADDE 2. Bu Kanunun uygulanrnasma ilişkin esas ve usuller, Kanunun yayımından itibaren altı ay içinde İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Kaldırılan hükümler MADDE Aralık 1331 tarihli Cem'i İanat Nizamnamesi yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 31. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 32. Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. Başbakan B. Ulusu Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Z. Baykara Devlet Bakanı Prof. Dr. î. Öztrak Devlet Bakanı M. özgünes Devlet Bakanı Prof., Dr. M. N. özdaş Devlet Bakanı S. R. Pasın Adalet Bakanı C. Menteş Millî Savunma Bakanı Ü. H. Bayülken İçişleri Bakanı S. Çetiner Dışişleri Bakanı /,, Türkmen Maliye /Bakanı A. B. Kafaoğlu Millî Eğitim Bakanı H. Sağlam Bayındırlık Bakanı Dr. T. Önalp Ticaret Bakanı K. Cantürk Sağlık ve Sos. Yrd. Bakanı Prof. Dr. K. Kılıçturgay Gümrük ve Tekel Bakanı Prof, Dr. A. Bozer Ulaştırma Bakanı Prof. Dr. M. Aysan arım ve Orman Bakanı Prof. Dr. S. Özbek Çalışma Bakanı Prof. Dr. T. Esener Sanayi ve Tek. Bakanı M, Turgut Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı F. İlkel Kültür ve Turizm Bakanı / Evliyaoğlu İmar ve İskân Bakanı Köy İş. ve Koop. Bakanı Gençlik ve Spor Bakanı Prof. Dr. A. Samsunlu M. R. Güney V. özgül Sosyal Güvenlik Bakanı S. Side

14 14 DANIŞMA MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ METİN Yardım Toplama Kanunu Tasarısı BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç MADDE 1. Bu Kanunun amacı; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşları ve bunların hangi amaçlarla yardım toplayabileceklerini belirlemek, yârdım toplanmasına ilişkin usul ve esaslarla, yardım toplama çalışmalarının denetimiyle ilgili hususları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2. Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları kapsar. Siyasî Partiler, dernekler ve sendikalar ile bunların üst kuruluşlarına, spor kulüplerine, meslek kuruluşlarına ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla, bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler bu Kanunun kapsamı dışındadır. Genel ilke MADDE 3. Yardım isteğe bağlı olup, hiçbir kişi veya kuruluş yardımda bulunmaya zorlanamaz. Yardım toplama yetkisi MADDE 4. Kamu yararına uygun olarak amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek üzere gerçek kişiler, dernekler, vakıflar, sendikalar. spor kulüpleri, okul aile birlikleri, meslek kuruluşları, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler. Yardım toplama şekilleri MADDE 5. Bu Kanuna göre makbuzla, kutu gezdirerek, belirli yerlere kutu koymak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yolu ile, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek suretiyle yardım toplanabilir. Yardım toplama faaliyetlerinde, yukarıdaki yardım toplama şekillerinden bir veya birkaçı kullanılabilir. Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama faaliyetlerinde bu iş için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır. Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde yardımın hangi amaç için toplandığının belirtilmesi zorunludur. Yardım toplama işinde kullanılacak makbuz ve biletlerin bastırılması, biçimi, kullanılması ve dağıtılmasına ilişkin esaslar içişleri ve Maliye Bakanlığınca birlikte düzenlenecek bir yönetmelikle belirtilir. MMÎ Güvenlik Konseyi (S. Sayısı: 616)

15 15 M. G. K. İÇİŞLERİ KOMİSYONU METNİ Yardım Toplama Kanunu Tasarısı BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç MADDE 1. Bu Kanunun amacı; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşları ve bunların hangi amaçla yardım toplayabileceklerini belirlemek, yardımın toplanmasına, kullanılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2. Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları kapsar. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi bünyesi içerisindeki yardım toplama faaliyetleri ile dernekler, sendikalar ve bunların üst kuruluşlarına, spor kulüplerine, meslekî kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler, bu Kanunun kapsamı dışındadır. Yardım toplayabilecek olanlar MADDE 3. Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler. Yardımın isteğe bağlı olması MADDE 4. Yardım isteğe bağlıdır. Kişi ve kuruluşlar yardımda bulunmaya zorlanamaz. Yardım toplama şekilleri MADDE 5. Bu Kanuna göre; makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek suretiyle yardım toplanabilir. Yardım toplama faaliyetlerinde, yardım toplama şekillerinden bir veya birkaçı kullanılabilir. Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde, yardımın hangi amaç için toplandığının belirtilmesi zorunludur. Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama faaliyetlerinde, bu iş için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır., Makbuz ve biletlerim bdçaınıi, bastıirıtoıası, (kumanılması ve dağıtılması hususlarına ait esaslar yönetmelikte belirtilir.

16 16 (Danışma Meclisinin Kabul Ettiği Metin) izin vermeye yetkili makamlar İKİNCİ BÖLÜM Yardım Toplamada izin Vermeye Yetkili Makamlar ve Başvuru MADDE 6. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa İçişleri Bakanlığından, bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçe sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. izin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyeti güvenlik kuvvetlerince derhal men edilir ve yardım toplayanlar hakkında kanunî kovuşturma yapılır. îzin alınmaksızın yardım toplama faaliyetinde bulunabilecek kamu yararına çalışan derneklerle vakıflar, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. Dinî ve millî bayramlarda, belirli gün ve haftalar içinde rozet takmak ve kutu gezdirmek suretiyle yardım toplamaya yetkili dernek veya vakıflar içişleri Bakanlığınca belirlenir ve ilan edilir. Yardım toplamada başvuru MADDE 7. Yardım toplayacak olan gerçek ve tüzelkişiler, yardım toplama isteklerini bir dilekçe ile izin vermeye yetkili olan makama bildirirler. Gazete ve dergilerin başvurma dilekçeleri sorumlu yazı işleri müdürlerince verilir. Başvuru dilekçelerinde bulunması gerekli hususlar ve belgeler yönetmelikle düzenlenir. Yardım toplama faaliyetinin öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde yapılmak istenmesi halinde, başvuru dilekçesine kurum idaresinin yazılı izninin eklenmesi zorunludur. Başvurunun incelenmesi ve izin MADDE 8. izin vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır ve sonucu en geç iki ay içinde başvuranlara bildirilir. Yardım toplamada süre MADDE 9. Yardım toplama süresinin takdiri izin veren makama aittir. Ancak, bu süre bir yılı geçemez. Belirlenen sürenin sonunda kesinhesap sonuçlarına göre yardım toplama faaliyetinin amacı göz önünde tutularak yardım toplama süresi, izin veren makamlarca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Yardım toplama faaliyetinde çalışacak kamu görevlileri MADDE 10. Kamu görevlileri vali veya kaymakamdan gerekli izni almadıkça yardım toplama faaliyetlerinde çalışamazlar. izin alınmak suretiyle, yardım toplama hizmetlerinde çalıştırılan kamu görevlilerine her ne ad altında olursa olsun ücret verilemez. Silahlı Kuvvetler ve güvenlik kuvvetleri mensupları ile özel Kolluk görevlileri, hiçbir şekilde yardım toplama faaliyetlerinde çalıştırılamazlar. 20 nci madde gereğince Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi, bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyetinde görevlendirilen kamu personeline, kurumca ücret verilebilir.

17 - 17 (M. G. K. (İçişleri Komisyonu Metni) İKİNCİ BÖLÜM İzin, İzin Vermeye Yetkili Makamlar ve Başvuru İzin alma zorunluğu MADDE 6. Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenip ilan edilir. İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal men edilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır. İzin vermeye yetkili makamlar MADDE 7. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa İçişleri Bakanlığından, bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemlerin yürütülmesinden, il ve ilçelerin emniyet kuruluşları, ilçede emniyet kuruluşunun bulunmaması halinde jandarma kuruluşları görevlidir. İznin İçişleri Bakanlığınca verilmesi halinde ise bu görev, Emniyet Genel Müdürlüğünce yerine getirilir. Başvuru MADDE 8. Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar, isteklerini bir dilekçeyle izin vermeye yetkili makama bildirirler. Gazete ve dergiler için dilekçeler sorumlu yazı işleri müdürlerince verilir. Yardım toplama, öğrenim kurumlan yararına veya kurum içinde yapılacak ise, başvuru dilekçesine kurum sorumlusunun yazılı izninin eklenmesi zorunludur. Başvuru dilekçelerinde bulunması gereken hususlar ve eklenecek belgeler yönetmelikte gösterilir. Başvurunun incelenmesi ve izin MADDE 9. Danışma Meclisi metninin 8 inci maddesi 9 uncu madde olarak aynen benimsenmiştir. Süre MADDE 10. Yardım toplama süresinin takdiri, izin veren makama aittir. Bu süre bir yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde verilen süre, izin veren makamca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Sorumlu kurul ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çalışma Usul ve Esasları MADDE 11. Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en az üç kişiden ibaret sorumlu kurul oluşturmak zorundadırlar. Tüzelkişilerin sorumlu kurulu, yönetim organlarıdır. Sorumlu kurulda görev alanlar ile değişikliklerin, izin veren makama on gün içinde bildirilmesi gerekir.

18 18 (Danışma Meclisinin Kabul.Ettiği Metin) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM tzin Alındıktan Sonra Yapılacak İşler Yardım toplama faaliyetine girişenlerce yapılacak işler MADDE 11. Her yardım toplama faaliyeti için birer sorumlu kurul oluşturulur. Tüzelkişilerin girişecekleri yardım toplama faaliyetlerinde sorumlu kurul bunların yönetim organlarıdır. Gerçek kişiler, en az üç kişiden oluşacak sorumlu kurulu belirleyerek izin veren makama bildirmekle yükümlüdürler. Gazete ve dergiler tarafımdan toplanacalk yardımlar bir bankada açılacak özel bir hesaba yatırılır. Yardıma katılan 'kişilerin adları yardım tutarı ve cinsi, yardımda bulunanın aksine 'bir isteği bulunmadığı takdirde, gazete ve dergi ile yayınlanır. Faaliyet sonunda toplaman yardımın miktarı gazete veya dergi ile kamuoyuna açıklanır. Yardım faaliyeti sırasında uyulması gerekli diğer hususlar yönetmedikle düzenlenir. Sorumluluk MADDE 12. Yardım toplama faaliyetine girişenler bu faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde sonuçlandırılımıasıından, toplanan para ve eşyanın (korunmasından ve amaca uygun şekilde kullanılmasından sorumludur. İzin veren makamca yapılacak işler MADDE 13. Yardım toplamaya izin verilmesi hallinde, izin veren makamlarca her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulur. Yardım toplama faaliyetinde görev alacak kişilere, yardım toplama faaliyetinin konu ve süresi bdirrtlmıek suretiyle foitoğraflı bir 'kimlik ıbelgesü verilir. Bu belgeler faalıiyetin sonunda geri alınır. Belli gün ve haftalarda öğrenciler tarafından (kutu gezdirmek veya rozet takmak suretiyle yapılan yardım toplama faaliyetlerinde, kimlik belgesi 'verilmez. Ancak; yardım tophama faaliyetinde görevlendirilen öğrencilerin adlarını, soyadlarını, okul ve sınıflarını gösteren bir liste yardım toplama faaliyetinin başlamasın - dan üç gün önce izin veren makama verilir. Yardım toplama faaliyetinin denetlenmesi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yardım Toplamada Denetim MADDE 14. Yardım toplama işleri lizim veren makamım denetim ve gözetimine tabiidir. tzin veren makam, faaliyetin her safhasjnda gerekli d'enetflıemeyi yaptırmak üzere yeterli sayıda denetçi görevlendirir ve ilgililere 'bildirir. İlgililer, denetçilerin isteği üzerine yardım toplama faaliyetleri ile ilgili her türlü 'belgeyi vermıekle yükümlüdürler. Denetçiler görevlerini en kusa zamanda bitirip raporlarını kendilerini görevlendiren makama verirler. Eski eser ve anıtların onarılması için yardım toplamaya lizin verirmiş olan hallerde denetleme, Vakıflar Genel Müdürlüğü veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ayrıca yapılabilir. Toplanan yardımın hesabı MADDE 15. Sorumlu kurullar, yardım toplamla süresinin bitimlinden itibaren 10 gün içkide toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini izin veren makama vermekle yükümlüdürler. Gerekli hal- Millî Güvenlik Konseyi (S..Sayısı: 616)

19 1# (M. G. K, (İçişleri Komisyonu Metni) Gazete ve dergilerin uyacağı hususlar MADDE 12. Gazete ve dergiler tarafından toplanacak para yardımları, bankada açılacak özel bir hesaba yatırılır. Yardıma katılan kişilerin adları ve yardım tutan, yardımda 'bulunanın aksi yönde isteği olmadıkça, gazete ve dergide yayıınîammr. Faaliyet sonunda toplanan yardımın miktarı, gazete ve dergi ile açıklanır. Kamu görevlilerinin çalışabilmesi MADDE 13. Kamu görevlileri, vali veya kaymakamdan izin almadıkça yardım toplama faaliyetlerinde çalışamazlar. Çalışması için izin verilen kamu görevlilerine, ner ne ad altında olursa olsun ücret verilemez. Ancak, Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi, bağırsak toplamak, fitre ve zekât zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyetlerinde görevlendirilen kamu personeline Kurumca ücret verilebilir. Silahlı Kuvvetler, adlî ve idarî yargıda görevli hâkim ve savcılar ile güvenlik kuvvetleri mensupları ve özel kolluk görevlileri 1, yardım toplama faalyetlterandfe çalışamazlar. Sorumluluk MADDE 14. Danışma Meclisi metninin 12 nci maddesi 14 üncü madde olarak aynen benimsenmiştir. İzin veren makamca yapılacak işler MADDE 15. Yardım toplama iznini veren makamca, her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulur. Yardım toplama faaliyetinde görev alacaklara, faaliyetin konu ve süresini de belirten fotoğraflı bir kimlik belgesi verilir. Kimlik belgesi, faaliyetin sonunda g ri alınıp, o işe ait dosyada saklanır. Faaliyetlerin denetimi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Denetim MADDE 16. Yardım toplama faaliyetleri ile sağlanan net gelirin gerçekleştirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı izin veren makamın gözetim ve denetimine tabidir. izin veren makam, gerekli denetlemeyi yaptırmak üzere, memurlar arasından veya dışarıdan yeterli sayıda denetçi görevlendirir ve ilgililere bildirir. ilgililer, denetçilerin isteği üzerine yardıım toplama faaliyetleriyle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadırlar. Denetçiler, izin veren makama yardım toplama faaliyetinin gidişi hakkında en az. üç ayda bir olmak üzere rapor verirler. Eski eser ve anıtların onarılması için yardım toplamaya izin verilmiş olan hallerde, Vakıflar Genel Müdürlüğü veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ayrıca denetleme yapılabilir. MÜH Güvenlik Konseyi (S. Sayıst: 6i6)

20 20 (Danışma Meclisinin Kabul Ettiği Metin) terde bı süre izin veren makamın onayı 'ile 10 gün daha uzatılabilir. izin veren makam, kesin hesabın bir örneğini denetçilere gönderir. Denetim sonucu MADDE 16. Denetçiler, «zıln veren malkamın vereceği direktifleri de göz önünde tutarak yardım toplama faaldyet'inin kesinhesabını ve diğer ıbelgeleni incelemek suretıiyle, sonucunu belirlenen süre doinde bir rapor halinde izlin veren makama verirler. Denetleme raporu MADDE 17. Deneticiler, denetleme sonunda düzenleyecekleri rapora, aşağıda gösterilen bilgileri (koymakla yükümlüdürler; 1. Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan brüt geüir, 2. Yardım toplama faaliyeti dçdn yapılan gider, 3. Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan net gelir, 4. Bu geldirtorin amacı gerçekleştirmede yeterli olup olmadığı konusunda bilgi, 5. izin veren makamca incelenmesi istenen diğer konularla ilgili açıklamalar, 6. Denetçilerlin rapora geçmesinde yarar gördükleri diğer bilgiler. Yardımın kullanılması MADDE 18. izin veren makamlarca, yardım toplama faaliyetd sonunda sağlanan net gelirin, gerçekleştirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı izlenir ve denetlenir. Denetçilere verilecek ücret MADDE 19. Denetçilere verilecek ücretin maktan içişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte tespit olunur ve bu üoret içişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Yetkili kuruluş BEŞİNCİ BÖLÜM Kurban Derisi ve Bağırsak Toplama ile Fitre Zarfı Dağıtımına ilişkin Hükümler MADDE 20. Kurban derisi ve bağırsak toplama ile fitre zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama yetkisi Türk Hava Kurumuna aittir. Gelirin dağıtımı MADDE 21. Türlk Hava Kurumunca toplanan kurban derisi, bağırsak ve dağıtılan fitre zarfları sonucu elde edilen paradan zorunlu giderler düşüldükten sonra kalan toplam paranın yüzde kırkbeşi Türk Hava Kurumuna, yüzde yirmıibeşi Türkiye Kızılay Derneğine, yüzde yirmisi Çocuk Esirgeme Kurumuna ve yüzde onu Türkiye Diyanet Vakfıma verilir. Yönetmelik MADDE 22. Kurban derisi, bağırsak toplama, fitre zarfı dağıtana biçimi ve bu işlerde çalışanlara yapılacak ödemıe konuları, Türk Hava Kurumunun görüşü alınarak içişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirtilir.