ATIK MADDELERDEN YAPILAN İNSAN MODELİNE FARKLI BİR BAKIŞ (BİYOLOJİ)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ATIK MADDELERDEN YAPILAN İNSAN MODELİNE FARKLI BİR BAKIŞ (BİYOLOJİ)"

Göker Avni
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji-Fizik, Kimya, Biyoloji- ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı ATIK MADDELERDEN YAPILAN İNSAN MODELİNE FARKLI BİR BAKIŞ (BİYOLOJİ) GRUP ŞİBUMİ İsmail KARACA Derya DENİZ PROJE DANIŞMANLARI Prof. Dr. Serpil Ünyayar Doç.Dr. Şükran Yalçın Özdilek GEBZE ŞUBAT- 2010

FARKLI BİR BAKIŞ (BİYOLOJİ) GRUP ŞİBUMİ İsmail KARACA Derya DENİZ PROJE

2 Proje Adı : Atık maddelerden yapılan insan modeline farklı bir bakış PROJENİN AMACI Bu projenin amacı atık maddelerden yararlanarak okullarda kullanılabilecek insan vücudu modeli tasarlayabilmektir. Modelin temel özelliği içindeki organları arkadan öne doğru gözlemleyebilme olanağı vermesidir. GİRİŞ Birçok zararlı gazı tutarak ederek oksijen ve besin üreten ormanlarımız akciğerimiz görevini görmektedir. Aynı zamanda birçok ürünün ham maddesidir. Kâğıt üretimi, kereste kesimi ve bilinçsizlik yüzünden ormanlık alanlar tahrip edilmektedir. Sonuçta yeşillik alanlarımız atık maddelere dönüşmektedir. Tüketilen birçok maddeyi tekrar kullanarak bu tehlikenin önüne geçilebilir (Öztürk, 2005). Her gün bilinçsizce çöp kutularını materyallerle doldurulmaktadır. Araştırmalar öğrencilerin çevreye karşı tutumlarının düşük olduğunu ve bu konuda bilinçsiz kaldıklarını göstermektedir (Özmen ve ark. 2005). Atık maddeleri birçok alanda kullanarak ülkemiz ekonomisine de katkı sağlamak mümkündür (Demir 1995). Okullar kağıdın en çok tüketildiği alanlardan biri olduğu için öğrencilere kağıt tasarrufu ve kullanılmış diğer atıklardan yeni tasarımlar geliştirebilme bilinci uyandırmak kağıt tasarrufu açısından önemlidir. Atık maddelerden birçok eğitim materyalleri geliştirilebilir. Bu konu ile ilgili çalışmalar Milli Eğitim Bakanlığı nın ilköğretim okullarına yönelik yaptığı bu benim eserim çalışmalarında mevcuttur (MEB 2007). Günümüzde uygulanan eğitim öğretimde çok sayıda etkinlikler mevcut olup buna uygun materyaller bulunmamaktadır. Laboratuarlarda bulunan materyaller detay içermemektedir. Birçok materyalde de görsel açıdan eksikler bulunmakta ve farklı açılardan öğrencilere hitap edememektedir. İnsan vücudu maketi okullarda insan anatomisini anlatmada kullanılan önemli materyallerden biridir. Bu maketler birçok okulda yoktur. Maketin bulunduğu okullarda ise maket sadece ön profilden incelendiği ve birkaç sistemle sınırlı olduğu için verimsiz kalmaktadır. Örneğin hareket ve destek göstermekten uzaktır. Atık maddeler kullanılarak bu maketlerden farklı olarak, iç organların yanı sıra bazı kaslar ile kemiklerin konumu ve yapısı

GİRİŞ Birçok zararlı gazı tutarak ederek oksijen ve besin üreten ormanlarımız akciğerimiz görevini görmektedir. Aynı zamanda birçok ürünün ham maddesidir.

3 da tasarlanabilir. Üstelik bu modelde arkadan öne doğru omurga, kemik, kas ve iç organlar gözlenebilir. Bu çalışmada, boşaltım, dolaşım, sindirim, destek ve hareket sistemlerini bir arada bulunduğu insan modeli tasarlanmak istenmiştir. MATERYAL VE YÖNTEM: Projede atık maddeler kullanılarak farklı bir insan modeli tasarlandı. Bu tasarımda; birer metre mor, pembe, sarı ip, 10 paket lastiği, toplamı 2 kg olan atık kağıt, gazete, karton ve benzeri maddeler, 0,5 m 2 şeffaf muşamba, 1 adet koli bandı, sarı ve kırmızı olmak üzere iki tüp guaj boya, 2 adet orta boy fırça, 3 adet atık yumurta kolisi, 8 adet çengelli iğne, 3 adet büyük pet şişe, makas, atık sünger, strafor, streç film, 1 metre küçük şeffaf hortum ve yarım metre ve 1 cm çapında büyük şeffaf hortum kullanıldı. Öncelikle geri dönüşüm için kullanılan karton koli ile insan vücudunun gövdesi, kullanılmış kağıtlarla da vücudu çevreleyen yağ tabakası ve deri tasarlandı. İnsan vücudunda bulunan organları önden ve arkadan görebilmek için sırta ve karına olmak üzere 2 pencere açıldı. Organ çıkarıp inceleyebilmek için de yan taraftan bir pencere açıldı. Görsellik açısından dış cephe boyandı (Şekil 1). Öğrencinin ilgisini toplamak ve dersi eğlenceli hale getirebilmek için ilginç bir model tasarlanmış oldu.

MATERYAL VE YÖNTEM: Projede atık maddeler kullanılarak farklı bir insan modeli tasarlandı.

4 Şekil 1. İnsan vücudu gövdesindeki deri ve yağ dokusunun hazırlanma aşamaları İç oganların ve sistemlerin tasarımı yapılıp üç boyutlu görüntüsü incelenip, orijinal boyutlarına göre gerekli çizimler yapıldı. İç organlar için süngerler kesildi boyandı ve her bir organ mezenterium (bir çeşit bağ doku) yerine geçen streç film ile sarıldı. Sarılan organlar da konumlarına uygun olarak tekrar bir araya getirildi. Yumurta kolisi kullanılarak omurga ve kaburga modelleri yapıldı. Şeffaf hortum kullanılarak yapılan omurilik omurga içine yerleştirildi. İp ve pet şişe kullanılarak kürek kemiği ve omurgaya bağlı kaslar tasarlandı. Omurların aralarına sünger kullanılarak diskler yerleştirildi. Bütün bu çalışmalar bir araya getirilerek arkadan ve önden gözlenebilen destek ve hareket sisteminin bir bölümü tasarlandı (Şekil 2).

İç organlar için süngerler kesildi boyandı ve her bir organ mezenterium (bir çeşit bağ doku) yerine geçen streç film ile sarıldı.

5 Şekil 3. İnsan vücudu gövdesindeki kaburga, omur, omurilik ve kasların yapılma aşamaları SONUÇLAR VE TARTIŞMA: Yaklaşık 1 metre boyunda, başlıca sindirim (yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, anüs, karaciğer, pankreas, safra kesesi), boşaltım (böbrekler, üreter, idrar kesesi, üretra), solunum (akciğer, soluk borusu), dolaşım (kalp, dalak), iskelet (omurga, kaburgalar ve kürek kemikleri), kaslar (sırt kasları) ve sinir (omurilik) sistemlerini içeren bir maket tasarlanmıştır (Şekil 4). Maket iki kişi tarafından iki günde tamamlanmıştır. Okullar için hazırlanan bu insan modelinde boşaltım, dolaşım, sindirim, solunum ve destek-hareket sistemleri bir arada birbiriyle uyumlu olarak tasarlanmıştır. Böylece öğrencilerin sistemleri tek tek değil de bütün halinde önden ve arkadan üç boyutlu incelemelerinin sağlanabileceği söylenebilir. Okullarda kullanılan kâğıtları tekrar kullanarak çevreye ve doğaya katkı sağlayacak bir maket hazırlanmıştır. Benzer malzemeler ile insan vücudunun değişik kısımları tasarlanabilir. Bu tasarı fen ve teknoloji dersi öğretmenlerine model oluşturarak öğrencilerini de buna benzer modeller yapmaya teşvik edebilir. Atık maddelerle yapılan insan modeli ile okullarda bulunan materyallerin eksikliği giderebileceği söylenebilir. Eğer sınıfta uygulanırsa çok vakit alabilir. Bu nedenle performans görevi olarak maketin çeşitli bölümleri takım çalışması yaptırılabilir.

anüs, karaciğer, pankreas, safra kesesi), boşaltım (böbrekler, üreter, idrar kesesi, üretra), solunum (akciğer, soluk borusu), dolaşım (kalp, dalak), iskelet (omurga, kaburgalar ve kürek kemikleri),

6 Kaynakça Demir A Atık kağıdın geri dönüşümü ve ülke ekonomisine net katkıları. Ekoloji Dergisi sayı:15 MEB İlköğretim okullarına yönelik matematik ve fen bilimleri projesi çalışması proje bankası, erişim tarihi Özmen D. Çakmakçı Çetinkaya A., Nehir S Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu hekimlik bülteni 4 (6) : Öztürk M., Müsteşar Yardımcısı, (Kullanılmış kağıtların geri kazanılması kullanılmış kağıttan kağıt üretimi), Çevre ve Orman Bakanlığı (web:cevreorman.gov.tr), 2005 (3) ÖZGEÇMİŞLER DERYA DENİZ

aspx erişim tarihi 07.02.2010 Özmen D. Çakmakçı Çetinkaya A., Nehir S. 2005. Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları.

7 1984 Ankara doğumludur yılında Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen ve Teknoloji Öğretmenliğini okuyup 2006 yılında mezun oldu yılının 1. Döneminde Balıkesir in Edremit ilçesinde ücretli öğretmen olarak çalıştı şubat ayında Tunceli nin Mazgirt İlçesi nde bulunan Bulgurcular YİBO ya atandı. Halen bu okulda görev yapmaktadır. İSMAİL KARACA 1980 yılında Antalya nın Serik ilçesinde doğdu. İlköğretimi Karataş Köyü nde, Orta Öğretimi ve Liseyi Serik te tamamladı yılında Konya Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümünden mezun oldu. 2 yıl Özel sektörde çalıştıktan sonra Antalya nın Kaş ilçesine atandı. Halen Kaş ilçesinde bulunan Kasaba Şehit Yusuf Polat YİBO da Fen ve Teknoloji Öğretmeni olarak görevine devam etmektedir.

İSMAİL KARACA 1980 yılında Antalya nın Serik ilçesinde doğdu. İlköğretimi Karataş Köyü nde, Orta Öğretimi ve Liseyi Serik te tamamladı.

Benzer belgeler

KİMYA PROJE RAPORU DOĞAL SULU BOYA YAPIMI GRUP RENKLER

YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji, Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı KİMYA PROJE RAPORU DOĞAL SULU BOYA YAPIMI GRUP RENKLER PROJE EKİBİ; Ayşenur KAPLAN Ziya Gökalp