TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ KRONOLOJİ

Transkript

1 T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ KRONOLOJİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA

2 6.9. Kronoloji Mondros Mütarekesi/Ateşkes Antlaşması nın imzalanması 30 Ekim 1918 Musul un İngilizler tarafından işgâli 3 Kasım 1918 İtilaf Kuvvetleri nce Çanakkale Boğazı nın işgali 8 Kasım 1918 İskenderun un İngilizler tarafından işgali 9 Kasım 1918 Urfa, Maraş ve Antep in Fransızlar tarafından işgali 9 Kasım 1918 İtilâf kuvvetlerince İstanbul un işgali 13 Kasım 1918 Millî Kongre Cemiyeti nin kuruluşu 29 Kasım 1918 Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi nin kurulması 2 Aralık 1918 İzmir Müdafa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti nin kurulması 2 Aralık 1918 Osmanlı Mebusan Meclisi nin feshi 21 Aralık 1918 Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti nin kurulması 12 Şubat 1919 Paris Sulh Konferansı nda İzmir in Yunanlılar a verilmesi kararının alınması 30 Mart 1919 Mustafa Kemal Paşa nın 9. Ordu Komutanlığı Kıtaat Müfettişliği ne atanması 6 Mayıs 1919 Redd-i İlhak Cemiyeti nin kuruluşu 14 Mayıs 1919 İzmir in Yunan kuvvetlerince işgal edilmesi 15 Mayıs 1919 Hasan Tahsin (Osman Nevres) Bey in Yunanlılar a ilk kurşunu sıkması ve şehit düşmesi 15 Mayıs 1919 Mustafa Kemal Paşa ve kurmay heyetinin Samsun a çıkması 19 Mayıs

3 Mustafa Kemal Paşa nın Amasya ya geçişi 13 Haziran 1919 Amasya Genelgesi nin yayınlanması 22 Haziran 1919 Mustafa Kemal Paşa nın İstanbul Hükümeti nce görevlerinden azledilmesi 24 Haziran 1919 I. Balıkesir Kongresi 26 Haziran 1919 Erzurum Kongresi nin toplanması 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 I. Nazilli Kongresi nin toplanması 4 Ağustos 1919 Sivas Kongresi nin toplanması 4-12 Eylül 1919 Karakol Cemiyeti nin kuruluşu 19 Kasım 1919 Mustafa Kemal Paşa nın Ankara ya gelişi 27 Aralık 1919 Son Osmanlı Mebusan Meclisi nin toplanması 12 Ocak 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi nde Misak-ı Millî nin kabulü 28 Ocak 1920 Maraş ın kurtuluşu 12 Şubat 1920 İstanbul un İtilaf kuvvetlerince işgali 16 Mart 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi nin çalışmalarını erteleme kararı alması 18 Mart

4 Mustafa Kemal Paşa nın yeni bir seçim talimatını vali ve mutasarrıflara yollaması 19 Mart 1920 Fransız kuvvetlerinin Urfa yı terk etmesi Nisan 1920 TBMM nin Ankara da toplanması 23 Nisan 1920 TBMM Hükümeti nin Mustafa Kemal Paşa nın başkanlığında kurulması 3 Mayıs 1920 Gümrü Antlaşması nın imzalanması 2-3 Aralık 1920 I. İnönü Savaşı Ocak 1921 Londra Konferansı nın toplanması 21 Şubat 1921 Moskova Antlaşması nın imzalanması 16 Mart 1921 II. İnönü Savaşı 23 Mart 1 Nisan 1921 Sakarya Savaşı 23 Ağustos-13 Eylül 1921 Kars Antlaşması nın imzalanması 13 Ekim 1921 Ankara İtilâfnamesi nin imzalanması 20 Ekim

5 Fransız kuvvetlerinin Antep i terk etmeleri 25 Mart 1921 Büyük Taarruz un başlaması 26 Ağustos 1922 Dumlupınar Zaferi 30 Ağustos 1922 Mudanya Mütarekesi nin imzalanması 11 Ekim 1922 Lozan Konferansı nın başlaması 20 Kasım 1922 Lozan Antlaşması nın imzalanması 25 Temmuz 1923 Ankara nın başkent olması 13 Ekim 1923 Cumhuriyet in ilânı 29 Ekim 1923 Hilâfet in kaldırılması 3 Mart 1924 Anayasa nın kabulü 20 Nisan 1924 Şapka ve kıyafet inkılâbı ile ilgili kanunun kabulü 25 Kasım 1925 Milâdî takvimin kabulü 26 Aralık 1925 Türk Medenî Kanunu nun kabulü 17 Şubat 1926 Beynelmilel rakamların kabulü 24 Mayıs

6 Türk Ceza Kanunu nun kabulü 1 Temmuz 1928 Harf İnkılâbı 3 Kasım 1928 Türk Tarih Tetkik Cemiyeti nin kuruluşu 15 Nisan 1931 Türk Dili Tetkik Cemiyeti nin kuruluşu 12 Temmuz 1932 İstanbul Üniversitesi nin kuruluşu 1 Ağustos 1933 Türk kadınına seçilme hakkının tanınması 11 Kasım 1934 Soyadı Kanunu nun kabulü 26 Haziran 1934 Mustafa Kemal Paşa ya Atatürk soyadının verilmesi 24 Kasım 1934 Hafta sonu tatilinin Pazar gününe alınması 1922 Kaynak (Source): Ağaoğlu, Samet; Demokrat Parti nin Doğuş Ve Yükseliş Sebepleri, Bir Soru, İstanbul 1972, s Akın, Rıdvan; TBMM Devleti ( ), Birinci Meclis Döneminde Devlet Erkleri Ve İdare, İstanbul 2001, s Akşin, Sina; İstanbul Hükümetleri Ve Millî Mücadele, C. I, Mutlakiyete Dönüş ( ), İstanbul 1998, s Akşin, Sina; İstanbul Hükümetleri Ve Millî Mücadele, C. I, Mutlakiyete Dönüş ( ), İstanbul 1998, s Alpkaya, Faruk; Türkiye Cumhuriyeti nin Kuruluşu ( ), İstanbul 1998, s Apak, Rahmi; İstiklâl Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, Ankara 1990, s Aşkun, Vehbi Cem; Sivas Kongresi, İstanbul 1963, s Aydınel, Sıtkı; Güneybatı Anadolu da Kuvâ-yı Millîye Hareketi, Ankara 1990, s Baykal, Bekir Sıtkı; Erzurum Kongresi İle İlgili Belgeler, Ankara 1969, s. VI Baykal, Bekir Sıtkı; Heyet-i Temsiliye Kararları, Ankara 1989, s. 84. Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu da ( ), 1, İstanbul 1981, s Bıyıklıoğlu, Tevfik; Trakya da Millî Mücadele, I. Cilt, Ankara 1992, s. XX

7 Bıyıklıoğlu, Tevfik; Trakya da Millî Mücadele, II. Cilt, Vesikalar, Resimler, Plân Ve Haritalar, Ankara 1992, s. XVIII Fotoğraf Vesika + 8 Harita Ve Kroki. Büyük Taarruz 70.nci Yıl Armağanı, Ankara 1992, s. VI Çalık, Ramazanlık; Alman Basınında Millî Mücadele Ve Mustafa Kemal Paşa ( ), Ankara 2004, s Dayı, Esin; Nazilli Kongreleri (1919), Erzurum 1998, s Denizli, Ali; Kore Harbi nde Türk Tugayları, Ankara 1994, s Duru, Orhan; Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye nin Kurtuluş Yılları, İstanbul 2001, s Eroğlu, Hamza; Atatürk Ve Cumhuriyet, Ankara 1998, s. VIII Erol, Mine; Türkiye de Amerika Mandası Meselesi ( ), Giresun 1972, s Esengin, Kenan; Millî Mücadele de İç Ayaklanmalar, İstanbul 1975, s Gökbilgin, M. Tayyib; Millî Mücadele Başlarken, Mondros Mütarekesinden Sivas Kongresi ne Birinci Kitap, Ankara 1959, s. VIII Gökbilgin, M. Tayyib; Millî Mücadele Başlarken, Sivas Kongresi nden Büyük Millet Meclisi nin Açılmasına (4 Eylül Nisan 1920), İkinci Kitap, Ankara 1965, s. XI Görgülü, İsmet; On Yıllık Harbin Kadrosu, , Balkan-Birinci Dünya Ve İstiklâl Harbi, Ankara 1993, s Kroki. Güner, Zekâi; Millî Mücadele Başlarken (Basın, Siyasî Partiler, Cemiyetler), Ankara 1999, s. XII İğdemir, Uluğ; Heyet-i Temsiliye Tutanakları, Ankara 1989, s İlgürel, Mücteba; Millî Mücadele de Balıkesir Kongreleri, İstanbul 1999, s İncedayı, Cevdet Kerim; İstiklâl Harbi (Garp Cephesi), Haz. Muhammet Safi, İstanbul 2007, s Kroki Harita. İngiliz Belgelerinde Lozan Barış Konferansı ( ), C. I (3 Eylül-20 Kasım 1922), Haz. Mim Kemâl Öke, İstanbul 1982, s. (1-320). İngiliz Belgelerinde Lozan Barış Konferansı ( ), C. II (20 Kasım Nisan 1923), Haz. Mim Kemâl Öke, İstanbul 1984, s. ( ). Jaeschke, Gotthard; Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, Çev. Cemal Köprülü, Ankara 1971, s Jaeschke, Gotthard; Türkiye Kronolojisi ( ), Çev. Gülayşe Koçak, Ankara 1990, s Karabekir, Kâzım; İstiklâl Harbimiz, İstanbul 1960, s Belge. Karaca, Taha Niyazi; Son Osmanlı Meclis-i Mebusan Seçimleri, Ankara 2004, s. XXVI Ek. Karakuş, Erdoğan; İngiliz Belgelerinde İkinci Dünya Savaşı Öncesi Türk-İngiliz İlişkileri ( ), Ankara 1983, s. VIII Kasalak, Kadir; Millî Mücadele de Manda Ve Himaye Meselesi, Ankara 1993, s Kerman, Zeynep; Belçika Temsilciliği Vesikalarına Göre Millî Mücadele, İstanbul 1982, s Belge. Kılıç, Mehmet; Amasya Gelengesi Ve Protokolü, Ankara 2004, s. X Kırzıoğlu, M. Fahrettin; Bütünüyle Erzurum Kongresi, Ankara 1993, s Koçak, Cemil; Türkiye de Millî Şef Dönemi ( ), Dönemin İç Ve Dış Politikası Üzerine Bir Araştırma, C. 1, İstanbul 1996, s Koçak, Cemil; Türkiye de Millî Şef Dönemi ( ), Dönemin İç Ve Dış Politikası Üzerine Bir Araştırma, C. 1, İstanbul 1996, s Komintern Belgelerinde Türkiye Kurtuluş Savaşı, Der. Emre Adıgüzel, Çev. Fatma Mercan, Ankara 1985, s Konukçu, Enver; Alaşehir Kongresi (16-25 Ağustos 1919), Ankara 2000, s. XII Lewis, Bernard; The Emergence of Modern Turkey, London 1968, p VI. 7

8 Mazıcı, Nurşen; Celâl Bayar, Başbakanlık Dönemi ( ), İstanbul 1996, s Mango, Andrew; Turkey, London 1968, p Melek, Abdurrahman; Hatay Nasıl Kurtuldu, Ankara 1991, s. VIII Ek. Metinsoy, Murat; İkinci Dünya Savaşı nda Türkiye, Savaş Ve Gündelik Yaşam, İstanbul 2007, s Müderrisoğlu, Alptekin; Sakarya, 1, Yunan ın Ankara ya Yaklaştığı Günler, İstanbul 2007, s Müderrisoğlu, Alptekin; Sakarya, 2, Ankara Önlerindeki Uzun Savaşma, İstanbul 2007, s Müderrisoğlu, Alptekin; Kurtuluş Savaşı nın Malî Kaynakları, Ankara 1974, s Özalp, Kâzım; Millî Mücadele ( ), C. I, Ankara 1971, s Özalp, Kâzım; Millî Mücadele ( ), C. II, Belgeler, Ankara 1989, s Öztürk, İbrahim Sadi; Sevr Antlaşması, Tam Metin, 433 Madde, Mondros Ve Lozan Ekleriyle, Ankara 2007, s Parker, M.P.-Charles Smith; Modern Turkey, London 1940, p. XII Sarınay, Yusuf; Türkiye nin Batı İttifakına Yönelişi Ve NATO ya Girişi, Ankara 1988, s. VIII Yıl, Atatürk ün Samsun a Çıkışı Ve Kurtuluş Savaşı nın Başlatılmasına Dair Belgeler ( ), Ankara 1999, s Sofuoğlu, Adnan; Kuvâ-yı Millîye Döneminde Kuzeybatı Anadolu, , Ankara 1994, s Ek. Sonyel, Salâhi R.; Kurtuluş Savaşı Günlerinde İngiliz İstihbarat Servisi nin Türkiye deki Eylemleri, Ankara 1995, s. XVIII Sonyel, Salâhi R.; Gizli Belgelerle Lozan Konferansı nın Perde Arkası, Ankara 2006, s. XIV Su, Kâmil; Sevr Antlaşması Ve Aydın (İzmir) Vilâyeti, Ankara 1981, s. 68. Şamşutdinov, A. M.; Mondros tan Lozan a Türkiye Ulusal Kurtuluş Savaşı Tarihi, , Çev. Ataol Behramoğlu, İstanbul 1999, s Şapolyo, E. Behnan; Kemal Atatürk Ve Millî Mücadele Tarihi, İstanbul 1958, s Şapolyo, E. Behnan; Kuvayı Milliye Tarihi, Gerilla, Ankara 1957, s Tevetoğlu, Fethi; Millî Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, Ankara 1988, s Tevetoğlu, Fethi; Atatürk le Samsun a Çıkanlar, Ankara 1971, s Turan, Mustafa; Millî Mücadele de İşgallerin Kabulü, Reddi Ve Siyasî Çözüm Arayışları (30 Ekim Ekim 1921), Afyon 1998, s Türk İstiklâl Harbi I, Mondros Mütarekesi Ve Tatbikatı, Ankara 1962, s Türkiye Cumhuriyeti 80. Yıl Kronolojisi, Ankara 2004, s. X Türkmen, Zekeriya; Mütareke Döneminde Ordunun Durumu Ve Yeniden Yapılanması ( ), Ankara 2001, s Ural, Selçuk; Mondros Mütarekesi Ve Doğu Vilayetleri, İstanbul 2008, s Yeşil, Ahmet; Türkiye de Çok Partili Hayata Geçiş, Ankara 1988, s Haklar (Rights): (Telif ve kullanım hakları ile ilgili bilgiler.) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca hazırlanan tüm içeriğin her türlü ortamda umuma arz yetkisi sınırsız süreyle Kültür Turizm Bakanlığına devredilmiştir. Bakanlık sonraki zamanlarda hazırlanan içerikle ilgili düzeltme, ekleme, silme veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Kaynağı Hazırlayan Konu Editörü Proje Yöneticisi Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY Prof. Dr. Hale KÜNÜÇEN 8

9 9