MENİSKÜS ZEDELENMELERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MENİSKÜS ZEDELENMELERİ"

Selim Nazmi
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 MENİSKÜS ZEDELENMELERİ Diz eklemi uyluk (femur) ve kaval (tibia) kemikleri arasında kusursuz bir uyum içinde çalışır. Bu uyumun sağlanmasında, diz içerisinde yer alan menisküs denilen yarım ay şeklindeki dokular çok önemli rol oynarlar.menisküs ler etkilendiği zaman, diz eklemindeki uyum bozulur, hareket kısıtlanır ve ağrılı hale gelir. Menisküs yırtıkları, diz yaralanmaları arasında en sık görülen yaralanmalardır. Özellikle temas sporu ile uğraşan sporcular menisküs yırtığı açısından yüksek risk taşımakla beraber, sporcu olmayanlarda da ve her yaşta menisküs yırtığı gelişebilir. Menisküs yırtıldığı zaman diz içerisinde kilitlenmeye, şişmeye ve ağrıya yol açabilir. Bilinmesi gerekir ki tek bir çeşit yırtık yoktur ve her menisküs yırtığının tedavisinde de cerrahi gerekmeyebilir. DİZ ANATOMİSİ

menisküs ler etkilendiği zaman, diz eklemindeki uyum bozulur, hareket kısıtlanır ve ağrılı hale gelir. Menisküs yırtıkları, diz yaralanmaları arasında en sık görülen yaralanmalardır.

2 Diz eklemi uyluk (femur), kaval (tibia) ve diz kapağı (patella) kemiklerinin birleşmesiyle oluşan bir eklemdir. Uyluk ve kaval kemikleri arasında birbirlerine uyumlarını arttıran İç Menisküs ve Dış Menisküs adı verilen iki adet yarım ay şeklinde menisküs dokusu bulunur. Menisküsler eklem kenarlarında, eklem kapsülüne bağlıdırlar. Yapılarındaki yegane damarlar, kapsüle yapışma yerlerinde bulunur. Menisküsün diğer kısımlarında damar bulunmadığı için beslenmeleri eklem sıvısı ile sağlanır. İç Menisküs; C şeklindedir. Dış menisküse göre daha sıkı bağlarla bağlı olduğu için yaralanmalara daha sık maruz kalır. Dış Menisküs; O şeklindedir. Daha hareketli olduğu için iç menisküse göre daha az zedelenir. MENİSKÜSÜN FONKSİYONLARI Menisküs dokularının öneminin anlaşılmadığı yıllarda, eklemde takılmaya, ağrıya ve şişliğe yol açan menisküs yırtıkları, menisküs dokusunun hepsinin çıkarılmasıyla tedavi edilmekteydi. Menisküsü çıkarılan hastaların diz eklemlerinde kısa bir süre içerisinde kireçlenme bulgularının görülmesi üzerine menisküs dokusunun çok önemli fonksiyonları olduğu anlaşılmıştır.

Menisküsler eklem kenarlarında, eklem kapsülüne bağlıdırlar. Yapılarındaki yegane damarlar, kapsüle yapışma yerlerinde bulunur.

3 - Kıkırdağın Beslenmesi:Menisküs dokuları, eklem kıkırdağına adeta masaj yaparak kıkırdağın eklem sıvısını içerisine almasına ve beslenmesine katkı sağlar. - Eklemin Sağlamlığına Destek Verir: Bağlar, kapsül ve kemikler arasında uzanarak eklemin stabilitesine katkı sağlar. - Eklem Uyumunu Arttırır: Kaval ve uyluk kemiklerinin uyumsuz yüzeylerini uyumlu hale getirir. - Ekleme Gelen Yükleri Emer: Adeta bir amortisör görevi görevi görerek, dize gelen yüklerin kıkırdağa olan etkilerini azaltır - Eklemin Kayganlığını Arttırır: Eklem sıvısıyla beraber eklemin kolay bir şekilde hareket etmesini sağlar ZEDELENME MEKANİZMASI G enç yaşl arda, spor tif faali yetl er esna sınd a ani bir çömelme ve dönme hareketiyle menisküs yırtığı gelişebilir.

- Eklem Uyumunu Arttırır: Kaval ve uyluk kemiklerinin uyumsuz yüzeylerini uyumlu hale getirir.

4 İleri yaşlarda ise, dejenere olmuş (kireçlenmiş) eklemlerde yıpranmış kıkırdakla beraber, menisküsler de yıprandığı ve esnekliklerini kaybettiği için basit bir sandalyeden kalkma hareketiyle bile menisküs yırtığı ortaya çıkabilir. SEMPTOMLARI Menisküs yırtığı gelişen bir hastada en sık görülen semptomlar; - Ağrı - Hareket Kısıtlılığı - Şişme - Dizde takılma, kilitlenme - Dizde boşalma hissi Menisküs yırtığının yerine, tipine, miktarına göre semptomlar değişkenlik gösterir. Sıklıkla şikayetler menisküs yırtığı geliştikten 1-2 gün sonra şiddetlenmeye başlar. MENİSKÜS TE YIRTIK ÇEŞİTLERİ Menisküs yırtıkları, yırtığın konumuna, şekline ve boyutuna göre değerlendirilir. Konumuna Göre Menisküs Yırtıkları; Menisküs dokusu kanlanması göz önünde bulundurulduğunda 3 bölgede değerlendirilebilir. Menisküs yırtığının yerleşimi, yırtığın akıbetini ve tedavisini belirleyen önemli bir parametredir. Kırmızı-Kırmızı bölge yırtıkları iyileşme eğiliminde iken, Beyaz bölge yırtıklarının iyileşme potansiyelleri yoktur. Beyaz-

SEMPTOMLARI Menisküs yırtığı gelişen bir hastada en sık görülen semptomlar; - Ağrı - Hareket Kısıtlılığı - Şişme - Dizde takılma, kilitlenme - Dizde boşalma hissi Menisküs yırtığının yerine, tipine,

5 Şekline Göre Menisküs Yırtıkları; Yırtığın menisküs dokusundaki şekline göre radial, longitudinal, flep, horizontal veya kompleks yırtıklar şeklinde sınıflandırılabilirler. Kompleks yırtıklar sıklıkla yıpranmış,

horizontal veya kompleks yırtıklar şeklinde

6 kireçlenmiş (dejenere) eklemlerde görülen yırtık tipidir. TANISI Menisküs yırtığının tanısı sıklıkla hastanın hikayesi ve fizik muayenesi ile konulur. Direk grafi sıklıkla kullanılmaz, eşlik eden kireçlenme (Artroz) hakkında bilgi verebilir. Menisküs zedelenmelerinin saptanmasında kullanılan tanı yöntemi Manyetik Rözenans (MR) görüntülemesidir. TEDAVİSİ Menisküs yırtığının tedavisi, yırtığın tipine, boyutuna ve konumuna bağlı olarak değişir. Cerrahi Dışı Tedavi; Bilinmesi gereken en önemli bilgi, her menisküs yırtığının tedavisinde kesinlikle cerrahi gerekmediğidir. Genç hastaların kırmızı bölge, kısa longitudinal yırtıkları kendiliğinden, bir süre yük verme kısıtlaması ile iyileşebilirler. İleri yaşlarda kireçlenme ile beraber görülen menisküs yırtıkları da sıklıkla başlangıçta cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilirler. - Buz Tedavisi.3-4 saat aralıklarla, 20 şer dakika uygulanacak buz tedavisi, dizinizdeki şişliğin rahatlamasını sağlayacaktır. - İstirahat. İyileşme potansiyeli olan kısa longitudinal yırtıklarda koltuk değneği ile yükten koruma, veya diğer yırtıklarda aktivite kısıtlaması önerilir. - Elastik Bandaj. Erken dönemde daha fazla şişliğin oluşmasının önlenmesi açısından önerilir. - Elevasyon. Bacağın kalp seviyesinden yukarıda tutulması da erken dönemde şişliğin kontrol altına alınması açısından önemlidir. - İlaç Tedavisi. Enflamasyon giderici Diklofenak, ibuprofen gibi ilaçlar da şişliğin azaltılması ve ağrının rahatlatılması amacıyla kullanılabilir. Yukarıdaki yöntemlerle hastanın şikayetleri geçen ve tüm günlük aktivitelerine sorunsuz bir şekilde dönen hastalarda cerrahi tedaviye kesinlikle ihtiyaç duyulmaz. Cerrahi Tedavi;

TEDAVİSİ Menisküs yırtığının tedavisi, yırtığın tipine, boyutuna ve konumuna bağlı olarak değişir.

7 Cerrahi dışı yöntemlere rağmen şişlik, takılma, hareket kısıtlılığı şikayetleri geçmeyen hastaların menisküs yırtıkları cerrahi olarak tedavi edilmelidir. Günümüzde menisküs yırtıklarının cerrahi tedavilerinde Artroskopik (Kapalı) yöntem kullanılmaktadır. Menisküsün dış 1/3 kısmındaki (Kırmızı-Kırmızı Bölge) yırtıkların kanlanması iyi oldukları için iyileşme potansiyelleri varken, iç 1/3 kısmındaki (Beyaz-Beyaz Bölge) yırtıklar iyileşemezler. Beyaz-Beyaz bölge yırtıklarının tedavisinde menisküs dokusunun eklem fonksiyonlarında sıkıntıya yol açan kısmının tıraşlanması anlamına gelen Kısmi Menisektomi ameliyatı yapılır. Kırmızı-Kırmızı bölgenin uzun veya kırmızı-beyaz bölgenin yırtıkları mümkün olduğunca tamir edilmelidirler.

Menisküsün dış 1/3 kısmındaki (Kırmızı-Kırmızı Bölge) yırtıkların kanlanması iyi oldukları için iyileşme potansiyelleri varken, iç 1/3 kısmındaki (Beyaz-Beyaz Bölge) yırtıklar

Benzer belgeler

ÖN ÇAPRAZ BAĞ ZEDELENMELERİ

ÖN ÇAPRAZ BAĞ ZEDELENMELERİ Diz eklemi çepeçevre bağlarla desteklenen ve cildin altında kaslarla çevrili olmadığı için de travmaya son derece açık olan bir eklemdir. Diz ekleminde kayma, menteşe ve dönme