TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ

Transkript

1 TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ DR. FZT. AYSEL YILDIZ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI

2 Talasemi; Kalıtsal bir hemoglobin hastalığıdır. Hemoglobin zincirlerinden biri yada daha fazlasının yapılamaması ya da eksik yapılması söz konusudur. Alfa ve Beta Talasemi (Talasemi minör, major, intermedia) olarak başlıca iki gruba ayrılır.

3 Talasemi Tedavisi v Düzenli kan transfüzyonu v Yeterli demir şelasyon tedavisi v Splenektomi v İyi bir genel bakım

4 OSTEOPOROZ Düşük kemik kütlesi ve kemik dokusunda gelişen mikro-yapısal bozukluklara bağlı olarak kemik dayanıklılığında azalma ve kemikte kırık riskinin artması ile karakterize olan iskelet sistemi hastalığıdır. Talasemide sık görülür.

5 Talasemi Nedenli Osteoporozun Fizyopatolojisi v Hormon eksikliği, v Kemik iliği genişlemesi, v Kemikte demir düzeyinin artması, v Beslenme yetersizliği (Ca dan fakir beslenme), vgecikmiş puberte veya hipogonadizm, v Desferal toksisitesi

6 Osteoporoz Kemik kütlesinde azalma Kırık oluşumunda artış Ağrı Deformite

7 Çocuk ve adölesan dönemde lineer büyümede azalma, Aktivite ile artan sırt veya ekstremite ağrısı, Yürümede zorlanma Sırtta deformite osteoporozun habercisi olabilir.

8 Osteoporoz Tanısı ve Kırık riski Kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ile saptanır. Tüm dünyada en yaygın kullanılan yöntemdir.

9 Talasemide Osteoporoz Tedavisi I Amaçlar; ü Kemik kütlesinin arttırılıp kırıkların önlenmesi veya azaltılması, ü Ağrının ortadan kaldırılması, ü Kırık nedeniyle olan deformitelerin önlenmesi, ü Hareket yeteneğinin arttırılması ü Normal büyüme ve gelişmenin sağlanmasıdır.

10 Talasemide Osteoporoz Tedavisi - II q Korunma q Egzersiz q İlaç tedavisi

11 Osteoporozdan Korunmada; Sigara içmemek, Kalsiyumdan zengin beslenme, Güneş ışığından yararlanma (Doğal D vitamini) Fiziksel aktivite Düzenli kontroller önemlidir.

12 Talasemili Bireylerde Egzersiz -I ü Kas kitlesi ve kas gücünü arttırır. ü Kardiyovasküler sisteme olumlu etkileri vardır. ü Osteoporoz riskini azaltır. ü Diyabet riskini azaltır. ü Zindelik ve fiziksel fitnesi geliştirir. ü Yaşam Kalitesini iyileştirir, depresyonu önler.

13 Talasemili Bireylerde Egzersiz -II ü Düzenli egzersiz osteoporozdan korunmada önemlidir. ü Egzersizler multidisipliner ekip işbirliği ile kişiye özel planlanmalıdır. ü İskelet sisteminde direnç oluşturan egzersizler, ü Kasların gerilmesine neden olan ve yerçekimine karşı yapılan aktiviteler yararlıdır.

14 Talasemi hastaları çoğu spor faaliyetine katılabilir. Spor faaliyetinin şekli ve ne sıklıkta olacağı hastanın klinik durumuna bağlı olup takip eden doktoru ve fizyoterapisti tarafından planlanmalıdır. - Uygun şiddette aerobik egzersizler - Su içi egzersizler ve yüzme - Pilates egzersizleri (kişinin seviyesine uygun egzersizler) - Basketbol ve ip atlama egzersizleri vb. yapılabilinir.

15 Egzersizde Dikkat Edilecekler v Ağır egzersizlerden kaçınılmalı, aşırı yorgunluğa neden olmamalıdır. v Kişinin hemoglobin değerleri uygun olmalıdır. v Güvenli ortamda yapılmalıdır.

16 Egzersiz Programının Aşamaları; v Germe egzersizleri ile başlanmalı. v Isınma ve soğuma peryotları içermeli. v Mutlaka solunum ile kombine olarak yapılmalıdır. v Her bir egzersiz arasında istirahat aralığı yer almalıdır. v Stabil durumda olmayan hastalar için pulseoksimetre ile saturasyon takibi yapılmalıdır.

17 Pulseoksimetre ü Saturasyon ölçümü ile egzersiz güvenliliği arttırılabilinir; ü Stabil olmayan hastada ve egzersize yeni başlayanlar için uygundur. ü Oksijenasyonu gösterir, ü Kullanımı basittir, ü Tecrübe gerekmez.

18 Egzersizin Süre ve Yoğunluğu v2-3 gün/hafta v30-45 dk süre vdirençsiz egzersizlerden hafif dirençli ve dirençli egzersize doğru ilerlenmelidir.

19 İlaç Tedavisi ü Kalsitonin à Osteoporozu azaltır, kortikal kemik kalınlığını artırır. ü Bisfosfanatlar à Güçlü antiosteoklastik aktivitesi vardır. Uzun süreli tedavi, artmış kemik metabolizmasını baskılar ve kemik mineral dansitesini arttırır. ü Uygun doz D vitamini ve Kalsiyum desteği.

20 Germe egzersiz örnekleri

21 Sırt kaslarını güçlendirme egzersizleri

22 Karın kaslarını güçlendirme Köprü pozisyonunda kol ve bacak çalıştırma

23 Ayakta yapılabilecek egzersizler

24 Pilates topu ile yapılabilen egzersizler

25 Egzersizde Kullanılan Yardımcı Materyaller