MVC. Görüldüğü üzere 2 adet cs. Dosyası oluşturdum. Birincisi çok satır kodu (20-25) içeren büyük işlerin yapılacağı class. İsmi buyuk_isler.

Transkript

1 MVC MVC Anlamakta zorluk çekiyorsanız bu yazımı dikkatle okumanızı tavsiye ediyorum. Derslerde öğrencilerimin en çok zorlandıkları konu MVC nin mantığıdır. Önce MVC anlamaya çalışmak yerine MVC den biraz uzaklaşıp Object Oriented yazılım mantığını anlamaya çalışalım. Fonksiyonel programlama savunucularının dışında, iyi bir yazılımcı kodlarını bir kere ve birden fazla projede kullanabilmesini sağlayanlardır. Tabi iyi bir yazılımcı olmak için bu yetmez. Alternatif dillere kolay geçiş yapabilmelidir. Neden bazı yazılımcılarının namespace kullanmadığını ya da kullanacaklarsa neden kendi isimlerini verdiklerini, proje adından farklı bir isim verdiklerini düşünün bir. İyi bir kodlamanın yolu, kodları parçalara ayırmaktan geçer. Mümkün olduğunca birbirinden bağımsız çalışabilmeliler ama aynı zaman bir arada da kullanılabilmeliler. Kodlarınız satırı geçmemeli. Eğer geçiyorsa bunun için bu kodları başka yerlere taşımınız gerekir..net Framework kodlarını incelediğinizde methodların başka methodları çağırdığını ve çağırılan methodların bulunduğu classların da bir yerlerden inherit alındığını gözlemleyeceksiniz. Yani kısacası dışarıya kullanıma açılan methodun çoğu zaman tek satırdan ibaret olduğunu göreceksiniz. MVC konusuna dönecek olursak. Kodlarınızı yukarıda belirttiğim gibi yazarsanız MVC anlamak o kadar kolay olacaktır. Aşağıda bir console uygulaması oluşturduğum resimleri inceleyiniz Görüldüğü üzere 2 adet cs. Dosyası oluşturdum. Birincisi çok satır kodu (20-25) içeren büyük işlerin yapılacağı class. İsmi buyuk_isler.cs Diğeri; tek satır kodlu methodları içeren ve asıl büyük işlerin yapılacağı class ile iletişimde olan kucuk_isler.cs isimli class dosyası. Diğeri console için oluşturulan program.cs isimli class dosyası. Bunu VS kendi oluşturduğunu biliyoruz.

2 Şimdi de büyük işlemleri yapıldığı classımıza bakalım. Buradaki kodların azlığına aldanmadan devam edelim. Normal şartlarda burada uzun kodlarımız olacak. Büyük işlemleri classı name space olmadan oluşturuldu. Bunun ilk amaçlarından biri bu cs dosyasını başka projelerde de kullanabilmek. Elbette namespace kullanabilirdik, ancak bu sefer namespace isimlendirmemizi proje ismi olarak değil kendi özel ismimizle yapacaktı. Eğer bu bir kullanıcı işlemlerini yapan class ve methodlarını içerek olsaydı namespace adımızı buna göre tercih etmeliydik. İsimlendirme standartları daha hızlı kod yazabilmenizi sağladığı gibi, kod okunabilirliğini kolaylaştırmaktadır. Classımız bir kurucu method ve bir methoddan oluşmaktadır. Geri değer döndürebilen methodlara fonksiyon dendiğini biliyoruz. Bu method bool tipinde bir değer döndürüyor. Yine bu methodun içi aslında büyük işlerin yapıldığı method. İlerleyen sayfalarda bunu daha da detaylandıracağım.

3 Şimdi gelelim diğer küçük işleri yapan clasımıza. Yani dışarıya kullanıma açılacak methodların olduğu classımıza. Bu classta bir kurucu method var. Bu kurucu method büyük işleri yapan classı create ediyor. Bilindiği üzere classlar create edilmeden kullanılamazlar. Büyük işler classımız, küçük işler classımız çağırıldığı anda create ediliyor. Kurucu methodun asıl işi bu. Küçük işler classımızın içinde bir method bulunuyor. Bu method ise, büyük işler classımızın içinde yer alan bir metodu çağırıp, o methodan dönen değeri dışarıya ulaştırıyor.

4 Sıradaki adım ise, bu classların kullanımına. Aslında artık büyük işler classımız ile bir işimiz kalmadı. Kullanacağımız method küçük işler classımızda. Kullanmak istediğimizi class küçük işler classı olduğuna göre, kucuk_isler isimli classımızı create ediyoruz. Daha sonra methodumuzu çağırıyoruz.

5 Artık MVC işlerimize geleyim. Yukarıda yazdıklarım biraz olsun az sonra anlatacaklarımı, daha iyi kavramanızı sağlayacaktır. VS2015 de yeni bir proje oluşturmanızı sağlayan ekran aşağıdaki gibidir. Proje oluşturduktan sonra aşağıdaki resimde olduğu bir görünüm elde edersiniz.

6 MVC başlangıcında ilk yapmamız gereken varsayılan ayarlarla ilgili olarak, bir klasör oluşturmak. Views üzerinde sağ tuşa basıp, açılış sayfamızın içinde yer alacağı Home Klasörünü oluşturuyoruz ve içine razor olan index.cstml dosyası ekliyoruz. Görüntü aşağıdaki gibi olmalı.

7 Bu işlemleri yaptıktan sonra projeyi çalıştırdığınızda projeniz hata verecektir. Çünkü her klasörün kendi isminde bir controller ı olmak zorundadır. Çünkü MVC ilgili sayfaların nerede açılacağına, kodların nerede yorumlanacağına controller üzerinden karar verirler. Şimdi Controllers üzerinde sağ tuşa basıp, bir controller ekleyelim. Ekleyeceğimiz bu controller klasörün adında olmalı. Yani HomeController.

8 Eklediğimiz conteoller ın kodları aşağıdaki gibi olacaktır. Projeyi çalıştırdığımızda index.cshtml sayfamızın açıldığını görebilirsiniz.

9 Şimdi MVC, kavramını biraz açıklayalım. Klasik aspx web formlarda projemize dahil ettiğimiz ve ziyaretçilere gösterdiğimiz sayfalarımızı MVC de view olarak değerlendirebiliriz. Yine aspx formlarımızda sağ tuş view source diyerek kodlarımızı yazdığımız yere controller diyebiliriz. Tabi controllerlar sadece bu işe yaramazlar. Viewlar ile büyük kodlarımızın bulunacağı yer olan modelslar arasında bağ kurarlar. Aynı zamanda sayfalarımızın açılmasını sağlayan ve viewlerin görüntülenmelerini de sağlarlar. Kısacası konunun başında anlattığım gibi, ziyaretçilere göstereceğimiz sayfalar Viewler olacak. Büyük ve asıl işi yapan kodlarımız Modelslar içinde yer alacak. Kısa işi yapacak olan ve büyük classı çağıracak olan kodlarımız da controller içinde yer alacak. Tabi bu mantığa göre controllerların bazı kuralları var. Nedir? Her view için bir method içermeli ve bu method geri dönüş değeri olarak ilgili viewi döndürmelidir. Şimdi projemize yine Home içinde yer alan bir view ekleyelim. Home klasörü üzerinde sağ tuşa basıp Login.cshtml isminde bir view daha ekledim. Projenin herhangi bir yerinden bu sayfaya link verdiğinizde çalışmadığını göreceksiniz. Burada hemen aklımıza, her view için bir controller oluşturulması zorunluluğu gelmeli. Ancak bizim sayfamız ayrı bir klasörde değil, yine home klasörü içinde. Dolayısıyla home klasörününde controllerı HomeController olduğuna ve home içindeki tüm viewlerin buradan kontrol edildiğini düşünürsek, ilgili methodumuzu da buraya yazmalıyız. Controllers klasörü içindeki HomeControllers.cs ismindeki dosyayı açıp aşağıdaki kodlarımızı eklemeliyiz. public ActionResult login() { return View(); } Methodu eklerken dikkat etmeniz gereken şeylerden biri metodun adı view ile aynı isimde olmak zorunda olmasıdır. Ayrıca mutlaka view döndürmelidir. Şimdi anasayfadan login viewine link verelim. Link vermeniden bazı kuralları olduğunu unutmayalım. Link verirken uzantı vermenize gerek yok. Linkler /KlasörAdı/VievAdı/ şeklinde verilmeli. Bizim örneğimizde <a href="/home/login">giriş Yap</a> şeklinde olmalıdır.

10