Altın Çağrı ERDOĞAN IN ALTIN ÇIKIŞI

Transkript

1 Altın Çağrı İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) 32. Toplantısı dün İstanbul da yapıldı. 30 ülkenin bakan düzeyinde temsil edildiği toplantı için İslam ülkelerinden 550 kişilik delegasyon İstanbul da ağırlandı. Toplantının öncelikli gündem konuları arasında Tercihli Ticaret Sistemi Anlaşması, İslam ülkeleri arasında Altın Borsası kurulması, Gayrimenkul Borsası oluşturulması ve İstanbul da İslam ülkelerine yönelik bir Tahkim Merkezi kurulması konuları vardı. ERDOĞAN IN ALTIN ÇIKIŞI Bakanlar oturumunun açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerinin İslami Finans büyüklüğünün bundan sonra altın ile ifade edilmesi teklifinde bulundu. Erdoğan, Finans sektöründe, katılımcı finans anlayışının, para biriminde hatta altına endeksli bir adımın atılmasının çok daha isabetli olacağı inancındayım yılında küresel İslami finansın büyüklüğü, 2,1 trilyon dolara ulaştı. Biz bunları artık şu veya bu parayla değil, gelin bu paraları altına dönüştürelim ve altınla ifade edelim. Altınla bunu ifade ettiğimiz zaman işte o para birimlerinin baskısı altında kalmayız, ondan bunu kurtarmış oluruz dedi. Bu adımı atmakta büyük fayda olduğunu anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bu sistemin potansiyelinin, mevcut rakamın çok daha üstünde, 7 trilyon dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Konunun önemine binaen bu yıl ki bakanlar görüş alış verişi oturumunun temasının teşkilat üyesi ülkelerde İslami finans stratejilerinin geliştirilmesi olarak belirlenmesini son derece isabetli buluyorum. Burada bunun tartışılması lazım diye konuştu. Erdoğan, bütün bu çalışmaların kısa sürede sonuçlanarak, ülkelerin istifadesine sunulacağını ümit ettiğini dile getirdi. KRİZLERE KARŞI DAHA DAYANIKLI OLURUZ İslam ülkelerinin, küresel düzeyde yaşanan krizlere karşı daha dayanıklı hale gelmek mecburiyetinde olduğunu ifade eden Erdoğan, Bu bağlamda, İslami finans, varlık temelli yaklaşımı ve ahlaki ilkelere verdiği önemle krizlere deva olacak çözümleri önemsiyorum. Onun için de sürekli, faizsiz, faizsiz, faizsiz. Bunu konuşuyoruz da burada bizler uluslararası döviz baskısından nasıl kurtulacağız? Bunun adımlarını atmakta fayda görüyorum. Finans sektöründe,

2 katılımcı finans anlayışının, para biriminde hatta altına endeksli bir adımın atılmasının çok daha isabetli olacağı inancındayım. İslami finans piyasasının hacmi, 2009 dan 2015 e kadar yılda ortalama yüzde 15 lik büyüme gösterdi diye konuştu. Kaynak: Yeni Şafak Gelir Dağılımı Adaletsizliği: Modern Finans Kurumları ve Bir Finans Kurumu Olarak Vakıflar Fikri Kaplan Öğr. Gör. Fikri Kaplan THK Üniversitesi Özet Modern çağın en büyük sorunlarından biri olan gelir dağılımındaki adaletsiz paylaşım dünyanın her bir köşesinde kendisini en acımasız bir şekilde göstermektedir. Bu sorunun çözümü için sosyal devlet refleksiyle arayışa giren ülkeler bir takım vergi düzenlemeleri ile pergel uçlarını kapatmaya çalışsa da son asırda pek başarılı oldukları söylenemez. Bununla birlikte, yapılan akademik çalışmalarda da net bir teori geliştirilememiştir. Bu anlamda efektif ve hızlı bir çözüm olarak görebileceğimiz ulusal ve uluslararası finans kurumları direk müdehale yoluyla kredi, hibe ve proje çalışmaları yaparken, buna paralel olarak sivil toplum örgütleri, kamu kurumları ve şahısların kurduğu vakıflar üzerinden çözüm üretmye çalışılmaktadır. Hal böyleyken kadim Osmanlı geleneğinden gelen vakıf medeniyetinin asırlar boyu uyguladığı vakıf sistemi göz ardı edilemez. Bu çalışmada 20. yüzyıl finans kurumları ve vakıflar incelenirken gelir dağılımındaki

3 adaletin sağlanması noktasında başvurdukları yöntemler analiz edimeye çalışılacaktır. ULUSAL VE ULUSLARARASI FİNANS KURULUŞLARI Günümüz finansal sisteminde para ve kredi politikalarının en önemli unsurlarından bir olan bankalar, ülkelerin iktisadi yapısına bağlı olarak kanunlarla kurulmuş ve denetim altına alınmıştır. İfa ettikleri görevler bakımından ülke ekonomisinde oynadıkları rol gözardı edilemeyecek niteliktedir. Bu faaliyetleri, bankaları ulusal ve uluslararası açıdan önemli iktisadi kuruluşlar haline getirmiştir. Banka kelimesinin yeteri kadar açık tanımlanamamasının ardında çeşitli faktörler vardır. Ülkelerin banka yapılanmalarında görülen farklılıklar ve çalışma alanlarının çeşitliliği müşterek ve net bir banka tanımı yapılmasını engellemektedir. Bununla beraber bazı temel fonksiyonları gözönüne alınarak aşağıdaki tanım yapılabilir. Bankalar belirli bir sermaye ile kurulmuş; saptanan amaçlara göre örgütlenmiş, bir takım hizmetleri yerine getirerek gelir sağlayan, hissedarları, borçluları ve alacakları olan birer işletmedir. İşletmeyi iktisadi mal veya hizmet üretmek (ve/ veya pazarlamak) için faaliyette bulunan bir kuruluş olarak tanımlayacak olursak, bankalar hizmet üreten işletmelerdir diyebiliriz. Bankaların üstlendiği bu görev dışında ülkenin para politikalarının yönlendirilmesi para biriminin ve para istikrarının sürdürülmesi amacıyla merkez bankaları kurulmuştur. Merkez bankasının bunun dışında bankacılık sektörünün son mercii ve faiz haddinin kontrolü gibi görevleri de vardır. Ayrıca Avrupa Merkez Bankası, Amerikan Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası gibi Dünya nın büyük ekonomilerine sahip ülkelerinin merkez bankalarının birincil amaçları arasında ekonominin sağlıklı gelişimin sağlanması ve istikrar yer almaktadır. İkinci dünya savaşı sonrasında ortaya çıkan ulusal ve uluslararası iktisadi

4 depresyonlar ekonomik ilişkileri tehdit eder hale gelmişti. Bu düzensizlikleri giderebilmek amacıyla 1945 de Bretton Woods ta alınan kararlarla Dünya üzerinde yerleşik tüm bankalar ve merkez bankalarının dışında IMF ve Dünya Bankası kurulmuştur. Avrupa devletlerinin tediye bilançolarında ortaya çıkabilecek geçici (kısa vadeli) ödeme güçlüğü durumlarında kredi vererek uluslararası ticaretin daralmasını önlemek amacıyla IMF; uzun vadeli yatırım kredileri vermek suretiyle Avrupa devletlerinin yeniden imarını sağlamak ve tediye bilançolarındaki sistemik dengesizlikleri gidermek için ise Dünya Bankası kurulmuştur. IMF ve Dünya Bankası, uluslararası ticaretin dengeli şekilde gelişmesini sağlamak, üye devletlerin tam istihdama ve yüksek büyüme hızına ulaşmasına imkân hazırlamak, ödemeler dengesi güçlüklerinin çözümünde yardımcı olmak, kambiyo istikrarını kurmak ve tek taraflı değer düşürmelerine mani olmak, çok taraflı dış ödemeler sisteminin kurulmasını sağlamak gibi kalkınmaya yönelik çalışmaları amaç edinmişlerdir. Dünya bankası bugün; ülkelerin kamu sektörüne kredi açmak amacıyla Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkınma Bankası (IBRD-International Bank for Reconstruction and Development), kişi başına gelir bakımından yoksulluk çizgisinin altında kalan ülkelere kredi verme amacıyla Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA International Development Association), gelişmekte olan ülkelerde özel sektöre kredi açmak ve özel sektörün gelişmesini sağlamak amacıyla Uluslararası Finans Kurumu (IFC-International Finance Corporation), gelişmekte olan ülkelerde yapılacak yabancı yatırımlara, ticari olmayan (döviz transfer zorluğu, kamulaştırma, millileştirme, vb.) riskleri karşılamaya dönük güvenceler sağlamak amacıyla Çok Taraflı Yatırımlar Kalkınma Ajansı (MIGA- Multilateral Investment Guarantee Agency), uluslararası yatırım konularında arabuluculuk ve hakemlik davalarına çözüm bulmak ve Tahkim ve Uzlaşma Panellerine ilişkin kurallar geliştirmek, uzlaştırma komisyonu olarak çalışmak amacıyla Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID- International Centre for Settlement of Investment Disputes) olmak üzere grup olarak çalışmaktadır. Dünya Bankası 2030 yılına kadarki amaçlarını mutlak yoksulluk sınırının altında kalan insan sayısının en fazla %3 olması ve her ülkede gelir dağılımında en altta kalan %40 lık kesimin gelirini artırarak servet paylaşımında adaletin sağlanması olarak belirlemiştir. Dünya ekonomik sistemine yön verebilen, aynı zamanda bir nevi kontrol

5 mekanizmazsı üstlenmiş olan bu kurumlar ekonomik kalkınmanın ve sosyal adaletin sağlanması için akademik, sınai ve sosyal çalışmalar üstlenmekten de geri kalmamaktadır. Gelir eşitsizliği ve yoksulluk sorunu bu problemlerin ilk sırasında yer almaktadır. Ekonomi temelli bu kuruluşların yanısıra kar amacı gütmeyen sivil toplum örgütleri ve vakıflar da bu sorunun giderilmesinde aktif rol almaktadır. Son yıllarda sosyal bilimcilerin araştırma gündemlerinin üst sıralarında yer almaya başlayan yoksulluk konusu, aslında insanlık tarihi kadar eski bir konudur. Hatta bir bakıma insanlık tarihi yoksullukla mücadele tarihidir. Yoksulluğu yenmek ve yoksulların refah düzeylerini arttırmak, her dönemde kamu politikalarının başlıca amacı olmuştur. Tarihsel süreçte kapsamı ve içeriği değişmekle birlikte, yoksulluk konusu gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ülkelerin ortak sorunu olmaya devam etmektedir. Dünyada üçüncü dünya ülkeleri olarak nitelendirilen az gelişmiş ekonomilerin yoğun olarak yaşadığı en büyük problem, gelir dağılımındaki adaletsizliğe bağlı yoksulluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomik bir sorun olmanın ötesinde sosyal ve siyasal anlamda da sorunlara yol açan yoksulluk problemini azaltmak için dünyadaki bir çok kurum çözüm arayışına girmiştir. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, OECD, Dünya Bankası, IMF gibi kurumlar yaptıkları organizasyonlar yoluyla yoksullukla mücadele için çeşitli kararlar almıştır yılında Birleşmiş Milletlerin organize ettiği bir toplantıda bir araya gelen dünya liderleri Yüzyılın Kalkınma Deklarasyonu (Millennium Development Declaration) olarak ifade edilen bir metne imza attılar. Millennium kalkınma hedefleri olarak

6 ifade edilen bu kararlarda, 2015 yılına kadar dünyadaki yoksulluğun ve açlığın dikkate değer düzeyde düşürülmesi amaçlanmaktadır1. Benzer çalışmalar UNICEF, UNESCO, WHO, Türk Kızılayı, İHH gibi gönüllü organizasyonlarla ve bunların dışında dünya çapında servete sahibi insanların kurdukları vakıflarla da desteklenmeye çalışılmaktadır. Küresel yoksulluğun ve gelir adaletsizliğinin önlenmesine yönelik birçok yöntem denenmiştir; ancak sorun önlenememekle birlikte ivmeli artışını devam ettirmektedir. Çözüm yöntemlerinin büyük kısmının planlayıcısı ve uygulayıcısı konumundaki yukarıda belirttiğimiz uluslararası organizasyonlar ve finans kurumlarının müdahalelerinin son yüzyılda önemli biçimde artmış olmasına karşın gelir adaletsizliği sorununun halen devam etmesi, uygulanan politikaların sorunun çözümündeki etkisini tartışılır hale getirmiştir. Günümüzde ekonomilerin makro ve mikro anlamda en önemli sorunlarından biri, hâlihazırda yoksul olarak nitelendirebilecek kesimlerin yoksullukla mücadele kapsamında yeniden faizle borçlandırılması ve bunun geri ödemesinde yaşanan güçlükler ki, bu durum gelir adaletsizliğindeki pergelin uçlarının açılmasına sebep olmuştur. Artan küresel refaha rağmen Dünya Bankası tarafından hesaplanan yoksulluk sınırının satın alma gücü paritesi esasına göre günde $1.25 olan yoksulluk sınırı altında yaşayan bir milyardan fazla insanın olması, büyük bir soru işareti olarak karşımıza çıkmaktadır. VAKIF MEDENİYETİ OSMANLI Vakıflar söz konusu olduğunda Osmanlı Devleti ndeki vakıf kavramından bahsetmemek neredeyse imkansızdır. Osmanlı vakıfları İslam dünyasının en önemli kurumlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Dahası Osmanlı nın bir vakıf medeniyeti olarak adlandırılması bu faaliyetlerin etkinliğini kanıtlar niteliktedir. Dünyada varlığı bile akla gelmeyen sosyal güvenlik kurumları Osmanlı topraklarında vakıf kurumları ile hayata geçirilmiştir (Yediyildiz, 1996). Osmanlı himayesinde bulunan Arap topraklarının dörtte üçü, Fransız işgali altında ki Cezayir in yarısı, Tunus un üçte birinin vakıf toprağı olduğu ifade edilmektedir.(shirazi 2014:88)

7 Vakıflar İslam dünyasının iktisadi ve sosyal hayatında çeşitli ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli bir alan kaplamıştır. Tarihin her döneminde üstlendiği sosyal, kültürel ve ekonomik faaliyetlerle insanların iç içe olduğu bir kurum olmuştur. Eğitim, sağlık, güvenlik, bayındırlık, ibadet gibi alanlarda doğrudan gösterdiği faaliyetlerle devlet bütçesine doğrudan katkı sağlamıştır. Osmanlı da bu vakıflardan başkaca para vakıflarından söz edilebilir. Para vakıfları, kuruluş sermayesinin bir kısmı veya tamamı nakit paradan oluşan vakıflardır. Para vakıflarında vakfa konu ana sermaye olduğu gibi, korunaran para türlü şekillerde işletilerek gelir elde edilmekte ve bu gelir korunarak diğer hizmetleri finanse etmekte kullanılmıştır (Özcan, 2008:125). Para vakıflarının ekonomiye katkısı devletten ziyade piyasaya sağladığı fayda ile ölçülmektedir (Türkoğlu, 2013:187). Osmanlı Devleti nde eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, ibadet ve bayındırlık hizmetlerinin bugünün Türkiye sinde yaklaşık 45 milyar miktarında bir pay aldığı ve bu rakamların toplam bütçenin yaklaşık %20 sine denk geldiği düşünüldüğünde, vakıfların devlete sağlayabileceği katkının muazzam düzeylerde olduğu anlaşılmaktadır (Armağan, ). Bu yöntemle hem reel piyasalarda, hem de kamu harcamalarında büyük bir fayda sağlanmıştır. Bununla beraber günümüz Müslüman toplumlarında vakıfların neredeyse ihmal edilebilir düzeyde az olduğu söylenebilir (Bilen, 2016:17-35). Gelir adaletsizliğinin azaltılması ve yoksullukla mücadele kapsamında faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar günümüzde, Osmanlı vakıflarının geçmişte yaptığı çalışmaların türevlerini yürütmektedirler. Adaletsiz gelir dağımı ve yoksulluk sorununu gidermekte öncelikli olarak benimsediği yollar faizi devre dışı bırakıp ağırlıklı olarak çocukların eğitim ve sağlık sorunlarına yoğunlaşan UNICEF, yaşamlarının ilk dönemlerinde çocukların gereksinim duydukları bakım ve uyarımın sağlanmasına yardımcı olmakta ve aileleri erkek çocukların yanı sıra kızların da eğitilmesine özendirmektedir. Kuruluşun amacı; çocukluk dönemi hastalıklarının ve ölümlerinin azaltılması, savaş ve doğal afet gibi durumlarda HIV/AIDS ten etkilenenler dahil olmak üzere çocukların korunmasıdır ( Birleşmiş milletlere bağlı olan ülkelerin toplum sağlığı sorunları ile ilgili olarak

8 kurulan Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hükümetlere istek üzerine sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi için yardım yapmayı; uygun teknik yardım yapmayı ve acil durumlarda hükümetlerin istekleri ya da kabulleri ile gereken yardımı yapmayı; BM nin isteği üzerine, manda altındaki ülkeler halkı gibi özelliği olan topluluklara sağlık hizmetleri götürmeyi ve acil yardımlar yapmayı; ya da bunların sağlanmasına yardım etmeyi kendisine amaç edinmiştir ( Yine benzer görevler üstlenen bazı vakıflar arasında olan PATH, OXFAM, ONE, İHH vb. kuruluşların amaçları, kurumsal beyanlarından da anlaşıldığı üzere, hâlihazırda dünya sathında yüksek seviyede olan gelir adaletsizliği ve yoksulluğu azaltmak ve bu sebeplerden kaynaklanan sorunlara çözüm bulmaya çalışmaktır. Sonuç olarak ekonomik boyutunun yanısıra sosyal ve siyasal sorunlara da sebep olan gelir adaletsizliği ve yoksulluğu önlemek, ilk olarak insani daha sonrasında da iktisadi ve siyasal bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Sorunun çözümünde devletlerin ekonomideki rolü sosyal adaleti sağlamak için yapılan çalışmalarla sürdürülürken, uygulanan konvansiyonel ekonomik yöntemlerin başarıya ulaşamadığı defalarca tecrübe edilmiştir. Yazımızda bahsi geçen uluslararası iktisadi kuruluşlar bu sorunun çözümü için kurulmuşken ilk olarak faiz uygulamasından vazgeçmiş, faizsiz uzun ve kısa vadeli krediler ve hatta daha önceden belirlenen eğitim, sağlık vb. konular ile alakalı yatırımların yapılması üzere hibe verme yoluna gitmiştir. Bu yöntemin ekonomi politik kısmında birçok tartışma ortaya çıkmıştır. Modern çağda devletin üstlendiği bu rol, özellikle son yüzyılda yaşanan savaşlar ve ekonomiz krizlerden de anlaşılacağı üzere, sorunun çözümünde kısmen etkili olmasına karşın sorunu giderecek ciddi bir etki yapmamıştır. Devletin üstlendiği bu sorumluluğun yanısıra tamamlayıcı unsurların katkısı da son derece önemlidir. Kadim Osmanlı geleneğinde altın çağını yaşamış ve günümüze kadar gelebilimiş vakıf sisteminin tarihteki konumuna tekrar dönmesi gelir adaletsizliği ve yoksulluk probleminin çözümünde önemli bir dönüm noktası olacaktır. Vakıfların etkinliğinin artırılmasıyla toplumsal refahı artırıcı hizmetlerin ivme kazanacağı ve devletin bu konudaki yükünün azalmasıyla diğer alanlarda da kalkınma sağlayabileceği açıkça görülmektedir. KAYNAKÇA ARMAĞAN, Mustafa, (2006), Osmanlı, Bir Vakıf Medeniyeti Sivil Toplum Düsünce ve Arastırma Dergisi, Sayı 15, İstanbul.

9 BİLEN, Mahmut (2016) Global Wealth Inequalıty: Islamıc Economıc Perspectıve for Market o State Orıented Solutıon Turkish Journal of Islamic Economics, Vol. 3, No.1, February 2016, pp ÖZCAN, Tahsin, (2008), Osmanlı Toplumuna Özgü Bir Finansman Modeli: Para Vakıfları. Çerçeve, Sayı: Ekim SHİRAZİ, Nasım Shah (2014). Integrating Zakat and Waqf into tha Poverty Reduction Strategy of the IDB Member Countries. Islamic Economic Studies, Vol. 22, no. 1 pp TÜRKOĞLU, İrfan (2013) Osmanlı Devletinde Para Vakıflarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF derdiği C.18, S.2, s YEDİYİLDİZ. B..Place of Waqf in the Turkish Cultural System Available at İslam İktisat Düşüncesinin Kur an daki Temelleri Prof. Dr. Ali Rıza Gül Rahat okumak için Fit Page görüntüleme seçeneğini seçiniz View Fullscreen

10 IV. İSLAM İKTİSADI ATÖLYESİ YAZI ÇAĞRISI İslam İktisadı Perspektifinden Sosyal Adalet İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği, İlmi Etüdler Derneği (İLEM) ve Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği nin (İGİAD) birlikte düzenlediği İslam İktisadı Atölyesi IV, 2-3 Nisan 2016 tarihlerinde İslam İktisadı Perspektifinden Sosyal Adalet başlığı ile İstanbul da gerçekleştirilecek. İstanbul Üniversitesi İslam İktisadı ve Finansı Anabilim Dalı nın ev sahipliğinde gerçekleştirilecek atölye bu seneki başvurularda öncelikli olarak sosyal adalet ve ilgili konuları İslam iktisadı perspektifinden ele alan tebliğlere yer verecek. Gelir adaletsizliğinin her geçen gün arttığı, yoksulluğun dünya çapında bir problem olduğu, gayri insani çalışma koşulları, yetersiz maaşlar ve sosyal güvencesizlik ile malul bir emek piyasasının varlığını koruduğu bugünün hakim iktisadi düzeninde, çoğu devletin bu talepleri karşılayacak düzeyde politikalar üretememesi de bir o kadar dikkat çekiyor. Kapitalist politikaların sosyal adaleti sağlamaktan uzak, bilakis eşitsizliği her daim derinleştiren ve iktisadi ve sosyal refahın geniş kitlelere ulaşmasını engelleyen özellikleri birçok Müslüman ilim adamı tarafından yıllardır eleştiriliyor. Bu eleştirileri ise İslami ilkeler çerçevesinde şekillenecek alternatif bir teorik ve pratik iktisadi düzenin sosyal adaleti sağlayacağı yönündeki iddialar izliyor. Diğer taraftan, Müslüman idarecilerin yönetimi altındaki toplumlarda beliren tecrübe alternatif bir sosyal adalet anlayışı sunmaktan uzak gözüküyor. Ayrıca Müslüman bireylerin iktisadi hayat içerisindeki tavırlarına İslam ın sosyal adaletten yana tavrı değil, çoğunlukla günlük iktisadi koşulların gereklilikleri şekil veriyor. Bu noktada, 1960 lı yıllarda İslam iktisadı başlığı altında çalışmalar yapılmaya başlanmasındaki temel maksadın sosyal adalet meselesiyle yakından ilgili olduğunu fakat sonraki yıllarda çalışmaların daha çok finans alanına kaydığını göz önüne aldığımızda sosyal adalet konusunu yeniden ve daha temelli bir şekilde konuşma ihtiyacı daha açık bir şekilde ortaya çıkıyor. Bu bağlamda, IV. İslam İktisadı Atölyesi ile sosyal adalet başlığı etrafındaki meseleleri İslam iktisadı perspektifinden ele alan tartışmalar yürütülmesi

11 hedefleniyor. Böylece dünyanın dört bir tarafında çalışmalar yapan akademisyenleri bir araya getirerek mevcut sosyal ve iktisadi adaletsizliklerin sebeplerinin gerçekçi ve derinlikli bir şekilde irdelenmesi ve İslami ilkelere dayalı bir sosyal adalet anlayışının teorik zemininin nasıl oluşturulacağı, hangi alternatif mekanizmaları içereceği ve ne gibi somut çözümler üretilebileceği üzerine kolektif bir çalışma yapılması amaçlanıyor. Bu çerçevede, aşağıdaki ve benzeri sorulara odaklanan tebliğ özetleri bekleniyor: Günümüzde sosyal adaletsizliğin temel sebepleri ve sonuçları Küresel ve yerel ölçekte sosyal adaleti sağlama için alınan önlemler ve bunların etki/başarı oranı Sosyal adalet tartışmaları ve öne çıkan başlıklar İslam iktisadı perspektifinin sosyal adalet tartışmalarına katkısı Günümüzde Müslüman toplumlarda sosyal adalet nasıl anlaşılmakta ve uygulanmaktadır? Günümüzde Müslüman toplumlarda uygulanan iktisadi politikaların sosyal adalet açısından etkileri ve sonuçları Sosyal adalet İslami bir perspektifle bugün nasıl ele alınabilir? İslam iktisadı çerçevesinde sosyal adaleti sağlayacak ilkeler ve mekanizmalar İslami ilkelere dayalı bir iktisadi sistemde sınıfsal farklılıkları ve gelir adaletsizliğini ortadan kaldıracak önlemler Zekât müessesesi, faiz yasağı, sadaka ve infaka teşvik, lüks ve israfın yasaklanması vb. hususlar nasıl bir sosyal adalet anlayışı tesis ediyor? İslam iktisadının ilkesel ve kurumsal nitelikleri bugünkü iktisadi sistem içerisinde nasıl var olabilir? Adil bir iktisadi hayat için bölüşüm ve yeniden bölüşüm dinamikleri ne şekilde yapılandırılmalıdır? Müslüman coğrafyalarda mevcut olan yoksulluğun kaynakları, sebepleri ve sonuçları nelerdir? Yoksullukla mücadele İslami bir perspektiften nasıl ele alınabilir? İslam iktisadı bağlamında vergilendirme, sosyal güvenlik ve asgari ücret politikalarını belirleyen parametreler neler olmalıdır? Müslüman toplumlarda da uygulanan kalkınma temelli iktisadi politikaların sosyal adalet açısından yansımaları nasıl olmaktadır? Bir sosyal politika unsuru olarak emek piyasasının tanzimi ne şekilde gerçekleşmelidir?

12 Günümüzde haneler ve devletlerin yaşadığı borç krizlerine İslam iktisadı perspektifinden ne tür çözümler getirilebilir? Bu ve benzeri soruları konu edinen tebliğ özetlerinin gönderimi üzerinden 31 Ekim 2015 tarihine kadar yapılabilecektir. Kabul edilen özetlerin tam metinlerinin teslimi ise 31 Ocak 2016 tarihinde olacaktır. Atölyeye katılım için nihai kabul tam metinler üzerinden verilecektir. Katılımı kabul edilen kişilerin yol ve konaklama masrafları organizasyon tarafından karşılanacaktır. Atölyeye gönderilecek tebliğ özetleri kelime arasında olmalıdır. Tebliğ özetleri ayrıca yazarın tam adını, çalıştığı kurumu, anahtar kelimeleri, yazışma adresini, telefon ve e-posta adreslerini içermelidir. Özeti gönderilen tebliğlerin tam metinleri, daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış ve hâlihazırda yayımlanmak üzere sunulmamış olmalıdır. Daha önceki atölyelerde olduğu gibi bu atölyede de sunulan tebliğler daha sonra yayımlanacaktır. Bu zamana kadar dünyanın birçok ülkesinden alanında uzman onlarca ilim adamını ağırlayan İslam İktisadı Atölyesi ne katılım ve katkı sağlayan isimlere şu linkten ulaşabilirsiniz. Ayrıca atölye çıktılarının kalıcı hale gelmesi ve İslam iktisadı alanında yapılan diğer çalışma ve tartışmalara katkı sağlaması amacıyla sunulan tebliğler editöryal okumadan geçerek kitaplaştırılmaktadır. İlk atölyenin tebliğleri Türkçede İslam İktisadını Yeniden Düşünmek, İngilizcede Islamic Economics: Basic Concepts, New Thinking and Future Directions ismiyle yayımlanmıştır. İkinci atölyenin tebliğleri ise Türkçe olarak İslam İktisadı ve Piyasa başlığı ile kitaplaştırılmıştır. İslam İktisadı ve Emek başlığı ile düzenlenen üçüncü atölyenin tebliğleri Gower Publishing tarafından Labor in an Islamic Setting: Theory and Practice başlığı ile yayımlanacak. IV. İslam İktisadı Atölyesi, yeni perspektifleri teşvik eden, hem teoriye hem de saha çalışmalarına önem veren, metodolojik meseleleri önemseyen ve disiplinlerarası bir vizyon benimseyen perspektifi ile yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden alanında uzman ilim adamlarına beraber çalışma çağrısında bulunuyor. Her türlü sorunuz için adresine yazabilirsiniz. Önemli Tarihler

13 Başvuru ve özet gönderimi Kabul edilen özetlerin ilanı Tam metinlerin gönderilmesi Kabul edilen tam metinlerin ilanı Kesin programın ilanı Atölye çalışması İletişim Katılım Bankacılığı Sistemi, Çalışma Esasları ve Uygulaması albaraka Türk Rahat okumak için Fit Page görüntüleme seçeneğini seçiniz View Fullscreen

14 İslam İktisadı: Temel Aksiyomlar

15

16 İslam İktisadı nın Temel Aksiyomları ﻴﻢ ﺣ اﻟﺮ ﻦ ﻤ ﺣ اﻟﺮ ﻪ اﻟ ﻢ ﺑ ﺴ ﻪ اﻟﺤﻤﺪ ﻟ ﺪ آﻟﻤﺤﻤ ﺪ وﻋﻠ ﻣﺤﻤ ﻋﻠ ﺻﻞ اﻟﻠﻬﻢ Mehmet Asutay ın A Political Economy Approach to Islamic Economics: Systemic Understanding for an Alternative Economic System adlı makalesinden alıntılanmış olup, Türkçe çevirisinden(çeviri: F. YARDIMCIOĞLU ve S. ÜLEV) yararlanılmıştır. Özünde İslam İktisadı; epistemoloji, kurumlar ve işlevlerin Vahyin bilgisi yoluyla birbirine bağlandığı sistemli bir yapıya sahiptir. İslam İktisadının bir ekonomik sistem olarak değerlendirilebilmesi için ön şart niteliğinde olan temel aksiyomlarının araştırılması önem arz etmektedir. Bunlar ekonomik oyuncuların davranışlarını ve sistem içindeki kurumları; dolayısıyla İslam İktisadı nın mikro-temellerini oluşturan kurucu nitelikteki aksiyomlardır [Arif 1989: 84]. Ahmad [1980,1994; 2003], Chapra [1992; 2000], El-Ghazali [1994], Naqvi [1981; 1994], Siddiqi [1981], ve Sirageldin [2002] gibi öncü İslam iktisatçıları, İslam Ekonomisi nin kavramsal temellerini şekillendiren aksiyomatik bir yaklaşım geliştirmişlerdir. Bu kavramsal temeller, yaşamın her anını ilgilendiren ekonomik ve sosyal politikalar yoluyla, İslami bir ekonomiyi ve ona ilişkin ahlak kurallarını ideal olarak tanımlamaktadır. İslam İktisadı nın ahlaki değerlerinin, sosyalizm ve kapitalizm gibi diğer sitemlerden tamamıyla farklı olduğunun belirtilmesi gerekir. Bu ise İslam İktisadı na, kendisi ile sistematik doğasının oluşturulacağı, önemli bir destek sağlamaktadır. İslam İktisadı nın temel aksiyomları ise şu şekildedir; İlk aksiyom, Tevhid (Allah ın Birliği ve Hakimiyeti) Aksiyomu: İslam ın dünya görüşü/alem tasavvuru Tevhid e veya Allah ın Birliği ne dayanmaktadır. Bu bağlamda Tevhid, İslam İktisadı nın en temel parçasını teşkil etmektedir. Bu aksiyom kusurlu ve sınırlı toplumsal kurumları mükemmel ve kudreti sınırsız Allah ile ilişkilendirerek İslam ın dikey boyutunu ifade etmektedir [Naqvi 1994:

17 26]. Bu dikey boyut kendisini, bireylerin Allah ın huzurundaki yakınlık derecesi açısından sahip olduğu fıtri eşitlik ile gösterir. Tevhid, Vahdet (toplumsal birlik) boyutunda, bireylerin bir bütünün parçası olarak görülmesi yoluyla bireye hareket özgürlüğü sağlamaktadır. Bu prensip, ayrıca, Risalet (İlahi rehberlik kaynağı olarak Allah ın peygamberleri) ve Ahiret (ölümden sonra devam eden ölümden sonraki yaşamı ve İlahi kanunlara göre hesap verme gerçeği) vasıtasıyla devam eden istikrarlı bir sisteme işaret etmektedir [Ahmad 2003: 193]. Bunlar, İslami normlarda cereyan eden ekonomik aktiviteler için bir çerçeve sağlamaktadır. İkinci aksiyom, Adalet ve İhsan Aksiyomu ( Hakkaniyet ve İyilik veya Sosyo-Ekonomik Adalet ): Bireylerin adaleti ( adl) tesis etmeleri ve ihsanı(iyilik) arttırmaları beklenmektedir ki sonuç olarak bu sosyal denge durumu nu ifade etmektedir. [Naqvi 1994: 267]. Bu aksiyom herkese hakkını vermek anlamına gelirken, Tevhid ile birlikte hem bireysel hem de toplumsal boyutta, iyi bir yaşamın yüksek seviyelerine (Hayatü t Tayyibe) ulaşmak ile sonuçlanır [Ahmad 2003: 193]. Bu yüzden bu aksiyom, hukuki, siyasi ve ekonomik kurumların sahip olduğu değerler açısından [Naqvi 1994: 27] İslam ın yatay boyutunu teşkil etmektedir. Bu nesil-içi(intra-generational) ve nesillerarası(inter-generational) adalet çerçevesinde; insanlardan ve toplumlardan şimdiki neslin ve gelecek nesillerin ihtiyaçları arasında bir denge kurması, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak politikalar geliştirmesi, yaşamlarını idame ettirecek geliri kazanmalarını sağlaması, zenginliğin adil dağılımı için politikalar geliştirmesi ve büyüme ve istikrara yönelik politikalar oluşturması beklenir. Üçüncü aksiyom, İhtiyar (Bireysel İrade) Aksiyomu: İslam İktisadı nın sistem anlayışında, insanlara özgür irade bahşedildiğine inanılır. Bahşedilen bu irade sınırlanmamış ve gönüllü [Naqvi 1994: 29] olmasına rağmen, özgürlüğü belirli toplumsal bağlamlarda ve değişen zamanların ihtiyaçlarına uygun hale getirecek şekilde yorumlamak [Naqvi 1994: 27] adına da ele alınabilir. Bu yüzden bu, İslam Ekonomik Sistem i içindeki ekonomik faaliyetlerin fonksiyonel normlarını oluşturur. Dördüncü aksiyom, Farz (Toplumsal Sorumluluk) Aksiyomu: Bu aksiyoma göre, toplumsal sorumluluğun gönüllü olduğu ifade edilmesine rağmen, bireyler ve toplumlar toplumun yararı adına karşılıklı sorumluluklarını yerine getirmelidirler. Bu sorumluluklar Tevhid ve Hilafet ilkesi doğrultusunda ortaya çıkmaktadır. Buna ek olarak insanın; Allah a, kendine ve topluma karşı sorumluluğu bireyin, bütün insanlığın ayrılmaz bir parçası olarak daha da öne

18 çıkmasını [Naqvi 1994: 33] ifade etmektedir. Dolayısıyla, iktisadi anlamda, özel ya da kamu idaresindeki her mülkte/varlıkta toplumsal bir sorumluluk vardır. Beşinci aksiyom, Rububiyet(İlahi Yönetim ve Düzenleme) Aksiyomu: Bu aksiyom Rızka ilişkin İlahi düzenlemeleri ve eşyanın kemale erdirilmesini [Ahmad 1979: 20] ifade eden önemli bir aksiyomudur. Bu aksiyom, yaşamın çeşitli ekonomik ve sosyal bileşenleri arasındaki uyum açısından, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmanın gerekliliğini vurgular. Kuran ın prensipleri tarafından tanımlanan bu dengeli ve sürdürülebilir çevrede, insanın çabasının yer alması gerekmektedir. Altıncı aksiyom, Tezkiye(Arınma) Aksiyomu: davranışların ve ilişkilerin arınması yoluyla mükemmele doğru gelişim(kemale erme) ile ilgilidir. Bu; Tevhid, Adalet, Farz ve Rububiyet aksiyomlarının doğal bir sonucudur. Bu aksiyom bireyi kendini geliştirmeye yönlendirir ki, bu da ekonomik ve toplumsal kalkınmayı beraberinde getirir. Diğer bir deyişle bu ilke, hayatın bütün yönleri ile uyumlu bir Tekamül sürecine işaret etmektedir. [Dolayısıyla] Tezkiye nin bu dünyadaki sonucu refah, Ahiret te ise Felah tır [Ahmad 1994: 20]. Yedinci aksiyom, Hilafet Aksiyomu ve Allah a Karşı Hesap Verme Bilinci : Allah insanı yeryüzünde Kendi Temsilcisi olarak yaratmıştır. Bu yüzden insanın rolü, pozisyonu ve misyonu istihlaf olarak da ifade edildiği gibi hem bireysel hem de toplumsal anlamda, yeryüzünde Allah ın iradesini/emirlerini gerçekleştirmek, iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak, adaleti (adl) tesis etmek, ihsanı (iyilik) teşvik etmektir ki, bu çabalar inşallah güzel bir hayata (Hayatü t Tayyibe) ulaşmakla sonuçlanacaktır [Ahmad 2003; 193]. Böylelikle, Allah(svt) ın yeryüzündeki Halifesi olmak bireylerin rollerini tanımlar, sorumluluklarının ana hatlarını çizer ve varoluşlarının sebebini açıklar. Buradan İslam ın; ahlaki, siyasi ve ekonomik anlamda ortaya koyduğu eşsiz bir Vekillik/Hilafet kavramı ortaya çıkmaktadır [Ahmad 1979: 12]. Bu yüzden Hilafet kavramı; evrensel bir dayanışmayı, Yüce Allah ın bizlere emanet ettiği kaynakların sürdürülebilir tüketimini,, mütevazı bir yaşam tarzına sahip olmayı ve günlük hayatını idare etmek için insani özgürlüklere sahip olmayı içermektedir. Buradan hareketle Allah ın huzurunda hesap verme bilinci Ahiret bilinci düşünüldüğünde, İslam İktisadı sisteminin birbiriyle pozitif korelasyon içinde olan iki boyutlu bir fayda fonksiyonuna dayandığı da ifade edilmelidir. Örneğin bir kişi bu dünyada toplumun faydası için ne kadar çalışırsa, Ahiret te o kadar sevap kazanabilecektir.

19 Son aksiyom, Makasıd eş-şeriyye veya Şeriat ın Amaçları: Şeriat-ı Şerif in amaçları İslam a göre ekonomik faaliyetlerin nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda bir yasal gerekçe çerçevesi sağlamaktır. Bu son aksiyom, Şeriat ın amaçlarıyla bağlantılı olarak İslam ekonomisi prensiplerini düzenlemeyi amaçlar. Bu bağlamda, İslam İktisadı prensipleri insan refahını sağlamalıdır. Şeriat ın amaçları, Gazali(rh) (ö. MS 505) tarafından insanlığın refahının arttırılması olarak tanımlanır. İnsanlığın refahının arttırılması ise imanın, nefsin, aklın, neslin ve malların koruması ile sağlanır [Chapra 2000: 118]. Diğer bir ifadeyle Şeriat ın amaçları, meydana gelecek ekonomik faaliyetler yoluyla, gerekli motivasyonu sağlamaktadır. Sıddıki (2004) tarafından yapılan yeni Makasıd yorumu, bu temel aksiyoma daha dinamik bir anlayış getirmektedir. Çünkü Gazali tarafından tanımlandığı üzere Şeriat ın amaçları, toplumsal amaçlar olmaksızın yalnızca bireysel amaçları içermektedir. Diğer taraftan Sıddıki (2004), İslam İktisadı na uygun olarak tanımlanmış bir değer sistemine sahip olunması adına Makasıd ın mahiyetinin incelenmesinin önemli olduğunu belirtmektedir. Dahası, sistemli ve dinamik bir anlayış için Makasıd sadece muhafaza etme (hıfz) veya insanların sahip olduklarının korunması ile sınırlandırılamaz; daha ziyade adalet ve eşitliği vurgulayan İbni Kayyım ın(rh) iddia ettiği gibi refahın sağlanması adına daha geniş önlemler alınmasını içerir. Dahası Sıddıki, eşitlik ve adaletin sağlanması adına izlenecek yolların sınırlı bir liste ile kısıtlanamayacağını da iddia eder. Bu yüzden dinamik bir Makasıd anlayışı, günümüz koşulları için daha iyi bir kavramsallaştırma yöntemi önerir. Bu yaklaşım yoksulluk ve gelir adaletsizliği gibi konularla başa çıkmamızı sağlar. [Sıddıki 2004]. Sonuç olarak, bahsi geçen her bir aksiyom, diğer ekonomik sistemlerden tamamen farklı prensiplere sahip olan İslam İktisadı sisteminin mikro-temellerini teşkil etmektedir. Bu aksiyomlara dayanan evrensel ahlak sisteminin, bilgi edinmek ve çalışmak için motivasyonu, verimliliği ve yönetimin şeffaflığını artırmayı amaçlayan politikalar üretmesi beklenilir. Ayrıca bu sistem nesil-içi ve nesiller arası adaleti de arttırmalıdır [Naqvi 1994]. Bu yüzden bu aksiyomların varlığı ve etkinliği, İslam İktisadı sisteminin temel gerekçesini oluşturmaktadır (bkz. [Naqvi 1994; Arif 1989]).

20 Kaynaklar -Ahmad, K Economic Development in an Islamic Framework. Leicester: Islamic Foundation. -Ahmad, K Economic Development in an Islamic Framework, in K. Ahmad and Z. Ishaq Ansari (eds.), Islamic Perspectives: Studies in Honour of Mawlana Sayyid Abul A la Mawdudi. Leicester and Jeddah: Islamic Foundation and Saudi Publishing House. -Ahmad, K Islamic Approach to Development: Some Policy Implications. Islamabad: Institute of Policy Studies. -Ahmad, K The Challenge of Global Capitalism, in J. H. Dunning (ed.), Making Globalization Good: The Moral Challenges of Global Capitalism. Oxford: Oxford University Press. -Arif, M Towards Establishing the Microfoundations of Islamic Economics: The Basis of the Basics, in A. Ghazali and S. Omar (eds.), Readings in the Concept and Methodology of Islamic Economics. Selangor Darul Ehsan: Pelanduk Publications. -Chapra, M. U Islam and the Economic Challenge. Leicester: Islamic Foundation. -Chapra, M. U The Future of Economics: An Islamic Perspective. Leicester: Islamic Foundation.

21 -El-Ghazali, A. H Man is the Basis of the Islamic Strategy for Economic Development. Jeddah: IRTI-Islamic Development Bank. -Naqvi, S. N. H Ethics and Economics: An Islamic Synthesis. Leicester: Islamic Foundation. -Naqvi, S. N. H Islam, Economics and Society. London: Kegan Paul International. Siddiqi, M. N Muslim Economic Thinking: A Survey of Contemporary Literature. Leicester: Islamic Foundation. -Siddiqi, M. N What Went Wrong? Keynote Address at the Roundtable on Islamic Economics: Current State of Knowledge and Development of Discipline, held at Jeddah, Saudi Arabia on May 2004 under joint auspices of the Islamic Research and Training Institute, Jeddah; and the Arab Planning Institute, Kuwait. Available at: < Keynote_May2004_Jeddah.html>, Access Date: 13th December Sirageldin, I The Elimination of Poverty: Challenges and Islamic Strategies, in M. Iqbal (ed.), Islamic Economic Institutions and the Elimination of Poverty. Leicester: Islamic Foundation.

22 İslam İktisadı nda Son 50 Yıldaki Gelişmeler( )Sabahattin Zaim View Fullscreen Malezya-INCEIF te İslami Finans Lisansüstü Eğitimi INCEIF ve İslami Finans INCEIF (International Center for Education in Islamic Finance), diğer adı ile Küresel İslami Finans Üniversitesi, 2006 da Malezya Merkez Bankası tarafından ve sadece Yüksek Lisans ve Doktora seviyesinde eğitimiyle kendisini İslami Finans eğitimine adamış bir üniversite. Üniversite nin temel iki amacı hem Dünya daki İslami Finansal Kurumlardaki insan kaynağı ihtiyacını karşılamak hem de bu alandaki akademisyen eksiğini giderip akademik çalışmaları arttırmak. Özellikle 2010 yılından itibaren Malezya daki ve Dünya daki İslami Finans alanında Abbas Mirakhor başta olmak üzere önde gelen akademisyenleri transfer ederek bu alanda Dünya da en önde gelen üniversitelerden biri olmuştur verisiyle şuana kadar ki Dünya daki İslami Finansal Araştırmalarının %11 i INCEIF ve kardeş kurumu olan ISRA (Uluslararası İslami Finans a Dair Şer i

23 Araştırmalar Akademisi) tarafından yapılmış bulunmaktadır. Çok kısa zamanda elde edilen bu başarı bu 2 kurumun bu alanda ne kadar ciddi olduğunu anlamak için önemli bir örnek. Eğitim Programları INCEIF te 3 lisansüstü programı bulunmakta. 1-İslami Finans Uygulaması (Master), 2-M.Sc İslami Finans, ve 3-İslami Finans Doktorası Ayrıca 2015 Eylül de yeni bir sertifika programı açılmış bulunmaktadır. İslami Finans Uygulaması Master ı özellikte sektörde belirli seviyede deneyimi olan insanlara veya sektörde çalışmayı düşünenlere hitap eden bir program. Dersler ileri düzey nicel ve teknik değil İslami Finans ın piyasadaki uygulamalarına yönelik bir içeriğe sahip. Programa internet üzerinden veya yüzyüze şekilde devam edebilirsiniz. Program süresi yüz-yüze öğrenciler için 1 yıl. İnternet üzerinden tam zamanlı yine 1 senede ya da yarı zamanlı 2 senede tamamlamanız mümkün. Ders saatleri ile arasında. Bir ders 3 saat ve her dönem 5 veya 6 civarı ders alıyorsunuz. Her sene de Eylül, Ocak ve Haziran olmak üzere 3 dönem mevcut. Verilen bazı dersler; Mali Yönetim, Nicel Analiz, Finansal Muhasebe, İşletme Ekonomisi, Şer i Açıdan İşletme ve Finans, İslami Finansal İşlemler için Fıkıh, Etik ve Yönetişim, İslami Finans için Muhasebe, İslami Sigorta, İslami Bankacılık Uygulamaları, İslami

24 Finans ta Risk Yönetimi, İslami Sermaye Piyasaları, İslami Varlık Yönetimi, Şer i Denetim, Muamelat Fıkhı, Kavaid-i Fıkhiyye. Bu program Ocak, Haziran ve Eylül aylarında olmak üzere senede 3 kez öğrenci alımı yapmaktadır. Yüz-yüze program için her sene toplamda yaklaşık arası öğrenci alınmakta. İnternet programı için kabul almak çok daha kolay. Öğrencilerin yaklaşık %25 i harç bursu kazanabilmekte. Bunun dışında Üniversite nin sunduğu başka bir burs bulunmamakta. Başlangıçta harç bursu kazanamaz iseniz ve ilk veya ileriki dönemlerde 3.50 üzeri bir ortalamaya sahip iseniz Üniversite nin Fisabilillah Bursu na başvurup sonraki dönem için harç bursu kazanma imkanınız da mevcut. M.Sc. İslami Finans daha çok akademi düşünenlere hitap eden bir lisansüstü programı. Dersleri İslami Finans Uygulaması Master ına göre biraz daha nicel ve teknik bilgiler içermekte. Programı sadece yüz-yüze şekilde yapabilmekteseniz ve program süresi 2 yıl. Programı tezli ve tezsiz yapabilmeniz mümkün. Tezsiz Yüksek Lisans seçeneğinde toplan 15 ders, tezli seçenekte ise 12 ders almanız gerekmekte. Hafta içi Ders saatleri akşam ile arasında ve Cumartesi ile arası. Her Eylül ve Ocak dönemi için 3 veya 4 ders alınmakta, Haziran dönemi için ise 1 veya 2 ders alabilirsiniz. Verilen bazı dersler; İslam Ekonomisi, İslami Finans, Usulü Fıkıh, İslami Finans için Fıkıh, İslami Sermaye Piyasaları, İslami Finans ta Risk Yönetimi, İslami Finans için Muhasebe, Ekonometri I, Ekonometri II, Kurumsal Finans, Uluslararası Finans, İslami Portfolyo Yönetimi, İslami Varlık Yönetimi Bu program Ocak, Haziran ve Eylül aylarında olmak üzere senede 3 kez öğrenci alımı yapmaktadır. Yüz-yüze program için her sene toplamda yaklaşık arası öğrenci alınmakta. Öğrencilerin yaklaşık %15-20 si harç bursu kazanabilmekte. Bunun dışında Üniversite nin sunduğu başka bir burs bulunmamakta. Başlangıçta harç bursu kazanamaz iseniz ve ilk veya ileriki dönemlerde 3.50 üzeri bir ortalamaya sahip iseniz Üniversite nin Fisabilillah Bursu na başvurup sonraki dönem için harç bursu kazanma imkanınız da mevcut. İslami Finans Doktorası 13 ders ve tez den oluşmakta. Dersler M.Sc programı ile %90-95 uyuşmakta. Program süresi yıl ders süreci ve yıl da tez olmakla birlikte ortalama 4 sene sürmekte. Ders saatleri Hafta içi Ders saatleri

25 akşam ile arasında ve Cumartesi ile arası. Her Eylül ve Ocak dönemi için 3 veya 4 ders alınmakta, Haziran dönemi için ise 1 veya 2 ders alabilirsiniz. Tez öncesi bir yeterlilik sınavı yapılmakta. 2 Tez danışmanı hocası seçilip tez konu önerisi verilip kurul tarafından onaylandıktan sonra teze başlayabilmekteseniz. Bu program Ocak ve Eylül aylarında olmak üzere senede 2 kez öğrenci alımı yapmaktadır. Yüz-yüze program için her sene toplamda yaklaşık arası öğrenci alınmakta. Öğrenciler için başlangıçta herhangi bir harç bursu verilmemekte. İlk veya ileriki dönemlerde 3.50 üzeri bir ortalamaya sahip iseniz Üniversite nin Fisabilillah Bursu na başvurup sonraki dönem için harç bursu kazanma imkanınız mevcut. Tez sürecinde harç bursu tez konusuna göre verilmekte. Program Ücretleri (Toplam) İslami Finans Uygulaması Master ı Harç Masrafları TL/5.382 US. Dollar-2015 Eylül) M.Sc. İslami Finans Harç Masrafları TL/5.111 US. Dollar-2015 Eylül) İslami Finans Doktorası Harç Masrafları US. Dollar-2015 Eylül) Malezya da Yaşam : 23,250 RM ( : 22,080 RM ( : 32,000 RM (22.540TL/7.408

26 Yaşam Masrafları Konaklama (Aylık) Kuala Lumpur ve Selangor da ev kiraları döşeli 3 odalı bir Condominium adlı apartmanların dairesi için RM(1, TL). Eğer Kuala Lumpur ve Selangor da Condominium da sadece oda kiralamak isterseniz. Büyük odalar RM( TL), orta büyüklükte bir oda RM ( TL) ve küçük odalar RM( TL) civarı. Faturalar (Aylık) Elektrik: RM (Kişi Başı) +50 RM (Klima varsa) (15-35 TL) Su Faturası: RM (Kişi Başı) (7-10TL) İnternet: 150 RM (Toplam) (105 TL) Cep Faturası: 50 RM(35 TL) Ulaşım

27 Otobüs biletleri 1-3RM (0,70-2,1 TL) Metro vetramvay biletleri 2-4RM (1,5-3 TL) Taksi ile 4KM civarı mesafe 7-8RM (5-6 TL) Yeme İçme Günlük RM (30-50 TL) Coğrafya ve İklim Malezya Güneydoğu Asya da Endonezya, Tayland ve Singapur gibi ülkelere komşu. Türkiye ye direk uçuş ile gitmeniz saat sürüyor. Ekvatoral ve muson iklimine sahip. Bitki örtüsü cangal adı verilen gür yağmur ormanlarından oluşmuştur. Evlerde karınca yerine kertenkele, sokaklarda kedi yerine fare görmeniz sıradışı değil. Bu yüzden Condominium larda oturmanız önemli. Çok yağışlı olan bazı aylar dışında yılın neredeyse tamamı yaz mevsimi. Hava sürekli nemli ve sıcak. Fansız veya klimasız bir ortamda vakit geçirmek çok zor. Dışarda yürümek, oturmak vs her türlü faaliyet de tabii ki zor. Yeme İçme Hiç görmediğiniz tropik meyvaları ve kendi damak tadınızdan çok farklı Malay, Ç:in ve Hint yemeklerini mevcut. Kahvaltı dan akşam yemeğine kadar çok farklı yemekler yeniliyor. Bu hususta önünüzde 3 seçenek var. İlki Malezya daki yerel yemeklere alışmak. İkincisi yerel yemeklere direnip dışarıda sadece küresel fastfood yemek zincirleri, arap lokantaları ve evinizde de kendinizin hazırladığı türk usülü yemeklerle beslenmek. Üçüncü yol da yerel yemekleri kendinize özgü bir şekilde damak tadınıza uygun olarak harmanlamak. Bu da ne bir Türk gibi ne de Malezya da yaşayan herhangi biri gibi beslenmediğiniz bir beslenme tarzı. Murat Yaş INCEIF Doktora Öğrencisi Ek Bilgi:

28