VERİ TABANI OLUŞTURUYORUM

Transkript

1 VERİ TABANI OLUŞTURUYORUM 1 HAZIRLAYAN: Sevim DEMİR

2 İÇİNDEKİLER Veri tabanı nedir? Veri tabanı yönetim sistemleri Veri tabanı yönetim sisteminin yararları Veri tabanının kullanım yerleri MySQL MsSQL PostgreSQL Oracle Ms access Kaynakça 2

3 VERİ TABANI NEDİR? Veri tabanı düzenli bilgiler topluluğudur. Kelimenin anlamı bilgisayar ortamında saklanan düzenli verilerle sınırlı olmamakla birlikte, daha çok bu anlamda kullanılmaktadır. Bilgisayar terminolojisinde, sistematik erişim imkanı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir başka tanımı da, bir bilgisayarda sistematik şekilde saklanmış, programlarca işlenebilecek veri yığınıdır. Bir veri tabanını oluşturmak, saklamak, çoğaltmak, güncellemek ve yönetmek için kullanılan programlara Veri Tabanı Yönetme Sistemi (DBMS) adı verilir. DBMS özelliklerinin ve yapısının nasıl olmasını gerektiğini inceleyen alan Bilgi Bilimi (Information Science)'dır. 3

4 Veri tabanında asıl önemli kavram, kayıt yığını ya da bilgi parçalarının tanımlanmasıdır. Bu tanıma Şema adı verilir. Şema veri tabanında kullanılacak bilgi tanımlarının nasıl modelleneceğini gösterir. Buna Veri Modeli (Data Model) yapılan işleme de Veri modelleme denir. En yaygın olanı, İlişkisel Model'dir (relational model). Layman'ın değimiyle bu modelde veriler tablolarda saklanır. Tablolarda bulunan satırlar (row) kayıtların kendisini, sütunlar (column) ise bu kayıtları oluşturan bilgi parçalarının ne türden olduklarını belirtir. Başka modeller (Sistem Modeli ya da Ağ Modeli gibi) daha belirgin ilişkiler kurarlar. Veri tabanı yazılımı ise verileri sistematik bir biçimde depolayan yazılımlara verilen isimdir. Birçok yazılım bilgi depolayabilir ama aradaki fark, veri tabanın bu bilgiyi verimli ve hızlı bir şekilde yönetip değiştirebilmesidir. Veri tabanı, bilgi sisteminin kalbidir ve etkili kullanmakla değer kazanır. Bilgiye gerekli olduğu zaman ulaşabilmek esastır. İçeriği olmayan bir kütüphane ve bütün kitapların aynı kapağa sahip olduğunu düşündüğünüzde kütüphane kullanıcılarının ne kadar çok işi olacağını tahmin edersiniz. Bir veri tabanı bir kütüphanenin mükemmel bir içerik sistemi olduğu gibi, aynı zamanda kütüphanenin kendisidir. Bağıntısal Veri Tabanı Yönetim Sistemleri (Relational Database Management Systems - RDBMS) büyük miktarlardaki verilerin güvenli bir şekilde tutulabildiği, bilgilere hızlı erişim imkanlarının sağlandığı, bilgilerin bütünlük içerisinde tutulabildiği ve birden fazla kullanıcıya aynı anda bilgiye erişim imkanının sağlandığı programlardır. 4

5 VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMİ Veri Tabanı Yönetim Sistemleri, fiziksel hafızada bilgileri çeşitli özelliklerine göre gruplandırıp şekillendirdikten sonra saklayan programlardır. VTYS, saklanan bu veriyi, Yapısal Sorgulama komutları ile insanların istekleri çerçevesinde işler, yeniden şekillendirirler. Yani, Veri tabanı Yönetim Sistemi nin bir ucunda, bilgisayar diskinde saklanan düzenlenmiş veriler, diğer ucunda ise bir kullanıcı(genellikle insan) veya istemci vardır. 5

6 VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMİNİN YARARLARI - Aynı veri değişik kişilerin PC lerinde veya değişik bilgisayarlarda tekrar tekrar tutulmaz; Veri Tekrarı( Data Redundancy ) azaltılır ya da yok edilir. Veri Tutarlılığı ( Data Consistency ): Aynı verinin değişik yerlerde birkaç kopyasının bulunması bakım zorluğu getirir: bir yerde güncellenen bir adres bilgisi başka yerde güncellenmeden kalabilir ve bu durum veri tutarsızlığına ( Data Inconsistency ) yol açar.- Veri Paylaşımı / Eşzamanlılık ( Concurrency ): Veri tabanı yönetim sistemi (VTYS) kullanılmadığı durumlarda veriye sıralı erişim yapılır. Yanı birden çok kullanıcı aynı anda aynı veriye erişemez. Bir VTYS deise aynı veri tabanlarına saniyede yüzlerce, binlerce erişim yapılabilir 6

7 Veri Bütünlüğü ( Data Integrity ): Bir tablodan bir öğrenci kaydı silinirse, öğrenci var olduğu diğer tüm tablolardan silinmelidir.- Veri Güvenliği ( Data Security ): Verinin isteyerek ya da yanlış kullanım sonucu bozulmasını önlemek için çok sıkı mekanizmalar mevcuttur. Veri tabanına girmek için kullanıcı adı ve şifreyle korumanın yanı sıra kişiler sadece kendilerini ilgilendiren tabloları yada tablo içinde belirli kolonları görebilirler.- Veri Bağımsızlığı ( Data Independence ): Programcı, kullandığı verilerin yapısı ve organizasyonu ile ilgilenmek durumunda değildir. VERİ BAĞIMSIZLI-ĞI, VTYS lerinin en temel amaçlarındandır 7

8 VERİ TABANININ KULLANIM YERLERİ Veritabanı programlama ile bir çok proje geliştirilebilir.bir İngilizce-Türkçe sözlük bu yolla kolayca yazılabilir. Birkütüphane takip otomasyonu, bir hastane otomasyonu,muhasebe programları ve daha bir çok otomasyonprogramı temelde veritabanı projesidir.günlük hayatta veritabanı programlama telefon şirketleritarafından yoğun olarak kullanılır. Konuşmaların süreleriay boyunca veritabanlarında saklanır ve ay sonu geldi-ğinde istemci programlar tarafından her bir abonenintelefon faturası teker teker hesaplanır. Günde yüzbinlerce abonenin birbirini aradığı bir durumun içindenbaşka hangi yolla çıkılabilir ki? 8

9 MYSQL MySQL şu anda internetteki en popüler açık kaynak kodlu veritabanı yazılımıdır. Veritabanı nedir? Veritabanı bilgisayarlarda verileri saklamaya yönelik bir yöntemdir. Mesela şu anda bilgisayarınızda birçok veriyi dosyalara bölerek saklıyorsunuz. Ne zaman bir veriye ulaşmak isterseniz gerekli olan dosyayı çalıştırmanız gerekiyor. Veritabanları verileri farklı bir sistemle saklarlar, tablolanmış olarak. Böylece hem veriler daha az yer kaplamış olurlar, hem de verilere erişim hızı çok daha artmış olur. Binlerce forum yazılımının aynı sunucu üzerinde çalışabilmesini ve binlerce kullanıcıya hizmet edebilmesini büyük ölçüde MySQL gibi gelişmiş veritabanı yazılımlarına borçluyuz. Bir not: İngilizcede veritabanı "database" olarak çevirilir, bunun da kısaltılmışına "db" olarak rastlayabilirsiniz. 9

10 MSSQL Microsoft SQL Server en çok kullanılan veri tabanı sunucu yazılımıdır. Veri tabanlarının oluşturulmasını ve yönetilmesini sağlayan kurumsal çaplı Veri tabanı Yönetim Sistemidir. Dünyada en yoğun kullanılan yönetim sistemi SQL Server dır. SQL Server ı kullanarak verilerinizi dilediğiniz şekilde yönetebilir ve Stored prosedürleri kullanarak çok sayıda ve komplike sonuçlar döndürebilirsiniz. Böylece istediğiniz verileri raporlayarak elde edebilirsiniz. 10

11 POSTGRESQL PostgreSQL (Post-Gres-Q-L. olarak okunur), veri tabanları için ilişkisel modeli kullanan ve SQL standart sorgu dilini destekleyen bir veri tabanı yönetim sistemidir. PostgreSQL, yeni-nesil VTYS araştırma prototipi olan POSTGRES veri tabanı yönetim sisteminin geliştirilmesidir. POSTGRES in zengin veri tiplerini ve güçlü veri modelini tutarken, SQL in geliştirilmiş alt kümesi olan PostQuel dilini kullanır. PostgreSQL ücretsizdir ve kaynak kodu açık dağıtılır. 11

12 ORACLE Oracle Veri tabani Yapılari 1. Mantıksal Yapılar Tablespaces: Veri tabani, tablespace olarak adlandırılan mantıksal saklama birimlerine bölünür. Tablespace, aralarında bir ilişki olan mantıksal yapıların gruplandırılmasında kullanılır. Bir tablespace online (erişilebilir) ya da offline (erişilemez) olabilir. Normalde tablespace ler üzerlerindeki bilgiye erişimin yapılabilmesi için online konumundadır. Fakat bazı özel amaçlarla tablespace ler offline konumuna alınabilirler. Sema ve Sema nesneleri: Sema, nesnelerden oluşan bir derlemdir. Sema nesneleri doğrudan veri tabanının verilerine karşılık gelen mantıksal yapılardir. Çizelge (table): Oracle veri tabanında verileri saklamak için kullanılan temel birimdir. Çizelgeler satırlar (rows) ve sütunlar (columns) olarak tutulurlar. Her çizelge, adi ve sütun kümesi (nitelik) ile tanımlanır. Her sütunun bir adi, türü ve genişlik ya da duyarlılığı verilir. Çizelge bir kez yaratıldıktan sonra içine geçerli satırlar konulabilir ve daha sonra da bu çizelgenin satırları sorgulanabilir, silinebilir ya da günlenebilir. 12

13 MS ACCESS Basit bir ifadeyle veri tabanı kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş veriler topluluğu olarak tanımlanabilir. Geleneksel veri tabanları en küçük bilgi parçalarına kolayca ulaşabilmeyi mümkün kılan satır ve sütunlardan oluşmuş tablolar grubudur. Her sütun içinde barındırdığı verinin türünü belirleyen bir başlığa sahipken, satırlarda ise verinin kendisi yer alır. Veri tabanı terminolojisinde, sütunlar alan ve satırlar kayıt diye adlandırılır. Bu yapının tümüne birden tablo denir. 13

14 Access, İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi ile çalışan bir veri tabanı oluşturma yazã½lã½mıdır. İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi sisteminde bir veri tabanı dosyasında birden fazla tablo oluşturulabilir ve bu tablolar arasında birbirleriyle ilişki kurulabilir. Kurulan ilişkiler sayesinde farklı tablolardaki veriler sanki aynı tablodaymış gibi kullanılabilir. Microsoft Access bir İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi uygulamasıdır. Bir veri tabanını oluşturmak ve kullanmak Access ile diğer veri tabanı uygulamalarına göre çok daha kolaydır. Bunun nedeni Access in, Windows ortamının Grafiksel Kullanıcı Arabiriminin sağladığı avantajların tümünden yararlanma imkanı vermesidir. Grafiksel Kullanıcı Arabirimi, karmaşık komut dizilerini öğrenmeyi gerektirmeden, ekran üzerindeki nesneler ve simgeler yardımıyla, fare desteğinden de yararlanarak kullanıcının çalışmasına olanak verir. Örneğin, geleneksel veri tabanı uygulamalarında iki tablo arasında bağlantı kurmak için oldukça karmaşık komut dizileri yazmak gerekirken, Access te bu iş basit bir fare hareketiyle gerçekleştirilebilir. 14

15 Microsoft Access ile kullanıcının kolaylıkla yapabileceği bazı işlemler şunlardır ; Birbiriyle bağlantılı yada bağlantısız çok sayıda tablo ve/veya veri tabanı yaratılabilir. Veri tabanlarını güncel tutabilmek için gereken işlemler, istenildiğinde kullanıcı tarafından tasarlanabilen formlar vasıtasıyla yapılabilir. Değişik yöntemlerle istenilen verilere ulaşılabilir ve çıktılar ekran yada yazıcıya yönlendirilebilir. Değişik biçim ve boyutlarda rapor ve etiket basımı gerçekleştirilebilir. Veri tabanında bulunan sayısal veriler üzerinde matematiksel hesaplamalar yaptırılabilir ve sonuçlar istenildiğinde raporlanabilir veya veri tabanında saklanabilir. Verilerin grafikler yardımıyla analizi yapılabilir ve raporlanabilir. Kayıtlar üzerinde filtreleme ve sorgulama işlemleri yapılarak istenilen kayıtların görüntülenmesi ve işleme konulması sağlanabilir. Excel, Word, Paradox, Dbase vb tabloları Access te kullanılabilir yada Access tabloları bu uygulamalarda kullanmak üzere kaydedilebilir. 15

16 Yukarıda sıralanan tüm bu özellikler, Microsoft Access in esnek yapısının sonucudur. Örneğin oluşturulan ve hatta bilgi girilen bir tablonun yapısı üzerinde tekrar değişiklik yapılmak oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Oysa ki geleneksel veri tabanı sistemlerinde böyle bir düzenleme oldukça zahmetli ve karmaşık bir çalışma gerektirir. Günümüzde programcılıkta popüler hale gelen görsel dillerin hepsi kullanıcının gerçekleştirdiği işlemleri Olay olarak tanımlar ve yazã½lã½mın akışı gerçekleşen bu olaylar bazında kontrol altına alınabilir. Kullanıcının gerçekleştirdiği her işlemolay yazã½lã½m tarafından kontrol edilir. Bu yazã½lã½m tekniğine Olay Merkezli Programlama adı verilir. Access Olay Merkezli Programlamayı Visual Basic temelli Access Basic dili ile de desteklemektedir. İlişkisel Veri tabanı Yönetim Sistemi programları diğer uygulamalardan pek çok yönden ayrılırlar. İlişkisel Veri tabanı Yönetim Sistemi programları, verilerin uygun ortamlarda, uygun formlar kullanılarak girilmesini ve görüntülenmesini, veriler üzerine sorgulamalar yapılarak istenilen raporların alınmasını sağlarlar. Hazırlanış şekillerine göre de kullanıcılı sistemleri de desteklerler. 16

17 Kelime İşlem programları döküman hazırlama, Tablolama programları ise elektronik tablolama işlerini yapmamıza yardımcı olurlar. Access i bu gibi programlardan ayıran önemli bir farkı da kaydetme işlemleri ile ilgilidir. Access de kaydetme işlemi yalnızca tablo, form,rapor vb. veri tabanı nesnelerinin dizaynını saklamaya yönelik bir işlemdir. Tablolara kayıt eklenmesi, güncellenmesi, silinmesi gibi işlemlerde kaydetme olayı Access tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir. Oysa ki Excel, Word vb. programlarda kullanıcı yeni bir dosya yarattığında ve/veya güncellediğinde kaydetme işlemini kendisi gerçekleştirmelidir. 17

18 MS ACCESS İN ÇALIŞTIRILMASI MS Access Başlat-Programlar-MS Access tıklanarak çalıştırılır. Access i ilk çalıştırdığımızda aşağıdaki Access penceresi ile birlikte aşağıdaki pencere açılır. Bu penceredeki Boş Veri tabanı seçersek yeni bir veri tabanı oluşturabiliriz. Veri tabanı Sihirbazı seçersek veri tabanı sihirbazını çalıştırırız. Buradaki hazır olan veri tabanlarından birini kullanabiliriz. Var olan Veri tabanını Aç seçersek en son çalıştığımız dört veri tabanı dosyasını yada diğer bir veri tabanı dosyasını açabiliriz. Yeni bir veri tabanı oluşturmak için Boş Veri tabanı seçeneğini seçip Tamam butonunu tıklarsak aşağıdaki veri tabanı dosyasına isim vermemizi isteyen pencere gelir. Dosyaya isim verdikten sonra Tamam butonuna tıklarsak ise aşağıdaki Veri tabanı penceresi gelir. 18

19 TABLOLAR Access te veriler Tablolarda kayıtlar halinde saklanır. Veri tabanının yapısını oluşturacak tablolar düzenlenmeden önce, kullanıcının çok iyi bir tasarım yapmış olması gerekir. Aksi takdirde mantıksal yapıdaki bozukluk ilerideki safhalarda oldukça büyük problemler oluşturabilir. Tablolar birden fazla tipte veri tutabilirler. Örneğin fakülteler hakkında bilgiler bulunduran bir tablo ; sayısal değerler içerecek olan Bölüm Kodu ve Telefon Numarası, alfanümerik içerikli veriler gireceğimiz Fakülte Adı ve Adresi, Tarih tipinde verilerden oluşabilir. Tablolar içerisinde tutulan Fakülte Adı, Kodu vs. gibi ana başlıklara Alan Adı ve içerdikleri verinin tipine de (Sayı, Metin, Tarih/Saat,...) Veri Tipi adını veriyoruz. Uygulamalarımızda kullanacağımız tabloların hazırlanmasında bu iki bilgi verilmek zorundadır. Microsoft Access içerisinde Tablolar iki farklı biçimde görüntülenebilir. Bunlar ; 1. Tasarım Görünümü : Tablo oluştururken ve düzenlerken kullanılan görünüm. 2. Veri Sayfası Görünümü : Veri giriş ve düzeltme işlemlerinde kullanılan görünüm. 19

20 KAYNAKÇA 241/ microsoft-access-nedir.html Nedir-5020.html Tabani-Yonetim-64356/ 20