GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA UYGULAMA PROJESİ

Transkript

1 1- GİRİŞ 1-1- Projenin Amacı ve Kapsamı Proje sahaları Ankara İli, Ayaş İlçesi, Gökçebağ Mahallesi hudutları içinde bulunmaktadır. Proje kapsamına alınan sahalarda toprağın mutlak derinliğinin elverişli olduğu yerlerde dikim, bozuk vasıfta ve toprak yapısının kötü olduğu yerlerin korunması şeklinde çalışmalar yürütülecektir. Projesi yapılacak sahalarda arazi ve orman kadastro çalışmaları tamamlanmış olup; sahanın mülkiyeti ormandır. Proje sahaları üzerinde toprak yapısının ağaçlandırmaya müsait olmadığı % 80 den fazla taşlı ve sığ toprak yapısındaki sahalarda koruma, toprak yapısının uygun olduğu OT sahalarında alt toprak işleme ve dikim çalışmaları öngörülmüştür. Proje kapsamındaki ulaşılmak istenen amaçlar şunlardır; * Projedeki birinci ve ana amaç; endüstriyel bir ağaçlandırma çalışması yapılarak ülke ve yöre ekonomisine katkıda bulunmaktır. * Su, bitki ve toprak dengesini yeniden tesis etmek ÖZET Proje sahası mülki yönden Ankara İli, Ayaş İlçesi, Gökçebağ Mahallesi hudutları içinde yer almaktadır. Ormancılık yönünden Ankara Orman Bölge Müdürlüğü, Beypazarı Orman İşletme Müdürlüğü, Güdül Orman İşletme Şefliği hudutları içindedir. Proje sahaları Güdül Orman İşletme Şefliği Amenajman Planının Meşçere haritasında 724, 725, 726, 729 ve 730 numaralı bölmeleri içinde bulunan ve BM-1, Mb1-1, MB1-2, Z, Z- 1 ve OT rumuzu ile gösterilen alanlar içerisinde kalmaktadır. Proje sahasının genel alanı 131,91 ha dır. Arazi etütlerine göre proje sahası içinde 1,62 ha mevcut yol, 4,58 ha % 80 den fazla taşlı (Litosolik) saha, ile 9,15 ha Meşe (Mb1-1 ve Mb1-2) ormanı bulunmakta olup bu alanlar çalışma yapılacak alandan düşüldüğünde geriye 116,56 ha arazi hazırlığı, dikim, bakım yapılacak alan kalmaktadır. Saha içinde yeterli uzunlukta mevcut yol ağı bulunduğundan yeniden bir servis yolu yapımı planlanmamıştır. Proje sahasında Sedir, Karaçam ve Yalancı Akasya ile ağaçlandırma çalışması yapılması planlanmıştır. Y.Akasya mevcut yol kenarlarına ve sahanın sınırlarına planlanmıştır. Yapılacak çalışmalar aşağıda özetlenmiştir. 1

2 İç Taksimat Şebekesinin Planlanması; Servis Yolu: Proje sahası içinde Km uzunluğunda mevcut yol ağı bulunmakta olup çalışmalar için yeterlidir. Bu sebeple yeniden bir servis yol ağı planlanmamıştır. Diri Örtü Temizliği: Proje sahasının içinde mevcut Mb1-1 ve Mb1-2 meşçere tipinde 9,15 ha ormanlık alan mevcuttur. Bu alanlar herhangi bir örtü temizliğine konu edilmeyerek muhafaza edilecektir. Saha içinde münferit halde dağılım gösteren alıç, karaçalı vb türler sahada yapılacak toprak işleme esnasında paletli dozer bıçağı ile mineral toprak taşınmadan temizlenecektir. Toprak İşleme: Makine Gücü İle Alt Toprak İşleme: Proje sahasında ağır bünyeli 0-40 meyildeki kırıksız yapıdaki sahalarda paletli dozere bağlı 2 li riperle alt toprak işleme çalışması, yapılması planlanmıştır. Buna göre alt toprak işleme çalışması yapılması planlanan alan miktarı 65,91 ha dır. 65,91 ha sahada toprak bünyesinin ağır bünyeli olması ve işlem derinliğinde, yırtılması gereken sert ve yatay bir tabakanın bulunmaması nedeniyle HP Paletli Traktör+2 li Riperle cm derinlikte eşyükselti eğrilerine paralel, tam alanda alt toprak işlemesi planlanmıştır. POZ NO ALANI (HA) , ,22 Toplam 65,91 Teras formu vermek amacıyla 4*4 LTT +2 soklu riper pulluk ile gradoni şeklinde toprak işlemesi; Riperle alt toprak işlemesinin yapıldığı % 40 eğimin altında kalan 65,91 ha alanda (219,480 km) HP 4x4 lastik tekerli traktör + 2 soklu riper pullukla tesviye eğrilerine paralel, bir geçişte cm derinlikte, cm genişlikte gradoniler şeklinde üst toprak işleme yapılacaktır. 2

3 POZ NO ALANI (HA) MİKTARI (KM) ,91 219,480 Toplam 65,91 219,480 Ekskavatör İle Gradoni Şeklinde Toprak İşleme: (Buror Terası) Proje sahalarında ekskavatör ile gradoni şeklinde toprak işleme çalışması yüzeysel iri taşlılığın bulunmadığı % meyilde bulunan 15,54 ha sahada, 24,864 km uzunluğunda, ekskavatör ile toprak işleme çalışması yapılacaktır. Ekskavatör ile toprak işlemede Gradoniler arası yatay mesafe sedirde 6 metre olacaktır. Proje sahasında ekskavatör ile gradoni teras ha da 1600 metre olarak planlanmıştır. POZ NO ALANI (HA) MİKTARI (KM) ,54 24,864 Toplam 15,54 24,864 Ekskavatör İle Ocaklar Halinde Toprak İşleme: (35,11 ha= Adet) Paletli dozer ile toprak işlemenin ve Ekskavatör ile Buror terası yapmanın mümkün olmadığı % 0-60 meyildeki sahalarda Paletli veya lastik tekerlekli ekskavatör ile 100 cm. uzunluğunda, 80 cm. genişlikte ve cm derinlikte toprak işleme çalışması planlanmıştır. Proje sahasında yüzeysel iri taşlılığın bulunduğu ve ekskavatörün çukur açılacak noktalara gidiş gelişini zorlaştırıcı boyutta yüzeysel taşlılığın bulunduğu 35,11 Ha sahada ha da 600 Adet olmak üzere toplam Adet ocaklar halinde toprak işleme çalışması yapılacaktır. POZ NO ALANI (HA) MİKTARI (KM) , Toplam 35,

4 Proje Sahasına Dikilecek fidan Türlerin planlaması: Proje sahalarında İbreli türlerden Sedir ve Karaçam, Yapraklı türlerden Y.Akasya, türleri ile ağaçlandırma yapılması planlanmıştır. Yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında 53,46 ha sahada adet Karaçam, 41,15 ha sahada adet Sedir, mevcut yolların 302ar metre sağ ve soluna, yangın koruma amaçlı 21,95 ha sahada adet Yalancı Akasya fidanı dikimi planlanmıştır. Türü Yaşı ve Dikim Şekli Alanı Tesis Miktarı Tamamlama Miktarı (ha.) (1000 adet) (1000 adet) Sedir Tüplü , Karaçam Tüplü , Y.Akasya Çıplak Köklü , TOPLAM 116, Dikimler genelde sonbaharda bitirilmeğe çalışılmalıdır. Fidan dikimi yapılacak saha 116,56 ha. dır. Bakım çalışmaları (tamamlama) dikimleri, bir vejetasyon mevsimi geçtikten sonra yapılacaktır. Dikimi takiben birinci, ikinci, üçüncü yılların mayıs, haziran aylarında ot alma-çapa-teras onarımı ve sürgün kontrolü şeklinde bakım yapılacaktır. Projede planlanan türler yöreye uygun türlerden seçilmiş olup proje sahasının yakın çevresinde yapılmış ağaçlandırma sahalarında kullanılan ve başarılı bir ağaçlandırma yapılan türlerden Karaçam ve Sedir e asli tür olarak kullanılmıştır. Aynı Toprak Yapısı, Aynı Bakı, Aynı Rakımdaki Proje Sahasının 5 Km Kuzeydoğusundaki Sedir ve Karaçam Ağaçlandırması 4

5 Mevcut yolların bakımı nolu pozdan 3 yıl süre ile gerçekleştirilecektir. Proje sahası mülki yönden Gökçebağ Mahallesi hudutlarında kaldığından koruma giderleri buna göre ve 7 yıl süre ile 1 adet bekçi ile planlanmıştır. Ayrıca koruma işi küçük parça için 2,170 km, büyük parça için ise 6,770 km olmak üzere sahaların etrafında yapılacak olan toplam 8,940 km dikenli tel çit ihata ile sağlanacaktır. Yatırım faaliyetlerine ait poz numaraları ve miktarları yatırım giderleri cetvelinde gösterilmiştir. Buna göre 2014 yılı OGM birim fiyatlarına göre yatırım giderleri toplamı ,39 TL dir. Proje faaliyetlerinin kontrolü Ankara Orman Bölge Müdürlüğü ve Beypazarı Orman İşletme Müdürlüğünce yapılacaktır. Bu çalışmalar yapılırken Tarım İlçe Müdürlükleri, Tapu ve Kadastro Müdürlükleri, Kaymakamlık ve Belediye Başkanlıkları ile işbirliği yapılmalıdır. 5

6 2.GENEL TANITIM 2.1. Proje Sahasının Yeri KURULUŞ Orman Bölge Müdürlüğü Orman İşletme Müdürlüğü Orman İşletme Şefliği İli İlçesi Proje Adı ADI Ankara Beypazarı Güdül Ankara Ayaş Gökçebağ Ağaçlandırma Uygulama Projesi Proje Numarası Proje Sahası İle İlgili Yerleşim Merkezleri Gökçebağ Mahallesi Genel Alanı 131,91 Ha Pafta no( 1/25000 ) H 28-C4 6

7 2.2. Topoğrafik Yapı: Topografik yapının irdelenmesinde, eğim, yükseklik, bakı, arazi şekliden bahsedilir. Eğim ve yükseklik, bize seçeceğimiz ağaç türü ve dikim tekniğini dikte ettirir. Bakı ise toprağın rutubet ekonomisi ile yakından ilişkilidir. Ağaçlandırma çalışmalarının en önemli unsurlarından biri olan rutubet durumu, tesis edilen ağaçlandırmanın hemen hemen akıbeti demektir. Lokal bir sahada inceleme yapacak olursak kuzey yamaçların, toprak nemi ile kapilarite koşullarının elverişli olduğu yerler, güney yamaçların ise diğer kenarlara nazaran kurak yerler olduğu görülür. Proje sahası genel olarak az meyillidir. Saha içinde ve kenarında Dedenindoruk Tepe (1476 m), Büyükhöyük Tepe (1380m), bulunmaktadır. Proje sahasının en alçak rakımı 1300 metre, en yüksek rakımı ise 1476 metre olup ortalama rakım 1388 metredir. Proje sahası içindeki dereler kuru dere olup akış yönü Kuzey-Güney ve Batı-Doğu istikametindedir. Projede faaliyet planlanan (koruma faaliyeti dahil) 121,14 ha saha içinde 82,68 ha. % 0-20 meyilde, 18,05 ha. % meyilde, 20,41 ha. % meyil gurubunda saha bulunmaktadır. 7

8 2.3. Anakaya ve Toprak Durumu: Proje sahasında 325 x 325 m lik aralıklarla sistematik olarak açılan toprak profillerine dayalı olarak, jeolojik ve toprak durumu tespit edilmiştir. Etüt neticesinde tespit edilen bulguların, ağaçlandırma ve erozyon pratiği açısından önemi şöyle özetlenebilir: Tüm proje sahasında 325m X 325m. Ölçülerine bağlı kalınarak toprak profil çukurları açılarak proje ekindeki Yetişme Ortamı Etüt Çizelgesi nde gerek toprak profili açısından gerekse yetişme ortamı yönüyle ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Etüt sırasında elde edilen bilgilere ve arazide yapılan gözlemlere dayanılarak yetişme ortamına ait değerler ile bu değerlerin tanıyacağı imkanlar ölçüsünde yapılması gereken faaliyet çeşitleri arazide çalışma haritası üzerine işlenmiştir. Bu bağlamda proje sahası jeolojik yapısı, Dış püskürük kayaçlardan Piroksen ve Olivinli Bazalt, yer yer Andezit ile volkanik kökenli Obsidyenden oluşmaktadır. Dış Püskürük Kayaçlar: Sıcak ve erimiş haldeki mağmanın yerkabuğunun derinliklerinde (iç püskürük kayaçlar), yeryüzüne yakın geniş çatlak veya damarlarda (damar kayaçları) yavaş yavaş, yahut da yeryüzüne çıkarak birdenbire katılaşması sonucunda (dış 8

9 püskürükler ve püskürük tüfler) meydana gelirler. Katılaşma ne kadar derinde ve yavaş olursa mineral kristalleri iyi gelişir ve taş iri taneli olur. O nedenle, iç püskürük kayaçlar iri taneli bir yapıya sahip olduğu halde dış püskürük kayaçlar masif veya camsı yapıya sahiptirler. Mağmatik kayaçların bileşiminin büyük bir kısmını (% 40 80) SiO2, geriye kalan kısmını da Al, Fe, Mg, Na, K, Mn ve P oksitleri oluşturmaktadır. Bunların içerdikleri SiO2 miktarına göre asit, nötr ve bazik olmak üzere bu kayaçlar üç gruba ayrılmaktadır. Başlıca dış püskürük kayaçlar; bazalt, andezit, volkan camı ( obsidiyen ), tüf, trakit, incitaşı, katrantaşı ve süngertaşı dır. BAZİK ERÜPTİF KAYALAR GRUBU Bazik erüptif kayaların, silisyumdioksit (SiO2) oranı % 52 den daha azdır (% 40-52). Bu kayaların bileşiminde esas itibariyle plajioklaslar ve metasilikatlardan piroksenler (özellikle ojit) bulunur. Olivinsiz (gabro-bazalt serisi) ve olivinli seri (olivinli gabro-olivinli bazalt serisi) olarak ayrılırlar. Derinde katılaşmış, iri kristaller geliştirmiş olan gabro ve olivinli gabro hızlı ayrışırlar. Yüzeye yakın derinliklerde katılaşmış, ince kristaller geliştirmiş olan bazalt ve olivinli bazalt yavaş ayrışırlar. Bazik erüptif kayalar ayrıştıklarında kil toprakları verirler. Bazalt: Kalsiyumca zengin feldispat, ojit ve olivin minerallerinden oluşur. İçinde kuvars bulunmaz. Siyah renklidir. Ağır bünyeli, bazik karakterli genellikle sığ (A-C) toprakları verirler. Su tutma kapasiteleri yüksek, kötü drenajlı topraklardır. Andezit: Volkanik kayaçların ilk birimi andezitlerdir. Alt dokanakları gözlenmez iken, üst dokanakları, otobreşler ile uyumludur. Bazen andezitlerle otobreşler geçişli olarak gözlenir. Andezitler grimsi-pembe renkli olup değişik ayrışma derecelerine sahiptirler. 9

10 Volkano-sedimenter yapıdan dolayı, akma düzlemleri, soğuma ve tektonizma çatlakları gözlenir. Volkan camı (Obsidyen)= Doğal yollarla oluşan volkanik kökenli bir cam türüdür. Lavın hızlıca soğuması ve kristalleşmeye yetecek kadar zaman geçmeden donmasıyla oluşur. Genellikle felsik lav akıntılarının, soğumanın hızlı olduğu kenar bölümlerinde bulunur. Kristal yapıda olmadığından, keskin kıyıları moleküler inceliğe ulaşabilir. Bu özelliğinden ötürü eski çağlarda ok ucu olarak kullanılmış, günümüzde ise cerrahların kullandığı neşterlerin kesici kısımlarında kullanılmaktadır. Toprak Tipleri : Etüt alanındaki toprakların tamamı (B) Kahverengi Topraklardır. Toprak Türleri (Tekstür): Sahaya Ağır bünyeli topraklar hakimdir. Toprak Strüktürü : Etüt edilen sahadaki kahverengi tipi toprakların tamamında Granülar strüktür tespit edilmiştir. Toprak Taşlılığı (iskelet yüzdesi): Etüt çizelgelerinden de anlaşılabileceği gibi, proje sahasındaki topraklarda (profil duvarında) % 25 ten az ve çok taşlı yapı göstermektedir. 5, 8, 9 nolu profiller (toprak işleme derinliği esas alınarak) orta ve çok taşlı diğer profiller az taşlı olarak tespit edilmiştir. 10

11 Yüzeysel Taşlılık: Arazi etütlerinde, çalışma alanının bir kısmında, paletli dozer ile toprak işlemeyi engelleyecek yüzeysel taşlılık bulunmakta olup sahanın büyük kısmında yüzeysel taşlılık % 25 ten azdır. Drenajı : Genel olarak sahanın drenajının iyi olduğu söylenebilir. Toprakların Mutlak ve Fizyolojik Derinlikleri: Proje sahasında açılan profillere göre sahada mutlak ve fizyolojik toprak derinliği >60 cm dir. Toprakların Kimyasal Özellikleri : Ekte verilen analiz raporuna göre Kireçlilik=Proje sahasından alınan toprak örneklerine göre kireç oranları % 0,04-6,12 olup az ve orta kireçli bir yapı göstermektedir. Ph:5,55-8,15 olup orta asit, hafif asit, nötr ve hafif alkalin bir yapı göstermektedir. Organik Madde: % 0,30 ile 6,12 arasında değişmekte olup, organik maddece az ve çok yüksek arasında değişmektedir. Tuzluluk= Proje sahasındaki topraklar 0,04-0,16 mmhos/cm arasında olduğu için tuzsuzdur. Sonuç olarak etüt alanında edafik yapı itibariyle toprağın, tipi, türü, fiziksel ve kimyasal özelliği, drenaj durumu ağaçlandırmayı kısıtlayıcı yapıda olmadığı görülmektedir. Jeoloji ve Toprak durumunu gösterir tablo Çizel ge1 de sunulmuştur. 11

12 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA UYGULAMA PROJESİ Genel Profil Yapısı Toprak Profil Numaraları 12

13 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA PROJESİ 2.3 ANAKAYA VE TOPRAK DURUMU BÖLME Çizelge: 1 No'su Alanı Anakayası Toprak Türü Ortalama Yüksekliği m. Mutlak Toprak Derinliği (cm) 0-30 Ha Ha 60< Ha 0-20 Ha Meyil Grupları Ha Ha 60< Ha Genel Bakısı Balçık Güney Balçık Güney Balçık Güney Doğu Balçık Güney Balçık Güney TOPLAM BAZA LT 13

14 2.4. İklim Özellikleri Bölgenin Genel İklim Özellikleri Havzanın genel iklim karakteristiklerini yansıtacak meteorolojik gözlemler ve bunun neticeleri, sahaya en yakın olan 891 m rakımlı Ankara Meteoroloji istasyonuna göre ekte sunulan Meteorolojik Rasat Değerleri tablosun da gösterilmiştir. Proje sahasının ortalama rakımı ise 1388 m. civarındadır. Yurdumuz şartlarına en uygun yöntem olarak kabul edilen Erinç in yağış müessiriyet indisi formülü Ankara Meteoroloji istasyonu verilerine uygulanmıştır. Yağış müessiriyet İndisi bir yerdeki yağış miktarı ile yıllık ortalama maksimum sıcaklık arasındaki ilişkiyi belirtmektedir. Erinç Formülü I m = P Tom Im=Yıllık Yağış Müessiriyet İndisi P= Yıllık Ortalama Yağış (mm.) Tom=Yıllık Ortalama Maksimum Sıcaklık ( o C) Proje sahasının iklim özelliklerini belirtmek için, iklim değerleri formülde yerine konularak ; Im = 401,2/17,60 =22,79 olarak bulunmuştur.erinç in Yağış Müessiriyeti İndisine göre iklim ve vejetasyon tipleri aşağıdaki gibidir. INDİS İKLİM TİPİ VEJETASYON TİPİ I<8 Tam kurak Çöl 8<I<15 Kurak Çölümsü step 15<I<23 Yarı kurak Step 23<I 40 Yarı nemli Park görünümlü kurak mıntıka ormanları 40 I<55 Nemli Nemli mıntıka ormanları 55<I Çok nemli Çok nemli mıntıka ormanları 14

15 22,79 rakamı bu çizelgeye göre Havzanın iklim tipinin Yarı Kurak, vejetasyon tipinin step olduğunu göstermektedir. Yağış müessiriyeti indislerine göre iklimin yıl içerisindeki değişimini incelemek ve vejetasyon devresindeki su ekonomisini bilmek için aylar itibariyle yağış müessiriyeti indisleri hesap edilerek tablo halinde gösterilmiştir. AYLAR Yıllık P 40,8 32,3 35,3 53,9 51,2 33,6 15,7 13,1 15,0 30,6 37,0 42,7 401,2 Tom 4,3 6,5 11,6 17,0 22,0 26,3 30,0 29,80 25,9 19,7 12,3 6,1 17,60 Im 113,9 59,6 36,6 38,0 27,9 15,3 6,3 5,3 6,9 18,6 36,1 84,0 22,79 İklim Tipi Ç.N. Ç.N. Y.N. Y.N. Y.N. Y.K. T.K. T.K. T.K. Y.K. Y.N. Ç.N. Y.K Aylık yağış müessiriyeti indisi (Im) bulmak için aylık ortalama yüksek sıcaklık ve aylık ortalama yağış ele alınmış ve bulunan değer 12 ile çarpılmıştır. ( Erinç e göre her 100 m. Rakım artışında yıllık yağışlar ortalama 54 mm. artar ve her 100 m. Rakım azalışında ise 54 mm. azalır. Yıllık ortalama maksimum sıcaklıklar her 100 m. Rakım artışında 0,5 o C azalır. Her 100 m. rakım azalışında 0,5 o C artar. ) Yağış müessiriyet indisleri yağışların yıl içinde dağılımlarının muntazam olmaması nedeniyle yanıltıcı olmaktadır. Yağışların büyük kısmı vejetasyon devresi dışında oluşmaktadır. Bu nedenle vejetasyon devresindeki yağış müessiriyet indisi bu konuda daha doğru sonuç verecektir. Kışın ve ilkbaharda yağan yağışlardan azami bir şekilde faydalanabilmek için toprak işleme derinliğinin ve teras ebatlarının yeterli olmasına dikkat edilmelidir. Proje sahasının ortalama rakımı Meteoroloji istasyonundan 497 m daha yüksektir. Bu sebeple iklim verileri proje sahasına enterpole edildiğinde; Im = 669,2/15,12 =44,25 olarak bulunmuştur. Bu değer proje sahasının iklim tipinin Nemli vejetasyon tipinin ise Nemli mıntıka ormanları olduğunu göstermektedir. Aylık yağış indisi değerlendirildiğinde Haziran-Ekim aylarında yörenin kurak periyotta olduğu görülmektedir Proje sahasının iklim verileri dikkate alındığında dikkat edilecek hususlar şunlardır. 1. Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında toprak işlemesi yapmak uygun değildir. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında iklim çok nemli olup toprak çamur olabileceğinden bu aylarda da toprak işleme yapılması uygun olmayacaktır. Toprak işleme zamanı toprağın tavı dikkate alınarak Kasım, Mart, Nisan, Mayıs aylarında yapılmalıdır. 15

16 2.Meteoroloji iklim değerlerinden anlaşılacağı gibi vejetasyon dönemi Nisan ayında başlamaktadır. Bu yüzden dikim Nisan ayı içerisinde bitirilmelidir. Ya da vejetasyonun sona erdiği sonbaharda (KASIMDA) yapılmalıdır. 3.Dikimi takip eden vejetasyon döneminde, son ilkbahar yağışlarından sonra (Mayıs veya Haziran ayı) ot alma-çapa yapılmalıdır. 5. Yaz kuraklığı ve Kış donları dikkate alındığında dikimlerin sonbaharda tamamlanması gerekmektedir. Meteorolojik gözlemler çizelgesi ekte sunulmuştur Bugünkü Arazi Kullanma Durumu Amenajman Planına ve Fiili Görünüşe Göre Proje sahasının Arazi Kullanma Durumu Proje sahasının genel alanı 131,91 ha dır. Plana göre genel alan içinde 9,20 ha Mb1-1 ve Mb1-2 meşçeresi bulunmaktadır. Fiili durumda ise 9,15 ha olarak tespit edilmiştir. Bu sahalar fiili durumda BMBt vasfındadır. Yine saha içinde plana göre 105,40 ha Ziraat alanı bulunmaktadır. Fiili duruma göre ziraat sahaları OT vasfında görünmektedir. Diğer sahaların 16,70 Ha ı OT vasfında olup alan üzerinde münferit halde alıç, karaçalı ve diğer otsu ve odunsu türlere rastlanmaktadır. Bu sahaların tamamında toprak işleme ve dikim çalışması planlanmıştır. Amenajman planının 22 nolu tablosuna göre; Bu alanlar; üretim fonksiyonunda orman rejimine tabi bozuk koru ve OT niteliğinde ağaçsız (açık) alanlardır. Öncelikle bozuk alanların koruma önlemleri alınarak kendisini yenilemesine yardımcı olunmalıdır. Ayrıca toprağın sığ olarak bulunduğu taşlık ve kayalıklar üzerindeki bitki örtüsü olduğu gibi koruma altına alınmalıdır. Tür seçiminde ağaçlandırılacak yörenin asli ağaç türlerine uyulması esastır. A- İşletme Sınıfında; BÇk sahaları verimli ormana dönüştürülecektir. OT alanlarında ise mümkün olabilecek ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır. B- İşletme Sınıfında; BÇk, BÇs ve BM sahaları verimli ormana dönüştürülecektir. OT alanlarında ise mümkün olabilecek ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır Sahanın Bugünkü Arazi Kullanma Durumu Proje sahaları Ankara Orman Bölge Müdürlüğü, Beypazarı Orman İşletme Müdürlüğü, Güdül Orman İşletme Şefliği hudutları İçinde bulunmaktadır. 16

17 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA UYGULAMA PROJESİ Proje sahaları Güdül Orman İşletme Şefliği Amenajman planının 724, 725, 726, 729, 730 nolu bölmeleri içinde bulunan 131,91 ha alanı kapsamaktadır. Proje sahaları içinde 9,15 Ha alanı kapsayan Mb1-1 ve Mb1-2 meşçeresi bulunmaktadır. 4,58 ha saha % 80 den fazla taşlı (litosolik) yapıdadır. Bu alanlar da herhangi bir faaliyet yapılmayacak olup korunacaktır. Yine saha içinde 1,62 ha mevcut yol ağı bulunmaktadır. Geriye kalan 116,56 ha sahada ise toprak işleme ve dikim çalışmaları öngörülmüştür. Çizelge-3 de detaylı bilgiler verilmiştir. Proje Sahasından Genel Görünüm Litosolik Sahalar 17

18 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA PROJESİ 2.5 ARAZİ KULLANMA DURUMU VE FAALİYET TÜRLERİ SAHA DÖKÜMÜ Çizelge: 3 Bölme/Bölmecik No/Adı Genel Alanı Verimli Orman Tarım Yerle. Vb. ÇALIŞILMAYACAK ALANLAR Mer'a S Y Göl Batak. Kay. Y E Y Teknik Sosyal Yönden Yönden Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Km Ha Ha Ha Adet Metre Proje Net Alan Toplam Mev. Yol Dere İçi Vej. Ağaçlandırılması Ağaçlandır ma. Yap. Alan Otlan. Çalış. Yap. ÇALIŞILACAK ALANLAR Kor. Yap. Alan S Y S Y Y E Y Y E B Mev. Yol Sınai Tesisler 18

19 2.6.2 Sahanın Vejetasyon Örtüsü Faaliyet önerilen OT vasfındaki sahaların üzerinde münferit halde alıç ve karaçalı türleri bulunmamaktadır. Bu türler münferit halde olup diri örtü temizliğine konu edilebilecek kapalılık oluşturmamaktadır. 2.7 Erozyon Durumu Proje sahasında erozyona konu saha bulunmamaktadır Sosyal ve Ekonomik Durum Sahanın Mülkiyet ve Anlaşmazlık Durumu Proje sahası mülki yönden Ankara İli, Ayaş İlçesi, Gökçebağ Mahallesi hudutları içindedir. Gökçebağ Mahallesi, 2004'te Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarını belirleyen 50 km yarıçap içinde kaldığından Orman Köyü statüsü ile Büyükşehir mücavir sınırlarına girmiş ve 2009 yılına kadar Çanıllı beldesine bağlı kalmıştır yılında Çanıllı Belediyesi kapatılınca Ayaş Belediyesi mücavir alanına girmiştir. Yasal prosedürlerde mahalle gibi işlem görmektedir. Ormancılık yönünden ise Ankara Orman Bölge Müdürlüğü, Beypazarı Orman İşletme Müdürlüğü, Güdül Orman İşletme Şefliği sınırları içinde kalmaktadır. Proje sahasında orman ve arazi kadastrosu çalışmaları tamamlanmış olup; projelendirilen yerler orman vasfındadır. Mülkiyeti hazineye, kullanım hakkı 19

20 Orman Genel Müdürlüğü ne aittir. Sonuç olarak projesi yapılacak olan sahada herhangi bir mülkiyet problemi söz konusu değildir. Proje sahasının çevresi kısmen tarım yapılan alanlarla çevrili konumdadır. Bu sebeple proje uygulaması esnasında proje sınırları hassas aletli ölçüm ile araziye aplike edilmeli ve köylüler ile işbirliği içinde olunmalıdır Çevrenin Nüfus ve Yerleşme Durumu Proje sahası bitişiği ve kenarında yer alıp, havzaya doğrudan ya da dolaylı olarak yapılacak çalışmalara etki edecek sabit yerleşim yeri Gökçebağ Mahallesidir. Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Mahallede büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık, bağcılık ve arpa buğday ekimi yapılmaktadır. Mahalleninin ağaçlandırma çalışmalarına bakış açısı olumlu olup orman kooperatifi bulunmaktadır. Mahallede, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mahallenin hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup, elektrik ve sabit telefon vardır. Mahallenin nüfusu 286 dır Ulaşım Durumu Proje sahasının sınırından ve yer yer proje sahası içinden ulaşıma açık yol geçmektedir. Bu nedenle yaz kış ulaşım problemi olmayacaktır. Mevcut yollar kullanıma açık yol olup mevcut hali ile herhangi bir bakıma gereksinimi yoktur. Proje sahası Ankara iline 58 km, Ayaş ilçesine 13 km uzaklıktadır. Proje sahası Ayaş ilçesinin kuş uçuşu 8 km kuzeyinde bulunmaktadır. 20

21 3. YAPILACAK İŞLER 3.1. Ağaçlandırma İşleri Tesis Amacı ve Fonksiyonu Tesisin ana gayesi endüstriyel bir ağaçlandırma çalışması yapmaktır. Ayrıca -Çalışmalarda bulunacak yöre halkına iş ve gelir sağlamak. Toprak ve su dengesini kurarak, ekolojik şartların iyileşmesini sağlamak. Odun hammadde talebinin karşılanmasına katkı sağlamak, İşletme Şekli Tesis edilecek ormanların işletme şekli korudur İdare Süresi Proje sahasına dikilecek olan ibreli türlerden karaçam ve Sedirin idare müddeti 100 yıl yapraklı türlerin idare süreleri 60 yıldır Ağaçlandırma Alanının Hazırlanması İç Taksimat Şebekesi Proje sahası Güdül Orman İşletme Şefliği hudutları içinde kalmakta olup şefliğin yol şebeke planı mevcut değildir. Proje sahası içinde 1,62 Ha alanı kapsayan 4 metre genişliğinde Km uzunluğunda mevcut yol ağı bulunmaktadır. Sahaya dağılımı ve miktarı dikkate alındığında yapılacak çalışmalar için yeterli görüldüğünden yeni bir servis yolu yapımı planlanmamıştır. Proje sahaları Güdül Orman İşletme Şefliği Amenajman planının 724, 725, 726, 729, 730 nolu bölmeleri içinde kalmaktadır. Yangın mevsimi öncesi mutlaka mevcut yolların bakımı yapılacaktır. Mevcut yollarının genişliği 4 m dir Arazi Hazırlığı Diri Örtü Temizliği Proje sahası içinde diri örtü temizliği öngörülmemiştir Toprak İşleme Toprak işlemesinden amaç, toprağa gevşek ve kırıntı bir bünye kazandırarak ; 21

22 *Fidan köklerinin gelişmesini kolaylaştırmak, *Toprağın su tutma kapasitesini artırmak, *Topraktaki su ve besin maddelerinin fidan kökleri tarafından kolaylıkla alınabilmesini sağlamak, *Toprağın iyi havalanması ve düzenli bir gaz alışverişi sağlanarak fidan için en iyi gelişme şartlarını oluşturmak. Proje sahasında toprak işlemeleri makine gücü ile yapılacaktır. Toplam miktarı 116,56 ha. dır. Yamaç meylinin, yüzeysel taşlılığın ve topoğrafyanın uygun olduğu % 0-40 meyildeki sahalarda Paletli dozer+2 li riper ile alt toprak işleme çalışması ( 65,91 Ha. ) ve müteakibinde 4*4 LTT+2 soklu pulluk ile gradoni şeklinde üst toprak işleme çalışması yapılacaktır ( 65,91 Ha. ). Yamaç meylinin % 0-40 olduğu paletli dozer ile toprak işlemeye imkan vermeyen iri yüzeysel taşlılığın bulunduğu 35,11 ha sahada ekskavatör ile ocaklar şeklinde çukur açılarak toprak işleme çalışması, Yamaç meylinin % olduğu ekskavatör ile buror terası yapmaya engel yüzeysel iri taşlılığın bulunmadığı sahalarda ise ekskavatör ile gradoniler şeklinde toprak işleme çalışması yapılacaktır.(15,54 Ha. ) Alt toprak işlemesi yapmanın amacı; köklerin daha iyi gelişmesini, besin alımını kolaylaştırmak, kırıntılı bünyeyi tam anlamıyla artırmak, fizyolojik derinliğin artırılarak toprak strüktürünü ıslah etmek, kapilariteyi kırarak evaprasyonu azaltmak gibi bitki için yaşamsal değer taşıyan öğeleri oluşturmak yada iyileştirmektir. Toprak işlemeleri toprak tavında iken yapılmalıdır. Toprak işleme o yılın iklim şartlarına göre Mart, Nisan, Mayıs aylarında yapılmalıdır. Sonbahar yağışları neticesi toprak tava gelince Kasım aylarında da toprak işleme yapılmalıdır. Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında toprak işleme yapılması uygun değildir. Bu aylarda toprak kuru ve sert olacağı için yeterli derinlikte toprak işleme yapılamayacağı gibi yapılan iş pahalıya mal olacaktır. Proje sahasında % 0-40 meyildeki 65,91 ha sahada 2 li riper ile alt toprak işleme, müteakibinde 219,480 km 4*4 LTT+2 Soklu pullukla üst toprak işleme çalışması planlanmıştır. Yamaç meylinin % 0-60 arasında olup yüzeysel iri taşlılığın bulunduğu 35,11 Ha sahada ha da

23 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA UYGULAMA PROJESİ adet olmak üzere adet ekskavatör ile ocaklar şeklinde çukur açılması planlanmıştır. Yine % meyildeki 15,54 ha sahada 24,864 km uzunluğunda ekskavatör ile buror terası planlanmıştır. a-makine ile Alt Toprak İşleme Planlaması (65,91 Hektar); Diri örtü temizliğinin gerekmediği Ot sahalarda, toprağın HP gücünde paletli traktörün riperleri ile cm derinliğinde tesviye eğrilerine paralel olarak işlenmesidir. Riperlemede iyi bir sonuç almak için toprağın tavında, riperin pabuçlarının ve gövdesinin standarda uygun olması şarttır. Proje sahasında 65,91 ha sahada 2 li riper ile toprak işleme planlanmıştır. Paletli Dozer+2 li Riperle Toprak İşleme BÖLME POZ NO POZ NO (HA) (HA) ,73 2, , ,51 1, ,35 1,59 Toplam 59,69 6,22 NO Bölmeler itibariyle alt toprak işlemesi planlaması Çizelge 7 de sunulmuştur. 23

24 b- Teras formu vermek amacıyla 4*4 LTT +2 sokluriper pulluk ile gradoni şeklinde toprak işlemesi; Proje sahasında makineli alt toprak işlemesi yapılan ve 4x4, Lastik tekerlekli traktör + 2 soklu riper pullukla çalışmaya elverişli toplam 65,91 hektar sahada 219,480 km. teras formu vermek amacıyla gradoniler şeklinde tesviye eğrilerine paralel bir geçişte cm. derinlikte, cm. genişlikte toprak işlemesi yapılacaktır. Sahada toprak işleme derinliğindeki toprağın ağır bünyeli olması, meyil durumu ve taşlılık durumuna göre (%25 den az) planlama yapılmıştır. Proje sahalarındaki işlem derinliğinde % 25 den az taşlı ve ağır bünyeli alanlarda pozda planlama yapılmıştır. BÖLME NO POZ NO (HA) POZ NO (KM) ,51 161, ,10 0, ,36 34, ,94 23,110 Toplam 65,91 219,480 24

25 4*4 LTT 2 Soklu Pulluk Ekskavatör İle Gradoni Toprak İşleme: (Buror Terası=15,54 ha=24,864 km) Ekskavatör ile yapılacak olan toprak işlemesiyle toprağın su tutma kapasitesi azami seviyeye çıkartılmakta ve dikimin başarı şansı artırılmaktadır. Terasların aralarında kalan bitki örtüsüne dokunulmadığından ekosistem fazla müdahale görmemekte ve biyolojik çeşitlilik korunmaktadır. Açılan geniş teraslarda dikilen fidanların takibi ve bakımı kolaylaşmaktadır. Proje sahalarında ekskavatör ile gradoni şeklinde toprak işleme çalışması % meyil gurubunda bulunan 15,54 ha sahada yapılacaktır. Gradoniler arası yatay mesafe 6 metre, olacaktır. Ha daki yapılabilecek teras miktarları 1600 metre olarak öngörülmüştür. Önce, 6.0 m. aralıklarla teras aplikasyonları yapılmalıdır. (Poz No: 801.2) Çalışmalara yukarıdan başlanılır, aşağıya doğru devam ettirilir. BÖLME NO POZ NO (HA) POZ NO (KM) 725 2,51 4, ,03 20,848 Toplam 15,54 24,864 25

26 En az 24 HP gücünde, aks genişliği maksimum 170 cm. olan ekskavatör ile cm. genişliğinde, cm. derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapılması, şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye vererek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilmesi, böylece cm. derinlik, cm. genişlikte içeriye doğru % eğim olacak şekilde teras formu verilerek toprak işlemesi yapılması şeklinde toprak işlemesi yapılacaktır.. Mini Ekskavatör Buror Teras Yapımı Ekskavatör İle Ocaklar Halinde Toprak İşleme: (35,11 ha= Adet) Paletli veya lastik tekerlekli ekskavatör ile 100 cm. uzunluğunda, 80 cm. genişlikte ve cm derinlikte proje maksadına uygun aralık x mesafede toprak işlemesi, açılan çukurun doldurulması (meyilin %20'yi geçtiği alanlarda 1,13 zorluk katsayısı, ekskavatörün çukur açılacak noktalara gidiş gelişini zorlaştırıcı boyutta engellerin bulunması durumunda, söz konusu durumun ilgili komisyon marifeti ile tespiti durumunda 1.3 katsayısı, toprak derinliğinin 60 cm'den az, fizyolojik derinliğin yeterli olduğu yerlerde cm derinliğinde toprak işlemesi yapılması halinde birim fiyatın 0,8'i uygulanacaktır). Proje sahasında paletli dozer ile toprak işlemenin mümkün olmadığı yüzeysel iri taşlılığın bulunduğu ve ekskavatörün çukur açılacak noktalara gidiş gelişini zorlaştırıcı boyutta yüzeysel taşlılığın bulunduğu 35,11 Ha sahada ha da 600 Adet olmak üzere toplam Adet ocaklar halinde toprak işleme çalışması yapılacaktır. 26

27 BÖLME NO POZ NO (HA) POZ NO (ADET) , , , , ,06 36 Toplam 35,

28 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA PROJESİ ARAZİ HAZIRLIĞI Çizelge-7 Bölme ve / veya Bölmeciğin PALETLİ DOZER Poz No Poz No ARAZİ HAZIRLIĞI GRADONİ LTT+ Riper Pul. EKSKAVATÖR TERAS EKSKAVATÖR ÇUKUR No'su Proje Net Alanı Ha Poz N. Poz N Alan Alan Alan Km Alan Km Poz No Poz No Ha. Ha. Ha. Ha. Ha Km Ha Adet TOPLAM

29 3.1.5.Ağaçlandırmada Kullanılacak Türler Fidan İhtiyacı Proje sahasına tesis ve tamamlamada ibreli türlerden Karaçam ve Sedir ile yapraklı türlerden Y.Akasya türü ile ağaçlandırma çalışması yapılacaktır. İbreli fidanlardan Karaçam 1. Sınıf olup 2+0 yaşında ve tüplü olacaktır. Sedir ise 1. Kalite 1+0 ve tüplü olarak dikilecektir. Yapraklı fidanların tamamı 1. Sınıf olup 1+0 yaşında ve çıplak köklü olacaktır. Bu fidanların tamamı Ankara Orman Bölge Müdürlüğü fidanlıklarından temin edilebilecektir Dikim Tekniği Dikim Zamanı Dikimler vejetasyon mevsiminin dışında yapılır. Toprak en az 30 cm.de yeterli rutubet bulunmalıdır. Sonbahar dikimleri genelde kasımın ikinci yarısında yapılır. İlkbahar dikimleri martın sonunda bitirilmelidir. Toprağın çamurlu olduğu ve donlu olduğu günlerde de dikim yapılmaz. Dikimlerde daha fazla bilgi için Tamim no: 14 ve18 e bakılabilir Fidanların Taşınması Tesiste ve tamamlamada kullanılacak çıplak köklü yapraklı fidanların fidanlıktan sahaya naklinde arkası kapalı brandayla örtülü, kök ambalajlı, köklerin güneş ve kurutucu rüzgardan etkilenmemesine özen gösterilerek, işçi durumu da göz önüne alınarak, 2 şer günlük ihtiyaçlar saptanarak, gün aşırı periyotlarla, proje sahasına taşınması önem taşımaktadır. Proje sahasında olabildiğince günlük fidan kullanımına dikkat edilmelidir. Fidanlıklardan sahaya gidecek fidanların dikime kadar geçen periyotta dış etkilerinden oluşabilecek zararın azaltılması için fidan köklerinin rutubetli bir metaryalle (yosun-çuval gibi) sarılması, köklerin az killi toprağa bir miktar su katılarak hazırlanan bulamaca batırılması gibi işlemlere başvurulmalıdır. Fidan, dikim işçisinin eline geçene kadar başarılı bir şekilde korunsa bile dikim esnasında işçinin bilgisizliği, ihmali gibi nedenlerle, özellikle yöre koşullarında kuvvetli güneş ve rüzgar etkileri fidanın dikilmeden tutma şansını yok edebilmektedir. Bu nedenle dikim uygulamasına başlamadan önce işçilere gerekli eğitici bilgi verilmesi uygun olacaktır. 29

30 Fidanlıklardan günlük ihtiyaca yetecek miktardan fazla fidan gelmemesi durumunda veya dikim faaliyetine zorunlu olarak çok kısa süreli ara verilmesi hallerinde kapalı, dondan etkilenmeyen, rüzgar olmayan ancak havadar yerlerde balyalar mümkün olduğunca tek sıra en fazla üst üste 2 sıra gelecek şekilde istiflenmelidir. Bunun yapılması mümkün olmadığı durumlarda fidanlar 1,5-2 metre derinliğinde gömüye alınmalıdır. Bu konuda aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir. 1- Gömü yeri proje sahasının merkezi bir yerinde olmalıdır. 2- Gömü yeri, rüzgar ve öğle güneşinden koruntulu olmalı ve güney bakılar seçilmemelidir. 3- Düz, taze, hafif ve süzek topraklı yerler tercih edilmelidir. Gömü yeri su tutmamalı fakat yeteri kadarda rutubetli olmalıdır. 4- Gömü yeri ağaçların siperi altında olmalıdır. Yoksa üzeri örtülü bir yerde gömü yapılmalıdır. 5- Gömüye alınan fidanların kökleri üzerine 5 cm. toprak atılmalı, köklerin olduğu kısım rutubetini koruması için sulanmalı veya kar ile örtülmelidir. 6- Fidan balyaları çözülerek istiflenmeli ve üst üste konulmamalıdır. Gömü yapraklı fidanlar için söz konusudur. Tüplü fidanlar fidanlıklarda, taşınmadan önce sulanmalıdır. Dikim Tekniği Tesiste ve tamamlamada yapraklı türlerden olan 1+0 çıplak köklü Y.Akasya, fidanları ile ibreli türlerden 2+0 tüplü Karaçam ve 1+0 tüplü sedir dikilecektir. Yapraklı çıplak köklü Akasya fidanları ile tüplü fidanlarının dikim şekli adi çukur dikimidir. Açılacak çukurlar riper izlerine denk gelmeli, ekskavatör teraslarında ise arazi meylinin terası kestiği yere gelmelidir. 30

31 Yapraklı Fidanların Dikimi : Dikim Kazması Yapraklı fidan dikimi için, 30 cm. çapında, 40 cm. derinliğinde bir çukur açılır. Çukurdaki kaba materyal alınır. Fidan çukurun tam ortasında olacak şekilde elle tutulur. Diğer elle çukur kapatılır. Fidan etrafında mutedil çiğneme yapılır ve çevresi düzeltilerek dikim tamamlanır. Burada fidan köklerinin hava almamasına ve fazla uzun boylu fidanlarda, kök gövde dengesini sağlamak için birazda daha derin dikilmesine dikkat edilir. 31

32 Tüplü Fidanların Dikimi Bunun için 30 cm. çapında, 40 cm. derinliğinde bir çukur açılır. Çukurdaki kaba materyal alınır. Çukurun dışında, tüpün altı bir parmak kalınlığında dairesel olarak kesilir. Sonra çukura yerleştirilir, uzunlamasına bıçakla naylon torbası kesilerek, ortasına kadar toprakla doldurulur ve naylonu çekilir, kök boğazı seviyesine kadar tekrar toprakla doldurulur. Fidanın etrafı elle sıkıştırılır, diğer kısımlarda ayakla mutedil seviyede çiğneme yapılır. Fidanın etrafı düzeltilerek dikim tamamlanır. Burada dikkat edilmesi gereken husus fidanın kök boğazı bölgesinin ayakla çiğnenerek, tüp Toprağının eğilmesine meydan vermemektir. 32

33 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ-GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA PROJESİ LGESİ Çizelge-8 Bölme ve / veya Bölmeciğin No'su Türlere Göre Alanı Dikilecek veya Ekilecek Tür Paletli Dozer TamAlanda 4*4 LTT Arazi Hazırlığı Faaliyet Makineli Teras Kuruluşta Dikilecek Fidan Ekskavatör Terası Buror Ekskavatör İle Çıplak köklü Tüplü Teras Çukur Yapraklı Dikim İbreli Toplam Fidan Ha Adı Fidan Yaşı Ha Km Ha Km Ha Adet 1000 Ad Ad Ad Ad Ad Karaçam Sedir Karaçam Sedir Yalancı Akasya Karaçam Sedir Karaçam Sedir Yalancı Akasya Karaçam Sedir Yalancı Akasya TOPLAM Kümülatif Toplam Türlere Göre Alanı Dikilecek veya Ekilecek Tür Paletli Dozer Tam Alanda 4*4 LTT Arazi Hazırlığı Faaliyet Türü Kuruluşta Dikilecek Fidan Dikim Makineli Teras Ekskavatör İle Ekskavatör İle Çıplak köklü Tüplü Teras Çukur Yapraklı İbreli Toplam Fidan Ha Adı Fidan Yaşı Ha Km Ha Km Ha Adet 1000 Ad Ad Ad Ad Ad Karaçam Sedir Y.Akasya

34 Türlere Verilecek Aralık x Mesafeler Dikimde uygulanacak aralık-mesafeler; tarihli Bakanlık Olur u ile değiştirilen tarih ve 263 sayılı tebliğin bölümü ile tarih ve EP sayılı Genel Müdürlüğümüzün talimatı çerçevesinde aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir. Proje sahasına yapılacak teras uzunlukları arazi etütlerinin dikte ettiği doğrultuda tespit edilmiş olup teras uzunluklarına bağlı olarak da dikilecek fidan miktarları hesap edilmiştir. Aralık-Mesafeler Çizelge:9 Kullanılacak fidanın Toplam Hektarda Hektara Dikilecek Dikim Yapılacak Teras Fidan Adedi Alanı Uzunluğu (m.) Türü Ekskavatör Teras Sedir - Karaçam Y.Akasya TOPLAM Aralık-Mesafesi (m.) Ekskavatör Ocak Dozer 600 Ocak 3*2 41,15 6*1,5 600 Ocak 3*1,5 53,46 6*3-3*3 21,95 Ha. Ekskavatör 4*4 LTT 116,56 Eks. Buror Eks. Ocak 4*4 LTT Metre Metre Adet Adet Adet

35 3.2.Diğer Faaliyet Türleri Erozyon Kontrolü Erozyon kontrolü çalışması yapılacak saha bulunmamaktadır Bakım Çalışmaları Tamamlama Proje sahasında her türlü toplu kuruma ve % 15 i aşan dağınık kurumalarda tamamlama dikimi yapılacaktır. Tamamlama dikimleri bir vejetasyon dönemi geçtikten sonraki dikim mevsiminde projede vurgulanan dikim tekniği esaslarına uygun olarak aynı tür ve aynı yaşlı fidanlarla yapılacaktır. Tamamlama işlemi en geç bir yıl içerisinde bitirilmelidir. Tamamlama işi takvim olarak Mart ayında ve yukarıda belirtildiği gibi %15 oranında öngörülmüştür. Proje sahasında tamamlama dikimlerinin ortalama %15 olacağı kabul edilerek tamamlamada kullanılacak fidan sayısı miktarı Çizelge 10 da sunulmuştur. Ağaç Türü Fidanın Şekli Fidan Yaşı Fidan Sayısı Karaçam Tüplü Sedir Tüplü Y.Akasya Çıplak Köklü Dikim Yapılan Yerlerde : TOPLAM Proje sahasında, dikim metotlarıyla yapılan ağaçlandırmada, istenilen düzeyde başarıyı elde etmek için, dikimi takip eden bir vejetasyon dönemi geçtikten sonra toplu kuruma görülen yerler ile dağınık halde %15 i aşan kurumalarda tesiste kullanılan dikim metotlarıyla tamamlama dikimleri yapılacaktır. Dikim yapılacak noktada, işçi ile cm. yarıçaplı bir alanda yeniden toprak işlemesi yapılarak, dikim tesisinden sonraki ilk yılda bir defaya mahsus olmak üzere tamamlama dikimi yapılacaktır. 35

36 3.2.2.Ağaçlandırma Sahasının Bakımı Dikimi takip eden ilk vejetasyon devresinden itibaren her yıl 1 defa olmak üzere 3 yıl bakım yapılacaktır. Bakım ot alma+çapa+teras tamiri ve sürgün kontrolü şeklinde olacaktır. Özellikle çapa kullanarak ve ot almayı da birlikte gerçekleştiren toprak işlemesinin fidecik ve fidanların gelişmesinde önemi büyüktür. Tesisin kuruluş amacında belirtilen ve hedeflenen yapılanmaya ulaşılabilmesi, tesisten beklenen faydanın sağlanabilmesi dikimden sonra yapılacak bakımların zamanında, eksiksiz olarak titizlikle gerçekleştirilmesine bağlıdır. Bakım çalışmaları; Makine gücü ile arazi hazırlığı yapılan yerlerde; Yetişme yöresi şartlarında bir zorlama olmadığı takdirde yapılacak bakımın zamanı ve şekli, dikimi izleyen; 1. Yıl : Ot alma-çapa-teras onarımı, Mevcut Yol Bakımı ve tamamlama, 2. Yıl : Ot alma-çapa-teras onarımı, Mevcut Yol Bakımı 3. Yıl : Ot alma-çapa-teras onarımı, Mevcut Yol Bakımı 4. Yıl : Saha gözlem altında tutulmalı, 5. Yıl : Gerekirse ot alma, çapa Bakım çalışmalarının yeterli olup olmadığını, proje sahasının genel durumu dikte edecektir. İklim koşulları çalışmaları olumsuz etkileyebilir. Bu durumda bir bakım mevsiminde birden fazla bakım yapmak gerekebilir. O zaman uygulayıcının yapacağı gözlemler neticesinde belirlenen bakım prensipleri çerçevesinde gereği yapılacaktır. Şiddetli yaz kuraklığında toprakta çatlaklar oluşabilir. Bu nedenle bu çatlakları kapatmak için aynı yıl içinde bir daha bakım çalışması yapılmalıdır. Bakım alet ve ekipmanları çalışmalar başlamadan elden geçirilip bakımlı hale getirilmeli, çalışmalar süresincede işçilerin verimliliği ve sağlanacak faydanın önemi göz önüne alınarak sürekli iş görecek aletler sahada hazır bulundurulmalıdır. Makine ile arazi hazırlığı yapılmış sahalarda dikilen fidanların özellikle ilk yıllarda topraktaki suya ve besin maddeleri ile ısıya ve ışığa ortak olan otsu ve odunsu bitkilere karşı ot alma, çapa 36

37 işlemleri yapılması gerekmektedir. Ot alma, çapa işlemi için en uygun bakım zamanı ilkbahar yağmurlarının hemen ardından, otların çıkıp etrafa yayıldığı zamandır. Otsu bitkiler tohum tutmadan bu işlem bitirilmelidir. (En Geç Mayıs ayı sonu) Ot alma - çapa ile zararlı otlar uzaklaştırıldığı gibi kapilarite kırıldığı için topraktaki su kaybı da önlenmiş, toprağın havalanması ve su tutma kapasitesi arttırılmış olacaktır. İkinci ve üçüncü yılda ot alma, çapa işlemi fidan etrafından başlanarak dışarı doğru yapılacaktır. Ot alma çapa fidanların etrafında cm. eninde 100 cm boyundaki alanda yapılmalıdır. Bu işlem yapılırken toprak yerinden taşınmamalıdır. Çapa ve Ot alma : Yeni dikilen fidanların yaşamlarını devam ettirebilmesi ve iyi gelişme gösterebilmeleri, toprağın rutubeti ile çok yakından ilgilidir. Fidanlar için gerekli rutubet, topraktaki kapillar sudan sağlanır. Kurak mıntıkalarda, topraktaki kapillar su miktarı vejetasyon mevsimi boyunca giderek azalır, yapılacak çapa ile toprak yüzeyindeki kaymak tabakası kırılarak yada çatlaklar yok edilerek, toprağın kapillar suyunun hareket ettiği ince kanallar aracılığı ile, suyun yüzeye ulaşması dolayısıyla buharlaşması önlenir. Bu yolla topraktaki sudan fidanın azami ölçüde faydalanması sağlanmış olur. Ayrıca toprağa kırıntı bir bünye kazandırılması, vejetasyon devresinde düşecek yağışın yüzeyde buharlaşmadan toprağın derinliklerine süzülmesini sağlar. Çapa ile birlikte otsu bitkiler ve diğer zayıf bitkiler kaldırılmış olacağından, yağmur sularının toprağa geçmesi kolaylaşacak ayrıca topraktaki suyu bol miktarda harcayan bu örtünün yok edilmesiyle, rutubetten sadece fidanların yararlanması sağlanmış olacaktır. Çapa, rutubet ekonomisini düzenlemesiyle birlikte, toprağın hava almasını, oksijen miktarının artmasını ve sonuçta mikroorganizma faaliyetini artırarak fidan için gerekli azotun oluşmasını temin eder ve bu azotun alınmasını kolaylaştırır. Çapa ve ot alma işlemi, öncelikle rutubetin daha önce kaybolduğu kumlu topraklarda, sonra killi topraklarda yapılmalıdır. 37

38 Çapa işlemine, sırtlarda başlayıp dere tabanına doğru ilerlemeli, otsu bitkilerin yoğun olduğu alanlara öncelik verilmelidir. Dikimi takip eden ilkbahar aylarında ot alma ve çapa işlemine ağaçlandırma sahasında ilk otların görülmesiyle başlanır. İlk yıl yapılacak ot alma ve çapa işlemi, fidanların kök boğazının zedelenmemesi ve fidan köklerinin zarar görmemesi için, dıştan içeriye doğru sığ bir şekilde uygulanır. İkinci ve daha sonraki yıllarda çapalama, içten dışa doğru yani fidanın dikildiği noktadan çevreye doğru derin bir şekilde uygulanır Çapanın faydaları şunlardır. a. Çapalama ile fidanlar için kök yayılışı, ışık, su ve besin alımı bakımından rekabet yaratan diri örtü elemanları yok edilmiş olur. b. Toprağın çapalanmasıyla iyi bir kırıntı bünyesi yaratılır. Böyle bir yapı yağış sularının büyük kısmının toprağa girmesini ve burada depolanmasını sağlar. Kırıntılı yapı kökler için iyi bir havalanma ortamı yaratır. Bu da kök solunumunun optimum düzeyde gerçekleşmesini sağlar. Toprakta oksijen miktarı artar ve mikroorganizma faaliyeti çoğalır, dolayısıyla azot oluşumu sağlanır. c. Çapalama ile toprak içindeki kapillar kanallar köreltildiği için toprak suyunun buharlaşması azalır. O nedenle iki çapa bir su özdeyişi gerçekçi bir sözdür. d. Toprak yüzeyine yakın oluşan yarık ve çatlaklarda önemli derecede su kaybına neden olurlar. Çapalama ile bunlarda kapatılacağından su ekonomisi olumlu yönde etkilenmiş olur. Proje sahasında çapalama derinliği 2-4 cm. olmalıdır. Dikimi takip eden ilk yıl ilkbaharda son yağmurlardan sonra ilk çapalama yapılmalıdır. Üç ay içinde yabancı otlar yeniden büyüyeceğinden bu otların tohumları olgunlaşmadan önce ikinci bir çapa yapılması şayanı tavsiyedir. İkinci ve üçüncü yıllarda 1 kez. çapa yapılması yeterlidir. Don tehlikesi olan bölgelerde Eylül ayından sonra çapa yapılmamalıdır. Şiddetli yağışlardan sonra özellikle kireci çok olan topraklarda, toprağın üst yüzü sert bir tabaka bağlar. Buna toprağın kabuk bağlaması veya kaymak bağlaması denir. Bu sert tabaka, 38

39 fideciğin toprak alt kısımlarının hava ve su ekonomisini bozar. Gövdecikte kök boğazı yanmalarına neden olabilir. Bu olumsuzlukları gidermek için bu kaymak tabakasının parçalanması gereklidir. Çapalama ve ot alma öncelikle rutubetin daha önce kaybolduğu hafif bünyeli topraklarda yapılmalı, sırtlardan başlayıp dere tabanlarına doğru ilerlemeli ve otsu bitkilerin yoğun olduğu alanlara öncelik verilmelidir. Bakım Çapası Teras Onarımı : Dikimi takip eden vejetasyon döneminden sonraki kış mevsiminde sağanak yağışlar nedeniyle fidan çevrelerinde oluşabilecek toprak yırtılmalarını tamir maksadıyla, vejetasyon dönemi başında ot alma ve çapa işlemi yapılırken, fidanların etrafında cm. yarı çaplı bir alanda bozulan ve yırtılan toprakların düzeltilmesine teras onarımı denilmektedir. Proje sahasında nolu pozdan adet fidan çevresinde ot alma, çapa ve teras onarımı şeklinde bakım çalışması planlanmıştır İç Taksimat Şebekesinin Bakımı : Ağaçlandırma yapılacak alanda bakım çalışmaları yapılırken en az 3 yıl süre ile mevcut yolların (4+050 km) bakımı nolu pozdan yapılacaktır. Yatırım giderlerinde bu süre baz alınmıştır. Aslında bu yolların bakımı tesis işletildiği sürece her yıl yapılmalıdır. 39

40 Mevcut yollarının bakımı, ölü ve diri örtü tabakasının her yıl yangın mevsimi başlamadan önce 140 HP greyder + bıçak ile veya paletli traktör ile yol üzerinden uzaklaştırılarak, üzerinde yanıcı hiçbir materyal bırakmadan mineral toprağın ortaya çıkarılması şeklinde olacaktır. Bakım İle ilgili bilgiler Çizelge 10 da gösterilmiştir. Genel olarak Greyderler tesviye işlerinde, şev meyillendirme, hendek kazma ve yol şevi için kullanılan çok amaçlı makinelerdir. Ayrıca uygun bir şekilde kullanıldıklarında tesviye ve bombelik verme, karıştırma ve yayma, malzemeyi yana yığma işleriyle birlikte hafif kazıma işlerinde de kullanılmaktadır. Bu işler greyderin bıçağı, kazmaları ve riperleri ile yapılır. Servis yollarının bakımı greyder veya paletli dozer ile yapılacaktır. Greyder Paletli Dozer 40

41 GÜDÜL ORMAN İŞLETME ŞEFLİĞİ GÖKÇEBAĞ AĞAÇLANDIRMA PROJESİ BAKIM Bölme ve / veya Bölmeciğin No'su T ürlere G ö re Ala nı Dikilecek v ey a E kilecek tür T a m a m la m a Ya pıla ca k Ala n Paletli Dozer Tam Alanda 4*4 LTT Arazi Hazırlığı FaaliyetTürü Ekskavatör Teras Ekskavatör Çukur TAMAMLAMA Yapraklı Yapraklı İbreli İbreli İŞÇİ İLE BAKIM Fid. Etrafında Ot alma- Çapa Mevcut Yol Servis Yolu Ha Adı Ha Ha Km Ha Km Ha Adet 1000 Adet 1000 Adet 1000 Adet 1000 Adet 1000 Adet 1000 Adet Km Km 8.35 Karaçam Sedir Karaçam Sedir Yalancı Akasya Karaçam Sedir Karaçam Sedir Yalancı Akasya Karaçam Sedir Yalancı Akasya TOPLAM Toplam Çizelge: 10 Greyder 41