TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Transkript

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü O. Murat SÜSLÜ Arkeolog Genel Müdür 1

2 SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME Dünya Çevre ve Gelişme Komisyonu, sürdürülebilir gelişmeyi günümüzün ihtiyaçlarını gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetini tehlikeye atmadan karşılayan gelişme olarak tanımlamıştır ve 1987 tarihli rapor, sürdürülebilir gelişmenin stratejilerine ilişkin gereklilikleri içermektedir. Bu gereklilikler Dünya Mirası nın bugün sürdürülebilir gelişlimi ile ilgili politikaları ve uygulamaları için hala yararlı bir kaynak niteliğindedir. 2

3 SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME Halkın karar alma süreçlerine etkin bir biçimde katılımını sağlayan bir politik sistemdir; Kar ve teknik bilgi sağlayan bir ekonomik sistemdir; Dengesiz gelişmeden kaynaklanan gerilimlere çözüm bulan sosyal bir sistemdir; Gelişme için çevrenin korunması zorunluluğunu göz önünde bulunduran bir üretim sistemidir; Sürekli yeni çözümler arayabilen teknolojik bir sistemdir; Ticaret ve maliyenin sürdürülebilir kalıplarını besleyen uluslararası bir sistemdir; Esnek ve kendini düzeltme kapasitesine sahip bir yönetim sistemidir. 3

4 KÜLTÜREL MİRAS ALANLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİR YÖNETİMİ Kültürel Miras Yönetimi; Kültür varlığının önem ve değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğini sağlamaya ve Alanın kullanıcı ve ziyaretçilerinin alanın önem ve değerlerini en iyi şekilde benimsemelerine aracı olmaktır. Kültürel Miras Yönetimi; Alandan sorumlu yetkililerin, Alana etkileri olan yetkililerin; Alanın etkilediği halkın ve otoritelerin işbirliği ile başarıya ulaşabilir. 4

5 DÜNYA KÜLTÜREL VE DOĞAL MİRASININ KORUNMASINA DAİR SÖZLEŞME Türkiye, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme ye 1983 yılında taraf olmuştur. Sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerle ilgili her türlü çalışma, Dünya Miras Komitesi nin belirlediği format ve kriterler çerçevesinde, Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü nce yürütülmektedir. 5

6 DÜNYA MİRAS LİSTESİNDE TÜRKİYE Dünya Miras Listesi ne Türkiye den 11 alan kaydedilmiş durumdadır. Bunlardan dokuzu kültürel, ikisi karma (kültürel ve doğal) niteliklidir. 6

7 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST GÖREME NATIONAL PARK AND THE ROCK SITES OF CAPPADOCIA (1985) 7

8 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST GREAT MOSQUE AND HOSPITAL OF DİVRİĞİ (1985) 8

9 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST HISTORIC AREAS OF ISTANBUL (1985) 9

10 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST HATTUŞA: THE HİTTİTE CAPITAL CITY (1986) 10

11 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST MOUNTAIN OF NEMRUT (1987) 11

12 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST HİERAPOLİS PAMUKKALE (1988) 12

13 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST XANTHOS LETOON (1988) 13

14 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST SAFRANBOLU (1994) 14

15 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST ANCIENT CITY OF TROY (1998) 15

16 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST SELİMİYE MOSQUE AND ITS SOCIAL COMPLEX, EDİRNE (2011) 16

17 TURKEY IN THE WORLD HERITAGE LIST NEOLITHIC CITY OF ÇATALHÖYÜK (2012) 17

18 GEÇİCİ LİSTE Geçici Listemizde ise 37 varlık yer almakta olup bu varlıklardan 35 adedi kültürel, 2 adedi ise karmadır (kültürel/ doğal). 18

19 TENTATIVE LIST EPHESUS (1994) 19

20 TENTATIVE LIST CAVE OF KARAIN (1994) 20

21 TENTATIVE LIST THE TOMBSTONES OF AHLAT THE URARTIAN AND OTTOMAN CITADEL (2000) 21

22 TENTATIVE LIST MONASTERY OF ALAHAN (2000) 22

23 TENTATIVE LIST ALANYA (2000) 23

24 TENTATIVE LIST BURSA AND CUMALIKIZIK: EARLY OTTOMAN URBAN AND RURAL SETTLEMENTS (2000) 24

25 TENTATIVE LIST THE CITADEL AND AND THE WALLS OF DİYARBAKIR (2000) 25

26 TENTATIVE LIST HARRAN AND ŞANLIURFA (2000) 26

27 TENTATIVE LIST PALACE OF İSHAKPAŞA (2000) 27

28 TENTATIVE LIST KONYA CAPITAL OF SELJUK CIVILIZATION (2000) 28

29 TENTATIVE LIST CULTURAL LANDSCAPE OF MARDİN (2000) 29

30 TENTATIVE LIST SELJUK CARAVANSERAIS ON ROUTE FROM DENİZLİ TO DOĞUBEYAZIT (2000) 30

31 TENTATIVE LIST CHURCH OF ST. NICHOLAS (2000) 31

32 TENTATIVE LIST CHURCH OF ST. PAUL, ST. PAUL WELL AND SURROUNDING HISTORIC QUARTERS (2000) 32

33 TENTATIVE LIST MONASTERY OF SÜMELA (2000) 33

34 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITE OF APHRODISIAS (2009) 34

35 TENTATIVE LIST ANCIENT CITIES OF THE LYCIAN CIVILIZATION (2009) 35

36 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITE OF PERGE (2009) 36

37 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITE OF SAGALASSOS (2009) 37

38 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITE OF GÖBEKLİTEPE (2011) 38

39 TENTATIVE LIST EŞREFOĞLU MOSQUE, BEYŞEHİR (2011) 39

40 TENTATIVE LIST CHURCH OF ST. PIERRE (2011) 40

41 TENTATIVE LIST CULTURAL LANDSCAPE OF BERGAMA (2011) 41

42 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITE OF ANİ (2012) 42

43 TENTATIVE LIST ANTIQUE CITY OF AİZANOİ (2012) 43

44 TENTATIVE LIST MEDIEVAL CITY OF BEÇİN (2012) 44

45 TENTATIVE LIST HISTORIC TOWN OF BİRGİ (2012) 45

46 TENTATIVE LIST GORDİON (2012) 46

47 TENTATIVE LIST HACI BEKTAŞ VELİ (2012) 47

48 TENTATIVE LIST MAUSOLEUM OF HEKATOMNOS AND ITS SACRED AREA (2012) 48

49 TENTATIVE LIST ANCIENT MONUMENTS OF NİĞDE (2012) 49

50 TENTATIVE LIST CASTLE OF MAMURE (2012) 50

51 TENTATIVE LIST ODUNPAZARI HISTORICAL URBAN SITE (2012) 51

52 TENTATIVE LIST QUARRY AND SCULPTURE ATELIER OF YESEMEK (2012) 52

53 TENTATIVE LIST ARCHEOLOGICAL SITES OF ZEUGMA (2012) 53

54 TENTATIVE LIST MOUNTAIN OF GÜLLÜK - NATIONAL PARK OF TERMESSOS (2000) 54

55 TENTATIVE LIST KEKOVA (2000) 55

56 ALAN YÖNETİMİ MEVZUATI Ülkemizdeki sit alanları ve ören yerleri için alan yönetim planlarının hazırlanması 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Ek 2. maddesi ile zorunlu hale getirilmiştir. 56

57 ALAN YÖNETİMİ MEVZUATI Alan yönetiminin hedefleri şunlardır: Alanın etkileşim sahaları ve ilişkili bulunduğu bağlantı noktaları ile birlikte korunması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi, Koruma, erişim, sürdürülebilir ekonomik kalkınma ihtiyaçları ile yerel toplumun ilgisi arasında uygun bir denge oluşturmanın yollarının yönetim planı ile gösterilmesi, Alanın değerini arttırarak uluslar arası bir seviyeye çıkarılması için genel stratejiler, yöntemler ve araçların geliştirilmesi, mali kaynakların yaratılması, Kültür turizmini geliştirmek amacıyla uluslar arası işbirliği ağının kurulması, Yönetim alanlarının korunması ve değerlendirilmesinde kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, alanda mülkiyet hakkı bulunanlar, gönüllü kişi ve kuruluşlar ile yerel halkın işbirliğinin sağlanmasıdır. 57

58 ALAN YÖNETİMİ PLANLARI İstanbul Tarihi Yarımada Yönetim Planı ile Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi Yönetim Planı tamamlanmış olup söz konusu planlar sırasıyla 2011 ve 2012 yıllarında onaylanmıştır. Devam etmekte olan yönetim planı çalışmaları ise şunlardır: Alanya Tarihi Kenti Yönetim Planı Afrodisias Antik Kenti Yönetim Planı Efes Yönetim Planı Bursa ve Cumalıkızık Yönetim Planı Çatalhöyük Neolitik Kenti Yönetim Planı Ani Örenyeri Yönetim Planı Bergama Yönetim Planı Diyarbakır Kalesi ve Surları Yönetim Planı. 58

59 TÜRKİYE DEKİ KÜLTÜREL MİRAS ALANLARI Arkeolojik Sit, 93% Arkeolojik Sit Kentsel Sit 255 Tarihi Sit 151 Kentsel Arkeolojik Sit 32 Diğer Sit 443 Toplam Kentsel Sit, 2% Tarihi Sit, 1% Diğer Sit, 4% Kentsel Arkeolojik, 0.27% 59

60 TÜRKİYE DEKİ MÜZELERİN TÜRLERİ VE SAYILARI MÜZE TÜRÜ SAYISI Müze Müdürlüğü 105 Bağlı Birim 83 Özel Müzeler 174 Örenyeri

61 KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU MÜDÜRLÜKLERİ, RÖLÖVE VE ANITLAR MÜDÜRLÜKLERİ, RESTORASYON VE KONSERVASYON MERKEZ LABORATUARI MÜDÜRLÜKLERİ TÜRÜ Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri SAYISI 36 Rölöve ve Anıtlar Müdürlükleri 21 Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuarı Müdürlükleri 10 61

62 YASADIŞI KÜLTÜR VARLIĞI TRAFİĞİYLE MÜCADELE Yasadışı kültür varlığı ticaretinin en önemli kaynağı kaçak kazılardır bu alanlar genellikle ya dünya miras alanları yada buna aday alanlardandır. 62

63 ÜLKEMİZE İADESİ SAĞLANAN ESERLER Yıllara Göre Türkiye ye İadesi Sağlanan Eser Sayısı 63

64 ARTEFACTS RETURNED TO TURKEY SPHINX OF BOĞAZKÖY IN THE MUSEUM OF BOĞAZKÖY (2011) 64

65 ARTEFACTS RETURNED TO TURKEY SCULPTURE OF HERAKLES (2012) 65

66 ARTEFACTS RETURNED TO TURKEY ARTEFACTS OF TROY (2012) 66

67 ARTEFACTS RETURNED TO TURKEY MOZAIC OF ORPHEUS (2012) 67

68 ARTEFACTS RETURNED TO TURKEY WINGED SEAHORSE BROOCH (2013) 68

69 IRAK A İADE EDİLEN ESERLER 69

70 KAZILAR MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ Koruma yapılmadan kazı çalışmalarının sürdürülmesinin sakıncaları göz önünde bulundurularak, Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla İlgili Olarak Yapılacak Araştırma, Sondaj ve Kazılar Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılmıştır. Söz konusu değişiklikle; restorasyon, konservasyon ve çevre düzenlemesi gerektiren kazı alanlarında, bu çalışmalar tamamlanıncaya kadar yeni kazı çalışması yapılamaz hükmü getirilmiştir. 70

71 KAZILAR Restorasyon, Çevre düzenleme, Gezi güzergahı, Karşılama merkezi, gibi uygulamalarla bu alanlar daha iyi korunabilecektir. Aksi takdirde, birer harabe haline gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Alanlarla ilgili bütün planlama sürecinde koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi önem taşımaktadır. Bu yönde yapılan mevzuat değişikliğimiz bunu sağlayacaktır. 71

72 KAZILAR YILLARI ARASI BAKANLAR KURULU KARARLI YERLİ VE YABANCI KAZI SAYILARI Bakanlar Kurulu Kararlı Türk Kazıları Bakanlar Kurulu Kararlı Yabancı Kazılar 72

73 KAZILAR YABANCI KAZILAR (43) İtalya Almanya ABD İngiltere Japonya Avusturya İsviçre Belçika İsveç Kanada Hollanda Avustralya Fransa 73

74 KAZILAR KAZI BÜTÇESİ

75 NEW MUSEUMS ARCHEOLOGICAL MUSEUM OF ETİ, ESKİŞEHİR (2011) 75

76 NEW MUSEUMS MOZAIC MUSEUM OF ZEUGMA, GAZİANTEP (2011) 76

77 NEW MUSEUMS TOKAT MUSEUM OF ARCHEOLOGY AND ETHNOGRAPHY (2012) 77

78 NEW MUSEUMS MUSEUM OF AYDIN (2012) 78

79 THANK YOU 79