GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BURDUR MİLLETVEKİLLERİ VE BURDUR'A YAPTIKLARI HİZMETLER

Transkript

1 448 GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BURDUR VE BURDUR'A YAPTIKLARI HİZMETLER Bayram ÖZÇELİK * BURDUR MİZİN SEÇİM TARİHLERİ, DÖNEMLERİ VE PARTİLERİ : TBMM 1. döneminde siyasi partiler bulunmamaktadır. Siyasi Partiler ilk olarak TBMM 2.nci döneminde yer almıştır.cumhuriyetimizin 85. yılında 59. Hükümet kurulmuştur. Hükümetlerin çalışma süresi ortalama 1 yıl, 4 ay olmuştur. Bu durum siyasi istikrarın ne kadar kısa süreli olduğunu da göstermektedir. Milletvekillerimizin hayat hikayelerini tek tek veya dönem dönem anlatmak uzun vakit alacaktır. Bize ayrılan süreyi aşmamak için milletvekillermizin ortak özelliklerini ve dikkat çeken noktalarını vurgulamak istiyorum. Bu sempozyum sayesinde de TBMM görev yapan milletvekillerimizin biyografilerini ve TBMM deki çalışmalarını derlemiş bulunuyoruz. Dönemi ve Seçim Tarihi Adı Soyadı Partisi 1.DÖNEM Mehmet Akif ERSOY 23 Nisan 1920 Cuma Şevket CANDEREN Ali Ulvi Bey İsmail Suphi Bey ( SOYSALOĞLU) Halil Hulusi Efendi ( ERMİŞ) Prof.Dr.Velüyittin SALTIKGİL Burdur ilimizin ilk Milletvekili 1.nci dönemde tek Milletvekili ile temsil eden Halil Hulusi Efendi (Ermiş) dir. 23 Nisan 1920 tarihinde Burdur Milletvekili seçildi. Şehzade Hacı Fehmi Efendinin oğludur. Seçilmesinden iki gün sonra vefat etti. Ankara da Hacı Bayram mezarlığına defnedilmiştir. 17 Mayıs 1920 tarihinde 1. Dönem Burdur Milletvekili seçilmesine rağmen Org. Fahrettin ALTAY, bu görevi yapmamış, Meclise Burdur Milletvekili olarak katılmadan istifa etmiş yerine Mehmet Ali Ulvi seçilmiştir. Fahrettin Altay daha sonra 8.nci Dönemde Milletvekili seçilmiştir. Mehmet Akif ERSOY ( ) TBMM nin 1. Döneminde 4 Haziran 1920 tarihinde Biga dan milletvekili seçildi. 5 Haziran 1920 tarihinde TBMM katıldı. Halkı aydınlatmak ile görevlendirildiğinden Eskişehir, Burdur, Sandıklı, Dinar, Afyon ve Antalya yörelerini dolaştı. Camilerde Milli mücadelenin amaç ve hedefleri konusunda vaazlar verdi. Bu arada 8 Temmuz 1920 tarihinde Burdur ilinden Milletvekili seçilince 18 Temmuz da Burdur ilini tercih ederek Biga Milletvekilliğinden istifa etti. Dönemi ve Seçim Tarihi Adı Soyadı Partisi 2.DÖNEM Hüseyin Baki ÇELİKBAŞ HF - CHF HAZ-TEM.1923 Mustafa Şeref ÖZKAN HF - CHF 3.DÖNEM Mithat Şükrü BLEDA CHF 02 Eylül 1927 Cuma Salih Vahit Bey CHF Mustafa Şeref ÖZKAN CHF * 22. Dönem Burdur Milletvekili

2 449 4.DÖNEM Halit ONARAN CHF 25 Nisan 1931 Cumartesi Mustafa Şeref ÖZKAN CHF 5.DÖNEM Hasan Rıza SOYAK CHF - 08 Şubat 1935 Cuma Av. İbrahim Necmi DİLMEN CHF - Halit ONARAN Mustafa Şeref ÖZKAN CHF - CHF - 6.DÖNEM Av. İbrahim Necmi DİLMEN 26 Mart 1939 Pazar Mehmet ŞANLI Dr.Ahmet Ruhi YEŞİLYURT 7.DÖNEM Av. İbrahim Necmi DİLMEN 28 Şubat 1943 Pazar Mehmet ŞANLI Dr.Ahmet Ruhi YEŞİLYURT Hüseyin Sahip ENGİNERİ (MÜS.GRUP) 8.DÖNEM Org.G. Fahrettin ALTAY 21 Temmuz 1946 Pazar Ahmet Ali ÇINAR BAĞ-DP- MÜS.DEMOKRAT GRUP Dr.M.Şerif KORKUT 9.DÖNEM Fethi ÇELİKBAŞ DP 14 Mayıs 1950 Pazar Mehmet Emin ERKAZANCI DP Mehmet ÖZBEY DP 10.DÖNEM Mehmet ÖZBEY DP 02 Mayıs 1954 Pazar Fethi ÇELİKBAŞ DP - BĞS - HÜRRİYET P. Hüseyin ÇİMEN Av. Behçet KAYAALP DP - BĞS - HÜRRİYET P. DP 11.DÖNEM Fethi ÇELİKBAŞ HÜRRİYET P. 27 Ekim 1957 Pazar Osman EROĞLU HÜRRİYET P. Dr. Alim SİPAHİ HÜRRİYET P. Av. Behçet KAYAALP HÜRRİYET P. 12.DÖNEM 15 Ekim 1961 Pazar Mehmet ÖZBEY AP Nadir YAVUZKAN 13.DÖNEM 10 Ekim 1965 Pazar Dr. Faik KIRBAŞLI AP Av. İsmail Hakkı BOYACIOĞLU AP 14.DÖNEM Mehmet ÖZBEY AP 12 Ekim 1969 Pazar Ahmet Mukadder ÇİLOĞLU AP Nadir YAVUZKAN 15.DÖNEM Dr. Faik KIRBAŞLI AP 14 Ekim 1973 Pazar Osman AYKUL Av. Ali ŞANLI 16.DÖNEM Av. Cemal AKTAŞ 05 Haziran 1977 Pazar Ahmet SAYIN AP 17.DÖNEM Ali Kemal ERDEM 06 Kasım 1983 Pazar N.Oğuzhan ARTUKOĞLU Ecz. Sait EKİNCİ 18.DÖNEM

3 Kasım 1987 Pazar İbrahim ÖZEL Ecz. Sait EKİNCİ 19.DÖNEM Ahmet SAYIN 20 Ekim 1991 Pazar Mustafa ÇİLOĞLU Ahmet Şeref ERDEM 17.DÖNEM Ali Kemal ERDEM 06 Kasım 1983 Pazar N.Oğuzhan ARTUKOĞLU Ecz. Sait EKİNCİ 18.DÖNEM 29 Kasım 1987 Pazar İbrahim ÖZEL Ecz. Sait EKİNCİ 19.DÖNEM Ahmet SAYIN 20 Ekim 1991 Pazar Mustafa ÇİLOĞLU Ahmet Şeref ERDEM 20.Dönem Milletvekilleri Mustafa ÇİLOĞLU 24 Aralık 1995 Pazar Dr. Yusuf EKİNCİ Vt. Kazım ÜSTÜNER DSP 21.DÖNEM Yrd. Doç.Dr. Süleyman ÇOŞKUNER MHP 18 Nisan 1999 Pazar Hasan MACİT DSP Mustafa ÖRS 22.DÖNEM Bayram ÖZÇELİK AKP 03 Kasım 2002 Pazar Mehmet ALP AKP Ramazan Kerim ÖZKAN İlimizde ; 22 dönemde 71 defa Milletvekiliği görevi yapılmıştır. En çok görev yapan Milletvekillerimiz: Fethi ÇELİKBAŞ 7 dönem ( 9,10,11,12,13,16,18. dönemler) Mustafa Şeref ÖZKAN 4 dönem ( 2,3,4,5. dönemler) Mehmet ÖZBEY 4 dönem ( 9,10,12,14. dönemler ) Av. İbrahim Necmi DİLMEN 3 dönem ( 5,6,7. dönemler) Dr. Ahmet Ruhi YEŞİLYURT 2 dönem ( 6,7. dönemler) Av. Ali ŞANLI 2 dönem ( 14,15. dönemler ) Faik KIRBAŞLI 2 dönem ( 13,15. dönemler) Ahmet SAYIN 2 dönem ( 16,19. dönemler ) Nadir YAVUZKAN 2 dönem ( 11,12. dönemler ) Halit ONARAN 2 dönem ( 4,5. dönemler) olmuştur. DOĞUM YERLERİNE GÖRE MİZ: Burdur Doğumlu İlk Milletvekilimiz (1877) Şehzade Hacı Rahmi Efendinin oğlu Halil Hulusi ERMİŞ : 23 Nisan 1920 Burdur Merkez: Halil Hulusi Efendi, Veli SALTIKLIGİL, Mustafa Şeref ÖZKAN, Ahmet SAYIN, Mustafa ÇİLOĞLU, Hüseyin Baki ÇELİKBAŞ, Ahmet Ruhi YEŞİLYURT, m. Şerif KORKUT, Mehmet Erkan ERKAZANCI, Fethi ÇELİKBAŞ, Behçet KAYAALP, Faik KIRBAŞLI, İsmail Hakkı BOYACIOĞLU, Ahmet Mukadder ÇİLOĞLU, Necip Oğuzhan ARTUKOĞLU, Kazım ÜSTÜNER, Hasan MACİT, Ramazan Kerim ÖZKAN, Bayram ÖZÇELİK

4 451 Bucak: Mehmet ALP Süleyman ÇOŞKUNER, Ahmet Şeref ERDEM, İbrahim ÖZEL, Cemal AKTAŞ ve Osman EROĞLU Tefenni: Ali Kemal ERDEM, Ali ŞANLI, Nadir YAVUZKAN, Mehmet ŞANLI, Mehmet ÖZBEY Yeşilova: Alim SİPAHİ, Hüseyin ÇİMEN Karamanlı: Ahmet Ali ÇINAR, Mustafa ÖRS Gölhisar: Sait EKİNCİ ve Yusuf EKİNCİ İstanbul doğumlu: İsmail Suphi (SOYSALLIOĞLU), Mehmet Akif ERSOY ve Mehmet Ali ULVİ ve Şekip ENGİNERİ İşkodra ( Arnavutluk ) Doğumlu: Fahrettin ALTAY İzmir Doğumlu: Halit ONARAN Selanik Doğumlu: İbrahim Necmi DİLMEN, Mithat Şükrü BLEDA Yunanistan: Şerifçe Sancağı Kozana ilçesi Çobanlı Köyü Doğumlu, Şevket CANDEREN Bosna Aziziye: Zar ilçesi doğumlu Salih VAHİT ( EROĞLU ) Üsküp Doğumlu: Hasan Rıza SAYAK Burdurlu Olmasına Rağmen Diğer İllerden Milletvekili Seçilenler: Mustafa Şeref ÖZKAN (Konya- Kayseri Meclisi Mebusan), Osman MÜDERRİSOĞLU (Antalya MHP), Yusuf ÖZTOP (Antalya-) Farklı dönemlerde Bucak İncirdere köyü nüfusuna kayıtlı 3 Milletvekilimiz görev yapmıştır. İncirdere Köylü Milletvekillerimiz:Cemal AKTAŞ, Osman EROĞLU ve Mehmet ALP Valilikte Milletvekili Seçilen Vekilimiz: Burdur Mutasarrıflığından(Valilik) Milletvekilliğine TBMM 1. dönem için yapılan seçimde Burdur Milletvekili olan Fahrettin ALTAY ın Meclise katılmadan istifası üzerine Mehmet Ali ULVİ milletvekili seçilmiştir. Kaymakamlıktan seçilenler: Burdur-Tefenni Kaymakamı 13 Ağustos 1914 te Şevket CANDEREN Kaymakamlıktan Milletvekilliğine seçilmiştir. İl Başkanlığından Milletvekili Olanlar: Ahmet Mukadder ÇİLOĞLU (DP), Mustafa ÇİLOĞLU (), Nadir YAVUZKAN (), Sait EKİNCİ (), Bayram ÖZÇELİK (AK Parti). İlçe Başkanlığından, (Bucak): Cemal AKTAŞ () aynı zamanda Bucak Belediye Başkanlığından Milletvekilliğine seçilen tek isim ( ). BAKAN OLAN MİZ: Mustafa Şeref ÖZKAN : İktisat Bakanlığı ( ) Fethi ÇELİKBAŞ : Devlet Bakanı ( ), Ekonomi ve Ticaret Bakanı ( ), İşletmeler Bakanı ( ), Sanayi Bakanı ( ), Gümrük ve Tekel Bakanı ( ) Mustafa ÇİLOĞLU: Devlet Bakanı ( ) (Köy Hizmetlerinden Sorumlu) HAYATI EN İLGİ ÇEKİCİ OLAN VEKİLLERİMİZ: Fethi ÇELİKBAŞ: Siyasal Bilgiler Okulunun son Müdürü ve Siyasal Fakültesinin ilk dekanı oldu. Devlet Bakanı ( ), Ekonomi ve Ticaret Bakanı ( ), İşletmeler Bakanı ( ), Sanayi Bakanı ( ), Gümrük ve Tekel Bakanı ( ) Cumhurbaşkanlığına aday oldu. Milletvekillerimiz arasında en fazla parti değiştiren vekilimizdir. 9.ve 10. Dönem Demokrat Parti Milletvekili 11. Dönem Hürriyet Partisi Milletvekili 12. ve 13 Dönem Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili Güven Partisi Kurucularındandır yılında Cumhurbaşkanlığınca Cumhuriyet Senatosu kontenjan üyeliğine, 17. ve 18. Dönem Milletvekili

5 452 Mustafa Şeref ÖZKAN: Burdur da doğdu, Paris Hukuk Fakültesi mezunu.ticaret Komisyon ve İktisat Komisyonu Başkanı,Ticaret ve Ziraat Bakanlığı Müsteşarı daha sonra Ticaret ve Ziraat Bakanı, 1916 da Lozan Sulh Heyetinde Müşavir oldu, İktisat Bakanlığı ( ), Maliye Komisyonu Başkanlığı, Bütçe Komisyonu Başkanlığı, Konya Meclisi Mebusanı, Kayseri Milletvekili, Burdur Milletvekili ( 4 üncü üst üste Milletvekili oldu) YARGILANAN VEKİLLERİMİZ: Behçet KAYAALP: XI. dönemde Burdur Milletvekili seçildi. Yassıada Yüksek Adalet Divanınca anayasayı çiğneme suçlamasıyla 5 yıl ağır hapis cezası verilmiştir. Prof. Dr. Fethi ÇELİKBAŞ ın dayısıdır. Mithat Şükrü BİLEDA ( BİLESOY): I. Dünya savaşından sonra 2.5 Sene Malta adasına sürgüne gönderildi. KISA SÜRE GÖREV YAPANLAR: 23 Nisan 1920 de seçilen Şevket CANDEREN 5 ay sonra vefat etti. 3 Nisan 1920 de seçilen Prof. Veli SALTIKLIGİL ilk zamanlar Meclise katılmadı. 10 Şubat 1921 Meclise gelerek İngilizlerden kaçtığını beyan ederek Milletvekilliği tekrar verildi. SAVAŞA KATILAN : Hasan Rıza SOYAK ( Üsküp Doğumlu ) İstiklal Savaşına da katıldı. Org. Fahrettin ALTAY I. ve II. İnönü ve Sakarya savaşlarına katılmıştır. MÜSTEŞARLIK GÖREVİNDE BULUNAN MİZ: Mustafa Şeref ÖZKAN (Ticaret ve Ziraat Bakanlığı ), Salih Vahit EROĞLU ( Maliye Bakanlığı) Müsteşar Yardımcısı: Yusuf EKİNCİ ( Milli Eğitim Bakanlığı) TBMM Başkanlık Divanı Katip Üyesi : Kâzım ÜSTÜNER, Bayram ÖZÇELİK Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı: Prof.Dr. Veli SALTIKLIGİL, Salih Vahit EROĞLU İbrahim Necmi DİLMEN :Dil Devrimindeki çabalarından dolayı M.Kemal ATATÜRK kendisine DİLMEN soyadını verdi. MESLEK VE EĞİTİM GRUPLARINA GÖRE MİZ: Tıbbiye: Ahmet Ruhi YEŞİLYURT, M.Şerif KORKUT ( Cerrahi ve Ortopedi) Alim SİPAHİ Veteriner Hekim: Mehmet Akif ERSOY, Kazım ÜSTÜNER, Ramazan Kerim ÖZKAN Eczacı: Nadir YAVUZKAN, Sait EKİNCİ Mülkiyeli: M.Ali ULVİ, Veli SALTIKLIGİL, Faik KIRBAŞLI Hukukçu: Şevket CANDEREN; Prof. Veli SALTIKLIGİL, Hüseyin Baki ÇELİKBAŞ, Behçet KAYAALP, İsmail Hakkı BOYACIOĞLU, Ali ŞANLI, Cemal AKTAŞ, Mustafa Şeref ÖZKAN Maliyeci: Salih VAHİT ( EROĞLU ) Mühendis: Ahmet Ali ÇINAR ( Yüksek Mühendis Bayındırlık Bakanlığı Su İşleri Bakanlığında ), Mustafa ÖRS ( İnşaat Mühendisi ), Necip Oğuzhan ARTUKOĞLU ( İnşaat Yüksek Mühendisi ), Mehmet ALP (Makine Mühendisi ) Mimar: Ahmet SAYIN ( İTÜ) Diş Hekimi: Bayram ÖZÇELİK Harp Okulu Mezunu: Ali Kemal ERDEM, Org. Fahrettin ALTAY Öğretmen: Mehmet ÖZBEY ( Beden Eğitim Öğretmeni ), Osman EROĞLU ( Gönen Köy Enstitüsü Mezunu), Hasan MACİT ( Gönen Öğretmen Mezunu ), Medrese Mezunu, Hüseyin Baki ÇELİKBAŞ ( İslami İlimler ) Lise: Ahmet Şeref ERDEM Ortaokul: Mehmet ŞANLI (Çiftçi) İlkokul: İbrahim ÖZEL

6 453 AKADEMİK KARİYERİ OLANLAR: Prof. Dr. Fethi ÇELİKBAŞ ( İktisadi ve Mali İlimler ), Prof. Dr. Şekip ENGİNERİ ( İngilizce ), Prof. Dr. Veli SALTIKGİL (Hukuk ), Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÇOŞKUNER ( Üretim Planlama ve Kontrol Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı), Dr. Faik KIRBAŞLI ( İktisat, Hukuk, maliye ve Siyasi Bilimler Paris Sarbon Ün. İktisadi İlimler Fak. Mezunu), Dr. Yusuf EKİNCİ (İnkılap Tarihi), Dr. Necip Oğuzhan ARTUKOĞLU (Limanlar, Su ve Enerji kaynakları) SENATÖRLERİMİZ: Ekrem KABAY ( ) D.T: 1931 Yeşilova,Cumhuriyet Senatosu Başkanlık Divanı katip üyeliği yaptı. Ömer Faruk KINAYTÜRK ( ) D.T : 1329 Ö.T : 1994 Faik KIRBAŞLI ( ) D.T : - Ö.T : 1980 Hüseyin OTAN ( ) D.T : 1914 Ö.T : 1999 Milletvekillerimizin Fotoğrafları Mehmet Akif ERSOY 1873 İstanbul da doğdu 1936 İstanbul da Öldü Mehmet Hulusi ERMİŞ 1877 Burdur da doğdu 1923 Ankara da Öldü İsmail Suphi SOYSALLIOĞLU 1884 İstanbul da doğdu 1967 İstanbul da Öldü Mehmet Ali Ulvi Bey 1866 İstanbul da doğdu 1922 Ankara da Öldü Şevket CANDEREN 1876 Serfice de doğdu 1920 Ankara da Öldü Prof. Dr. Velüyittin SALTIKGİL 1880 Burdur Buldan da doğdu 1935 Ankara da Öldü

7 454 Hüseyin Baki ÇELİKBAŞ 1880 Burdur da doğdu 1949 Ankara da Öldü Mustafa Şeref ÖZKAN 1884 Burdur da doğdu 1938 Ankara da Öldü Salih Vahit EROĞLU 1882 Bosna-Aziziye de doğdu 1944 Ankara da Öldü Halit ONARAN Hasan Rıza SOYAK 1890 Üsküp te doğdu 1970 Ankara da Öldü İbrahim Necmi DİLMEN 1887 Selanik te doğdu 1945 Ankara da Öldü Mehmet ŞANLI 1897 Tefenni de doğdu Dr. Ahmet Ruhi YEŞİLYURT 1892 Burdur da doğdu Prof. Dr. Hüseyin Şekip ENGİNERİ 1902 İstanbul da doğdu Org. Fahrettin ALTAY 1880 İzmir de doğdu Ahmet Ali ÇINAR 1908 Burdur- Karamanlı da doğdu Dr. M. Şerif KORKUT 1895 Burdur da doğdu

8 455 Prof. Dr. Fethi ÇELİKBAŞ 1912 Burdur da doğdu Mehmet Emin ERKAZANCI 1907 Burdur da doğdu 1984 Burdur da öldü Mehmet ÖZBEY 1907 Burdur-Tefenni de doğdu 1992 İzmir de öldü Hüseyin ÇİMEN 1905 Burdur-Yeşilova da doğdu Av. Behçet KAYAALP 1921Burdur da doğdu 1970 Burdur da öldü Osman EROĞLU 1926 Burdur-Bucak ta doğdu Dr. Alim SİPAHİ 1924 Burdur-Yeşilova da doğdu Ahmet SAYIN 1937 Burdur da doğdu Dr. N. Oğuzhan ARTUKOĞLU 1924 Burdur da doğdu Sait EKİNCİ 1947 Burdur da doğdu İbrahim ÖZEL 1949 Burdur da doğdu Mustafa ÇİLOĞLU 1941 Burdur da doğdu

9 456 Ahmet Şeref ERDEM 1944 Burdur Bucak ta doğdu 2001 yılında vefat etti Dr. Yusuf EKİNCİ 1943 Burdur Tefenni de doğdu Vt. Kazım ÜSTÜNER 1959 Burdur da doğdu Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÇOŞKUNER 1959 Burdur Bucak ta doğdu Hasan MACİT 1953 Kozluca da doğdu Mustafa ÖRS 1952 Burdur Karamanlı da doğdu Mehmet ALP 1953 Burdur Bucak ta doğdu R amazan Kerim ÖZKAN 1958 Burdur da doğdu Bayram ÖZÇELİK 1966 Burdur da doğdu