İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( )

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( )"

Ediz Yüce
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... XIII GİRİŞ... 1 Muhalefetin İstekleri... 1 Demokratikleşme Adımları... 1 Milletvekilleri Seçimi Kanunu... 2 Hükûmetler... 2 Milletvekili Ara Seçimleri... 2 CHP ve DP nin Kurultay ve Büyük Kongreleri... 2 Meclis Aritmetiğindeki Değişim Mayıs 1950 Seçimleri / Ak Devrim... 3 I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( ) A SEÇİMLERİ... 7 Tek Dereceli Seçimle Oluşan İlk Meclis... 7 Seçim Sonuçları... 7 Meclis Başkanlığı Seçimi... 8 Cumhurbaşkanlığı Seçimi... 8 Hükûmetin Kurulması... 8 VIII. Dönemde Kurulan Hükûmetler... 9 B. ARA SEÇİMLER C. SİYASî PARTİLER Yeni Kurulan Siyasî Partiler Siyasal Yaşamdan Çekilen Partiler Seçimine Katılan / TBMM ye Giren Siyasî Partiler D MECLİS ARİTMETİĞİNDEKİ DEĞİŞİM Çeşitli Nedenlerle Boşalan Sandalyeler Parti Değiştiren Milletvekilleri... 15

2 VI II. BÖLÜM 1946 DAN 1950 YE DOĞRU A SEÇİMLERİNİN ARDINDAN İl Genel Meclisi Seçimleri Basın Kanunu nda Değişiklik Yapılması DP lilerin Seçim Kanununda Değişiklik Önerileri İnönü nün Antakya Konuşması İnönü nün TBMM yi Açış Konuşması Demokrat Partinin Meclis Görüşmelerini Boykot Etmesi B YILINDAKİ GELİŞMELER Demokrat Parti Birinci Büyük Kongresi İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun Milletvekili Ara Seçimleri Muhtar Seçimleri TBMM İçtüzüğünde Değişiklik Yapılması Temmuz Beyannamesi Demokrat Partinin Tebliği Recep Peker Hükûmetinin İstifası I. Hasan Saka Hükûmeti İnönü nün TBMM yi Açış Konuşması Cumhuriyet Halk Partisi VII. Olağan Kurultayı C YILINDAKİ GELİŞMELER CHP nin Önemli Kararları Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu nda Değişiklik Demokrat Partide Tasfiye Müstakil Demokratlar Grubu II. Hasan Saka Hükûmeti Milletvekilleri Seçimi Kanunu nda Değişiklik Demokrat Partinin Ara Seçimlere Katılmama Kararı Millet Partisinin Kuruluşu Demokrat Parti Hakkında Muvazaa Suçlamaları Milletvekili Ara Seçimleri İnönü nün TBMM yi Açış Konuşması... 58

3 VII D YILINDAKİ GELİŞMELER Hükûmet Değişikliği Demokrat Parti nin İkinci Büyük Kongresi Başbakanlığın Beyannamesi Müstakil Demokratların Millet Partisine Katılması Seçim Kanunu Hazırlıklarının Başlatılması Milletvekili Ara Seçimleri İnönü nün TBMM yi Açış Konuşması E. MİLLETVEKİLLERİ SEÇİMİ KANUNU Hükûmet Programında Seçim Kanunu Hazırlık Süreci Kanun Tasarısının TBMM de Görüşülmesi Yeni Kanunun Getirdikleri F YILI SEÇİME DOĞRU Demokrat Partinin Tebliği TBMM de Seçim Kararının Alınması Siyasî Partilerin Aday Listeleri Siyasî Partilerin Seçim Beyannameleri Siyasî Partilerin Radyo Konuşmaları Mayıs 1950 Seçimleri Hilmi Uran ın Tebliği Meclis Başkanlığı Seçimi Cumhurbaşkanlığı Seçimi Hükûmetin Kurulması III. BÖLÜM SEÇMENLERE ve OY KULLANIMINA İLİŞKİN BİLGİLER A. SEÇME ve SEÇİLME HAKLARI Oy Kullanımına İlişkin Bilgiler Milletvekili Seçilme Yeterliliği Seçim Sistemi... 93

4 VIII B. SEÇİME KATILMA ORANLARI Ülkedeki Seçmen Sayısı Ülke Düzeyinde Seçime Katılma Oranı İller Düzeyinde Seçime Katılma Oranları IV. BÖLÜM ADAYLARIN ve MİLLETVEKİLLERİNİN KİMLİKLERİ A. ADAYLARIN KİMLİKLERİ Cumhuriyet Halk Partisinin Aday Belirleme Yöntemi Cumhuriyet Halk Partisinin Adayları Cumhuriyet Halk Partisinin Aday Profili Demokrat Partinin Aday Belirleme Yöntemi Demokrat Partinin Adayları Demokrat Partinin Aday Profili Millet Partisinin Adayları Millet Partisinin Aday Profili Millî Kalkınma Partisinin Adayları B. MİLLETVEKİLLERİNİN KİMLİKLERİ Milletvekillerinin Cinsiyet Durumu Milletvekillerinin Öğrenim Durumu Milletvekillerinin Yaş Durumu VIII. ve IX. Dönem TBMM Üyelerinin Karşılaştırılması C. TBMM NİN YENİLENME ORANI V. BÖLÜM SEÇİM SONUÇLARI A. ÜLKE GENELİNDEKİ SONUÇLAR B. TBMM DE TEMSİL DURUMU Siyasî Partilerin ve Bağımsızların Aşkın / Eksik Temsil Oranları Bir Milletvekiline Düşen Oy Sayısı C. SİYASÎ PARTİLERİN OY ORANLARININ ÜLKE ORTALAMASININ ALTINDA ve ÜSTÜNDE KALDIĞI İLLER

5 IX D. TBMM DE FİÎLEN OLUŞAN SANDALYE DAĞILIMI İki Seçim Çevresinden Seçilen Milletvekilleri DP Listelerinden Seçilen Bağımsız Milletvekilleri VI. BÖLÜM SİYASÎ PARTİ OYLARININ İLLER DÜZEYİNDEKİ DAĞILIMI A. SİYASİ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN BİRİNCİ SIRAYI ALDIKLARI İLLER B. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN İL İÇİ SIRALAMADAKİ KONUMLARI C. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN İLLERDEKİ OY ORANLARI D. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN MİLLETVEKİLİ ÇIKARDIĞI / ÇIKARAMADIĞI İLLER Siyasî Partilerin ve Bağımsızların Milletvekili Çıkardığı İllerin İl İçi Sıralamadaki Yerleri VII. BÖLÜM SİYASÎ PARTİ OYLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI A. GİRİŞ B. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN BÖLGELERDEKİ OY ORANLARI Bölgelerdeki Oy Aralıklarına Göre Siyasî Partiler ve Bağımsızlar C. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN BÖLGE İÇİ SIRALAMADAKİ KONUMLARI Bölgelerde Birinci ve İkinci Sıraları Alan Siyasî Partiler Arasındaki Oy Oranları Farkı D. SİYASÎ PARTİLERİN ve BAĞIMSIZLARIN MİLLETVEKİLİ ÇIKARDIĞI / ÇIKARAMADIĞI İLLERİN BÖLGESEL DAĞILIMI VIII. BÖLÜM GENEL DEĞERLENDİRME A. DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI Demokratikleşme Çabaları Bu Dönemde de Sürdürülmüştür İnönü nün Demokratikleşme Yolundaki Kararlılığı Devam Etmiştir Seçim Kanunu Sürekli Olarak Gündemde Kalmıştır Anayasa ve Siyasî Partiler Kanunu Bu Dönemde de Gündeme Gelmemiştir B. VIII. DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

6 X VIII. Dönemde 9 Siyasî Parti Kurulmuş, 12 Siyasî Parti Kapanmıştır VIII. Dönem Boyunca 4 Hükûmet Kurulmuştur VIII. Dönem Boyunca 3 Kez Ara Seçim Yapılmıştır VIII. Dönemin Ömrü 3 yıl 9 ay 23 Gün Olmuştur TBMM deki Değişim C. 14 MAYIS 1950 MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ Seçimleri, 1946 Seçimlerine Göre Çok Farklı Koşullarda Cereyan Etmiştir Seçime 3 Siyasî Parti Katılmış, 3 ü de TBMM ye Girmiştir Sakin Bir Seçim / Yüksek Katılım Ak Devrim Demokrat Parti Seçimi Yüksek Bir Oy Oranıyla Kazanmıştır Liste Usulü Çoğunluk Sistemi Adaletsiz Sonuçlara Yol Açmıştır Kadın Milletvekili Sayısı TBMM nin Yenilenme Oranı TBMM Başkanlık Divanı Sadece DP li Üyelerden Oluşmuştur Cumhurbaşkanı Seçilen Celâl Bayar DP Genel Başkanlığından İstifa Etmiştir D. SEÇİM SONUÇLARINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER Yerli ve Yabancı Basındaki Değerlendirmeler İnönü ve Bayar ın Değerlendirmeleri E. SON SÖZ KRONOLOJİ EKLER İÇİNDEKİLER EK I 1946 da Seçilen Milletvekillerinin İsim Listesi (VIII. Dönem) EK II Yılları Arasında Kurulan Hükûmetler EK III Yılları Arasında Yapılan Ara Seçimlerde Seçilen Milletvekilleri EK IV VIII. Dönemde ( ) TBMM de Boşalan Milletvekillikleri EK V VIII. Dönemde Parti Değiştiren Milletvekilleri EK VI Celâl Bayar ın 7 Ocak 1947 Tarihli DP Kongresini Açış Konuşması EK VII DP Genel İdare Kurulunun 3 Nisan 1947 Tarihli Beyannamesi EK VIII İsmet İnönü nün 12 Temmuz 1947 Tarihli Beyannamesi EK IX Demokrat Partinin 24 Temmuz 1947 Tarihli Tebliği

7 XI EK X İsmet İnönü nün CHP nin 7. Olağan Kurultayını Açış Konuşması EK XI MP nin Kurulması Nedeniyle M. Fevzi Çakmak ın Yayımladığı Beyanname EK XII Demokrat Partinin Millete Beyannamesi (9 Ekim 1948 Tarihli) EK XIII Demokrat Partinin 20 Haziran 1949 Tarihli Genel İdare Kurulu Raporu EK XIV Başbakanlığın 27 Haziran 1949 Tarihli Beyannamesi EK XV 1950 Milletvekili Genel Seçimlerinin Yenilenmesine Dair TBMM Kararı EK XVI.A Cumhuriyet Halk Partisinin Aday Listesi EK XVI.B Demokrat Partinin Aday Listesi EK XVI.C Millet Partisinin Aday Listesi EK XVII.A Cumhuriyet Halk Partisinin 1950 Milletvekili Genel Seçimi Beyannamesi EK XVII.B Demokrat Partinin 1950 Milletvekili Genel Seçimi Beyannamesi EK XVII.C Mareşal Fevzi Çakmak ın Millet Partisi Adına Çıkardığı 1950 Seçim Beyannamesi EK XVIII IX. Dönemde İllerin Çıkaracağı Milletvekili Sayıları EK XIX İllerdeki Seçmen Sayısı ve Seçime Katılma Oranları EK XX Siyasî Partilerin ve Bağımsızların İllerdeki Oy Sayıları ve Oy Oranları EK XXI Siyasî Partilerin ve Bağımsızların İllerde Çıkardıkları Milletvekili Sayıları EK XXII Siyasî Partilerin ve Bağımsızların İl İçi Sıralamadaki Yerleri EK XXIII 1950 de Seçilen Milletvekillerinin İsim Listesi (IX. Dönem) SİYASÎ PARTİLER ÖZEL EKİ A. DEMOKRAT PARTİ B. CUMHURİYET HALK PARTİSİ LÜGATÇE DİZİN KAYNAKLAR TESAV Yayınları

8 XII

Benzer belgeler

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM ( )

IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM (1950 1954) A. 1950 SEÇİMLERİ... 3 Seçim Sonuçları... 3 Meclis Başkanlığı Seçimi... 4 Cumhurbaşkanlığı Seçimi...