BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1)"

Fidan Erim
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1) Topyekûn Savaş Çağı ve İlk Büyük Küresel Çatışma Mehmet Beşikçi

2 I. Dünya Savaşı nın modern çağın ilk-en büyük felaketi olarak tasviri

3 Savaşa katılan toplam 30 ülkeden yaklaşık toplam 65 milyondan fazla insan savaş için seferber edilmiştir. an Yaklaşık toplam 10 milyon insan hayatını kaybetmiştir. (İtilaf Devletleri yaklaşık 6 milyon, İttifak Devletleri yaklaşık 4 milyon asker kaybetmiştir.) Siviller de katıldığında toplam ölü sayısı 15 milyonu bulmaktadır. Sivil-asker toplam yaralı sayısı ise 20 milyonu geçmektedir.

4 I. Dünya Savaşı nın modern çağın ilk-en büyük felaketi olarak tasviri Savaşa katılan ülkelerin genç nüfusları ciddi yaralar almıştır. Savaşın travması savaş sonrası yıllarda da devam etmiştir. Siyasi açıdan savaş tam bir alt-üst oluş getirmiştir. Doğu Avrupa, Balkanlar ve Ortadoğu nun haritası yeniden çizilmiştir. Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Alman ve Rus imparatorlukları parçalanmıştır.

5 I. Dünya Savaşı nın modern çağın ilk-en büyük felaketi olarak tasviri Sanayi Devrimi sonrasının bu yıkıcı savaşı, bilimselteknolojik gelişmenin kara bir yüzü de olduğunu göstermiştir. Ekonomik refah arayışının doğurduğu rekabetin, eğer kontrolden çıkarsa büyük küresel bir çatışma getirebileceği ortaya çıkmıştır. Savaş 19. yüzyıl iyimserliğinin yerine karamsarlık çağını getirmiştir (20. yüzyıl insanının geleceğe bakışını bu karamsarlık şekillendirecektir) Savaş sonunda imzalanan antlaşmalar istikrar getirmemiş, tam tersine yeni büyük çatışmalara zemin hazırlamıştır.

6 20. Yüzyıl başında Avrupa-Dünya siyasetinde bloklaşma / Savaşın İtilaf Devletleri tarafları İngiltere, Fransa, Rusya, Yunanistan, Japonya, Romanya, İtalya, Sırbistan, ABD İttifak Devletleri Almanya, Avusturya-Macaristan, İtalya (daha sonra İtilaf olacak), Osmanlı, Bulgaristan

8 Birinci Dünya Savaşı ndaki bloklaşmayı alaya alan bir dönem karikatürü

9 Savaşın Nedenleri Öncelikle, Birinci Dünya Savaşı, o dönemdeki süper güçler arası bir çatışmaydı? Peki ne oldu da bu güçler birbirlerine böylesine yıkıma neden olan bir savaşa girdiler? Savaşın nedenlerini iki gruba ayırarak ele alabiliriz: A) Uzun döneme yayılan, genel nedenler B) Savaşın öncesinde şekillenen ve tek tek ülkelerin kendi hesaplarıyla ilgili özgül nedenler

10 A) Genel nedenler 1) Sanayi Devrimi sonrası uluslar arası düzeyde sertleşen ekonomik rekabetin kontrolden çıkması İlk liberal sanayi ülkeleri İngiltere ve Fransa nın kontrol ettiği dünya ekonomik kaynaklarından, 19. yüzyılın ikinci yarısında, devletçi yöntemle sanayileşen Almanya nın pay talep etmesi. Avrupa ülkelerinin kendi ekonomik refahlarını sürekli arttırma isteğinde başka coğrafyalarda sömürge elde etme mücadelesi

11 A) Genel nedenler 2) 1789 Fransız Devrimi sonrası ortaya çıkan ulus-devlet modeli ve milliyetçilik ideolojisinin imparatorlukları parçalama eğilimine sokması. Ayrılıkçı-bağımsızlıkçı siyasi hareketlerin siyasi istikrarı bozması. Balkanlar da olduğu, yeni kurulan ulus-devletlerin saldırgan milliyetçi politikaları ve diğer Avrupalı Büyük Güçler in bu gerilimlere müdahil olarak gerilimi daha da arttırmaları.

12 3) Silahlanma yarışı A) Genel nedenler Bilhassa iki karşıt blokun süper güçleri olan İngiltere ve Almanya arasındaki silahlanma yarışı ekonomik rekabetin bir savaş nedenine dönüşmesini kolaylaştırmıştır. Silah sanayi savaşı istenilir bir durum haline getirmiştir. Dönemin yeni silah teknolojileri devasa maliyetli ürünlerdi: Örneğin, yeni zırhlı savaş gemisi modelleri, uzun menzilli toplar vb.

13 B) Özgül nedenler 1) Belirli ülkelerin kendi aralarındaki toprak, ekonomik kaynak ve siyasi etki çatışmaları Fransa nın 1871 Sedan savaşında Almanya ya kaptırdığı Alsace-Lorraine kömür havzasını geri almak istemesi. Rusya nın pan-slavist politikasından, Avusturya- Macaristan ın ve Almanya nın rahatsız olması. Avusturya-Macaristan ın, Bosna -Hersek i ilhakının Sırbistan ile arsında yarattığı gerginlik.

14 Birinci Dünya Savaşı neden bu kadar yıkıcı oldu? 19. yüzyıl ortalarından itibaren savaşın niteliği değişmeye başladı. Artık topyekûn savaş kavramıyla açıklanan savaşlar dönemine girildi. Sanayi devriminin etkisi Nüfus artışı Zorunlu askerlik sistemi Milliyetçilik ideolojisi Yeni medya teknolojileri ve propaganda

15 Birinci Dünya Savaşı neden bu kadar yıkıcı oldu? Topyekûn Savaş, savaşın uzaması, yoğunluğunun artması, daha fazla ekonomik kaynak ve insangücü gerektirmesi, savaştan sadece askerlerin değil bütün toplumun etkilenmesi anlamına geliyordu. Kısacası, topyekûn savaş çağında savaşlar bir ülkenin tüm kaynaklarının savaş için seferber edilmesi anlamına geliyordu. Bunların genel sonucu ise uzayıp giden savaşlar ve giderek daha fazla sayıda ölü ve yaralıydı.

16 Bir insan öğütme makinesi: Batı Cephesi

17 Remarque, Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok

18 Savaşın Sonuçları Monarşik imparatorluklar (Osmanlı, Rusya, Avusturya- Macaristan) parçalanmış ve tarihe karışmıştır. Orta Avrupa, Balkanlar ve Ortadoğu nun haritası yeniden çizilmiştir. İmparatorluk artığı yeni devletler ortaya çıkmıştır. Yeni devlet yapılarında yeni rejimler ortaya çıkmıştır (örneğin Rusya da komünizm, Almanya da ve Türkiye de cumhuriyet vb.) Savaş sonrası galiplerin mağluplara imzalattığı ağır koşullu antlaşmalar yeni istikrarsızlara ve yeni çatışmalara kapı açmıştır.

19 Savaş sonundaki antlaşmalar Almanya ile Versailles (Versay) Antlaşması (1919) Avusturya-Macaristan ile Saint Germen Antlaşması (1919) Bulgaristan ile Neuilly Antlaşması (1919) Osmanlı Devleti ile Sevr Antlaşması (1920)

20 Gelecek dersimiz I. Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu

Benzer belgeler

d-italya nın Akdeniz de hakimiyet kurma isteği

d-italya nın Akdeniz de hakimiyet kurma isteği I.DÜNYA SAVAŞI Sebepleri: a-almanya nın siyasi birliğini tamamlayarak, sömürgecilikte İngiltere ye rakip olması b -Fransa ve Almanya arasındaki Alsas-Loren bölgesi meselesi(fransa nın Sedan Savaşı nda