COUNCIL OF EUROPE AVRUPA KONSEYİ AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE. ÇETİNKAYA VE ÇAĞLAYAN TÜRKİYE (Başvurular 3921/02, 35003/02 ve 17261/03)

Transkript

1 COUNCIL OF EUROPE AVRUPA KONSEYİ AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE ÇETİNKAYA VE ÇAĞLAYAN TÜRKİYE (Başvurular 3921/02, 35003/02 ve 17261/03) KARAR STRAZBURG 23 Ocak 2007 Bu karar AİHS nin 44 2 maddesinde belirtilen şartlarda kesinlik kazanacaktır. Ancak, şekle ilişkin değişiklik yapılabilir. T.C. Dışişleri Bakanlığı, Bu gayrıresmi özet çeviri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi ve İnsan Haklan Genel Müdür Yardımcılığı tarafından yapılmış olup, Mahkeme'yi bağlamamaktadır. Bu çeviri, davanın adının tam olarak belirtilmiş olması ve yukarıdaki telif hakkı bilgisiyle beraber olması koşulu ile Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi ve İnsan Hakları Genel Müdür Yardımcılığı'na atıfta bulunmak suretiyle ticari olmayan amaçlarla alıntılanabilir.

2 USUL Dava, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Sözleşmesi nin ( Sözleşme ) 34. maddesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti aleyhine, Fahriye Çetinkaya ve Akın Çağlayan ( başvuranlar ) adlı iki Türk vatandaşı tarafından, sırasıyla 23 Ekim 2001, 13 Temmuz 2002 ve 6 Mayıs 2003 tarihlerinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne yapılan üç başvurudan (3921/02, 35003/02, 17261/03) kaynaklanmaktadır. OLAYLAR DAVA OLAYLARI Başvuranlar sırasıyla 1978 ve 1980 doğumlu olup İstanbul da yaşamaktadır. A. Başvuranların yakalanma ve gözaltına alınmalarına ilişkin olaylar 29 Temmuz 2001 tarihinde başvuranlar, Ümraniye de yapılan yasadışı bir eyleme katıldıkları şüphesiyle yakalanmış ve Ümraniye Emniyet Müdürlüğü ne götürülmüşlerdir. Olay günü polis memurları tarafından düzenlenen ve başvuranlar tarafından imzalanan tutuklama raporlarına göre 15 kişilik bir grup yan sokaklara çöp tenekeleri ile engel kurarak ana caddeyi trafiğe kapatmış ve bir protesto gösterisi başlatmışlardır. Grup, meşaleler taşımakta ve PKK 1 lehine sloganlar atmaktaydı. Polislerin yaklaştığını fark edince grup kaçmaya başlamıştır. Polis tarafından protestoculardan biri olduğu tespit edilen birinci başvuran olay yerinde yakalanmıştır. İkinci başvuran ise bir kovalamanın ardından yakalanmıştır. Polis, şahsı linç edilmekten korumuştur. Tutuklama raporunda ikinci başvuranın dudağından yaralandığı da belirtilmiştir. Haydarpaşa Numune Hastanesi nde bir doktor tarafından yapılan muayenesini takiben 29 Temmuz 2001 tarihli tıbbi rapor ikinci başvuranın üst dudağında tahriş ve göğsünün sağ tarafında 5-15 cm lik hiperemi bulunduğunu belirtmiştir. Kalp-göğüs cerrahisi ve kulakburun-boğaz uzmanlarına gösterilmesinin gerekli olduğu kaydedilmiştir. Daha sonra başvuranlar İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Dairesi ne teslim edilmiştir. 31 Temmuz 2001 tarihinde Terörle Mücadele Dairesi nin talebi üzerine İstanbul DGM Savcısı başvuranların gözaltı süresini 2 Ağustos 2001 tarihine kadar uzatmıştır. 1 Ağustos 2001 tarihinde savcı başvuranların gözaltı süresini üç gün daha uzatmıştır. 3 ve 4 Ağustos 2001 tarihlerinde Adli Tıp Kurumu nda yapılan muayenelerinde başvuranların vücudunda darp izine rastlanmamıştır. Başvuranlar 4 Ağustos 2001 tarihinde Cumhuriyet Savcısı huzuruna çıkarılmış ve haklarındaki tüm suçlamaları reddetmişlerdir. Ne yazılı olduğunu okumadıkları polis ifadelerini imzalamaya zorlandıklarını savunmuşlardır. Sonrasında başvuranlar İstanbul DGM deki bir yargıç karşısına çıkarılmıştır. Birinci başvuran, vücudunda iz bulunmamasına rağmen, polis nezaretinde işkenceye uğradığını öne sürmüştür. İkinci başvuran polis memurlarının kendisini dövdüğünü, saçlarını çektiğini ve aşağıladığını belirtmiştir. Ne var ki 1 Kürdistan İşçi Partisi 1

3 3 ve 4 Ağustos 2001 tarihli muayene raporu sonuçlarını teyit etmiştir. Mahkeme tutukluluk halinin devamı talimatını vermiştir. 6 Ağustos 2001 tarihinde Adli Tıp Kurumu ndan başka bir doktor ikinci başvuranla ilgili raporunda, 29 Temmuz 2001 tarihli rapor ışığında, ancak başvuranın göğüs ve kulakburun-boğaz uzmanları tarafından muayenesinin ardından nihai bir rapor hazırlayabileceğini belirtmiştir. Cumhuriyet Savcısı başvuranın tıbbi kontrol için bir hastaneye nakledilmesi talimatını vermiş, Sağlamcılar Devlet Hastanesi kulak-burun-boğaz kliniğinin 8 Ağustos 2001 tarihli raporunda başvuranın sağlık durumunun iyi olduğu kaydedilmiştir. B. Başvuranlar hakkında yapılan cezai işlemler 7 Ağustos 2001 tarihinde İstanbul DGM Savcısı başvuranları, TCK nın 169. maddesi uyarınca PKK ya yardım ve yataklık etmekle suçlayan bir iddianame sunmuştur. İstanbul DGM deki ilk duruşma 1 Kasım 2001 tarihinde yapılmıştır. Mahkeme görevsizlik kararı vermiş ve dava dosyasını Ümraniye Asliye Ceza Mahkemesi ne sevketmiştir. Ayrıca başvuranların adreslerinin sabit olması nedeniyle tutuksuz yargılanmaları talimatını vermiştir. 16 Şubat 2004 tarihinde Ümraniye Asliye Ceza Mahkemesi başvuranları delil yetersizliğinden serbest bırakmıştır. C. Polis memurları hakkında yapılan soruşturma 22 Ağustos 2001 tarihinde başvuranların avukatı iki ayrı dilekçe ile Fatih Savcılığı na başvurarak başvuranların yakalanma ve polis nezareti sırasında tabi tutuldukları kötü muameleden şikâyetçi olmuştur. Birinci başvuranın polis nezaretinde dövüldüğünü, küfredildiğini ve tecavüzle tehdit edildiğini öne sürmüştür. İkinci başvuranla ilgili dilekçede ise avukat, başvuran halk tarafından linç edilmek istenirken polisin özellikle pasif kaldığını savunmuştur. Ayrıca başvuranın gözlerinin bağlandığı, hakarete uğradığı ve dövüldüğü yönünde şikâyette bulunmuştur. Başvuranın testisleri sıkılmış ve boğulma korkusu yaratmak için burun ve ağzı örtülmüştür. Emniyet Müdürlüğü nün katlarını temizlemeye zorlanmıştır. Ek olarak avukat, her iki başvuranın doktorların kendilerini tam olarak muayene etmemesinden ve polis memurları muayenede hazır bulunduğu için yaralarını söyleyememekten şikâyetçi olduğunu kaydetmiştir. Fatih Cumhuriyet Savcısı başvuranlara kötü muamele ettikleri iddia edilen dört polis memuru hakkında soruşturma başlatmıştır. 5 Mart 2002 tarihinde Savcı, ikinci başvuranın 29 Temmuz 2001 tarihli tıbbi raporunda belirtilen yaralanmasına polis tarafından kurtarılıp yakalanmasından önce onu linç etmeye çalışan insanların neden olduğuna hükmederek takipsizlik kararı vermiştir. Ayrıca başvuranın iddialarını destekleyen delil bulunmadığını tespit etmiştir. İkinci başvuran 25 Mart 2002 tarihinde takipsizlik kararına itiraz etmiştir. 6 Mayıs 2002 tarihinde Beyoğlu Ağır Ceza Mahkemesi itirazı reddetmiştir. 9 Ağustos 2002 tarihinde Cumhuriyet Savcısı delil yetersizliği sebebiyle ilk başvurana kötü muamele ettiği iddia edilen polis memurları hakkında takipsizlik kararı vermiştir. Başvuran 3 Eylül 2002 tarihinde karara itiraz etmiştir. Beyoğlu Ağır Ceza Mahkemesi itirazı 17 Aralık 2002 tarihinde reddetmiştir. 2

4 HUKUK Başvuranlar, AİHS nin 3. maddesine aykırı olarak, gözaltı sırasında çeşitli kötü muamelelere maruz kaldıklarını iddia etmişlerdir. İkinci başvuran aynı zamanda yakalanması sırasındaki kötü muameleden şikayetçi olmuştur. AİHS nin 13. maddesine atıfla kötü muamele iddialarıyla ilgili etkili soruşturma yapılmadığını savunmuşlardır. Ayrıca AİHS nin 5 3, 4 ve 5. maddelerine atfen gözaltı sürelerinin uzunluğu ve gözaltına alınmalarının kanuna uygunluğuna itiraz edememeleri ve bu bağlamda ulusal mahkemelerden tazminat talep edememelerinden şikâyetçi olmuşlardır. I. KABULEDİLEBİLİRLİK A. AİHS nin 3. maddesi Başvuranlar, AİHS nin aşağıda verilen 3. maddesine aykırı olarak kötü muameleye tabi tutulduklarını savunmuştur. Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya işlemlere tabi tutulamaz. Her ikisi de iddialarını destekleyen herhangi bir tıbbi rapor sunmaksızın; birinci başvuran İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Dairesi ndeki gözaltı sırasında dövüldüğünü ve tecavüzle tehdit edildiğini savunmuş, ikinci başvuran ise gözlerinin bağlanmış, dövülmüş, saçları çekilmiş, hakarete uğramış, testisleri sıkılmış ve boğulma korkusu yaratmak için ağız ve burnunun kapatılmış olmasından şikâyetçi olmuştur. Emniyet Müdürlüğü nün katlarını temizlemeye zorlanmış olmaktan şikâyetçi olmuştur. Ek olarak ikinci başvuran yakalanması sırasında hakkındaki suçlamaları duyan üçüncü şahısların kendisini linç etme girişiminde bulunduğunu iddia etmiştir. Tutuklama raporu ve 29 Temmuz 2001 tarihli sağlık raporu son iddiayı teyit etmiş, dudağında kanama ve göğsünde bir miktar hiperemi oluştuğunu tespit etmiştir. Ancak başvuran ayrıca polisin kendisini linç girişiminden koruyamadığını iddia etmiştir. Hükümet, birinci başvurana ilişkin tüm sağlık raporlarının vücudunda darp izi bulunmadığını belirttiğini savunmuştur. Bununla birlikte ikinci başvurana ilişkin 29 Temmuz 2001 tarihli rapor üst dudağında tahriş ve göğsünde hiperemi olduğunu belirtse de Hükümet bunun, muamelenin AİHS nin 3. maddesinin ihlal edilmesi seviyesine ulaştığını göstermek için yeterli delil olmadığını savunmuştur. Mahkeme, 3. maddenin demokratik toplumların en temel değerlerini güvence altına aldığını hatırlatarak sözkonusu maddenin ihlali iddiasında delilleri değerlendirirken makul şüphenin ötesinde kanıt standardını benimsemiş olduğunu anımsar (Avşar Türkiye, 25657/94). Ancak bu tür bir kanıt, yeterli derecede güçlü, açık ve uygun neticeler veya reddedilmemiş benzer maddi karinelerin birarada yer almasından kaynaklanabilir (İrlanda İngiltere, 18 Ocak 1978 tarihli karar, A Serisi no. 25). Mahkeme, görevinin yan niteliklerine karşı duyarlıdır ve belli bir davanın koşullarında kaçınılmaz olmadığı durumlarda olayın birinci derece mercii rolünü üstlenmede dikkatli olması gerektiğini kabul eder (bkz. örneğin McKerr İngiltere, 28883/95). Bununla birlikte somut davada olduğu gibi iddiaların AİHS nin 3. maddesine dayandığı durumlarda Mahkeme 3

5 özellikle ayrıntılı bir inceleme yapmalıdır (bkz. üzerinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra Ribitsch Avusturya, A Serisi, no. 336 ve Avşar, yukarıda anılan). Mahkeme, somut davada yakalandıkları ve polis nezaretinde tutuldukları sürede başvuranların 3. maddenin yasakladığı muamelelere uğramış olup olmadığı hakkında şüpheye neden olan bir takım ögelerin bulunduğunu kaydeder. Mahkeme, ilk olarak başvuranların ulusal mercilere arzettikleri kötü muamele iddialarının tutarsız olduğunu belirtir. Başvuranların Cumhuriyet Savcısı ve Hakim huzurunda verdikleri ifadeler 22 Ağustos 2001 tarihli dilekçelerinde belirtilen ve avukatları tarafından tanzim edilen iddialarından farklıydı. Mahkeme dilekçelerin başvuranların önceki ifadelerinde adli makamların dikkatine sunulmayan birçok ilave şikayeti dile getirdiğini gözlemler. İkinci olarak; ikinci başvuranla ilgili 29 Temmuz 2001 tarihli rapor haricinde hiçbir tıbbi muayene başvuranların vücudunda kötü muamele izleri bulunduğunu göstermemiştir. Mahkeme, sözkonusu raporlarda detayların bulunmayışından haberdardır. Yine de dava dosyasında bu rapor bulgularını tartışmaya açabilecek veya başvuranların iddialarını destekleyecek delil bulunmadığını kaydeder (Sevgin ve İnce Türkiye, no /99). Üçüncü olarak Mahkeme, 29 Temmuz 2001 tarihli tıbbi raporun ikinci başvuranın üst dudağında tahriş ve göğsünde hiperemi olduğunu belirttiğini gözlemler. Bu yaralanmalara başvuranın yakalanması sırasında onu linç etmeye çalışan üçüncü şahısların neden olduğu konusunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. O halde somut davadaki soru, polisin ikinci başvuranı üçüncü şahısların saldırılarından Devlet in AİHS nin 3. maddesinde belirtilen pozitif yükümlülüklerinin ihlaline neden olacak derecede koruyamamış olup olmadığıdır. Mahkeme, üçüncü şahıslar tarafından saldırıya uğradığında başvuranın iddia ettiği gibi polis pasif kalsaydı başvuranın fiziki durumunun nasıl olacağı üzerine tahmin yürütmek arzusunda değildir. Ancak dava dosyasında olayları başvuranca aktarıldığı şekliyle doğrulayan delil bulunmadığını belirtir. Sonuç olarak elindeki deliller Mahkemeyi makul şüphelerin ötesinde başvuranların kötü muameleye maruz bırakıldığı ve polisin ikinci başvuranı linç edilme tehlikesinden koruyamadığı sonucuna götürmemektedir. Mahkeme, sözkonusu şikâyetin açıkça dayanaktan yoksun olduğunu ve AİHS nin 35 3 ve 4. maddeleri uyarınca reddedilmesi gerektiğini kaydeder. B. AİHS nin 13. maddesi Başvuranlar kötü muamele iddialarına ilişkin iç hukukta etkili çareler bulunmamasından şikâyetçi olmuştur. Hükümet başvuranların görüşünü reddetmiştir. Mahkeme AİHS nin 13. maddesinin şikâyet ne kadar esasa ait olmasa da bireylerin sahip olabileceği Sözleşme mağduriyetleri için iç hukuk yolu bulunmasını gerektirdiği şeklinde kesin olarak yorumlanamayacağını hatırlatır. Mağduriyet Sözleşme şartlarına göre savunulabilir olmalıdır (bkz. özellikle Boyle ve Rice İngiltere, A Serisi no. 131). Yukarıdaki tespitler ışığında Mahkeme başvuranların 3. maddedeki haklarına ilişkin ihlale dair, 13. madde bağlamında çare gerektirecek savunulabilir bir iddiaları bulunmadığı kanaatindedir. 4

6 Dolayısıyla başvurunun bu kısmı AİHS nin maddesi bağlamında açıkça dayanaktan yoksundur ve 35 4 maddesi uyarınca reddi gerekir. C. Başvuranların şikâyetlerinin kalan kısmı Mahkeme başvuranların şikâyetlerinin kalan kısmının AİHS nin maddesinin anlamı bağlamında açıkça dayanaktan yoksun olmadığını kaydeder. Ayrıca bunlar başka hiçbir gerekçeye dayanarak kabuledilmez değildir. O halde kabuledilebilir olarak ilan edilmelidir. II. ESASLAR Başvuranlar AİHS nin 5 3, 4 ve 5. maddelerine atıfla gözaltında kaldıkları sürenin haddinden fazla uzun olması ve tutuksuz yargılanma taleplerinin mahkemece ciddi olarak dikkate alınmamasından şikâyetçi olmuşlardır. Ayrıca gözaltı süresince çalışmalarına engel olunduğunu ve sonuç olarak mali zarara uğradıklarını savunmuşlardır. AİHS nin 5. maddesinin ilgili kısmı aşağıdadır: 3. Bu maddenin 1 (c) fıkrasında öngörülen koşullara uyarınca yakalanan veya tutulu durumda bulunan herkes hemen bir yargıç veya adli görev yapmaya yasayla yetkili kılınmış diğer bir görevli önüne çıkarılır; kendisinin makul bir süre içinde yargılanmaya veya adli kovuşturma sırasında serbest bırakılmaya hakkı vardır. Salıverilme, ilgilinin duruşmada hazır bulunmasını sağlayacak bir teminata bağlanabilir. 4. Yakalama veya tutuklu durumda bulunma nedeniyle özgürlüğünden yoksun kılınan herkes, özgürlük kısıtlamasının yasaya uygunluğu hakkında kısa bir süre içinde karar vermesi ve yasaya aykırı görülmesi halinde kendisini serbest bırakması için bir mahkemeye başvurma hakkına sahiptir. 5. Bu madde hükümlerine aykırı olarak yapılmış bir yakalama veya tutulu kalma işleminin mağduru olan herkesin tazminat istemeye hakkı vardır. A. AİHS nin 5 3. maddesi Hükümet başvuranın gözaltı süresinin olay anında yürürlükte olan ulusal kanunlara uygun olduğunu savunmuştur. Mahkeme, halihazırda birkaç olayda terör suçlarının soruşturulmasının yetkilileri şüphesiz özel problemlerle karşı karşıya getirdiğini kabul etmiştir (bkz. Brogan vd. İngiltere, A Serisi no. 300-A). Ne var ki bu, bir terör suçu bulunduğunu değerlendirdiklerinde yetkililerin ulusal mahkemelerin etkili denetiminden ve dolayısıyla AİHS nin denetim kurumlarından bağımsız olarak şüphelileri yakalama ve gözaltında tutmakta 5. maddeye göre kayıtsız şartsız yetkiye sahip olduğu anlamına gelmemektedir (bkz. diğerleri yanında Murray, yukarıda anılan). Mahkeme başvuranların polis nezaretinde kaldıkları sürenin altı gün olduğunu dikkate alır. Brogan ve Diğerleri davasında adli denetimden uzak dört gün altı saatlik polis nezaretinin aslında bir bütün olarak toplumu terörden korumayı amaçlamasına rağmen AİHS nin 5 3. maddesinde belirtilen katı sınırlamaları aşmış olduğunu hatırlatır (Brogan ve Diğerleri, yukarıda anılan). 5

7 Başvuranların suçlandığı eylemlerin terörist bir tehditle bağlantılı olduğu düşünüldüğünde bile Mahkeme, adli müdahale olmaksızın onları altı gün alıkoymanın zorunlu olduğunu kabul edemez. Bu nedenle AİHS nin 5 3. maddesi ihlal edilmiştir. B. AİHS nin 5 4. maddesi Hükümet, olay zamanında yürürlükte olan 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemeleri Kanununun 16. maddesinin; bu mahkemelerin görev alanına giren suçlarda yakalanan veya tutuklanan şahsın en geç kırk sekiz saat içinde hakim önüne çıkarılması gerektiğini, olağanüstü hal bölgelerinde toplu olarak işlenen suçlarda bu sürenin on beş gün olduğunu belirttiğini savunmuştur. Başvuranların gözaltında bulundurulmalarının hukuka uygunluğuna itiraz etmek için etkili bir hukuk yoluna sahip olduklarını ifade etmişlerdir. Ancak sözkonusu hukuk yolunun yasal dayanağını belirtmemişlerdir. Mahkeme, Sakık ve Diğerleri Türkiye (Raporlar 1997-VII) kararında olay zamanında başvuranların gözaltında bulundurulmalarının hukuka uygunluğuna Devlet Güvenlik Mahkemesi nde itiraz edebilecekleri etkili bir hukuk yolu bulunduğu konusunda ikna olmamış olduğunu anımsar. Somut davada sözkonusu karardan sapmak için sebep görmemektedir (bkz. Dalkılıç Türkiye, no /94). Başvuranların hakim önüne çıkarılmadan önceki altı günlük gözaltı süresine gelince; olay zamanında ilgili iç hukuka göre yasal olmakla birlikte 5 4 maddesindeki kısa bir süre içinde kavramına ters düşmektedir (bkz. Sakık ve Diğerleri, yukarıda anılan). Sonuç olarak Mahkeme AİHS nin 5 4. maddesinin ihlal edildiği tespit etmiştir. C. AİHS nin 5 5. maddesi Hükümet Anayasa nın 19. maddesine göre özgürlüğü kısıtlanmış şahsın dava hakkında ivedilikle karar verecek ve derhal salıverilme talimatı verecek adli makamlar nezdinde kovuşturma başlatma hakkına sahip olduğunu ileri sürmüştür. Hukuka aykırı alıkoyma durumunda 466 sayılı Kanun uyarınca hukuka aykırı olarak yakalanan veya gözaltına alınan şahısların taleplerini birinci derece mahkemesinin nihai kararını takip eden üç ay içinde sunmaları halinde tazminat kazanabileceklerini savunmuşlardır. Mahkeme 466 sayılı Kanun bağlamında tazminat davasının ancak özgürlüğün kanunsuz olarak kısıtlanması sonucunda uğranan zararlar için açılabileceğini belirtir. Başvuranın polis nezaretinde tutulmasının iç hukuka uygun olduğunu gözlemler. Bu nedenle başvuranların 466 sayılı Kanun hükümlerine göre tazminat almaya hakları bulunmuyordu (bkz. Sakık ve Diğerleri, yukarıda anılan). Bu nedenle Mahkeme AİHS nin 5 5. maddesinin ihlal edildiğine karar vermiştir. III. AİHS NİN 41. MADDESİNİN UYGULANMASI AİHS nin 41. maddesine göre: Mahkeme işbu Sözleşme ve protokollarının ihlal edildiğine karar verirse ve ilgili Yüksek Sözleşmeci Tarafın iç hukuku bu ihlali ancak kısmen telafi edebiliyorsa, Mahkeme, gerektiği takdirde, hakkaniyete uygun bir surette, zarar gören tarafın tatminine hükmeder. 6

8 A. Tazminat Başvuranlar kişi başı 10,000 Euro manevi tazminat talep etmişlerdir. Ayrıca maddi tazminat olarak kişi başı 2,000 Euro talep etmişlerdir. Hükümet başvuranların taleplerine itiraz etmiştir. Mahkeme tespit edilen ihlal ve talep edilen maddi tazminat arasında herhangi bir nedensel bağ kurmamaktadır; bu nedenle sözkonusu talebi reddeder. Ancak başvuranların uygulamanın kanuna uygunluğuna itiraz etme fırsatı bulamadan altı gün alıkonulmalarından doğan, sıkıntı gibi, sadece ihlalin tespitiyle yeterince tazmin edilemeyecek manevi zararlara uğramış olduğunu kabul eder. İçtihadını göz önünde bulundurarak ve eşitlik temelinde bir değerlendirme ile Mahkeme her bir başvurana 1,000 Euro manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir. B. Mahkeme masrafları Başvuranlar ayrıca yerel makamlar ve AİHM deki masraflar için toplam 6,000 Euro talep etmiştir. Hükümet başvuranların bu başlık altındaki taleplerinin temelsiz olduğunu savunmuştur. AİHM nin içtihadına göre bir başvuran, ancak masrafların gerçekten ve gerektiği için yapıldığı ve miktarın makul olduğu kanıtlanmış ise bunları geri almaya hak kazanmaktadır. Sözkonusu davada elindeki bilgileri ve yukarıdaki ölçütleri göz önünde bulundurarak AİHM, başvuranlara ortak olarak toplam 1,500 Euro ödenmesini uygun bulmaktadır. C. Gecikme faizi AİHM, gecikme faizi olarak Avrupa Merkez Bankası nın kısa vadeli kredilere uyguladığı faiz oranına üç puan eklemek suretiyle elde edilecek oranın uygun olduğuna karar vermiştir. YUKARIDAKİ GEREKÇELERE DAYANARAK AİHM OYBİRLİĞİYLE, 1. Başvuranların polis nezaretinde bulunduruldukları süreyle ilgili ve gözaltına alınmalarının hukuka uygunluğuna itiraz edip 5. maddenin ihlal edildiği iddiasıyla tazminat elde edilmesi için yol bulunmayışına ilişkin şikâyetlerinin kabuledilebilir, başvurunun kalan kısmının ise kabuledilmez olduğuna; 2. AİHS nin 5 3. maddesinin ihlal edildiğine; 3. AİHS nin 5 4. maddesinin ihlal edildiğine; 4. AİHS nin 5 5. maddesinin ihlal edildiğine; 5. (a) Sorumlu Devlet in başvurana, AİHS nin maddesi uyarınca kararın kesinleştiği tarihten itibaren üç ay içinde, ödeme gününde geçerli olan kur üzerinden Yeni Türk Lirası na çevrilerek: 7

9 (i) her bir başvuran için 1,000 Euro (bin Euro) manevi tazminat, (ii) mahkeme masrafları için ortak olarak 1,500 Euro (bin beş yüz Euro), (iii) bu miktarlar üzerine uygulanabilecek her türlü vergiyi ödemesine; (b) Yukarıda anılan üç aylık sürenin aşılmasından ödeme gününe kadar geçen süre için Avrupa Merkez Bankası nın kısa vadeli kredilere uyguladığı faiz oranına üç puan eklemek suretiyle elde edilecek oranın gecikme faizi olarak uygulanmasına; 6. Başvuranların adil tazmin taleplerinin kalan kısmının reddine KARAR VERMİŞTİR. İngilizce hazırlanmış, AİHM İç Tüzüğü nün ve 3. maddeleri uyarınca 23 Ocak 2007 tarihinde yazılı olarak tebliğ edilmiştir. S. DOLLÉ J.-P. COSTA Zabıt Kâtibi Başkan 8