Se Comprendre/Anlaşmak

Transkript

1 Se Comprendre/Anlaşmak Se Comprendre : le bulletin bilingue de Serenus Conseil Turqui Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye 2007 doit être l année de la relation franco-turque Bertrand VIALA FRANSIZ-TÜRK İLİŞKİSİ YILI OLMALIDIR Bertrand VIALA 6 Les travaux de recherche sur la Turquie en France Dr. Elise Massicard 8 FRANSA DA TÜRKİYE ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR Dr. Elise MASSICARD 8 L IMPORTANCE DES RELATIONS COMMERCIALES ET économiques ENTRE LA TURQUIE ET L IRAK Şerif Ercüment AKSOY UN NOUVEL ORDRE OU BIEN UN PARTAGE DANS LE CADRE D UN NOUVEL ORDRE? Mesut TAŞTEKİN LE SECTEUR DE LA Sécurité Privée EN TURQUIE Kadir ÇALIŞ UN REGARD SUR LES RELATIONS ENTRE LA Grèce ET LA TURQUIE DANS LA Période D ATATÜRK 19 Aydın ÖZGÖREN TÜRKİYE-IRAK TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLERİNİN ÖNEMİ 11 Şerif Ercüment AKSOY YENİ DÜZEN Mİ? DÜZEN İÇİNDE PAYLAŞIM MI? Mesut Taştekin TÜRKİYE DE ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ Kadir ÇALIŞ ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK - YUNAN İLİŞKİLERİNE BİR BAKIŞ 19 Aydın ÖZGÖREN # 1 // Janvier - Avril 2007 / Ocak - Nisan 2007 en collaboration / katkılarıyla

2 Notre bureau de représentation en Turquie offre à nos clients des services permettant d acquérir une compréhension complète du monde des affaires ainsi que du milieu politique turc. Son rôle est de faciliter l identification d opportunités d investissements et l accès à de nouveaux marchés : Analyse marketing Veille d actualité Facilitation de contacts Analyse et recherche de partenaires Conseil en stratégie Türkiye İrtibat Büromuzun sağladığı geniş ve kapsamlı danışmanlık hizmetleri, müşterilerimizin Türk iş dünyası ve siyasal yapısına en iyi şekilde adapte olabilmesini sağlayarak, karlı iş olanakları ve yeni pazar fırsatlarının değerlendirmesine yöneliktir. Pazar araştırmaları Medya takibi Bağlantıları kolaylaştırmak İş ortaklıkları araştırmaları ve analizi Strateji danışmanlığı SERENUS CONSEIL Çayhane Sokak 1/6 Gaziosmanpaşa ANKARA TÜRKİYE Tel. : 90 (0) Fax : 90 (0) LE DEIK Comité des Relations Economiques Extérieures. Le DEIK est un organisme fondé en 1988 qui a pour vocation de représenter le secteur privé turc à l étranger. Associé étroitement à la TOBB, l Union des Chambres et Bourses de Commerce de Turquie, le DEIK organise des échanges et partenariats avec 75 pays et compte 1280 membres en Turquie. Par ailleurs, le DEIK est partenaire d organisations internationales de grande importance comme l OMC (Organisation Mondiale du Commerce), la BERD (Banque Européenne de reconstruction et de développement), l OCDE, le MIGA, ou l IDB. DEİK DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU DEİK, 1988 yılında kurulmuş olan bir kuruluştur. DEİK, Türk özel sektörünü, yurtdışında temsil ediyor. TOBB nin (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), yakından ortağıdır. DEİK bünyesinde 75 ülke ile karşılıklı iş konseyleri kurulmuş durumdadır ve Türkiye de 1280 üyeliği mevcuttur. Ayrıca, DEİK, Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Çokuluslu Yatırımlar Garanti Kuruluşu (MİGA) ya da, İslam Kalkınma Bankası (İDB) gibi kuruluşlarla da ortaktır.

3 Ont participé à ce numéro Bu sayıda emeği geçenler Bertrand VIALA D origine française, Bertrand Viala a grandi en Allemagne. Diplômé en Sciences Politiques de l Université McGill, au Canada, il vit en Turquie depuis 1994, date de l une de ses participations à un séminaire au Lycée Galatasaray, à Istanbul. Il est par ailleurs membre de l association des hommes d affaires de Galatasaray à Ankara. Ayant travaillé au Congrès à Washington D.C., ainsi que dans le domaine des relations franco-allemandes pour l Etat français, il coordonne désormais les activités de SERENUS CONSEIL à Ankara. Bertrand VIALA parle couramment turc, anglais et allemand. Dr. Elise Massicard Chercheur au CNRS, enseignante en sociologie à la prestigieuse Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (E.H.E.S.S) et à Sciences Po Paris, et ayant enseigné à l Université de Marmara à ISTANBUL, Elise Massicard, fait partie de la jeune génération de sociologues français désireux d apporter une analyse à la fois contemporaine et objective sur la Turquie. Parlant couramment turc, allemand et anglais, elle a déjà à son actif de nombreuses publications et acquis une réputation reconnue dans le domaine universitaire en France et à l international. Publications : (liste non exhaustive) «L organisation des rapports entre Etats et religion en Turquie», Cahiers de la Recherche sur les Droits Fondamentaux (n 4, 2005, p ). Avec Gilles Dorronsoro, «Being a Member of Parliament in Contemporary Turkey». European Journal of Turkish Studies (Thematic Issue n 3, 2005). «Difference in role-orientation among Turkish MP s». European Journal of Turkish Studies (Thematic Issue n 2, 2005). «Politiser la provenance. Les organisations originaires de Sivas à Istanbul et Ankara», European Journal of Turkish Studies (Thematic Issue n 2, Hometown Organisations in Turkey, 2005). «Entre l intermédiaire et l homme d honneur : savoirs faire et dilemmes notabiliaires en Turquie». (Politix, n 67, 2004, p ). «Les élections du 3 novembre 2002 : un renouveau de la vie politique turque?». Istanbul : les dossiers de l IFEA, série : La Turquie aujourd hui (n 15, 2003, 52 p). Şerif Ercüment AKSOY Né en octobre 1957 à Ankara, diplômé en 1980 de la prestigieuse Université Technique du Moyen-Orient à Ankara (ODTÜ) en sciences adminis-tratives, Şerif Ercüment est devenu PDG de Yapa Grup à Istanbul en 1987, qu il continue de diriger. Il est également depuis 1995 directeur général de la société énergétique Birlesmis Uluslarasi Ltd, implantée à Londres et exerce, depuis 2001, les fonctions de PDG de la société Global Insaat, à Ankara. De 1983 à 1987, M. AKSOY avait également exercé les fonctions de directeur de la société Cukurova Dis Ticaret Ltd à Istanbul. Ses centres d intérêts: le commerce extérieur, le BTP, les projets industriels cléen-main. Parfaitement anglophone, il a acquis une expérience internationale dans des pays comme l Irak, l Ukraine, le Royaume-Uni et la Jordanie. Bertrand VIALA Almanya da yetişen Fransız vatandaşı Bertrand VİALA, Kanada McGill Üniversitesinde Siyasal Bilimler eğitimini tamamladıktan sonra, Washington D.C. Milli Kongresinde ve sonrasında Fransız Hükümeti adına, Fransız-Alman ilişkileri alanında faaliyet göstermiştir yılından itibaren İstanbul Galatasaray Lisesi nin düzenlediği seminerlere katılan Bertrand VIALA bugün Ankara Galatasaraylı İş Adamları Derneğinin aktif bir üyesidir. Türkçe, İngilizce ve Almanca bilen Bertrand VİALA, Ankara da Türkiye deki Serenus Conseil in işlerini yönetiyor. Dr. Elise Massicard CNRS de araştırma görevlisi, Paris te Sosyal Bilimler Yüksek Okulunda sosyoloji alanında öğretim görevlisi ve İstanbul Marmara Üniversitesinde öğretmenlik yapmıştır. Elise Massicard, Türkiye hakkında objektif ve çağdaş bir inceleme getirmekle istekli Fransız genç sosyologlardandır. Türkçe, Almanca ve İngilizceyi iyi bilmektedir. Birçok yayını vardır ve uluslararası ve Fransa nın birçok üniversitesinde tanınan biridir. Yayın örnekleri listesi aşağıdadır Türkiye de din ve Devletlerarasında ilişkiler organizasyonu. Temel Haklar üzerinde araştırma defterleri (no 4, 2005, sayfa ). Gilles Dorronsoro ile «Being a Member of Parliament in Contemporary Turkey». European Journal of Turkish Studies (Thematic issue no 3, 2005, Being a MP in contemporary Turkey). Differences in role-orientation among Turkish MPs. European Journal of Turkish Studies (Thematic issue no 2, Hometown in Turkey): Kaynağı siyasetleştirme. Sivas, İstanbul ve Ankara da orijinal organizasyonlar Aracı ve Şeref adamı arasında: yapabilme ve Türkiye deki ikilemler (Politik, No 67, 2004, sayfa ). 3 Kasım 2002 seçimleri: Türk siyasetinde bir yenilik? İstanbul: IFEA dosyaları, seri: Bugünün Türkiye si, (no 15, 2003, sayfa 52) Şerif Ercüment AKSOY Evli olan, Şerif Ercüment AKSOY, 20 Ekim 1957 yılında, Ankara da doğdu. Hâlihazırda İstanbul da yaşıyor ve çalışıyor yılları arasında ODTÜ üniversitesi yönetim bölümünde okudu ve 1980 yılında mezun oldu. Aralık 1987 yılından bu yana, İstanbul da, Yapa şirketler grubunun CEO luğunu; Eylül 1995 yılından bu yana, Londra da, birleşmiş uluslar arası ltd. enerji şirketinin genel müdürlüğünü ve 2001 yılından bu yana, Ankara da, Global İnşaatın CEO luğunu yapmaktadır yılları arasında, İstanbul da, Çukurova Dış Ticaret ltd şirketinin bölge müdürlüğünü yaptı. İlgilendiği konular: dış ticaret, inşaat, anahtar teslim projeler (endüstriyel). Tecrübe kazandığı alanlar: Irak, Ukrayna, Ürdün ve Birleşik Krallık. İngilizce biliyor.

4 Mesut TAŞTEKİN Professeur, doctorant. Originaire d Antalya, où il est né en 1977, Mesut TAŞTEKİN, diplômé en 1999 du département de Relations Internationales de la Faculté des Sciences administratives et économiques de l Université Selçuk à Konya, et détenteur d un mastère de cette même université, travaille actuel-lement comme chercheur au département de Relations Internationales de l Université d Erciyes à Kayseri. Il termine son doctorat en relations internationales à l Université Gazi à Ankara. Publications : Türk Dış Politikasında D-8, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7/2, 2005 II. Körfez Savaşı (Mehmet Şahin ile birlikte eş-editör), Ankara: Platin, Orta Doğu Siyasinde İsrail (Türel Yılmaz ve Mehmet Şahin ile birlikte eş-editör), Ankara: Platin, 2005 Mesut Taştekin, Karar Alma Yaklaşımı ve Türkiye nin AB Politikasının Belirlenmesi: Ulusal Program Örneği, Tezkire, sayı: 29, Kasım/Aralık 2002, ss Kırgızistan: Güvenlik Çıkmazında bir Ülke ve İktidar-Medya İlişkileri, the Journal of Turkish Weekly, turkce/makale.php?id=76 Kadir ÇALIŞ Journaliste, Editeur de la revue Özel Güvenlik Originaire de Karabük, où il est né en 1966, et diplômé en 1991 de la faculté de management de l Université d Istanbul, dans la section Radio Télévision, Kadir CALIS publie depuis janvier 2005 la revue Özel Güvenlik, qui en est à son douzième numéro. Entre 1991 et 2000 il a travaillé comme producteur dans plusieurs chaînes de télévision, publiques et privées, notamment la TRT, et a ensuite œuvré dans différents organes de presse. Egalement en charge de cours de communication dans des écoles de sécurité privée, Kadir Calis est marié et père de deux enfants. Aydın ÖZGÖREN Originaire de Trabzon, où il est né en 1977, Aydin ÖZGÖREN travaille depuis 2001 comme historien à la direction de la Stratégie et d Histoire Militaire de l Etat-Major des armées turc. Diplômé en 1998 et 2006 des facultés d Histoire, Géographie et Langues de l Université de Selçuk et de l Université d Ankara, il s est spécialisé sur l Histoire de la République Turque. Il a notamment effectué des recherches portant sur le sujet Le Rôle de la Ville Grecque de Trabzon dans la période de la Lutte Nationale à l Université d Ankara. Mesut TAŞTEKİN Araştırma Görevlisi, Doktor adayı (PhD Candidate) 1977 yılında Antalya/Akseki de doğdu. Selçuk Üniversitesi(Konya) İkitsadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü nden 1999 yılında mezun oldu. Selçuk Üniversitesi nde 2002 yılında, Uluslararası İlişkiler alanında Yüksek Lisans çalışmasını tamamladı yılında Erciyes Üniversitesi(Kayseri) Uluslararası İlişkiler Bölümünde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı. Taştekin, 2004 yılında, Gazi Üniversitesi(Ankara) Uluslararası İlişkiler Bölümüne geçerek doktora çalışmalarına başladı. Halen aynı üniversitede doktora çalışmalarına devam etmektedir. Yayınlar: Türk Dış Politikasında D-8, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7/2, 2005 II. Körfez Savaşı (Mehmet Şahin ile birlikte eş-editör), Ankara: Platin, Orta Doğu Siyasinde İsrail (Türel Yılmaz ve Mehmet Şahin ile birlikte eş-editör), Ankara: Platin, 2005 Mesut Taştekin, Karar Alma Yaklaşımı ve Türkiye nin AB Politikasının Belirlenmesi: Ulusal Program Örneği, Tezkire, sayı: 29, Kasım/Aralık 2002, ss Kırgızistan: Güvenlik Çıkmazında bir Ülke ve İktidar- Medya İlişkileri, the Journal of Turkish Weekly, Kadir ÇALIŞ Özel Güvenlik Dergisi İmtiyaz Sahibi 1966 Yılında Karabük te doğdu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon Bölümü mezunu. (1991) yılları arasında başta TRT olmak üzere resmi ve özel kanallarda Prodüktör olarak çalıştı. Yine bu yıllar arasında değişik basın kuruluşlarında görev yaptı yılları arasında Reklam ajansı işletmeciliği yaptı yılı Ocak ayından bu güne kadar da şu an 12. sayısı yayınlanmakta Özel Güvenlik Dergisini Yayınlıyor. Özel güvenlik okullarında Etkili İletişim Dersleri veren Kadir Çalış. Evli ve 2 çocuk babası. Aydın ÖZGÖREN 1977 de Trabzon da doğmuştur de Selçuk Üniversitesi nden ; 2006 yılında Milli Mücadele Döneminde Trabzon Rum Metropolitliğinin Faaliyetleri isimli çalışmasıyla da Ankara Üniversitesi DTCF Türkiye Cumhuriyeti A.B.D. den mezun olmuştur yılından itibaren Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Başkanlığı nda Tarih Uzmanı olarak görev yapmaktadır.

5 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye 2007 doit être l année de la relation franco-turque Bertrand VIALA L année 2006 aura été une année extrêmement difficile pour les relations franco-turques, hantées par l attitude du Parlement et de certains hommes politiques français, qui semblent sciemment pousser à bout un pays qui a longtemps choisi la France comme modèle et amie ; une affection bien mal rendue, il faut l avouer. Qu est-il arrivé et qui est responsable de cette situation aussi injuste que désastreuse par l ombre indélébile qu elle semble jeter sur des siècles d échanges riches et sincères? Les causes sociologiques et les facteurs politiques, tels que le contexte électoral français peuvent être nombreux pour expliquer l accumulation de rebuffades que la France semble imposer de façon quasi-systématique à un pays qui a tant souhaité être son allié. Il sera bon à ce titre de se remémorer un certain épisode parlementaire en deux actes qui, tout en prétendant servir la vérité historique et la justice, a abouti à retirer la parole aux premiers intéressés ; un procès sans avocat et sans comparution mais avec condamnation immédiate en quelque sorte. Le point de vue de la Turquie et sa sensibilité sont de toute façon snobés du public français et de ses représentants politiques, qui n ont cependant de cesse de s en servir en guise de thème de campagne. Rien ne semble arriver à changer ce qui apparaît, vue d Anatolie, de façon récurrente comme un mépris profond, nourri généralement par une ignorance généralisée et alimentée par plus d un siècle d orientalisme néocolonial et de ses fantasmes mortifères. Que manque-t-il à la Turquie pour être entendue équitablement en France? Pourquoi est-elle enfermée de façon systématique dans la cage de l accusé? Trop grande, trop métissée et même lorsqu elle fait preuve d un dynamisme salutaire pour une Europe atone, la méfiance initiale de la société française semble, en dépit de tout, perdurer. Une autre question complémentaire se pose : comment expliquer l acharnement des politiques français? La réponse est complexe et mériterait une analyse détaillée. De façon triviale et imagée et en paraphrasant un économiste américain, qui s est exprimé récemment sur la peur de la société française vis-à-vis de la mondialisation : il faut changer le logiciel des Français. Il en va de même pour la relation de la France vis-à-vis de la Turquie : il faut qu ils cessent enfin d orienter exclusivement leurs regards sur tout ce qui amène à humilier, différencier ou caricaturer la Turquie. Des pays sortis récemment de décennies de dictatures sanglantes comme l Espagne, le Portugal ou la Grèce jouissent d une image lisse et sympathique, alors qu il serait facile, si l on restait aveugle sur leur évolution, d en dresser des portraits cauchemardesques. La Turquie ne bénéficie pas d une telle clémence et cela vient malheureusement d un choix établi par de nombreux faiseurs d opinion. Il faut que la partie turque et ses partenaires français, pou FRANSIZ-TÜRK İLİŞKİSİ YILI OLMALIDIR Bertrand VIALA 2006 yılı uzun yıllar boyunca Fransa'yı kendine örnek alan ve bir dost olarak gören bir ülkenin sabrını bilerek taşırıyormuş gibi görünen parlamentonun ve bazı Fransız siyaset adamlarının tutumuyla Fransız-Türk ilişkisi açısından oldukça zor bir yıl olmuştur. İtiraf etmek gerekir ki kötü yansıyan bir dostluktu. Ne oldu peki, asırlar boyu yoğun ve samimi olan ilişkileri bir kenara atan ve hafızalardan silinmeyen karanlık bir felaket kadar adaletsiz olan bu durumun sorumlusu kim? Fransız seçim genel durumu gibi sosyolojik ve siyasal faktörler Fransa nın müttefiki olmayı öylesine arzulayan bir ülkeye sistematik bir şekilde kötüleşmesinin nedeni olabilir. Tarihi gerçekliği ve adaleti gözler önüne sermeyi iddia eden Fransız Meclisinde son aylarda yaşanan iki perdeli bir drama anımsamak iyi olur. Durum avukatsız ve mahkemede görülmeyen bir davaya benziyordu, sanki ani bir cezanın verilmesi gerekiyordu. Sonuç olarak tartışılan konularla ilgili ilk sırada olan Türkler artık bunlar üzerinden kendini ifade edemez. Türkiye'nin bakış açısı ve duyarlılığı Fransız toplumu ve siyasal vekilleri tarafından her açıdan küçümsenmektedir. Buna rağmen Türkiye konusu Fransız politikacılar tarafından kendi seçim kampanyalarında devamlı kullanılmaktadır. Anadolu açısından, yaygın bir cahillikten, yüzyıllık bir oryantalist gelenekten ve buna bağlı fantezilerden beslenmiş olan derin bir hor görmeye benzeyen ve aynı zamanda sürekli ortaya çıkan böyle bir davranış değiştirilemez gibi gözüküyor. Fransa ile eşit tutulmaması için Türkiye'nin eksiği nedir? Neden sistemli bir şekilde suçlu yerine konuluyor? Çok büyük, çok karmaşık ve hatta yaşlanan bir Avrupa için esenlik veren dinamizmini kanıtladığı halde Fransız halkının bu kuşkuları her şeye rağmen sürüp gidecek gibi gözüküyor. Diğer bir sorun ise şudur: Fransız siyasetçilerinin hırsları nasıl açıklanabilir? Cevap karmaşıktır ve detaylı bir inceleme gerektirecektir. Sıradan ve hayali bir şekilde ve son zamanlarda Fransız toplumunun küreselleşme korkusundan bahseden Amerikalı bir ekonomistin görüşlerini açıklayarak, Fransızların "yazılımı" değiştirmek gerekir. Fransa nın Türkiye yle kurduğu ilişki için geçerlidir: Fransız toplumu, Türkiye yi sürekli küçümsemeye sürükleyen, onu ayırt eden ve onu alaya alan bakışlarına son vermeli. Tam tersine, İspanya, Portekiz veya Yunanistan gibi yakın bir geçmişe kadar kanlı diktatörlük altında yasayan ülkeler, çok sempatik ve huzurlu bir imaja sahip olabilmektedir. Bunların son yıllarda yaşadığı gelişmelere bakmazsak, bu ülkelerin imajı çekici olmaktan ziyade bir kâbusa benzerdi. Keşke 6

6 voirs publics, universitaires, et entreprises s orientent de façon coordonnée vers une communication plus efficace vis-à-vis du public français et montrent que la Turquie peut être considérée avec autant de sérénité que l Espagne ou le Portugal. Malgré les nombreuses initiatives menées jusqu à présent, le contexte actuel montre que la route reste longue. L objectif est simple : remplir le vide conceptuel dans lequel se trouve la société française vis-à-vis de la Turquie, afin d éviter que les groupes, qui lui sont hostiles ou qui la caricaturent, ne s emparent de son image, ne la déforment et ne l instrumentalisent. La crise actuelle et ses extensions, notamment le débat sur l intégration de la Turquie dans l Union Européenne, crée une fenêtre d opportunité unique, car à la violence des débats s ajoute l accroissement de l intérêt pour la Turquie. Les initiatives à destination de la société civile doivent être encouragées et coordonnées de façon à créer un canal de communication cohérent, maîtrisé, objectif et servant de référence à ceux que la tempête actuelle aura intéressés. L objectif sera atteint le jour où les journalistes français s exprimeront sur la Turquie comme ils s expriment sur l Italie ou la Norvège, c est-à-dire de façon dépassionnée et sans préjugés. Nous remercions nos partenaires et les experts qui ont prêté leur plume pour ce qui constitue une première contribution vers le dévoilement d un point de vue turc, trop souvent ignoré. Ce premier bulletin mêle différents sujets historiques, géopolitiques et économiques, qui permettront d alimenter certaines réflexions et points de vue, en France et en Turquie. Pour l année 2007, année cruciale pour les deux pays, nous souhaitons que le meilleur sorte de la crise que la France et la Turquie viennent de traverser et que tous les acteurs de la relation franco-turque puissent enfin arriver à lui rendre sa vigueur, son dynamisme et sa richesse. Que l année 2007 soit donc l année du partenariat, du courage et de l audace! Türkiye ye yönelik ayni şefkat olsaydı, ama maalesef, Fransa da, kamuoyunun fikirlerini yönetenlerin çoğu böyle bir seçim yapmak istemedi. Türk ve Fransız yoldaşları, mesela sivil toplum örgütleri, üniversitelileri ve şirketleri Fransız halkına yönelik daha etkili bir iletişim stratejisini beraber yaratmalı. Türkiye'nin İspanya ve Portekiz gibi kabul edilebileceğini göstermek gerekmektedir. Şu ana kadar alınan birçok tedbire rağmen bugünkü durum gösteriyor ki önümüzde daha çok uzun bir yol var. Amaç bellidir: Fransız toplumu tarafından yaşanan Türkiye yle ilgili kavramsal boşluğu doldurulması gerekiyor, yoksa Türkiye ye düşman olan ya da onu alaya alan grupların Türkiye nin imajını zapt etmesi, tahrip etmesi ve onunla oynaması engellenemeyecek. Mevcut kriz ve yayılımları, özellikle Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne kabulü tartışmalarıyla güzel bir fırsat penceresi sayılabilir. Şu anda Fransa da Türkiye hakkında yapılan şiddetli tartışmalar Türkiye ye yönelik ilgiyi arttırıyor. Fransız sivil toplumuna yönelik tedbirler, tarafsız, etkili ve şu anda yaşadığımız fırtınadan ders çıkarmak isteyenler için bir referans olarak sayılan bir iletişim kanalı oluşturmalıdır. Fransız gazetecilerin Türkiye hakkında İtalya veya Norveç hakkında gibi konuşacakları günde, önyargısız ve rahat bir şekilde anlamına geliyor, o zaman sadece hedefimize ulaştık diyebiliriz. Her zaman görmezlikten gelinen Türk bakış açısının üzerindeki perdeyi kaldırmak adına ilk katkılarını yapmak için kalemlerini hazırlayan yardımcılarımıza ve uzmanlarımıza teşekkür ederiz. Bu ilk resmi bülten Fransa ve Türkiye'deki bazı bakış açılarını ve düşünceleri geliştirmeye yardımcı olacak çeşitli tarihi, jeopolitik ve ekonomik konuları harmanlamaktadır. İki ülke için de çok önemli bir yıl olan 2007 yılı için, Fransa ve Türkiye'nin yasadığı krizden en iyi şekilde çıkmasını ve Fransız-Türk ilişkisinde rol alan bütün aktörlerin bu alanda gücüne, dinamizmine ve yoğunluğuna geri döndürmesini umuyoruz yılının birlikte, başarılı ve bolluk içinde geçmesi dileğiyle!

7 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye Les travaux de recherche sur la Turquie en France Dr. Elise Massicard Depuis quelques années, la France fait preuve d un intérêt croissant pour la Turquie. Ce processus est visible à trois niveaux : Premièrement, au niveau de l opinion publique : il semble que ce soit la première fois dans l histoire que l on débatte autant sur la Turquie, la question la plus importante étant bien sûr l entrée de la Turquie dans l Union Européenne, sans oublier la présence d immigrés turcs, qui alimente également une certaine curiosité. En deuxième lieu, l intérêt que porte l opinion publique à la Turquie nourrit le processus politique, ce qui a été particulièrement flagrant lors du débat sur la Constitution européenne. Enfin, cet intérêt est apparent dans le milieu universitaire : ces dernières années, le nombre d étudiants choisissant de traiter de la Turquie dans les programmes de Master ou de Doctorat est en constante augmentation. Quelle est la situation des institutions de recherche et d enseignement concernant la Turquie en France? En France, nous trouvons trois types de centres : A Aix-en-Provence, dans le Sud de la France, avec le grand centre de recherche et d enseignement sur le monde musulman et la Méditerranée, nommé Maison Méditerranéenne des Sciences de l Homme (MMSH). La recherche sur la Turquie n y constitue toutefois pas un sujet de premier plan et peu de chercheurs s y consacrent. A Strasbourg, à l Est de la France, avec le Département d Etudes turques, directement en rapport avec la Turquie, mais il se consacre surtout aux sujets culturels et historiques. Il porte davantage sur la culture et l histoire. Un centre de recherche y était attaché mais a finalement été rattaché à un autre centre. A Paris, qui abrite le plus grand centre d enseignement et de recherche concernant la Turquie en France. Deux établissements de taille s y distinguent : l Institut National des Langues et Civilisations Orientales (INALCO) et l Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS). Ils sont plus orientés vers l étude des langues orientales et de la culture. Par exemple, l Institut National des Langues et Civilisations Orientales est le plus grand centre d enseignement de langue turque. Les étudiants y apprennent la langue, l histoire, particulièrement l histoire ottomane et la littérature. Cet aspect organisationnel est déterminant pour la recherche. Mais quel est l état de la recherche sur la Turquie en France? Le premier point important est que, comme nous l avons noté précédemment, les sciences sociales sont peu appliquées à la Turquie et ne possèdent pas de centre dédié. La FRANSA DA TÜRKİYE ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR Dr. Elise Massicard Fransa da son senelerde Türkiye ye ilgi giderek artıyor. Bu süreç, farklı düzeylerde yansıtılıyor: Birincisi, kamuoyu düzeyinde: Türkiye konusunda belki de tarihte ilk defa birçok tartışma çıktı, en önemlisi tabii Türkiye nin AB ye girişi konusunda; aynı zamanda Türkiye den gelen göçmenler de giderek artarak ilgi çekiyor. İkincisi, kamoyunda artan bu ilgi siyasi süreci de etkiliyor, mesela bu durum AB anayasa tartışmaları boyunca çok belli oldu. Üçüncüsü, bu ilgi, akademik düzeyde de ortaya çıkıyor: son senelerde Türkiye üzerinde master ya da doktora yapan öğrencilerin sayısı giderek artmakta. Peki, Fransa da Türkiye üzerinde araştırma ve öğretim yapan kurumların durumu nedir? Üç kurumsal merkez var: Aix-en-Provence, Fransa nın güneyinde. Orada Maison Méditerranéenne des Sciences de l Homme diye Akdenize ve Müslüman dünyasına yönelik çok büyük bir araştırma ve öğretim merkezidir, bu kurumda Türkiye de ele alınıyor; ancak Türkiye ön planda değil, çok az araştırmacı Türkiye konusunda çalışıyor. Bir de Strasbourg da, Fransa nın doğusunda daha çok Türkiye yle ilgilenen bir öğretim merkezi var (Département d Etudes Turques]. O, daha fazla kültür ve tarih çalışmalarına yöneliktir. Buraya bağlı bir araştırma merkezi vardı, ancak son zamanlarda başka bir araştırma merkeziyle birleştirildi. Paris Fransa daki Türkiye yle ilgili eğitim ve araştırma en büyük merkez. Orada iki önemli kurum var: biri Institut National des Langues et Civilisations Orientales (INALCO, Doğu Kültürler ve Diller Enstitüsü,); öbürü, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS, sosyal bilimler yüksek okulu) deki Türk Alanı Tarih Merkezi adlı araştırma merkezi. Onlar da, çok fazla dile, tarihe, edebiyata ve kültüre yönelik. Günümüz Türkiye si bu çerçevede pek incelenmiyor. Mesela, doğu diller ve kültürler enstitüsü Fransa nın en büyük Türkoloji ve Türkçe öğretim merkezi konumundadır. Orada öğrenciler dil, tarih, özellikle Osmanlı tarihi, Orta Asya tarihi ve dilleri ile edebiyat öğreniyor. Ama günümüzdeki TR ye yönelik az ders vardır. Bu kurumlar, araştırma için oldukça belirleyicidir. Peki, Fransa da Türkiye üzerine yapılan araştırmaların durumu nedir? İlk önemli nokta, yukarıda gördüğümüz gibi, Türkiye 8

8 tradition orientaliste doit certainement être responsable de cette situation. La tradition orientaliste consiste à regarder la Turquie comme différente, l accepter comme différente, tout en exagérant cette différence. C est une approche utilisée traditionnellement pour l étude du monde musulman. Cet état de fait apparaît clairement à travers les sujets de recherche étudiés : la recherche française se concentre essentiellement sur Istanbul, où est installé l Institut Français d Etudes Anatoliennes (IFEA). L intérêt que porte la recherche française à Istanbul reflète l importance accordée à l histoire ottomane. D un point de vue géographique, les autres recherches effectuées s intéressent principalement au dit problème kurde et ont tendance à se focaliser sur le sudest de l Anatolie, alors que peu de recherches sont menées sur l Anatolie elle-même. Par exemple, les recherches sur Ankara et menées à Ankara sont très peu nombreuses alors même que la Bibliothèque nationale et les Archives de la République, rattachées au Cabinet du Premier Ministre, offrent des sources d une très grande valeur. Ces dernières ne sont parfois pas connues ou bien ne sont pas mises à profit. Ankara et plus généralement l Anatolie ne sont pas prises en compte en tant que domaine de recherche. Contrairement à cela, de nombreux livres sur la Turquie ont été publiés ces dernières années. Ce ne sont pas des livres résultant de recherches originales mais des livres généraux de synthèse, à destination du grand public. Ils examinent la Turquie à partir de la perspective européenne et tentent de donner des réponses à certaines questions : par exemple, la Turquie fait elle partie de l Europe? L entrée de la Turquie est-elle une bonne chose? Cette perspective orientée vers l Union Européenne conduit généralement à se focaliser sur certains sujets : D abord la question de la «démocratisation». Mais cette «démocratisation» n est mesurée qu avec les critères de Copenhague, qui eux-mêmes constituent des critères politiques mais non scientifiques. Ils sont perçus comme un processus abstrait dont les dimensions et le contenu ne sont pas clairement définis, et posent donc quelques problèmes d un point de vue scientifique. Ensuite, la compatibilité entre l Islam et la démocratie, qui offre une perspective empreinte de nombreux préjugés. Enfin, la question des «minorités» (concept compris dans sa signification européenne et non turque). De nouveau, la tradition orientaliste influence grandement la façon dont est envisagée cette question. En résumé, ce genre de perspectives est bien trop normatif. Leur finalité principale est davantage de juger et d évaluer que de comprendre. L aspect politique et souvent idéologique de ce type de travaux apparaît très clairement. Mais ce sont dans leur grande majorité des travaux qui ne prennent pas attache avec les réalités politiques, économiques et sociales du pays. Conclusion Il existe peu de travaux sérieux qui tentent de comprendre les réalités économiques, politiques et sociales de la Turquie contemporaine. Cependant, la nouvelle génération, composée de nombreux jeunes étudiants à fort potentiel, voit le jour. Mais les institutions existantes ne conviennent pas à ce type de recherches. üzerinde sosyal bilimler az yapılıyor ve bu konuyla ilgili özel bir kurum yok. Buna karşılık oryantalist gelenek fazla öne çıkmaktadır. Oryantalist gelenek, Türkiye ye «öteki» gözüyle bakan, onu «öteki» kabul eden, onun «öteki» olmasını bazen abartan, onu daha çok Müslüman dünyası çerçevesinde inceleyen araştırma geleneğidir. Bu durum, araştırma konularını inceleyince belli oluyor: Fransız araştırmaları, özellikle İstanbul üzerinde odaklaşıyor. Orada Institut Français des Etudes Anatoliennes, (IFEA, diye bir Fransız araştırma merkezi var). Fransız araştırmalarının İstanbul üzerinde odaklaşması, Osmanlı tarihinin önemini yansıtıyor. Coğrafi bakımdan başka araştırmalar, daha çok «Kürt meselesi ni» inceleyen araştırmalar, Güneydoğuyu ele alan araştırmalardır. Ama mesela Anadolu üzerinde pek azdır. Mesela Ankara araştırmalar üzerine azdır - ki araştırma için Ankara da Milli Kütüphane ya da Başbakanlık Cumhuriyet arşivi gibi çok önemli kütüphaneler vardır. Bunlar, genellikle merkez olarak bilinmiyor ya da faydalanılmıyor. Ankara ve genellikle Anadolu, araştırma alanı olarak da pek ele alınmıyor, incelenmiyor. Buna karşılık son senelerde Türkiye üzerinde çok fazla kitap çıktı. Onlar, orijinal araştırma üreten kitaplar değil; sentez yapan genel kitaplar niteliğindedir, aynı zamanda kamuoyuna yöneliktirler. Onlar, Türkiye yi daha çok Avrupa perspektifinden ele alıyor. Belli sorulara cevap vermeye çalışıyor: mesela Türkiye, Avrupa içinde mi dışında mı? Türkiye nin AB ye girişi iyi bir şey mi, kötü bir şey mi? Bu Avrupa Birliği perspektifi, belli konuların üzerinde odaklanmasına yol açıyor. İlk ilgi konusu, demokratikleşme. Ama bu demokratikleşme, çoğunlukla sadece Kopenhag kriterleri ile ölçülüyor ki bunlar tamamen siyasi kriterler, bilimsel kriterler değil; ya da tam olarak içeriği ve ölçüleri belli olmayan, soyut bir süreç olarak algılanıyor ki bu da bilimsel bir açıdan biraz sorunlu. İkinci ilgi konusu, İslam ve demokrasi uyuşması - o da, bazen çok önyargı içeren bir perspektif. Üçüncü ilgi konusu, azınlık (Avrupa anlamında, Türk anlamında değil) meselesi, yine Oryantalist gelenek içerinde etkili olan bir konu. Uzun sözün kısası, bu tür perspektifler çok fazla normatif. Bunların temel amacı, anlamaktan ziyade, yargılamak ve değerlendirmektir. Bu tür çalışmalarda tabii siyasi yön çok önemli, bazen de ideolojik yön. Ama çoğunlukla ülkenin sosyal, ekonomik, siyasi gerçeklerine pek bağlı olmayan çalışmalardır. Sonuç Günümüzdeki Türkiye sosyal, siyasi ve iktisadi gerçekleriyle ilgili olan, onları anlamaya çalışan ciddi çalışmalar az. Hâlbuki yeni bir nesil var, genç, potansiyel ve ilgisi yüksek olan öğrenciler çok fazla. Ancak, var olan kurumlar şu ana kadar bu tür çalışmalara pek uygun değil. Birkaç iş arkadaşları sosyal bilimler alanında yeni bir girişimimiz var: European Journal of Turkish Studies diye elektronik bir dergi çıkarıyoruz ( 9

9 Avec quelques collègues de travail nous avons créé le «European Journal of Turkish Studies» ( une revue électronique qui a pour vocation d être un espace de communication entre diverses disciplines, un espace de débat scientifique et de génération de connaissances pour les chercheurs en sciences sociales travaillant sur la Turquie. En tant que revue scientifique l EJTS a pour objectif d être un laboratoire où sont testés les outils théoriques orientant les travaux en sciences sociales. Notre revue est publiée sous forme de dossiers thématiques facilitant la compréhension des débats et tendances en cours dans la recherche en sciences sociales sur la Turquie contemporaine. Ainsi, nous essayons de produire des savoirs originaux et nous le faisons en coopération avec des scientifiques de Turquie et d autres pays. Nous vivons cependant un problème d institutionnalisation car les institutions actuelles ne conviennent pas du tout à ce genre d actions. A ce titre, il est possible d envisager la création d un «think tank» ou bien d un bureau de conseil dédié à la Turquie, dont il me semble n exister aucun exemple en France actuellement. EJTS, Türkiye konusunda çalışan sosyal bilimciler için bilimsel tartışma, bilgi akışı ve farklı disiplinler arasında açılım aracı işlevlerini görecek bir ortam olarak tasarlandı. Bilimsel bir dergi olarak EJTS, sosyal bilimlere yön veren teorik araçların sınandığı bir laboratuar olmayı da hedeflemektedir. Dergimiz, her sayıya belirgin bir iç tutarlılık kazandıran çağdaş Türkiye üzerine yapılan araştırmalardaki yeni eğilimleri ve tartışmaları kavramayı kolaylaştıran özgün dosyalar biçiminde yayımlanıyor. Bu açıdan orijinal bilgi üretmeye çalışıyoruz, Türk ve diğer ülkelerden gelen bilim adamlarıyla birlikte. Ancak kurumsallaşma sorunumuz var, çünkü var olan kurumlar oluşturduğumuz yapıya pek uygun değil. Başka bir girişim belki, «think tank» ya da danışmanlık bürosu şeklinde düşünülebilir ki Türkiye ye yönelik o tür kurumlar bildiğim kadar Fransa da var olmamaktadır. 10

10 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye L IMPORTANCE DES RELATIONS COMMERCIALES ET économiques ENTRE LA TURQUIE ET L IRAK Şerif Ercüment AKSOY L embargo des Nations-Unies à la suite de la première guerre du Golfe en 1991 a très fortement contribué à la faiblesse de l économie irakienne et a nui aux relations commerciales entre les pays de la région. Même si les relations commerciales entre la Turquie et l Irak ont souffert également de cette situation, que ce soit avant la première guerre du Golfe ou pendant la période de l embargo, la Turquie a toujours conservé sa place parmi les premiers partenaires commerciaux de l Irak. Les sociétés turques, qui jouent un grand rôle dans les projets de constructions d infrastructures entamés dans le cadre du programme de reconstruction mis en place après la deuxième opération américaine en 2003, ont pris en charge des travaux estimés à 1,5 milliards de dollars en 2005, et à 231,9 millions de dollars entre les mois de janvier et novembre Les données officielles font état d un montant total de 2,7 milliards de dollars de travaux que les sociétés turques auraient pris en charge dans la période suivant la fin des hostilités. En réalité, et en prenant en compte les travaux qui n ont pas été enregistrés officiellement, ce montant se rapprocherait plutôt des 3,9 milliards de dollars. La construction de l ambassade des Etats-Unis est estimée à 350 millions de dollars, la construction de l Université de Süleymaniye est estimée à 259 millions de dollars. Entre autres exemples de projets réalisés par des firmes turques, dans la période suivant les conflits, nous pouvons citer : la voie express irakienne Diwaniya-Nasiriya-Samawa (161 millions de dollars), la construction de l Aéroport International d Erbil (160 millions de dollars), la construction du camp militaire de l US Army Corps North Sector (75 millions de dollars), la construction de 560 logements (57,7 millions de dollars), la réhabilitation d un tronçon de 60 m de l avenue Erbil (52 millions de dollars), la construction du réseau de distribution d eau pour 42 villages rattachés à la mairie d Erbil (50 millions de dollars), la construction de logements (45 millions de dollars), la construction de 1008 logements collectifs (42 millions de dollars). En 2005, les exportations à destination de l Irak ont augmenté de 48% par rapport à l année précédente, et sont passées de 1,8 milliards de dollars à 2,7 milliards de dollars, alors que les importations ont subi une baisse de 1,9%, atteignant millions de dollars. En outre, en 2005, la Turquie a préservé son premier rang, totalisant 23,2% des importations effectuées par l Irak, contre 23% pour la Syrie, 11,6% pour l Amérique et 5,1% pour la Jordanie. Cependant, en ce qui concerne la période de janvier à septembre 2006, les exportations ont baissé de 6,1% et les importations chuté de 23,4% par rapport à la même période de l année précédente. Avec la levée de l embargo des Nations Unies, la construction et les infrastructures constituent deux principaux be- TÜRKİYE-IRAK TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLERİNİN ÖNEMİ Şerif Ercüment AKSOY 1991 yılındaki 1. Körfez Savaşını takiben Birleşmiş Milletler ambargosu Irak ekonomisinin zayıflamasına ve bölge ülkeleri ile arasındaki ticari ilişkilerin olumsuz etkilenmesine neden olmuştur. Türkiye yle Irak arasındaki ticaret de bu olumsuz durumdan payını almakla birlikte gerek 1. Körfez Savaşı öncesi dönemde gerekse Irak a uygulanan ambargo döneminde Türkiye, Irak ın ticari ortakları arasında ilk sıralarda bulunan yerini her zaman korumuştur. ABD nin 2003 yılında Irak a yönelik ikinci harekâtı sonrası ülkede başlatılan yeniden yapılanma programı çerçevesinde özellikle inşaat ve altyapı alanlarında gerçekleştirilen projelerde büyük bir rol oynayan Türk firmaları, 2005 yılında 1,5 milyar dolar, 2006 yılı Ocak-Kasım döneminde ise 231,9 milyon dolarlık iş üstlenmiştir. Resmi veriler, savaş sonrası dönemde Türk inşaat firmalarının Irak ta üstlendikleri iş miktarının toplam 2,7 milyar dolar olduğunu gösterse de kayıt yaptırmayan firmaların üstlendikleri işler de dikkate alındığında bu rakamın 3,9 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. 350 milyon dolar değerindeki ABD Büyükelçiliği inşaatı, 259 milyon dolar değerindeki Süleymaniye Üniversitesi inşaatı, 161 milyon dolarlık Diwaniya- Nasiriya-Samawa-Irak ekspres yolu, 160 milyon dolar değerindeki Erbil uluslararası havaalanı inşaatı, 75 milyon dolar değerindeki US Army Corps North Sector askeri kamp inşası, 57,7 milyon dolar değerindeki 560 haneli konut inşaatı, 52 milyon dolar değerindeki Erbil 1 60 mt cadde bölümü rehabilitasyonu, 50 milyon dolar değerindeki Erbil Belediyesi ne bağlı 42 köy su şebekesi inşaatı, 45 milyon dolar değerindeki konut inşaatı ile 42 milyon dolar değerindeki 1008 haneli toplu konut inşaatı Türk firmalarının savaş sonrasında üstlendikleri önemli projeler arasında yer almaktadır yılında Irak a ihracat bir önceki yıla göre %48 artarak 1,8 milyar dolardan 2,7 milyar dolara yükselirken, ithalat %1,9 oranında azalarak 458,6 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte Türkiye 2005 yılında %23,2 lik bir payla Irak ithalatı içerisinde ilk sırada yer almaya devam ederken bunu %23 ile Suriye, %11,6 ile Amerika ve %5,1 ile Ürdün takip etmiştir yılı Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatımız %6,1 oranında azalırken, ithalatımız da aynı dönemlerde %23,4 oranında düşüş kaydetmiştir. BM ambargosunun kaldırılmasıyla birlikte Irak ın ithalat ihtiyacı arasında inşaat ve altyapı yatırımları ilk sıralarda yer almıştır yılında en çok ihracat yap- 11

11 soins d importation pour l Irak, qui se place au dixième rang des pays vers lesquels la Turquie exporte le plus. Parmi les produits concernés : les carburants minéraux, les machines électriques, les produits de moulin, le sel, le ciment, le fer et l acier, les chaudrons, les machines, les biens en fer et en acier, les meubles, les automobiles, et les plastiques se trouvent en tête de liste. Les sociétés turques ont déjà effectué des investissements industriels en Irak. Il apparaît que les investissements vont continuer à augmenter notamment en ce qui concerne les matériaux de construction et le secteur de l alimentaire. Dans la période où l embargo était imposé à l Irak, la Turquie a subi des pertes importantes, dues notamment à l arrêt des activités liées au commerce des produits dérivés du pétrole transitant par la Turquie et à l arrêt des activités commerciales frontalières, qui représentaient une part importante des relations économiques entre les deux pays. La levée de l embargo a permis, en 2005, d importer en Irak, via la Turquie, milles tonnes de carburants (essence, kérosène, diesel) pour une valeur totale de 1,8 milliards de dollars. De même, près de tonnes de LPG ont été importés pour une valeur de 426 millions de dollars. D après les estimations, le commerce frontalier avec l Irak a atteint, en 2005, 3 à 5 milliards de dollars et le fret 1,2 milliards de dollars. Les données de 2005 et 2006 montrent l importance de l Irak pour l économie turque. Le secteur privé turc, conscient de la nécessité d assurer la prospérité et d améliorer les conditions de vie du peuple irakien, qui subit à nouveau un processus de reconstruction, fera tout son possible pour que les relations commerciales entre les deux pays se développent et que ce potentiel commercial atteigne son niveau le plus élevé. Même si les obstacles que rencontrent les sociétés turques en Irak, particulièrement le problème de la sécurité, influent négativement sur les relations commerciales entre les deux pays, si l on prend en considération l importance de la Turquie dans la région et sa part dans l économie irakienne, il est probable que les relations commerciales et économiques entre les deux voisins s intensifient. tığımız ülkeler arasında 10. sırada yer alan Irak a ihraç ettiğimiz ürünler arasında mineral yakıtlar, elektrikli makineler, değirmen ürünleri, tuz, kükürt, çimento, demir-çelik, kazanlar, makineler, demir çelik eşya, mobilyalar, otomotiv ve yan sanayi, plastikler ilk sıralarda yer almıştır. Türk firmalarının Irak ta sınaî yatırımları da başlamış olup önümüzdeki dönemde gıda ve inşaat malzemeleri başta olmak üzere söz konusu yatırımların artacağı tahmin edilmektedir. Irak a uygulanan ambargo döneminde özellikle boru hattından elde edilen transit akaryakıt gelirinin durması ve iki ülke ticareti içinde önemli bir payı olan sınır ticaretinin büyük ölçüde kesilmesi Türkiye için önemli kayıplar doğurmuştur. Ambargonun kalkmasıyla birlikte 2005 yılında Türkiye üzerinden Irak a 1,8 milyar dolar değerinde bin ton akaryakıt (benzin, kerosen, motorin) ve 426 milyon dolar değerinde 735,5 bin ton LPG transit olarak ihraç edilmiştir. Yine ambargonun kalkmasıyla birlikte tahminlere göre Irak ile 2005 yılındaki sınır ticareti, 3 5 milyar dolara ulaşırken, navlun geliri de 1,2 milyar dolar olmuştur ve 2006 yılı verileri Irak ın Türkiye ekonomisi için önemini açıkça ortaya koymaktadır. Yeniden yapılanma sürecinde olan Irak halkının refahının sağlanması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi gereğinin de bilincinde olan Türk özel sektörü, iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesi ve ticaret potansiyelinin en üst düzeyde kullanılması yönünde atılacak adımları desteklemektedir. Güvenlik sorunu başta olmak üzere Türk firmalarının Irak ta karşılaştığı engeller iki ülke arasındaki ticari ilişkileri olumsuz etkilese de, Türkiye nin bölgedeki önemi ve Irak ekonomisindeki payı göz önünde bulundurulduğunda bu iki komşu ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin artarak devam etmesi beklenmektedir. 12

12 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye UN NOUVEL ORDRE OU BIEN UN PARTAGE DANS LE CADRE D UN NOUVEL ORDRE? Mesut TAŞTEKİN A la fin de la Deuxième Guerre mondiale, et dans le cadre de l équilibre créé par les Nations-Unies, nouvellement fondées, les anciennes puissances coloniales européennes, comme l Angleterre et la France, ont laissé place à la nouvelle superpuissance de l époque, les Etats-Unis. En regardant cette période avec un peu de recul, la Guerre Froide apparaît également comme un processus au cours duquel les Etats-Unis ont développé leur influence sur une grande partie du monde. La chute du système soviétique en 1990 a été célébrée à l époque par quelques intellectuels américains comme la victoire du libéralisme ou la fin de l histoire ou encore le nouvel ordre mondial. En fait, le nouvel ordre mondial n est ni plus ni moins que l équilibre créé à partir de 1945 qui continue d exister actuellement et que certains cherchent encore à défendre. Dans le Moyen-Orient contemporain, l intervention des Etats- Unis en Irak ne constitue rien d autre qu une tentative de continuation de cet équilibre mondial. Les Etats-Unis cherchent de ce fait à protéger leur position de leadership sur la scène internationale. Les ressources pétrolières de la péninsule arabique sont ainsi quasiment sous le contrôle des Etats- Unis. Dans la période suivant la chute de l Union Soviétique, les républiques d Asie Centrale elles-mêmes, adoptant des mentalités autoritaires et qui, tout en gagnant leur indépendance, ont transféré leurs gouvernements aux anciens membres du KGB ou du politburo, sont devenues l objet d une compétition intense entre les Etats-Unis tentant de conserver leur position de puissance mondiale, la Russie à la reconquête de son statut de puissance impériale et la Chine cherchant à se rapprocher des ressources énergétiques. La Turquie, se trouvant au cœur de régions stratégiques dans l histoire du monde et étant elle-même un Etat capable d influencer et d orienter ces espaces, est dans une position à deux facettes : d un côté, elle protège cette position qui fait d elle un partenaire incontournable pour les grandes puissances d un autre côté, elle porte avec elle la peur du Turc, qui trouve ses origines dans les profondeurs de l Histoire. En dépit de cela, la Turquie accorde une grande importance à la position influente dont elle jouit dans la région et qui lui permet d intervenir dans les relations qui régissent l équilibre entre l Union Européenne, la Russie et les Etats-Unis. La dépendance vis-à-vis des ressources énergétiques pétrolières, qui a été un élément moteur du processus donnant naissance au nouvel ordre mondial en 1945, continue d être un moteur et de ce fait assure la préservation de cet équilibre. Tout comme l Irak revêt une importance capitale pour la sécurité et la stabilité de la péninsule arabique, le rôle de pays comme l Azerbaïdjan, l Iran, la Géorgie, du Moyen-Orient ou du Caucase est primordial. La Turquie joue actuellement le rôle important de corridor énergétique entre l Asie Centrale et le Caucase, riches en ressources énergétiques YENİ DÜZEN Mİ? DÜZEN İÇİNDE PAYLAŞIM MI? Mesut Taştekin İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra, kurulan Birleşmiş Milletler düzeni içinde, Avrupalı sömürge imparatorlukları olan İngiltere, Fransa gibi ülkeler, dünya üzerindeki sömürge bölgelerindeki yerlerini ve geride bıraktıkları sorunlarını, yeni dönemin/modern zamanların büyük gücü Amerika Birleşik Devletleri ne bıraktılar. Aslında Soğuk Savaş dönemi de, A.B.D. nin dünya üzerinde devraldığı bölgelere yerleşim sürecinin bir parçası oldu; bugün tarihe dönüp bakıldığında anlaşılan Sovyet sisteminin 1990 da çökmesiyle, başlayan süreci bazı Amerikalı entelektüeller, Tarihin Sonu veya Liberalizmin zaferi olarak adlandırdılar; bu zafere Yeni Dünya Düzeni de dediler. Ama zaten 1945 ten beri devam ede gelen düzenin de adı Yeni Dünya Düzeniydi ve bu düzen halen geçerliydi; bugün de geçerliliğini korumakta. Bugün Orta Doğu da Amerika nın Irak ta verdiği mücadele de aslında bu düzeni kendi çıkarları doğrultusunda devam ettirme mücadelesinden farklı bir gerçek de değildir. Yeni Dünya düzeninin önderi, önderliğini korumakta hala ısrarlı. Bugün Arap yarımadasının sahip olduğu enerji kaynakları ABD nin kontrolünde. Sovyet sonrası dönemde bağımsızlıklarını kazanıp yönetimlerini eski KGB ajanlarına veya politbüro üyelerine teslim ederek demokrasi adına, otoriter zihniyetlere teslim olan Orta Asya cumhuriyetleri de, küresel güç olma çabası güden A.B.D. ile eski emperyal gücünü tesis etme çabası içindeki Rusya ve enerji kaynaklarına daha yakın olma girişimi kollayan Çin arasında ciddi bir rekabete de yol açmakta. Dünya tarihini şekillendiren bölgelerin ortasında yer alan ve bölgeleri ciddi şekilde şekillendiren ve yönetebilen güçlü bir devletin yerini alan Türkiye ise, küresel güçler için hala vazgeçilemezliğini korumakta ve üzerinde tarihin derinliklerinden gelen Türk korkusunu da, ne kadar dile getirilmese de, taşımakta. Ve bugün Türkiye, Avrupalı devletlerin oluşturduğu Avrupa Birliği ile Rusya ve ABD üçgeninde, dünyanın şekillenmesinde hala etki sahibi bir güç olarak bölgesel politikalarda önemini korumayı sürdürmekte. Aslında 1945 te kurulan Yeni Dünya düzenine yol açan süreci nasıl yeni enerji kaynağı petrol ile başladıysa, bugün de bu düzenin devamı veya yeni düzenin oluşum safhası yine petrole ve enerji kaynaklarına bağlı. Irak ın Arap yarımadasının güvenliği ve istikrarı için taşıdığı önem ile Azerbaycan, İran ve Gürcistan gibi Orta Doğu ve Kafkas ülkelerinin de rolü bu bakımdan çok önemlidir. Bugün Türkiye, Orta Asya ve Kafkasya enerji kaynaklarının Batı ya aktarılmasında önemli bir koridor görevi üstlenmiştir. Bakü- Tiflis-Ceyhan Petrol boru hattı bu bakımdan önemlidir. 13

13 et les pays occidentaux. L oléoduc Bakou-Tbilissi-Ceyhan en est l illustration. La Mer Caspienne, en raison de ses réserves en gaz naturel et en pétrole, est une région de tout premier intérêt pour les acteurs internationaux. En résumé, le pétrole et le gaz naturel sont encore les causes principales des conflits internationaux, compte tenu du rôle important que continuent de jouer ces ressources dans la vie économique et industrielle. Des régions comme le Moyen-Orient, le Caucase ou l Asie Centrale, où les conflits ne manquent pas, sont plus souvent victimes de luttes pour le contrôle des ressources énergétiques et pour l établissement d un hégémon que pour des raisons ethniques ou religieuses. Pour les pays développés comme les Etats-Unis, qui ont la capacité de produire de nouvelles sources d énergie, les carburants fossiles, qui constituent un facteur de puissance mondiale sont de toute première importance pour préserver leur hégémonie. De même, il apparaît que la paix et la stabilité internationales dépendent de la présence ou non d une puissance capable de contrôler ces ressources. Les conflits entre des pays comme la Turquie, l Iran, la Russie, les Etats- Unis, et incluant également les pays du Moyen-Orient et du Caucase, sont les témoins de cette dynamique. Il semble clair que ces tensions ont donné naissance à de nouveaux rapprochements. Cependant, la région sur laquelle les conflits concernant les ressources énergétiques du Moyen-Orient, du Caucase et d Asie Centrale ont une influence plus immédiate est probablement l Union Européenne. L obstacle le plus important pour l Union Européenne restera cependant les réserves sur l adhésion de la Turquie que les deux Etats fondateurs, la France et l Allemagne, qui bénéficient d une influence déterminante, ont posées avec d autres pays. L importance de ces interactions et de la question énergétique est illustrée par la position de la France qui lors de l intervention américaine en Irak y a perdu une partie de son influence, et qui alors, avec l aide de l Arménie, a tourné son regard vers le Caucase. Dans les cinquante années à venir, il est probable que l Histoire mondiale soit écrite dans cette région encore une fois en raison de la question des ressources énergétiques. Si l Union Européenne continue d exister sous sa forme actuelle, ce processus sera plus avantageux pour elle. En effet, dans cet équilibre, l Union Européenne pourra s affirmer, en partenariat avec la Turquie. L existence de l Union Européenne dépend de sa capacité à prendre des décisions stratégiques, tout en se préservant des moyens coloniaux, peu recommandables, employés au XIX ème siècle. Dans cet équilibre régional, la sécurité et la stabilité dépendent d une entente entre les puissances actives dans la région. Il y a à ce titre un point que les pays fondateurs de l Union Européenne, comme la France et l Allemagne, tout comme les autres Etats membres, doivent comprendre : la stabilité de l Europe ne se joue pas au sein de l Union Européenne mais à l extérieur. Ce processus de stabilisation pourra se faire sur la base non pas de dissensions mais d un partenariat [avec la Turquie]. Il arrive que le cours de l Histoire puisse être changé par des leaders puissants, mais en tous cas jamais par des leaders qui se Hazar denizi sahip olduğu petrol ve doğal gaz rezervleri nedeniyle, küresel aktörlerin önem verdiği bir bölge durumundadır. Kısaca petrol ve doğal gaz hala ekonominin, sanayinin sosyal hayatın sürekliliği için hala birincil önemde enerji kaynağı olduğu için, uluslararası politikanın en önemli çatışma sebebidir. Bu nedenle de, Orta Doğu, Kafkaslar ve Orta Asya gibi kavgaların, çatışmaların eksik olmadığı bölgelerde, çatışmaların sebeplerini farklı renkler ve inançlar yerine enerji kaynakları ve hegemon olabilme yarışında aramak daha makul görünmektedir. ABD gibi yeni enerji kaynakları üretebilme yeteneği gelişmiş ülkeler için, fosil enerji yakıtları ancak küresel bir güç olarak, hegemonik yapısını kurma ve sürdürme amacı için önemli olduğu gibi, uluslararası barış ve istikrarın korunması da, enerji kaynakları üzerindeki üstün güç olmaya bağlı görünmektedir/gösterilmektedir. Ancak Orta Doğu ve Kafkaslarda ABD, Rusya, İran ve Türkiye gibi ülkeler arasında ciddi çıkar çatışmalarının yaşandığı da aşikârdır. Bu çatışmaların yeni yakınlaşmalar doğurduğu da bir gerçektir. Ne var ki, Orta Doğu ve Kafkaslar ile Orta Asya enerji kaynakları konusunda, kendi içinde çıkar çatışmalarının yoğun yaşandığı tek bölge belki de Avrupa Birliğidir. Bir A.B.D. projesi olan AB nin, kurucuları olan Fransa ve Almanya nın elinde, Avrupa bölgesi içinde sıkışıp kalması ve her iki ülkenin de öncülük ettikleri diğer ülkelerle birlikte, Türkiye nin AB üyeliği konusunda ciddi rezervler koymaları AB nin önündeki en ciddi engel olarak durmaktadır. Bu noktada örneğin, Fransa nın Irak üzerindeki etkinliğini Amerikan müdahalesi ile kaybetmesinden sonra gözlerini Kafkaslara Ermeniler aracılığıyla yöneltmesi, aslında enerji konularındaki telaşı da göstermektedir. Dünya tarihinin gelecek elli yıldaki tarihi muhtemelen yine enerji kaynakları için bu coğrafyada şekillenecektir. Mevcut şartlarda elbette AB varlığını sürdürebilirse, bu süreç daha kolay olacaktır. Ancak bu denklemde ise AB yerini ancak Türkiye yle birlikte yer alabilecek gibi görünmektedir. AB nin ise varlığı 19. yüzyıl kötü emperyal araçlardan kurtularak, stratejik karar alabilme yeteneklerine bağlıdır. Bölgesel denklemde, güvenliğin sağlanması ve istikrarın korunması ancak etkin güçlerin uzlaşmasına bağlıdır. Başta AB nin kurucuları olan Fransa ve Almanya olmak üzere diğer AB ülkelerinin anlamaları gereken bir nokta vardır: Avrupa bölgesinin istikrarı AB içinde değil, AB dışında aranmalıdır. Bu da çatışma ile değil işbirliği ile gelişecek bir süreçtir. Bazen tarih güçlü liderlerle dönüştürülebilir; tarihe dönen liderlerle ise asla.. 14

14 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye LE SECTEUR DE LA Sécurité Privée EN TURQUIE Kadir ÇALIŞ Le secteur de la sécurité privée en Turquie, qui s est développé afin de résoudre la question de la protection des barrages dans les années 1970, a pris une grande importance après l attentat effectué contre Özdemir Sabancý au 25ème étage du Sabancý Center, le 9 janvier La question de la sécurité privée a bien sûr acquis une dimension internationale après les attaques du 11 septembre contre les Etats-Unis. Le Code de Sécurité Privée, introduit avec la loi N 2495 sur la protection des organisations et des établissements publics, entrée en vigueur en 1981, n a pas été suffisant pour faire face à la nature changeante des besoins. Elle a alors été remplacée par la loi N 5188, adoptée par la Grande Assemblée de Turquie, le 10 juin Cette loi, entrée en vigueur le 01 janvier 2006, a été accompagnée à cette occasion d un dispositif d application des peines administratives et judiciaires. En Turquie, les établissements publics, les fondations, les sociétés, les lieux de travail, les installations industrielles ne se contentent plus désormais que de la sécurité offerte par l Etat : ils mettent en place généralement des unités de sécurité privée ou bien se fournissent ces services auprès de prestataires extérieurs. Suite à une conjoncture de plus en plus favorable et à l établissement d une base juridique claire grâce à la loi 5188, sociétés de sécurité privée ont été fondées, dont 420 écoles et 740 sociétés de sécurité. Le nombre de personnels travaillant dans le secteur, était d environ personnes en Ce chiffre devrait passer à à la fin 2007, et à à la fin Si l on considère que le nombre de policiers en Turquie avoisine les , il semble alors que le secteur de la sécurité privée finisse par constituer un 3ème pouvoir, auprès de la gendarmerie et la police, en occupant les espaces délaissés par celles-ci. Les bureaucrates, qui ont accepté de nous parler ainsi que, les parlementaires et les experts, déclarent que la protection des affaires intérieures, des établissements publics, du Parlement, des bâtiments militaires, des écoles, des oléoducs et des douanes va être transférée dans un futur proche au secteur de la sécurité privée. Des travaux concrets, qui confirment cette thèse, sont actuellement en cours. Par exemple, le secteur de la sécurité privée a fait son apparition dans les écoles, attachées au Ministère de l Intérieur, dans les établissements appartenant aux Préfectures de Police et dans les musées. La part de marché du secteur la sécurité privée, en ce qui concerne uniquement l emploi des personnels spécialisés, se chiffre à 2,5 milliards d euros par an. A ce chiffre il faudra ajouter également les secteurs annexes, comme la sécurité incendie, la sécurité électronique, les producteurs d armes, les fabricants de vêtements de sécurité et les concepteurs de systèmes d alarmes. Parmi les sociétés de sécurité les plus importantes en TÜRKİYE DE ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ KADİR ÇALIŞ Türkiye de 1970 li yıllarda barajların korunması düşüncesinden yola çıkarak başlayan Özel Güvenlik istihdamı çalışmaları 9 Ocak 1996 yılında Sabancı Center ın 25. katında Özdemir Sabancıya düzenlenen suikast ın ardından ivme kazanmış ve Amerika Birleşik devletlerin de meydana gelen 11 Eylül saldırıları ile de küresel bir boyuta taşınmıştır yılında çıkarılan 2495 sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Korunması hakkındaki kanun ile hayatımıza giren Özel Güvenlik Yasası geçen zaman ve değişen ihtiyaçlar karşısında yeterli olmamış ve tarihinde T.B.M.M De kabul edilen 5188 sayılı yasa ya yerini bırakmıştır sayılı yasa tarihinde Adli ve İdari cezaların uygulamaya girmesiyle beraber tam anlamıyla yürürlüğe girdi. Türkiye de günümüz itibarıyla, kurumlar, kuruluşlar, şirketler, iş merkezleri, tesisler artık devletin sağladığı genel güvenlik hizmetiyle yetinmiyor. Ya güvenliklerini sağlamak amacıyla kendi bünyelerinde Özel Güvenlik Birimleri oluşturuyor, ya da dışarıdan Özel Güvenlik Hizmeti satın alıyorlar. Yani konjonktürün bu doğrultu da olması ve 5188 sayılı kanun ile sektörün yeraltından çıkıp yasal bir zemine taşınması sonucunda sektörde 420 okul, 740 güvenlik şirketi olmak üzere adet Özel Güvenlik Firması kuruldu. Sektörde çalışan eleman sayısı tam tespit edilememekle birlikte 2006 yılı itibarıyla kişi. Günümüz itibarıyla ülkede görev yapan polis sayısına denk gelen özel güvenlikçi sayısının 2007 yılı sonuna kadar i, 2009 yılı sonuna kadar da i bulacağı tahmin ediliyor. Türkiye de halen Polis sayısının civarında olduğu düşünülerek Polis Gücüne Alternatif Bir Özel Güvenlik Gücü n den bahsedilmekte ve Polisi kendi alanına çekip boşalan sahalara Özel Güvenlik Güçlerini yerleştirip Jandarma ve polisten sonra 3. bir güç olarak Özel Güvenliği monte etmenin planları yapılmaktadır. Konuyla bağlantılı olarak görüştüğümüz bürokratlar, parlamenterler ve uzmanlar çok yakında Emniyetin, İçişlerinin, Kamu Kurumları nın, Meclisin, Askerlik Şubelerinin, Okulların, Petrol Boru Hatlarının, hatta Sınır Güvenliğinin bile Özel Güvenlik Şirketleri ne devredileceğini beyan etmektedirler. Bu beyanları teyit edici bir takım çalışmalar da somut olarak görülmektedir. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, Umumhanelerde, Emniyete bağlı bazı binalarda, Müzelerde Özel Güvenliğe devir başladı. Özel Güvenliğin Personelli bölümünde yıllık 2,5 milyar Euro luk Pazar payı hesap ediliyor. Ancak, olayın birde yan sektörler bölümü var. Yani Yangın Güvenlikçiler, Elektronik Güvenlikçiler, Silah Üreticileri, 15

15 Turquie se trouvent les noms suivants : Tepe, Grup 4, Oyak, Euroserve, Dak, Ege, Securyverdi, Kötter, Protectas, Etkin, Alternatif, Mis, Bilsa, Albatros. Le secteur attire à présent de nombreux étrangers qui veulent investir en Turquie. Par exemple, Securitas a acheté 51% de la société Dak. La société ASE basée en Allemagne a établi une collaboration avec la société Denge. ISS, une firme d importance mondiale, a racheté entièrement la société Etkin. Preuve que les sociétés de sécurité privée présentes dans plusieurs pays du monde, sont à la recherche de partenaires en Turquie. Bien que la loi n aie été adoptée par l Assemblée que depuis deux ans, les acteurs du secteur de la sécurité privée en Turquie, qui ont connu un développement supérieur à toute attente, ont réussi à s intégrer complètement à la société civile. Vers la fin 2006, environ 23 associations sectorielles avaient été fondées. Suite au rassemblement de toutes ces associations a été constitué la TÖGF (Fédération de Sécurité Privée de Turquie). Les sociétés les plus importantes de Turquie, se sont unies et ont fondé l Assemblée du Secteur de la Sécurité Privée de Turquie, chapeautée par l Union des Chambres et des Bourses de Commerce de Turquie, la TOBB. L IMPORTANCE DE L Année 2009 Il est probable que l année 2009, en raison des développements auxquelles elle donnera naissance, soit une année d une grande importance. Il est possible de prévoir le scénario suivant : Entre la promulgation de la loi N 5188 et l année 2009, environ personnes auront ont été diplômées d école de sécurité privée et il faudra ajouter personnels de sécurité travaillant dans le secteur public, ayant pris un congé de formation et qui devront recevoir une nouvelle formation en Cette réactualisation de la formation étant une obligation légale, cet aspect sera très important pour les écoles de sécurité. Le nombre d étudiants en formation par école devrait augmenter très fortement. En effet, les experts de ce marché prévoient que sur les 300 écoles actuellement en activité aujourd hui seule une centaine sera encore en fonctionnement en En outre, le transfert de la gestion de la sécurité des espaces sportifs et des stades de forces de police vers les personnels de la sécurité privée aura eu lieu. En considérant que lors d un seul match de football entre Fenerbahçe et Galatasaray, la police déploie plus de 5000 personnels de sécurité, il est facile de se représenter le potentiel de ce marché. Actuellement, il ne se trouve pas en Turquie une société de sécurité capable de déployer 5000 personnels de sécurité. Soit les sociétés étrangères devront participer, soit les grandes sociétés turques devront établir un consensus et se réunir. De ce point de vue, la structuration de ce secteur, par le biais du renforcement des structures associatives ou celui des partenariats entre sociétés, est d une importance capitale. Le transfert des unités de sécurité appartenant aux acteurs du public vers les sociétés privées sera partiellement réalisé en Il est également possible que toutes ces unités de sécurité publiques soient privatisées complètement. Sur l exemple d ERDEMIR, qui est désormais une société privée, la société DDY devrait être aussi prochainement privatisée. Les exemples sont nombreux. L année 2009 sera une année clé pour différencier les so- Güvenlikçi Elbisesi ve malzemesi üretenler, Alarmcılar da bu rakama ilave edilmeli. Türkiye de faaliyet gösteren en önemli güvenlik şirketlerinden bahsetmek gerekirse bunlar; Tepe, Grup 4, Oyak, Euroserve, Dak, Ege, Securyverdi, Kötter, Protectas, Etkin, Alternatif, Mis, Bilsa, Albatros gibi önemli firmalar. Bunlara ilaveten Türkiye ye yatırım yapmayı düşünen önemli yabancılar var Örneğin; Securitas, Dak güvenliğin %51 ini satın aldı. Merkezi Almanya ada bulunan ASE Denge güvenlikle işbirliği yapıyor, yine dünyanın en önemli güvenlik firmalarından olan ISS Etkin güvenliği tamamen satın aldı. Dünyanın bir çok ülkesinde faaliyet gösteren çok önemli güvenlik şirketlerinin birer birer Türkiye de partner arayışı içinde oldukları da bilinen bir gerçek Yasa meclisten geçeli henüz 2 yıl olmasına rağmen Türkiye de özel güvenlik sektörünün aktörleri beklenilenin çok üzerinde bir performans göstererek sivil toplum oluşumunu ciddi anlamda tamamladılar yılı sonuna yaklaşırken 23 adet dernek kuruldu. Bu derneklerin birleşmesiyle TÖGF (Türkiye Özel Güvenlik Federasyonu) oluşturuldu. Yine Türkiye nin en önemli şirketleri bir araya gelerek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği çatısı altında TOBB Türkiye Özel Güvenlik Sektörü Meclisini oluşturdular YILININ ÖNEMİ 2009 yılı bir takım net gelişmelere gebe olduğu için çok önemli yılındaki muhtemel gelişmeler şöyle; Yasanın çıkış tarihinden bu güne kadar Özel Güvenlik Okullarından eğitim alıp sınavlara girerek başarılı olmuş yaklaşık güvenlik elemanı ve bunlara ilaveten 2009 a kadar eğitimden muaf tutulan, kamu kurumlarında çalışan güvenlik elemanı 2009 yılında yenileme eğitimi alacaklar. Kanuni bir zorunluluk olan bu yenileme eğitimi 2009 yılında Özel Güvenlik okulları için ciddi bir hareketlenmeye sebep olacak. Muhtemelen 2009 yılı geldiğinde günümüz itibariyle 300 olan okul sayısı 100 civarında bir rakama ineceğinden (Sektörün öngörüsü) okul başına düşen öğrenci miktarında ciddi artış olacaktır. Stadyum ve spor alanlarının genel kolluk güçlerinden Özel Güvenlik güçlerine devredilmesi yine 2009 yılında gerçekleşecek. Bir Fenerbahçe, Galatasaray maçında adet Çevik Kuvvet Polisi nin görev aldığı düşünülürse pastanın büyüklüğü anlaşılabilir. Şu an hali hazırda güvenlik elemanını tek başına temin edebilecek herhangi bir güvenlik şirketi Türkiye sınırları dahilinde yok. Bu konunun halli için ya yabancı güvenlik şirketleri devreye girecek, ya Türkiye de ki büyük güvenlik şirketleri bir araya gelip uzlaşma sağlayacak, ya da güvenlik sektöründe faaliyet gösteren dernekler bu işi alıp üyeleri arasında pay edecekler. Bu bakımdan dernekleşme veya mevcut kardeş güvenlik şirketleri arasında birliktelik sağlamak önemli. Kamu kurumlarının bünyesinde bulunan Özel Güvenlik birimlerinin özele devri büyük bir ihtimalle 2009 a kadar önemli oranda gerçekleşir ya da bir çok kurum tamamen özelleşir düşüncesi hakim. 16

16 ciétés avec une véritable capacité et celles trop faibles pour résister dans un secteur où les appels d offre vont continuer jusqu en Ce contexte pourra signifier la fermeture pour beaucoup de petites sociétés, qui risquent de se retrouver exclues de la course. Il est probable que d ici l année 2009, la police fasse le tri entre ses fonctions les plus primordiales et les autres, et qu elle transfère ces dernières aux sociétés de sécurité privée. QUELQUES Développements DANS LE SECTEUR : LA VIOLENCE ET LE SPORT : en application de la loi sur la violence et le sport, la sécurité des stades devait être normalement transférée en mars 2005 aux sociétés de sécurité privée. Cependant, compte tenu de l absence de préparation du secteur et de l opposition de présidents de clubs comme Ýlhan Cavcav et Serdar Bilgili, ce transfert a été repoussé à LES Musées : Suite à un vol commis dans le Palais de TopKapý le 26 Juin 2005, le Ministère de la Culture a cédé la protection des musées aux sociétés de sécurité privée. Sur une base contractuelle, les grands musées d Istanbul ont confié leur sécurité aux sociétés TR-VIP et ÞARK. LES écoles : La police et l Education Nationale, en quête d une solution pour endiguer la violence dans les écoles, ainsi que la présence des bandes et des dealers, ont privilégié la solution de la sécurité privée. Cela est dû en partie à l entreprise du député de Diyarbakýr, M. Ýrfan Rýza Yazýcýoðlu, du Parti AKP. Avec un ordre daté de Janvier 2006, les sociétés de sécurité privée ont pris en charge la sécurité des écoles, au moins au niveau local. LES MAISONS CLOSES : Le financement de la sécurité de ce genre d endroits, peu recommandables par les fonds publics, ainsi que le déploiement de forces de police ont fait l objet de vives critiques. Afin d éviter des débats difficiles, l AKP avait toujours ajourné cette question. Cependant les travaux de cession sur cette question ont pu débuter. LA FORMATION DES UTILISATEURS D ARMES à FEU AVEC PERMIS : Selon les données les plus récentes, pistolets et 4568 fusils de chasse sont en circulation. Le Ministère de l Intérieur a débuté des travaux en direction des utilisateurs d armes à feu. Selon ce plan, les postulants à un permis de port d arme devront suivre une formation de 30 heures dans les écoles de sécurité privée. De plus, l obtention du permis de port d armes sera rendue plus difficile. Établissements ET FONDATIONS PUBLIQUES : Environ de ses personnels travaillent dans le secteur de la sécurité. Le coût par tête pour l Etat est de Nouvelles TRL [soit environ 1300 ]. Les sociétés peuvent fournir la même prestation mais pour Nouvelles TRL [soit environ 530 ]. Pour cette raison, entre autres, ces établissements vont transférer ces activités au secteur privé d ici quelques années. LES POINTS Stratégiques : Il semble clair qu une influence libérale soit à l œuvre. La gestion de la sécurité de certaines parties de l Assemblée Nationale de Turquie, les bâtiments militaires, les bâtiments de la police, les oléoducs, les bâtiments de la sécurité sociale seront probablement transférés à des acteurs privés. De nombreuses sociétés étrangères sont prêtes à saisir l occasion et de ce fait établissent de nombreux contacts avec les sociétés de sécurité privée Örneğin; ERDEMİR özelleşti, bir süre sonra DDY nin yakın bir zamanda özelleştirilmesi söz konusu. Misaller çoğaltılabilir. Ticari anlamda ihale süreçlerinin 2009 a kadar oturacağı sektörde güçlü ile güçsüzün ayrışacağı, küçük firmaların eleneceği bir sürecin bitim tarihi olabilecek. Polisin 2009 yılına kadar asli vazifeleri dışındaki işlerden arınması ve bu görevlerin bir bölümünü Özel Güvenliğe devretmesi muhtemel gelişmelerden olacaktır. SEKTÖRDE Kİ BAZI GELİŞMELER; SPORDA ŞİDDET: Normalde, Sporda Şiddet Yasası ve devamında stadyumların güvenliği 2005 Mart ayında Özel Güvenliğe devredilecekti ancak gerek Özel Güvenlik şirketlerinin konuya hazır olamayışı, gerekse İlhan Cavcav ve Serdar Bilgili gibi kulüp başkanlarının da dayatmasıyla devir işi 2009 yılına ertelendi. MÜZELER: 26 Haziran 2005 de Top kapı Sarayı nın soyulması sonucu Kültür Bakanlığı Müzelerin korunma işini Özel Güvenlik şirketlerine devretti. Yapılan bir anlaşma ile İstanbul da ki önemli müzeler TR-VİP ve ŞARK güvenlik e devredildi. OKULLAR: Okullarda asayiş olaylarının artması, çetelerin ve uyuşturucu tacirlerinin okullar etrafında yuvalanmasına çözüm arayışı içinde olan Emniyet ve Milli Eğitim; AKP Diyarbakır Milletvekili İrfan Rıza Yazıcıoğlunun da girişimiyle çözümü Özel Güvenlik de buldu. Ocak 2006 tarihli bir emir yazısıyla Okullarda yerel olarak da olsa Özel Güvenlik dönemi başladı. GENELEVLER: Bu tip kötü mekânların vatandaşın vergisiyle ve devletin görevlisi olan polis eliyle yapılması sürekli tenkit vesilesi oluyordu. AKP hükümeti de kendi dönemlerinde bu konuya el atmanın bir takım tartışmalara sebep olacağını düşünerek erteliyordu. Ancak alınan bir kararla devir çalışmaları başladı. RUHSATLI SİLAH KULLANICILARINA EĞİTİM: Son verilere göre Türkiye de adet tabanca ve 4568 adet av tüfeği bulunuyor. Bu tip silah kullanıcılarına yönelik olarak İç İşleri Bakanlığı bir çalışma başlattı. Bu konu yakın zamanda yasalaştırılabilirse mevcut silah kullanıcıları ve bundan sonra ruhsat alacak kişiler Özel Güvenlik Okullarından 30 saatlik bir eğitim almadan ruhsat alamayacaklar ve ruhsat yenileyemeyecekler. Ayrıca taşıma ruhsatı almakta zorlaşıyorlar. KAMU KURUM VE KURULUŞLARI: Kamu da yaklaşık Özel Güvenlik elemanı çalışıyor. Bu elemanların her birinin devlete aylık maliyeti 2500 YTL civarında, aynı işi Özel Güvenlik firmaları YTL ye yapıyor. Bu ve başka sebeplerden dolayı (bazı kurumların da özelleştiğini düşünürsek) önümüzdeki birkaç yıl içinde bu kurumlarda güvenlik işlerini özele devredecekler diyebiliriz. STRATEJİK NOKTALAR: Bu konuda tam bir Liberalleşme öngörülüyor Türkiye Büyük Millet Meclisinin belli noktaları, Askerlik Şubeleri, Emniyetin merkez ve taşra binaları, Petrol Boru hatları, SSK binaları, bir takım sınır bölgelerin vb. Özel Güvenliğe devredilmesi düşünülüyor. Hatta bu konuda birçok 17

17 turques. yabancı güvenlik firması da şimdiden kapıda hazır bekliyor, beklemekle de kalmıyor el altından Türkiye de ki Güvenlik firmalarıyla ilişkiye geçiyorlar. 18

18 Se Comprendre/Anlaşmak Serenus Conseil Turquie - La Lettre Stratégique Franco-Turque / Türk-Fransız Strateji Bülteni - Serenus Conseil Türkiye UN REGARD SUR LES RELATIONS ENTRE LA Grèce ET LA TURQUIE DANS LA Période D ATATÜRK Aydın ÖZGÖREN Comme la base des Etats reste l être humain, les relations entre Etats prennent parfois quelques traits qui les font ressembler à des relations interpersonnelles. N est-il pas vrai que lorsqu une relation interétatique est profitable pour chacun des deux parte-naires, cette relation entre dans une période d apaisement? Dans le cas où les intérêts mutuels entrent en contradiction, les problèmes prennent le devant de la scène avec des conflits oubliés. On ne peut nier la réalité de caractéristiques comportementales individuelles acquises et transmises en partie par voie généti-que. De façon similaire, les caractéristiques comportementales des nations, elles-mêmes composées d individus, peuvent être déterminées par leur vécu, à la fois individuel et collectif, dissimulées dans les siècles d histoire qui les ont formées. En jetant un regard général sur l histoire des Etats dans le monde, il est possible de constater que la plupart des nations ont eu des relations instables avec leurs voisins, tantôt positives, tantôt conflictuelles. Cette courbe irrégulière était souvent déterminée à l avantage du plus fort. En examinant les relations entre la Turquie et la Grèce, nous pouvons constater que celles-ci ont suivi un parcours correspondant à ce modèle irrégulier. D un point de vue historique, les relations entre la Turquie et la Grèce font preuve d une grande diversité d aspects, que ce soit militaires, économiques ou sociaux. Ces développements nous font dire que si les Turcs et les Grecs vivent côte à côte, ils ont aussi été poussés l un contre l autre. Si l on devait résumer ces relations en se concentrant particulièrement sur les Balkans et sur l Anatolie, et en terminant par la Guerre d Indépendance après la Première Guerre mondiale, les différentes périodes oppo-sant Byzance et les Seldjoukides, Byzance et les Ottomans, les Ottomans et les Grecs, les révoltes grecques et la lutte pour l indépendance nationale, contribuent à faire ressembler les relations, entre la Turquie et la Grèce, à une suite de conflits et de tentatives de réconciliation. La République de Turquie, dont la structure politique a adopté le modèle occidental, a essayé de poursuivre une «politique im-partiale» envers les Etats occidentaux considérés, comme des grandes puissances dans la période suivant le Traité de Paix de Lausanne. Un des principes de politique étrangère qu Atatürk prenait beaucoup à cœur était l égalité c est-àdire une égalité juridique totale, entre la Turquie et les autres Etats souverains. La politique extérieure de Turquie dans la période d Atatürk peut être découpée en deux parties: en premier lieu, avec la période de stabilité des années , les efforts menés pour résoudre les problèmes surgissant dans la période ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK - YUNAN İLİŞKİLERİNE BİR BAKIŞ Aydın ÖZGÖREN Devletleri oluşturan temel unsur insan olduğu için, devletlerarası ilişkilerde de insanın mayasında bulunan bazı özellikler ön plâna çıkar. Öyle ki devletlerarası ilişkilerde karşılıklı çıkarlar dengede olduğu sürece ilişkiler yumuşama dönemine girmekte, çıkarlar çatıştığı noktada problemler ortaya çıkmakta, hatta eski defterler sil baştan karıştırılmaya başlanmaktadır. Kişilerin davranışlarına etken olan bazı özelliklerin soya çekim olduğu, genler yoluyla kazanıldığı bilinen bir gerçektir. Kişilerden oluşan ulusların davranışlarında etkili olan özelliklerin de çok büyük ölçü de kişide olduğu gibi yüzyıllarca o ulusun yaşamış olduğu olaylar manzumesinde gizlidir. Dünya devletleri tarihine baktığımız zaman milletlerin çoğunun geçmişten gelen süreç içerisinde komşularıyla ilişkilerinde inişli çıkışlı grafikler çizmişler; bu grafik devamlı güçlü olanın lehine işlemiştir. Türk - Yunan ilişkilerini incelediğimizde bu karaktere uyan birçok olay yaşandığı görülür. Tarih içerisinde Türk - Yunan ilişkileri askerî, siyasî, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla çok yönlülük göstermiştir. Bu gelişmeler Türkleri ve Yunanları yan yana olmaya, başka bir deyişle karşı karşıya gelmeye itmiştir denilebilir. Bilhassa Anadolu ve Balkanlar üzerinde yoğunlaşan ilişkiler, Türk kurtuluş savaşı sonuna kadarki zaman dilimleri özetlenecek olursa, Selçuklu - Bizans, Osmanlı - Bizans, Osmanlı - Rum ahali; Yunan isyanları ve bağımsız Yunanistan ve Millî mücadele Türkiye si ile Yunanistan arasında meydana gelen çatışmalar ve uzlaşma denemeleri şeklinde değerlendirilebilir. Siyasal yapılanması batı modeli üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Lozan Barış Antlaşması ndan sonra dönemin büyük kabul edilen batı devletlerine karşı yansız bir politika izlemeye çalışmıştır. Atatürk ün dış politikada titizlikle tutunmuş olduğu bir ilke de eşitlik; yani Türkiye ile egemen devletlerarasında, hukukî bakımdan mutlak eşitlik olmasıydı. Atatürk dönemi Türkiye dış politikasını iki kısımda incelenebilir: Birinci kısım, yılları arasındaki istikrar dönemi olurken, Lozan dan sonraki sorunların çözülebilme mücadelesidir. İkinci kısım, dönemini içeren bunalımlar dönemidir. Türk-Yunan ilişkileri açısından bakıldığında Yeni Türkiye Cumhuriyetinin imza atmış olduğu Lozan Barış Antlaşması nda iki ülkeyi ilgilendiren şu sorunlara çözüm getirilmiştir: Askerî esirler ve sivil tutukluların değişimi kabul edilmiştir. 19

19 suivant le Trai-té de Lausanne ; en second lieu, la période de crises des années Lorsqu on étudie les relations entre la Turquie et la Grèce, il est possible de constater que le Traité de Lausanne, que venait de signer la nouvelle République de Turquie, comprenait des questions intéressant directement les deux pays : L échange des détenus civils et des prisonniers de guerre. En Thrace, comme il en avait été décidé dans l accord de cessez-le-feu de Mudanya, la frontière a été établie le long de la Maritsa. Un statu quo a été établi pour la mer Egée en laissant sous souveraineté grecque les îles de l Est de la Mer Egée à l exception de douze îles ainsi que l île de Bozcaada et en faisant appliquer une politique de désarmement. Les échanges de population ont été réglés par le traité du 30 janvier 1923 et par le Traité de Paix de Lausanne et ses annexes. L échange de population effectué avec la Grèce dès les premières années de la République de Turquie a constitué un facteur important, influençant les équilibres intérieurs des deux pays et leurs relations. L échange de population, s il a constitué, d un point de vue ethnique et culturel, un gain certain pour la Turquie dans sa cons-truction en tant que nation, a été cependant la cause de pertes économiques conséquentes. En effet, les secteurs des services, du commerce, de l agriculture et de l industrie ont tous souffert d un déficit de main d œuvres et d entreprises important, alors que la Grèce, connaissait une situation inverse, en souffrant d un surplus. C est de cette façon que le problème de «l échange» est un devenu un facteur influençant les relations politiques entre les deux Etats. Ainsi, un pacte solennel a été signé entre la Grèce et la Turquie à Athènes le 1er décembre 1926, avec comme objectif de résoudre les questions politiques. Les différents gestes accomplis, tels que l envoi en 1925 du premier ambassadeur turc à Athènes, le pacte solennel signé en 1926 entre la Turquie et la Grèce, et d autres négociations qui ont eu lieu pendant la même période, n ont pas suffit à normali-ser les relations entre les deux pays. En 1929, les relations ont même quasiment atteint un point d arrêt. Aux alentours de 1929, les conflits juridiques, entre la Grèce et la Turquie au sujet de la Mer Egée étaient sur le point de dégénérer en conflit armé. Dans ce contexte, la Grèce accueillit avec inquiétude la politique de renforcement de la marine de guerre menée par la Turquie à l époque. Cependant, les craintes de la Grèce ne se sont pas concrétisées et les négociations ont pu reprendre vers la fin de l année La Grèce a privilégié une solution pacifique pour parvenir à résoudre les conflits juridiques. C est empreint de cette idée que Venizelos, dans sa déclaration du 10 Février 1930, devant l Assemblée Nationale Grecque, a précisé que la Grèce respecterait les traités signés après la guerre et qu il était convaincu que la Turquie, qui était un pays pacifique, n avait aucune intention d attaquer la Grèce. L intervention pacifique de Vezinelos a été accueillie avec satisfaction à Ankara et, à la suite de nombreuses rencontres préala-bles, le pacte solennel apportant des solutions aux questions d échange était signé le 10 juin Le 9 décembre 1933 la question dite de l Etabli était réglée par pacte Trakya da Mudanya Ateşkes Antlaşması nda saptandığı gibi Meriç nehri sınır olarak alınmıştır. İmroz Bozcaada ve İtalya ya bırakılan On iki ada dışında bulunan, Doğu Ege adaları silâhsızlandırılma koşulu ile Yunanistan ın egemenliğine bırakılarak Ege nin statükosu belirlenmiştir. Nüfus Mübadelesi konusunda 30 Ocak 1923 te imzalanan sözleşme ve protokol üzerinde antlaşmaya varılarak Lozan Barış Antlaşması ve Ekleri kapsamına alınmıştır. Türkiye de cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Yunanistan ile yapılan nüfus mübadelesi hem iki ülke ilişkileri açısından hem de iç dengeleri etkileyen etken olma açısından önemlidir. Mübadele ile Türkiye de etnik ve kültürel yönden özdeş bir toplumsal yapıya geçişte, ulusçuluk boyutunda elde edilen kazançlara karşın, ekonomik yönden kayıplar ortaya çıkmıştır. Bunun sonucu olarak Türkiye de ekonomik hizmet, ticaret, tarımsal ve sınaî üretim sektörlerinde yoğun bir iş gücü ve girişimci potansiyel açığı ortaya çıkarken Yunanistan da bunun tersi bir durum oluşmuş, iş gücü fazlası görülmüştür. Böylece değişim sorunu iki devletin siyasî ilişkilerini de etkileyen bir nitelik almıştır. Bunun üzerine Türkiye ile Yunanistan arasında, sorunu siyasî yönden çözümlemek amacıyla Atina da 1 Aralık 1926 da bir antlaşma imzalanmıştır yılının yazında ilk Türk elçisi Atina ya gönderilmesi, 1926 yılında imzalanan Türk - Yunan Antlaşması ve karşılıklı müzakereler 1930 yılına kadar ilişkilerin tamamen düzelmesine yetmemiştir. Hatta 1929 yazında ilişkiler durma noktasına gelmiştir. Diğer yandan 1929 yılına doğru Yunanistan ile Türkiye arasındaki hukukî meseleler Ege denizinde bir savaş tehlikesi doğuracak mahiyet almaya başlaması ve Türkiye nin Göben i yenilemek suretiyle deniz kuvvetlerine takviye yapması Yunanistan da endişe ile karşılanmıştır. Ancak gelişmeler Yunanistan ın korktuğu gibi olmamış, 1929 yılı sona ermeden müzakereler tekrar başlamıştır. Yunanistan söz konusu hukukî meselelerin barışçı yoldan halledilmesi yolunu tercih etmiştir. Nitekim Venizelos 10 Şubat 1930 da Yunan Meclisinde yaptığı konuşmada Yunanistan ın taraf olduğu savaş sonrası antlaşmalara sadık kalacağını, Türkiye nin barışsever bir ülke olduğunu Yunanistan a saldırma niyetinde olmadığına inandığını belirtmiştir. Venizelos un barışçı teşebbüsü Ankara da memnunlukla karşılanmış ve ön görüşmelerden sonra 10 Haziran 1930 da mübadele meselesini çözüme kavuşturan antlaşma imzalanmıştır. 9 Aralık 1933 de Etabli Meselesi Ankara da imzalanan bir antlaşmayla çözümlenmiştir yılında Türk - Yunan ilişkilerinde yakınlaşma döneminin başlamasında Bulgaristan ın Balkanlar daki tutumu etkili olmuştur. Bu ülke Balkanlar da değişimci tutum içine girmiş, Yunanistan ile Makedonya ve Batı Trakya sorununu gündeme getirmiştir. Bulgaristan ın bu yıllarda değişimci davranış içine girmesi Yunanistan ı Türkiye ye yaklaştırmıştır. 20

20 solennel, signé à Ankara. L attitude de la Bulgarie dans les Balkans a eu une certaine influence au début du rapprochement entre la Turquie et la Grèce en Ce pays, en mettant en question certains équilibres dans les Balkans, a posé à la Grèce le problème de la Macédoine et de la Thrace Occidentale. Le comportement de la Bulgarie a, dès lors, donné l occasion à la Grèce de se rapprocher de la Turquie. Venizelos, un politicien remarquable, qui avait tiré des leçons des épisodes sanglants du passé, a choisi la voie la plus conforme à l idéal hellénistique pour faire face aux nouveaux enjeux. Cela passait par l établissement d un lien d amitié et de partenariat avec les Turcs afin de se protéger des dangers à venir. D ailleurs, l échange de population a été l expression d un désir mutuel de mettre un terme aux conflits. Il faut par ailleurs prendre en compte le discours d Atatürk prononcé le 1er novembre 1930 à la Grande Assemblée Nationale de Turquie : «Les intérêts supérieurs de la Turquie et de la Grèce ne rentrent plus en contradiction. L amitié et la fraternité entre ces deux pays leur apportera force et sécurité.». Cette déclaration a été suivie par une ovation des députés, perçue comme le signe que la main tendue à la Turquie avait été acceptée. La Turquie et la Grèce ont renforcé leur rapprochement et leur amitié par l organisation de visites bilatérales. Le Premier minis-tre Venizelos s est rendu à Ankara le 27 novembre 1930 et y a été accueilli avec les drapeaux turcs et grecs et l hymne national grec. Lors de la soirée organisée à l occasion de cette visite, İsmet Paşa s est adressé ainsi Venizelos : «Honorable Haut Représentant, cet accueil bienveillant et émouvant que vous pouvez voir de vous-même, vous montre à quel point la nation turque s associe à ce sentiment [d amitié] et en même temps, traduit l affection et l amitié ressentie pour cette nation que vous représentez avec noblesse. J ai tendance à penser, que ce soit chez vous, ou bien dans notre patrie que les générations à venir seront reconnaissantes envers ceux qui ont travaillé et travailleront à l édification d une amitié turco-grecque solide». Venizelos a répondu à cette adresse par des messages d amitié. Venizelos, dans le cadre de sa visite du 30 octobre 1930, a signé un pacte d amitié, d impartialité, de rapprochement et d arbitrage entre les Etats. A ce pacte, a été ajouté le Protocole de Limitation des Forces Maritimes. En outre un pacte portant le titre d Accord traitant des Affaires Maritimes, du Commerce et de Résidence fut également signé. Au mois d octobre de l année suivante, İsmet Paşa s est rendu à Athènes afin de rendre visite à Venizelos. Lors du dîner organisé en son honneur, Venizelos s est exprimé sur la paix entre les deux pays dans les termes suivants : «Au cours de cette première année d amitié, il ne faut pas croire que nous en avons récolté tous les fruits. Je suis profondément convaincu que ces fruits vont continuer de prospérer et que l amitié et le partenariat entre nos deux nations apporteront des bienfaits que nous ne som-mes pas encore en mesure d imaginer pour l instant» En réponse à ces paroles, İsmet Paşa a déclaré «( ) pour qu un bâtiment soit solide et qu il tienne, il faut que des années se passent. Cela est d autant plus nécessaire quand il s agit d un édifice politique. Le temps en politique peut changer souvent et peut-être rencontrerons-nous plusieurs saisons. Mon cher ami, Honorable Haut Représentant, nous Siyaset yönü kuvvetli bir kişi olan Venizelos geçmişin kanlı imtihanlarından ders almış olayların yeni tecellileri karşısında Hellenizmin hayat ve istikbaline en uygun olan yolu seçmişti, bu da kendilerini tehdit eden büyük tehlikelere karşı Türklerle dostluk ve iş birliği etmekti. Zaten ahali mübadelesi iki tarafın da eski kanlı hesapları kapama arzularının bir ifadesi olmuştu. Zaten Atatürk ün Türkiye Büyük Millet Meclisinde 1 Kasım 1930 yılında Türkiye ile Yunanistan ın yüksek menfaatleri birbirine zıt olmaktan tamamen çıkmıştır. Bu iki memleketin samimî bir dostlukta kendileri için güvenlik ve kuvvet görmelerinde isabet vardır sözlerinden sonra milletvekillerinin bravo! tezahüratları bu dostluk elinin Türkiye tarafından kabul gördüğünün işaretiydi. Türkiye ve Yunanistan bu yumuşama ve dostluk dönemini ikili ziyaretlerle pekiştirmiştir. Yunan Başbakanı Venizelos 27 Kasım 1930 yılında Ankara ya bir ziyarette bulunmuştur. Trenle Ankara ya gelen Venizelos Türk ve Yunan bayraklarıyla karşılanmış ve meydanda Yunan millî marşı çalınmıştır. O akşam İsmet Paşa Venizelos a hitaben yaptığı konuşmada Aziz Başvekil Hazretleri, Burada görmüş olduğunuz heyecanlı hüsnü kabul, Türk milletinin bu duyguya ne derece ortak olduğunu size belli edecek ve aynı zamanda, burada asaletle temsil ettiğiniz millete karşı hissettiği dostane temayülün delili olacaktır. Kanaatim odur ki gerek sizde ve gerek bizim memleketimizde olsun gelecek nesiller, Türk - Yunan dostluğunun sağlam binasını kurmaya çalışmış ve çalışacak olanlara müteşekkir olacaktır... demiştir. Venizelos bu hitaba cevaben dostluk mesajları vermiştir. Venizelos un 30 Ekim 1930 tarihinde ziyareti sırasında bu defa Ankara da iki devlet arasında, Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Hakemlik Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya Deniz Kuvvetlerinin Sınırlandırılması Protokolü eklenmiştir. Ayrıca bir de Oturma, Ticaret ve Denizcilik Sözleşmesi adıyla bir antlaşma imzalanmıştır. Ertesi yıl ekim ayında İsmet Paşa, Venizelos un ziyaretine karşılık olarak Atina ya gitmiştir. İsmet Paşa onuruna verilen akşam yemeğinde Venizelos iki ülke barışı hakkında şunları söylemiştir. Bu dostluğun ilk senesinde ondan beklemekte haklı bulunduğumuz bütün semereleri vermiş olduğunu zannetmemelidir. Ben bu semerelerin gün geçtikçe artacağını ve memleketimiz arasındaki dostluk ile mesai iştirakinin günün birinde bu dostluğun başlıca amilleri olan bizlerin bile bugün tahmin edemeyeceğimiz derecede hayırlı neticeler vereceğine tamamıyla ve derin bir surette kani bulunuyorum... Bu sözlere karşılık İsmet Paşa... Herhangi bir binanın yerinde durabilmesi senelere ve arızalarına karşı koyabilmesi için sağlam ve dayanıklı olması icap eder. Bu lüzum bilhassa siyasî mahiyetteki yapılar mevzubahis olduğu zaman kendisini daha kuvvetli bir surette hissettirir. Çünkü siyaset dünyasında hava sık sık değişebilir ve herhâlde daha çok mevsimlerle karşılaşılır. Aziz dostum Başvekil Hazretleri, bizim bu hususta müsterih olmamız için ciddî sebepler mevcut bulunmaktadır. Gözlerimiz önünde yükselen ve gittikçe büyümekte olan bina en sağlam ve dayanıklı yapılardan 21