ö. Serdar SonceleyI of digestive, respiratory, Urogenita~ locomotive and circulatory systems were observed from anatomopathologic point of view.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ö. Serdar SonceleyI of digestive, respiratory, Urogenita~ locomotive and circulatory systems were observed from anatomopathologic point of view."

Esin Aykaç
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Y.Y.Ü. VeL Fak. Derıı. 3 (1-2): 37-44,1992 BİR KUZUDA GÖZLENEN ACRANİE VE DİGER KONGENİTAL ANOMALİLER ö. Serdar SonceleyI Hasan Alpak 2 KOya Kahvecioğlu 2 Huriye Horoz 3 A case Of Accanie And Another Congenltal Anomalies In A Lamb Summary: In this study a acranie lamb suffering from congenital anomalies of digestive, respiratory, Urogenita~ locomotive and circulatory systems were observed from anatomopathologic point of view., Özet: Bu çalışmada bir kuzuda acranie ile birlikte systema digestorium, urogenitalis, respiratorium, [ocornotoria, ve vasculosa ıda tespit edilen anomali olgulan anatoma patolojik yönden incelenmiştir. Giriş Ülkemizde ve dünyada sporadik olaylar şeklinde görülen kongeniıal anomali olaylarının, açıklananlardan daha fazla oranda olduğu bildirilmiitir (4,7,11,13,15). Anomalilerin sebepleri ve oluşum mekanizması henüz gereği gibi bilinmemekle beraber, genelolarak, genetik ve çevresel faktörlerin, viral, bakteriyel, hormonal ve radyasyonla ilgili etkenlerin roloynayabileceği ileri sürülmüştür (2,3,4,5,8,11,13,14,16). 1: Araş.Gör.Dr.,İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Avcılar - İstanbul - TÜRKİYE 2: Araş. Gör., İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Anatomi Bilim Dalı, Avcılar - İstanbul- TÜRKİYE 3: Araş.Gör.Dr., İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Reprodüksiyon Bilim Dalı, Avcılar- İstanbul-TÜRKİYE

2 38 Kongenital anomalilere domuzlarda %8, sıgırlarda % , koyunlarda ise % oranında rastlanıldıgı bildirilmi tir (11,12,13). Kuzularda, Systema locomotoria'da %55.4, Systema digestorium'da %12.7, Systema vasculosa'da %9.7, Systema urogenitalis'te %8, Systema nervosum'da % 6, Organa sensuum'da %3.5, Integunemtum communae'de %3.3 ve Systema endocronologia'da %1.5 oranında anomalilere rastlantıdıgı bildiriimi tir (11). Ülkemiz ve dünyada kuzular üzerinde yapılan çaiı malarda acranie vakalarının çok dü ük oranda oldugu ara tırmacılar tarafından bildirilmi tir (1,6,7,15). Bu çalı ma, kuzularda nadiren rastlanan bir vaka oldugundan ilginç bulunan acranie'nin ve bunun yanında geli mi olan diger anomali olaylarının anatomo-patolojik yönden incelenerek bütün özelliklerinin ortaya konması amacıyla yapılmı tır. Materyal ve Metod Ara tırma materyalini güçdogum ikayeti ile Fakültemiz Dogum KIinigine getirilen 2 ya ındaki. sakız koyunundan operasyon sezeryanla alınan bc yavrudan anomalili dogan bir adet erkek yavru olu turmu tur. Bu yavrulardan birinin ya adıgı, üçünün ise canlı dogdukları halde kısa bir süre sonra öldükleri gözlenirken, bu üç yavruda gerek dı bakıda ve gerekse diseksiyon sonucu herhangi bir anomalinin olmadlgı tespit edilmi tir. Ara tırma materyalini olu turan kuzu rutin anatomik diseksiyon ve maserasyon yöntemleriyle incelenmi tir. Bulgular Anomalili kuzunun dı bakısında tüylerin iyi geli tigi ba ın ve boyunun oıu madıgı (Acranie) (Resim 1) görüldü. Aniis'ün hiç olmadıgı (Atresia ani), kuyrugun ise rudimenter olarak geli tigi (Resim 2) gözlendi. İntestinum ' un bir kısmının ventral karın duvarından dı arıya çıktığı (Hemia ventralis) ve scroturnun içinin bo oldugu tespit edildi (Resim 3). Membrum thoracium'da Capsula ungulae'nin hiç geli medigi ve bu bölgenin normal tüylü deri ile kaplı olduğu (Resim 3,a), membrum pelvinum'da ise Capsula ungule'nin rudimenter bir Çıkıntı eklinde gel~tigi gözlendi. Bundan

3 dolayıda anomaliii yavrunun bacak uzunluldanııln kardc leriniııldnd:;n daha kısa old u ğu tespit edildi. Kuzu veııtr o- me d ian hat boyunca enzisyon yapı l arak açıldığ ınd a, diafragınanın olmadığı ve bunun sonucu olarak kuzunun tek bir vücut boşluğuna sahip olduğu gözlendi. Systema digestorium organlarından gaster'ler (Rumen, retieulum, omasum ve abornasum) ile intestinum tenue ve intestinum erassum'un kardc lerine göre daha, küçük oranda geli tiği (Resim 4,a), intestina bölümlerinin ayırt edilerniyecek ekilde sınırlarının kaybolduğu, reetum'un ise hiç geli m ediği (Atresia recti simplex) tespit edildi. Hepar'ın ise hiç olu madığı gözlendi. Systema vaseulosa organlarından eor'un küçük boyutta olduğu (Hemicaridus), lien'in ise hiç geli mediği tespit edildi. Systema urogenitalis organlarından testis'lerin cavum abdominis'de yer aldığı (Cryptorshismus abdominalis Resim 4,b), penis'in geli mediği (Aplasia penis) gözlendi. Ayrıca renes'in ve vesica urinaria'nın hiç olu madığı tespit edildi. Systema respiratorium organlarından trachea ve pulmo'nun olu madığı saptandı. İç organlardan sonra kemikler üzerinde yapılan incelemelerde, ossa cranii'nin ve vertebra cervicales'in olmadığı, thoracal, lumbal, sacral ve coccygeal vertebralar'ın gayri muntazam geli tiği, vertebra cocygeus'lar hariç birbirleriyle kayna tıkları (Perocormie) gözlendi (Resim 5). Bütün vertebralar'da Proc. spinosus' l arın geli mediği bundan dolayı özellikle vertebra lumbalis ve saeralis'lerin areus dorsalislerinin tam kapanmadığ ı tespit edildi. Dorsalden balaldığında areus ' ların ara sındaki bu bo luklardan eranial ve cervical k ıs m ı hiç geli meyen medulla spinalis'in uzantısı gözlendi (Resim 5,a). Proe. transver sus'ların rudimenter ve girintili çıkıntılı bir durum ar zett iğ i sapt a nd ı. Foramen intervertebrale'lerin C il aralıklarla olmadığ ı, bazı bölümlerde sık ekillendiği halde bazı bölümlerde hiç ekillenmediği tespit edildi. Kuzunun membrum thoracium ve pelvinum kemiklerinde phalanxlar hariç herhangi bir geli im bozuk l uğu veya anomaliye rastlanmad ı. Sol tarafta stem uma bağlı olan 4 tane düz ve uzun rudimenter costa görülmesine rağmen sağ tarafta 3 adet stemuma bağlanmayan kısa, ka.i sli ve enli costa tespit edildi.

4 40 Tartı ma ve Sonuç Bazı ar3 tırmacılar tarafından bildirilen (7,15) ve genellikle acranie olgusu ile görülen atresia ani et recti, cryptorshismus olaylarına bu çalı mada da rastlanmı tır. Amyelie'nin genellikle acranie ile birlikte bulu nduğu bildirilirken (3) incelenen bu olayda acranie olmasına rağmen rudimenter de olsa medulla spinalis'in te ekkül ettigi gözlenmi tir. Büyük ruminantlarda anomaliler üzerine yapılan bir çalı mada (9) kuyruksuzluğun nadir görülen bir olgu olduğu bildirilirken, bu çalı madaki anomalili kuzuda rudimenter de olsa geli tiği tespit edilmi tir. Bir buzağıda anencephali ile birlikte intestina'nın az geli tiği, özellikle distal kısımda belirgin bir hypoplasie'nin görüldüğü, bunun dı ında kuyruk kısalığı ve vertebra thoracicae'da deformasyonun ekillendigi gözlenmi tir (10). Yapılan bu çalı mada da kuzuda acranie ile birlikte intestina 'nın tamgeli medigi, columna vertebralis'te belirgin bir deformasyonun olduğu tespit edilerek aynı ara tırmacı grubunun bulgu l arıyla benzerlik Oldugu gözlenmi tir. Birçalı mada ba ile ilk 4 cercival vertebra'nın hiç geli medigi, tüylenmenin iyi oldugu, bunun yanında pelvis'in ise tam geli memi olduğu bildirilmi tir (1). Buradaki acranie olayının gerek erkek kuzuda tespit edilmesi ve gerekse tüylenmenin iyi geli mi oldugunun tespit edilmesi ile yukarıda bildirilen literatür ile benzerlik saglanm ı tır. Bu çalı mada anomalili yavrunun pelvis'inin iyi geli mi olduğuda gözlenmi tir. Kuzularda acranie, kuyruksuzluk, cryptorshismus, atresia ani et recli olaylarının kalıtsal hatalardan ileri gelebileceği bildirilmi tir (3). Bazı ara tırıcılar da (5,8,1 1,13) fötal dönemde geli im bozuklugunctan dolayı doku ve organların hiç te ekkül edemiyebilecegini bildirmi ler, bu tür anomalilerin uzun zaman dilimi içinde tek lük olaylar eklinde görülmesinin sebebinin ise genetik orijinli olabileği fikrini savunmu lardır. Yukarıdaki ara tırmacıların bildirdikleri kriterlerin ı ığı altında, üzerinde çalı ılan bu materyalde görülen anomalilerin sebebinin de genelik orijinli olabileceği inancını kuvvetlendirmektedir. Anomalie olayları pratik hekimlik alanı nda pek önem ta ımasa da, ekonomik kayıplara sebep olmakta ve en önemlisi damızlık seçiminde çok önemli bir bulgu n iteliği ta ımaktadlr. Bu yüzden hayvan yeti tinne çiftliklerinde her bir hayvana ait ayrıntılı sağlık kayıtlarının tutulması gerektiğine inanmaktayız.

5 41 Iilly,,,,klar ı. Alaçam,E., Seyrek, K. (1987): Bir kuzuda rastlanımn acranie olgusu.s.d. o Vet.Fak. Derg. 3(1), Alaçam, E. (1990): Theriogenoloji. Nuı'Ol Matbaa<~lık. Ankara. 3. Alibaşoğln, M., Yeşildere, T. (1988): Veteriner Genel Patoloji ve Tümör Bilimi. Kardeşler Basımevi. İstanbul. 4. Bruere,A.N. (1980): The application of cytogenetics to domestic animals.vet.annual, 20 th., Chung,S.ı.,Livingston,C.W., Edwords,J.W., Edwards,J.F.Gaver,B.Il., Colisson, E. W. (1990): Congeniıal malfomıal ions in sheep resulting from in utero inoculation ofcache Val/ey virusam.j. Vet.Res., 51 (10), Dennis,S.M. (1974): A survey of congenital defects of sheep Vet.Rec.95, Dennis,S.M. (1975): Peritana!!amb monauty in WestemAustralia. 7.congenital defects. Aust. Vet. J.51,8O th., I-LL. 8. Done, J.T. (1978): Vinıs teratogens and domesticated animals. Vet.Annual, 9. Greene, H.J.,Leipold, H.W.,Huston,K.(1974): Bovine congenital skeleta! defects. Zbl. Vet. Med. Reihe A (21), Hıraga, T., Abe, M. (1986): A neneephaly and other congenital defects in calf. Jpn.J.Vet.Sci. 48(3), ıı. Morrow,DA. (1986): Current therapy in Theriogenology 2. W.Il.saunders company. Philadelphia. 12. Mulley,R.C.,Edwards,M.J. (1984):Prevalence of congenital abnormalities in pigs. Aust.Vet.J.,61(4),1l Roberts,M. (1971): Veterinary obstemcs and ge flita! disease. Edward s Ilrothers Inc.,lthaca., Ithaca, New York. 14. Roook,J.S.,Trapp,A.L.,Krehbiel,J.,Yamanl,B.,Benson,M. (1988): Diagnosis of hereditary chondrodysplasia (Spiiler lambsyndrome)in sheep. JA VMA,198 (6), Saperstein, G., Leipold,H.W., Dennis,S.M. (1975): Congenita! defeets of sheep. JAVMA-167,314, Smith,H.A.,Jones, T.C., Hunt,R.D. (1972): Veterinary Pathology. Fourth edition, Lea and Febiger, Philadelphla.

6 42 Resimler Resim 1: Kuzunun cranio-dorsalden görünü ü. (Craruo dorsal view oflamb) Resim 2: Kuzunun caudalden görül1ü ü. Rudimenter kuyruk ve atresia ani. (Cauelal view of lamb.rudimentoıy tail and atresia ani.)

$... \,.,.c. b. o -i ' ~ Resim 4: Vücut bo luğ undak i iç organların görünü ü.$

7 Resim 3: Kuzunun venıralden görünü ü. (Ventral view of lamb.) a) Membrum thoracium'da gel iıj memi olan capsula ungulae. (Nondeveloped capsula ungulae in the membrum thoracium.).~.... \,.,.c. b. o -i ' ~ Resim 4: Vücut bo luğ undak i iç organların görünü ü. (Appearenee of abdominal organs) a) İntesıinum (Intestines) b)cryptorshid testisler (Crypıorchid testes)

Benzer belgeler

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Aksaray Malaklı köpeği, makro-anatomi, columna vertebralis

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Aksaray Malaklı köpeği, makro-anatomi, columna vertebralis ARAŞTIRMA F.Ü.Sağ.Bil.Vet.Derg. 2017; 31 (2): 117-121 http://www.fusabil.org Ramazan İLGÜN 1 Meryem KARAN 2 Zait Ender ÖZKAN 2 Sadık YILMAZ 2 1 Aksaray Üniversitesi, Aksaray, TÜRKİYE 2 Fırat Üniversitesi,