II. BÖLÜM LK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLER

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... V GİRİŞ Eğitime Neden İhtiyaç Vardır? Niçin Eğitim Tarihi Okuyoruz?...2 I. BÖLÜM İSLAMİYET TEN ÖNCEKİ TÜRK EĞİTİMİ 1. Eski Türklerde Eğitim Var mıdır? Hunlarda Eğitim Halk Eğitimi Yöneticilerin Eğitimi Askeri Eğitim Mesleki Eğitim Göktürklerde Eğitim Yöneticilerin Eğitimi Halk Eğitimi Göktürk Kitabeleri ve Türk Eğitim Tarihindeki Yeri Uygurlarda Eğitim Uygurlarda Bilgiye Verilen Önem Uygurlarda Kâtiplik, Bürokratlık, Danışmanlık Uygurlar ve Matbaa...17 II. BÖLÜM İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM 1. Karahanlılarda Eğitim Karahanlılarla Birlikte Ortaya Çıkan Türk Eğitiminin Özellikleri Karahanlılarda Örgün Eğitim, Medreseler Karahanlılar Döneminde Yetişen Şahsiyetler ve Eserleri Farabi nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri İbni Sina nın Türk Eğitim Tarihindeki Yeri Kutadgubilig in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri Kaşgarlı Mahmut ve Divanı Lugat it-türk Selçuklularda Eğitim Selçukluların Türk ve İslam Tarihindeki Yeri Selçuklu Devlet Adamlarının Eğitime Verdiği Önem Selçuklu Eğitim Kurumları İlköğretim Medreseler Melikşah Rasathanesi Atabeğlik Nizamülmülk ve Siyasetname...35

2 3. Anadolu Selçuklularında ve Beyliklerde Eğitim Anadolu Selçuklu Sultanlarının Eğitime Verdiği Önem Anadolu Selçuklularındaki Eğitimin Sonuçları Anadolu Selçuklularında Bir Yaygın Eğitim Kurumu Olarak Ahilik Ahi Kelimisinin Menşei Anadolu da Ahiliğin Ortaya Çıkışı Kurum Olarak Ahilik Osmanlılar Zamanında Ahilik Ahiliğin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri...55 III. BÖLÜM KURULUŞTAN TANZİMATA KADAR OSMANLILARDA EĞİTİM 1. İlk Tahsil Sıbyan Mektepleri Yüksek Tahsil Medreseler Kuruluş Dönemi Sahn-ı Seman Medresesi Süleymaniye Medreseleri Müderrislik Klasik Osmanlı Medreselerinin Müfredat ve Öğretim Proğramları Medreselerin Osmanlı Devleti ndeki İşlevi Meslek ve İhtisas Medreseleri Resmi Mektepler Saray Mektepleri Şehzadegan Mektepleri Enderun Mektebi Meşkhane Askeri Mektepler Acemioğlanlar Mektebi Mehterhane Tophane Kılıçhane Tüfekhane Humbarahane Memur Mektepleri Bab-ı Ali Mektebi Bab-ı Defterdari Mektebi Bab-ı Fetva Mektebi Bab-ı Seraskeri Mektebi Halk Eğitim Kurumları Camiler Tekkeler ve Zaviyeler Diğerleri...74

3 4. Medreselerde Çözülmeler ve Sebepleri Yenileşme Dönemi ( ) Mühendishane-i Bahri Humayun un Açılması Mühendishane-i Berri Humayun Diğer Askeri Okullar Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Mamure (1826) Mekteb-i Ulum-ı Harbiye (1834) Muzıka-ı Humayun Mektebi (1834) Azınlık Okulları...79 IV. BÖLÜM TANZİMAT SONRASI EĞİTİM VE ÖĞRETİM 1. Sultan Abdülmecid Dönemi Sultan Abdülaziz Dönemi Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ne Kadar Olan Gelişmeler Maarif-i Umumiye Nizamnamesi Sultan II. Abdülhamit Dönemi Eğitim Teşkilatında Yeni Düzenlemeler Eğitim ve Öğretimde Meydana Gelen Gelişmeler İlköğretimde Ortaöğretimde Öğretmen Yetiştirme Teknik Eğitim Yüksek Öğrenim Meşrutiyet Dönemi ( ) Bocalama Dönemi Eğitime İlişkin Tartışmalar Tevhid-i Tedrisata ya da Milli Eğitime Doğru Kısa Döneme Sığdırılan Yenilikler Milli Mücadele Dönemi...99 V. BÖLÜM ATATÜRK DÖNEMİ EĞİTİM VE KÜLTÜR POLİTİKASI 1. Yeni Eğitim Kültür Politikasının Amacı Ne Olmalıdır? Atatürk ün Eğitime Bakışı Yeni Eğitim Kültür Politikasına Hâkim Olan Değerler Millilik İlkesi Medenilik İlkesi Laiklik İlkesi Batıcılık İlkesi Diğer İlkeler İşe Dayalı Eğitim İlkesi Disiplin İlkesi Karma Eğitim İlkesi Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılâplar Tevhidi Tedrisat Kanunu...116

4 4.2. Harf İnkılâbı Milli Tarih Anlayışı Dilde İnkılâp Yeni Eğitim Kültür Politikasının Uygulanışı Örgün Eğitim İlköğretim Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Öğretim Yüksek Öğretim Azınlık ve Yabancı Okulları Güzel Sanatlar Yaygın Eğitim Halk Eğitimi VI. BÖLÜM ARASI EĞİTİM KÜLTÜR POLİTİKASINA HAKİM OLAN DEĞERLER 1. Dönemin Genel Karakteri Eğitim Kültür Politikasına Yeni Bir Bakış Eğitim Kültür Politikasına Yön Veren İlkeler Laiklik Dönemde Uygulanan Laik Eğitimin Aksayan Yönleri Hümanizma Hümanist Eğitimin Aksayan Yönleri Batılılaşmak Eğitim Kültür Politikasında Milliyetçiliğin Yeri Arası Eğitim Sisteminde Tarih ve Edebiyat Derslerinin Yeri Tarih Öğretimi Edebiyat Öğretimi VII. BÖLÜM ARASI EĞİTİM KÜLTÜR FAALİYETLERİ 1. Eğitimde Genel Durum Eğitim Faaliyetleri Örgün Eğitim Alanında İlköğretim Ortaöğretim Faaliyetleri Teknik Öğretim Yüksek Öğretim Azınlık ve Yabancı Okulları Güzel Sanatlar Din Eğitimi Yaygın Eğitim Halkevleri Halkodaları...188

5 VIII. BÖLÜM ARASI EĞİTİM KÜLTÜR POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE KÖY ENSTİTÜLERİ 1. Köy Enstitüleri Köy Enstitülerinin Amacı Kuruluşu ve Statüsü Köy Enstitülerinin Çalışmaları Köy Enstitülerinin Milli Eğitimdeki Yeri Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü Köy Enstitüleri Hakkında Neler Söylendi? Olumsuz Yorumlar ve Eleştiriler Köy Enstitülerinin Akıbeti Köy Enstitülerine Dair Bir Değerlendirme IX. BÖLÜM DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİNDE EĞİTİM VE KÜLTÜR FAALİYETLERİNE İLİŞKİN GELİŞMELER 1. Demokrat Parti Hükümetlerinin Eğitim ve Kültür Konusundaki Görüşleri Eğitim ve Öğretimin Birliği Eğitim ve Öğretimin Planlanması İlköğretim Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Öğretim Yüksek Öğretim Öğretmen Yetiştirme Kültürel Gelişme Doğu Üniversitesi ve Eğitimde Fırsat Eşitliği Demokrat Parti Hükümet Programlarında Eğitime İlişkin Ortak Yönler Demokrat Partinin Eğitim Kültür Politikasına Yabancı Uzman Raporlarının Etkileri Demokrat Parti Döneminde Eğitim Kurumlarında Meydana Gelen Gelişmeler İlköğretimde İlköğretime Öğretmen Yetiştirme Orta Öğretim Mesleki Teknik Öğretim Yüksek Öğretim Yeni Üniversiteler Doğu Üniversitesi (Atatürk Üniversitesi) ODTÜ Ege Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Özel Eğitim KAYNAKLAR İNDEKS