COĞRAFİ İŞARETLERİN SAĞLADIĞI HAKLARIN KAPSAMI VE ÖRNEK KULLANIMLAR

Transkript

1 1 COĞRAFİ İŞARETLERİN SAĞLADIĞI HAKLARIN KAPSAMI VE ÖRNEK KULLANIMLAR

2 AV. EKIN KARAKUŞ ÖCAL 2

3 GENEL Kimler Başvuru Yapabilir? Coğrafi İşaretleri Kimler Kullanabilir? Coğrafi İşaret Nasıl Kullanılır? Coğrafi İşaret Kimlere Hak Sağlar? Coğrafi İşaretin Sağladığı Haklar Nelerdir? Coğrafi İşarette Değişiklik Yapmak Mümkün mü? 3

4 COĞRAFİ İŞARET BAŞVURUSU KİMLER BAŞVURABİLİR? (SMK m.36) Üretici grupları. ÖR: Finike İlçesi Meyve Üreticileri Tarımsal Birliği Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları. ÖR: Kahramanmaraş TSO Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler. ÖR: Ezine Peynirini ve Mandıracılarını Koruma, Geliştirme ve Tanıtma Derneği Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici. ÖR: Sümer Halıcılık El Sanatları San. ve Tic. A.Ş. 4

5 COĞRAFİ İŞARETLERİN KULLANIMI COĞRAFİ İŞARETLERİ KİMLER KULLANABİLİR? (SMK m.46) Tek bir kişiye veya bazı kişilere bağlanamaz. SİCİLDE BELİRTİLEN ŞARTLARA UYGUN OLARAK üretim yapan veya pazarlayan herkes tarafından kullanılabilir. 5

6 COĞRAFİ İŞARETLERİN KULLANIMI BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ: (SMK m.46) Üreticiler, pazarlama faaliyetinde bulunanlar, üretici olmayıp tedarik zincirinde yer alarak ürünlerin tescile konu özelliklerine etkisi bulunanlar, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adına yönelik faaliyet gösterdiklerine dair tescil ettirene bildirimde bulunur. 6

7 COĞRAFİ İŞARETLERİN KULLANIMI Coğrafi işareti veya geleneksel ürün adı amblem ile birlikte ürün veya ambalaj üzerinde kullanır. (SMK m.46) amblem kullanımı zorunludur. Bu amblemler Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından belirlenecektir. Bu zorunluluk 10 Ocak 2018 tarihi itibariyle başlayacaktır. 7

8 COĞRAFİ İŞARETLERİN KULLANIMI ÖRNEK AMBLEM KULLANIMI: Avrupa Birliği: 8

9 COĞRAFİ İŞARETLERİN KULLANIMI Ürünün niteliği gereği, amblem ile birlikte coğrafi işaretin veya geleneksel ürün adının ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığı durumlarda; amblem ile tescilli işaret veya ad, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur. (SMK m.46) 9

10 COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ SAĞLADIĞI HAKLAR (SMK m. 44, m.53) KİMLER TALEP EDEBİLİR? NELER TALEP EDİLEBİLİR? 10

11 COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ SAĞLADIĞI HAKLAR (SMK m. 44, m.53) KİMLER TALEP EDEBİLİR: Coğrafi işareti tescil ettiren Tescil edilmiş coğrafi işaretin kullanım hakkına sahip kişiler, sicilde belirtilen şartlara uygun olan ürünlerin üretimi veya pazarlamasında faaliyet gösterenler 11

12 COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ SAĞLADIĞI HAKLAR (SMK m. 44, m.53) NELER TALEP EDEBİLİR: Ürünün iç ve dış ambalajında, tanıtım ve reklamında veya ürünle ilgili herhangi bir yazılı belgede doğal, esas nitelik ve özellikleri ile menşei konusunda yanlış veya yanıltıcı herhangi bir açıklama veya belirtiye yer verilmesi önlenmesini, Tescilli coğrafi işarete ait amblemin tüketiciyi yanıltıcı biçimde kullanımının önlenmesini 12

13 COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ SAĞLADIĞI HAKLAR (SMK m. 44, m.53) Ürünün coğrafi işaret tecilinde belirtilen şartları sağlamıyor olmasına rağmen coğrafi işaretin ününden dolaylı veya dolaysız olarak ticari yarar sağlanması önlenmesini, 13

14 COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ SAĞLADIĞI HAKLAR (SMK m. 44, m.53) Kelime olarak gerçek coğrafi yeri ifade etse bile tescil kapsamındaki özellikleri taşımayan ya da çağrışım yapılacak şekilde benzer olan yanıltıcı kullanımın önlenmesini, korunan adın başka bir dilde tercümesinin kullanılmasını, yahut «stilinde» «tarzında» «tipinde» «türünde» «yöntemiyle» «orada üretildiği biçimde» gibi terimler içerse dahi coğrafi işaretin tescil kapsamındaki özelliklerini taşımayan ya da çağrışım yapacak şekilde benzeri olan ürün üzerindeki yanıltıcı kullanımın engellenmesini, 14

15 15 ÖRNEKLER

16 16 ÖRNEKLER

17 ÖRNEKLER BÖYLE BİR YERDE SATILAN MARAŞ BİBERİ, MARAŞ TARHANASI! 17

18 NASIL TALEP EDEBİLİR? İhtarname yoluyla Dava yoluyla Tespit davası Tecavüzün durdurulması davası Maddi tazminat davası/talebi Arabuluculuk (6325 sayılı Kanun) 18

19 NASIL TALEP EDEBİLİR? Hak sahibi mahkemeden şunları talep edebilir: Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti Tecavüzün önlenmesi Tecavüzün kaldırılması Maddi zararın tazmini (maddi tazminat) Tecavüze neden olan ürünlere el konulması El konulan ürünler üzerinde kendisine mülkiyet hakkı tanınması Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirler alınması 19

20 ÖRNEKLER «EKİN İNEGÖL KÖFTE PİLİÇ» Gümüş Gıda Ticaret AŞ üretiyor ve Kuş Gıda Marketleri Limited Şirketi «EKİN» markası ile satıyor. Eskişehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/34 D.İş sayılı dosyası ile, Gümüş Gıda Ticaret AŞ aleyhine yapılan tespit sonucunda; mahreç işareti niteliğindeki İnegöl Köfte nin aksine kırmızı etten değil, piliç etinden köfte ürettiği, gerek etiket üzerinde gerekse içerik bölümünde bunun açıkça belirtildiği bilirkişi raporu ile tespit edilmiş. Toplanan delillere göre davalıların coğrafi işaret tescil belgesine tecavüz teşkil eder (Üretim, Depolama, Satış) şeklinde olan tecavüzlerinin durdurulmasına ve 7000 TL maddi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmiştir. 20

21 ÖRNEKLER «EKİN İNEGÖL KÖFTE» Davacı: Ürün İnegöl Köfte tescilinde ki özellikleri taşımıyor. Davalılar: İnegöl köfte 4 birim dana eti, 1 birim kuzu eti etinden elde edilen kıymanın tuz ve kırmızı soğan ile yoğurulmasından elde edilmekte ve bu durum Bursa İl Kültür Müdürlüğünüm internet sitesinde açıkça belirtilmekte olup, bu esaslara uygun üretim yapılmaktadır. Sonuç: Coğrafi İşaret sahibi sadece bu ürünü belgede belirtildiği şekilde üretilip üretilmediğini kontrol edebilir, bu kontrollerde belirtilen özelliklere uygun üretim yapılmadığının tespiti halinde tecavüz davası açılabilir. Bu örnekte tecavüz kanıtlanmadığından dava reddedilmiştir. 21

22 ZAMANLA KULLANILAN ÜRÜN ARTIK FARKLI ÜRETİLMEYE BAŞLADIYSA? İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ OLDUYSA VE ÜRÜN İÇİN ARTIK BAŞKA İKLİM ŞARTLARI VARSA? DENETLEME FAALİYETLERİ YETERLİ OLARAK YERİNE GETİRİLMİYORSA? 22

23 COĞRAFİ İŞARETTE DEĞİŞİKLİK Tescile konu coğrafi işaretin veya geleneksel ürün adının tescile konu özelliklerinde iklim değişikliği, teknolojik gelişmeler ve üretimde yeni metotların geliştirilmesi gibi nedenlerle özelliklerinde değişiklik olması halinde, değişiklik talebinde bulunulabilir. 23

24 COĞRAFİ İŞARETTE DEĞİŞİKLİK FAYDASI NEDİR? Zamanla üretim metodunda değişiklik meydana gelmiş olabilir. ya da İçeriğinde kullanılan ürünlerden birinin üretimi artık mümkün olmayabilir. Coğrafi işaret tescilin içeriği revize edilebilecektir. HATTA REVİZE EDİLMESİ GEREKLİ GÖRÜLMEKTEDİR. 24

25 COĞRAFİ İŞARETİ TESCİL ETTİRENİN DEĞİŞİKLİĞİ Coğrafi işareti tescil ettirenlerin, artık başvuru hakkını taşımadığına ya da denetim sürecini koordine etmediğine mahkeme tarafından karar verilmesi veya bu durumun Kurum tarafından kendiliğinden tespiti ya da tescil ettiren kişiler tarafından değişiklik beyanının Kuruma yazılı olarak bildirilmesi hâlinde TESCİL ETTİRENİN DEĞİŞTİRİLMESİ SÖZ KONUSU OLABİLİR. 25

26 COĞRAFİ İŞARETİ TESCİL ETTİRENİN DEĞİŞİKLİĞİ Aynı şekilde, Coğrafi işaret veya geleneksel ürün adını tescil ettiren, tescilin sağladığı haklarından ve kullanımın denetimiyle ilgili sorumluluklarından vazgeçebilir. 26

27 COĞRAFİ İŞARETİN MARKALARLA İLİŞKİSİ Tescil edilmiş bir coğrafi işaretle ilgili mal ve hizmetlerde kullanılmak üzere yapılan marka başvurusu REDDEDİLİR, tescil edilmiş ise dava yolu ile HÜKÜMSÜZ KILINABİLİR. Coğrafi işaretin korunmasından önce iyi niyetle tescil ettirilmiş ise coğrafi işaret hakkı sahiplerinin yetkileri bu kişinin iyi niyetli kullanımına zarar veremez. 27

28 Teşekkürler Av. Ekin KARAKUŞ ÖCAL

29 1964 den beri fikri haklarınız korumamız altında 29