a) İstanbul da daha fazla girişimci fikrin ortaya çıkması için neler yapılmalıdır? (Daha Çok Girişimci Fikir)

Transkript

1 İSTANBUL BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI ETKİNLİK RAPORU Etkinlik Adı Girişimcilik Ekosistemi Tematik Çalıştayı Tarih, Saat 8 Mayıs 2013, 9:30 13:30 Yer WOW İstanbul Kongre Merkezi Girişimcilik Ekosistemi Tematik Çalıştayı 9:30 da İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) Planlama Programlama ve Koordinasyon Birim Başkanı Burcu Özüpak Güleç in hoşgeldiniz konuşması ve katılımcıların kendilerini tanıtması ile başlamıştır. Burcu Özüpak Güleç tarafından İstanbul Bölge Planı hazırlık sürecine, Tematik Çalıştay ın amaç ve yöntemine dair bilgi verildikten sonra, İstanbul un Girişimcilik Ekosistemi Konusunda mevcut durumunu açıklayan teknik bir sunum Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimi uzmanlarından Hakan Sipahioğlu tarafından gerçekleştirilmiştir. Teknik sunumları takiben katılımcılar alt çalışma gruplarına bölünmüş olup, strateji çalışmaları başlamıştır. Alt Grup Çalışma Konuları İki oturum düzenlenen çalışmanın birinci oturumu İvmelenen Ekosistem başlığını taşımakta olup World Cafe yöntemi kullanılmıştır. Bu oturumda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: a) İstanbul da daha fazla girişimci fikrin ortaya çıkması için neler yapılmalıdır? (Daha Çok Girişimci Fikir) b) Girişimcilik kültürünü geliştirmek (başarı hikâyeleri yaratmak, girişimci olmayı özendirmek vb.) için neler yapılmalıdır? (Kültür) c) İstanbul Girişimcilik Ekosistemini bekleyen fırsatlar nelerdir ve bu fırsatlar nasıl değerlendirilmelidir? (Fırsatlar) İkinci bölümdeyse Tepsi Yöntemi kullanılarak Kaynaklar ve Paydaşlar Oturumu gerçekleştirilmiş, aşağıdaki iki soruya dair fikirler üretilmiştir: a) Girişimcilerin kaynaklara (finansman, bilgi, insan vb.) erişmesi için neler yapılmalıdır? (Kaynaklar) b) Girişimcilik ekosisteminin paydaşlarına (kamu, sivil toplum, akademi, vb.) düşen görevler nelerdir ve ekosistemin ne tür kurumsal yapılara ihtiyacı vardır? (Paydaşlar)

2 Kullanılan Yöntemler Birinci oturumda her bir masada grup tarafından seçilen moderatörün moderasyonunda gerçekleştirilen grup tartışmalarının yer aldığı World Cafe yöntemi uygulanmıştır. Bu yöntem sırasında ayrıca her bir masada bir İSTKA uzmanı rapörtör olarak görev yapmış; öneri ve görüşleri kayıt altına almıştır. İkinci oturumda ise önerilerin yazılı olarak yapıldığı ve sonrasında masadaki grup tarafından tartışılarak belli başlıklar altında konsolide edildiği Fikir Tepsisi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın Genel Açıklaması Çalışmaya kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörden 23 kişi katılım sağlamıştır. Çalışma ile temel olarak «İstanbul da girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi» için temel stratejiler ve hedefler ortaya konması amaçlanmıştır. Buna yönelik olarak ise 5 soru ile katılımcıların görüşleri toplanmaya çalışılmıştır. Grup çalışmaları ile bu sorulara verilen cevapların veya getirilen önerilerin gruplarda tartışılması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. Yapılan son oturumda ise grup çalışmalarının bütün katılımcılara sunularak görüşlerinin alınması, bütüncül bir bakış açısıyla genel bir değerlendirmenin yapılması ve katılımcılar tarafından eksik kaldığı dile getirilen konuların da tartışılması amaçlanmıştır. 1. OTURUM Yapılan Sunumlar ve Strateji Önerileri 1. Soru: İstanbul da daha fazla girişimci fikrin ortaya çıkması için neler yapılmalıdır? İlk alt oturum olan Daha Çok Girişimci Fikir bölümünde yaratıcı fikirlerin girişimciliğin özendirilmesi ve kolaylaştırılmasıyla gerçekleşeceği vurgusu ön plana çıkmıştır. Buna ek olarak kamu sektörünün yaratıcı fikirleri teşvik etmesinin sağlanmasına olan ihtiyaca dikkat çekilmiştir. Birlikte çalışma alanları, kuluçka merkezleri, hızlandırma programları, teknoloji transfer ofisleri gibi yapıların geliştirilmesi ve desteklenmesi ve fikir değerlendirme merkezleri, fikir bankası, fikir destek ofisi gibi fikirlerin alışverişine ve olgunlaştırılmasına imkan veren yapıların oluşturulması da kurumsal boyutta öne çıkmıştır. Aynı zamanda fikir, girişimcilik, yaratıcılık, yenilikçilik, iş planı, proje vb. alanlarında yarışmaların eksikliği de tartışılmış, bunların arttırılması gerektiği ifade edilmiştir. Girişimci olma arzusunu engelleyen mekanizmalara da dikkat çekilirek (kpss örneği verilmiştir) bunların ortadan kaldırılması talep edilmiştir. Ayrıca girişimciliği özendirecek zengin içerikli kampanyalar (kamu spotu, vaka çalışmaları gibi) düzenlenmesi de önerilen çözümler arasında yer almıştır. Girişimcilik üzerine stk'lar, organizasyonlar, uzmanlar (özel sektör de örneğin sosyal sorumluluk kapsamında çalışırsa) teşvik edilerek (mali destek, ödüllendirme vb. yoluyla) bu faaliyetlerin artması yoluna gidilmesinden bahsedilmiş, bunun yanında girişimcilikle ilgili prestijli etkinliklerin (GGH örneği verilmiş) artmasını sağlayacak çalışmalara ihtiyaç olduğu ifade edilmiştir. Son

3 olarak mevzuatın girişimci dostu hale getirilerek bürokrasinin azaltılmasının (teknoloji transferi, lisanslama, fikri mülkiyet, rekabet vb.) unutulmaması gerektiği vurgulanmıştır. 2. Soru: Girişimcilik kültürünü geliştirmek (başarı hikâyeleri yaratmak, girişimci olmayı özendirmek vb.) için neler yapılmalıdır? Kültür alt oturumunda eğitim sisteminin modernizasyonu, bu süreçlerde girişimciliğin bir kariyer alternatifi olarak ön plana çıkarılması ve bu amaca hizmet edecek faaliyetlerin (staj programları, tecrübe paylaşımları vb.) arttırılması üzerinde uzlaşılan başlıca konu olmuştur. Katılımcılarımıza göre öğretmenler, bürokratlar, aileler, medya vb. gibi girişimcilere faydası olabilecek kişilerin de eğitimi ve bilgilendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Girişimcilere yönelik eğitim programlarının (başta üniversitelerde olmak üzere) çeşitlendirilmesi (hukuk, yönetişim, sektörel uzmanlaşma vb.) ve iyileştirilmesi (belirli bir standart getirilmesi, uygulamalı olması vb.), eğitimde işbirliklerinin teşvik edilmesi yukarıdaki hedeflerin tamamlayıcıları olarak belirtilmiştir. Girişimcilik konusundaki akademik çalışmaların desteklenmesi ihtiyacına da dikkat çekilmiştir. Eğitim sisteminde ve okullarda girişimci bireylerin ortaya çıkmasını sağlayacak şekilde faaliyetler (öğrencilere özel fon, eğitim, mentorluk vb.) yürütecek platformlar kurulması bu kapsamdaki temel kurumsal talep olarak öne çıkmıştır. Böylelikle gençlerin girişimcilik yeteneklerini fark etmesi sağlanacaktır. Akademi-Sanayi işbirliğinin artması ve akademisyenlerin ürettikleri bilgiyi ticarileştirmeleri desteklenmesi üzerinde özenle durulması gereken konular olarak defalarca dile getirilmiştir. 3. Soru: İstanbul Girişimcilik Ekosistemini bekleyen fırsatlar nelerdir ve bu fırsatlar nasıl değerlendirilmelidir? Fırsatlar alt oturumunda sosyal girişimcilik için yol haritası geliştirilmesi vurgusu ön plana çıkmıştır. Bu minvalde dezavantajlı gruplara yönelik sosyal etkisi yüksek girişimciliğin teşviki talep edilmiştir. Bu alanda uygun mevzuat değişikliği yapılması için faaliyetlerin geliştirilmesi öngörülmüştür. Bu mevzuat değişikliği ve teşvikin arttırılmasına paralel olarak kamunun sadece mali değil teknik desteği arttırmasının da unutulmaması belirtilmiştir. Tüm girişimcilik alt segmentleri için ortak talep, destek mekanizmaları daha takip, raporlama, ölçme/değerlendirme aşamalarını kapsayacak şekilde katılımcı, şeffaf, hızlı ve etkin hale getirilmesi olmuştur. Bunların haricinde girişimcilik ekosistemini zenginleştirmeye müsait, gerekli altyapı ve donatılarla desteklenen girişimci bölgeler oluşturulmasının fırsat değerlendirmede önemli bir merhale olduğu vurgulanmıştır. Finansal anlamda ise girişim sermayesinin desteklenmesi, bu alandaki işbirliklerinin ve ağlarının arttırılmasının kaçırılmaması gereken fırsatlar açısından elzem olduğuna dikkat çekilmiştir. Aynı zamanda girişimcilerin pazarlara erişiminin kolaylaştırılması ve bu yönde yurtdışı faaliyetlerinin desteklenmesi yeni fırsatların ortaya çıkarılması için gerekli bulunmuştur.

4 2. OTURUM 1. Soru: Girişimcilerin kaynaklara (finansman, bilgi, insan vb.) erişmesi için neler yapılmalıdır? Kaynaklar alt oturumunda bilgi ve insan kaynağı yönünde fikirler ağırlıklı olarak dile getirilmiştir. Girişimcilerin nitelikli insan kaynağına erişimi için yenilikçi destekler sağlanması (İnsan Kaynağı na yapılan yatırımların sübvanse edilmesi gibi) bu anlamda öne çıkan konu olmuştur. Girişimcilerin ihtiyaç duyduğu insan kaynağının ortaya çıkarılması, geliştirilmesi, bölgeye çekilmesi vb. için faaliyetlerin geliştirilmesi ve geliştirenlerin de desteklenmesi önemli bulunmuştur. Bilgiye erişim çerçevesinde ise mentorluk mekanizmalarına yoğun bir vurgu ortaya çıkmıştır. Bir rol model/mentor havuzunun oluşturulması, yurtiçi/yurtdışındaki mentorlara erişimin kolaylaştırılması önemli bir ihtiyaç olarak görülmüştür. Genel itibarıyla ekosistemin ihtiyaç duyduğu kaynakların envanterinin çıkarılması ve görünürlüğünün (etkili iletişim kampanyaları vb.) sağlanması da erişim açısından son derece önemli olduğu belirtilmiştir. Kaynakların etkinliği ve çeşitliliğinin (haritalandırma, crowdsourcing opsiyonları vb.) arttırılmasının, kaynak yönetiminin kolaylaştırılmasının, araştırmaların (kamu, stk, üniversite, odaların araştırmaları, istatistiklerini yayınlamaları, uzmanlaşma vb.) desteklenmesinin olmazsa olmaz olduğu bir çok kez dile getirilmiştir. Medyanın da ekosistemin bir paydaşı olarak sürece dahil edilmesi unutulmamamış, ancak sadece geleneksel medya değil yenilikçi araçlar, ve sosyal medya kullanımı öne çıkmıştır. Bu kanallar vasıtasıyla girişimcilerin fırsatlar, imkanlar, beklentiler, gelişmeler vb. konusunda bilgilendirilmesi ve uygun destek mekanizmalarına yönelmesinin gerekliliği ifade edilmiştir. 2. Soru: Girişimcilik ekosisteminin paydaşlarına (kamu, sivil toplum, akademi, vb.) düşen görevler nelerdir ve ekosistemin ne tür kurumsal yapılara ihtiyacı vardır? Son bölüm olan Paydaşlar alt oturumunda ise girişimcilik kültürünün geliştirilmesi, girişimcilik algısının iyileştirilmesi adına (girişimci, mentor vb. tüm kesimler arasında) faaliyetler gerçekleştirilmesi ve gerekli kurumsallaşma sağlanması gerektiği belirtilmektedir. Bu tür faaliyetlerde yenilikçiliğin de teşvik edilmesi talep edilmiştir. Yapısal tarafta ise fikri mülkiyet problemleri doğurmayacak şekilde fikir paylaşımları yapılmasını sağlayacak mekanizmalar kurulması, firmaların ortaklık kurmalarını sağlayacak mekanizmalar oluşturulması öngörülmektedir. Bu kapsamda ortaklık altyapılarını güçlendirecek kapsayıcı ağlar, platformlar vb. kurulması ve aynı doğrultuda üst düzey kamu temsilcilerinin de girişimciliği sahiplenmesinin önem arz ettiği belirtilmiştir. Bölgesel boyuttan daha makro düşünüldüğünde uluslararası ve ulusal işbirliklerine yönelinmesine dönük bir ihtiyaç ortaya çıkmaktığı da ifade edilmiştir. Girişimcilik ekosistemi için model olan bölgelerle işbirlikleri güçlendirilmesi talep edilmiştir (girişimcilere ve girişimci adaylarına eğitim ve iş tecrübesi sağlanması vb). Yine aynı şekilde girişimcilerin ekosistemin diğer paydaşlarıyla bir araya gelebileceği, çeşitli bilgilendirme faaliyetlerinin, rol model buluşmalarının vb. yapılacağı

5 sistematik mekanizma (etkinlikler vb.) ve platformlar oluşturulması yönünde güçlü bir talep ortaya çıkmıştır. İsim Bedriye HÜLYA Büke ÇUHADAR Yrd. Doç. Dr. Ahmet Murat FİŞ Engür RUTKAY Serhat GÖRGÜN Melih EFEOĞLU Ozan SÖNMEZ Yıldırım KIRGÖZ Hüseyin DOĞAN Efsun GEDİK Sezai HAZIR Ayşegül EKMEKÇİ Hüseyin KILIÇ Gülsüm ÇIRACI Berrak KUTSOY Ceyda KEÇELİ İhsan KARATAYLI Necdet ÖZTÜRK Özgür SOLAKOĞLU Başak SARAL Cem ARSLAN Serdar APAYDIN Gülcan ERGÜN Hakan SİPAHİOĞLU Fatih PİŞKİN Osman ALTAY Betül CELEP Mehmet Onur PARTAL KATILIMCI LİSTESİ Kurum BFIT - KSSD Endeavor Türkiye Özyeğin Üniversitesi Entrepreneurs Organization Inveon Keiretsu Forum İstanbul Özyeğin Üniversitesi TEPAV Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı KOSGEB İstanbul Melek Yatırımcı Merkezi Pegasus Pegasus Airlines TTGV Dünya Engelliler Vakfı GYİAD Uluslararası Girişimcilik Merkezi Uluslararası Girişimcilik Merkezi İstanbul Bilgi Üniversitesi TOBB GGK