ANTİ ALERJEN ESANSLAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ANTİ ALERJEN ESANSLAR"

Aylin Ergin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ANTİ ALERJEN ESANSLAR Laboratuar Koordinatörü

2 ALERJİ NEDİR? Alerji; vücudun özel bir maddeye karşı gösterdiği ters (kötü) tepkiyi açıklamak üzere kullanılan bir terimdir. Alerjik tepkimeyi harekete geçiren herhangi bir maddeye ALERJİK madde ya da ALERJEN adı verilir. Birçok farklı alerjik madde türü vardır. Polenler, ev veya toz akarları, gıdalardaki kuru yemişler, buğday ürünleri, metaller, kimyasal maddeler vs.

3 KOZMETİK ÜRÜNLERDE ALERJİ Bazı Kozmetikler daha çok «Alerjik Kontakt Dermatite» neden olur. Alerjik kontakt dermatit; önceden herhangi bir alerjen maddenin teması ile duyarlaşmış deriye aynı maddenin tekrar temas etmesi ile ortaya çıkan bağışıklık sisteminin göstermiş olduğu bir reaksiyondur.

Alerjik kontakt dermatit; önceden herhangi bir alerjen maddenin teması

4 KOZMETİK ALERJİLERİNDEKİ TANI YÖNTEMLERİ Vücut üzerinde alerjiye neden olan maddeleri tanımlamak için bir çok yöntem uygulanır. Bunlar, Prick (Epidermal) Test, İntradermal test, Yama (Patch) Testi ve Kanda yapılan testlerdir.

5 YAMA (PATCH) TESTİ Kontatk alerjilerinde uygulanan özel tanı yöntemi Patch testidir.yama testi adı verilen ve vücutta temas alerjilerine neden olduğu bilinen temel maddeleri içeren bu test sırt bölgesine uygulanır ve kişinin alerjik olduğu maddeler belirlenir. Değerlendirme işlemi 48 saat sonra test alanındaki deri belirtileriyle derecelendirilir. Yama testiyle tespit çok önemlidir. Çünkü temas alerjisinin kalıcı bir tedavisi yoktur. Tek tedavi yöntemi alerji yapan maddelerden uzak durmaktır.

uygulanır ve kişinin alerjik olduğu maddeler belirlenir.

6 ESANSLAR Eski zamanlarda parfümler; çiçek, ağaç, bitki ve hayvansal salgılardan doğal olarak ortaya çıkan kimyasal maddeler kullanılarak elde edilirdi. Esans; bitkilerden ve hayvanlardan türlü yollarla çıkarılan veya kimyasal yöntemlerle elde edilen hammaddeler ile yapılan kokulu ve uçucu sıvıdır. IFRA (International Fragrance Association) tanımına göre de Esans; kokulu veya koku veren maddelerin karışımlarından meydana gelir. Bu karışım, 20 den 250 ye kadar hammadde içerebilir.

Esans; bitkilerden ve hayvanlardan türlü yollarla çıkarılan veya kimyasal yöntemlerle elde edilen hammaddeler ile

7 ESANSLAR Kimya sanayindeki gelişmeyle birlikte sentetik olarak elde edilen koku bileşenlerinin karışımıyla farklı kokular oluşturulmuştur. Bugün günümüzde den fazla esans hammaddesi kullanılarak elde edilen esans kompozisyonları, parfüm, şampuan, krem gibi kozmetik ürünlerinde kullanılmaktadır.

8 ESANS HAMMADDELERİ Esans hammaddeleri; kimyasal yollarla sentetik şekilde veya doğal kaynaklardan ya da fosillerden fiziksel yöntemlerle doğal olarak elde edilir. Elde ediliş yöntemleri; Su buharı destilasyonu Solvent ekstraksiyonu Enfleurage Maserasyon Pres Ultrasonik dalga

ESANSLARIN SINIFLANDIRILMASI Esansları sınıflandırırsak; aroma kimyasalları, uçucu yağlar, doğal extractlar, destilatlar, isolatlar(ayrılmışlar) ve oleoresinler.

9 ESANSLARIN SINIFLANDIRILMASI Esansları sınıflandırırsak; aroma kimyasalları, uçucu yağlar, doğal extractlar, destilatlar, isolatlar(ayrılmışlar) ve oleoresinler. Koku tipine göre çiçek, oryantal, meyve, yeşillik, ozon-okyanus, şipre, deri, eğrelti otu, aldehit. Kullanım alanına göre parfüm, endüstriyel ürünler, deodorantlar, arap kokuları,bebek ürünleri.

Koku tipine göre çiçek, oryantal, meyve, yeşillik, ozon-okyanus, şipre, deri, eğrelti

ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR AB yönetmeliğince alerjen esans maddesi olarak kabul edilmiş maddeleri içermeyen esanslara NON-ALERJEN veya ANTİ-ALERJEN ESANSLAR denir.

10 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR AB yönetmeliğince alerjen esans maddesi olarak kabul edilmiş maddeleri içermeyen esanslara NON-ALERJEN veya ANTİ-ALERJEN ESANSLAR denir. Geniş yelpazedeki tüketici ürünlerinde çok sayıda alerjen maddeler tespit edilmiştir. Deri ile temas eden ürünlerde ve aynı zamanda ev ürünlerindeki kimyasal maddeler alerjik temas sonucu egzamayı tetikleyen dışsal faktörler olarak önemli rol oynar.

Geniş yelpazedeki tüketici ürünlerinde çok sayıda alerjen maddeler tespit edilmiştir.

ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR 1981-1986 yılları arasında yapılan bir

11 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR yılları arasında yapılan bir araştırmada; 1781 hasta üzerinde kozmetik maddelerdeki alerjenlerin etkisi gözlenmiştir. ŞEKİL:1

12 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR Yapılan araştırmalar sonucunda, kozmetik ürünlerde en çok karşılaşılan alerjik reaksiyonların nedeninin esans olduğu tespit edilmiştir. Kozmetik ürünlerini kullanım alanları dışında kendi içinde, Durulanan (rinse-off) Durulanmayan (leave-on) şeklinde sınıflandırılır.

ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR Ekim 2002 yılında yapılan bazı istatistikler sonucunda piyasadaki durulanmayan (leave-on) ürünlerin içerdiği alerjen sıralaması tablo 1

13 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR Ekim 2002 yılında yapılan bazı istatistikler sonucunda piyasadaki durulanmayan (leave-on) ürünlerin içerdiği alerjen sıralaması tablo 1 de gösterilmiştir. TABLO:1 KOZMETİK ÜRÜNLERİN YÜZDESİ İÇERDİĞİ ALERJEN MADDE SAYISI %3 15 den fazla alerjen % alerjen % alerjen % alerjen %1 Non alerjen

14 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR SCCNFP (The Scientific Committee On Cosmetic Products And Non-Food Products Intended For Consumers) nin 1999 yılında yapmış olduğu araştırmalarda, tüketicinin potansiyel temas alerjisi sonucu 24 tane alerjen esans hammaddesi olduğu ortaya çıkmıştır. Bunlarda kendi içlerinde ikiye ayrılmıştır.

olduğu araştırmalarda, tüketicinin potansiyel temas alerjisi sonucu 24 tane

15 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR TABLO 2: EN ETKİLİ OLAN ALERJEN MADDELER ALERJEN ADI CAS NO AMYL CINNAMAL AMYL CINNAMYL ALCOHOL BENZYL ALCOHOL BENZYL SALICYLATE CINNAMYL ALCOHOL CINNAMAL CITRAL COUMARIN EUGENOL GERANIOL HYDROXYCITRONELLAL HYDROXYMETHYLPENTYL-CYCLOHEXENE CARBOXALDEHYDE (HMPCC) ISOEUGENOL

CINNAMYL ALCOHOL 104-54-1 CINNAMAL 104-55-2 CITRAL 5392-40-5 COUMARIN 91-64-5 EUGENOL 97-53-0 GERANIOL

16 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR TABLO 3: AZ ETKİLİ OLAN ALERJEN MADDELER ALERJEN ADI CAS NO ANISIYL ALCOHOL BENZYL BENZOATE BENZYL CINNAMATE CITRONELLOL FARNESOL HEXYL CINNAMALDEHYDE LILIAL D-LEMONENE LINALOOL METHYL HEPTINE CARBONATE METHYL3-(2,6,6-TRIMETHYL-2-CYCLOHEXE-1YL)3-BUTEN-2-ONE (ALPHA ISO METHYL IONONE)

4602-84-0 HEXYL CINNAMALDEHYDE 101-86-0 LILIAL 80-54-6 D-LEMONENE 5989-27-5 LINALOOL 78-70-6 METHYL

17 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR Esansların, farklı kişiler üzerinde denenmesi sonucu temas alerjisi konusunda çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda; İngiltere de 1980 ve 1996 yılları arasında hasta üzerinde alerji görülme oranı: Bayanlarda: % 8,5 Erkeklerde: %6,7 olarak bulunmuş ve en çok (%37 oranında) oakmoss a karşı duyarlı olunduğu tespit edilmiştir.

Bu çalışmalar sonucunda; İngiltere de 1980 ve 1996 yılları arasında 25.

18 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR 2005 yılında AB komisyonunun çıkarmış olduğu yönetmelik gereğince de Oakmoss ve Treemoss maddeleri alerjen madde listesine eklenmiştir. 24 olan alerjen listesi 26 ya yükselmiştir. Son zamanlarda IVDK (the German Information Network of Departments of Dermatology) 2007 yılında 26 alerjen maddenin hasta üzerinde yapılan yama testlerine göre hassasiyetlerini değerlendirmiş ve alerjenleri üç gruba ayırmıştır.

Son zamanlarda IVDK (the German Information Network of Departments of Dermatology) 2007 yılında 26 alerjen

19 ANTİ ALERJEN- NON ALERJEN ESANSLAR TABLO 3: ALERJENLERİN SINIFLANDIRILMASI 1.GRUP ÖNEMLİ ALERJENLER 2.GRUP DAHA AZ ÖNEMLİ ALERJENLER 3. GRUP NADİREN DUYARLI OLANLAR Oakmoss Cinnamic Alcohol Benzyl alcohol Treemoss Citral Linalool Hydroxymethylpentylcyclohexene carboxaldehyde (Lyral ) Citronellol Methyl heptine carbonate Hydroxycitronellal Geraniol α-amyl-cinnamic aldehyde Isoeugenol Eugenol α -Hexyl cinnamic aldehyde Cinnamic Aldehyde Coumarin Limonene Farnesol Lilial Benzyl salicylate Amyl cinnamic alcohol γ-methylionon Benzyl Cinnamate Benzyl benzoate Anisyl alcohol

(Lyral ) Citronellol Methyl heptine carbonate Hydroxycitronellal Geraniol α-amyl-cinnamic aldehyde Isoeugenol Eugenol α -Hexyl cinnamic

20 SON ÜRÜN ETİKETLEME Eskiden parfümlerin etiketlerindeki içerik bilgisinde parfüm, alkol ve su yazardı. Artık alerjen maddeler etikette belirtilmektedir.

21 SON ÜRÜN ETİKETLEME Son ürüne koku vermek için kullanılan esansların etiketlemesinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Esanslar son üründe kullanım oranlarına göre; Durulanan ürünlerin: %0,01 (100 ppm) Durulanmayan ürünlerin: %0,001 (10 ppm) üzerinde kalan alerjen maddeler etikette belirtilmesi gerekir.

22 SON ÜRÜN ETİKETLEME İçerisinde %20 esans olan bir EDT (Eau de Toilette) düşünelim: Esansta da % 0.02 Linalool varsa ve son üründe %0.004 (40 ppm) vardır. Bildirim sınırını geçtiğinden dolayı EDT içerik bilgisinde Linalool yazılması gerekir.

23 SON ÜRÜN ETİKETLEME Son ürün etiket bildiriminin önemini bir örnek üzerinde açıklayacak olursak; Limon yağı kullanılan bir son üründe alerjen maddeleri saptamak biraz zordur. Mutlaka alerjen maddelerden Lemonen maddesini içerir. Her bölgedeki yağlarda farklı oranlarda lemonen içerdiğinden etiketlemede sınırlar meydana gelmektedir. Yağlardaki Lemonen miktarı net olmadığından dolayı etiketleme sınırında kalması söz konusu olabilir.

24 SON ÜRÜN ETİKETLEME Aynı son ürün içinde bir limon esansı kullanıldıysa lemonen miktarlarını hesaplamada netlik olmayabilir. Esanstan gelen lemonen miktarı sınırda kalırken yağdan gelen lemonen ile birlikte sınırlamanın üzerine bile çıkabilir. Bu nedenle kozmetik üreticilerinin tedarikçisiyle iyi iletişimde olması ve esansiyel yağlarla ilgili tüm bilgiyi edinmesi gerekir.

25 Yağ içerik örnekleri

26 SON ÜRÜN ETİKETLEME Tüketiciyle en iyi iletişim yolu ürün etiketlemesiyle sağlanabilir. Bu şekilde tüketici, alerjen madde içeren ürünleri bilinçli bir şekilde tercih etmiş olacaktır. Etiketteki zorunlu limitli maddelerin bildirilmesi tüketiciyi ya da alerjisi olanların kullanımını engelleyebilir. Fakat yeni hassasiyetler için koruma sağlamaz. Belirtilen limitlerin altında kalan alerjenlerin alerjik reaksiyon verme olasılığı düşükte olsa mümkün olabilir. Etiket bildirimleri nicel bir risk değerlendirmesine dayalıdır.

SON ÜRÜN ETİKETLEME Hollanda da VMA (Dutch Food and Consumer Products Safety Authority) tarafından yapılan bir araştırmada 21 tane piyasa ürününden 7 sinin dışında kalanların etiketinde esans

27 SON ÜRÜN ETİKETLEME Hollanda da VMA (Dutch Food and Consumer Products Safety Authority) tarafından yapılan bir araştırmada 21 tane piyasa ürününden 7 sinin dışında kalanların etiketinde esans alerjenleri belirtilmemiştir. Bu tip araştırmalar da etiket bildirimlerinin her zaman doğru olmadığını göstermektedir. Bu nedenle tüketici ürünlerinde duyarlaştırıcı ürünlerin varlığı ve konsatrasyonlarını izlemek için çok önemlidir. Yönetmelikler kontakt dermatitin oluşumunu engellemede yeterli değildir ve son üründe maruz kalma daha iyi kontrol edilmelidir. (QRA vettc)

28 YÖNETMELİKLER SAĞLIK BAKANLIĞI/KOZMETİK YÖNETMELİĞİ AVRUPA KOMİSYONU (Europe Commision) IFRA (The International Fragrance Association ) EFFA (European Flavour and Fragrance Association) SCCNFP(The Scientific Committee On Cosmetic Products And Non-food Products)

29 Kimyager Doğu Sanayi Sitesi 11. Blok No: Yenibosna-İstanbul Turkey Tel & Fax : elsokimya@elsokimya.com

Benzer belgeler

Kozmetik ve Esans Hammaddeleri

Kozmetik ve Esans Hammaddeleri Kimyager Deniz DANYILDIZ KimyaKongreleri.org Kozmetik Nedir? Kozmetik, bir kimseyi daha çekici hale getirmek ya da görünüm sorunlarını gidermek için kullanılan ürünleri,