Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU

Transkript

1 Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU

2 insanlarda ölümcül hastalığa neden olabilir; her ne kadar genellikle çok daha az ciddi olsa da insan çiçek virüsü hastalığına benzer. Maymun çiçek virüsü öncelikle Orta ve Batı Afrika'da tropikal yağmur ormanları yakınındaki uzak köylerde bulunur. Maymun çiçek virüsü çeşitli vahşi hayvanlardan insanlara iletilir ve insandan insana bulaşma yoluyla insan popülasyonunda yayılabilir. Herhangi bir tedavisi veya uygun bir aşısı yoktur, ancak çiçek aşısının maymun çiçek virüsünü önlemede % 85 etkili olduğu kanıtlanmıştır. Virüs ilk olarak 1958 yılında Kopenhag' ta (Danimarka) Devlet Serum Enstitüsü'nde tespit edilmiştir.

3 Salgınlar Maymun çiçek virüsü insanda ilk olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde tespit edilmiştir. O zamandan beri, vakaların çoğunda, özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Kongo Havzasından ve Batı Afrika'nın kırsal bölgelerinden bildirilmiştir yıllarında, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde büyük bir salgın meydana geldi. Maymun çiçek virüsü vakaları Afrika kıtasının dışında, ilk olarak 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde Midwest'te rapor edilmiştir.

4 Bulaşma: Bulaşma enfekte hayvanın kanı, vücut sıvıları ya da döküntülerine doğrudan temas sonucuna oluşur. İkincil iletim, kontamine nesneler ile, hasta bir kişinin deri lezyonları ile veya enfekte solunum yolu salgıları ile yakın temas sonucu insandan insana bulaşır. Damlacıklarla solunum yoluyla bulaşma da belgelenmiştir. İletim ayrıca aşılama sırasında veya plasenta (konjenital) üzerinden de gerçekleşebilir.

5 Belirti ve bulgular Kuluçka dönemi 6 ila 16 gün arasında değişmektedir. Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir: 1-İnvazyon dönemi: Ateş, yoğun baş ağrısı, lenf bezi şişmesi, sırt ağrısı, kas ağrısı ve yoğun yorgunluk ile karakterize dönem (0-5 gün). 2-Deri döküntü dönemi: Yüzde (vakaların% 95'inde), avuç içlerinde ve ayak tabanlarında (% 75) ve neredeyse eşzamanlı vücut üzerinde görünen deride döküntüler oluşur. Döküntüler yaklaşık 10 gün içerisinde makülopapülerden veziküle sonra püstüle ve en sonunda kruta dönüşmektedir. Bazı hastalarda döküntü ortaya çıkmadan önce ciddi lenfadenopati gelişir. Maymun çiçek virüsü hastalığı belirtileri genellikle 14 ila 21 gün sürer. Vaka ölüm oranı salgın arasında büyük değişkenlik göstermiştir, ancak belgelenmiş vakalarda % 10'dan az olmuştur.

6 Tanı Ayırıcı tanıda genellikle çiçek hastalığı, suçiçeği, kızamık, bakteriyel deri enfeksiyonları, uyuz, ilaç alerjisi ve frengi ekarte edilmelidir.

7 Tanı Ayırıcı tanıda genellikle çiçek hastalığı, suçiçeği, kızamık, bakteriyel deri enfeksiyonları, uyuz, ilaç alerjisi ve frengi ekarte edilmelidir. Kesin teşhis: -ELISA -Antijen saptama testleri -Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) -Hücre kültüründe virüs izolasyonu.

8 Tedavi ve aşı Maymun çiçek virüsü hastalığına karşı ilaç ve aşı bulunmamaktadır.

9 Virüsünün doğal ev sahibi Afrika'da, maymun çiçek virüsü halat sincabı, ağaç sincabı, Rum sıçanları çizgili fareler, fındık faresi ve primatlar gibi bir çok hayvan türünde tespit edilmiştir.

10 Hayvan ticaret yoluyla hastalığın genişlemesini önlemek: Küçük Afrikalı memelilerin ve maymunların hareketinin yasaklanması veya kısıtlanması virüsün Afrika dışına yayılmasını yavaşlatmakta etkili olabilir. Tutsak hayvanlara çiçek aşısı yapılmamalıdır. Bunun yerine, enfekte olmuş hayvanlar, diğer hayvanlardan izole edilmeli ve acil karantinaya alınmalıdır. Enfekte olmuş bir hayvan ile temas olasılığı olabilen herhangi bir hayvan karantinaya alınmalı ve 30 gün boyunca maymun çiçek virüsü hastalığı yönünden gözetlenmelidir.

11 İnsanlarda enfeksiyon riskini azaltmak ; Maymun çiçek virüsü salgınları sırasında, diğer hastalarla yakın temas enfeksiyon için en önemli risk faktörüdür. Belirli tedavi ve aşı olmadığından, insanlarda enfeksiyonu azaltmanın tek yolu risk faktörleri yönünden bilinçlendirilmesi ve virüse maruz kalmayı azaltmak için alınabilecek önlemler hakkında insanları eğitmektir. Halk sağlığı eğitim mesajları aşağıdaki risklere odaklanmalıdır: İnsandan insana bulaşma riskinin azaltılması için enfekte kişilerle yakın fiziksel temastan kaçınılmalıdır, hasta insanların bakımı sırasında eldiven ve koruyucu ekipman giyilmelidir, bakım veya hasta insanları ziyaret ettikten sonra el yıkama işlemi düzenli yapılmalıdır.

12 Hayvandan insana bulaşma riskinin azaltılması; Yemeden önce tüm hayvansal ürünler iyice pişirilmelidir. Hasta hayvanlara dokunurken, keserken ya da enfekte dokularını işlerken kesinlikle eldiven ve diğer uygun koruyucu giysiler giyilmelidir.

13 Sağlık ortamlarında enfeksiyon denetimi; Sağlık çalışanları tarafından standart enfeksiyon kontrol önlemlerinin uygulanması gereklidir. Şüpheli veya maymun çiçek virüsü enfeksiyonu olan hastaların bakımı veya tedavisi için çalışan sağlıkçılara çiçek aşısı düşünülmelidir. Bununla birlikte, çiçek hastalığına karşı bağışıklığa sahip insanlara aşı tatbik edilmesi gerekmez. Maymun çiçek virüs enfeksiyonu şüphesi olan insan veya hayvanlardan numuneler, uygun donanıma sahip laboratuvarlarda çalışan eğitimli personel tarafından alınmalıdır.

14 TEŞEKKÜRLER