İnternet, Bilgi Toplumu ve Türkiye. Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD akgul.web.tr/yazilar/, akgul.bilkent.edu.tr blog.akgul.web.tr

Transkript

1 İnternet, Bilgi Toplumu ve Türkiye Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD akgul.web.tr/yazilar/, akgul.bilkent.edu.tr blog.akgul.web.tr

2 Özet INETD İnterneti Nasıl Algılamalı? Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Toplumu Sosyal Ağlar Türkiye için öneriler 2

3 INETD TRUUG Unix Users Group Bilgisayar Kongresi 1994? Açık Sistem Kullanıcıları Acik Sistem Sempozyumları 2000 Internet Teknolojileri Derneği En büyük açık sistem - Internet InetD internet daemon

4 INETD II Inet-tr - internet konferansı Akademik Bilişim Internet haftası Kamunet - 98 Bilişim Şuraları /Kurultay Seminerler (LKD IBM ) BT-STK, Sansür, Kriptoloji, Fatih

5 İnterneti Nasıl Algılamalı? Ağların Ağı: 2.1+ milyar insan, 818 M makina, 460M/70 web, 205M alan adı, 100+M video, 130+M blog, milyar sayfa devrimsel bir gelişme, bilim teknoji ile sarmal ilişki örgütsel yapı değişiyor ağ etkisi, ağ ekonomisi, ağ toplumu Birey öne çıkıyor: üretici ve tüketici Rakipler işbirligi yapıyor: rekabirlik 5

6 İnterneti Nasıl Algılamalı-II Sanayi devrimi: kol gücünün çoklanması Bilgi Devrimi: beyin gücünün çoklanması Bilgi/enformasyonun: üretilmesi, saklanması, işlenmesi, yayılması Katılım, saydamlık ortamı, tüm yaşamı değiş.; süreç Face: 800, twitter: 200, linkedin: 100, wp: 20M web2: soysal ağlar, sıradan insan söz sahibi wiki, rss web3: nesnelerin interneti; semantic web! 6

7 Sourceforge.net: 260K proje, 2.7M kayıtlı kullanıcı, 3.5M indirme/gün Freshmeat.net: 45K proje, 400K kullanıcı? Savannah: 410 Gnu, toplam 3330, 52K kayıtlı kullanıcı FSF/Unesco: 7000+paket Dagıtım: 320 aktif, 240 bekleyen, 305 durmus,55 duraksamış; toplam 680 TR: 10+: turkuaz, gelecek, pardus, truva.. 7

8 Açık Kaynak Açık kaynak İnternet Ortamında Gelişti 300K proje, 3M gelistirici 350 Linux dağıtımı, Unesco Apache dünya lideri, 100+ proje Açık erişim, açık ders malzemeleri, açık biyoloji yansımları var Open/libre ofis, firefox, chrome, Gimp, Router, firewall,... 8

9 Bilgi Ekonomisi ve Toplumu Information soc., knowledge, knowledge based, knowledge driven, knowledge econ Bilgi üretim faktörü, zenginlik kaynağı Bilgi: bilimsel, teknoloji, ar-ge, patent, know how, inovasyon, örtük (tacit), enformasyon Bilgi işcisi: beyin işcileri, araştırmacı, eğitimli insanlar 9

10 Bilgi Ekonomisi/Toplumu-II Bilgiye erişebilen, kullanan, işleyen ve Bilgi Üreten! Emek ve dogal kaynak yoğundan: Bilgi yoğun ekonomi ve topluma.. Kültür : bağımsız, sorgulayan, yaratıcı, girişimci bireyler Kurumlar ve Ortam gerekir Bilgi'nin özel konumu (açlık, DEC!) 10

11 Bilgi Ekonomisi: Tekstil örneği Pamuk a gen düzeyinde müdahele Üretim düzeyi: toprak, sulama Kumaşa nanoteknoloji... Kumaşın tasarımı Markalaşmak Moda, tasarım (zara ) Pazarlama, dağıtım, üretim

12 Türkiye - I milyon kull., 8 M ADSL+Mob, 4 M bilgisay. %45 kullanım (tuik 2011) Alan adı: %35 düzenli, %55 hiç, Kırsal Kadın %15? Evlerin %42'inde internet, %34 geniş bant Serbestleşme sorunlu: pazar payları, yabancı serm Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı E-devlet: 5,5M, firma: 11.5M CV 12

13 Türkiye - II Uluslarasi indeksler: 40/55, /192 Gender gap: 120+, insani gelişmede: UN e-gov: 59, 76, 69/192 ITU- pricebasket: 80 (62 idi) GITR: sira: : 52/127('06),55/127, 61/134, 69/133, 71/133 Indeks: 3.96, 3.91, 3.68, 3.38 Rekabet:69/139 13

14 Bilişim Sektörü için: Yatay rolu çok önemli Yatay için de gelişmesi gerekir Tutarlı politikalar gerekli-sistem yaklaşımı Bilişim-internet olmazsa olmaz koşuldur Ama, Tek başına yetmez: tutarlı ulusal... Kendi özel konumuza uygun politikalar gerekli: açık kaynak gibi 14

15 E-türkiye, e-devlet Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye Devletin yeniden yapılanması: e-devlet E-devlet, e-türkiye için öncü güç Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir Bu bir süreçtir Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir! 15

16 Sansür yasası!: donkişot, devekuşu ve harakiri Ifade özgürlüğünü temel almak Farklı duruşlara imkan vermek, yeşertmek Aykırı düşünceye tolere etmek Filtrelemeyi vatandaşa bırakmak Eğitim, farkındalık ve araç sunmak

17 Katılım, Demokrasi ve İnternet Sosyal aglar - global Geniş kitlelere ulaşım örgütlenme Kitleler, saydamlık, yönetime katılım, bilgiye erişim Bilgilenme, denetim ve refahtay pay istiyor Internet bir araçlar topluluğu Strateji ve örgütlenme gerek 17

18 Öneriler Ulusal strateji uygulanan -uyumlu Siyasal sahiplenme Yapılanma: müsteşarlık/bakanlık Katılımcı yapılar: özel sek, stk, uni., basin, yurttas Mecliste komisyon Somut eylem planı Izleme, gözden geçirme, araştırma Açık ortamlarda yıllık konferans 18

19 Sorular Teşekkür ederim akgul.web.tr/yazilar/ akgul.bilkent.edu.tr Akgul-duyuru, k12, edu-net 19

20 Bilişim... Bilgisayarlar her yerde: gömülü, cep, masa, süper, santral,... Üretim aracı Kişisel/kurumsal verimlilik aracı Kişisel haberleşme, gelişme, eğlence, kültür aracı Yeni ilaç, malzeme, oto, uçak, güvenlik, bilim Elektrik gibi temel Bilgi sistemi kurmak zordur, ekip işi, insanı ikna Süreçtir, iş birliği ister

21 Yatay Sektör Olarak Bilişim İnternet ve Bilgisayar: Her eve lazım! Elektrik ve Telefon gibi! (sorgulamayın!) Verimlilik aracı: OECD doğruladı (Arrow) Tarım, KOBI, turizm, için gerekli Bilişim'in, işletme/iş nosyonları gerekli Mühendislik, inovasyon, ar-ge, pazarlama e-ticaret, e-pazaryerleri Bilgiye erişim yurttaşlık hk. Sayısal böl.

22 Dikey Sektör Olarak Bilişim Kendi içinde: yazılım, gömülü, Call center Elektronik, Telekom ile bütün - ICT Telekom -Media-eğlence Internet yakın. Yatırım göreceli düşük: egitim gerek İhracat: yazılım, hizmet, müteathitlik İnsan gücü planlaması: meslek (lise, YO, U) Üniversiteleri yeniden yapılandırmak gerek 22

23 Bilişim, Verimlik, tetikleyicilik Arrow'un itirazi çözüldü İ2010: %5 GDP --> 25% büyümeyi tetik. Verimligin %40'ı sağlıyor, ABD'de %60 Bilişim ar-ge 1/3 (.us,.jp,.kr), 1/5.eu Değişimi yönetmek zor, başarısızlık var Elektrik motorlarında gecikme İ 23

24 Digital opportunity (05): 1 dk, 2, iceland, 3.se, 4 uk, 5 no, 6, nl, 7, ch, 8 fi, 9, lu, 10 de, 11, estonya, 12slovenya, 16 fr, 22 cy, 26 gr, 31 ro, 32 tr 33 ru (Avrupa) Dünya: 58 tr, 60 rs, 53 ro, 9 nl, 7 us, us 21,3 dk, 2 jp, 1 kr Economist 07 e-readiness: 1 dj, 2, us-se, 4 hk, 5ch, 6 sgş 7 uk, 8nl,9 australya, 10 fi, 11 au, 12no, 13 ca, 14 nz, 16 kr, 30 sili, 42 tr, 43 br,44 ar, 45 ro, 48 bg İnnovation: 46 bg, 53 br, 58 tr, 60 urdun, 54 cin, Broadband indeks. itif.org (07), 1 kr, 2 jp, 3 iceland, 4 fi, 5 nl, 6 se, 7fr, 8dk,9 no, 10 ca, 12 us, 24 pl, 27 gr, 29 mx, 30 tr Global comptetition index: (07) 59 tr, 1 ch, 2 fi, 3 se, 4 dk, 5 sg, 6 us, 7 jp, 8 de, 9 nl, 1o uk, 12 no, 26 ma, 66 br