İnternet Açık-Kaynak ve Türkiye

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İnternet Açık-Kaynak ve Türkiye"

Ilhami Metin Yağmur
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İnternet Açık-Kaynak ve Mustafa Akgül 6 Ekim 2016 BTVizyon, Ankara Bilkent Ü. / INETD Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 1/ 29

2 Özet Genel olarak Internet İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 2/ 29

3 İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet İnternetin doğuşu... Eniac, ar-ge sputnik: ABD de şok, ARPA, Bilim NATO, Tubitak, AFL IPTO Arpanet, eylul 1969 TCP/IP, 1983 Wais, Gopher, Web ( ) 1993: Mosaic, NCSA, 1994 amazon, 1995 Java.com balonu, internet2, web2,... Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 3/ 29

4 İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet İnternet Nedir? Network, ucundaki insanlar, makinalar, ve icerik Sanayi devrimi boyutlarında bir gelişme Yıkıcı, toplumu yeniden yapılandırma: elektrik+telgraf+matbaa birey özgürleşiyor; üretici ve tüketici olarak; matbaa, radyo, TV, gazete çalışma, öğrenme, eğlence, iletişim, hizmet, sosyal bir ortam 4. sanayi devriminin tetikleyicisi yaşamın ayrılmaz bi parçası, demokrasi, gelişim ve kalkınma icin vazgeçilmez Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 4/ 29

5 İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet Dünyada da İnternet - Sayılar insan: 3.4 Milyar (7.0+ Milyar) domain: 320 M (2016) Web: 1 Milyar (+-) Host: 1 Milyar +20 M (+-) Mobile : 94% kapsam, 48% genisbant kapsam, 28% internet Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 5/ 29

6 İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet Sosyal Ağlar facebook: 1.13B günlük bağlantı 1.03B günlük Mobil Aylık: 1.71, 1.57 Mobil 84 % Kuzey Amerika dışında Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 6/ 29

7 Bireyi özgürleştirdi, olanaklar sundu Bireye, TV,Radyo, matbaa, gazete çıkarma kitlelere örgütlenme, iş birliği yapma olanağı sundu crowd sourcing (wikipedia, kickstart) paylaşım ekonomisi ortak pazarleri, rekabirlik öğrenme, eglence, kültür, ticaret açık-kaynakla sembiyotik ilişki Sadece yazılım değil: açık bilim/erişim açık ders malzemesi, MOOC açık kitap açık donanım... Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 7/29

8 Özgür Yazılım: Tanım 0 Kısıt olmadan kullanmak 1 kodu inceleme ve uyarlıyabilme 2 eşe dosta dağıtılma (paralı(sız)) 3 değişiklikleri dağıtabilme Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 7/ 29

9 Nasıl? Dünya üzerine dağılmış 10M+ insan İmece yoluyla internet üzerinden İnsanlığın ortak malı 1.4 yazılım projesi Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 8/ 29

10 Linux çekirdeğin adı çekirdeği içeren işletim sistemi toplamda 500 civarında dağıtım (distrowatch.com) redhat, centos,suse,mandriva - debian, ubuntu, pardus scientific linux, bilgi?, gibux ulusal? (mandriva, suse, redflag, parsix, pardus) çalışan cd: knopix,... Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 9/ 29

11 Niye Özgür Yazılım? tasarruf : TR için bir kaç milyar güvenlik - ulusal güvenlik, şirketler vs istihdam ve rekabet yazılım geliştirmenin en uygun yolu: 1.4 milyon proje deney ortamı, bilişimci yetiştirmek için önemli Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 10/ 29

12 Kimler Kullanıyor Android Top500 -linux (4 mixed, 2 windows, 1 bsd) google, facebook, twitter, yahoo web in %70 (apache, nginx, google) ISP, beyazsaray, wikipedia gömülü sistemler, ardino, raspeberry pi, $100 pc Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 11/ 29

13 Dünyada Eğilimler Güvenlik nedeniyle yönelen uluslar var Açık kaynak, açık standartlar gelişme için şart kriptolojide algorithmalar yayınlanıyor, açık bulma yöntemi konferanslarda tartışılıyor konsorsiyumlar özgür yazılım etrasında oluşuyor büyük firmalar işin içinde: openstack, R(12; google, IBM, Oracle,MS) Openstack: 186 ülke, 627 destekleyen firma, 20M kod, 62K insan Apache Vakfı: 210 proje( Hadoop, Sparc, Tomcat, CouchDB, Perl) Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 12/ 29

14 de Durum tam sayıları bilmiyoruz: sunucuda yaygın Özgür yazılım dünyasına katkı az da olsa var Küçük de olsa eko sistem var Kamu da yöneliş var: AKASYA, Fatih, Pardus göçü Bilgi Toplumu Stratejisinde pilot göç var AKDK, KAK, birey olarak ne yapabiliriz? { üniversite, kurum, STK} olarak ne yapabiliriz? Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 13/ 29

15 Genel olarak Internet Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 14/ 29

16 Genel Görüntü - I yaş: 61% E: 70%, K: 51% (2013) Kent: 61, 42 Kır: 33, 14 ev: 76%, 24% yok (kullananlar) Kullanmama: ihtiyac yok: 60%, bilgi: 45%, pahalı: 36; 38% son 3 ay: 52, E: 61, K: 42 hiç: 44, E: 34, K: 54 Bölgesel: 67, 59, 57, 59,62, 52, 51, 50, 52, 40, 40, 43 K:59, 51, 48, 51, 54, 43, 41, 39, 41, 30, 24, 28 Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 14/ 29

17 Genel Görüntü - II ev: 67%, sabit: 38% Mobil: 58% Cep: 97%, sabit tel: 30% sosyal medya: 90 %, paylaş:62, haber etc: 70, bilgi: 60 e-devlet: 53 %, e-ticaet: 33 % evden: 87%, işyeri: 42%, disari -kablosuz: 29%, icafe: 10 % ev/iş yeri dışı: GSM-3G 74% Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 15/ 29

18 İş Dünyası - İnternet Erişimi 10+ çalisan: 94% internet web oranı: 66% % web: 90% % web: 79% % aweb: 62 % Bağlantı Hızı 10M- 35 % M 48% 100M+ 17% e-ticaret (satış): 12 %, %, % Sosyal ag: 38% e-devlet: KDV 66%, SGK 68, 78 form, 88 bilgi Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 16/ 29

19 Uluslararası Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 17/ 29

20 Genel -I İnsani gelişme: 72/192 (duzeltme?) (UNDP) demokrasi: 97/167 (Hibrid), economist -EIU gender: 130/145; eko: 131, siyasal: 105, egit:105, saglik:1-40 (WEF) WWW: 38/86, erişim:43, ozgur:52, içerik: 38 UN e-devlet: 68-71/193, EU (Bosna,Arnavutluk, Makedonya, Ukrayna, Bulg.) E-katılım: 65/193 Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 18/ 29

21 Genel -II WEF Network Readiness + ITU 48/143, Çevre: 44, hazır: 41, kull: 62, etki:59 Rekabet: 51/143, WIPO inovasyon: 58/141 ITU - IDI (Bilişim) 69/167, erişim: 79, kull:74, beceri: 49 EU: 38/40 (Bosna, Arnavutluk) ITU Fiyat: sabit: 73/173, GSM 96/182, sepet: 63/170 Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 19/ 29

22 Internet, basın, ifade özgürlükleri RSF: basın: 149/180 Freedom House: özgürlük 100 üzeriden 53, kısmı özgür (60 sınır) FH: siyasal: 3/7, sivil: 4/7, orta: 3.5/7 FH: Internet: 100 üzeriden 60, Kısmı özgür yasaklar utanç verici: 30K, 70K, 110K (son 3 yıl) - 113K Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 20/ 29

23 Fiber/Genişbant Fiber/Genişbant broadband: OECD ortalamasının yarısı (fixed, mobil) sabit de 73. (160?) mobil: 75. Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 21/ 29

24 Durum Değerlendirmesi parçalı bulutlu, dünya ortalaması OK ama AB nin gerisindeyiz geminin rotası bilgi toplumu değil dağınık, bütünsel tutarlı politika ve uygulama yok olanak değil, zararlı, başbelası algısı var adil rekabet ortamı yok, altyapı da sorunlar yönetişim yok, insan gücü açığı ciddi ciddi araştırma, izleme, ölçme yok özgürlük boyutu sorunlu özgürlük, hukuk ve demokrasi ön koşul Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 22/ 29

25 Öneriler Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 23/ 29

26 Strateji ve Örgütlenme Bilişimi, Bilim, ar-ge ve inovasyonu esas alan bir strateji Siyasal sahiplenme: ana işi Bilgi toplumu olan Bakan/Müsteşar Katılımcı, saydam çalışan, paydaşları içeren yapılar Ortak akılla oluşan eylem planları, açık ortamlarda tartışılan ve gözden geçen Yıllık gözden gecirme Konferansları, geri besleme yapıları (anket, rapor) İnternet Enstitüleri, Araştırma Merkezleri Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 24/ 29

27 Altyapı ve Rekabet Devlet TT yi koruyor! BTK, RK, UDH işini yapmıyor Sabit telefon hizmeti, Kablo TV RK kosulu: TTnet, TT den bagımsız olması idi: TT, Avea,TTnet Fiber yatırımlarında, rekabet engelleniyor TUBITAK, Turksat, Havelsan vs rekabet dışı iş alıyor altyapı: ortak kullanım, ortak yönetim Kablo TV altyapısını geliştirip, altypıyı rekabete açmak lazım KIK bilişim için yeniden düzenlenmeli, devlet saydam ve adil olmalı Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 25/ 29

28 İnsan Gücü ve Eğitim temel bilişim eğitimi, Yeni medya okur yazarligi Kodlama egitimi yazilim stratejik ilan edilmeli, özgür yazılım temelli Bilgisayar konularında doktoralı elaman, bilgisayar liseleri Liselerde bilişim: network, veritabanı, guvenlik, etik,... limitler, olanaklar gençleri teşvik edici projeler: yarışmalar, kamplar, Özgür yazılımla tanışma ilköğretimde başlamalı Her bireye kapsamlı BT eğitimi verilmeli STEAM gerekli Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 26/ 29

29 Kültürel Boyut Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 27/ 29

30 Kültürel Olarak bağımsız, sorgulayan, farklı bakabilen, girişimci, sorumluluk alabilen bireyler gerekir ifade/düşünce/basın özgürlüğü, hoş görü ortamı yasakların olmadığı, yaratıcılıgı teşvik eden eğitim sisteminin sınav odaklı olmaktan çıkması, analitik düşünceyi teşvik edici öğretmenliğin önemli olduğu, öğrenci odaklı, katılımcı, deneysel eğitim AR-GE: 1.01% GDP, 50% ozel, 10 kamu, 40 Uni Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 28/ 29

31 Demokrasi Boyutu Bilgilendirme, hesap verme katılımcı, görüş alma saydamlık: ihaleler, vergiler, karlar, gelirler atamalar, cv ler, gizli olmayan her şey Mustafa Akgül İnternet Açık-Kaynak ve 29/ 29

Benzer belgeler

Türkiye de İnternet: Neredeyiz, Ne Yapmalı?

Türkiye de İnternet: Neredeyiz, Ne Yapmalı? de İnternet: Neredeyiz, Ne Yapmalı? Mustafa Akgül 20 Nisan 2016 EMO Samsun Mustafa Akgül ihafta 16 1/ 24 Özet Internet Haftası - 2016 İnternet: Kısa tarihçe İnterneti Nasıl Algılamalı Dünya da İnternet