Toplumlar için bilginin önemi

Transkript

1 Toplumlar için bilginin önemi İnsanlık tarihi günümüze kadar şu toplumsal aşamalardan geçmiştir: İlkel toplum Doğa, avlanma Tarım toplumu MÖ ler Toprak, basit iş bölümü Sanayi toplumu Makinalaşma Bilgi toplumu Sayısallaşma 1 2 Tarım ve Sanayi Toplumunun Özellikleri Bilgi Toplumu Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT) toplumsal ve ekonomik alanda etkili kullanımını tanımlamada kullanılan bir terim. 3 4 Bilgi Toplumu Bilgi ve eğitime yöneliş Bilgi işçiliğine geçiş Eknominin temeli - sermaye unsuru bilgi Bilgiye dayalı örgüt Bilgi teknolojileri ile biçimlenen toplum Bilgi Toplumuna dönüşüm için Bilgi toplumuna geçiş için sosyal, kültürel, ekonomik alanlarda yapısal değişim, Yasal değişim, İnsangücünün yeni teknolojiler ve olanakları konusunda eğitimi ve Kamu ve özel kuruluşların online (çevrimiçi) çalışabilirliğini sağlamak için dönüşüm E-yönetim E-devlet 5 6 1

2 Bilgi ekonomisine geçiş süresinin temel dinamikleri Fiziki yatırım Doğrudan yabancı sermaye yatırımları Eğitim Ar-Ge Patent Bilgi Toplumuna dönüşüm Bilgi toplumuna geçiş sürecini yaşayan ülke ekonomileri sırasıyla, Geçişte bulunan sanayi ekonomisi Sınırlı bilgi ekonomisi Bilgiye dayalı ekonomi-dijital ekonomi- aşamalarında geçmektedir. 7 8 Bilgi toplumuna dönüşümde yöneticilerin temel uğraş alanları Küresel fırsatlar Stratejik iş fırsatları BİT altyapı fırsatları Bilgi sistemleri yatırım fırsatları Sorumluluk ve denetim Geçişte bulunan sanayi ekonomisinin özellikleri Bilgi talebi bankacılık, uluslararası ticaret, vergi sigorta yönetiminde yoğunlaşır. BİT ve haberleşme altyapısı vardır. İnsan kaynakları yetersizdir. Bilgi endüstrisi yavaş gelişir. Eğitim sistemi ezbere dayalı, geleneksel endüstriyel işgücü yetiştirmeye yöneliktir. Bilgi boşlukları ve yetersizlikleri büyük gelir kayıplarına neden olur Sınırlı bilgi ekonomisi BİT ekonomi içinde ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. Finans hizmetleri gibi öncü sektörler kurum ve pazar yapısında büyük değişim yaşarlar. Üretim, satış gibi alanlarda BİT kullanımı yaygınlaşır. Haberleşme sistemleri bağımsızlaşmıştır. Dünyada durum-1970 öncesi Kapalı finans ekonomisi dönemi Uluslararası ticarette artış Ucuz işgücü -rekabet avantajı

3 Dünyada durum-1970 sonrası BİT alanında hızlı gelişmeler Esnek üretim Melez üretim biçimleri Otomasyon Rekabet Maliyet avantajından çok, teknolojik üstünlük Dünyada durum-1970 sonrası Ekonomik sistemlerde yeni kavramlar ortaya çıkmış Ölçek ekonomilerine geçiş (economies of scale) Değişen üretim-talep koşullarına göre üretim sürecinde esneklik Hizmet sektörünün ağırlık kazanması BİT ve bilgiye dayalı hizmet üretimi -AR-GE Kurumsallaşma İşgücünün Dağılımı (K. Louding, MIS, 2002) Türkiyede durum-1980 öncesi Merkeziyetçi yapı Rekabete kapalı politikalar Bilgi talebi kıt Rekabet olmadığı için özel sektör finansman planlaması pazarlama, kaynakların yönetimi konularına yatırım oldukça az Türkiyede durum-1980 sonrası Açık rekabete dayalı ekonomik model İletişim alanında giderek artan yatırımlar Dış alımın serbestleşmesi Yönetim alanında yeniden düzenlemeler Ülkemizde Durum İmalat sanayi ihracatı-düşük teknoloji ağırlıklı Sorunlar Siyasi ve makro ekonomik istikrarsızlık Ağ ilişkileri zayıf Fiziki-sosyal alt yapı yetersiz Kurumsallaşamama

4 İstihdamın yıllara göre sektörel dağılımı, Türkiye Tarım Sanayi Hizmetler Kaynak: İşgücü Piyasası, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Ankara Kaynak: DPT, TÜİK İşgücü Piyasası, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Ankara Tansel A ye Doğru Nüfus Bilim ve Yönetim: İşgücü Piyasasına Bakış, Kasım 2012, TÜSİAD-T/ / İstihdamın yıllara göre sektörel dağılımı, AB-15 ülke Yıllara göre sektörlerin toplam istihdam içindeki payları ,6 66,6 67,3 67,7 68,3 68,7 69,0 69,6 70,0 70,5 71,1 71,6 72,0 Tarım Sanayi Hizmetler 28,9 28,1 27,6 27,4 27,0 26,7 26,5 26,0 25,7 25,4 24,9 24,5 24,2 5,5 5,3 5,1 4,9 4,7 4,6 4,5 4,4 4,2 4,1 4,0 3,9 3, Toplam Erkek Kadın Kaynak: Eurostaı İşgücü Piyasası, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Ankara Kaynak: Akçomak S., Gürcihan H.B. Türkiye İşgücü Piyasasında Mesleklerin Önemi: Hizmetler Sektörü İstihdamı, İşgücü ve Ücret Kutuplaşması. ÇALIŞMA TEBLİĞİ NO: 13/21. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası BİT üzerine yapılan harcamaların milli gelir içindeki payı ( ) dönemi Bin Kişiye Düşen Bilgisayar Sayısı ABD-%8 Kanada % 7,5 Japonya % 6 Türkiye % 2 Gelişmiş Ülkelerde 300 Türkiye

5 Kişi başına düşen Internet bağlantı sayısı ABD Finlandiya Norveç Kanada Yunanistan 6.10 Türkiye 1 Çin 0.05 Hindistan 0.02 Kişi başına düşen bilgisayar sayısı 1999 yılı Amerika İsveç 510 Finlandiya 507 Türkiye 29.7 Çin 9 Hindistan Ev ve iş yeri dışında İnternet için cep telefonu veya akıllı telefon kullanıldı 2013 yılının ilk üç ayında İnternet kullanan bireylerin ev ve işyeri dışında İnternete kablosuz olarak bağlanmak için %41,1 i cep telefonu veya akıllı telefon kullanırken, %17,1 i taşınabilir bilgisayar (dizüstü, netbook, tablet vb.) kullanmıştır İnternet kullanan dört kişiden biri İnternet üzerinden alışveriş yaptı İnternet kullanan bireylerin İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı %24,1 dir. Önceki yıl İnternet üzerinden alışveriş yapanların oranı ise %21,8 idi. İnternete erişim imkânı olan hane oranı %49,1 e yükseldi İnternet erişim imkânı olan hane oranı kentsel yerlerde %57,4 iken, kırsal yerlerde %29,1 dir. İBBS Düzey-1 e göre %63,3 ile TR1-İstanbul, %58,8 ile TR2-Batı Marmara, %56,8 ile TR4-Doğu Marmara, %52,4 ile TR5-Batı Anadolu bölgesinde İnternet erişim imkanı olan hane oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir

6 Hanelerin %46,5 inde genişbant İnternet erişim imkânı bulunmaktadır 2013 yılı Nisan ayında hanelerin %46,5 inde genişbant İnternet erişim imkânı bulunmaktadır. ADSL, %32,2 ile tüm haneler, %65,6 ile İnternet kullanılan haneler arasında en çok kullanılan bağlantı türüdür. 3G bağlantı ise tüm hanelerin %20,1 inde, İnternet kullanılan hanelerin %41 inde İnternet erişim imkânı sağlamaktadır. İnternet kullanan dört kişiden üçü online haber, gazete ya da dergi okudu 2013 yılı ilk üç ayında (Ocak-Mart 2013) İnternet kullanan bireyler İnterneti en çok %75,6 ile online haber, gazete ya da dergi okuma için kullanırken, bunu %73,2 ile İnternet üzerindeki sosyal gruplara katılma takip etti İnternet kullanan bireylerin %41,3 ü kamu kurum/kuruluşları ile iletişimde İnternet kullandı 2012 yılı Nisan ile 2013 yılı Mart aylarını kapsayan on iki aylık dönemde İnternet kullanan bireylerin kişisel amaçla kamu kurum/kuruluşları ile iletişimde İnternet kullanma oranı %41,3 tür. Bu oran önceki yılın aynı döneminde (2011 Nisan-2012 Mart) %45,1 idi. Kullanım amaçları arasında kamu kuruluşlarına ait web sitelerinden bilgi edinme %37,5 ile ilk sırayı almaktadır. Ülkelerin e-devlet İndeksleri- UN Ülke Web indeksi Telekom indeksi İnsangücü kapasite indeksi ABD Şili Avustralya UK Turkey Yunanistan Mısır Grenada Ülkelerin PC ve İnternet indeksleri Ülke PC sayısı 1000 kişi başına PC İndeksi İnternet 1000 kişi başına ABD Şili Avustralya UK Turkey Yunanistan Mısır Kore

7 E-government index trend (Turkey) 37 7