Buharlaşma BUHARLAŞMA 3/28/2017
|
|
- Şebnem Sarıgül
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Buharlaşma BUHARLAŞMA 1. SU YÜZEYİNDEN BUHARLAŞMA Su Yüzeyinden Buharlaşmanın Mekanizması Buharlaşmaya Etki Eden Faktörler Su Mühendisliği Açısından Önemi Ölçülmesi Hesabı (deterministik ve ampirik bağıntılar) Buharlaşma Miktarının Azaltılması 2. ZEMİN VE KAR YÜZEYİNDEN BUHARLAŞMA 3. BİTKİLERDE TERLEME VE TUTMA 4. EVAPOTRANSPİRASYON KAYIPLARI Tanımı ve Önemi Buharlaşmaya Etki Eden Faktörler Ölçülmesi Evapotranspirasyon Hesabı (yıllık, aylık, günlük) 1
2 Buharlaşma Buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörler etkisiyle atmosfere gaz halinde dönüşü olarak tarif edilir. Yeryüzünde suyu ihtiva eden her yüzey, atmosferdeki su buharının kaynağıdır. Denizler, göller, akarsular, nemli topraklar, karla örtülü veya buzla kaplı yüzeyler, ormanlar, bitki örtüsüne sahip araziler üzerinde devamlı buharlaşma meydana gelmektedir. Buharlaşma, Kar yüzeyinden meydana gelen buharlaşma (süblimasyon) Su yüzeyinde meydana gelen buharlaşma (evaporasyon) Bitkilerden ve civarındaki topraktan meydana gelen su kaybı ise evapotranspirasyon adını alır. bitkilerden meydana gelen Terleme (transpirasyon) Tutma Zeminden meydana gelen buharlaşma (evaporasyon) 2
3 1- Su Yüzeyinden Buharlaşma (Evaporasyon) Su Yüzeyinden Buharlaşmanın Mekanizması Su yüzeyindeki moleküller yeterli bir kinetik enerjiye sahip olduklarında, kendilerini tutmaya çalışan diğer moleküllerin çekim etkisinden kurtularak sudan havaya fırlarlar. Su yüzeyi civarında sudan havaya ve havadan suya doğru sürekli bir molekül akımı vardır. Sudan havaya geçen moleküllerin sayısı daha fazla ise "buharlaşma" olduğu kabul edilir. Buharlaşmaya Etkiyen Faktörler 1- Meteorolojik Faktörler a) Buhar Basıncı Farkı (Doyma Açığı): Buharlaşma miktarı doyma açığı (e= e w -e a ) ile orantılıdır (Dalton Kanunu). (Nisbi Nem) R n = e a /e w R n 1 e = e w (1 R n ) b) Hava Sıcaklığı: Sıcaklık arttıkça: - moleküllerin hareketliliği artar, yüzeysel gerilim azalır. - su yüzeyindeki havanın doygun buhar basıncı artar. Buharlaşma kolaylaşır. Havada gaz halde bulunan su buharı moleküllerinin doğurduğu kısmi basınca buhar basıncı (e a ) denir. Belli bir sıcaklıkta, havada maksimum miktarda su buharı mevcut iken oluşan buhar basıncına ise doygun buhar basıncı (e w ) denir. Bu iki basınç arasındaki fark doyma açığı olarak adlandırılır. e = e w -e a 3
4 Buharlaşmaya Etkiyen Faktörler 1- Meteorolojik Faktörler c) Hava Hareketleri (Rüzgarlar): Hava buhar basıncı arttıkça buharlaşma miktarı azalır ve e w = e a olunca buharlaşma durur. Buharlaşmanın devam etmesi için difüzyon ve konveksiyon ile doygun hava kitlesinin su yüzeyinden uzaklaşması gerekir. Bu durum havanın hareketi (rüzgar) ile mümkündür. Rüzgar hızı ne kadar fazla olursa buharlaşma o kadar fazla olur. d) Güneş Radyasyonu (Enerji): Isının başlıca kaynağı güneşten gelen radyasyondur. 1 gram suyun buharlaşması için suyun sıcaklığına bağlı olarak kalori gereklidir. Bu enerji direkt olarak güneşten sağlanır. e) Basınç: Hava basıncı azaldıkça buharlaşma artar. Ancak bu etki diğerlerinin yanında önemsizdir. Buharlaşmaya Etkiyen Faktörler 2- Suyun Kalitesi ve Bulunduğu Ortam: a) Su Kütlesinin Büyüklüğü: Derin su kütleleri hava sıcaklığındaki değişimlere geç uyarlar. Bu sebeple derin sularda buharlaşma, sığ su kütlelerine göre yazın daha az, kışın daha çok olur. b) Tuz Durumu: Tuzlu sular, tatlı sulara göre daha az buharlaşır. Çünkü suda erimiş tuzlar buhar basıncını azaltır. c) Kirlilik: Durgun su yüzeyinde biriken yabancı maddeler toz veya yağ tabakaları, buharlaşmayı azaltır. d) Dalga ve akıntı: Araştırmalar akan sulardaki buharlaşmanın durgun sulardaki buharlaşmadan %7 ile %9 oranında yüksek olduğunu göstermektedir. 4
5 Su Mühendisliği Açısından Önemi Özellikle kurak mevsimlerde bu kayıpların belirlenmesi hidrolojik bakımdan büyük önem taşır. Barajların ve göllerin işletme çalışmalarında (su bütçesi hesaplarında) su yüzeyinden buharlaşma bir kayıp türü olarak önemlidir. Baraj göllerinde (rezervuarlarda) biriken suyun önemli bir kısmı buharlaşma yoluyla atmosfere geri dönmekte ve bu sudan yararlanılamamaktadır. Örneğin, tüm barajlardan bir yılda buharlaşan su miktarı, Seyhan Nehri nin aynı sürede getirdiği suya eşittir. Buharlaşma mekanizmasını bilmek ve buharlaşmayı azaltıcı önlemler almak, su potansiyelinden yararlanma açısından büyük bir önem taşımaktadır. Ölçülmesi Serbest su yüzeyinden buharlaşmayı belirlemenin en iyi yolu buharlaşma tavası (evaporimetre) denen metal kaplar kullanılmaktadır. En çok kullanılan lan tip: A snf sınıfı tavanınan n alanı 1 m 2, derinliği 25 cm dir. Tavaa 20 cm derinlikte su ile doldurulup su yüzeyindeki alçalma bir Limnimetre ile ölçülerek buharlaşma miktarı belirlenir. Yağışlı günlerde yağış yüksekliği de ayrıca ölçülerek hesaba katılmalıdır. Tava yerden 15 cm yükseğe yerleştirilmeli, tavadaki su yüzeyinin tavanın üst kenarından uzaklığı 5-8 cm arasında kalacak şekilde her gün su eklenmelidir. 5
6 Ölçülmesi En az 5000 km 2 ye bir tava yerleştirilmesi tavsiye edilmektedir. Ölçülmesi Tavadaki suyun hava sıcaklığındaki değişmelerden daha çabuk etkilenmesi nedeniyle, Tavadaki buharlaşma miktarı ile büyük bir su kütlesindeki (Bir hazne, bir göl, bir baraj vb.) buharlaşma miktarı aynı olmaz. A sınıfı buharlaşma tavasında ölçülen buharlaşmalar (E t ) kullanılması ve göldeki buharlaşma miktarına geçmek için tavadaki okuma, Tava Katsayısı (c t ) ile çarpılır. Böylece brüt buharlaşma (E b ) bulunur. Brüt buharlaşmadan varsa yağışın düşülmesiyle de net buharlaşma (E n ) elde edilir. E b =c t E t E n =E b P (P E b ) A sınıfı tavada yıllık buharlaşma için tava katsayısı 0,7 kabul edilebilir. İlkbahar aylarında (0,15 ~0,55), sonbahar aylarında (0,9 ~1,3) 6
7 Hesabı Meteorolojik şartlara bağlı olarak su yüzeyinden günde 1-10 mm arasında su buharlaşır. Buharlaşma olayını etkileyen parametrelerin çok olması nedeniyle, buharlaşma miktarının önceden kesin olarak belirlenmesi imkansızdır. Ancak, çeşitli yöntemlerle bu miktar tahmin edilebilir. DETERMİNİSTİK YÖNTEMLER 1- Su Dengesi Metodu: E : Buharlaşma miktarı, mm/yıl E = P + X Y F S P: Yağış X: Gelen akış miktarı Y: Çıkan akış miktarı F: Yeraltına sızan su miktarı S: Kütlenin su yüksekliğindeki değişme miktarı Yeraltına sızan su miktarının belirlenmesi güç olduğundan ancak uzun süreli (aylık, yıllık) buharlaşma miktarının hesaplanmasında kullanılmalıdır (Hata payı en iyi şartlarda %10) Hesabı (H i H o )piranometre, aktinometre DETERMİSTİK YÖNTEMLER: 2- Enerji Dengesi Yöntemi: H e = H i H o H c H H e : E yüksekliğinde bir buharlaşma için gerekli ısı enerjisi H i : Kütleye giren ısı (güneş ısısı ile giren akımların getirdiği ısının toplamı) H o : Kütleden çıkan ısı (çıkan akımların ısısı ile yansıyan ısının toplamı) H c : su yüzeyinden atmosfere kondüksiyonla kaybolan ısı H: Su kütlesinin sıcaklığının değişmesi için gerekli ısı 4 Tw Ta R 610 P R: Bowen oranı o ew e a T w, T a : suyun ve havanın sıcaklığı, o C veya radyometrelerle ölçülür. H c ölçülemiyor. H e (buharlaşmaya harcanan ısı) cinsinden tanımlanıyor. H c = R H e H e = L E H H H RH H e H ( 1 R) H H H e i o LE( 1 R) H H H P o : atmosfer basıncı, kg/cm 2 e w, e a : su yüzeyinde ve havadaki buhar basınçları, kg/cm 2 L: Suyun buharlaşma ısısı (590 cal/cm3) E: Birim alandan buharlaşan su yüksekliği, mm Meteorolojik parametrelerin ölçümü güç. Güvenilir veriyle (hafta veya daha uzun) dönem buharlaşmaları hesaplanabilir (Hata payı min %10-20) i i e o o 7
8 Hesabı DETERMİNİSTİK YÖNTEMLER: 3- Kütle Transferi Metodu: Sınır tabakası teorisini, türbülansın karışım uzunluğunu ve türbülanslı difüzyon kavramlarını kullanarak su yüzeyinden havaya su iletimi olayı için yapılan teorik analizler sonucu buharlaşma hesabı için formüller ileri sürülmüştür. Thornthwaite-Holzman Formülü: K: sabit e 1, e 2 : Yerden z 1 ve z 2 yükseklikteki havanın buhar basıncı w 1, w 2 : Yerden z 1 ve z 2 yükseklikteki rüzgar hızı T: Ortalama hava sıcaklığı (C) E: Birim alandan saatte buharlaşan su yüksekliği, mm/saat Fazla veri ihtiyacı ve sonuçlardaki hata oranının yüksekliği nedeniyle fazla kullanılmamaktadır. Hesabı AMPİRİK YÖNTEMLER: En basiti Dalton Kanununun ifadesi olan Edenklemidir. C(ew ea) Buharlaşma miktarının doyma açığı ile orantılı olduğunu ifade eden bu denklemdeki C katsayısını etkileyen en önemli faktör rüzgar hızıdır. 4- Meyer Formülü: w 8 : su yüzeyinden 8 m yukarıdaki rüzgar hızı, Rüzgar hızını da hesaba katar. km/saat W/W 8 = (z/z 8 ] 0,15 w 8 e w, e a : su yüzeyinin ve havanın buhar basıncı, E A (e w e a )( 1 ) mm Hg 16 A: 11 olup küçük su kütlelerinde 15 alınır. w 8 Ae w ( 1 R n)( 1 ) R n : Nisbi nem 16 E: Aylık buharlaşma (mm/ay) 5- Rohmer Formülü: E 0,771(1,465-0,0074 B) (0,44 0,074 W)(ew - ea) W: rüzgar hızı, km/saat e w, e a : su yüzeyinin ve havanın buhar basıncı, mm Hg B: Atmosfer basıncı, mmhg E: Günlük buharlaşma (mm/gün) Ampirik bağıntılar elde edildiklerine benzer şartlar için geçerlidir. 8
9 Buharlaşma Miktarının Azaltılması Baraj göllerinden buharlaşan su miktarı önemli rakamlara ulaşıp büyük su ve para kaybına neden olur. Tedbirler: Baraj gölü yüzeyinin küçük tutulması: Baraj yeri seçilirken, mümkün olduğunca, sığ ve geniş alanlı baraj yerine, derin ve küçük alanlı barajlar tercih edilmelidir. Çeşitli baraj alternatifleri için, (yüzey alanı/depolama hacmi) oranları belirlenip en küçük orana sahip alternatif seçilmelidir. Rüzgâr hızının azaltılması: Rüzgâr hızı arttıkça buharlaşma miktarı da artacağından, rüzgâr hızını azaltarak buharlaşma miktarı küçültülebilir. Bu maksatla, göl yamaçlarında çam ağaçları yetiştirir. Kimyasal yöntemler: Rezervuar yüzeyleri, buharlaşmayı azaltan ince bir yağ tabakasıyla kaplanarak buharlaşma azaltılır. 2-Zemin ve Kar Yüzeyinden Buharlaşma Zemin yüzeyinden buharlaşma, su yüzeyinden buharlaşmaya benzer. Özellikle az geçirimli zeminlerde, su moleküllerinin yenmesi gereken direnç daha büyüktür. zeminin üst bölgelerinde yeterli su bulunması halinde (arazi kapasitesi değerinde), zemin yüzeyinden buharlaşma miktarı su yüzeyinden buharlaşma miktarına yakın olur. Zemindeki buharlaşma zeminde mevcut su miktarı ile sınırlıdır, kuruma noktasına düştüğünde tamamen durur. Bu bakımdan, zeminin üst tabakalarındaki nem ve zeminin su iletme kapasitesi önemlidir. Yer altı su seviyesinin yüzeyden itibaren 2-3 m den aşağıda olması halinde buharlaşma ihmal edilebilecek seviyelere düşer. Kar yüzeyinden buharlaşma (sublimasyon) miktarı çok rüzgarlı havalarda, günde en fazla 5 mm ye kadar çıkabilmekle beraber, ayda en fazla 5-30 mm kadardır. Bu değer aynı şartlardaki su yüzeyinden buharlaşmanın % i kadardır. 9
10 3- Bitkilerde Terleme ve Tutma terleme (transpirasyon): Bitkilerin yaşamları için gerekli suyu kullandıktan sonra kalan kısmını yapraklarından buhar halinde havaya vermesi Zemindeki nem miktarına bağlıdır. Nem solma noktası nın altına düşünce sona erer, bitki solmaya kurumaya başlar. Terleme, bitkilerin büyüme mevsimlerinde ve gündüz saatlerinde olur. Terleme miktarı bitki cinsine göre mm/gün arasında değişir. Tutma: Bitkilerin yaprak yüzeylerinde tutulan ve yeryüzüne y ulaşamayan yağış Bitkiler tarafından tutulan su buharlaşır ve buharlaşma kayıpları olur. Tutma kapasitesi iğne yapraklı ağaçlarda mm arasındadır. Bu ağaçlar yıl boyunca üzerlerine düşen yağışın % unu, yaprak döken ağaçlar ise % ini tutarlar. Ormanlık bölgelerde yıllık yağışın 1/3 üne erişebilir. Tutma kayıpları, bitki örtüsü sık ve yağışları kısa süreli ve düşük şiddetli bölgelerde önemlidir. 4- Evapotranspirasyon Kayıpları Evapotranspirasyon (ET): Bir bölgede terleme ile bitkiden, buharlaşma ile zeminden, su ve kar yüzeylerinden meydana gelen toplam su kayıpları ÖNEMİ: Evapotranspirasyon kayıpları sulama sistemlerinin projelendirilmesi, kurak dönemlerin ve kurak bölgelerin belirlenmesi gibi çalışmalarda büyük önem taşır. 10
11 4- Evapotranspirasyon Kayıpları Etki Eden Faktörler: a) Zemin özellikleri: Zemindeki nem ve zemin cinsi, zemin yüzeyinin durumu Potansiyel ET: Zeminde her zaman yeterli nemin bulunması halindeki (maksimum) evapotranspirasyondur. Yeraltısuyunun yüzeye yakın olduğu yerler dışında görülmez. Gerçek ET: Zemindeki mevcut nem ile sınırlıdır ve potansiyel ET den daha azdır. Zemin solma noktası na geldiğinde sona erer. b) İklimsel faktörler: Coğrafi bölgenin sıcaklık, yağış, enlem, nisbi nem, güneşlenme süresi. Sıcak, bol yağışlı ve ekvatora yakın bölgelerde ET yüksektir. c) Bitki özellikleri: Bitki örtüsünün cinsi, yoğunluğu, bitkinin büyüme evresi 4- Evapotranspirasyon Kayıpları Ölçülmesi: Tartılı lizimetre Potansiyel ET Gerçek ET P: Yağış S W : Zeminden süzülen fazla su W: Ağırlık değişimi ET a : Gerçek evapotranspirasyon PET: Potansiyel ET PET=P-S W -W ET a =P-S W -W 11
12 4-Evapotranspirasyon Kayıpları Potansiyel Evapotranspirasyon Hesabı 1. YILLIK EVAPOTRANSPİRASYONU VEREN FORMÜLLER a) Coutagne Formülü: P U P ( ) ( T) b) Turc Formülü: P U ( 2 1/ 2 P L 2 ) 3 U: yıllık ET kaybı, mm/yıl P: yıllık ort. yağış, mm/yıl T: yıllık ort. Sıcaklık, o C U: yıllık ET kaybı, mm/yıl P: yıllık ort. yağış, mm/yıl T: yıllık ort. Sıcaklık, o C L T T c) Lowry-Johnson Formülü: U H 243 U: yıllık ET kaybı, mm/yıl H: Büyüme süresindeki sıcaklığı 0 o C ın üzerinde olan günlerin maksimum sıcaklıkları toplamı, (derece-gün) Dünyadaki 254 havzanın verilerini kullanmış. ABD deki 20 farklı bölgenin verilerini kullanmış. 4-Evapotranspirasyon Kayıpları Potansiyel Evapotranspirasyon Hesabı 2. AYLIK EVAPOTRANSPİRASYONU VEREN FORMÜLLER a) Blaney-Criddle Formülü: (1.8 T 32) U kt kc p 100 k (1.8 T 32) t T 0.24 b) Hargreaves Formülü: U 17 k d (1- R ) T c) Thornthwaite Formülü: n U: ET kaybı, mm/ay k t : İklim faktörü k c : Bitki büyüme süresi faktörü (föy TABLO 5) p: Güneşlenme faktörü (föy TABLO 6) (aylara ve enleme bağlı) T: aylık ortalama sıcaklık, o C U: ET kaybı, mm/ay k: Bitki büyüme süresi faktörü (föy TABLO 7) d: Aylık gün ışığı faktörü (föy TABLO 8) R n : Öğle saatlerinde aylık ort. nisbi nem T: aylık ortalama sıcaklık, o C 10 Ti U 16 di b 12 Ti b ( ) i1 5 a b 0.5 a Ni Di di U: ET kaybı, mm/ay T i : i ayının ort. Sıcaklığı, o C d i : Aylık gün ışığı faktörü (föy TABLO 8) N i : i ayındaki gün sayısı D i : i ayındaki aydınlık süre, saat 12
13 4-Evapotranspirasyon Kayıpları Potansiyel Evapotranspirasyon Hesabı 3. GÜNLÜK EVAPOTRANSPİRASYONU VEREN FORMÜLLER Penman Formülü: AH 0, 27E a U A 0, 27 E 0, 35(e e )( 1 0, 55w ) a w a H R( 1 r)( 0, 18 0, 55S) B( 0, 56 0, e )( 0, 1 0, 9S) T: Günlük ortalama hava sıcaklığı, o C A: Doygun buhar basıncı eğrisinin T sıcaklığındaki eğimi (föy TABLO 2) B: Sıcaklığa bağlı bir sabit (föy TABLO 2) R: Günlük ortalama radyasyon (föy TABLO 3) r: Yüzeyin yansıtma katsayısı (Albedo) (föy TABLO 4) S: (aylara ve enleme bağlı) e a : Hesap yapılan günde aktüel buhar basıncı, (mmhg) R a : Hesap yapılan günde nisbi nem e a = e w R a e w : Hesap yapılan sıcaklıkta havanın doygun buhar basıncı, mmhg (föy TABLO 1) W 2 : Yerden (veya su yüzeyinden) 2 m yüksekte rüzgar hızı (m/sn) W: Yerden h yüksekliğinde ölçülen rüzgar hızı (m/sn) a W h [ 0. 7] W TABLOLAR TABLO 1. Belli sıcaklıktaki havanın doygun buhar basıncı T( C ) e w (mmhg) 492 4, , , , , , , , , ,20 T( C ) e w (mmhg) 9,84 10,52 11,23 11,98 12,78 13,63 14,53 15,46 16,46 17,53 T( C ) ew (mmhg) 18,65 19,82 21,05 22,37 23,75 25,31 28,32 31,80 42,20 55,30 TABLO 2. Penman formülündeki A ve B nin sıcaklıkla değişimi T ( C ) A : 0,35 0,48 0,60 0,89 1,05 1,38 1,64 B : 12,95 13,85 14,85 15,90 17,00 18,10 19,30 TABLO 3. Penman formülünde 40 0 Kuzey enlemi için R radyasyon değerleri (mm su buharı gün ) AY O Ş M N M H T A E E K A R : 6,0 8,3 11,0 13,9 15,9 16,7 16,3 14,8 12,2 9,3 7,6 5,5 13
14 TABLOLAR TABLO 4. Çeşitli yüzeylerin albedo (r) değerleri Yü ze y C i n s i Nemli toprak (bitki örtüsü yok) Killi kuru toprak (bitki örtüsü yok) Kumlu kuru toprak (bitki örtüsü yok) Tahıl Patates Pamuk Çayır İğne yapraklı ağaçlar Yaprak döken ağaçlar Su yüzeyi (Nisan - Ağustos) Su yüzeyi (Şubat - Mart, Eylül - Ekim) Su yüzeyi (Kasım - Ocak) r TABLOLAR TABLO 5. Blaney-Criddle formülündeki K c değerleri Bitki Cinsi AYLAR III IV V VI VII VIII IX X TAHIL HAŞHAŞ ŞEKER PANCARI YONCA MEYVA PAMUK BAĞ MISIR SUSAM PATATES YERFISTIĞI AYÇİÇEĞİ NARENCİYE ZEYTİN ANASON SEBZE
15 TABLOLAR TABLO 6. Her aydaki gündüz saatlerinin yıllık gündüz saatlerine oranı (p) ENLEM AYLAR DERECESİ I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII TABLOLAR TABLO 7. Hargreaves formülünde yeralan k katsayısının değerleri Bitki Cinsi Aylar III IV V VI VII VIII IX X YONCA FASULYE MISIR TAHIL NARENCİYE CEVİZ ÇİMEN PATATES PİRİNÇ ŞEKER PANCARI DOMATES TABLO 8. Hargreaves ve Thornthwaite formüllerindeki d değerleri (bu değerler 40 Kuzey enlemi için geçerlidir) Ay: O Ş M N M H T A E E K A d :
BÖLÜM 3 BUHARLAŞMA. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle kurak mevsimlerde hidrolojik bakımdan büyük önem taşır.
BÖLÜM 3 BUHARLAŞMA 3.1. Giriş Atmosferden yeryüzüne düşen yağışın önemli bir kısmı tutma, buharlaşma ve terleme yoluyla, akış haline geçmeden atmosfere geri döner. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle
DetaylıUYGULAMALAR BUHARLAŞMA ve TERLEME
UYGULAMALAR BUHARLAŞMA ve TERLEME SU DENGESİ YÖNTEMİYLE BUHARLAŞMA HESABI Ortalama yüzey alanı 00 km olan bir göl üzerindeki yıllık yağış miktarının 70 cm, göle giren akarsuların yıllık ortalama debisinin
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıSU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU
SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU DERS HAKKINDA GENEL BİLGİLER Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Kavramsal su mühendisliği, Prof.Dr. A.Melih Yanmaz, Prof. Dr. Nurunnisa
Detaylı2015-2016 Bahar. Hidroloji. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.
Hidroloji Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 1 2 Hidroloji
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
DetaylıBUHARLAŞMA. Atmosferden yeryüzüne düşen yağışın önemli bir kısmı tutma, buharlaşma ve terleme yoluyla, akış haline geçmeden atmosfere geri döner.
BUHARLAŞMA Atmosferden yeryüzüne düşen yağışın önemli bir kısmı tutma, buharlaşma ve terleme yoluyla, akış haline geçmeden atmosfere geri döner. BUHARLAŞMANIN MEKANİZMASI Suyun sıvı halden gaz (su buharı)
DetaylıHİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT
HİDROJEOLOJİ 2.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme
DetaylıHİDROLOJİ DERS NOTLARI
Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Balıkesir Balıkesir Üniversitesi Üniversitesi İnşaat
DetaylıMETEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem
METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme
DetaylıPERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK
PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki
DetaylıBİTKİ SU TÜKETİMİ 1. Bitkinin Su İhtiyacı
BİTKİ SU TÜKETİMİ 1. Bitkinin Su İhtiyacı Bitki, yapraklarından sürekli su kaybeder; bünyesindeki su oranını belirli seviyede tutabilmesi için kaybettiği kadar suyu kökleri vasıtasıyıla topraktan almak
DetaylıMETEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık
METEOROLOJİ III Hafta: Sıcaklık SICAKLIK Doğada 2 tip denge var 1 Enerji ve sıcaklık dengesi (Gelen enerji = Giden enerji) 2 Su dengesi (Hidrolojik döngü) Cisimlerin molekülleri titreşir, ancak 273 o C
DetaylıSuyun sıvı halinden gaz veya buhar haline dönüşmesi sürecidir ve suyun sıvı halinden gaz veya buhar olarak atmosfere iletilmesinin başlıca yoludur.
Buharlaşma Suyun sıvı halinden gaz veya buhar haline dönüşmesi sürecidir ve suyun sıvı halinden gaz veya buhar olarak atmosfere iletilmesinin başlıca yoludur. Atmosferdeki nemin yaklaşık % 90 nı okyanuslar,
DetaylıHidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir
HİDROLOJİ KAPSAM Hidrolojik Çevrim ve Elemanları Hidrolojik Değişkenlerin Ölçülmesi ve Analizi Yağış Buharlaşma Terleme Sızma Analizleri Akım Ölçümleri ve Verilerin Analizi Yüzeysel Akış Yağış-Akış İlişkisi
DetaylıHİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü)
HAVZA SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek
DetaylıYAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ
YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek
DetaylıHİDROLOJİ DERS NOTLARI
Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Ders Kapsamında Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar Balıkesir
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
DetaylıBÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ
BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ 1.1 GİRİŞ Hidrolojinin kelime anlamı su bilimi olup böyle bir bilime ihtiyaç duyulması suyun doğadaki bütün canlıların yaşamını devam ettirebilmesi için gereken çok
DetaylıHİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT
HİDROJEOLOJİ 3.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme ve
DetaylıFatih TOSUNOĞLU Hidroloji Hidroloji Ders Notları Hidrolojik Analiz ve Tasarım Ders Notları
Fatih TOSUNOĞLU Hidroloji, Prof. Dr. Mehmetcik Bayazıt, Birsen Yayınevi, İstanbul Hidroloji Ders Notları, Prof. Dr. Ercan Kahya,İTÜ, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Müh. Böl. Hidrolojik Analiz ve Tasarım
DetaylıMETEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi
METEOROLOJİ SICAKLIK İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü Sıcaklık havacılıkta büyük bir öneme sahiptir çünkü pek çok hava aracının performans parametrelerinin hesaplanmasına
DetaylıHİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN
HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai
DetaylıAkifer Özellikleri
Akifer Özellikleri Doygun olmayan bölge Doygun bölge Bütün boşluklar su+hava ile dolu Yer altı su seviyesi Bütün boşluklar su ile dolu Doygun olmayan (doymamış bölgede) zemin daneleri arasında su ve hava
DetaylıTÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :
TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.
DetaylıZeus tarafından yazıldı. Cumartesi, 09 Ekim :27 - Son Güncelleme Cumartesi, 09 Ekim :53
Yazı İçerik Sıcaklık Nedir? Sıcaklığın Özellikleri Sıcaklığın Ölçülmesi Sıcaklık Değişimi Sıcaklık Birimleri Mutlak Sıcaklık Sıcaklık ve ısı Sıcaklık ıskalası Sıcaklık ölçülmesi Yeryüzünün Farklı Isınması
DetaylıYAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA
YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:
DetaylıBÖLÜM-3 BUHARLAŞMA (EVAPORATION)
BÖLÜM-3 BUHARLAŞMA (EVAPORATION) 3.1 BUHARLAŞMANIN MEKANİZMASI Suyun sıvı halden gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Yağışın % 90 ı buharlaşma ile atmosfere geri döner. Hava ile su arasındaki moleküller
DetaylıBİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014
BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL
DetaylıHava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının
DetaylıİKLİM ELEMANLARI SICAKLIK
İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,
DetaylıSuyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su
Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki
DetaylıMETEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı
METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu
DetaylıNEMLİLİK VE YAĞIŞ Su Döngüsü: döngüsü NEMLİLİK nem
NEMLİLİK VE YAĞIŞ Yeryüzünde yaşamın en önemli öğelerinden biri olan su, atmosferde katı, sıvı ve gaz halinde bulunur. Su, her derecede gaz haline geçebilir. Sıcaklık 0 C nin altına düşünce donarak, katı
DetaylıAğır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç
Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer
DetaylıISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j
ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve
DetaylıSU YAPILARI. Sulama ve Kurutma. 9.Hafta. Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT
SU YAPILARI 9.Hafta Sulama ve Kurutma Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Sulama ve Kurutma Nedir? Bitkilerin gelişmesi için gerekli olan fakat doğal yollarla karşılanamayan suyun zamanında,
DetaylıSULAMA-TEMEL KONULAR
Bitki Su Tüketimi ET Kc ETo SULAMA-TEMEL KONULAR (SULAMA SİSTEMLERİNİN TASARIMI DERSİ İÇİN) PROF. DR. SÜLEYMAN KODAL, PROF. DR. Y. ERSOY YILDIRIM ETc = KcxETo : bitki su tüketimi, mm : bitki katsayısı
DetaylıGAP KAPSAMINDAKĐ ĐLLERĐN SU BĐLANÇOSU
GAP KAPSAMINDAKĐ ĐLLERĐN SU BĐLANÇOSU M. Đrfan YEŞĐLNACAR Harran Üniv. Müh. Fak. Đnşaat Müh. Böl. Ş. Urfa Reşit GERGER Harran Üniv. Müh. Fak. Đnşaat Müh. Böl. Ş. Urfa Mustafa S. YAZGAN Đ.T.Ü. Đnş. Fak.
DetaylıSU HALDEN HALE G İ RER
SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine
Detaylı11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU
11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU Bitki gelişimi için gerekli olan besin maddelerinin açığa çıkmasını sağlar Besin maddelerini bitki köküne taşır Bitki hücrelerinin temel yapı maddesidir Fotosentez için gereklidir
DetaylıTranspirasyonun fiziksel yönü evaporasyona benzer ve aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir:
Transpirasyon Transpirasyon Bitkilerin çeşitli dokularından atmosfere buhar halinde su verilmesi olayına transpirasyon denmektedir. Hava, nemli ve kurak oluşuna göre değişen belli bir su buharı emme gücüne
DetaylıAçık hava basıncını ilk defa 1643 yılında, İtalyan bilim adamı Evangelista Torricelli keşfetmiştir. Yaptığı deneylerde Torriçelli Deneyi denmiştir.
GAZ BASINCI 1)AÇIK HAVA BASINCI: Dünyanın çevresindeki hava tabakası çeşitli gazlardan meydana gelir. Bu gaz tabakasına atmosfer denir. Atmosferdeki gazlar da, katı ve sıvılarda ki gibi ağırlığından dolayı
DetaylıSIZMA SIZMA. Yağışın bir kısmının yerçekimi, Kapiler ve moleküler gerilmeler etkisi ile zemine süzülmesi sızma (infiltrasyon) olarak adlandırılır
SIZMA SIZMA Yağışın bir kısmının yerçekimi, Kapiler ve moleküler gerilmeler etkisi ile zemine süzülmesi sızma (infiltrasyon) olarak adlandırılır Yüzeysel akış miktarı kaybına neden olur. Zemin nemini artırır.
DetaylıB A S I N Ç ve RÜZGARLAR
B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.
Detaylı508 HİDROLOJİ ÖDEV #1
508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 Teslim tarihi: 30 Mart 2009 16:30 1. Yüzey alanı 40 km 2 olan bir gölde Haziran ayında göle giren akarsuyun ortalama debisi 0.56 m 3 /s, gölden çıkan suyun ortalama debisi 0.48 m
DetaylıISI NEDİR? Isı bir enerji çeşidi olduğu için enerji birimleriyle ölçülür. HÜSEYİN DEMİRBAŞ
ISI NEDİR? Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket (kinetik) enerjilerinin toplamına ısı denir. Isı bir enerji türüdür ve ısı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür. Isı bir enerji çeşidi
DetaylıSU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU
SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU DERS HAKKINDA GENEL BİLGİLER Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Kavramsal su mühendisliği, Prof.Dr. A.Melih Yanmaz, Prof. Dr. Nurunnisa
DetaylıYüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012
Yüzeysel Akış Giriş Bir akarsu kesitinde belirli bir zaman dilimi içerisinde geçen su parçacıklarının hareket doğrultusunda birçok kesitten geçerek, yol alarak ilerlemesi ve bir noktaya ulaşması süresince
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)
12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu
Detaylıİklim---S I C A K L I K
İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun
Detaylıc harfi ile gösterilir. Birimi J/g C dir. 1 g suyun sıcaklığını 1 C arttırmak için 4,18J ısı vermek gerekir
Saf bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C değiştirmek için alınması gereken ya da verilmesi gereken ısı miktarına ÖZ ISI denir. Öz ısı saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Birimi J/g C dir.
DetaylıGÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM. Prof. Dr. Olcay KINCAY
GÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY DÜZ TOPLAYICI Düz toplayıcı, güneş ışınımını, yararlı enerjiye dönüştüren ısı eşanjörüdür. Akışkanlar arasında ısı geçişi sağlayan ısı eşanjörlerinden farkı,
DetaylıGAZLAR GAZ KARIŞIMLARI
DALTON KISMİ BASINÇLAR YASASI Aynı Kaplarda Gazların Karıştırılması Birbiri ile tepkimeye girmeyen gaz karışımlarının davranışı genellikle ilgi çekicidir. Böyle bir karışımdaki bir bileşenin basıncı, aynı
DetaylıMaddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir. Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin
Maddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir. Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin titreşim hızı artar. Tanecikleri bir arada tutan kuvvetler
DetaylıYeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler
İklimin Temel Elemanı: Sıcaklık İklim elemanları içinde en önemlisi sıcaklıktır. Çünkü diğer iklim elemanları sıcaklığın kontrolündedir. Sıcaklık; cisimlerin kütlesi içinde bulunan potansiyel enerjinin
DetaylıSu, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.
DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi
Detaylı10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar
10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları
DetaylıHİDROLOJİ DERS NOTLARI
Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Bölüm
DetaylıBİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA
BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.
DetaylıÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET
ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET A BASINÇ VE BASINÇ BİRİMLERİ (5 SAAT) Madde ve Özellikleri 2 Kütle 3 Eylemsizlik 4 Tanecikli Yapı 5 Hacim 6 Öz Kütle (Yoğunluk) 7 Ağırlık 8
Detaylıİnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-1.
GAZLAR-1 Gazların Genel Özellikleri Maddenin en düzensiz hâlidir. Maddedeki molekül ve atomlar birbirinden uzaktır ve çok hızlı hareket eder. Tanecikleri arasında çekim kuvvetleri, katı ve sıvılarınkine
DetaylıBüyüklüklerine Göre Zemin Malzemeleri
SIZMA Sızma (infiltrasyon) yerçekimi ve kapiler kuvvetlerin etkisiyle olur. Sızan su önce zemin nemini arttırır ve yüzeyaltı akışını oluşturur. Geriye kalan (yüzeyaltı akışına katılmayan) su ise perkolasyon
DetaylıİNŞAAT MALZEME BİLGİSİ
İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,
DetaylıSU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji
SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas
DetaylıYüzeysel Akış. Havza Özelliklerinin Yüzeysel Akış Üzerindeki Etkileri
Oluşumu Yeryüzünde belli bir alan üzerine düşen yağışın, sızma ve evapotranspirasyon kayıpları dışında kalan kısmı yüzeysel akışı meydana getirir. Dere, çay, ırmak, nehir gibi su yollarıyla akışa geçen
DetaylıProf. Dr. Berna KENDİRLİ
Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Seracılıkta ortam sıcaklığının kontrol altında tutulması bitki büyümesi ve gelişmesi ile verim ve kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Seralarda yetiştirilen ürünlerden
DetaylıENERJİ DENKLİKLERİ 1
ENERJİ DENKLİKLERİ 1 Enerji ilk kez Newton tarafından ortaya konmuştur. Newton, kinetik ve potansiyel enerjileri tanımlamıştır. 2 Enerji; Potansiyel, Kinetik, Kimyasal, Mekaniki, Elektrik enerjisi gibi
DetaylıEŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ
EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli
DetaylıMADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza
DetaylıGaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir.
GAZLAR Maddeler tabiatta katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç halde bulunurlar. Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir. Gaz molekülleri birbirine
DetaylıÖZEL EGE LİSESİ İKLİM
ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta
DetaylıProf. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu
HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması
DetaylıGÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM
GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY GÜNEŞ AÇILARI GİRİŞ Güneş ışınları ile dünya üzerindeki yüzeyler arasında belirli açılar vardır. Bu açılar hakkında bilgi edinilerek güneş enerjisinden en
DetaylıREASSESSMENT OF EXISTING IRRIGATION PROJECTS WITH FAO CRITERIA: TAVAS PLAIN EXAMPLE A. C. KOÇ * & Ü. GÜNER **
REASSESSMENT OF EXISTING IRRIGATION PROJECTS WITH FAO CRITERIA: TAVAS PLAIN EXAMPLE A. C. KOÇ * & Ü. GÜNER ** * Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Denizli a_c_koc@pamukkale.edu.tr
Detaylı- Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR
OTEKOLOJİ SU - Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR ÇİĞ VE KIRAĞI - Toprak yüzeyinin sıcaklığını kaybetmesi - Suyun yoğunlaşması - Çiy
DetaylıVakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi
Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Giriş Bilimsel amaçla veya teknolojide gerekli alanlarda kullanılmak üzere, kapalı bir hacim içindeki gaz moleküllerinin
DetaylıHavacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları
Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 3. Atmosferin tabakaları Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
DetaylıYavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.
Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR
DetaylıÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti
ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç Kaldırma Kuvveti - Dünya, üzerinde bulunan bütün cisimlere kendi merkezine doğru çekim kuvveti uygular. Bu kuvvete yer çekimi kuvveti
Detaylı22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1)
Yer altı Suyu Yeraltı Suyu Hidrolojisi Giriş Hidrolojik Çevrim Enerji Denklemleri Darcy Kanunu Akifer Karakteristikleri Akım Denklemleri Akım Ağları Kuyular Yeraltısuyu Modellemesi 1 Su, tüm canlılar için
DetaylıIsı ve sıcaklık arasındaki fark : Isı ve sıcaklık birbiriyle bağlantılı fakat aynı olmayan iki kavramdır.
MADDE VE ISI Madde : Belli bir kütlesi, hacmi ve tanecikli yapısı olan her şeye madde denir. Maddeler ısıtıldıkları zaman tanecikleri arasındaki mesafe, hacmi ve hareket enerjisi artar, soğutulduklarında
DetaylıHidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu
Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu Ormanların yağışlardan yararlanmayı artırma, su ekonomisini düzenleme ve sürekliliğini sağlama, su taşkınlarını önleme, dere, nehir, bent, baraj, su kanalı ve benzeri
Detaylı6. Kütlesi 600 g ve öz ısısı c=0,3 cal/g.c olan cismin sıcaklığı 45 C den 75 C ye çıkarmak için gerekli ısı nedir?
ADI: SOYADI: No: Sınıfı: A) Grubu Tarih.../.../... ALDIĞI NOT:... ( ) a) Termometreler genleşme ilkesine göre çalışır. ( ) b) Isı ve sıcaklık eş anlamlı kavramlardır. ( ) c) Fahrenheit ve Celsius termometrelerinin
DetaylıHavacılık Meteorolojisi Ders Notları. 7. Yağış
Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 7. Yağış Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr
DetaylıTERMODİNAMİK / HAL DEĞİŞİMİ
TRMOİNMİK / HL ĞİŞİMİ Maddenin Isı İletkenliği / Isı Sıcaklık Farkı / asıncın rime Noktasına tkisi / Nem Sorular TRMOİNMİK Isıl denge; sıcaklıkları farklı cisimler birbirine değerek ortak bir sıcaklığa
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki
DetaylıYANLIŞ METEOROLOJİ (2): Bulutların Oluşum Nedeni: Soğuk havanın sıcak hava kadar su buharı tutamaması değildir* Nemli hava soğuyunca bulut oluşabilir. Evet, bu doğru. Değişik soğuma işlemleri, aşağıda
DetaylıMaddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma
MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde
DetaylıDers Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite
Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Zemindeki mühendislik problemleri, zeminin kendisinden değil, boşluklarında bulunan boşluk suyundan kaynaklanır. Su olmayan bir gezegende yaşıyor olsaydık, zemin
DetaylıProf.Dr. Tolga ELBİR. Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, Buca/İzmir.
Prof.Dr. Tolga ELBİR Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : tolga.elbir@deu.edu.tr Meteoroloji Bilim Dalı Atmosferde meydana gelen hava olaylarının
DetaylıMEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri
MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak
DetaylıGÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI ZORLANMIŞ TAŞINIM DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEYİ YAPTIRAN ÖĞRETİM ELEMANI DENEY
DetaylıÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 5 : MADDENĐN HALLERĐ VE ISI
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 5 : MADDENĐN HALLERĐ VE ISI F- HAL DEĞĐŞĐM ISILARI (ERĐME DONMA VE BUHARLAŞMA YOĞUŞMA ISISI) 1- Hal Değişim Sıcaklıkları (Noktaları) 2- Hal Değişim Isısı 3- Hal Değişim
DetaylıBölüm 4 BİNALARDA ISITMA SİSTEMİ PROJELENDİRİLMESİNE ESAS ISI GEREKSİNİMİ HESABI (TS 2164)
ME401- Isıtma ve Havalandırma Bahar, 2017 Bölüm 4 BİNALARDA ISITMA SİSTEMİ PROJELENDİRİLMESİNE ESAS ISI GEREKSİNİMİ HESABI (TS 2164) Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine
DetaylıIsı transferi (taşınımı)
Isı transferi (taşınımı) Isı: Sıcaklık farkı nedeniyle bir maddeden diğerine transfer olan bir enerji formudur. Isı transferi, sıcaklık farkı nedeniyle maddeler arasında meydana gelen enerji taşınımını
Detaylı