ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

Transkript

1 ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin İZMİR

2 TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta Şule öğretmenimize ve sonra anne ve babalarımıza teşekkür ederiz.sizlerden gelecek olumlu ve olumsuz eleştirileri kendimizi geliştirmek ve daha iyiyi bulmak için kullanacağız.

3 GİRİŞ Biz bu projeyi seçtik çünkü bu projede iklimlerimizi öğreneceğimizi biliyorduk.çalışmalarımızın sonucunda beklentilerimizin üzerinde bilgiler ögrendik. Sadece kendi yaşadığımız çevre ile ilgili olan iklim bilgilerimizi tüm Türkiye geneline taşımız olduk.

4 TÜRKİYE DE İKLİM ÇEŞİTLERİ Türkiye orta kuşağın güneyinde yer alır. Bu nedenle genelde ılıman iklime sahiptir. Ancak yer şekillerinin yüksekliği ve doğrultusu, denize uzaklık ve yakınlık gibi etmenler iklimi çeşitlendirilir. Yer şekillerinden dolayı aynı bölgede ve aynı mevsim içinde iklim farklılaşması görülür. Türkiye de üç iklim tipi vardır; Karadeniz İklimi: Yazlar serin kışlar ılık her mevsim yağışlıdır. Orta Karadeniz İklimi: Kıyı bölgesinde yağış azdır. Çünkü dağlar yüksek olmadığından orografik yağış azdır. Cephesel yağışlar etkilidir. Bu nedenle en yağışlı mevsim kış ve en kurak mevsim yazdır. Dağlar yüksek olmadığından Karadeniz'in nemli havası iç kısımlara geçer. Bu nedenle Orta Karadeniz bölümü genişleyerek İç Anadolu ya doğru sokuluyor. Batı Karadeniz İklimi : Batı Karadeniz kıyılarında yağışlar artmaktadır. Çünkü kıyı dağları yükselmektedir. Genel olarak Karadeniz kıyılarında doğudan batıya gidildikçe iklim karasallaşmakta yani yaz ile kış sıcaklığı arasındaki fark artmaktadır. Batı Karadeniz de en yağışlı mevsim kış ve sonbahardır. Akdeniz İklimi : Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Nedeni, yaz sıcaklığı enleme bağlıdır. Yaz kuraklığı, alçalıcı hava hareketlerinin doğurduğu dinamik yüksek basınca bağlıdır. Kış ılıklığı, nemli havaya ve deniz etkisine bağlıdır. Kış yağışları, cephe oluşturan hava hareketlerine bağlıdır. Özelliği ; Sıcaklık: Temmuz Ocak Fark 28( C 10( C 18( C Yağış: Yıllık yağış 1000 mm kadardır. Bu miktar dağlarda artarken ovalarda azalır. Nemlilik: Mutlak nem ; yazın artarken kışın azalır. Bağıl nem ; Yazın azalırken kışın artar. Görüldüğü Yerler ; Akdeniz iklimi, Akdeniz ve Ege Bölgeleri nde kıyıdan 800 metre yükseltiye kadar görülür. Dağlar doğrultusundan dolayı Ege de geniş Akdeniz Bölgesi nde dar alan kaplar. Ancak Antalya Ovası ve Çukurova da yükselti azlığından dolay genişler. Güneydoğu Anadolu da Akdeniz ikliminin karasal tipi görülür. Bu bölgede günlük ve yıllık sıcaklık farkı artar. Güney Marmara da yazlar daha serin geçer. Karadeniz iklimine geçiş gibi görülür.

5 Kara İklimi (Karasal İklim) Karasal iklim, günlük ve yıllık sıcaklık farkı olan iklime denir. Günlük sıcaklık farkı : Bir günün en sıcak ve en soğuk saatleri arasındaki farktır. Bu fark nemliliğin azaldığı Güneydoğu Anadolu da artar. Temmuz ayında gündüz 38( C, gece 15( C kadar olduğundann fark = 23 ( C dir. Çöllerde bu fark 50( C yi bulur. Yıllık sıcaklık farkı: Ocak ve Temmuz arasındaki sıcaklık farkıdır. Bu fark Kuzeydoğu Anadolu da artar. En karasal kentimiz Kars tır. Kars tır. Temmuz 13.7( C Ocak -11.5( C Fark 28.2( C 17.3 (- 11.5) = 28.8( C Karasal iklim bölgelerinde mutlak nemin azlığından dolayı havanın bağıl nemi doyma noktasına ulaşamamakta ve bu nedenle yağış miktarı azalmaktadır. Türkiye de karasal iklim ikiye ayrılır. Bunlar ; A) Yazları yağışlı karasal iklim : Kuzeydoğu Anadolu da özellikle Erzurum ve Kars platolarında görülür. Yaz mevsiminin yağışlı olması ilkbahar mevsiminin gecikmesiyle ilgilidir. Haziran, en yağışlı aydır. Bu nedenle yaz yağışı artar. Oysa Temmuz sonu ve Ağustos kuraktır. Yaz yağışlarıyla bozkır mera hayvancılığı gelişmiştir. Kış mevsiminde düşük sıcaklık kar yağışına yol açar. Ayrıca kar örtüsünün yerde kalmasını uzatır. Ancak termik yüksek basınçtan dolayı yağış miktarı azdır. B) Yazları kurak karasal iklim : İç Anadolu da, Güneydoğu Anadolu da ve Doğu Anadolu nun orta ve güneyinde özellikle ovalarında görülür. Nedenleri; Sübtropikal yüksek basınçlı hava kütlelerinin etkili olması ve denizlere kapalılıktır. Yaz kuraklığı ; Akdeniz ikliminin yüksek basınçlı hava kütlesine bağlıdır. Yaz sıcaklığı ; Denize uzaklık ve kapalılığa yani nemliliğin azlığına bağlıdır.

6 TERİMLER Orman : Ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür. İğne yapraklı orman : Çam ağaçlarından oluşan bitki örtüsüdür. Geniş yapraklı orman : Nemli bölgelerde yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormandır. Elvatoral ve ılıman okyanus iklimlerinde yaygındır. Karışık yapraklı orman : İğne ve geniş yapraklı ağaçların bulunduğu ormandır. Ağaç çeşidine göre ormanlar : Kayın ormanı, meşe ormanı, maki topluluğu vb. Galeri ormanı : Savan ve tropikal step iklim bölgelerindeki akarsu boylarında uzanan ağaçların oluşturduğu ormandır. Afrika da Nijer nehri boyunca uzun galeri ormanları vardır. Mangrov ormanı : Tropikal kuşağın batklık alanlarında oluşan ormandır. Deniz kıyısında gelgit akıntısıyla tuzlanan bataklıklarda tuzcul ağaçlardan oluşan bitki örtüsü mangrov ormanlarının ayrı bir çeşidir. Savan(ağaçlı bozkır) : Sıcak bölgelerde uzun boylu ot, kısa boylu ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür. Otlar arasında oluşan çok seyrek ağaçlar, yağış azlığı ve buharlaşma fazlalığı nedeniyle kısa boylu kalmıştır. Maki : Mevsimlik yaprak dökmeyen kısa boylu(bodur) ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür. Akdeniz iklim bölgelerinde yaygındır. Bozkır (step) : Yağışlı mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan ot topluluklarıdır. Çeşitli isimlerle bilinir. Bunlar ; a) Step : Güney Rusya bozkırlarıdır. b) Preri : Kuzey Amerika bozkırlarıdır. c) Pampa : Güney Amerika bozkırlarıdır. Çayır :Her zaman yeşil kalan topluluğudur.çeşitleri vardır ; a) Bataklık çayırları : Yeraltı suyunun yüzeye yakın olduğu yerlerde yetişir. Yeraltı suyunun yüzeye yakın olması, bitki köklerinin devamlı su ile beslenmesini ve bu nedenle yeşil kalmasını sağlar. b) Dağ çayırları (alpin bitki örtüsü) : Yüksek dağ yamaçlarında kar erimesiyle ortaya çıkan çiçekli bitkilerdir. Serin ve nemli topraktan dolayı yeşilliğini uzun süre koruyan bu bitkiler, yaz mevsiminin mera otlarıdır.

7 KIYI BÖLGELERİN DOĞAL BİTKİ ÖRTÜSÜ Akdeniz ikliminin,ege ve Marmara kıyılarında bu iklimin karakteristik bitki örtüsü makiler yer alır. Ancak Akdeniz kıyılarında yer yer çam ormanlarına da rastlanır. Makiler, her mevsim yeşilliğini koruyan kışın yapraklarını dökmeyen kısa boylu ağaç ve çalılardan oluşur. Makiler, kuraklığa uyum sağlamış bitki topluluğudur. Mersin, keçi boynuzu, zeytin, defne gibi bitkiler maki bitki topluluğunun başlıcalarıdır. Akdeniz kıyı kesiminden Marmara çevresine gidildikçe maki bitki topluluğu arasına, yapraklarını döken ağaç ve ağaçcıklar karışmıştır. Yağışların daha çok olduğu yüksek yerlerde ise meşe ve çam ormanları yer alır. Zeytin ve turunçgiller (Portakal, limon, mandalina vb) ile muz, Akdeniz bölgesinde yetişen önemli kültür bitkileridir. Karadeniz kıyıları, her mevsim yağışlı kuraklığın görülmediği ılıman iklim özelliğine sahiptir. Sıcaklık ve yağışların elverişli olması buralarda ormanların gelişmesini sağlamıştır. Bu nedenle Karadeniz kıyıları her mevsim yemyeşildir. Karadeniz bölgesinin çeşitli yerlerde iklim farklılığı olduğu için buna bağlı olarak bitki örtüsünde de farklılık görülür. Doğu Karadeniz kıyılarının denize bakan yamaçlarında görülen sık ve gür bitki örtüsü, batıya gidildikçe seyrekleşir. Kıyının hemen gerisinde yükselen dağların yamaçlarında yükseklere çıkıldıkça geniş yapraklı ağaçlar arasına iğne yapraklılar karışır. Çok yükseklerde iklim, orman yetişmesine uygun olmadığından buraları dağ çayırları ile kaplıdır. Bölgenin doğusunda kıyı kesiminde ekonomik yönden önemi olan çay ve fındık yaygın olarak yetiştirilir.

8 Türkiye de Bitki Çeşitliliği Türkiye de bitki çeşidi çok fazladır. Bitki çeşidini artıran etmenler: İklim çeşitliliği:bitki çeşidini artırır.türkiye de çeşitli iklim bölgelerinde bitki çeşidi farklıdır. a)ilıman okyanus iklimi:doğu ve Batı Karadeniz kıyılarında görülür.geniş yapraklı ağaç çeşidi içerisinden çok kayın,gürgen,kestane,ıhlamur,karaağaç,kızılağaç,,dışbudak ve meşe türleri yaygındır. b)ilıman kara iklimi:dağların metrelerdeki yüksek yamaçlarında ve Doğu Anadolu da görülür.bu iklimin ağaçları soğuk nemli iklimde yetişen kara çam,sarı çam,köknar,ladin, ardış vb. ağaçlardır. c)kışları yağışlı sübtropikal iklim(akdeniz İklimi):Akdeniz iklim bölgesinede kış ılıklığı veya yaz kuraklığı maki bitki topluluğunu yaygınlaştırmıştır.bu topluluk kıyıdan 800 metre yüksekliğe kadar görülür.maki ağaçları içinde en yaygınları;yabani zeydin,defne,mersin,keçi boynuzu,okaliptüs,zakkum, kocayemiş vb. Ağaçlarıdır.

9 SONUÇ Türkiye nin üç tarafından denizlerle çevrili olması dağların uzanışı ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. Bu iklim özelliklerine göre yurdumuzdaki bitki toplulukları çeşitlilik gösterir. İklimlerin nemli kurak, soğuk veya ılıman olması bu özelliklere uyum sağlayabilen bitki çeşitlerinin yetişmesine neden olmuştur. Akdeniz ikliminin görüldüğü Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında, bu iklimin karakteristik bitki örtüsü olan makiler yer alır. Karadeniz kıyıları, her mevsim yağışlı, kuraklığın görülmediği ılıman iklim özelliğine sahiptir. Karadeniz bölgesinin çeşitli yerlerinde iklim farklılığı olduğu için buna bağlı olarak bitki örtüsünde de farklılık görülür. Karasal iklimin görüldüğü İç anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Trakya nın iç kesimlerinde bitki örtüsü genel olarak bozkırdır.çok önemli yararları olan ormanlarımızı korumak ve geliştirmek en önemli görevlerimiz arasındadır.