Endüstriyel Tasarım Genel Bilgileri

Transkript

1 Endüstriyel Tasarım Nedir? Tasarım, bir ürünün tamamının veya bir parçasının çizgi, şekil, renk, biçim, doku, malzemenin esnekliği ve / veya süslemesi gibi insan duyuları ile algılanabilen çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu görünümüdür. Endüstriyel Tasarım Genel Bilgileri Endüstriyel Tasarım Koruması Bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topografyaları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen bileşik bir sistem veya bunu oluşturan parçaları, setler, takımlar, ambalajlar gibi nesneleri ile birden çok nesnenin veya sunuşun bir arada algılanabilen bileşimleri,grafik semboller ve tipografik karakterleri de kapsamak üzere bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, ses, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütününü oluşturan tasarımların ayırt edici nitelik içeren ve yeni olanlarının tescil edilmesi ve sahiplerinin, bu tasarımları içeren ürünleri belirli bir süre (25 yıl) üretme hakkına sahip olmaları, tasarım koruması olarak tanımlanmaktadır. Koruma Süresi İlgili kurum nezdinde tescile bağlanan endüstriyel tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır.bu süre endüstriyel tasarım tescil belgesinin 5' er yıllık dönemler halinde yenilenmesi suretiyle 25 yıla kadar uzatılabilir. Tasarımda Yenilik ve Ayırt Edicilik Tasarımlarınızın koruma altına alınabilmesi için öncelikle yeni olması gerekmektedir. Yenilik Nedir? Bir endüstriyel tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.tasarım, başvuru tarihinden önceki oniki ay içerisinde tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulur veya tasarımcı veya halefleri olan kişilerin suiistimali sonucu kamuya sunulursa, endüstriyel tasarım yeniliği etkilenmez. Dolayısıyla, bir sene önceden piyasaya sunulmuş ürünler yeni olmadığı ve bilindik bir tasarım olduğu gerekçesiyle koruma kapsamına giremez. Tasarımlarınızın koruma altına alınabilmesi için ayrıca ayırt edici niteliğe de sahip olması gerekmektedir. Ayırt Edicilik Nedir? Endüstriyel tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile bilinen herhangi bir endüstriyel tasarımın bu kullanıcıda yarattığı izlenim arasında belirgin bir farklılık olmasıdır.

2 Endüstriyel Tasarım Tescil Sonrası Hizmetler Endüstriyel Tasarım İzleme Endüstriyel tasarım haklarınızın etkin bir şekilde korunabilmesi için, ilgili kurumda başvuruları yapılan ve Resmi Endüstriyel Tasarım Bülteni'nde ilan edilen endüstriyel tasarımların, kendi tasarımınızla benzer olup olmadığının takibi yapılabilmekte ve benzer bulunan tasarım ya da tasarımlar her ay düzenli olarak tarafınıza rapor edilebilmektedir. Endüstriyel tasarım izleme sistemi sayesinde, ilgili kurum tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan ve ortalama adet endüstriyel tasarım tescil başvurusunun ilan edildiği Resmi Endüstriyel Tasarım Bülteni incelenerek, endüstriyel tasarımlarınızla aynı ya da ayırt edilemeyecek derecede benzer olan tasarımların henüz başvuru aşamasında iken tespit edilmesi ve itiraz edilerek iptalinin sağlanması mümkün olabilmektedir. Endüstriyel Tasarım Yenileme Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Anılan süre beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek üzere toplam 25 yıla kadar uzatılabilmektedir. Tasarım hakkı sahibinin veya onun yetkili kıldığı kişinin talebi ve yenileme ücretinin ödenmesi üzerine tescil süresi uzatılmaktadır. Yenileme talebinin yapılması ve yenileme ücretinin ödenmesi, koruma süresinin sona erdiği ayın son gününden önceki 6 ay içinde gerçekleştirilir.bu sürenin kaçırılması durumunda, yenileme talebi, ek bir ücretin ödenmesi şartıyla,bir önceki cümlede belirtilen son günden itibaren 6 aylık süre uzatımı içinde yapılmaktadır. Süre uzatımı mevcut tescilin sona erdiği günü takip eden günden itibaren hüküm ifade etmekte olup, yenileme sicile kayıt edilmektedir. Diğer İşlemler Adres Değişikliği Tasarım sahibinin adresinde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde, adres değişikliğinin ilgili kuruma bildirilmesi ve sicile kayıt edilmesi gerekmektedir. Adres değişikliği, aynı tasarım sahibi adına tescilli yada başvuru aşamasındaki tüm tasarımlarda yapılmalıdır. Ünvan Değişikliği Tasarım sahibinin unvanında herhangi bir değişiklik olduğu takdirde, unvan değişikliğinin iligli kuruma bildirilmesi ve sicile kayıt edilmesi gerekmektedir. Unvan değişikliği, aynı tasarım sahibi adına tescilli yada başvuru aşamasındaki tüm tasarımlarda yapılmalıdır. Nevi Değişikliği Tasarım sahibi kuruluşların unvanında nevi değişikliği olduğu takdirde, nevi değişikliğinin ilgili kuruma bildirilmesi ve sicile kayıt edilmesi gerekmektedir. Nevi değişikliği, aynı tasarım sahibi adına tescilli yada başvuru aşamasındaki tüm tasarımlarda yapılmalıdır. Veraset ve İntikal

3 Tasarım sahibinin ölümü durumunda, tasarım hakları mirasçılara intikal etmekte olup, tasarım haklarının mirasçılarına intikalinin ilgili kuruma bildirilmesi gerekmektedir. Devir Tasarım devri; tasarım sahibinin tescilli tasarım haklarının üçüncü şahıslara devredilmesidir. Mahkeme kararının sonucu olan devir hariç, tasarımın devri yazılı olarak devir sözleşmesi ile yapılır. Tasarımın devrinin ilgili kuruma bildirilmesi ve sicile kayıt edilmesi gerekmektedir. Lisans Tescilli bir endüstriyel tasarımın kullanım hakkı (lisans) lisans yoluyla üçüncü kişilere verilebilir. Endüstriyel tasarım üzerindeki lisansın ilgili kuruma bildirilmesi ve sicile kayıt edilmesi gerekmektedir. Yukarıda "Endüstriyel tasarım tescil sonrası" hizmetler başlığı ile sıralanan işlemler ayrıca ücretlendirilir. Yasal Haklar TASARIM TESCİLİNİN SAĞLADIĞI YASAL HAKLAR VE YAPTIRIMLAR Tasarımcının birden çok olması halinde, taraflar arasında aksine bir anlaşma yoksa tasarımcılar müşterek mülkiyet hükümleri çerçevesinde hak sahibidirler.her hak sahibi diğerinden bağımsız olarak aşağıdaki işlemleri kendi adına yapabilir : > Kendisine düşen pay üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilir.payın üçüncü kişiye devredilmesi halinde diğer pay sahiplerinin önalım hakkı vardır.payın devri yazılı şekilde yapılır ve sicile kaydedilir.enstitü önalım hakkının kullanılabilmesi için durumu iki ay içinde diğer paydaşlara bildirir.önalım hakkı, bildirim tebellüğünden itibaren bir ay içinde kullanılır. > Diğer hak sahiplerine bir bildirimde bulunduktan sonra tasarımı kullanabilir. > Tasarımın korunması için gerekli önlemleri alabilir.tasarımın kullanılması amacı ile üçüncü kişilere lisans verilmesi, hak sahiplerinin karar vermesi ile mümkündür.ancak, mahkeme mevcut şartları göz önünde tutarak, hakkaniyet düşüncesiyle bu yetkiyi hak sahiplerinden sadece birine de verebilir. > Birlikte yapılan tasarım başvurusu veya tasarımdan doğan hakların herhangi bir şekilde tecavüze uğraması halinde, üçüncü kişilere karşı hukuk veya ceza davası açılabilir.diğer hak sahiplerinin davaya katılabilmeleri için, durum davayı açan tarafından davanın açıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde kendilerine bildirilir. TESCİLLİ ENDÜSTRİYEL TASARIM HAKLARINA TECAVÜZ HALİNDE UYGULANAN YAPTIRIMLAR > 4128 sayılı Kanunun 3.maddesi ile 554 sayılı KHK'ye eklenen 48/A maddesinde belirtildiği üzere: 1. Tasarım hakkı sahibi olarak belirtilmesi gereken kimlik bildirimini gerçeğe aykırı olarak yapanlar veya tasarım koruması olan bir eşya veya ambalajı üzerine konulmuş, tasarım koruması olduğunu belirten işareti, yetkisi olmadan kaldıranlar veya kendisini haksız olarak tasarım başvurusu veya tasarım hakkı sahibi olarak gösterenler hakkında bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasına veya ondört bin liradan yirmiyedi bin liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine, 2.Mevcut olmadığını veya üzerinde tasarruf yetkisi bulunmadığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde,

4 tasarım hakkının korunmasına ilişkin mevzuatın devir ve intikal, rehin ve haciz ile ilgili maddelerinde yazılı haklardan birini veya bu hakla ilgili lisansı, başkasına devreden, veren, rehneden, bu haklar üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunanlar ile korunan bir tasarım hakkının sahibi olmadığı veya koruma süresinin bittiği veya tasarım hakkının hükümsüzlüğü veya tasarım korunmasından doğan hakkının sona ermesi durumlarında, kendisinin veya başkasının imal ettiği veya satışa çıkardığı eşyaya veya ambalajlarına veya ticari evrakına veya ilanlarına, hukuken korunan bir tasarım hakkı ile ilgili olduğu kanısını uyandıracak şekilde, işaretler koyanlar veya bu amaçla yazılı ve görsel basındaki ilan ve reklamlarda, bu tarzda yazı, işaret veya ifadeleri kullananlar hakkında, iki yıldan üç yıla kadar hapis veya yirmiyedin bin liradan kırkaltı bin liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine, inci maddede yazılı fiillerden birini işleyenler hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına veya yirmiyedi bin liradan kırkaltı bin liraya kadar para cezasına veya her ikisine, ayrıca, işyerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men edilmelerine hükmolunur. Bu maddede belirtilen suçlar, hizmetlerini yaptıkları sırada, bir işletmenin çalışanları tarafından doğrudan doğruya veya emir üzerine işlenmişse çalışanlar ve suçun işlenmesine mani olmayan, işletme sahibi, müdür veya temsilcisi ve hangi unvan ve sıfatla olursa olsun işletmeyi fiilen yöneten kişi de cezalandırılır. Bir tüzelkişinin işleri yürütülürken, 48 inci maddede sayılan suçlardan biri işlenirse, tüzelkişi, masraflar ve para cezasından müteselsilen sorumlu olur. Fiile iştirak edenler hakkında olayın mahiyetine göre Türk Ceza Kanunu'nun 64, 65, 66 ve 67 nci maddeleri hükümleri uygulanır. Yukarıda sayılan suçlardan dolayı kovuşturma şikayete bağlıdır. Bu madde hükümlerinin uygulanmasında 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 344 üncü maddesinin birinci fıkrasının 8 numaralı bendi uygulanmaz. Yani tasarım ihlali nedeniyle açılan ceza davaları artık "şahsi dava" değildir. Tasarım korunmasından doğan hakları tecavüze uğrayandan başka, 48 inci maddede sayılanlar dışında kalan suçlarda Enstitü; tasarım hakkı sahibi olarak belirtilmesi gereken kimlik bildiriminin gerçeğe aykırı olarak yapılması ile korunan bir tasarım hakkının sahibi olmadığı veya koruma süresi bittiği veya herhangi bir sebeple tasarım hakkının hükümsüzlüğü veya tasarım korumasından doğan hakkının sona ermesi durumlarında kendisinin veya başkasının imal ettiği veya satışa çıkardığı eşyaya veya ambalajlarına veya ticari evrakına veya ilanlarına hukuken korunan bir tasarım hakkı ile ilgili olduğu kanısını uyandıracak şekilde, işaretler koyma veya bu amaçla yazılı ve görsel basındaki ilan ve reklamlarda bu tarzda yazı, işaret ve ifadelerin kullanılması durumlarında, 5590 veya 507 sayılı kanunlara tabi kuruluşlar ve Tüketici Dernekleri de şikayet hakkına sahiptir. Şikayetin fiil ve failden haberdar olma tarihinden itibaren iki yıl içinde yapılması gerekir. Bu kapsamdaki suçlarla ilgili şikayetler acele işlerden sayılır. Bu Kanun hükümlerine göre tasarım hakkı başvurusu veya tasarım korumasından doğan haklara tecavüz dolayısıyla üretilmesi veya kullanılması cezayı gerektiren eşya ile bu eşyaları üretmeye yarayan araç, gereç, cihaz makine gibi vasıtaların zaptedilmesi veya elkoyulması veya yok edilmesinde, Türk Ceza Kanunu'nun 36 ncı maddesi hükmü ile Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

5 Yurtdışı Endüstriyel Tasarım Tescilleri ULUSLARARASI TESCİLLER Bütün sınai mülkiyet hakları sadece tescil edildiği ülkeye münhasırdır. Başka ülkelerde de koruma isteniyorsa tescil ettirileceği ülkenin patent ofisi nezdinde o ülkenin yerel mevzuatına göre başvuru dosyalanması gerekmektedir. Bunu sağlamak amacıyla tescil başvuruları ilgili ülkelerde bireysel başvuru şeklinde olabileceği gibi, sözleşmelerle oluşturulan topluluk başvuruları şeklinde de olabilmektedir. Buna göre; Endüstriyel Tasarımlar; > Uluslararası Endüstriyel Tasarım Tescili (WIPO) Lahey Anlaşması nın Cenevre Metni kapsamında, endüstriyel tasarımların tek bir başvuru yapılarak anlaşmaya üye ülkeler nezdinde uluslararası endüstriyel tasarım olarak tescil ettirilmesidir. İlgili başvuruda ülkeleri seçme imkanı bulunmaktadır.wipo nezdinde tek bir başvuru ile anlaşmaya üye 35 ülkede birden endüstriyel tasarımlarınıza koruma sağlanabilmektedir. > Avrupa Birliği Tescili (OHIM) RCD Community Design, Avrupa Birliği üye ülkelerinin tümünde geçerli olan bir tescildir. Tek bir başvuruyla birliğe üye tüm ülkelerde geçerli olan bir endüstriyel tasarım tescil belgesi alınmaktadır. Avrupa Birliği nin genişlemesi durumunda endüstriyel tasarım yeni üye ülkelerde de ek bir başvuru yapılmadan otomatik olarak koruma altına alınmaktadır. > Oapi Union Tasarım Tescili (OAPI UNION) Afrika ülkelerinden oluşan OAPI Union Birliği'ne üye ülkelerde tek bir başvuru ile geçerli olacak tescildir.bu birliğe üye ülkeleri kapsayacak tek bir endüstriyel tasarım tescil belgesi alınmaktadır. Birliğe üye ülkelerin çoğunda bireysel başvuru dosyalamak mümkün değildir. Endüstriyel tasarımların uluslararası topluluk tescilleri sonrası, değişikliklerin tümü tek bir başvuru ile tek bir dil kullanılarak ve tek bir ücret ödenmesi yoluyla, tescilli olduğu uluslararası sicile kaydedilmektedir. > Bireysel Endüstriyel Tasarım Tescili Bireysel olarak tek tek ilgili ülkelerin patent ofisleri nezdinde endüstriyel tasarım başvuruları yapılarak tescil belgesine bağlanabilmektedir. Dolayısıyla tüm işlemler ilgili ülkenin yerel mevzuatına göre ayrı ayrı takip edilmektedir.

6 Başvuru İçin Gerekli Belgeler - Başvuru dilekçesi, - Tasarımın görsel anlatımını içeren tarifname (1 adet), - Tasarımın görsel anlatımı ( 8x8 cm ebadında 1 adet), - İmza sirküleri ve faaliyet belgesi, - Başvuru ve yayın harcının ve rüçhan hakkı talep ediliyorsa harç ve ücretinin ödendiğini gösterir belge, - Vekaletname ( Noter tasdikine gerek yoktur. Başvuru sahibi tüzel kişi ise şirket kaşesi üstüne yetkili imzası ile vekaletname tamamlanır, gerçek kişi ise başvuru sahibinin adı ve imzası ile tamamlanır.) Yukarıda bildirilen tüm bu belgeler online ortamda ulaştırılabilir. > Endüstriyel Tasarım Tescil Hizmet Bedeli Bir Tasarım İçin Endüstriyel Tasarım Tescil Hizmet Bedeli 99 TL + KDV'dir. 2.den itibaren ilave her tasarım için 40 TL + KDV'dir. > Resmi Harçlar Bir tasarım için tescil başvuru ücreti 146 TL. 2.den itibaren ilave her tasarım için tescil başvuru ücreti 42 TL. * Siyah-beyaz her bir resim için yayın ücreti 25 TL. * Renkli her bir resim için yayın ücreti 50 TL. Resmi Harçlara KDV dahildir.