E-BÜLTEN.

Transkript

1 İCAT TAM ÇIKARMANIN ZAMANI E-BÜLTEN

2 Ülkelerin ekonomik gelişmelerini değerlendirmek için kullanılan ölçütlerden biri de kişi başına düşen millî gelir dir. Kişi başına düşen millî gelirin Amerikan doları üzerine çıkarılmasının yolu da katma değer yaratan, buluş ve icatların artmasına bağlıdır. Ekonomik gelişmeyi teşvik etmek üzere, kısaca Patent istisnası olarak adlandırabileceğimiz birtakım vergisel avantajlar bulunmaktadır. Sınai Mülkiyet Hakkı, buluşların ve yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerinde, üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına, kayıt edilmesini ve böylece bu kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayrimaddi bir hakkın tanımıdır. Sınai Mülkiyet Hakları; Patent ve Faydalı modeller, Ticaret ve Hizmet Markaları, Coğrafi İşaretler, Entegre Devre Topografyaları, Endüstriyel Tasarımlardan oluşmaktadır. 1

3 Patent ve Faydalı Model Patent, sınırlı bir yer ve süre için üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, kullanılmasını ve satılmasını engelleme yoluyla sahibine tanınan tekel hakkıdır. Buluş ise, teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürünüdür. Faydalı Model ise, Türkiye de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan sınai mülkiyet hakkıdır. Faydalı model belgesi almak, patent almaktan daha kolay ve daha ucuzdur. Ticaret ve Hizmet Markaları Marka, bir nesneyi özellikle bir malı tanıtmaya ya da diğerlerinden ayırmaya yarayan resim ya da harfle yapılan işaret, belliliktir. İşaret tanımı ile şekiller, grafikler, tasarımlar, kişi adları, sözcükler, harfler, logolar, ambalajların biçimi, sloganlar, üç boyutlu biçimler, kısa melodiler, renkler, renk kombinasyonları kapsama alınmıştır. Türk Hukukunda marka kullanabilmek için markanın tescil ettirilmesi zorunluluğu yoktur, ancak 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname nin sunduğu korumadan yararlanabilmek için tescil ettirilmesi gerekir. Coğrafi İşaretler Coğrafi işaretler, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir. 2

4 Entegre Devre Topografyaları Türk Patent Enstitüsü tarafından, entegre devre topografyaları yaratıcısı adına tescil edilmektedir. Entegre Devre Topografyası, Entegre devreyi oluşturan tabakaların üç boyutlu dizilimini gösteren, üretim amacıyla hazırlanmış ve herhangi bir formatta sabitlenmiş görüntüler dizisi olup, her görüntü entegre devrenin üretiminin herhangi bir aşamasındaki yüzeyinin tamamının veya bir kısmının görünümü olarak ifade edilmektedir. Endüstriyel Tasarım Tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütündür. Bir tasarımın endüstriyel tasarım olarak kabul edilebilmesi için bu tanıma ilave olarak üç temel özelliğe sahip olması gerekmektedir. Yenilik Özelliği Tasarımın yeni olması, en çok bir yıl içinde kamuya sunulmuş olması gerekmektedir. Ayırt Edici Özellik Aynı özellikteki diğer ürünlerden ilk bakışta farklı olduğu anlaşılmalıdır. Sanayiye uygulanabilirlik Tasarımın sanayiye uygulanabilir olması, seri üretilip satılabilmesi gerekmektedir. Teknik adı Sınai Mülkiyet Hakkı olarak adlandırılabilecek olan buluşların korunması ve teşvik edilmesi amacıyla çok sayıda yasal düzenleme bulunmaktadır. 3

5 KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI 1- Teknokent Faaliyetleri 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nun Geçici 2 inci maddesine göre; Yönetici şirketlerin bu kanun uygulaması kapsamında elde edilen kazançlar, Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yalnızca bu bölgedeki yazılım ve ARGE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. 2- ARGE İndirimi Kurumlar Vergisi Kanunu nun 10/1-a maddesine göre mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri yalnızca yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100 ü oranında hesaplanacak Ar-Ge İndirimi kurum kazancından indirilebilmektedir. Ancak bu uygulama, tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmış, alternatif bir düzenleme olarak aşağıda detayları belirtilen 5746 sayılı yasa hükümleri uygulanmaya başlanmıştır sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi hk. kanun 6728 sayılı kanun ile yapılan değişiklik neticesinde, AR-GE indirimi uygulamasından farklı olarak, Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin bu kapsamdaki projelerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından AR-GE ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, söz konusu vergi indiriminden yararlanabilmektedirler sayılı kanun ile söz konusu Kurumlar Vergisi istisnasının üst sınırını tespit etmek amacı ile Maliye Bakanlığı vergi müfettişleri tarafından düzenlenecek olan Değerleme Raporu zorunluluğu kaldırılmıştır Sayılı Kanun ile % 50 Kurumlar Vergisi istisnası Türkiye de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların Kiralanması, Devri veya satışı, Türkiye de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları hâlinde elde edilen kazançlar ile Türkiye de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının % 50 si kurumlar vergisinden istisnadır. 4

6 İSTİSNASININ ŞARTLARI Buluşlara ilişkin araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetlerinin Türkiye de gerçekleştirilmesi gerekmektedir. İncelemeli sistemle PATENT veya olumlu araştırma raporu sonucunda FAYDALI MODEL belgesi alınması İstisna uygulamasından yararlanacak kişilerden olunması Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgâhı olan ya da sınai ve ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler Paris anlaşması çerçevesinde başvuru hakkına sahip kişiler Paris Anlaşması kapsamı dışında olmasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen patent ve/veya faydalı model belgesi koruması tanıyan devletlerin uyruğundaki gerçek veya tüzel kişiler Patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma belgesi süresinin aşılmamış olması ÖRNEK Birinci A.Ş tarihinde Türk Patent Enstitüsü ne tescil ettirdiği buluşa ilişkin patenti, tarihinde İkinci A.Ş. ye satmış ve satıştan TL kâr elde etmiştir. İkinci A.Ş tarihinde söz konusu patentin kullanım haklarını üç yıllığına Üçüncü A.Ş. ye kiraya vermiş ve 2018 de TL, 2019 yılında TL, 2020 yılında TL kâr elde etmiştir. Üçüncü A.Ş. söz konusu patente konu buluşu seri üretime tabi tutarak 2018 yılında TL, 2019 yılında TL, 2020 yılında TL kazanç elde etmiştir. Buna göre oluşan karlar ve yararlanılacak Kurumlar Vergisi İstisnası aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır. 5

7 FİRMA ADI Buluştan Elde Edilen Kazanç Kazancın Dönemi Yararlanılacak İstisna Tutarı Birinci A.Ş İkinci A.Ş İkinci A.Ş İkinci A.Ş Üçüncü A.Ş Üçüncü A.Ş Üçüncü A.Ş KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5/B maddesi kapsamındaki araştırma ve geliştirme, yenilik ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan patentli veya faydalı model belgeli buluşa ilişkin gayri-maddi hakların kiralanması, devri veya satışı KDV den istisnadır. Ancak, sınai haklar sonucu üretilen malların satışı için KDV istisnası söz konusu değildir. 6

8 Lütfen, tereddüt halinde veya daha ayrıntılı bilgi için iletişim kurunuz. Saygılarımızla YASAL UYARI Bu e-bülten, Mali Müşaviriniz tarafından müşterilerini bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu e-bülten ile danışmanlık hizmeti verilmesi söz konusu değildir. Danışmanlık hizmetleri, profesyonel mali danışmanlarla imzalayacağınız süreli veya sürekli Danışmanlık Sözleşmeleri çerçevesinde sunulmaktadır. Yasal sorumluluklar ile ilgili her olayın kendi özel şartları bulunduğu, veri ve bilgilerin kullanımına ilişkin risklerin tarafınıza ait olduğu hususu göz önünde tutulmalıdır. Bu nedenle, veri ve bilgileri kullanmadan önce profesyonel danışmanlara başvurulması yerinde olacaktır. E-bülten içerisinde yer alan bilgilerin güncellenmesinde gecikmeler ve aksamalar olabileceği ihtimali dikkate alınmalıdır.