DUYURU. Değerli vatandaşlarım,

Transkript

1 DUYURU Değerli vatandaşlarım, Son günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize 3201 Sayılı Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki Yasanın kalkacağına dair sorular yöneltilmektedir. Bu konuda vatandaşlarımızın kaygılarını gidermek üzere şimdilik böyle bir Yasa değişikliğinin öngörülmediğini belirtmek istiyorum. Bu vesileyle vatandaşlarımızın yurtdışında geçen süreleri borçlanarak Türkiye den emekli olmaları için gerekli olan belgeleri bir kez daha belirtmekte yarar olduğunu düşünmekteyim. Öncelikle hepinizin bildiği üzere, Türkiye de sigorta başlangıcı olmayan hanımların Fransa da ev hanımı olarak geçirdikleri 20 yılı (7200 günü), bayların da sigortalı olarak geçen 25 yılını (9000 gün) borçlanabilmeleri için Ataşeliğimize aşağıdaki belgeleri ibraz etmeleri zorunludur: - Relevé de Carriere (CARSAT dan temin edilecek) - Nüfus Cüzdanın önlü-arkalı fotokopisi - Fransız kimlik kartının ya da Oturum kartının önlü-arkalı fotokopisi - Türk pasaportun ilk 2 sayfasının fotokopisi (eski tip pasaportlar için ilave olarak nüfus bilgilerini içeren son sayfasının fotokopisi) - Fransız makamlarından alınacak Fransa da yaşadıkları süreyi gösterir ikamet belgesi (Belediye ya da Valilik ten Attestation de domicile) Ataşeliğimizce düzenlenecek olan Yurtdışı Hizmet belgesi ve İkamet belgesi ile vatandaşlarımız bulundukları illerdeki Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ederek veya posta yoluyla sitesinden temin edebilecekleri yurtdışı hizmet borçlanma talep dilekçesiyle birlikte başvurarak borçlanma taleplerini ilgili kuruma iletmeleri gerekmektedir.

2 Ayrıca, 3201 Sayılı Yasaya göre Yurt Dışı Borçlanması ve Emeklilik hakkında açıklayıcı bir bilgi notunu sizlerle paylaşmaktan mutluluk duymaktayım. Sevgi ve Saygılarımla. Arif KOPUZ Çalışma Ataşesi 3201 Sayılı Yasaya göre Yurt Dışı Borçlanması ve Emeklilik Yurtdışı Borçlanması Nedir? Vatandaşlarımızın yurtdışında geçirdikleri süreleri belgelemek suretiyle, bu süreler karşılığında hesaplanacak miktarda primin Türk Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) isteğe bağlı olarak ödenmesidir. Borçlanma işleminde, 08/05/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun, 08/05/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un 79 uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeler ve 06/11/2008 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ile ilgili genelgelerin hükümleri uygulanmaktadır. Yurtdışı süreleri hangi şartlarla borçlandırılır? Yurtdışı sürelerinin borçlandırılabilmesi için; Türk vatandaşı olmak, borçlanma kapsamındaki yurtdışı sürelerini belgelendirmek ve yazılı istekte bulunmak şarttır. Türk vatandaşlığında geçmeyen yurtdışı sigortalılık, işsizlik veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmayacağı gibi, borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmadığı tespit edilen sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma talepleri de reddedilir. Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşlığı devam edenler de, söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanabilmektedirler. Hangi Süreler Borçlanılır? Borçlanma kapsamındaki süreler; Yurtdışında geçen sigortalılık süreleri, Bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile

3 Ev kadını olarak geçen sürelerdir. Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların, sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreleri ifade eder. Yurtdışındaki Süreler Nasıl Belgelenir? a) Hizmet belgesi Sigortalılık sürelerini belgelemek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğinden Hizmet Belgesi alınması gerekmektedir. Ataşeliğimizin bu belgeyi düzenleyebilmesi için vatandaşlarımızın aşağıdaki belgeleri ibraz etmeleri gerekmektedir: 1-Fransız Sigorta Kurumunda (CARSAT) temin edilecek olan Relevé de Carrière. 2-Türk pasaportu / pasaportları 3-Nüfus cüzdanı 4-Oturum kartı / Fransız Kimliği Not: Vatandaşlarımız Hizmet Belgesini Ataşeliğimizden posta yoluyla da edinebilirler. Bu durumda Fransız Sigorta Kurumundan (CARSAT) alınacak olan Relevé de Carrière adlı belgenin aslının, T.C. pasaportunun, T.C. Nüfus cüzdanın ve Oturum kartının/fransız Kimliğinin fotokopilerinin hizmet belgesi talebini içeren bir dilekçe ile beraber Ataşeliğimize gönderilmesi gerekmektedir. b) İkamet belgesi (Ev kadını olarak geçen süreleri borçlanacak vatandaşlarımızın için) İkamet belgesi almak için aşağıdaki belgelerin ibraz edilmesi gerekmektedir: 1-Fransız Sigorta Kurumunda (CARSAT) temin edilecek olan Relevé de Carrière. 2-Türk pasaportu / pasaportları 3-Nüfus cüzdanı 4-Oturum kartı / Fransız Kimliği 5- Belediyede ya da Valilik ten Fransa daki ikamet sürelerini gösterir Attestation de domicile (avec periode de résidence ou date d entrée en France) belge. Emeklilik Ne Zaman Hak Edilir? Kişinin emekli olabilmesi için 3 koşulun eş zamanlı yerine getirilmesi gerekmektedir: Sigortalılık süresi (20-25 yıl arasında değişebilir) Yaş (Yaş koşulunun hiç bulunmadığı durumdan 65 yaşa kadar değişebilir) Prim ödeme gün sayısı ( gün arasında değişebilir)

4 Yukarıdaki 3 şartla ilgili kriterlerin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır: Türkiye'de sigorta başlangıcı var mı? Varsa ne zaman? Kadın mı/ Erkek mi? Talep tarihinde kişi kaç yaşındadır? gibi sorular sorularak kişilerin özel durumlarına göre değerlendirme yapılır. Borçlanma Bedeli Nasıl Belirlenir? Daha önce borçlanılacak her bir gün için 3,5 dolar üzerinden tahakkuk ettirilen borç tutarı, 08/05/2008 tarihinden sonra yapılan veya yapılacak olan başvurular için geçerli olmak üzere değiştirilmiştir. Ancak 08/05/2008 tarihinden önce başvuru yapmış, ancak halen ödeme yapmamış olan vatandaşlarımız için günlük 3.5 dolar uygulaması geçerlidir. Mevcut düzenlemeye göre başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın yüzde 32'si, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilen borç tutarıdır. Bu durumda, 2013 yılı için geçerli olan asgari ücretler dikkate alınarak belirlenen bir günlük prime esas kazanç ile borçlanma bedelinin alt ve üst sınırları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bir Günlük Prime Esas Bir Günlük Borçlanma Borçlanma Talep Kazancın Bedelinin Tarihi Alt Sınırı Üst sınırı Alt Sınırı Üst sınırı ,70 TL TL TL TL TL TL TL TL Kuruma ödenecek olan borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan bir günlük borçlanma bedelinin alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen miktarın borçlanılmak istenen gün sayısı ile çarpımı kadardır. Örnek: Asgari borçlanma bedeli üzerinden 10 yıllık (3600 günlük) süreyi arasında borçlanacak bir vatandaşımızın ödeyeceği miktar: 3600 x = TL olacaktır. Sosyal Güvenlik Kurumuna Yapılacak Borçlanma Başvuruları, Hangi Birimince Alınmaktadır? Yurtdışı hizmetlerini/sürelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanmak isteyenlerden;

5 a) Türkiye de çalışması bulunmayanlar ile son defa işçi (SSK) veya kendi nam ve hesabına bağımsız statüde geçen çalışmaları bulunanlar (BAĞKUR) ve ev kadınlığında geçen süreleri borçlanmak isteyenler, Türkiye deki ikametlerine en yakın yurtdışı borçlanma işlemlerini yürütmekle yetkili Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü veya o ildeki ilgili Kurum ünitesine, b) Türkiye de son defa devlet memuru statüsünde çalışması bulunanlar ile sosyal güvenlik sözleşmelerine göre devlet memuru statüsü ile aylık alanlar ile aylık talebinde bulunmuş olanlar, SGK Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü-Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı Bakanlıklar/ANKARA adresine, başvuruda bulunacaklardır. Borçlanma Miktarının Ne zaman Ödemek Gerekir? 08/05/2008 tarihinden sonra yapılan borçlanma başvurularında tahakkuk ettirilen prim borcunun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Taksitlendirme yapılmaz. Borcun, yukarıda belirtilen tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmemesi halinde, borçlanma işlemi geçersiz sayılır. Üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktara isabet eden süre geçerli sayılır. 08/05/2008 tarihinden önce yaptığım başvuru ile yurtdışında geçen sürelerime ait dolar bazında tahakkuk ettirilen borcun ödenmesinde bir süre var mı? Borçlanmam geçerli sayılır mı? 08/05/2008 tarihinden önce yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunanlardan; borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenler, borç tahakkuku yapılmış olanlar ve tahakkuk ettirilen borçlarının tamamını ödemeyenler borçlarını günlüğü 3,5 Amerikan Doları üzerinden ödeyebilirler. Bu borçlanmaların ödenmesinde süre şartı bulunmadığından 08/05/2008 tarihinden sonra yapılan ödemeler geçerli sayılır. Borçlanmadan Vazgeçebilir miyim? Tahakkuk ettirilen borcun tamamını veya bir kısmını ödeyenlerden borçlanmalarının iptal edilmesi için başvuruda bulunanların ödedikleri borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilir. Ancak, borçlandıkları hizmetler dikkate alınarak aylık bağlanmış olanlar borçlanma talebinden vazgeçemezler ve bunların ödedikleri borçlanma tutarı iade edilmez. Aylık Bağlanması için Gereken Şartlar Nelerdir? Kesin Dönüş şartını yerine getirmiş olmak, Borcun tamamının ödenmiş olması, Aylık bağlanması için gereken şartların (yaş, sigortalılık süresi gibi) yerine getirilmiş olması, Yazılı talepte bulunmak.

6 Kesin Dönüş Ne demektir? Kesin dönüş ibaresi, aylık tahsis talebinde bulunanların; yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları, demektir. Kesin Dönüş ibaresi, yurda giriş yaptıktan sonra bir daha yurtdışına çıkmamak anlamına gelmemektedir. Başka bir ifadeyle, Türkiye'de emekli aylığı bağlandıktan sonra Fransa'da yaşayabilirsiniz; ancak Fransa'da çalışamazsınız ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alamazsınız. Not: SGK nın 13/09/2010 tarih ve 2010/103 sayılı genelgesine göre Aylık başlangıç tarihi itibariyle ya da aylık almakta iken sosyal sigortadan muaf cüzi çalışması bulunduğu tespit edilenler hakkında aylıkların iptali ya da kesilmesi yönünde bir işlem yapılmayacaktır. hükmüne yer verilmiş ve yine 08/06/2011 tarih ve 2011/48 sayılı genelgede de sigortadan muaf cüzi çalışma sürelerinin aylık bağlanmasına engel teşkil etmeyeceği bildirilmişti. Buna göre emekli aylığı bağlanması için ve aylık bağlandıktan sonra, yurtdışında tam zamanlı olmayan bir işte, cüzi miktarda, primden muaf olarak çalışanların aylıklarının kesilmeyeceği hükmü getirilmişti. Ancak 28/06/2012 tarih ve 2012/24 sayılı yeni genelgeyle konu yeniden değerlendirilmiş ve yurtdışında sigortadan muaf cüzi çalışma sırasında emekli aylığı bağlanması uygulamasına son verilmiştir. Buna göre; Aylık talep esnasında kısa süreli çalışmaları devam edenlere aylık bağlanmayacak; Aylık bağlananlardan (aylık başlangıcı itibariyle) kısa süreli çalışmalarının sona ermediği tespit edilenlerin aylıkları başlangıç tarihinden itibaren iptal edilecek; Aylık bağlananlardan (aylık başlangıcı sonrası) kısa süreli çalışmaya başlayanların aylıkları, kısa süreli çalışmaya başladıkları tarihte kesilecektir. Bu kişilere yapılan yersiz ve fazla ödemeler geri alınacaktır. 28/06/2012 tarihinden önce, aylık alanlar ile aylık bağlama işlemleri devam edenlerin aynı zamanda kısa süreli çalışmalarının bulunması halinde aylıklarının ödenmesine kazanılmış hak olarak devam edilecektir. Ancak kısa süreli çalışmaları devam edenlerin çalışmalarını sonlandıracakları veya ara verecekleri tarihe kadar kazanılmış hakları korunacak olup yeniden kısa süreli çalışmaya başlamaları halinde bu tarih itibari ile aylıkları kesilecektir. Emekli Olduktan Sonra Türkiye'de Çalışabilir miyim? 01/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan bir düzenlemeye göre yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmekteydi. Ancak, tarihli 5997 sayılı kanun ile yapılan bir değişiklikle, borçlanma yapmak suretiyle aylık bağlananlardan 19/06/2010 tarihinden geçerli olmak üzere Türkiye de sigortalı olarak çalışmaya başlayanların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmalarına imkan tanınmıştır.

7 Çifte Emeklilik Mümkün müdür? Aynı anda hem Türkiye'den hem Fransa'dan emekli aylığı almaya engel yoktur. Yurtdışında Yaşayan Vatandaşlarımızın Dosya Takipleri için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İrtibat Bilgileri : İrtibat Bilgileri Telefon : ( ) Faks : ( ) e-posta : yurtdisi@sgk.gov.tr - Adres : T. C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI SOSYAL SİGORTALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Cad. No: Sıhhiye - Ankara/TÜRKİYE - Telefon: ( ) İnternet adresi : - E-Posta : yurtdisi@sgk.gov.tr

8