ÇAMUR SUSUZLAŞTIRM Ş A

Transkript

1 ÇAMUR SUSUZLAŞTIRMAŞ

2 ÇAMUR SUYUNUN ALINMASI Çamurun su içeriğinin azaltılması için uygulanan fiziksel bir işlemdir. Çamurun nihai bertaraf sahasına taşınma maliyeti önemli ölçüde azalır. Suyu alınmış çamur daha kolay işlenir. Yakma işleminden önce su alma işlemi çamurun enerji içeriğini arttırır. Kompostlama öncesi gözenek malzemesi miktarını azaltmak için kullanılır. Koku giderimi için aşırı nemin alınması gerekebilir. Depolama sahasında sızıntı suyu oluşumunu azaltmak için uygulanabilir.

3 ÇAMUR SUYUNUN ALINMASI Doğal Su Alma Yöntemleri 1. Çamur Kurutma Yatakları 2. Çamur Lagünleri Mekanik Su Alma Yöntemleri 1. Vakum filtreler, 2. Plakalı Pres Filtreler, 3. Bantlı Pres Filtreler, 4. Santrifüjler.

4 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Çamur Kurutma Yataklarında Su Alma İşleminin Şematik Gösterimi

5

6 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Çamur kurutma yatakları 0,2-0,5 m çakıl üzerine yerleştirilmiş 0,1-0,2 m kumdan oluşmaktadır. Kumun efektif dane çapı 0,3-1,2 mm ve uniformluk katsayısı <5. Kurutma yataklarında drenaj sistemi 2,5-6 m uzağa ğ yerleştirilir. ş Drenaj boruları genellikle 100 mm lik borulardan meydana gelmektedir. Çamur yatak üzerine cm kalınlıkla serilir. Kurutma alanı yaklaşık 6m genişlikte, 6-30 m uzunlukta alanlara ayrılır. Besleme boruları min. 0,75 m/sn hızda çamur besleyecek çapta seçilir.

7 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Kurutma yataklarının işletilmesi genel olarak aşağıdaki basamaklardan oluşur; Kurutma yatağı yüzeyine cm kalınlıkta çamur serilir. Çamurun yatak üzerine pompalanması sırasında şartlandırıcıların ilave edilmesi (kullanılıyorsa). Çamurun istenen seviyeye kadar kurutulması. Bu konsantrasyon %18-60 arasında değişebilir. Susuzlaştırılmış çamurun yataktan temizlenmesi. Döngünün tekrarlanması.

8 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Avantajları; Yeterli arazi mevcutsa yatırım maliyeti en düşük sistemdir. Kalifiye eleman ihtiyacı düşüktür. Düşük enerji sarfiyatı. Çamur tipinden fazla etkilenmez. Kimyasal ihtiyacı çok düşük veya hiç yok. Mekanik yöntemlere göre daha yüksek KM içeren kek üretimi.

9 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Dezavantajları; Tasarım şartları kesin değil. Arazi ihtiyacı. Stabilize edilmiş çamur gereksinimi. İklimsel şartlara göre tasarım zorunluluğu. Halkın tepkisi. Temizlenmesi yoğun işgücü gerektirir.

10 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI 1. Klasik çamur kurutma yatakları, 2. Kaplamalı tip (paved) kurutma yatakları, 3. Sentetik malzemeli kurutma yatakları, 4. Vakumlu kurutma yatakları.

11 1. KLASİK ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI

12 1. KLASİK ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI 4,5-18 m genişlik, m uzunluk cm çakıl üzerine cm kum serilerek uygulanır. Kumun efektif çapı 0,3-1,2, mm, üniformluk katsayısı < 5. Drenaj boruları min 100 mm çapında, 2,4-6 m uzunlukta min %1 eğim.

13 2. KAPLAMALI TİP ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI

14 2. KAPLAMALI TİP ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI 6-15m genişlik, m uzunluk. Drenaj suyu taban drenajı ile, çamur sıyırıcılarla toplanır cm kum veya çakıl taban üzerine beton veya asfalt kaplamalar kullanılır. Kaplamaların eğimi drenaj merkezine doğru min %1,5 olmalıdır.

15 3. SENTETİK MALZEMELİ ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI

16 3. SENTETİK MALZEMELİ ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Drenaj sistemi küçük, paslanmaz çelikten imal edilmiş örgü şeklindeki çubuklardan oluşmaktadır. Drenaj debisini kontrol etmek için çıkış vanası kullanılır. En önemli avantajları; Tel örgüde tıkanma olmaz, Drenaj sabit ve hızlıdır, Çamur tabakaları daha yüksek olabilir, Aerobik olarak çürütülmüş çamurlar kurutulabilir, Yatakların bakımları kolaydır.

17 4. VAKUMLU ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI

18 4. VAKUMLU ÇAMUR KURUTMA YATAKLARI Polimerlerle çamurun ön şartlandırılması, Ytğ Yatağın çamurla doldurulması, l Önce drenaj ile, ardından vakum ile çamurun suyu alınır, Çamur saat kurumaya bırakılır, Sıyırıcılarla kuru çamur sıyrılır, Gözenekli plakların yüzeyi yıkanır, 8-48 saat sürede KM içeriği %8-23 olan çamur keki elde edilir.

19 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARININ TASARIMI Gerekli olan alan nüfusa yada arıtılacak atıksuyun debisine göre belirlenebilir. Çürütülmüş Çamur Tipi Alan, m2/kişi Çamur yükü, kg/m2-yıl Ön Çök. 0, Ö.Ç.+D.F. 0,12-0, Ö.Ç.+A.Ç. 0,16-0, Ö.Ç.+Kim. Ç. 0,19-0,

20 ÇAMUR KURUTMA YATAKLARININ TASARIMI Çamur Tipi Alan, m2/kişi Açık Kapalı Birincil Çamur 0,09 0,07 Dam. Filt. 0,14 0,11 Aktif Ç. 0,16 0,12

21 BELT PRES Hacim azaltma, Serbest suyun uzaklaştırılması, Yakıt ihtiyacının azaltılması, Kompostlaştırma için uygun bir madde elde edilmesi, Su birikintilerinin oluşmasının önlenmesi, Termal kurutma için optimizasyon.

22 ÇALIŞMA PRENSİBİ Polimerlerle şartlandırma, Gravite drenajı, Düşük ve yüksek basınçlı sıkıştırma.

23 ÇALIŞMA PRENSİBİ

24

25 AVANTAJLARI K.M. içeriği yüksek kek oluşur, Enerji ihtiyacı düşüktür, Bakımı kolaydır, Hızlı bir şekilde çalıştırılıp durdurulabilmesi, Gürültü seviyesinin düşük olması.

26 DEZAVANTAJLARI Koku problemi, Giriş çamuru özelliklerinin etkisi, Yağ-gres konsantrasyonu yüksek çamurlarda düşük KM içeriği, Öğütme ve/veya eleme gerekebilir, Bantların yıkanması zaman ve su kaybına yol açabilir.

27 UYGULAMA VE VERİM Çamur Tipi Giriş KM, % Çıkış KM, % Polimer, kg/t Ön. Çök. Çam Atık A.Ç ,5-1, Ö.Ç + A.Ç Ö.Ç + D.F Anaerobik Çürütülmüş Ö.Ç A.Ç. Ö.Ç. + A.Ç Aerobik Çürütülmüş Ö.Ç. + A.Ç Termal Şartlandırılmış Ö.Ç. + A.Ç

28 TASARIM KRİTERLERİ Tesiste bir günde oluşacak Ö.Ç. Çamuru miktarı, Tesiste bir günde oluşacak atık A.Ç. Veya D.F. Çamuru miktarı, Bir günde susuzlaştırılması istenen yoğunlaştırılmış çamur miktarı, Belt Prese giren çamurun K.M. içeriği, K.M. miktarında meydana gelecek artışın tahmini.

29

30 Çamur lagünlerinde depolama Düzenli depolama Arazi iyileştirme (reklemasyon) Arazide bertaraf Kimyasal sabitleme (stabilizasyon/soldifikasyon) Kompostlaştırma Termik yöntemler Dağıtım ğ ve pazarlama

31 Bertaraf yöntemlerinin i uygulanabilirliği liği Arıtma çamurlarının özelliklerine Bölgenin jeolojik Hidrojeolojik yapısı İklim özellikleri gibi faktörlere bağlıdır.

32 Ülkemizde uygulanan yöntem; Yoğunlaştırma veya kurutma işlemlerinden sonra Veya hiç işlem ş görmeden sulu halde belediyelerce önerilen alanlara depolanmakta Yada boş arazilere kaçak olarak gelişigüzel dökülmektedir.

33 Evsel nitelikli arıtma çamurları; Patojen organizmalar bulunabilir Endüstriyel nitelikli arıtma çamurları; Ağır metal tuzları çözünmüş veya toksik maddeler vb içerir

34 Arıtma çamurlarının özellikleri i iyileştirilerek il il erozyonu önleyici, bitkiler için yararlı hale getirilebilir. Arıtma çamurunun organik ve inorganik dolanımı sağlaması, ğ hijyenik olması, patojen içermemesi, Na ve Cl iyonlarının miktarının toprak yapısını bozmaması, yeterli miktarda azot bulunması gerekir. Çamurdaki ağır metal içeriğinin uzun süreli uygulamalarda toprakta birikmeyecek miktarlarda olması gerekir.

35 Çamur Lagünleri Lagünler; (en çok kullanılan bertaraf yöntemi) Çamurların çürütülmesi Yoğunlaştırılması Kurutulması Depolanması ve Nihai bertarafında kullanılır

36 Çamur Lagünleri Avantajları; Çamur hacminde önemli oranda azalma Çamurun katı madde miktarında artma Minimum i çevresel etki İşletme ve yapım kolaylığı Düşük işletim masrafları

37 Çamur Lagünleri Dezavantajları; Büyük alan ihtiyacı Muhtemel koku ve sinek problemleri Yer altı suyunu kirletme riski

38 Çamur Lagünleri Yoğunlaştırılmış ğ l çamur verilmesi i lagünün ü ömrünü uzatır Oluşan drenaj suları toplanarak arıtma tesisine verilmeli yıllık depolama ihtiyacını karşılayacak şekilde tasarlanmalı Toksik çamurların depolanması esnasında yer altı sularına sızmalar engellenmeli Lagün tabanı porozitesi düşük malzemelerle kaplanarak k geçirimsizlik i i sağlanmalı l m derinliklere inşa edilir.

39 Çamur Lagünleri Lagünlerin tasarımında dikkat edilecek hususlar; Alan gereksinimi İklim koşulları Zemin geçirimliliği i Katı madde yükleme hızı Bariyerler

40 Düzenli lidepolama Arıtma çamurlarının üzerleri örtülerek sağlığa ğ zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmesidir. Çamur hacmi azaltılarak depolama kapasitesinin arttırılması hedeflenmelidir. Suyu alınmış çamurlar tek başlarına veya evsel atıklarla karıştırılarak bertaraf edilebilir. Tehlikeli ve zararlı çamurlar mono depolarda bertaraf dilmelidir.

41 Düzenli lidepolama Düzenli depolama alanlarında l izlenecek adımlar; Çamurlar önceden hazırlanan depo alanına kontrollü olarak boşaltılmalı Depo sahasına serildikten sonra dozer gibi ekipmanlarla sıkıştırılmalı Çamurlar depolandıktan sonra belli aralıklarla üstü ince toprak tabakasıyla örtülmeli Kaplama malzemesi ile üzeri örtüldükten sonra sıkıştırılmalı Bu işlemler yapıldıktan sonra depolama alanı rekreasyon vb amaçlar için kullanılabilir.

42 Düzenli lidepolama Katı atık kontrol yönetmeliğine göre arıtma çamurlarının düzenli depo sahalarında bertarafı için katı madde içeriğinin %35 olması gerekmektedir. Çamurların içerdiği toksik bileşenler, ağır metallerin yer altı suyunu kirletebileceği ğ ve koku problemi oluşma ihtimalleri göz önünde bulundurulmalıdır.

43 Düzenli lidepolama Yer altı ve yüzeysel suların kirlenme tehdidine karşın zemin ve üst örtü geçirimsizliğinin sağlanması gerekir. Sızıntı suları drenaj sistemiyle toplanıp uzaklaştırılmalı Gaz drenajının ve alansal drenajın sağlanması gerekir. Depo sahası tamamen doldurulduktan sonra üstü kil, plastik folye veya mineral sızdırmazlık malzemeleriyle örtülür.

44 Düzenli lidepolama Arıtma çamurlarının kentsel katı atıklarla birlikte bertarafı sırasında uygulanan yöntemler; 1. Kentsel atıklarla karıştırılarak serilmesi 2. Ayrı olarak serilmesi ve sonradan kentsel katı atık ile üzerinin örtülmesi

45 Düzenli lidepolama Kentsel atıklarla karıştırılarak serilmesi Çamur kasetleri oluşturmak suretiyle iki kademeli serme yöntemi İnce çamur tabakaları oluşturmak ş suretiyle iki kademeli serme yöntemi Tek kademede birlikte depolama yöntemi

46 Düzenli lidepolama 2 m X 0.4 m X10 m

47 Düzenli lidepolama

48 Düzenli lidepolama U g n kar ş msağlanmad ğ nda stabilite Uygun karışım sağlanmadığında, stabilite problemleri, koku problemleri oluşabilir

49 Düzenli lidepolama Arıtma çamurlarının ayrı olarak serilmesi ve sonradan kentsel katı atık ile üzerinin örtülmesi Arıtma çamurlarının çukurlarda ayrı olarak biriktirilmesi Arıtma çamurlarının havuzlarda depolanması Arıtma çamurlarının ara tabakalar halinde serilmesi Çamur yığınları oluşturulması

50 Düzenli lidepolama

51 Düzenli lidepolama

52 Düzenli lidepolama

53 Düzenli lidepolama

54 Düzenli lidepolama

55 Düzenli lidepolama

56 Arazi iiyileştirme i (Reklemasyon) Tarımsal olarak kullanılamayan arazilerin arıtma çamurları ile desteklenerek tarımsal değeri olan arazilere dönüştürülmesi mümkündür. Bu işlemin maliyeti yüksektir. Toksik ve ağır metal içeriği yüksek olan çamurlar arazi reklemasyonunda kullanılamazlar

57 Dağıtım ğ ve Pazarlama Arıtma tesisinin i i kapasitesine i bağlı olarak oluşan çamurun %11-19 kadarı dağıtım ve pazarlama amacıyla kullanılmaktadır. Parklar, golf sahaları ve meyve bahçelerinde yüzey y toprağını ğ iyileştirmek ş amacıyla kullanılabilen çamurlar kompostlanmış çamurlardır. Kompostlanmış çamur, torbalanmış veya açık olarak satılabilir. Yenebilen ve yenemeyen bitki uygulamalarına göre sınıflandırılmalıdır. Avrupa ve Amerika da uygulanan yönetmelikler çerçevesinde minimum standartlar getirilmiştir.

58 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Düzenli depolamaya gönderilmeden önce depo sahasında su, toprak ve havayla karışması halinde sakınca oluşturabilecek atıkların bazı ön işlemlerden geçirilmesi zorunludur. Depo sahasında hacim azalmasının sağlanması ve, Atığın içerdiği kirleticilerin yağmur suyuyla sızıntı sularına geçişini önlemede en etkili yöntem SOLİDİFİKASYON dur. Çeşitli bağlayıcı malzemelerle atık içindeki kirleticiler Ç ş ğ y ç katı bünye içinde sabitlenir.

59 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Katılaştırılmış ş ş çamur, belirli bir dayanıma sahip olduğundan Örtü malzemesi olarak ve arazi reklemasyonunda, dolgu materyali olarak yol inşasında Yapı malzemesi olarak tuğla yapımında kullanılabilir. l

60 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Solidifikasyon işlemi uygulanan adımlar; 1. Analitik yöntemlerle atığın karakterize edilmesi, 2. Atığın özelliklerine uygun katılaştırma yönteminin ve özel katkı maddelerinin seçilmesi 3. Atığın bünyesindeki tehlikeli maddelerin ön işlemlerle yeterince stabilize edilmesi ve 4. Seçilen yönteme göre katılaştırma işleminin yapılması

61 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Stabilizasyon; herhangi bir atığı kimyasal olarak kararlı bir forma dönüştürmek için uygulanır. Kararlı bir kristal yapı veya bağlayıcı bir polimer içinde toksik element veya bileşenlerin tutularak çözünemeyen bileşikler haline dönüştürülmesi işlemidir. Solidifikasyon; sıvı atıktan homojen bir katı kütlesi oluşturmak üzere atığın yapısını fiziksel özelliklerini geliştiren i çeşitli ilimateryallerin ilavesini i ikapsar. Böylece elde edilen materyal kolayca işlenebilir ve taşınabilir.

62 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Solidifikasyonun temel amacı; sıvı veya sulu atıktan katı bir ürün elde etmek, zararlı atığın çevreye olan zararını engellemektir. Bunun için; 1. Katı bir ürün elde etmek 2. Atığın işlenme özelliklerini geliştirmek 3. Kirletici taşınımının oluşacağı yüzey alanını azaltmak 4. Akışkanlarla temas ettiği zaman kirletici çözünürlüğünü azaltmak amaçlanmalıdır.

63 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Stabilizasyon/Solidifikasyon 1. İnorganik sabitleme; genel olarak inorganik atıklara, özellikle metal katyonu içeren atıklara uygulanır 2. Organik kapsülleme; maliyetin düşünülmediği durumlarda (Radyoaktif atık bertarafı) uygulanır.

64 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon)

65 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Kullanılan malzemeler; Çimento Kireç Alçı Puzolanlar Atık bileşenleri adsorbsiyon ve hapsetme mekanizmaları ile hamur bünyesinde katılaşış ve malzeme zamanla bir dayanım kazanır Tkb Tek başlarına bağlayıcı özellikleri i yoktur, başka bir malzeme kireç ve çimento ile karıştırılınca bağlayıcılık l özelliği kazanır. Kil, kül, curuf puzolanlara örnektir, maliyeti düşürür. üü

66

67 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Çimento ile katılaştırmanın faydaları; Katılaştırılan ürünün dayanımı ve permeabilitesi ilave edilen çimento miktarı ile ayarlanabilir. Çimento ile karıştırma rma ve muamele kolaydır Çimento tesisleri atığın kimyasal farklılıklarına belirli oranda dayanıklıdır.

68 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Çimento ile katılaştırmanın zararları; Düşük mukavemetli çimento-atık karışımı asidik çözeltilerden etkilenebilir Çimentonun serleşmesine olumsuz etki yapan maddeler içeren bazı atıkların katılaştırılmasında pahalı ön işlemler gerekebilir. Çimento ve diğer katkı maddeleri çamurun hacmini ve kütlesini büyük oranda arttırır.

69 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Arıtma tesisindeki atığın başlangıç tanımlaması ve nihai bertarafı kademeleri arasında uygulanan beş temel işlem varır; 1. Analiz ve değerlendirme 2. Ön arıtma 3. Bağlayıcı ve katılaştırıcı madde ilavesi 4. Son ürünün kalite kontrolü 5. Son ürünün kullanımı ve nihai bertarafı

70 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) Atık katılaştırılmadan önce atığın özelliklerini belirlemek amacıyla; Görünüş Özgül ağırlık Yanma noktası Toplam kuru madde (sıvılarda) Toplam inorganik katı madde (katılarda) ph Asidite, alkalinite Siyanür, sülfür, Ağır metal analizleri l i yapılır.

71 Kimyasal Sabitleme (Stabilizasyon/Solidifikasyon) y

72

73 Termal Yöntemler Çamur uzaklaştırma imkanlarının kısıtlı olduğu çok büyük tesislerde uygulanır. Termal işlem gören çamurlar, suyu alınmış ancak işlenmemiş çamurlardır. Yakma işleminden önce stabilizasyon gereksizdir. Çok gözlü fırınlarda veya akşkan yataklı fırınlarda yakma, piroliz ve rekalsinasyon termal yöntemlerdir. Bunların yatırım ve işletme maliyetleri oldukça yüksektir.

74 Termal Yöntemler Çamurun ısıl olarak işlenmesi iki şekilde olur; Organik katı maddelerin kısmi veya tamamen yakılması veya ıslak hava oksidasyonu ile CO2 ve su gibi nihai ürünlere dönüşümüş Organik katıların kalorifik değerlerinden yararlanarak piroliz yöntemi kullanılarak nihai ürünlere kısmi oksidasyonu ve buharlaştırılması

75 Termal Yöntemler Çamura ısıl işlem uygulamasının amaçları; Nihai bertarafa gidecek olan çamur hacminin azaltılması Çamur içinde bulunan bileşiklerin stabilizasyonu as veya yok edilmesi

76 Termal Yöntemler Yakma işlemi öncesinde çamurun ısıtılması çamurun yanmasını kolaylaştırır. ş Endüstriyel atıklardaki uçucu maddeler, klorürler, florürler, toksik bileşenler işletme masraflarını arttırmaktadır. Isıl yöntemler genellikle enerji ihtiyacı yüksek Isıl yöntemler genellikle enerji ihtiyacı yüksek yöntemlerdir. Bu nedenle çamurun özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

77 Termal Yöntemler En çok kullanılan ısıl işlemler; Çok gözlü yakma fırınları Akışkan yataklı yakma fırınları Islak hava oksidasyonu Ani kurutma Piroliz

78

79 Termal Yöntemler Çok gözlü yakma fırınları, suyu alınmış çamur kekini inert küle dönüştüren ş proseslerdir. Kompleks bir prosestir, kalifiye eleman ihtiyacı vardır. Bu proseslerde çamur suyunun buharlaştırılması sistemlerine ilaveten ikincil prosesler olarak kül işleme sistemleri ve hava kirliliğini önleme sistemleri gerekmektedir.

80

81 Termal Yöntemler Akışkan k yataklı yakma fırınları; Burada çamurun uniform yanmasını sağlamak amacıyla ısı s rezervuarı er olarak kumlu yatak sistemleri kullanılmaktadır Akışkanlığı sağlamak ve yatağı genleştirmek için yataktan geçen gazın hızı belirli bir hızın üzerinde olmalıdır. Çamur direk olarak akışkan haldeki kum yatağa verilmelidir.

82

83 Termal Yöntemler Akışkan ş yataklı yakma fırınları; Fırın sisteminin yapısı beslenecek atığın özelliklerine bağlıdır. ğ Hava hızı, partikül çapı,partikül yoğunluğu, gaz vizkozitesi,,partiküllerin şekli ve başlangıç ş çyatak boşluğu yanma verimini etkileyen faktörlerdir. Akışkan ş yataklı yakma fırınlarında hava kirliliğini ğ önlemek için ek sistemlere ihtiyaç vardır. Emniyetli y olmalarına rağmen ğ kompleks sistemlerdir ve yetişmiş eleman ihtiyacı vardır. Bu nedenle genellikle büyük tesislerde kullanılırlar.

84 Piroliz Dışardan ş hava girişi ş olmadan yapılan kontrollü yanma işlemidir. Uçucu ç maddeleri destile ederken karbon ve inert maddeleri bırakacak sıcaklığa ulaşmak için büyük miktarda yakıta ihtiyaç vardır. Isıtma oksijensiz ve kapalı bir ortamda gerçekleştiği için karbon ve uçucu maddeler yanmazlar Çamur hacminde azalma ve nihai ürünün sterilizasyonunu sağlar. Yakmadan farklı olarak hava kirliliğini önlemek için ek sisteme gerek yoktur. Faydalı yan ürünler elde edilir.

85 Ani Kurutma ile Yakma Sıcak gaz buharına çamurun enjeksiyonu ile katı maddelerden suyun ani uzaklaştırılmasıdır. Bu sistemler karmaşık ve ekonomik olmayan sistemlerdir.(yüksek yakıt tüketimi) Nem içeriğinin ve partikül boyutunun azaltılması için suyu alınmış çamur kuru çamurla karıştırılır, Karışım 650 derecedeki hava akımında yüksek hızla kurutma sistemine doğru gider.

86 Ani Kurutma ile Yakma Ani kurutma ile yakma işlemi i 3 kademeden d meydana gelmektedir; Çamurun mekanik olarak suyunun alınması Giriş çamurunun kurutulması Yakma

87

88 YÖNETMELİKLER

89 KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELİĞİ 08/01/2006 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği 5 inci maddesi (f ) Her türlü katı atık, arıtma çamurları ve fosseptik çamurlarının alıcı su ortamlarına boşaltılmaları yasaktır. ve (g) Uygun şartlarda kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamuru yeniden kullanılabilir. Arıtma çamurlarının toprakta kullanımı ve/veya bertarafının, Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen standartlara ve yöntemlere uygun olarak yapılması esastır. hükümleri bulunmaktadır.

90 EVSEL VE KENTSEL ARITMA ÇAMURLARININ TOPRAKTA KULLANILMASINA DAİR YÖNETMELİK (3 Ağustos 2010, 27661) BİRİNCİ BÖLÜM:Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar İKİNCİ BÖLÜM: Ham Çamur ve Stabilize Arıtma Çamurunun Kullanma Sınırlamaları ve Yasakları ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Stabilize Arıtma Çamurunun Toprakta Kullanılması, İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun Oluşumu, Stabilize Arıtma Çamuru Üreticilerinin ve Kullanıcılarının Yükümlülükleri DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Denetim, Yaptırım, Raporlama ve Son Hükümler

91 EVSEL VE KENTSEL ARITMA ÇAMURLARININ TOPRAKTA KULLANILMASINA DAİR YÖNETMELİK (3 Ağustos 2010, 27661) MADDE 5 (1) Ham çamurun toprakta kullanılması yasaktır. MADDE 6 (1) Stabilize arıtma çamurunun kullanılmasında aşağıda belirtilen sınırlama ve yasaklara uyulması zorunludur. a) Stabilize arıtma çamurunun toprakta kullanılabilmesi için EK I-B, EK I-C ve EK I-D Ddeverilendeğerlerin değerlerin hiçbirinin aşılmaması şarttır. b) c) Stabilize arıtma çamurunun meyve ağaçları hariç olmak üzere toprağa temas eden ve çiğ olarak yenilen meyve ve sebze ürünlerinin yetiştirilmesi amacıyla kullanılan topraklarda kullanılması yasaktır. c) d) Toprağın ph değeri 6 dan küçükse stabilize arıtma çamuru toprağa uygulanamaz d) ı) Stabilize arıtma çamurunun doğal ormanlarda kullanımı yasaktır. e) i) Organik madde içeriği %5 den fazla olan topraklarda stabilize arıtma çamuru uygulanmaz. f) ö) Arıtma çamurunun eğimi %12 yi geçen alanlarda kullanılması yasaktır.

92

93

94

95 EK I-D MİKROBİYOLOJİK ANALİZ Arıtma çamuruna uygulanan stabilizasyon yöntemi sonucunda E. Coli nin en az 2 Log10 (% 99) indirgenmesi sağlanmalıdır

96

97 EK-IV ÖRNEK ALMA VE ANALİZ METODLARI Toprak Örneği Alma: Stabilize Arıtma Çamuru Örneği Alma: Analiz Metodları:

98 Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik 26 Mart R.G. Arıtma çamurunun düzenli depolanması GEÇİCİ MADDE 4 (1) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV ünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan arıtma çamurlarının, Ek-2 de verilen diğer tüm parametreleri sağlaması, ağırlıkça en az %50 kuru madde ihtiva etmesi, ön işleme tabi tutularak kötü kokunun giderilmesi ve atığın kararlı hale getirilmesi kaydıyla II. Sınıf düzenli depolama alanına kabulünde 1/1/2015 tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) limit değerine uygunluk aranmaz.

99 Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği