ARITMA ÇAMURLARININ YOĞUNLAġTIRILMASI VE SU ALMA ĠġLEMLERĠ

Transkript

1 Tekirdağ Ġli Arıtma Çamurlarının Değerlendirilmesi ÇalıĢtayı, 17 Ocak 2011 ARITMA ÇAMURLARININ YOĞUNLAġTIRILMASI VE SU ALMA ĠġLEMLERĠ Prof.Dr. AyĢe FĠLĠBELĠ Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Kampusü, 35160, Buca-Ġzmir

2 Arıtma Çamuru Nedir? Atıksu arıtma iģlemleri sonucu oluģan arıtma çamurları, uygulanan arıtma iģlemine bağlı olarak ağırlıkça % 0.25 ile % 12 katı madde içerir. Çamurun sadece küçük bir kısmı katı madde, önemli bir kısmı sudur, bu nedenle büyük hacimler iģgal eder.

3 Çamur Kaynakları ve Arıtma Çamurlarının ĠĢlenmesi Izgara / Kum Tutucu Ön Çökeltim havuzu Havalandırma havuzu Son çökeltim havuzu Dezenfeksiyon Yoğunlaştırma Stabilizasyon Susuzlaştırma Nihai Bertaraf/Yararlı Kullanım

4 Çamurdaki Suyun Dağılımı Serbest su Çamur partiküllerine bağlı olmayıp, graviteli çökelme ile kolayca ayrılır. Flok suyu Floklar içinde hapsedilmiģ su olup, yumakla birlikte hareket eder. Mekanik su alma iģlemleri ile giderilebilir. Kapiler su Partiküller üzerinde bağlı (yapıģık) halde bulunur ve bu partiküllerin sıkıģtırılarak deformasyonları sonucu uzaklaģtırılabilir. Kimyasal bağlı su Partiküller içinde kimyasal olarak bağlı haldeki sudur.

5 Çamur YoğunlaĢtırma Atıksu arıtma tesislerinde, çamur katı madde konsantrasyonunu artırmak için yoğunlaģtırıcılar kullanılır. YoğunlaĢtırma çok ekonomik bir iģlemdir, çünkü; çamur katı madde konsantrasyonundaki artıģ önemli derecede hacim azalmasına neden olur. hacim azalması arıtma tesisi maliyetini önemli derecede azaltacaktır.

6 YoğunlaĢtırma YoğunlaĢtırma iģleminde; ulaģılan katı madde konsantrasyonu % 15'den azdır. yoğun çamurlar hala pompalanabilir niteliktedir. birçok yönden akıģkan özelliklerine sahiptir.

7 Su alma iģlemi Suyunu alma iģleminde; ulaģılan katı madde konsantrasyonları %15'den büyüktür. çamur katı madde gibi davranır.

8 YoğunlaĢtırıcılar I. Klasik tipteki yoğunlaģtırıcılar; graviteli yoğunlaģtırıcı flotasyon yoğunlaģtırıcı santrifüj yoğunlaģtırıcılar II. Farklı üretici firmalar tarafından patent altında olan ve esas olarak filtrasyon prensibine göre çalıģan mekanik yoğunlaģtırıcılar

9 GRAVĠTELĠ YOĞUNLAġTIRMA

10 FLOTASYON YOĞUNLAġTIRMA Özgül ağırlığı 1.0'den küçük olan arıtma çamurlarının graviteli yoğunlaģtırıcılarda yoğunlaģtırılmaları çok zordur. Bu tür çamurların yoğunlaģtırılması için flotasyon yoğunlaģtırıcılar kullanılır. Flotasyon yoğunlaģtırıcılar; çözünmüģ hava flotasyonu vakum flotasyonu disperse hava flotasyonu

11 Flotasyon yoğunlaģtırıcı kesiti

12 Flotasyon yoğunlaģtırma Flotasyon yoğunlaģtırma, aktif çamur veya süspanse büyüme nitrifikasyon sistemi gibi süspanse büyüme biyolojik arıtma iģlemlerinden gelen arıtma çamurlarının yoğunlaģtırılması için yaygın olarak kullanılmaktadır. Aktif çamur hafif olduğundan, flotasyon yoğunlaģtırıcıda kolayca yoğunlaģabilir. Ön çökeltim çamurları, damlatmalı filtre humusu, aerobik çürümüģ çamur ve kimyasal arıtmadan gelen metal tuzları içeren çamurlar da flotasyon havuzlarında yoğunlaģtırılabilirler.

13 SANTRĠFÜJ YOĞUNLAġTIRMA Santrifüjleme iģleminde, merkezkaç kuvveti etkisi altında çamur katı maddeleri çamur suyundan ayrılır. Santrifüjlerde merkezkaç kuvveti, sulu çamurun içinde bulunduğu rotor tarafından oluģturulmaktadır. Santrifüj yoğunlaģtırıcılar, çamuru hem yoğunlaģtırmak, hem de suyunu almak için kullanılırlar.

14 Çamur yoğunlaģtırma için kullanılan farklı tipteki santrifüjler

15 Santrifüj YoğunlaĢtırıcı

16 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR Farklı üretici firmalar tarafından patent altında olan ve genellikle mekanik filtrasyon iģleminin temel prensiplerine göre iģletilen bu tip yoğunlaģtırıcılar üretici firmaların patentli isimleri ile anılmaktadır. Dönen tambur, dönen disk ve hareketli bantlı sistemlerin tekli veya çoklu uygulaması Ģeklinde iģletilen sistemlerdir.

17 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR çelik konstrüksiyon olarak imal edilirler sürekli iģletilen sistemlerdir arıtma tesisi içinde çok az alana gereksinim duyulur genelde kapalı sistemler olduğundan veya kapalı mekanlar içinde iģletildiklerinden koku emisyonları açısından bir rahatsızlık vermezler sistemler genelde kontrol panosuna bağlı olarak otomatik iģletildiklerinden operatör desteğine çok fazla gerek olmayan sistemlerdir. Kontrol sisteminde beliren uyarıya göre operatör müdahalesi gerekir.

18 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR Arıtma tesislerinde çamur iģleme prosesi içinde; ön yoğunlaģtırma, son yoğunlaģtırma üniteleri olarak stabilizasyon prosesleri ile birlikte kullanıldığı gibi çamur su alma sistemleri ile kombine halde de kullanılmaktadırlar.

19 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR

20 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR

21 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR

22 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR

23 MEKANĠK YOĞUNLAġTIRICILAR

24 ÇAMUR SU ALMA ĠġLEMLERĠ Su alma iģlemi, çamurun su içeriğinin azaltılması için kullanılan fiziksel (mekanik) bir temel iģlemdir.

25 ÇAMUR SU ALMA ĠġLEMLERĠ Su alma ile çamur hacmi azaltıldığından, çamurun nihai bertaraf sahasına taģınması maliyeti önemli ölçüde azalacaktır. Suyu alınmıģ çamur, yoğun veya sulu çamura göre daha kolay iģlenir. Birçok durumda suyu alınmıģ çamur traktörlerle taģınabilir, bantlı konveyörlerle iletilebilir. Yakma iģleminden önce çamurun su içeriğini azaltmak suretiyle enerji muhtevasını artırmak mümkün olacaktır. Kompostlama öncesi gözenek verecek malzeme gereksinimini azaltmak için çamurun suyunun alınması gerekir. Bazı durumlarda çamurun kokusunun önlenmesi için aģırı nemin giderilmesi gerekir. Mono deponilerde, depolama sahasında sızıntı suyu oluģumunu azaltmak için depolama öncesi çamurun suyunu almak gereklidir.

26 Çamur suyunu almak için kullanılan yöntemler I. Doğal su alma yöntemleri Çamur kurutma yatakları Çamur tarlaları Çamur lagünleri II. Mekanik su alma yöntemleri Vakum filtreler Plakalı pres filtreler Bantlı pres filtreler Santrifüjler

27 Çamur Kurutma Yatakları Çamurunu suyunu almak için kullanılan en eski yöntemlerden birisidir. Stabilizasyon iģlemlerinden sonra elde edilen çamurlar, çamur kurutma yataklarında kurutulurlar. Kurutma iģleminden sonra da, nihai bertaraf amacıyla düzenli depolama sahalarına gönderilirler veya tarımsal amaçlı gübre olarak toprakta kullanılırlar.

28 Kurutma yatakları

29 Kurutma yatakları

30

31 MEKANiK SU ALMA YÖNTEMLERi

32

33 Plakalı Pres Filtreler

34 Plakalı Pres Filtreler

35 Bantlı Pres Filtreler

36

37

38

39

40