Derleme/Rewiev Article TAF Prev Med Bull 2010; 9(4):
|
|
- Su Yavaş
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Derleme/Rewiev Article TAF Prev Med Bull 2010; 9(4): Diyabetik Ayak [Diabetic Foot] ÖZET Diabetes Mellitus toplumda giderek daha sık görülen multisistemik bir hastalıktır. Diyabetik ayak ise diabetes mellitus hastalarında sıklıkla yanlış ayak bakımı sonucunda meydana gelen, uzun ve ciddi tedavilere gereksinim gösteren bir durumdur. Toplum sağlığı açısından önemli olan bu hastalık yüksek oranda morbidite ve mortaliteye neden olabilmektedir. SUMMARY Diabetes Mellitus is a multisystemic disease progressively seen more frequently in the general population. Diabetes foot, seen in patients suffering from diabetes mellitus, is a frequent result of improper foot care and requires long and serious treatment. The disease plays an important role in terms of public health and can be a cause for high morbidity and mortality rates. Ümit Aydoğan, Halil Akbulut, Y. Çetin Doğaner Gülhane Askeri Tıp Akademisi Aile Hekimliği AD, Ankara. Anahtar Kelimeler: Diabetes Mellitus, Ayak Bakımı, Diyabetik Ayak. Key Words: Diabetes Mellitus, Foot Care, Diabetic Foot. Sorumlu yazar/ Corresponding author: Ümit Aydoğan Gülhane Askeri Tıp Akademisi Aile Hekimliği AD , Etlik, Ankara, Türkiye. uaydogan06@gmail.com GİRİŞ Diabetes Mellitus (DM), insülinin mutlak veya kısmi yokluğuna ya da perifer dokularda hücre reseptör düzeyinde insüline karşı gelişen direnç sonucunda ortaya çıkan multisistemik bir hastalıktır. ABD de yapılan çalışmalarda DM prevelansı erişkin populasyonda %8 olarak bulunmuştur. (1,2,3). DM özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 1997 yılında hazırlamış olduğu DM prevelans çalışmasında Türkiye yi prevelansın en yüksek olduğu ülkeler arasında göstermiştir (4,5). Dünya genelinde DM görülme sıklığı ülkeden ülkeye değişmekle beraber %1 ile 55 arasında bildirilmektedir (6-11). Türk Diyabet Derneği ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinin birlikte yaptığı çalışmada ülkemizde DM prevelansı %7,2 olarak bulunmuştur (12,13). Ancak giderek artan yaşlı nüfus, sedanter yaşam ve yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler prevelansı her geçen gün yükseltmektedir. Yapılan çalışmalarda prevelans yirmili yaşlarda %0,09 iken yetmişli yaşlarda %20 civarında bulunmuştur (12,13). DM nin kronik komplikasyonlarından biri de diyabetik ayaktır. Bu durum hastaları hem morbidite hem de mortalite açısından ciddi biçimde tehdit etmektedir. Özkan Y. ve ark. na göre diyabetik hastalardaki nontravmatize alt ekstremite amputasyonlarının yaklaşık %50-70 i diyabetik ayak nedeni ile olmaktadır (14). Diyabetik ayak hastaları, ABD ve Kanada da diyabet hastalarının tüm hastaneye yatışlarının yaklaşık %20 sini oluşturmaktadır (15,16). St.Vincent Deklarasyonunda DM ye bağlı amputasyonların %50 sinin, DSÖ nün 21. yüzyılda 21 sağlık hedefi nde ise 2020 yılına kadar diyabetik ayak nedeniyle yapılan amputasyonların %35 inin azaltılması hedeflenmektedir (17,18). DM hastalarında meydana gelen nöropati ve vasküler patolojiler diyabetik ayak oluşumunun temel nedenleridir (13) (Şekil-1). Periferik nöropatiler sonucu gelişen tekrarlayıcı travma oluşumu, basınç noktalarında değişim ve vücut ağırlığının asimetrik iletimi diyabetik ayak oluşumuna neden olmaktadır (19,20). Vasküler problemler ise periferik ve ana damar tıkanıklıkları sonucunda gelişmektedir (21). Ayrıca hastalarda çekiç parmak, topuk dikeni (epin kalkanei), charcot eklemi, hallux limitus gibi ayak deformitelerinin bulunmasıda diyabetik ayak riskini arttırmaktadır (18)
2 DİABETES MELLİTUS Anjiopati Nöropati Makrovasküler Mikrovasküler Otonomik Duyusal Motor İskemik Tromboz Beslenme Yetersizliği Terleme kaybı Mekanoreseptör Ağrı kaybı Zayıflık Atrofi Atrofik dokular Vazomotor defekt Ciltte hipoestezi Charcot Eklemi Kemik Distrofisi Kas Konraktürü Doku iyileşmesinde yavaşlama Koruyucu duyu kaybı Deformite Yüksek Basınç ÜLSERASYON-ENFEKSİYON-GANGREN Şekil-1. Diyabetik Ayak Patogenezi (13). Gülman B. Diyabetik Ayak. TOTBİD den alınmıştır. (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Dergisi) 2003; 2(1-2): Amerikan Diyabet Derneği (ADA), iyi bir kendine bakım ve birinci basamak sağlık hizmeti ile amputasyonların %40-50 oranında engellenebileceğini belirtmektedir (18). Birinci basamakta DM li hastaların eğitimi, hastalıkları hakkında bilinçlendirilmesi, ayak bakımları hakkında detaylı bilgi verilmesi ve kan glukoz seviyelerinin regüle edilmesi ile hem maliyetlerin önemli ölçüde azalacağı hem de diyabetik ayak yaralarının çoğunluğunun engellenebileceği düşünülmektedir. DM lu hasta, diyabetik ayak nedeni ile hastaneye yatırıldığında ortalama olarak gün arasında hastanede kalmaktadır (14,22,23,24,25). Ortalama hastanede kalma süreleri diğer nedenlerle yatan diyabet hastalarına göre iki kat, maliyet olarak ise üçkat fazla olmaktadır (13,24,25). Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde yapılan bir çalışmada, genelde diyabetik ayak hastalarının yara oluştuktan sonraki 4. ayda hastaneye başvurduğunu tespit etmişlerdir. Aynı çalışmada hastaların %2,8 inin ise ilk tanılarını 376
3 hastaneye yatırıldıklarında zaman diyabetik ayak olarak aldıkları gösterilmiştir (13). TANI Aile Hekimliği Merkezlerine başvuran DM hastalarında diyabetik ayak olabileceği mutlaka akılda tutulmalıdır. Hastaların anamnezinde DM tanısı aldığı tarih, mevcut medikal tedavi, eşlik eden hastalıklar (Hipertansiyon, dislipidemi, tiroid bozuklukları vb), geçirmiş olduğu ameliyatlar sorgulanmalı ve daha öncesinde ayaklarında herhangi bir problem olup olmadığı mevcut ise kullandığı tedaviler mutlaka araştırılmalıdır. Diyabetik ayak tanısı alan hastalar, genellikle ayaklarında; karıncalanma, yanma, hiperestezi, sıcaksoğuk duyu kaybı, dokunma duyusu kaybı, kas atrofisi veya ayak yarası yakınması ile başvurmaktadır. Muayene sırasında sırası ile ayağın derisi, duyusu, vasküler yapısı, kemik ve tendonlarının durumu değerlendirilmelidir. Ayak derisi normal şartlarda yumuşak ve nemlidir. Üst kısmında kıllar bulunmaktadır. Kuruma ve çatlaklar diyabetik nöropatiyi düşündürmelidir. Ayak derisinin renk durumu, parmak aralarında mantar ve yara mevcudiyeti inspeksiyonla incelenmelidir (12,13). Ayak duyusu Semmes-Weinstein monofilaman testi ile yapılır. Bu testte mikroflamanlar ayak tabanına dik olarak bastırılır. Hasta hissedene kadar kalınlığı arttırmak sureti ile mikroflaman değiştirilir. Sonuçta ayak tabanının duyu haritası çıkarılabilir. Özellikle 5,07 lik monofilaman diyabetik nöropati muayenesi sırasında daha selektiftir (13). Vasküler yapının değerlendirilmesinde, inspeksiyon ile cilt rengi ve kıl durumuna dikkat edilmelidir. Sonrasında bilateral ısı değerlendirilmesi yapılır. Eğer dolaşım problemi mevcut ise ayak soğuk, soluk, kurudur ve kıllar dökülmüştür. Palpasyon ile A. Dorsalis Pedis, A.Femoralis, A. Tibialis Posterior palpe edilir. Gerekli görülürse Doppler USG için hasta yönlendirilmelidir (13,15). DM li hastalarda ayak deformiteleri sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle tüm eklemlerin fonksiyonları kontrol edilmelidir. Gerekli görülmesi halinde bilateral ayak grafileri çekilerek deformite varlığı araştırmalıdır. Muayene sırasında ayağa dorsifleksiyon, plantar fleksiyon, eversiyon, inversiyonu ve başparmak fleksiyon ve ekstansiyonu yaptırılmalıdır. Ayak ülserleri ani bir darbe sonrasında oluşabilecekleri gibi daha çok tekrarlayan mikrotravmalar veya uygunsuz ayakkabı kullanımı sonrasındaki travma ile oluşmaktadır. Diyabetik ayak düşünülen hastalarda mutlaka konvansiyonel tetkiklerden olan ayak grafileri istenmelidir. Burada kemik deformiteleri görülebileceği gibi, nöropatik fraktürlerde tespit edilebilir. Magnetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ise özellikle derin enfeksiyonların değerlendirilmesinde önem taşımaktadır. SINIFLANDIRMA Diyabetik ayak sınıflandırmasında birçok skala kullanılmaktadır. Bunlardan ilki olan Wagner Sınıflandırması, 1970 lerde tanımlanmıştır, yarayı ve tüm ayağı içermektedir. Son dönemlerde ise diyabetik ayak lezyonlarının derinlik ve iskemi sınıflandırması daha sıklıkla kullanılmaktadır (13,26,27,44,45). Burada yarayı ve vasküler yapıyı ayrı ayrı değerlendirmek mümkün olmaktadır (Tablo 1-2). Tablo 1. Wagner sınıflandırması (13,44,45) 1 Yüzeyel açık ülser 2 Derin ülser 3 Derin ülser ve sekonder enfeksiyon 4 Lokal gangren ve beraberinde enfeksiyon 5 Ayak ve bacakta ülserle birlikte gangren TEDAVİ Diyabetik ayak, uzun süreli, ciddi tedavilere gereksinim göstermesi ve tedavisinin birçok uzmanlık alanını ilgilendirmesi nedeni ile multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Diyabetik ayak tedavisindeki başarı, genelde ileri evrede olan ve amputasyona aday diyabetik ayağın tedavisinden çok, erken evrede teşhis edilen hastaların geç kalınmadan tedavisinin sağlanmasıdır (2). Diyabetik ayak tedavisinde tedavinin ana prensipleri şunlardır: Metabolik düzensizlik varsa regüle edilmeli, risk faktörleri kontrol altına alınmalıdır. Gerekiyor ise debridmanı da içeren yoğun yara bakımı yapılmalıdır. Genellikle yeterli olmayan perfüzyon cerrahi, radyolojik, medikal olarak yeniden sağlanmalıdır. Yara yerinin maruz kaldığı basınç azaltılmalıdır. Genelde polimikrobiyal olan enfeksiyon ile mücadele edilmeli, nefropati ile bunun yarattığı üremi gibi yara iyileşmesini olumsuz etkileyen durumlar ortadan kaldırılmalıdır. En önemli prensip, hastaya diyabet ve ayak bakımı konusunda hasta eğitimi verilmesidir (2)
4 Tablo 2. Diyabetik ayak lezyonlarının derinlik-iskemi sınıflandırması Derece Açıklama Tedavi Derinlik Sınıflandırması 0 Risk altındaki ayak. Daha önceki ülser veya deformite ile birlikte olan nöropati yeni ülserasyona neden olabilir. 1 Yüzeyel ülserasyon. Enfeksiyon yok. 2 3 Tendon veya eklemi açığa çıkaran derin ülserasyon (yüzeyel enfeksiyon ile ya da enfeksiyonsuz) Kemiğin açığa çıkması ve/veya derin enfeksiyon (osteomyelit veya abse) ile birlikte yoğun ülserasyon İskemi Sınıflandırması Hasta eğitimi Düzenli Muayene Uygun ayakkabı veya tabanlık Eksternal baskının rahatlatılması, tam temas alçı, yürüme breysi, özel ayakkabılar, vs. Cerrahi debridman yara bakımı eğer ülserasyon düzelir ya da Derece 1 e dönüşürse basıncın rahatlatılması (gereğinde antibiyotik) Cerrahi debridman ray veya parsiyel ayak amputasyonlar IV antibiyotikler eğer yara Derece 1 e dönüşürse baskının rahatlatılması A İskemi yok. İyileşme için uygun vaskülarite B Gangren olmaksızın iskemi Vasküler değerlendirme (Doppler, TcPO 2 *, arteriogram vs) gerektiğinde vasküler rekonstrüksiyon C Ayağın parsiyel gangreni (ön ayak) Vasküler değerlendirme Vasküler rekonstrüksiyon (proksimal ve/veya distal Bypass veya anjioplasti) parsiyel ayak amputasyonu D Tüm ayağın gangreni Vasküler değerlendirme majör ekstremite amputasyonu (diz altı-diz üstü amputasyon) olası proksimal vasküler rekonstrüksiyon ile birlikte *(TcPO 2 : Transkütanöz oksijen basıncı) (Gülman B. Diyabetik Ayak. TOTBİD den alınmıştır. (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Dergisi. 2003; 2(1-2): 34-36) Gerekli metabolik kontrol ve stabilizasyon sağlandıktan sonra, diyabetik ayak tedavisinde ikinci basamak debritmandır. Debritmanın amacı nekrotik dokuların alınması gibi görünse de; yara derinliğinin saptanması, kemik tutulumunun belirlenmesi, drenajın sağlanmasıdır. Debritman sırasında cilt, cilt altı dokusunun canlılığı, fasia, kemik, tendon gibi az kanlanan yapılar da değerlendirilmektedir. Ana prensip bütün nekrotik, cansız, enfekte dokuların temizlenmesi temeline dayanmaktadır. Yara yerinin tedavisi ve güvenirliliği için yara sınırları, 2-3 mm sağlıklı, kanayan, yumuşak nonkeratotik sınırlara kadar uzatılabilir. Pek çok yara, poliklinik şartlarında kolaylıkla debride edilebilir. Duyusal nöropati mevcut ise lokal anestezik yapmaya gerek yoktur. Enfekte yaralarda kullanılan yıkama solüsyonları ve pansuman esnasında kullanılan antiseptik ajanlar (Hidrojen peroksit, povidone iodine, asetik asit) iyileşmede toksik etkili olup, kontrendikedir (28,29). Diğer önemli nokta yara kenarlarında oluşan keratotik kenarların alınmasıdır. Böylece yüzey epitelizasyonu hızlanmış olmaktadır (30). Pansumanlar yara bakımının sürekliliğinde önemlidir lı yıllarda Winter in geliştirdiği ıslak yara iyileşmesi modeli sonrası çok çeşitli yara bakımı malzemesi (Hidrojel, hidrokolloid pansuman malzemeleri) üretilmiştir. İyi pansuman materyelinin özelliği; kurumayı engellemesi, eksuda emici vasıfta olması, gaz değişimine müsade etmesi, yara ortamını kontamine ortamdan ayırması olarak sıralanabilir (31). Bütün diyabetik ayaklar enfektedir şeklindeki bir değerlendirme doğru olmasa da, enfeksiyon geliştiğinde hastanın ayağını belki de hayatını kaybetme riski mevcuttur. Yara enfeksiyonu olarak kabul gören klinik tanımlama; pürülan sekresyon varlığı ve inflamasyonun en az iki bulgusunun (Kızarıklık, ısı artışı, endürasyon, ağrı, gerginlik) varlığıdır. Fakat iskemi ve nöropati de bu belirtileri gösterebildiğinden çok dikkatli olunmalıdır. Birçok diyabetik ayak infeksiyonu ateş ve lökositoz gibi sistemik belirtiler göstermeyebilir, ancak bu belirtiler de mevcutsa infeksiyon ciddidir (32). Antibiyotik Tedavisi Klinik olarak enfeksiyon mevcut ise yara yerinin en derin kısmından bakteriyel kültür alınmalıdır
5 Diyabetik ayak enfeksiyonlarında çoğunlukla, aerop ve anaerop bakterileri içeren polimikrobiyal etkenler mevcuttur (33). Diyabetik ayak enfeksiyonlarında sorumlu patojenler; S.aureus başta olmak üzere gram (+) koklar, beta-hemolitik streptokoklar (genellikle grup B) ve koagülaz (-) stafilokoklar dır. Gram (+) koklar genellikle tek etken olarak karşımıza çıksa da, kronik ülser zemininde ve yeni antibiyotik tedavisi almış olanlarda, polimikrobiyal patojenler ( aerop gram + basil ve gram + kok karışımı) enfeksiyondan sorumludur. Diğer patojen bakteriler de seyrek de olsa izole edilmektedir (32). Başlangıç antibiyoterapisi, geniş spektrumlu ampirik olarak seçilmelidir. Yaradan alınan kültür ve antibiyotik duyarlılık sonuçlarına ve klinik cevaba göre tedavi modifiye edilmelidir. Antibiyotik seçimi aşamasında, muhtemel enfeksiyon kaynağı bakteriler, antibiyotik rezistans paternleri (MRSA), hepatik ve renal yetmezlik durumu, ilaç alerjisi gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır (32). Hafif hatta bazen orta şiddetli enfeksiyonlar aerobik gram (+) kokları kapsayan dar spektrumlu oral antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Bu amaçla ayaktan takip edilen hastalarda amoksisilinklavulonik asit, sefaleksin, klindamisin, levofloksasin önerilir. Anaerobik mikroorganizmalar, hafif ve orta dereceli infeksiyonlarda nadiren etkendirler. Hasta saat içerisinde yeniden değerlendirilir. Eğer iyileşme yok ise parenteral tedavi düşünülmeli ve hastaneye yatırılarak izlenmelidir. Şiddetli sellüliti olan ve hastaneye yatması gereken hastalarda, sefazolin gibi parenteral birinci kuşak sefalosporin tercih edilebilir. Derin ülserlerde, verilen tedavinin enterik gram (-) basilleri ve anaerobları da kapsanması uygundur. Ağır /orta şiddetli enfeksiyonlarda, tedaviye geniş spektrumlu ajanlarla başlanmalıdır. Seçilen antibiyotiğin, gram (+) koklara, gram (-) basillere ve anaerob organizmalara etkili olmasına özen gösterilmelidir. Yeterli ve hızlı doku konsantrasyonları sağlamak için tedaviye başlangıçta B-laktam/B-laktamaz inhibitörleri (Ampisilin/sulbaktam, tikarsilin/klavulonat ve piperasilin/tazobaktam) gibi parenteral olarak başlanmalıdır. Ampisilin/sulbaktam, enterokoklara karşı etkili olup çok akut infeksiyonu olan hastalarda en uygun seçenek olabilir. Uygun tedavi alan hastalarda 3-5 gün içerisinde klinik yanıt alınması beklenir. Eğer yanıt yavaş, kötüleşme var, ya da tekrar bulgular başlamış ise ülser yeniden değerlendirilmeli ve mümkünse yeni kültür alınmalıdır. Uzun süreli, geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi sırasında dirençli patojenler, mantar enfeksiyonları ortaya çıkabilir (34). Diyabetik ayak enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisi için optimal süre net olmamakla birlikte; hafif-orta dereceli enfeksiyonlar için 1-2 haftalık tedavi etkili iken, daha ciddi infeksiyonlarda tedavi genellikle 2 hafta ve üzeri sürebilir. Bakteriyemi gelişen hastalarda tedavi süresi en az 2 hafta olmalıdır. Enfekte dokuların yeterli debridmanı, rezeksiyon veya amputasyonu yapılması tedavi süresini kısaltabilir. Ancak infeksiyon alanının çok geniş olması, şiddetli gangren /nekrotik doku varlığı, vasküler yapının yetersizliği gibi durumlar antibiyotik tedavisini devam etmeyi gerektirir. Antibiyotik tedavisini kesme kararında enfeksiyonun tüm belirti ve bulgularının gerilemesi yeterlidir, ülserin iyileştirilmesi koşulu aranmamalıdır. Osteomyelit tedavisi başlangıçta parenteral olmalı ve en az 6 hafta olacak şekilde uzatılmalıdır. Kronik osteomyelitte kür için genellikle enfekte kemiğin debridmanı veya rezeksiyonu önerilir. Enfekte kemiğin tamamı çıkarıldığı durumda ameliyat sonrası 5 gün gibi daha kısa süreli tedavi yeterli olabilir (35). Cerrahi Tedavi Uygun yara bakımı ve en az 6 haftalık tedaviye rağmen düzelme olmayan ayak yaralarında osteomyelitten şüphelenilmelidir. Şiş ayak, sosis parmak, açıklanamayan beyaz küre ve inflamatuar belirteçlerin yüksekliği osteomyeliti düşündürmelidir (36). Diyabetik ayakta, osteomyelitli kemiğin iyi görüntülenmesi, kemiğe yönelik ameliyat seçimi için önemlidir. Uygulanan antibiyoterapiye cevap vermeyen olgularda cerrahi prosedürler (Kondilektomi, falanks başı rezeksiyonu, ray eksizyonu, transvers amputasyonlar, kalkeneus rezeksiyonu vb.) düşünülebilir(13). Yapılan tıbbi tedavi ve bakım hizmetlerine rağmen ayak kurtarılamayacak ise amputasyonlar kaçınılmazdır. Başarılı sonuç için amputasyon seviyesine doğru bir şekilde karar verilmelidir. Klinik bulgularla birlikte kan akımı (doppler iskemik indeksi), yara iyileşme parametreleri (serum albümin vb.) kullanılabilir (37). Amputasyon seviyesi; protez kullanımı, rehabilitasyon kolaylığı ve maliyet etkinliği açılarından önemlidir. Yapılan bazı amputasyonların isimleri; parmak, Ray, transmetatarsal, orta ayak (Lisfrank ve Chaport), arka ayak (Syme ve Pirogov) amputasyonları olarak sıralanabilir (13)
6 Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) Diyabetik ayakta çok tartışılan bir konu hiperbarik oksijen tedavisidir. Bazı yayınlarda iyi sonuçlara ulaşıldığı bildirilse de genel anlayış yeterli dolaşımın olduğu vakalarda HBOT nin yara tedavisine yardımcı olarak kullanılabileceğidir. Yeterli dolaşımın olmadığı iskemik ayaklarda HBOT tedavisi etkili değildir (38). Uygun hastalarda HBOT nin alt ekstremite amputasyon riskini azaltan destek tedavisi olduğu kanıtlanmıştır (39). Büyüme Faktörleri Büyüme faktörleri FDA onayı aldıktan sonra kısmen kullanıma sunulmuştur. Bu faktörler; hücresel çoğalmayı, kemotaksisi, anjiogenezisi, protein ekspresyonunu ve enzim üretimini arttırarak yara iyileşmesinde rol oynar (28). FGF (fibroblast büyüme faktörü) için tartışmalı sonuçlar bildirilse de, PDGF (trombosit kaynaklı büyüme faktörü) ve EGF (epidermal kaynaklı büyüme faktörü) için kronik diyabetik yaralarda başarılı olduğu yönünde çalışmalar mevcuttur (40). Ancak bu faktörler klasik tedavi kılavuzlarına henüz girmemiştir. Diyabetik Ayak Bakımı Diyabetik ayakta tedavi süreci yaralarının iyileşmesi ile bitmez. Yara oluşumuna neden olan deformiteler, kallus, artmış basınç gibi etyolojik faktörler yara iyleşmesi sonrası da devam eder. İyileşmiş yara son derece kırılgan bir dokudur. Yürüyüş esnasında basınç yaralanmalarına kolayca maruz kalabilir (41). Diyabetik hastalara ayak bakımı eğitiminde şu noktalar özellikle vurgulanmalıdır (18): 1. Ayaklarınızı hergün yıkayın, parmak aralarınızı kurulayın, hergün ayaklarınızı kontrol edin ve derinizi kremleyin. 2. Diyabetik ayak tırnakları genelde onikomikotik ve kalın olduğundan tırnak bakımı çok önemlidir. Tırnaklarınızı düz kesin, görme probleminiz varsa yardım isteyin. 3. Yabancı maddelerin ayağınıza batma riski nedeni ile yalın ayak yürümeyin. 4. Ayağınıza nasır yakısı, flaster, band uygulamayın. 5. Uygun ayakkabı giyin. Yeni ayakkabı edinmiş iseniz yarım saatten fazla giymeyin. 6. Pamuk ya da yün çorap giyin 7. Yanık ve donmalaradan kendinizi koruyun, ateşe yaklaşmayın, sıcak termofor kullanmayın. 8. Ayağınızın hissetmediğini unutmayın. Özellikle uygun ayakkabı seçimi diyabetik ayak yarasının önlenmesinde çok önemlidir. Ayakkabı seçiminde, koşu ayakkabısından özel yapım ayakkabılara kadar geniş bir yelpaze bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda, özel yapım ayakkabı giyenlerde yara nüks oranı %26 iken, giymeyenlerde nüks oranı %80 olarak bulunmuştur. Ayakkabı tabanına yerleştirilecek olan silikon ve visko-elastik basınç emici polimerler basıncı azaltarak, yara oluşmasını önlerler (24). SONUÇ Diyabetik ayak yarasından korunmada en iyi metod; diyabetik nöropatinin olup olmadığının saptanmasıdır. Hasta eğitiminin gerekliliği ve önemi hakkında ülkemizde de pek çok çalışma yapılmış olup, bu çalışmalarda diyabetli hastaların ayak bakımı ve dikkat etmesi gereken hususlar konusundaki bilgileri yetersiz bulunmuştur (42). Diyabetik ayak yaraları, diyabet hastaları için önlenebilir morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Uygun bakım ve tedavinin uygulandığı, erken tanı konan hastalarda tam iyileşme sağlanırken, bu şartların sağlanamadığı hastalarda osteomyelit, amputasyon ve hatta sepsis kaçınılmaz son olarak görünmektedir. Yapılan çalışmalar, gerçekleştirilen amputasyonların yarıya yakınının engellenebileceğini ortaya koymuştur (43). Tedavi başarısında sıkı takip ve multidisipliner ekip çalışması önemlidir. Diyabetik ayak yarasının durumu sadece görüntüsü ile değerlendirilmemeli ve altta enfeksiyon kaynağının olup olmadığı da göz önünde bulundurulmalıdır (44). KAYNAKLAR 1. Onat A. Hergenç G. Uyarel H. Can G. Özhan H. Prevalence, incidence, predictors and outcome of type 2 diabetes in Turkey Anadol Kardiyol Derg. 2006; 6: Fındıkçıoğlu K, Demirtaş Y, Kandal S, Ayhan S, Latifoğlu O, Çelebi C. Diyabetik Ayak Yaralarına Multidisipliner Yaklaşım: Diyabetik Ayak Konseyi Türk Plast. Rekonstr. Est. Cer. Derg. 2005; 13(2): Harris MI, Flegal KM, Cowie CC, Eberhardt MS, Goldstein DE, Little RR, et al. Prevalence of diabetes, impaired fasting glucose, and impaired glucose tolerance in U.S. adults: the Third National Health and Nutrition Survey, Diabetes Care. 1998; 28: Kartal A, Çağırgan MG, Tığlı H, Güngör Y, Karakuş N, Gelen M. Tip 2 Diyabetli Hastaların 380
7 Bakım ve Tedaviye Yönelik Tutumları ve Tutumu Etkileyen Faktörler TAF Prev Med Bull. 2008; 7(3): The world health report Conquering suffering, enriching humanity. Geneva. World Health Organization, King H, Rewes M. Global estimates for prevalence of diabetes mellitus and impaired glucose tolerance in adults. WHO Ad Hoc Diabetes Reporting Group. Diabetes care. 1993, 16: Mann JI, Pyorala K, Teuscher A. Diabetes in epidemiological perspective. Edinburgh. Churchill Livingstone, 1983, p Zimmet P. Type 2 (non-insulin-dependent) diabetes an epidemiological overview. Diabetologia. 1982, 22(6): Zimmet P. Epidemiology of diabetes mellitus. In: Ellenberg M, Riffin H, eds. Diabetes mellitus therapy and clinical practice. 3rd ed. New York. Medical Examination Publishing, 1983, p Mohsen AF. El-Hazmi AS. Warsy AR. Al-Swailem AM. Al-Swailem and R. Sulaimani Diabetes mellitus as a health problem in Saudi Arabia Eastern Mediterranean Health Journal. 1998: 4(1); Yüksel H. Bozulmuş Açlık Glukozu ve/veya glukoz toleransının tedavisi. Kardiyoloji Gündemi Sempozyum Dizisi No: , s Pekşen Y. Diabetes Mellitus Etiyolojisi. İn: Diyabetik Ayak. Gülman B (ed). Samsun. Otak Form Ofset, 2000, s Gülman B. Diyabetik Ayak. TOTBİD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Dergisi) 2003; 2(1-2): Özkan Y, Çolak R, Demirdağ K, Yıldırm A, Özalp G, Koca S. Diyabetik Ayak Sendromlu 142 Olgunun Retrospektif Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Endocrin. 2004; 2: Şerefhanoğlu K, Turan H, Timurkaynak FE, Arslan H. Diyabetik Ayak İnfeksiyonlarının Aerobik Bakteriyolojik Analizi. Aknem Derg. 2006; 20(2): Bild DE, Selby JV, Sinnock P, Browner WS, Braveman P, Showstack JA. Lower-extremity amputation in people with diabetes: Epidemiology and prevention. Diabetes Care. 1989; 12(1): World Hearth Organization. Hearth 21-health for all in the 21st century. Copenhagen. WHO, Yüksel A. Diyabetik Ayak Yarasından Korunma. İ.Ü Cerrahpaþa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi No: , s Boultan AJM. The diabetic foot. Med Clin Norh Am. 1988; 72: Frykberg RG, Lavery LA, Pham H, Harvey C, Harkless L, Veves A. Role of neuropathy and high foot pressures in diabetic foot ulceration. Diabetes Care. 1999; 21(10): Wagner FW. Algorithms of diabetic foot case. In: Levin ME, O'Neal, FW, eds. The diabetic Foot. St. Louis. CV Mosby Co, 1983, p Arıcan Ö, Şaşmaz S. Diyabetik Hastalarda Ayak Bakımı Turkiye Klinikleri J. Med. Sci. 2004; 24: Grunfeld C. Diabetic foot ulcers: Etiology, treatment, and preventation. Advences in Internal Medicine 1991; 37: Levin MH. Preventing amputation in the patient wıth diabetes. Diabetes Care 1995; 18(10): Young MJ, Veves A, Boulton AJ. The diabetic foot: Aetiopathogenesis and Management. Diab Metab Rew. 1993; 9(2): Slovenkai MP. Foot Problems in Diabetes. Med Clin North Am. 1998; 82: Türkaslan T, Altındaş M. Diyabetik Ayak Yaraları. Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Dergisi. 2004; 12(1): Brem H, Sheehan P, Boulton AJM. Protocol for treatment of diabetic foot ulcer. The American journal of surgery. 2004; 187: 1S-10S. 29. Lineawear et al. Antimicrobial toxicity. Arch Surg. 1985; 120: Steed DL. Foundation of good ulcer care. Am J Surgery. 1998; 176(Suppl 2A): Edmonds ME. Progress in care of the diabetic foot. Lancet. 1999; 354: Cavanagh PR, Lipsky BA, Bradbury AW, Botek G. Treatment for diabetic foot ulcers. Lancet 2005; 366: 1727, Millington JT, Norris TW. Effective treatment strategies for diabetic foot wounds. J. Fam. Prac. 2000; 49(suppl): Saltoğlu N, Diyabetik Ayak Yarasında Mikrobiyoloji ve Antimikrobik Tedavi. İ.Ü Cerrahpaþa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi No: , s West NJ. Systemic antimicrobial treatment of foot infections in diabetic patients. Am J Health Syst Pharm. 1995; 52: Lipsky BA, Berendt AR, Deery HG, Embil JM, Joseph WS, Karchmer AW, et al. Infectious Diseases Society of America. Diagnosis and treatment of diabetic foot infections. CID 2004; 39: Tükenmez M, Çekin T, Karataş C, Perçin S, Tezeren G. Diyabetik Ayakta Alt Ekstremite 381
8 Amputasyonları. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2005: 27(3); Faglia E, Favales F, Aldeghi A, Calia P, et al. Adjunctive systematic hyperbaric oxygen therapy in treatment of severe prevalantly ischemic diabetic foot ulcer. Diabetes Care. 1996; 19: Agnès R, Huot C, Ekoé JM. Canadian Diabetes Association Technical Review: The Diabetic Foot and Hyperbaric Oxygen Therapy. Canadian Journal Of Dıabetes. 2006; 30(4): Tuyet HL, Quynh TTN, Minh HVH, Bich DNT, Dinh TD, Tan DL, et al. The efficacy and safety of epidermal growth factor in treatment of diabetic foot ulcers: the preliminary results. Int Wound J. 2009; 6: Levin ME. Foot lesions in patients with diabetes mellitus. Endocrinol. Metab. Clin. 1996; 25: Batkın D, Çetinkaya F. Diabetes Mellitus Hastalarının Ayak Bakımı ve Diabetik Ayak Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal Of Health Sciences) 2005; 14(1): Raşa K. Diyabetik ayakta tanı ve tedavi yaklaşımları, in: Erdoğan B (ed). Diyabetik ayak hastalarında cerrahi tedavi. Ankara. 2000, s Boulton AJ, Armstrong DG. Trials in neuropathic diabetic foot ulceration: time for a paradigm shift? Diabetes Care. 2003; 26: Wagner FW. The Dysvascular foot: A system for diagnosis and treatment. Foot Ankle. 1981; 2: Wagner FW. Classification and treatment program for diabetic, neuropathic and dysvascular foot problems. Instructional Course Lectures 28. American Academy of Orthopaedic Surgeons,
DİYABETİK AYAK: ÖNLEME VE TANIDA AİLE HEKİMİ NE YAPMALI? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ A.D.
DİYABETİK AYAK: ÖNLEME VE TANIDA AİLE HEKİMİ NE YAPMALI? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ A.D. Sunum Planı Diyabetik Ayak Ülserine Genel Bakış Hangi değerlendirme
DetaylıDİYABETİK AYAKTA YARA BAKIMI VE HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI
DİYABETİK AYAKTA YARA BAKIMI VE HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Diyb. Hem. Dr. Emine KIR-BİÇER İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Endokrinoloji Metabolizma ve Diyabet Bilim Dalı Diyabetik ayak yaraları, diyabetik hastaların
DetaylıBIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D.
BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D. Amaç: Bu oturumun sonunda katılımcıların birinci basamakta
DetaylıDiyabetik Ayak Yaralarının Önlenmesinde ve Takibinde Hemşirenin Rolü
Diyabetik Ayak Yaralarının Önlenmesinde ve Takibinde Hemşirenin Rolü Ayak sorunlarının çoğu önlenebilir Alt ekstremite ampütasyonlarının çoğunun sebebi diyabetik ayak hastalığıdır. Ayak sorunlarının çoğu,
DetaylıDr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA
Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA 49 yaşında, erkek hasta Sol ayakta şişlik, kızarıklık Sol ayak altında siyah renkte yara
DetaylıDiyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu
Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim
DetaylıDiyabetik Ayak Risk Faktörleri; Riskli Bireylerin Taranması. Doç. Dr. Pınar Topsever Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
Diyabetik Ayak Risk Faktörleri; Riskli Bireylerin Taranması Doç. Dr. Pınar Topsever Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Tanım-I Diyabetik ayak diyabetin makrovasküler (PDH)
DetaylıDİYABETİK AYAK. Risk Faktörleri, Tanı ve Sınıflama. Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2015
DİYABETİK AYAK Risk Faktörleri, Tanı ve Sınıflama Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2015 Sunum Planı Diyabetik ayak ülseri epidemiolojisi, Risk faktörleri,
DetaylıDİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI
DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI DR. GÜLİZ UYAR GÜLEÇ ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TıP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON H. VE KLİNİK MİK. AD- AYDIN UDAİS 2014 Giriş Diyabetin en sık ve ciddi
DetaylıDA Yarası. İyileşme sorunu olan kronik bir yara Genellikle infekte Ciddi komplikasyonlar Multidisipliner ve koordineli tedavi
DA Yarası İyileşme sorunu olan kronik bir yara Genellikle infekte Ciddi komplikasyonlar Multidisipliner ve koordineli tedavi Multidisipliner tedavi Metabolik kontrol Uygun antibiyotik tedavisi Anjiyoplasti/vasküler
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi
DetaylıYARA BAKIMI VE DİĞER TEDAVİ YAKLAŞIMLARI
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINA REHBERLER EŞLİĞİNDE YAKLAŞIM : YARA BAKIMI VE DİĞER TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Prof. Dr. Selçuk BAKTIROĞLU İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi A.B.D. Periferik
DetaylıDiyabetik Ayak Enfeksiyonları Olgu Sunumu. Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv - Istanbul
Diyabetik Ayak Enfeksiyonları Olgu Sunumu Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv - Istanbul Olgu I 78 yaşında erkek hasta Emekli öğretmen Sağ ayak 1.parmakta kötü kokulu
DetaylıDiyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri
Diyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri Dr. Nur YAPAR DEÜ Tıp Fak. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. 23 Ocak 2013, İZMİR Sunum Planı Giriş Sınıflama sistemleri Eski sınıflama sistemleri
DetaylıDiyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi
Diyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi Prof. Dr. Maide Çimşit İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi, Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı III. UDAİS, 08-10 Mayıs 2014, İstanbul DA Yarası Sıklıkla
DetaylıDiyabetik Ayak Ülserleri Yara Bakımı ve Hemşirelik Yaklaşımı İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma
Diyabetik Ayak Ülserleri Yara Bakımı ve Hemşirelik Yaklaşımı İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma Uzm.Hem.Alev Kahraman DİYABETLİNİN AYAĞININ KORUNMASINDA
DetaylıDiabetik Ayak Yarasında Evde Bakım Hizmetinde Aile Hekiminin Yeri
+ Diabetik Ayak Yarasında Evde Bakım Hizmetinde Aile Hekiminin Yeri Doç. Dr. S. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Tıp fakültesi Aile Hekimliği AD III. ULUSAL DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI SİMPOYUMU, Mayıs
DetaylıKLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013
KLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013 OLGULAR EŞLİĞİNDE GÜNDEMDEKİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Olgu E.A 57 yaşında,
DetaylıEpidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta
Epidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta M. Bülent ERTUĞRUL, M. Özlem SAYLAK-ERSOY, Çetin TURAN, Barçın ÖZTÜRK, Serhan SAKARYA Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon
DetaylıDiyabetik Ayak Yönetimi
Diyabetik Ayak Yönetimi Etkenler & Sınıflandırma Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Diyabetik Ayak Toplumun %7 si diyabetik %15-25
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Afyonkarahisar, 2014.
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ
IV. ULUSAL DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI SİMPOYUMU, Mayıs 2016 DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ Doç. Dr. S. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
DetaylıDiyabetik ayak komplikasyonu
Diyabetik Ayak Diyabetli hastalarda kan şeker regülasyonu bozukluğuna bağlı gelişen periferik nöropati ve periferik anjiyopati sonucu ortaya çıkan ayak ülserleridir Diyabetik ayak komplikasyonu Enfeksiyon
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA ANTİMİKROBİYAL TEDAVİ
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA ANTİMİKROBİYAL TEDAVİ Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Afyonkarahisar, 2017. DAİ Diyabet görülme sıklığı
DetaylıDiyabetik Ayak Yaralarını Önleme Birinci Basamakta Ne Zaman Tedavi, Ne Zaman Sevk? Dr.Demet Dinç
Diyabetik Ayak Yaralarını Önleme Birinci Basamakta Ne Zaman Tedavi, Ne Zaman Sevk? Dr.Demet Dinç Diyabet Dünyada en hızlı artan kronik hastalık. Tüm dünyada diyabet prevalansı 2003 yılında 194 milyon 2030
DetaylıDİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI DERYA DUMAN DMED ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ
DİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI DERYA DUMAN DMED ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ DİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Diyabetes mellitus;
DetaylıDiyaliz Hastalarında Ayak Yaralarının Önlenmesi ve Yönetimi. Dr. Meltem Gürsu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi
Diyaliz Hastalarında Ayak Yaralarının Önlenmesi ve Yönetimi Dr. Meltem Gürsu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Sunum Planı Ülser nasıl oluşur? Ayak ülserleri neden önemli? Ayak ülserleri için
DetaylıDİYABETİK AYAK. Fizyopatoloji ve Sınıflama. Prof.Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 54.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2018
DİYABETİK AYAK Fizyopatoloji ve Sınıflama Prof.Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 54.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2018 Diyabetik ayak ülseri; Diyabetik ayak;diyabet yada kronik komplikasyonlar
DetaylıDİYABETİK AYAK YARA BAKIMI ve HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI SEMA İNCE DİYABETİK AYAK YARA BAKIM HEMŞİRESİ Ç.Ü.T.F. ENDOKRİN VE METABOLİZMA BD
DİYABETİK AYAK YARA BAKIMI ve HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI SEMA İNCE DİYABETİK AYAK YARA BAKIM HEMŞİRESİ Ç.Ü.T.F. ENDOKRİN VE METABOLİZMA BD SUNUM İÇERİĞİ Diyabetik ayak Diyabetik ayak yara nedenleri Etiyopatogenezi
DetaylıDAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL
DetaylıDİYABETİK AYAK NEDİR? FİZYOPATOLOJİK SÜREÇ
DİYABETİK AYAK NEDİR? Şeker hastalığı (Diyabet) zaman içinde sinirlerde ve damarlarda çeşitli hasarlara yol açmaktadır. Bu hasarlara nedeniyle ilerleyen zamanlarda organlarda fonksiyon bozukluklarına rastlanılır.
DetaylıACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ
ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ Dr. Yunus Emre ÖZLÜER Adnan Menderes Üniversitesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı 05/05/2018 Aydın MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Endokrinoloji Ortopedi
DetaylıPiyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD
Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Neden? Daha az yan etki Ekonomik veriler DİRENÇ! Kollateral hasar! Kinolon Karbapenem Uzun süreli antibiyotik baskısı Üriner Sistem
Detaylıİnfeksiyonu Nasıl Tedavi Edelim, Tedavi Prensipleri ve Tedavi Süresine Uyum
İnfeksiyonu Nasıl Tedavi Edelim, Tedavi Prensipleri ve Tedavi Süresine Uyum Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv Istanbul oraloncul@yahoo.com DM Hastaları Yeterince
DetaylıGiriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula
BACAK YARALANMALARI Gülçin BACAKOĞLU Giriş Alt bacak yaralanmaları daha sık görülür Tibia en sık kırılan kemiktir Beraberinde önemli yumuşak doku yaralanmaları oluşabilir Değerlendirmede hikaye ve FM önemlidir
DetaylıOlgularla Diyabetik Ayak İnfeksiyonlarını Tartışalım
Olgularla Diyabetik Ayak İnfeksiyonlarını Tartışalım Uzm. Dr. Derya Öztürk Engin Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Diyabetik ayak infeksiyonu,
DetaylıTEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI
TEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI Genç Kardiyologlar Grup Sorumlusu - Prof.Dr.Oktay Ergene Bilimsel İçeriğin Değerlendirilmesi, Son Düzenleme - Prof.Dr. Mahmut Şahin Düzenleme, Gözden
DetaylıDiyabetik ayak önlenebilir mi? Olgu eşliğinde yaklaşım
Diyabetik ayak önlenebilir mi? Olgu eşliğinde yaklaşım Uzm. Dr. Fatma Yılmaz Karadağ İstanbul Medeniyet Üniversitesi GEAH, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum İçeriği Olgu sunumu DAİ
DetaylıKAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI VE DAPTOMİSİN
KAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI VE DAPTOMİSİN Dr. Kaya Süer Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Kan dolaşımı enfeksiyonlarının tanımı Primer (hemokültür
DetaylıDiyabetik Ayak Ülserlerinde HBO Tedavisi. Doç Dr Şenol YILDIZ GATA Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp AD
Diyabetik Ayak Ülserlerinde HBO Tedavisi Doç Dr Şenol YILDIZ GATA Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp AD Morbidite ve mortalitesi Armstrong ve ark.ları nöropatik ayak ülseri olan diyabetli bir hastanın
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI
ANKEM Derg 2014;28(Ek 2):27-31 DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI Neşe SALTOĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Kinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İSTANBUL saltoglu.nese@gmail.com ÖZET
DetaylıDiyabetik Ayak Fizyopatolojisi. Doç. Dr. Aynur ENGİN Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sivas
Diyabetik Ayak Fizyopatolojisi Doç. Dr. Aynur ENGİN Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sivas 1 Diyabetik ayak 2 Diyabetik ayak 3 Diyabetik Ayak DİYABETİK
DetaylıBaşlık: Yanık Olgularında Enfeksiyon Gelişim Nedenleri ve Enfeksiyonların Önlenmesi Üzerine Yapılan Çalışmalar
Başlık: Yanık Olgularında Enfeksiyon Gelişim Nedenleri ve Enfeksiyonların Önlenmesi Üzerine Yapılan Çalışmalar Amaç : Bu derlemenin amacı, yanıklı olguların tedavisi surecinde gelişen enfeksiyonların tanımı,
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıAyak infeksiyonları diyabetik hastalarda önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir ve bu infeksiyonların ekonomik, sosyal ve kişisel maliyetleri de
Dünden Bugüne UDAİS Dr. M. Bülent Ertuğrul Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi
DetaylıDiabetes Mellitus ta Ayak Tendonlarındaki Değişikliklerin Değerlendirilmesi
Diabetes Mellitus ta Ayak Tendonlarındaki Değişikliklerin Değerlendirilmesi Büşra Yürümez 1, Müjde Aktürk 2, Murat Uçar 3, Mehmet Ali Can 3, Alev Eroğlu Altınova 2, Emre Arslan 2, Nil Tokgöz 3, Füsun Baloş
DetaylıDiyabetik Ayak Konseyleri. Prof. Dr. Ayten Kadanalı Ümraniye EAH Dr. Behiye Dede Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği
Diyabetik Ayak Konseyleri Prof. Dr. Ayten Kadanalı Ümraniye EAH Dr. Behiye Dede Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği Olgu 1 Ö.B 51 Yaşında erkek hasta Sağ ayakta yara, 18 yıl DM hikayesi Ayak başparmağında
DetaylıDİYABETİK AYAK GELİŞİMİNİN ÖNLENMESİ: BİRİNCİ BASAMAKTA NASIL OLMALI? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ A.D.
DİYABETİK AYAK GELİŞİMİNİN ÖNLENMESİ: BİRİNCİ BASAMAKTA NASIL OLMALI? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ A.D. Amaç: Bu oturumun sonunda katılımcıların birinci basamakta
DetaylıDiyabetik Ayak. Hemşirenin Rol ve Sorumlulukları
Diyabetik Ayak Hemşirenin Rol ve Sorumlulukları Yard.Doç.Dr.Şeyda Özcan İÜ Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi FEND Fellow King s College London Diyabetik Ayak Yüksek Riskli Ayak Periferik Nöropati
DetaylıTOPLUM KÖKENLİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ VE TEDAVİDE SIK KULLANILAN ANTİBİYOTİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
TOPLUM KÖKENLİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ VE TEDAVİDE SIK KULLANILAN ANTİBİYOTİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Nurcan Arıkan, Ayşe Batırel, Sedef Başgönül, Serdar Özer
DetaylıProf. Dr. Bilgehan Savaş ÖZ Kalp ve Damar Cerrahı
Prof. Dr. Bilgehan Savaş ÖZ Kalp ve Damar Cerrahı Yara; normal anatomik yapıların ve fonksiyonlarının bozulması olup uygun bakım ve tedaviye karşı 6-8 hafta içinde iyileşmediği durumlarda kronik yara olarak
DetaylıGlisemik Kontrol ve Koruyucu Önlemler. Doç Dr Banu KALE KÖROĞLU Süleyman Demirel Üniv. Endokrinoloji ve Met Hast BD
Glisemik Kontrol ve Koruyucu Önlemler Doç Dr Banu KALE KÖROĞLU Süleyman Demirel Üniv. Endokrinoloji ve Met Hast BD 2010 da Tüm Dünyada Diyabet Sıklığı 2010 da 285 milyon diyabet hastası 2 IDF Diabetes
DetaylıDiyabetik Ayak Lezyonlarının Radyonüklid Yöntemlerle Görüntülenmesi. Prof. Dr. Seher Nilgün Ünal İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı
Diyabetik Ayak Lezyonlarının Radyonüklid Yöntemlerle Görüntülenmesi Prof. Dr. Seher Nilgün Ünal İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı Diyabetik ayak komplikasyonları Selülit Osteomyelit Şarko
DetaylıDiyabetik Ayak Sınıflaması Doç. Dr. Selim NALBANT GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi İç Hastalıkları Servisi İSTANBUL
Diyabetik Ayak Sınıflaması Doç. Dr. Selim NALBANT GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi İç Hastalıkları Servisi İSTANBUL Diyabetli bir hastanın ayağında oluşan her türlü lezyon Diyabetik Ayak Kavramının ilgi
DetaylıOlgular Eşliğinde Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Ayak Bakımı
Olgular Eşliğinde Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Ayak Bakımı Uzm. Dr. Fatma Yılmaz Karadağ İstanbul Medeniyet Üniversitesi GEAH Anamnez 72 yaş, erkek, emekli Başvuru Tarihi: 08.12.2017 (Acil) Yakınma Sağ
DetaylıOmurga-Omurilik Cerrahisi
Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve
DetaylıDiabetik Ayaklı Hastalarımızda Amputasyon Oranları ve Demografik Veriler
Ankara Medical Journal 2012; 12(1):11-15 Diabetik Ayaklı Hastalarımızda Amputasyon Oranları ve Demografik Veriler Araştırma Amputation Rates and Demographic Data of the Patients with Diabetic Foot in our
DetaylıBasınç Nedir? Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi Mart 2018 ġiģli-ġstanbul
Basınç Yarası Bakımı Yrd. Doç. Dr. Ġbrahim AYDOĞDU BVÜ Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi AD Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi 09-11 Mart 2018 ġiģli-ġstanbul Basınç Nedir? Ağırlık bir
DetaylıDiyabetik Ayak ve Yara Bakımı Kursu
Diyabetik Ayak ve Yara Bakımı Kursu Diyabetik ayakta infeksiyon ve biyofilm Dr. Çağrı Büke Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı 18.04.18 54. ULUSAL DİYABET KONGRESİ
DetaylıUlusal Diyabetik Ayak Uzlaşı Raporunun Öyküsü ve Beklentiler
Ulusal Diyabetik Ayak Uzlaşı Raporunun Öyküsü ve Beklentiler P R O F. D R. N E Ş E S A L T O Ğ L U K L İ M İ K D A İ Ç G U D A İ S 2 0 1 6, 6 M A Y ı S, İ S T A N B U L Neden diyabetik ayak? Diyabet en
DetaylıKritik bacak iskemisi ve Cerrahi Tedavi
Kritik bacak iskemisi ve Cerrahi Tedavi Prof. Dr. H. Tankut Akay, F.A.C.S Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi A.B.D. Ankara 3-6 Mayıs 2018 V. Ulusal Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Simpozyumu
DetaylıSağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor?
Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Diyabet Koordinatörü Görüşü Doç. Dr. Mustafa Altay Keçiören EAH Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları IV. Ulusal Diyabetik
DetaylıDIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ YARA BAKIM HEMŞİRESİ ZEYNEP ŞAHİN
DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ YARA BAKIM HEMŞİRESİ ZEYNEP ŞAHİN Tanım; Diyabetli bir hastanın ayağında oluşan her türlü lezyon Diyabetik Ayak Kavramının ilgi alanındadır Ayak ülserleri
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıPREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY
PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.
DetaylıKesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi
Kesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi Dr. Şükran KÖSE Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sunum Planı Kesici-delici alet yaralanmalarında
DetaylıTürk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu
Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen
DetaylıDr. Gülhan ÇALLI SAMSA. DEUTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. EKMUD-İzmir /Ocak 2014
Dr. Gülhan ÇALLI SAMSA DEUTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD EKMUD-İzmir /Ocak 2014 1 Clin Infect Dis 2013;56(1):1-10 2 Eklem protez operasyonu Etkin bir girişim Hastanın yaşam kalitesini
DetaylıNozokomiyal SSS Enfeksiyonları
Nozokomiyal SSS Enfeksiyonları Nozokomiyal SSSİ En ciddi nozokomiyal enfeksiyonlardan biri Morbidite ve mortalite yüksektir. Nozokomiyal SSSİ Tüm HE %0.4 ünden sorumlu. En sık görülen formları: Bakteriyel
DetaylıDiabetik hastalarda deri bulguları ve yara iyileşmesi. İstanbul Eğitim Araştırma Hastanesi Dermatoloji Kliniği A.Esra Koku Aksu
Diabetik hastalarda deri bulguları ve yara iyileşmesi İstanbul Eğitim Araştırma Hastanesi Dermatoloji Kliniği A.Esra Koku Aksu Diabetik hastalarda görülen deri bulguları ü Deri infeksiyonları ü Deri kuruluğu
DetaylıDiyaliz Hastalarında Diyabete
Diyaliz Hastalarında Diyabete Bağlı Ayak Sorunlarında Hemşirelik Yaklaşımı ASİYE KARÇKAY Diyabet Nedir? Kandaki glikoz miktarının çok fazla olduğu kronik bir hastalıktır. Enerji kaynağı olarak şeker gerekli
DetaylıDiyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi
IV. UDAIS 5-7 MAYIS 2016, ISTANBUL Diyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi Güncel kanıtlar MESUT MUTLUOĞLU GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Sualtı Hekimliği Ve Hiperbarik Tıp Servisi Diyabetik Ayakta
DetaylıPeriferik Arter Hastalıklarına Yaklaşım. Dr. Murat İKİZLER Eskişehir, 201 3
Periferik Arter Hastalıklarına Yaklaşım Dr. Murat İKİZLER Eskişehir, 201 3 Periferik arter hastalıkları uygarlık tarihinin ilk medeniyetlerinde bile dikkat çeken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
DetaylıDİYABET ŞEKER HASTALIĞI
DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından
DetaylıDiyabetik Ayak Bakımı. Diyabet
Diyabetik Ayak Bakımı Diyabet BR.HLİ.043 DİYABETTE AYAK BAKIMI Diyabet hastalarında, kan şekerinin kontrol altına alınmaması sonucunda sinirlerin hasarı (nöropati) ve dolaşım bozuklukları (damar hastalıkları)
DetaylıDr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Dr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD İnhaler uygulama İntraventriküler/intratekal uygulama Antibiyotik kilit tedavisi Antibiyotik içerikli
DetaylıKronik Osteomiyelit. Dr. Cemal Bulut. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Kronik Osteomiyelit Dr. Cemal Bulut Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 1. Hasta DK, 60 y, Kadın 12 yaşındayken femur kırığı sonrası birkaç defa opere olmus,
DetaylıHASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ
HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ Hastane (nozokomiyal) enfeksiyonları, bir hastanede bulunma ile sebep ilişkisi gösteren, yatan hasta sağlık personeli ziyaretçi hastane
DetaylıOSTEOMİYELİT CERRAHİ TEDAVİSİ NE ZAMAN? NASIL? Dr. Murat ÖZTÜRK Ege Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji A.B.D.
OSTEOMİYELİT CERRAHİ TEDAVİSİ NE ZAMAN? NASIL? Dr. Murat ÖZTÜRK Ege Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji A.B.D. Tanım Kemik dokusunda (periost, meduller kavite, korteks) çeşitli mikroorganizmalara bağlı
DetaylıDiyabetik Ayak Osteomyelitinde Fizik Muayene ve Mikrobiyolojik Tanı
Diyabetik Ayak Osteomyelitinde Fizik Muayene ve Mikrobiyolojik Tanı Dr. M. Bülent Ertuğrul Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Mustafa Sevinç,
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Akılcı İlaç Kullanımı Nedir? Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Kenya da Dünya Sağlık Örgütü
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
DetaylıDİYABETLİNİN AYAĞININ KORUNMASINDA TEMEL İLKELER
DİYABETLİNİN AYAĞININ KORUNMASINDA TEMEL İLKELER 1. 2. 3. 4. 5. Riskli ayağın düzenli muayenesi Risk faktörlerinin tanılanması Diyabetlinin,ailesinin ve sağlık personelinin eğitilmesi Uygun ayakkabı Non
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ
ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ Dr. Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enf. Hast. ve Klin. Mikr. AD 17 Mayıs 2016 Prostetik eklem ameliyatları yaşlı popülasyonun artışına
DetaylıLOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ
LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek
DetaylıUSS RAPORLARI KILAVUZU İÇİNDEKİLER
USS RAPORLARI KILAVUZU İÇİNDEKİLER A. VERİ AKIŞ SAYILARI: 1. Veri Akış Sayıları 2. Veri Akış Sayıları TSIM 3. SağlıkNet Online TSIM Veri Gönderimi Karşılaştırma Ulusal Sağlık Sistemi (Sağlık.Net Online)
DetaylıETKEN BELİRLEMEDE KLASİK YÖNTEMLER, MOLEKÜLER YÖNTEMLER. Doç. Dr. Gönül ŞENGÖZ 9 Mayıs 2014
ETKEN BELİRLEMEDE KLASİK YÖNTEMLER, MOLEKÜLER YÖNTEMLER Doç. Dr. Gönül ŞENGÖZ 9 Mayıs 2014 DM ve diyabetik ayak «1960 yılından sonra doğan her iki kadından biri 100 yaşını görecektir.» Age and Ageing Toplumda
DetaylıDİYABETİK AYAKTA VAKUM UYGULAMASI
DİYABETİK AYAKTA VAKUM UYGULAMASI Dr. Fatih YANAR İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Periferik Damar Cerrahisi 2.Ulusal Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Sempozyumu
Detaylıwww.tahud.org.tr https://www.facebook.com/tahudmerkez http://www.facebook.com/tahudistanbul @ailehekimligi tahud@tahud.org.tr DİYABETİK AYAK: KORUMA, ERKEN TANI VE UYGUN YÖNETİM Prof. Dr. Okay BAŞAK ADÜ
DetaylıTedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,
DetaylıDİYABETLİ HASTADA AYAĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ
DİYABETLİ HASTADA AYAĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı
DetaylıDiyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Diyabetes Mellitus Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus komplikasyonlar Mikrovasküler Makrovasküler Diyabetik retinopati Diyabetik
DetaylıTONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI
TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI Akut tonsillofarenjit veya çocukluk çağında daha sık karşılaşılan klinik tablosu ile tonsillit, farinks ve tonsil dokusunun inflamasyonudur ve doktora başvuruların
DetaylıTürkiye de Klinik Kalite Çalışmaları
Türkiye de Klinik Kalite Çalışmaları Dr.Hasan GÜLER Uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Araştırmaları Merkezi(UHGSfam) Kalite ve Akreditasyon Sempozyumu 1 Aralık 2017, İstanbul İçerik Sağlıkta
DetaylıSunum Planı. Hayatı Tehdit Eden. Enfeksiyon. Kimler Risk Altında? Nasıl Sınıflanıyor MSS Enfeksiyonları
Sunum Planı Hayatı Tehdit Eden Enfeksiyonlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı MSS Enfeksiyonları Ensefalit Erken dönemde oldukça benign bir görüntü Yoğun yumuşak doku nekrozu Sistemik toksisite Yüksek
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıGEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI
GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI
ANKEM Derg 2010;24(Ek 2):144-149 DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI Murat DİZBAY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Beşevler, ANKARA muratdizbay@gazi.edu.tr
Detaylı